Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage IZ/EA/2003/98378

Transcriptie

1 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage Postbus LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) Telefax (070) Uw brief Onderwerp Verslag Raad WSBVC van 1 en 2 december 2003 Ons kenmerk IZ/EA/2003/98378 Datum 8 december 2003./. Hierbij zend ik u, mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken, het verslag van de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken, de onderdelen Werkgelegenheid, Sociaal Beleid en Consumentenaangelegenheden, die op 1 en 2 december jl. heeft vergaderd../. Tevens stuur ik u hierbij, namens de staatssecretaris van Economische Zaken, het verslag van de informele ministeriële bijeenkomst consumentenbeleid van 21 november 2003 te Rome. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, (mr. A.J. de Geus)

2 2 Bijlagen: Verslag van de Raad WSBVC (delen werkgelegenheid, sociaal beleid en consumentenaangelegenheden) van 1 en 2 december 2003 en verslag van de informele ministeriële bijeenkomst consumentenbeleid van 21 november 2003.

3 3 Verslag van de Raad WSBVC van 1 en 2 december 2003 Deel Werkgelegenheid en Sociaal Beleid Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels (hervorming van Verordening (EEG) nr. 1408/71). Op 21 december 1998 is door de Commissie bij de Raad een voorstel ingediend voor een Verordening betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels. Dit voorstel beoogt de huidige Verordening te moderniseren en te vereenvoudigen. De afgelopen jaren zijn de hoofdstukken 1 tot en met 8 besproken in de Raad. Onder het Italiaanse Voorzitterschap zijn de laatste hoofdstukken besproken. Tijdens de vorige en deze Raad deed de Europese Commissie een beroep op de lidstaten om de problemen met betrekking tot de Verordening op te lossen omdat uitstel niet aanvaardbaar was. Bij de behandeling in de Raad bleek voor de resterende problemen een compromis te zijn uitgewerkt dat op de instemming kon rekenen van alle lidstaten. Het compromisvoorstel betekent dat de termijn in artikel 58.5 (restitutie door het werkland van de door het woonland verstrekte werkloosheidsuitkering wanneer iemand in de laatste 24 maanden, 12 maanden in het werkland heeft gewerkt) wordt teruggebracht van zes (oude voorstel) naar vijf maanden. Er komt verder een nieuw artikel 78 A, waarin de toepassing en de duur van die termijn wordt onderworpen aan bilaterale overeenkomsten voor zover het de verhoudingen betreft tussen een aantal specifiek genoemde lidstaten. Daar er verder geen opmerkingen waren, concludeerde de voorzitter dat er een politiek akkoord was bereikt op de tekst zonder de bijlagen. De behandeling van de bijlagen zal zo spoedig mogelijk plaatsvinden opdat de Raad de gehele tekst zal kunnen aannemen. Conclusies van de Raad over de follow-up van het Europees jaar van personen met een handicap 2003 en bevordering van gelijke kansen voor gehandicapten. De Raad nam deze conclusies aan. Deze conclusies zijn gebaseerd op de Mededeling van de Commissie over gelijke kansen voor personen met een handicap; een Europees actieplan. Ze onderstrepen de noodzaak om in het Europees Jaar voor gehandicapten in gang gezette activiteiten ook na 2003 voort te zetten. De conclusies ondersteunen de verdere realisatie van gelijke kansen voor mensen met een handicap en het door de Europese Commissie opgestelde Actieplan voor de periode De Commissie zal een keer in de twee jaar een verslag uit brengen over de positie van personen met een handicap. Conclusies van de Raad over de Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's inzake immigratie, integratie en werkgelegenheid. De Raad nam conclusies aan naar aanleiding van de mededeling van de Commissie betreffende immigratie, integratie en werkgelegenheid. Deze beoogt uitwerking te geven aan een van de aspecten van asiel- en immigratiebeleid waarover tijdens de Europese Raad van Tampère in 1999 afspraken zijn gemaakt, namelijk integratie.

