dulair nummer 4 4 februari 2011 jaargang 26

Transcriptie

1 m dulair nummer 4 4 februari 2011 jaargang 26 bestuur student onderzoek alumni Rector prof. Anja Oskamp: Levenlang leren steeds meer urgent Lex Hegt: Om titel kun je niet heen Prof. Lucas Reijnders: Blijf kritische vragen stellen Ria Verhallen en Monique Jacobs: Studeren was bikkelhard werken

2 c lofon Modulair verschijnt zeswekelijks, telt 32 pagina s, in een oplage van exemplaren. Het blad wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de (ISSN ). Studenten en alumni krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is ook een digitale editie (inclusief archief): Redactie Hoofdredactie/eindredactie: Frans Bogaert Redactionele bijdragen Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, Frans Bogaert, Leon Mussche (cartoon), Paul Troost, Ramona Ghijsen, Ton Reijnaerts, Gijske Meijerink, Jeroen Liefhebber, Eva von Stockhausen Overige bijdragen Walter Bazen, Nanda Boers, Bep Franke, Paul Franck, Peter Nederlof, José Muijtjens, John Dohmen, Liesbeth de Groot-Vermeulen, Jesper Schumacher, Hans Egtberts, Louise Stijnen. Lisette Meijrink, Rob van het Hof Grafische vormgeving Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg Basisontwerp: Exit Communicatie, Wessem 6 12 Bestuur Nieuwe rector prof. mr. Anja Oskamp aangetreden Academic Experience Ik weet nu dat ik universitair onderwijs aankan Onderzoek Fotografie Peter Strelitski, Chris Peeters, André van den Akker, Marcel van Hoorn, Vivian Rompelberg, Coen Voogd, Cees Elzinga Druk OBT, Den Haag Terrapress mat 80gr Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie Redactieraad Modulair (en e-modulair) worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert MA (Voorlichting, service en informatie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); Peter Honig (studiecentra); dr. Marga Winnubst (CELSTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen). Redactieadres Secretariaat: Nicolle Delnoy ( ) of Romy Ewoldt ( ) Postadres: Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen t (hoofdredactie) f modulair.redactie@ou.nl Prof. dr. Lucas Reijnders met emeritaat: Essentie van wetenschap is kritische vragen stellen Maandelijks 4 Nieuws 5 column Stuutje 6 bestuur 7 De Student 10 studentenraad 11 en dan nog de studie 13 ou achter de cijfers 14 onderzoek 16 activiteiten 17 start en support 18 service 23 studietips 24 onderwijs 30 tentameninfo 31 AFGESTUDEERDEN

3 inh ud De Student Student informatica Lex Hegt: Om een titel kun je niet heen Elektronische leeromgeving Studienet krijgt nieuw jasje vanaf juni 19 Alumni Eerlijk is eerlijk, het was bikkelhard werken 20 Onderwijs Dr. Frank Inklaar docent van het jaar 22 3

4 nie ws OU steunt protest tegen kabinetsplannen Vrijdag 21 januari vond in Den Haag een massaal protest plaats tegen de door het kabinet voorgestelde bezuinigingen op het hoger onderwijs. De studenten konden rekenen op steun van rectores en honderden hoogleraren allen in toga die hun stem lieten horen tijdens een bijzondere academische zitting. Mikpunt van protest van de studenten was de voorgenomen boete van drieduizend euro, voor zowel student als universiteit, bij studievertraging van meer dan 1 jaar in de bachelorfase of masterfase (deze maatregel geldt overigens niet voor OU-studenten). Tweede mikpunt was de afschaffing van de studiebeurs in de masterfase. Dit past volgens tegenstanders niet in de politieke ambitie dat de Nederlandse kenniseconomie tot de internationale top vijf behoort. Als instelling die toegankelijkheid van hoger onderwijs hoog in haar vaandel voert, steunde de OU het protest. De nieuwe rector magnificus prof. mr. Anja Oskamp (op foto derde van rechts) liep met OU-hoogleraren in het cortège om vervolgens, samen met CvB-voorzitter drs. Theo Bovens de academische zitting bij te wonen. Eerder reageerde Bovens al op de langstudeerdersmaatregel in zijn weblog ( > Actueel > Weblog collegevoorzitter) van 3 december Bovens pleitte er voor dat opnieuw naar leerrechten wordt gekeken: De charme van dit voorstel was en is dat het hele universitaire onderwijs in één systeem kan worden bekostigd, zowel de open variant (tempo-onafhankelijk) als de gesloten (jaar/semester-systeem). Boek prof. Stol over cybersafety In december vorig jaar is het boek Cybersafety overwogen verschenen van prof. dr. Wouter Stol, bijzonder hoogleraar Politiestudies bij de faculteit Managementwetenschappen. In het boek gaat Stol uitgebreid in op veiligheidsproblematiek in cyberspace. Cybercrime neemt voortdurend andere vormen aan. Wikileaksaanhangers die grote sites platgooien en op deze manier protesteren in cyberspace, een verdachte in een kindermisbruikzaak die de spil blijkt te zijn van een netwerk dat via internet kinderporno uitwisselt. Cybersafety overwogen is geen boek vol ingewikkelde technische termen van informatiebeveiliging. Het belicht vooral de sociale dimensies van veiligheid in de virtuele wereld. Met zijn boek hoopt prof. Stol een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van beleid op het gebied van cybersafety en aan het veiligheidsonderwijs in Nederland. Naast hoogleraar aan de OU is Wouter Stol (1958) tevens lector Cybersafety aan NHL Hogeschool en de Politieacademie. Eerste plaats OU in Keuzegids Universiteiten 2011 In de eind vorig jaar verschenen Keuzegids Universiteiten 2011 staat de OU in de ranglijst van best beoordeelde universiteiten op de eerste plaats, samen met Wageningen University. Sinds 2005 bezette de OU steevast de tweede plaats, achter Wageningen. De Keuzegids baseert haar ranglijsten op de resultaten van de Nationale Studenten Enquête (NSE) 2010 en de expertoordelen uit de visitatierapporten van opleidingen. De NSE wijst al jaren uit dat studenten de OU hoog waarderen, vooral op facetten als inhoudelijke kwaliteit studiemateriaal, samenhang programma, organisatie van de opleiding en communicatie naar studenten. Nu betreft de appreciatie ook de opzet van het programma en de beroepsgerichtheid. Collegevoorzitter drs. Theo Bovens over de score: Wij zijn dankbaar voor deze waardering. Ik zie het als een mooie opdracht om ons op dit kwaliteitsniveau te handhaven. 4