4 4 Tijdens de vorige Raad van 20 oktober j.l. heeft er een eerste oriënterend debat over de mededeling plaatsgevonden. Tijdens deze Raad werden ontwerp-conclusies voorgelegd. De mededeling wordt op een later moment mogelijk ook nog voor de JBZ-Raad geagendeerd, gezien de integratieaspecten. In de conclusies verwelkomt de Raad de mededeling van de Commissie en ondersteunt de bijgevoegde opinies van het Employment Committee (EMCO) en het Social Protection Committee (SPC). Het EMCO concludeert dat een goed integratiebeleid een voorwaarde is voor succesvol immigratiebeleid, waarbij rekening dient te worden gehouden met de nationale omstandigheden. Het EMCO benadrukt dat prioriteit ligt bij het gebruik te maken van het bestaande arbeidspotentieel binnen de EU en dat immigratie geen substituut kan zijn van ander beleid dat zich richt op de impact van de vergrijzing op de arbeidsmarkt. Het SPC ziet een duidelijke rol voor zichzelf weggelegd waar het gaat om het uitwisselen van best practices op het terrein van de sociale integratie van migranten. De conclusies steunen een jaarlijkse rapport van de Commissie. Dit wordt gezien als een goed middel om de coördinatie van het immigratiebeleid te versterken. Hierbij wordt aangetekend dat werkzaamheden op dit terrein plaats dienen te vinden in het kader van bestaande samenwerkingsprocessen (geen nieuwe processen). Tevens dient coördinatie plaats te vinden met de relevante discussies op JBZ terrein. De voorzitter benadrukte dat het vraagstuk immigratie en integratie het komende jaar in het kader van de bespreking van de Lissabonagenda op de agenda zal blijven staan. Daarbij zal gestreefd worden naar een goede samenwerking met de Raad JBZ. Mededeling van de Commissie: Structuurindicatoren. Ter vergadering lagen concept-raadsconclusies voor over een verkorte lijst van structurele indicatoren (14 in plaats van de huidige 42) in het kader van de Lissabon-strategie.Deze zijn in reactie op een Commissiemededeling hierover - gezamenlijk door het EPC (Economic Policy Committe), SPC, EMCO en de werkgroep voor milieu opgesteld. Over de lijst van 14 indicatoren is echter nog geen overeenstemming bereikt tussen de lidstaten. De Raad nam kennis van de voortgang die tot nu toe was bereikt. Omdat een aantal lidstaten voorbehouden hadden ten aanzien van de compromistekst van het voorzitterschap, voornamelijk op die terreinen die relevant zijn voor andere Raadsformaties, kon de tekst niet voor instemming worden voorgelegd. Indicatoren op werkgelegenheid en sociaal terrein zijn: Participatiegraad, participatiegraad van oudere werknemers, regionale verschillen in participatiegraad, langdurige werkloosheid, onderwijsniveau jarigen en risico op armoede. Het voorzitterschap was duidelijk over de inzet om vast te houden aan de lijst van maximaal 14 indicatoren. Na hernieuwd overleg zal de besluitvorming ininin de contextcontextcontext van een andere raadsformatie plaatsvinden. Besluit van de Raad houdende de instelling van een comité voor sociale bescherming. Tijdens de de Raad lag een formeel besluit voor tot oprichting van het Sociale Beschermingscomite (SPC). Dit Raadsbesluit volgt op het formeel in werking treden van het Verdrag van Nice per 1 februari 2003, waarin het SPC een formele rechtsgrondslag heeft gekregen (artikel 144 VEG). Het

5 5 Comité bestaat uit hoge ambtenaren uit de lidstaten en adviseert de Raad. In het Raadsbesluit worden de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van het SPC vastgelegd. Het SPC heeft onder andere als taak om het sociale beschermingsbeleid van de EU-lidstaten te bevorderen. Daarnaast draagt het SPC bij aan het uitwisselen van ervaringen en informatie tussen de lidstaten. Verder stelt het comité rapporten op en formuleert opinies over onderwerpen die vallen binnen de competentie van het comité. Het SPC werkt nauw samen met andere comités zoals EMCO en EPC. De Raad heeft op dit punt een politiek akkoord bereikt. NaNaNa het advies van het Europees Parlement kan het instellingsbesluit definitief worden aanvaard. Raadsconclusies over de jaarlijkse follow-up van het Actieprogramma van Peking betreffende gelijke kansen. Tijdens het Griekse Voorzitterschap is studie verricht en zijn data verzameld over het thema vertegenwoordiging van vrouwen in centra van economische besluitvorming. In het kader van de implementatie door de Lid-Staten en EU-instellingen van de conclusies van de Wereldtop over vrouwen (in Beijing -1995) heeft het Italiaanse Voorzitterschap er voor gekozen de activiteiten van het Griekse Voorzitterschap met betrekking tot dit thema voort te zetten. Het Italiaanse Voorzitterschap heeft in het bijzonder een reeks van negen kwantitatieve indicatoren ontwikkeld, die een data-vergelijking mogelijk moeten maken. Deze indicatoren zijn bedoeld om de vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in economische besluitvormingscentra te kunnen meten. De Raad nam conclusies aan, welke een opsomming geven van de reeks van negen ontwikkelde indicatoren. De voorzitter sprak de hoop uit dat de ontwikkeling van indicatoren op het terrein van gelijke kansen voor mannen en vrouwen het komende jaar met een gelijke voortvarendheid wordt opgepakt en wenste daarbij de beide aankomende voorzitterschappen alle succes toe. Diversen Gendermainstreaming binnen de Raad Concurrentievermogen De Raad nam kennis van de schriftelijk informatie van het voorzitterschap, aangaande de angenomen Resolutie in de Raad Concurrentievermogen inzake de gelijke toegang en deelname van mannen en vrouwen aan de kennismaatschappij voor groei en innovatie. De resolutie nodigt Lid-Staten uit om in algemene zin: De mogelijkheden te vergroten om gelijke kansen en economische, politieke en sociale empowerment van vrouwen te realiseren, in de context van een breder gebruik van ICT. Vrouwen dienen ook meer te kunnen participeren en invloed uit te oefenen op alle niveau s van ICT-productie, -onderzoek en innovatie.; Het man/vrouw perspectief te integreren bij de nationale beleidsvorming met betrekking tot de ICT-sector, en hierbij een vroegtijdige en volwaardige betrokkenheid van vrouwen te waarborgen, en in dit verband speciaal aandacht te schenken aan kwetsbare groepen.

6 6 Resultaten van de Conferentie van Venetië over sociale verantwoordelijkheid van ondernemingen De Raad nam kennis van de schriftelijke informatie van het voorzitterschap, inzake de conclusies van de conferentie. In 2002 bracht de Europese Commissie een mededeling uit over maatschappelijk verantwoord ondernemen (gebaseerd op het Groenboek uit 2001). Eén van de meest concrete punten uit de Commissie mededeling is de oprichting van een Multi Stakeholder Forum (MSF). Het MSF is in oktober 2002 opgericht en zal medio 2004 met aanbevelingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen komen. Het MSF, waarin veel betrokken organisaties waaronder sociale partners- zitting hebben, wordt voorgezeten door de Europese Commissie. Een aantal internationale organisaties hebben de status van waarnemer. Voorstel voor een richtlijn van de Raad betreffende de tenuitvoerlegging van het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen ten aanzien van de toegang tot goederen en diensten en de levering van goederen en diensten (artikel 13) De Commissie heeft een ontwerprichtlijn ingediend gericht op gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij toegang tot en levering van goederen en diensten. Het Voorstel tot een richtlijn vormt een aanvulling op de bestaande regels die sexediscriminatie in beroep en bedrijf verbieden. De richtlijn verbiedt discriminatie op basis van geslacht buiten het werk en beroepsuitoefening en is alleen van toepassing op goederen en diensten die voor iedereen toegankelijk zijn. Het voorstel laat ruimte voor gerechtvaardigde uitzonderingen zoals bij goederen en diensten die uitsluitend of hoofdzakelijk voor leden van één sekse bestemd zijn. De richtlijn richt zich met name op premies en uitkeringen in de verzekeringssector. Bij de berekening van premies en uitkeringen mag geen onderscheid worden gemaakt op basis van sekse. De Commissie vindt dat deze aan de hand van objectieve criteria zoals gehuwde status, sociale achtergronden, eet- en rookgewoonten moeten worden bepaald. Tijdens de Raad gaf de Europese Commissie een korte presentatie en sprak de hoop uit dat in de Raad een spoedige en voortvarende behandeling zal plaatsvinden. De Raad nam hier kennis van. Uitvoering van het Europees Sociaal Fonds De Europese Commissie riep de lidstaten op zo spoedig mogelijk te reageren op informatieverzoeken van de Commissie met het oog op een snelle afronding van de ESFplanperiode De Commissie maakte de Lidstaten eveneens attent op een conferentie op 29 en 30 januari 2004 over de mid-term review van de huidige ESF-planperiode De conferentie vormt de afsluiting van een reeks van nationale seminars over ESF. Deel Consumentenaangelegenheden Algemeen kader voor de financiering van communautaire acties ter ondersteuning van het consumentenbeleid in de periode Hamerstuk