5 c lumn Open Boek over OER in Nederland Rondom de rectoraatsoverdracht, in december vorig jaar, is het Open Boek over open educational resources in Nederland uitgekomen, zowel in druk als online. In dit boek geven diverse betrokkenen bij het onderwijsbeleid en hoger onderwijs in binnen- en buitenland hun visie op open educational resources (OER) in Nederland, de pro s en contra s, strategieën en trends. Aanleiding voor het boek vormde het afscheid van prof. Fred Mulder als rector magnificus van de OU, die zich tijdens zijn tienjarig rectoraat een warm pleitbezorger toonde voor OER. Het boekje is zonder zijn medeweten samengesteld en werd hem tijdens de rectoraatsoverdracht op vrijdag 10 december aangeboden. De geïnterviewden zijn o.m. Marja van Bijsterveldt (minister van OCW); Rob Koper (CELSTEC), Paul Rullman (CvB-lid TU Delft), Hal Plotkin (Department of Education USA), Sijbolt Noorda (voorzitter VSNU), Martin Kropff (rector Wageningen University). Het boek kan gedownload worden via ISBN Open Boek - over open educational resources in Nederland Open Universieit 5 mm rugdikte bij 115 gr. Open Boek over open educational resources in Nederland OU en VUB gaan samenwerken Het studiecentrum Brussel en de Vrije Universiteit Brussel (VUB) gaan samenwerken. Waar de VUB contactonderwijs aanbiedt en de OU Brussel zich toespitst op (online) flexibel afstandsonderwijs, ligt de werkvorm blended learning voor de hand. Daarmee komt het beste van twee werelden samen: vrijheid van studeren maar ook een fysiek academisch klimaat. Om de samenwerking een extra impuls te geven, schonk de OU in december een (gratis) module aan Nancy Lievyns, een studente met een visuele handicap. Zij volgt het voorbereidingsprogramma van de master Onderwijskunde aan de VUB, maar kan moeilijk alle contactmomenten bijwonen. Zij combineert haar studie ook nog eens met een baan. Door nu ook een OU-module te volgen Nancy koos voor Ontwikkelingspsychologie kan zij (ook) studeren zonder zich meteen te moeten verplaatsen. De studietrajectbegeleiders van de VUB gaan nu bekijken welke OU-modules in de VUB-opleidingen passen en mogelijk aanleiding geven tot vrijstelling. Op die manier kunnen concrete afspraken gemaakt worden over een formele samenwerking hoe de OU-modules te matchen met de VUB-opleidingen. Ieder een spekkie naar zijn bekkie Twee woorden vooraf. 1. Voor mij is er geen beter bewijs dat de OU een echte universiteit is dan als ik in de krant mooie onderzoeksresultaten lees van iemand die aan de OU gestudeerd blijkt te hebben. 2. Voor die studenten van de OU die met zwoegen en ploeteren op het randje hun tentamens halen: niets dan lof! Jullie zijn net zo goed zeer gewaardeerde studenten als de volgende groep waar ik deze column aan wil wijden: de mensen die door intelligentie, veel tijd en/of motivatie achten en negens halen. In de laatste Modulair werd Monique Jacobs als goed voorbeeld genoemd, en zelf ken ik er ook een aantal. Hieruit trek ik de conclusie dat aan de OU zeker niet minder studenten dan aan de gewone universiteiten in principe het niveau hebben om een wetenschappelijk onderzoeker te worden. Ik heb namelijk de indruk dat de OU sinds enige tijd meer interesse is gaan tonen voor de onderzoekskant van de universiteit. Het zou daarom wellicht handig zijn om mogelijke talenten vroeg te spotten. Ook heb ik de indruk dat het resultaat van het eerste tentamen Inleiding in de psychologie, Inleiding in de rechtswetenschappen enzovoort vaak al een goede indruk geeft van de vaardigheden van studenten om hoge cijfers te scoren. Het zou fijn zijn als zulke studenten meteen een brief thuis krijgen met het voorstel een speciaal traject voor getalenteerde studenten te volgen als ze daar interesse in hebben. Bij onderzoeksvakken zouden ze dan een ander soort begeleiding krijgen, gericht op (nog) meer onderzoekskennis, zodat men een 8 of hoger scoort. En dat deze studenten actief uitgenodigd worden voor een kijkje in de keuken van het wetenschappelijk bedrijf: promoties, symposia en dergelijke. Juist voor studenten aan de OU, van wie velen niet uit een wetenschappelijk milieu komen, is het best mogelijk dat een wetenschappelijke carrière bij aanvang van de studie geheel buiten het gezichtsveld valt. Met speciale aandacht voor hoge-cijfershalers breng je misschien sommige studenten op een idee. Mocht een aantal daarvan besluiten als buitenpromovendus te gaan promoveren, dan vormen zij een rolmodel voor andere studenten en wordt het wetenschappelijk imago van de OU extra bevorderd. Een winwin-situatie. Maar nogmaals: niet omdat deze studenten meer gewaardeerd zouden zijn en daarom meer aandacht verdienen dan de zwoegers en ploeteraars. Iedere student verdient evenveel aandacht, maar de hoge-cijfershalers hebben wellicht andere aandacht nodig dan de zwoegers. Stuutje van Vulpen Studenten 5

6 Tekst: Frans Bogaert Rector prof. Anja Oskamp aangetreden UNESCO Commissie, past de toepassing van OER prima in de millenniumdoelstelling Education for All. Maar, om de impact te krijgen die men terecht en noodzakelijk acht, is het belangrijk ook de beleidsmakers, de beslissers in het onderwijs van het belang ervan te overtuigen. helpen bij haar drievoudige verantwoordelijkheid voor achtereenvolgens kwaliteit en doelmatigheid, want gezamenlijk tot stand gebracht, en toegankelijkheid, want online beschikbaar. Daartoe moeten wel sommige geldstromen enigszins anders gaan lopen, aldus de terugtredende rector. Op vrijdag 10 december vond de rectoraatsoverdracht plaats. Met zo n 350 toehoorders collega-rectoren, bijzondere gasten, medewerkers en studenten moest worden uitgeweken naar het Theater Heerlen. Prof. Fred Mulder heeft zijn tienjarig rectoraat verruild voor de nieuwe UNESCOleerstoel voor een nog bredere uitwaaiering van de OER-beweging. Hij is per 1 februari opgevolgd door prof. Anja Oskamp. Mede als gevolg van de kabinetsplannen ziet zij in de toekomst studenten pas in een latere fase van hun leven kiezen voor een master en niet als vanzelfsprekend aansluitend aan hun bachelordiploma. Maar ook met het langer doorwerken krijgt levenlang leren steeds meer urgentie. In zijn openingsrede ging prof. dr. ir. Fred Mulder gedetailleerd in op de vooral internationaal goed op gang komende beweging van de open educational resources (OER), het via internet publiekelijk beschikbaar stellen en gebruiken van leermateriaal. De inspanningen van Mulder werden door gastspreker Sir prof. dr. John Daniel gekwalificeerd als een outstanding contribution on behalf of the world s distance. Daniel is President & Executive Officer van de Commonwealth of Learning, een intergouvernementele organisatie van de Commonwealthlanden deeply engaged with the global movement to open up educational content. Hij is verheugd dat Mulder houder wordt van de UNESCO-leerstoel en zo een drijvende kracht kan blijven in de wereld van open afstandsonderwijs. Volgens drs. Greetje van den Bergh, voorzitter van de Nationale 6 En nu overtuigen zonder ambtsketen Rikki Dijksman BSc (informatica), voorzitter van de Studentenraad ziet enig gevaar in een ongestructureerde OER voor studenten, die het gevoel zouden kunnen krijgen in een grote snoepwinkel beland te zijn. Dit vraagt van de student dat je snel informatie kunt beoordelen en kunt bepalen of dit echt is wat je zoekt. Mr. Annie Brouwer- Korff, voorzitter van de Raad van toezicht, benadrukte de bijzondere inzet van Mulder waardoor de OU nu volop meedraait in diverse nationale en internationale gremia. Met een directheid die we van deze oudburgemeester van Utrecht gewend zijn, richtte Brouwer zich tot Mulder met de vraag of hij de wereld ook zonder ambtsketen kan overtuigen van OER: Zal de weemoed naar de 10 mooie jaren voldoende verdwijnen om nieuwe ontwikkelingen op te nemen, te verwerken en aan te sturen? Investeren in OER loont In hoeverre leeft de OER-beweging, waarmee de OU internationaal voorop loopt, eigenlijk in eigen land? Volgens Mulder is er voor ons in Nederland nog een heel traject af te leggen, maar er zijn al flinke stappen gezet. Als goede voorbeelden noemde hij het mede door de overheid gefinancierde OpenEr-project van de OU met inmiddels zo n 25 (gratis) korte cursussen, met als spin-off de Spinoza-reeks. Als best practice noemde Mulder het eveneens door OCW gefinancierde nationale programma voor Wikiwijs, het platform waar docenten leermateriaal kunnen vinden, maken en delen. Voorbeelden die aantonen dat het loont om van overheidswege te investeren in de introductie van OER. Daarmee herhaalde hij zijn oproep dat OER de overheid kan Uit handen van collegevoorzitter drs. Theo Bovens mocht Fred Mulder een bijzonder boek, niet toevallig Open Boek getiteld, ontvangen. Daarin geven diverse actoren uit binnen- en buitenland onder anderen Sijbolt Noorda (VSNU), Marja van Bijsterveldt (OCW) en Doekle Terpstra (toen nog voorzitter HBO-raad) hun mening over OER in Nederland. Levenlang leren krijgt steeds meer urgentie Uiteindelijk stond deze dag tevens in het teken van het aantreden van de nieuwe rector, prof. mr. Anja Oskamp, tot voor kort decaan faculteit Rechtswetenschappen VU zij is officieel per 1 februari gestart. In haar toespraak stelde zij dat het haar overtuiging is dat met de ontwikkelingen, die mede door de kabinetsplannen in het hoger onderwijs gaande zijn, studenten pas in een latere fase van hun leven zullen kiezen voor een master en niet vanzelfsprekend aansluitend aan hun bachelordiploma. Voeg daarbij dat wij allen langer zullen doorwerken, en het dus ook op latere leeftijd nodig blijft te leren, en het wordt duidelijk dat een levenlang leren steeds meer urgentie krijgt. Dat vraagt om andere onderwijsmethoden van het aanbieden van universitair onderwijs en van studeren. Anja Oskamp benadrukte tevens het belang van samenwerking: op alle fronten. Hiermee doelde zij zowel op de interne alsook externe samenwerking, in het laatste geval vooral met andere universiteiten en hbo-instellingen. Meer weten? het redeboek kunt u als pdf downloaden via nieuwsbericht 14 december 2010 ook het Open Boek kunt u als pdf downloaden via prof. Mulder werd eerder al uitgebreid geïnterviewd in Modulair 3 (pagina 10).

7 de st dent Enthousiasme voor zijn studie Informatica bracht Lex Hegt ertoe het logo van de Open Universiteit en de 14 modules die hij voor zijn propedeuse moet doen, op zijn koffiemok te laten printen. Dat vond ik wel grappig, maar soms pak ik een andere kop, hoor, relativeert hij zijn gedrevenheid. Vorig jaar schreef hij achter vijf modules met watervaste stift de score en de datum waarop hij het tentamen had gehaald. Vooral plezier in het vak houdt het tempo erin, en gezin en werk stimuleren hem bij zijn langdurige en onzekere project. Hij is er zich terdege van bewust dat hij de dag moet plukken, want het leven kan altijd een andere wending nemen. Voor mij komt de op het juiste moment. Om een titel kun je niet heen 7

8 de st dent De aanstekelijke verhalen van collega Tim op het werk misten hun uitwerking niet. Het duurde niet lang of Lex Hegt (45) had de boeken van Inleiding in de informatica in huis. Mijn collega studeert al enige tijd aan de en is enorm enthousiast. Hij liet me de boeken van enkele modules zien en wist me van de aantrekkelijke kanten van het afstandsonderwijs te overtuigen. Eigenlijk ben ik er dus gewoon ingerold. Hegt heeft ook voor hem een koffiebeker met zijn programma laten maken. Vooral over de structuur van afzonderlijk te bestuderen modules met een te behappen hoeveelheid leerstof is hij bijzonder tevreden. De studie is daardoor overzichtelijk en goed te plannen. Ga er even goed voor zitten en na twee of drie maanden kun je weer een module doorstrepen. Hij is nu anderhalf jaar bezig en volgt keurig de volgorde die de faculteit adviseert. Informatica is hem niet vreemd. Na mavo en havo volgde hij enkele korte opleidingen in het vak en groeide mee met de stormachtige ontwikkelingen in de informatietechnologie. Al twintig jaar werkt hij bij verschillende softwarebedrijven, de laatste zes jaar bij Ordina dat hem al drieëneenhalf jaar bij het ministerie van Buitenlandse Zaken detacheert. Als technisch applicatiebeheerder knoop ik daar informatiesystemen aan elkaar en zorg ervoor dat onze ambassades overal ter wereld op uniforme manier hun visumsysteem kunnen beheren. Verandering Zijn werk vraagt van hem om op zijn vakgebied bij te blijven. Hij is daarom gewend op eigen initiatief in de boeken te duiken en zijn werkgever biedt hem regelmatig bijscholingscursussen aan, meestal om met nieuwe versies van Microsoft-producten kennis te maken. De afgelopen twintig jaar heeft hij zo een goedgevuld portfolio opgebouwd, maar daarmee is Lex niet tevreden. Je kunt zelf dan wel vinden dat je een hbo-werkniveau hebt, maar een werkgever kijkt toch ook vaak naar een titel. Dat spreekt aan. Bij mij valt dan op dat ik alleen havo heb. Daar ga ik nu verandering in brengen. Naam: Lex Hegt Leeftijd: 45 jaar Burgerlijke staat: gehuwd, 2 kinderen (7 en 5 jaar) Woonplaats: Leidschendam Vooropleiding: MAVO, HAVO Beroep: ICT-consultant, specialisatie Middleware Begonnen: 2009, Bachelor Informatica Afgerond: 5 modules uit de propedeuse Bezig met: Organisatie en management als voorbereiding op overstap Bachelor Informatiekunde Studiecentrum: Rotterdam Lex Hegt weet wat hij wil, maar hij heeft nog een lange weg te gaan, want hij heeft pas vijf modules op zijn beker afgetekend. Om structuur in zijn studie te krijgen heeft hij direct na zijn inschrijving contact met het studiecentrum gezocht. Veel studenten gaan naar de, omdat ze per se alleen willen studeren en weinig zin hebben in groepsverband samen te werken. Bij Hegt ligt dat anders. Op mijn eentje een boek doornemen vind ik geen probleem. Maar de begeleidingsbijeenkomsten die in het studiecentrum van Rotterdam aangeboden worden, voegen iets toe aan de opleiding. Hij maakt dan ook gretig van die mogelijkheid gebruik. Na begeleidingscyclus meteen op tentamen Gemiddeld kent een module vijf avondbijeenkomsten van ongeveer drie uur. Ze worden alleen voor open-boektentamens georganiseerd en ze zijn niet verplicht. Hegt volgde de colleges van de modules Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 en 2 en Discrete wiskunde A. Voor Inleiding in de informatica was er geen begeleiding en de stof van Databases kende ik grotendeels al door mijn werk. Dat tentamen heb ik er in de zomervakantie doorheen gejaagd. De begeleidingssessies hebben de nodige voordelen. De hele tentamenstof wordt systematisch doorgenomen en van de deelnemers wordt verwacht dat ze de colleges goed voorbereiden. De studie heeft zo wel een schools karakter, maar daar zit Lex niet mee. Een betere stimulans om door te studeren kan een student zich niet wensen en de werkcolleges houden het tempo erin. Na afloop van een begeleidingscyclus doet hij direct tentamen. De leerstof zit dan nog vers in mijn hoofd. Contact met docenten en studenten voegt iets toe Naast de begeleidingsbijeenkomsten van de faculteit zocht hij ook op Studienet contact met medestudenten. Een erg levendig discussieforum vindt hij het niet, maar hij ontmoette er wel jaargenote Petra. Hun studie loopt weliswaar niet parallel, maar ze is even fanatiek als Lex en als het kan, nemen ze samen de modules door. Petra komt uit het onderwijs en heeft een andere inbreng dan een ICT er als ik. Een module als Organisatie & management ligt haar wellicht beter dan mij, terwijl ik minder moeite met een programmeermodule als Java heb. De samenwerking bevalt uitstekend. Je zit niet alleen te ploeteren en zie je het even niet meer zitten, dan kan je studiemaat je erdoorheen trekken. Samenwerken motiveert je om je door taaie studieboeken te worstelen. Bij samen studeren alleen is het niet gebleven. Petra woont hier redelijk in de buurt en onze gezinnen 8

9 zijn bevriend geraakt. Toen ze enkele maanden geleden een baby kreeg, zijn we dan ook met z n allen op kraamvisite gegaan. Met beide benen op de grond De studie van Lex ziet er veelbelovend uit, maar hij blijft met beide benen op de grond staan. Ik zie wel hoever ik kom. Want ondanks zijn achtergrond in de informatica zijn er vakken waartegen hij als een berg opkijkt. Wiskunde bijvoorbeeld. Dat heb ik na mavo-2 niet meer gehad, ik ben op een talenpakket van de havo gekomen. Tot zijn opluchting is zijn wiskundeknobbel groot genoeg en haalde hij het tentamen in één keer. Discrete Wiskunde B hoopt hij te ontlopen, want hij wil naar het nog op te zetten bachelorprogramma Informatiekunde overstappen. Informatiekunde richt zich minder op de technische aspecten en meer op het inpassen van informatietechnologie in een organisatie. Dat past meer bij mijn huidige werk. Nu hij het struikelvak Wiskunde A heeft gehaald, is hij ervan overtuigd dat zijn propedeuse er zeker in zit. De planning is Een module halen die je absoluut niet ziet zitten, geeft me een push. De studiedip die hij eind vorig jaar tegenkwam, kon daar geen verandering in brengen. Voor zijn werk heeft hij een intensieve opleiding gevolgd en de studie verdween daardoor tijdelijk naar de achtergrond. Het tempo was eruit. Maar dan kijk ik eens naar mijn koffiemok en zie wat ik allemaal gedaan heb. En natuurlijk heeft hij zijn studiemaatje en zijn vrouw die ook een parttime studie volgt. Op de studie aldus heeft hij behoorlijk grip, wil hij maar zeggen. Daarmee refereert hij nog kort aan zijn hobby, het met een astronomische telescoop in het heelal turen, op zoek naar het ongrijpbare. De tijd zal uitwijzen of ik de beker tot op de bodem leegdrink. Het begin is er. Tekst: Paul Troost Beeld: Peter Strelitski 9

10 st dentenbelangen In 2010 heeft de Inspectie voor het Onderwijs een rapport uitgebracht over de toegankelijkheid van hoger onderwijs in Nederland. Laat dat nu net één van de speerpunten van de Studentenraad voor deze zittingsperiode zijn. Aandacht voor mensen met lichamelijke of psychische beperkingen of chronische aandoeningen is volgens ons erg belangrijk. Zeker aan de moet het mogelijk zijn om met enkelvoudige of meervoudige beperkingen te kunnen studeren. Toch is dat nog niet altijd zo vanzelfsprekend. Hoe toegankelijk is OU voor studenten met een beperking? De heeft een duidelijk beleid als het gaat om studeren met een beperking. Studeren op eigen tempo is sowieso een kenmerk van de OU. Maar er is veel meer mogelijk: aangepaste tentaminering, lesmateriaal dat is aangepast voor blinden en slechtzienden, uitzonderingen op diverse regels. Er is zelfs een speciale adviseur Studeren met een functiebeperking, mevrouw Cleo Merckx. Op de website van de OU wordt ruim aandacht besteed aan studeren met een beperking. Zelfs de studiecentra worden beoordeeld op fysieke toegankelijkheid. Je zou bijna zeggen dat het allemaal niet beter kan! Voor een universiteit die zich duidelijk profileert op het gebied van studeren met een functiebeperking een koepelbegrip voor allerlei beperkingen en aandoeningen is het voor een Studentenraad relatief makkelijk om, daar waar dat wenselijk en mogelijk is, te pleiten voor een nog betere aansluiting van het wetenschappelijk onderwijs op mensen met een functiebeperking. Toch is niet alles rozengeur en maneschijn. Standaarden Eén van de belangrijkste kritiekpunten van de Studentenraad, als het gaat om studeren met een beperking aan de OU, is de digitale leeromgeving. Zowel de algemene website van de OU als de studieomgeving Studienet is verre van toegankelijk. W3C, het consortium dat min of meer toezicht houdt op het world wide web (internet), heeft standaarden ontwikkeld om het internet toegankelijk te maken voor iedereen, ook voor mensen met een functiebeperking. Dit project, Web Accessibility Initiative (WAI), wordt in Nederland geïmplementeerd door de Stichting Waarmerk drempelvrij.nl. Het kan niet zo zijn dat een universiteit die zich zo expliciet (ook) richt op studenten met een functiebeperking werkt met een digitale leeromgeving die niet voldoet aan de internationaal geldende Web Content Accessibility Guidelines (WCAG 1.0) van het W3C, overeenkomend met de Richtlijnen van drempelvrij.nl. De OU zal, zeker op dit punt, een forse inspanning moeten leveren om haar website en studieomgeving volledig toegankelijk te maken. En op korte termijn moeten voldoen aan nationaal en internationaal geldende richtlijnen en standaarden. Benieuwd naar ervaringen van studenten Ook op andere zaken zullen wij als Studentenraad blijven letten. Het is belangrijk dat goedbedoeld beleid, inclusief een speciale functionaris voor studeren met s t u d e n t e n Hans Egtberts De Studentenraad (SR) is het formele, namens alle studenten sprekende medezeggenschapsorgaan. De huidige SR telt zeven leden (er zijn negen zetels). De leden spreken in diverse samenstellingen mee over domeinen zoals: Student meer centraal, profilering OU, financiën, kwaliteit van het onderwijs, Vlaamse studenten. Met de recente wijziging van de WHW (september 2010) beschikt de Studentenraad, in de gezamenlijke vergadering met de Ondernemingsraad, nu over de belangrijke bevoegdheid van instemmingsrecht op het OU-instellingsplan. In Modulair spreekt de Studentenraad steeds op eigen gezag. Wilt u eens een vergadering bijwonen, bel dan met het ambtelijk secretariaat /2215 of mail naar studentenraad@ou.nl. Wilt u meer weten over de SR, ga dan naar Studienet > Studentenraad. een beperking, ook daadwerkelijk ertoe leidt dat studenten met een enkel- of meervoudige beperking in staat zijn een studie op universitair niveau te volgen aan de. Om dat te kunnen beoordelen moet een Studentenraad niet alleen kijken naar wat er op papier staat, maar vooral naar hoe het allemaal in de praktijk uitwerkt. Daarom zijn wij benieuwd naar uw ervaringen. Geef ze door aan ondergetekende via jw.egtberts@ studie.ou.nl of bel Hans Egtberts, secretaris Studentenraad raad 10

11 en dan (nog) de st die Maria Thehu Studeren bij de kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzicht kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan de Maria Thehu (41), student Managementwetenschappen. Tekst: Ramona Ghijsen Belangrijkste bezigheden overdag? Ik geef leiding in de textielsector aan een team merchandisers en kwaliteitsmedewerkers in Azië. Mijn verantwoordelijkheid is dat de producten tijdig en in de juiste kwaliteit aan Europese bedrijven worden geleverd. Ik reis dan ook vaak naar Azië om te zien wat er speelt en direct te kunnen anticiperen indien noodzakelijk. Studeer bij de sinds Ik wilde een studie doen die niet gerelateerd was aan mijn werk. Ik zag in China dat er nog veel gedaan kon worden aan het tegengaan van milieuvervuiling, ook in de textielsector. Met de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen wilde ik hieraan mijn eigen bijdrage leveren. Wo-studie of een enkele cursus? In eerste instantie ben ik dus begonnen met de intentie om de bacheloropleiding te behalen. In de praktijk bleek dat de opleiding geen houvast biedt voor de verbeteringen die ik wilde bereiken op het gebied van bewust met het milieu omgaan. Mijn interesse voor de volledige studie is dus verwaterd. Ik kwam wel met de juiste mensen in contact en kon nu mijn eigen mening geven over deze verbeteringen. Dit heeft lokaal en op kleine schaal daadwerkelijk effect gehad. Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie? Ongeveer zes uur per week. Studieproblemen? Het is vaak moeilijk, omdat je er alleen voor staat. Ik mis wekelijkse bijeenkomsten of het inleveren van opdrachten. De cursussen met een periodiek schema of met tussentijdse opdrachten, gaan me makkelijker af. Gezondheid speelt een grote rol bij de voortgang van mijn studie. Een week nadat ik van studierichting was veranderd werd er bij mij darmkanker geconstateerd. De operatie (en narcose) die daardoor volgde, hebben mijn concentratievermogen verminderd. De studiemotivatie zwakt ook af als je een dergelijke diagnose krijgt. Het heeft twee jaar geduurd om weer op mijn oude niveau te komen. Ik ben in januari gestart bij een nieuwe werkgever in een managementfunctie en mijn doel is nu weer gerichter te studeren. Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? Ik studeer voornamelijk als ik alleen in het buitenland verblijf. Een stukje tijdopvulling. Mijn achterban is dan ook niet zo bezig met mijn studie. Lees altijd in Modulair? Ik vind de cartoon Stuey erg grappig. Verder lees ik eigenlijk de gehele Modulair in onregelmatige volgorde. Nog te gaan? Ik ben bij de OU blijven studeren vanwege het gemak van waar en wanneer je maar wilt studeren en in je eigen tempo. Nu volg ik een aantal cursussen van Managementwetenschappen die gerelateerd zijn aan mijn werk. Deze kan ik dagelijks in de praktijk toepassen en dat geeft me direct voldoening met of zonder certificaat. Ik studeer als ik alleen in het buitenland ben Andere bezigheden waarvoor de studie moet wijken? Mijn werk en sporten. Ik doe aan hardlopen om mijn conditie op peil te houden. Nu volg ik een trainingsschema van tien km. En dan natuurlijk mijn man Ronald. Hij komt regelmatig naar Azië, maar alleen voor vakantie; lekker op het strand liggen of shoppen in Hong Kong. Binding met de? In het studiecentrum van Leuven heb ik wel binding opgebouwd. Alle consulenten daar zijn vriendelijk en behulpzaam. Ze kennen hun studenten persoonlijk. Wat de vooral (niet) moet doen De kosten niet te hoog te maken. Mensen die vroeger vaak niet de financiële middelen hadden om te studeren, willen deze kans nu graag inhalen. Begrijpelijk voor de OU moet zijn dat juist deze mensen, vanwege hun lagere opleiding, geen topsalaris genieten en middels de OU juist hun kansen willen vergroten. Ultieme tip(s) voor medestudenten? Kies de cursussen die je boeiend vindt en waar je de geleerde kennis gelijk in de praktijk kunt brengen. 11

12 Tekst: Ton Reijnaerts Foto s: Marcel van Hoorn Investeren in high potentials die leergierigheid, motivatie en doorzettingsvermogen als grootste gemene deler hebben, betekent investeren in de toekomst van het universitaire onderwijs in Nederland. Dat werd opnieuw bevestigd tijdens een feestelijke uitreiking van cursuscertificaten aan 48 vwo-leerlingen, 15 december op de Heerlense campus. Terugtredend rector Fred Mulder drukte de aankomende studenten op het hart: Ga voor je bachelor en voor het ontwikkelen van je sociale contacten en vaardigheden vooral naar een campusuniversiteit, uiteraard zien we je daarna graag terug voor de masteropleiding. Ik weet nu dat ik universitair onderwijs aankan Vierde lichting Academic Experience ontvangt certificaat Rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder wilde in vol ornaat en met een goed gevoel afzwaaien bij de OU (hij gaat een UNESCO-leerstoel aan de OU bezetten; red.). En waar kon dat nou beter als tijdens een feestelijke uitreiking van cursuscertificaten aan de jongste studenten, die naast hun reguliere vwo-studie een jaar intensief aan OU en wetenschappelijk onderwijs hebben geproefd. 48 pré-universitaire studenten, in zes verschillende studierichtingen, ontvingen het OU-certificaat Academic Expercience. Het 49ste certificaat overhandigde Mulder aan de moeder van Lidewij Rouhof. De studente van het Sittardse Trevianum volgt, als uitvloeisel van een gewonnen academic award, haar vijfde en zesde vwo-jaar in Mostar, Bosnië. Hoewel de OU behoort tot de groep van veertien Nederlandse universiteiten en recent door haar studenten zelfs werd uitgeroepen tot de beste universiteit van Nederland, benadrukte Mulder dat het beslist niet de opzet van Academic Experience is om de aankomende studenten te bewegen om na het afronden van hun vwoopleiding bij de OU te komen studeren. Ga voor je bachelor en voor het ontwikkelen van je sociale contacten en vaardigheden vooral naar een campusuniversiteit, hield Mulder zijn gehoor voor. De VU, Wageningen, Leiden, Eindhoven, Nijmegen, Delft of Middelburg; we hebben écht goede universiteiten in Nederland. Uiteraard zien we je daarna wél graag hier terug voor de masteropleiding. Als je wilt werken én studeren, is de OU ideaal. Aan de vierde jaargang van Academic Experience namen 27 scholen en twee instituten voor hoogbegaafden deel. De orientatie/verdieping van studenten op hun vakgebied alsook op de universitaire manier van studeren ter ondersteuning van de toekomstige studiekeuze mag zich in een groeiende populariteit verheugen. Vooral in Limburg, maar ook in andere gebieden buiten de Randstad, waar reguliere universiteiten de nodige gast- en proefcolleges aanbieden, neemt de interesse toe. Voor de vijfde jaargang van de nieuwe loot aan de academische stam hebben zich nu al 134 studenten aangemeld. Mentor namens de OU, Leonie Heldens MSc, zette fluks uiteen dat Academic Experience desondanks geen puberaal speeltje is. Het is een kompas waarmee vwostudenten een koers leren uitzetten. Bij de cursussen gaat het om speciaal geselecteerde bachelorcursussen, die aansluiten bij het gekozen vwo-profiel. Het is in meerdere opzichten een bijzonder leerzame en waardevolle ervaring. Stel je wilt psychologie studeren, en wordt vervolgens uitgeloot. Je besluit om een jaar te wachten. Dan begin je alsnog en blijkt vervolgens dat de studie toch niet datgene is wat je ervan had verwacht. Dan verlies je dus twee jaar. Leonne Hollanders (op foto hiernaast), die succesvol de cursus Sociale psychologie afrondde, onderstreepte onbedoeld de woorden van Leonie Heldens. Ik ben heel blij dat ik het heb gehaald, maar ik weet nu héél zeker dat ik geen opleiding Sociale psychologie ga doen. Ik vond de cursusstof droog. Ik had verwacht meer praktische dingen te doen. De vwo-studente van het Heerlense Bernardinuscollege is niet de enige die kiest voor een andere studierichting, zo bleek. Maar de zitting in Heerlen bracht meer wetenswaardig heden voor het voetlicht. Het gemiddelde slagingspercentage voor Academic Experience was tot dusver zo n 45 procent. Bij de jaargang bedraagt het slagingspercentage echter liefst 63 procent. En dát terwijl vrijwel geen student de geïndiceerde 120 uur aan de cursus besteedde. Desgevraagd noemden de meeste studenten 60 tot 80 uur, sommige zelfs maar 40 uur. 12

13 Of de cursus was te eenvoudig, óf jullie zijn briljant! Het plannen van de OU-cursus naast de reguliere opleiding bleek voor veel studenten de grootste bottle neck. Min of meer exemplarisch was het verhaal van Jelske de Kraker (op foto boven), die met een 9 slaagde voor de cursus Levenswetenschappen 1. Ik heb er maandenlang te weinig aan gedaan. Toen ik bericht kreeg dat ik de week erna een tentamen had, heb ik in een weekend zes hoofdstukken erin gestampt. Glimlachend: En ik heb het gehaald! Of de cursus was te eenvoudig, óf jullie zijn briljant. Ik geloof, eerlijk gezegd het laatste, reageerde prof. Mulder op een van de vele onthullende bloem-lezingen. Alle geslaagden hadden dan ook hun eigen bijzondere verhaal. Anneke Veldman, vwo-studente van het Trevianum in Sittard, slaagde ondanks haar dyslexie met een 9 voor de cursus Organisatie en management. Anne-Sophie van den Heerik, leerlinge van het Centrum Creatief Leren voor hoogbegaafden in Sterksel, studeerde onwetend met dezelfde hindernis Ik weet dat pas sinds eergisteren maar rondde succesvol de cursus Kijken naar Amerika af. Succesvol was ook Stan Kerstjens (op foto rechts). Op vijftienjarige leeftijd begon hij als 4-vwo-student van het Trevianum als laatste in zijn groep aan de cursus Sociale psychologie. En wist zijn achterstand heel snel in te halen. Dat heeft niet zozeer aan de begeleiding van de school of de OU gelegen. In feite heb ik het geheel zelfstandig gedaan. Hoeveel uur ik aan de studie heb besteed? Hmm, minder dan 20 uur! Wat blief? Glimlachend: Als je eenmaal de methodiek van vragen doorhebt, is het in principe eenvoudig. Dan denk je dat had ik ook zo kunnen bedenken. Stan Kerstjens (op foto rechts), die de feestelijke zitting in Heerlen muzikaal ondersteunde, is dan ook een schoolvoorbeeld van een high potential. Hij was als kind al ontzettend leergierig. Waarom is dat en hoe zit dat in elkaar? waren twee vragen die steevast op zijn lippen lagen. Stan is constant bezig, veelal met een aantal dingen tegelijk. Hij werkt achter de computer en componeert en speelt vrijwel tegelijkertijd muziek, vertelt moeder Kerstjens. Het gezin is inmiddels verhuisd. Naast zijn studie aan het stedelijk Gymnasium in Leiden volgt Stan nu bij de OU de cursus Muziekwetenschappen. Ik weet nu dat ik universitair onderwijs aankan. Mijn probleem is dat ik eigenlijk alles leuk vind. Het wordt dus dadelijk ontzettend moeilijk om een keuze te maken. De OU achter de cijfers 2537 van de ruim studenten die gedurende 2010 over inschrijvingsrechten beschikten, studeerden vanuit België. Het overgrote deel daarvan bezit de Belgische nationaliteit en studeert aan onze (6) Belgische studiecentra. Voor het overige betreft het vooral Nederlanders die naar België zijn verhuisd. Een beperkt aantal van 158 studenten woont in België, maar is verbonden aan een Nederlands studiecentrum. Een mooi voorbeeld van grensoverschrijdend woon-studeer verkeer. Gedurende 2010 studeerden er ook 726 mensen vanuit het buitenland aan de, dat wil zeggen vanuit andere landen dan Nederland en België. Zo n 80 procent daarvan bezit de Nederlandse nationaliteit en betreft dus hoofdzakelijk expats. Van de 152 studenten met een niet- Nederlandse nationaliteit die in 2010 vanuit het buitenland studeerden, is een groot deel geboren en getogen in België. Niet vreemd vanwege ons Nederlandstalige cursusmateriaal, maar het is toch mooi om te constateren dat we voor een aantal van onze zuiderburen ook in den vreemde een universitair kenniscentrum op afstand kunnen bieden. Voor studenten in het buitenland treft de speciale voorzieningen. Het meest in het oog springend zijn in dat kader de voorzieningen voor tentamens. De studenten die woonachtig zijn in Europa moeten hun tentamens in Nederland of België afleggen, maar de Nederlandse studenten die elders wonen, worden geacht zich te vervoegen bij een Nederlandse ambassade of consulaat. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken bemiddelt in die gevallen. Dit geldt helaas niet voor de Belgische studenten in het buitenland. Zij kunnen niet bij hun ambassade of consulaat terecht en zullen hun tentamens moeten afstemmen op de periodes waarin ze tijdelijk weer in België of Nederland verblijven. Ondanks de ongemakken van het studeren in het buitenland studeren 126 van de 726 buitenlandse studenten al 10 jaar of langer aan de OU. Dit is procentueel gezien iets minder dan de totale studentpopulatie van de OU (24 procent van alle studenten in 2010 studeerde al 10 jaar of langer aan de OU) maar toch... De voortgaande digitalisering van ons onderwijs, en dan met name op het gebied van tentaminering en begeleiding, zal ongetwijfeld het studeren in het buitenland vergemakkelijken. De toegevoegde waarde van online begeleiding via virtual classrooms hoef ik in dit kader niet uit te leggen. Wat zou trouwens het effect zijn van de introductie van ons onderwijs in het Engels, in elk geval cursusmaterialen en tentamens? Ik heb zo niet de omvang van de buitenlandse activiteiten van de Britse Open University paraat, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de OU hiermee een merkbare uitbreiding van haar populatie met echte (niet-nederlandstalige) buitenlandse studenten tegemoet zou kunnen zien. Jeroen Liefhebber 13

14 onderz ek Hoogleraar milieukunde professor dr. Lucas Reijnders geniet wereldfaam op zijn vakgebied. De vrijdenker was echter nooit een voordenker. De grondhouding van een universitaire student moet zijn om regelmatig vragen te stellen als: is dat nu wel zo? Is dat nu wel goed, verstandig, het beste of juiste? Sinds 1 februari 2011 is professor dr. Lucas Reijnders, hoogleraar natuurwetenschappelijke milieuwetenschappen aan de Open Universiteit en hoogleraar milieukunde aan de Universiteit van Amsterdam (UvA), met emeritaat (pensioen). Bij de UvA geeft hij op 31 maart zijn afscheidscollege. Zijn afscheidscollege bij de OU, ook voor de studenten, heeft hij nadrukkelijk in een boek gegoten, getiteld Water. Daarin behandelt hij onder meer de herkomst van water. Een dreigend tekort aan zoet water van goede kwaliteit vormt naar het oordeel van Reijnders het grootste en meest urgente probleem, waardoor bijvoorbeeld de productie van voedsel in het gedrang kan komen. Het OU-afscheid typeert de hoogleraar. Lucas Reijnders was nooit een man van de gebaande paden. Het onconventionele zat en zit in hem. Niet in zijn uiterlijk en zijn presentatie, maar wel in zijn hart. Zo heeft de eeuwige rebel de grondhouding om niet standaard te geloven wat autoriteiten zeggen. Met reden zoals de bekende Nederlander onlangs bij de brand in Moerdijk weer eens aantoonde. Goede vragen stellen, kritisch zijn, dat is in de optiek van de hoogleraar óók de essentie van universitair wetenschappelijk onderwijs. De biografie van Lucas Reijnders (1946) leest als een spannend boek. De Amsterdammer studeerde biochemie aan de UvA. Ik heb veel geleerd, maar vond de studie eerlijk gezegd nogal saai. Zijn overtollige energie stak de student in de studentenvakbeweging. In de tijd van de Provo s en Kabouters zette hij zich in voor studentenhuisvesting en studietoelagen. Glimlachend: Dat was heel leuk om te doen. Ik wist beter dan het toenmalige hoofd van de afdeling studietoelagen hoe de regeling in elkaar zat. In het tijdperk van de grote veranderingen ontwikkelde hij zich ook tot wetenschapsjournalist. Grote wetenschappelijke tijdschriften als Science en Nature schreven al vrij veel over milieu-onderwerpen. In Nederland was dat in die tijd nog een non-onderwerp. Ik vond het wél zeer interessant. In die tijd schreef ik al voor studentenbladen. En in Vrij Nederland over studietoelagen. Op een bepaald moment zochten ze een bèta, die iets leesbaars over milieu-onderwerpen kon schrijven. Toen vroegen ze mij of ik niet ook wetenschapsjournalist bij Vrij Nederland wilde worden. Reijnders stemde in. Ook werd hij steeds vaker door de opkomende milieubeweging benaderd met vragen. Toen is het van kwaad naar erger gegaan. Toen ik ging promoveren deed ik s avonds proeven in het lab. Bijvoorbeeld om vast te stellen hoe vervuild water was. We hadden in de buurt een bibliotheek met informatie over giftige stoffen. Daar heb ik veel gelezen. Van een hobby is het daarna geleidelijk een vak geworden. Na zijn promotie zette Lucas Reijnders bij de Rijksuniversiteit Groningen de nieuwe studierichting Milieukunde op. In 1980 werd hij beleidsmedewerker bij Stichting Natuur en Milieu. In de loop der jaren publiceerde hij talrijke boeken op het gebied van milieu 14

15 interview Rolmodel voor kritisch onderzoeker tot voeding en geneesmiddelen toe. In 1988 werd hij hoogleraar milieukunde aan de UvA en vanaf 1999 tevens hoogleraar natuurwetenschappelijke milieuwetenschappen aan de OU. Het idee om mensen die een hbo hadden gedaan, en bij een ingenieursbureau of zo werkten, verder te ontwikkelen sprak me aan. Is die verwachting bij de OU ook uitgekomen? Ik ben altijd ontzettend tevreden geweest over mijn OU-studenten. In mijn onderwijstaak zaten vooral afstudeerprojecten en dat in een grote variatie. De visitatiecommissie vond het ooit heel bijzonder dat ik het als enige docent had over mijn studenten. Maar ik beschouw ze ook als zodanig. Zoals meester en gezellen vroeger. Het belangrijkste is dat studenten flink bijleren. Het geeft altijd veel voldoening als je merkt dat studenten aan het einde van zo n afstudeerproject een stuk verder zijn. Hoe valt de vergelijking uit tussen de OU en UvA? Het onderwijs aan de OU is kwalitatief beter dan dat van de UvA. Er is meer over nagedacht hier. Het onderzoek aan de OU is minder dan aan de UvA. De studenten zijn totaal verschillend, maar hebben als gemeenschappelijke deler dat ze zeer mondig zijn. Ook bij de OU wordt je veel tegengesproken, dat is heel leuk. Af en toe ook moeilijk om te doen, omdat mensen die lang werken en een hboachtergrond hebben toch een beetje de neiging hebben om autoriteiten te geloven. Terwijl natuurlijk toch de grondhouding van een universitaire student moet zijn om regelmatig te vragen: is dat nu wel zo? Is dat nu wel goed, verstandig, het beste of juiste? Hoe volgzaam zijn uw studenten? Dat is totaal niet de bedoeling. Bij een universiteit ben je voor een wetenschappelijke opleiding. En niet om te bepalen wat een goed leven voor mensen is. De goede vragen stellen, zo goed mogelijk onderbouwde antwoorden geven, altijd kritisch zijn op wat je leest, dat zijn de dingen die ik studenten leer. Maar mensen moeten vooral hun eigen weg gaan. U heeft in Nederland het begrip duurzaamheid geïntroduceerd, is dat wel een issue? Nederland is op dat gebied een merkwaardig land. Duurzaamheid staat voor een samenleving in evenwicht met zijn natuurlijke hulpbronnen in essentie. Een heel precies begrip. Maar tegenwoordig wordt het te pas en te onpas gebruikt. Deels met opzet. De interesse in milieu is sterk verminderd. Nederland was een van de eerste Europese landen die, zo rond 1970, interesse kreeg in het onderwerp. En dat met brede steun van alle politieke partijen. We liepen qua milieuprestaties ook lang mee in de kopgroep. Vanaf de jaren negentig is het overheidsbeleid om niet harder te lopen dan de rest van Europa. In Europa staan we nu op plaats 23 van de 30. Achter Roemenië! Het is een bijzondere prestatie om zover te zakken. En deze regering gooit er nu nog een schep bovenop. Tekst: Ton Reijnaerts Beeld: Vivian Rompelberg Die teruggang moet u als milieuvoorvechter pijn doen? Ik ben er niet blij mee. Maar mede omdat ik hoogleraar in Amsterdam en hier ben geworden, sta ik er toch iets anders in. Ik ben onderdeel van de wetenschappelijke wereldgemeenschap. Mijn vakpublicaties verschijnen in het Engels en worden in China, Japan, Brazilië, Spanje en Australië gelezen. Mijn werk is ook internationaal georiënteerd. U geldt als autoriteit op uw vakgebied, hoe vertaalt zich dat? Je onderzoek heeft natuurlijk toch een aantal specialismen waarover je veel publiceert. Bij mij zijn dat biobrandstof, verbrandingsgassen van vuilverbrandingsovens en kolencentrales en wat je daar nog mee kunt doen, en het verminderen van het gevaar van nanodeeltjes. Ik word veel geciteerd door mensen in het vakgebied. En ik word overspoeld met verzoeken van vaktijdschriften om voor hen kwaliteitsbeoordelingen van artikelen te doen. Wat waren de grootste uitdagingen in uw loopbaan? Ik ben op een vrij breed gebied van milieukwesties actief geweest. Aanvankelijk heb ik veel aandacht besteed aan watervervuiling. Het overgrote deel van het Nederlands afvalwater werd niet gezuiverd. Barre en boze toestanden. Energie-efficiency was aanvankelijk ook geen punt, want het kon niet efficiënter dan dat het ging. Terwijl ik dacht: dat kan echt wél. Stoffen waarmee problemen waren, waren ook geen probleem, want ze waren immers allemaal toegelaten door de overheid. Dat soort dingen is natuurlijk fundamenteel veranderd. Er was toen ook geen duurzame energie. Dat is niet zo snel gegaan als ik wilde maar is nu toch een grote sector aan het worden. Als ik terugkijk is er meer gebeurd dan dat ik had gedacht toen ik ermee begon. Mede door gebeurtenissen van buitenaf. De oliecrisis heeft natuurlijk enorm geholpen bij energie-efficiency. En de stijgende olieprijs helpt nu weer! Windmolens draaien op subsidie, hoor en lees je vaker Dat is flauwekul. Er zijn sektes ontstaan die ook met het verdraaien van alle mogelijke gegevens dit soort onzin roepen. Lees verder op pagina 17 In deze rubriek komt beurtelings een hoogleraar/docent of een scriptiestudent aan het woord. Onderzoek bij de OU staat vooral in dienst van het onderwijs. Bij onderwijstechnologisch onderzoek gaat het om de vernieuwing van het onderwijs. Zulk onderzoek wordt gedaan bij het Centre for Learning Sciences and Technologies (e-learning), het Ruud de Moor Centrum (onderwijspraktijk) en het Netherlands Laboratory for Lifelong Learning (leven-lang-leren). Bij faculteiten wordt vakgericht onderzoek verricht, in samenwerking met de al genoemde onderzoeksafdelingen. Daarbinnen krijgt ook het afstudeeronderzoek een plek, maar dat kan per faculteit verschillen zoals: individueel, groepsopdracht, onderzoekskring. Binnen dit onderzoeksklimaat van eigen (promotie)onderzoek, past tevens een toenemende participatie van aio s en buitenpromovendi. De faculteit Natuurwetenschappen heeft gekozen voor een centraal domein van onderzoek onder de noemer Naar een duurzame samenleving: verkennen, leren, sturen. Daarmee richt het facultaire onderzoek zich, net als haar onderwijs in de Bachelor- en Masteropleiding, op complexe milieuvraagstukken in de context van duurzame ontwikkeling. Daarnaast zet de faculteit in op het verrichten van experimenteel milieu-natuurwetenschappelijk onderzoek via detacheringen bij andere universiteiten. Al het onderzoek wordt uitgevoerd Open in Universiteit samenwerking 15 met partners binnen en buiten de OU.

16 activiteitenr oster In deze rubriek staan (decentrale) activiteiten, georganiseerd door studentenverenigingen, faculteiten of regionaal voorlichters. Voor de meest actuele informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de webpagina s van uw faculteit, studiecentrum of de online Studiecoach op: FEBRUARI za 5 Workshop Studeren met Dyslexie (sc Zwolle) ma 7 Lezing, drs. Laurie Faro, promotieonderzoek Helende monumenten? (Utile Dulci, sc Nijmegen) Workshop Mindmappen I (sc Parkstad Limburg) di 8 Lezing (Si-tard, sc Parkstad Limburg) wo 9 Workshop Inspirerend Presenteren (sc Almere) Presentatie, drs. Sonja Sleegers en drs. Ed Thelosen over Analytische psychologie en dromen: theorie en praktijk (Synaps, sc Nijmegen) do 10 Workshop MC-tentamentraining (sc Zwolle) Workshop Digitaal Mindmappen I (sc Utrecht) Filmclub (Suster Bertken, sc Utrecht) vr 11 Diploma-uitreiking Psychologie en Onderwijswetenschappen (sc Utrecht) za 12 Workshop Mindfulness I (sc Eindhoven) Workshop Sociale Media (sc Utrecht) Workshop Solliciteren (sc Utrecht) Rondleiding Universiteitsbibliotheek en introductiebijeenkomst (sc Groningen) Studiedag door Martine Meuwese en drs. Wouter steffelaar (Homo Ludens, sc Amsterdam) di 15 Workshop Digitaal Mindmappen II (sc Rotterdam) Lezing door prof. dr. Marita Mathijsen De Romantiek in de 19e eeuwse literatuur in Nederland (De Verlichting, sc Eindhoven) Lezing, Wim van Zant over faillissementsrecht (RechtEvenredig, sc Zwolle) Introductiebijeenkomst (Si-tard, sc Parkstad Limburg) Studium Generale: het Europa van Thomas Mann (Studiecontactgroep Enschede) wo 16 Filosofiegroep (sc Emmen) Bezoek tentoonstelling Het onbekende Rusland (sc Emmen, Leeuwarden en Groningen) do 17 Leesclub: De eenzaamheid van de priemgetallen van paolo Giordano (Si-tard, sc Parkstad Limburg) Workshop MC-tentamentraining (sc Breda) za 19 Workshop Mindfulness (sc Parkstad Limburg) ma 21 Lezing door Cécile van Eijden, dissertatie over het katholieke debat over moderniteit (Retor, sc Nijmegen) ma 21 Muziekclub (Suster Bertken, sc Utrecht) di 22 Studium Generale, dr. Jeroen Vanheste: Tolstoj (De Verlichting, sc Eindhoven) Club actuele kunst (Suster Bertken, sc Utrecht) Lezing: Helaasheid der dingen van Dimitri Verhulst (CW-dispuut Rotterdam) wo 23 Poëzie-avond, gedichten van Rainer Maria Rilke (Homo Ludens, sc Amsterdam) do 24 Kenniscafé (sc Almere) ma 28 Studiegroep NW-Zuidwest: Energie-innovatie (sc Rotterdam, zie deze Modulair) maart di 1 Workshop Leerstrategieën (sc Parkstad Limburg) Discussieclub (De Verlichting, sc Eindhoven) wo 2 za 5 ma 7 di 8 wo 9 do 10 vr 11 Filmgroep: Agora (2009) van Alejandro Amenabar (Homo Ludens, sc Amsterdam) Studium Generale, dr. Toon Bosch over Cultuurhistorische benadering van rampen en rivier-beheer (Culturele ContactGroep, sc Zwolle