7 7 Het kader biedt een rechtsgrondslag voor financiële ondersteuning uit het budget van de Unie voor communautaire activiteiten ten behoeve van consumenten. Het onderhavige besluit zal het bestaande besluit 283/1999/EG tot vaststelling van een algemeen kader voor communautaire activiteiten ten behoeve van consumenten voor de periode vervangen. Het jaarlijks budget is 18 miljoen. De middelen worden ingezet voor de ondersteuning van Europese consumentenorganisaties, voor projecten van nationale organisaties, voor de financiering van acties om de toepassing van EU-consumentenwetgeving in de nieuwe lidstaten te versnellen en van acties om consumentenbelangen in andere EU-beleidsterreinen te integreren. Resolutie inzake veiligheid van diensten De Raad heeft de resolutie zonder discussie aangenomen. Verordening Samenwerking Handhaving Consumentenrecht Aan de hand van drie vragen voerde de Raad een debat over het voorstel voor een verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming (de "Verordening"). Europees Commissaris Byrne van Volksgezondheid en Consumentenbescherming kreeg als eerste het woord en zette uiteen wat de noodzaak was om met dit voorstel te komen. Niet alleen krijgen consumenten meer en meer met nieuwe marketingtechnieken te maken, doch worden ook steeds vaker grensoverschrijdende mogelijkheden gezocht om klanten te werven. Ofschoon een toename van grensoverschrijdende aankopen een goede zaak is, moet de consument zich daarbij wel goed beschermd weten. De Commissaris vroeg, met name aan die lidstaten die terughoudend staan tegenover het voorstel, op welke wijze zij om zouden gaan met consumenten die problemen over de grens ondervinden, hoe ze om gaan met buitenlandse consumenten die met klachten komen over nationale bedrijven en hoe ze om zouden gaan met buitenlandse overheden die met dergelijke klachten komen. Vervolgens werd tijdens de tafelronde door het merendeel van de (kandidaat) lidstaten ingegaan op de vragen van het voorzitterschap. Eensgezindheid lijkt zich af te tekenen rond toepassingsgebied van de Verordening: het merendeel van de landen sprak zich uit voor het beperken van het toepassingsgebied van de gehele Verordening tot grensoverschrijdende inbreuken. Over de vraag of de huidige systemen afdoende kunnen zorgen voor bescherming van de consument tegen grensoverschrijdende inbreuken verschilden de lidstaten van mening. Het merendeel van de lidstaten antwoordde ontkennend of gaf aan dat dit moeilijk te zeggen is. Over de vraag hoe een nieuw systeem eruit zou moeten zien, lopen de meningen verder uiteen, hoewel een meerderheid op hoofdlijnen de insteek van de Commissie lijkt te delen. Samenwerking werd belangrijk geacht en de huidige systemen zouden nader moeten worden uitgebouwd naar aanleiding van grondige analyses. Mogelijk is het huidige voorstel wel het meest geëigende instrument, want gericht op die zaken die we nu niet goed kunnen worden aangepakt.

8 8 Commissaris Byrne reageerde op hetgeen de lidstaten naar voren hebben gebracht. Wat hem betreft gaat het niet om een groot, bureaucratisch systeem. Met name om de grensoverschrijdende problemen aan te pakken is het voorgestelde systeem, hetgeen een lichte vorm kan hebben, noodzakelijk. Daarnaast vindt de Commissie het van belang ook te weten wat er nationaal aan klachtenafhandeling speelt. Daarom kent het huidige voorstel een verbrede informatieverplichting. Ook benadrukte hij dat art 4 lid 2 duidelijk aangeeft dat de bevoegdheden moeten worden toegekend in conformity with national law. Dat is essentieel waar het gaat om subsidiariteit. De voorzitter sloot vervolgens af met de hoop uitsprekend dat inhoudelijk de komende tijd verder kan worden gewerkt aan het voorstel. Hij gaf aan dat ook het Europees Parlement met interesse bezig was met het formuleren van haar opinie. Diversen Van de informatiepunten werd zonder discussie kennis genomen.

9 9 Bijlage: Verslag Informele Ministeriële Bijeenkomst Consumentenbeleid Op 21 november hebben ministers en ministerieel vertegenwoordigers die verantwoordelijk zijn voor het consumentenbeleid uit de EU-lidstaten, de (aspirant-)kandidaatlidstaten en de EFTAlanden samen met de EU-Commissaris voor het Consumentenbeleid ideeën en standpunten uitgewisseld over het consumentenbeleid in de EU. Namens het kabinet nam staatssecretaris Van Gennip, verantwoordelijk voor het consumentenbeleid, deel aan deze bijeenkomst. Deze bijeenkomst werd voorafgegaan door een bijeenkomst van consumentenorganisaties uit diezelfde landen op 20 november. De besproken onderwerpen waren achtereenvolgens de fundamentele principes, de actoren en de instrumenten van het consumentenbeleid. Principes Alle afgevaardigden gaven aan de huidige vijf fundamentele principes over consumentenbescherming nog steeds te ondersteunen. Deze fundamentele principes zijn: Recht op bescherming van gezondheid, Recht op bescherming van de veiligheid Recht op bescherming van economische belangen Recht op informatie en educatie Recht op verhaal Nederland benadrukte daarbij dat in de toekomst het huidige niveau van consumentenbescherming in ons land en Europa minimaal moet worden behouden. Vervolgens werd aangegeven dat consumentenbewustzijn een essentieel element is voor de concurrentiekracht van de EU en daarmee voor het bereiken van de Lissabon-doelstellingen en een goede werking van de Interne Markt. Op die efficiënte markt moet het consumentenvertrouwen worden versterkt door effectieve concurrentie. Daarbij is er een belangrijke rol voor duurzame consumptie. Nederland heeft aangegeven dat in tegenstelling tot een aantal andere delegaties aanpassing van het concept constitutioneel verdrag met extra nadruk op consumentenbelangen ongewenst is. Uitbreiding door bijvoorbeeld additionele rechten op te nemen in artikel 3 of 153 wordt door Nederland op dit moment niet opportuun geacht, omdat Nederland zo dicht mogelijk bij het voorstel wil blijven. Actoren Het merendeel van de delegaties gaf aan dat alle consumentenonderwerpen in één Europese Raad moet worden behandeld. Hierbij is de voorkeur uitgesproken voor de Raad voor Concurrentievermogen. Dit sluit aan bij de opmerking van commissaris Byrne dat we af moesten van het beeld van de consument die beschermd moet worden. We moeten in vervolg spreken van de consument die goed geïnformeerd zijn rol in de interne markt kan spelen. Nederland ondersteunt deze visie. Ten aanzien van de nationale invulling van consumentenbeleid is opgemerkt dat nationale en lokale overheden elkaar moeten aanvullen zodat de consumentenrechten worden versterkt.

10 10 Het belang van de verschillende rollen die consumentenorganisaties in de verschillende landen spelen als het gaat om beïnvloeden van beleid en markttoezicht wordt bevestigd. In toetredende landen moet de overheid de consumentenorganisaties helpen om hun rol te spelen in het economisch verkeer. Nederland heeft de consumentenorganisaties van de nieuwe lidstaten uitgenodigd voor een bijeenkomst voorafgaand aan de forumbijeenkomst gedurende het Nederlandse voorzitterschap om de ervaringen en best practices met de Nederlandse consumentenorganisaties uit te wisselen. Instrumenten Alle afgevaardigden vonden dat consumentenbelangen moeten worden geïntegreerd in alle andere beleidsonderdelen, zowel op gemeenschaps- als op nationaal niveau. Kaderrichtlijnen zijn in potentie de beste wettelijke instrumenten op EU-niveau. Nederland ondersteunt deze visie zolang dit niet resulteert in meer intransparantie als, ondanks een algemene horizontale richtlijn, toch een wirwar van specifieke richtlijnen blijft bestaan. Verder was men van mening dat een hoog niveau van consumentenbescherming moet worden bereikt door harmonisatie waarbij per geval de optie van volledige harmonisatie moet worden bezien. Ook Nederland is voorstander van volledige harmonisatie, maar ziet een risico in verschillen in juridische interpretatie per lidstaat waardoor van echte harmonisatie geen sprake is. Verder blijkt het merendeel van de deelnemende landen, waaronder Nederland, van mening dat toegang tot geschillenbeslechting moet worden versterkt op nationaal en EU-niveau. Hierbij is versterking van de netwerken op EU-niveau zeer belangrijk voor zowel overheden en consumentenorganisaties. Hierbij gaf Nederland wel aan dat het de beoogde manier waarop de Verordening handhaving consumentenrecht bij grensoverschrijdende inbreuken moet worden geïmplementeerd niet ondersteunt wegens de hoge bureaucratiegraad en kostenineffectiviteit. Normaliter kunnen landen zelf kiezen hoe de implementatie uit te voeren. Tot slot werden consumenteneducatie en informatievoorziening als zeer belangrijk gezien voor de empowerment van alle consumenten voor een actieve participatie in de markt. Hierbij moet zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën.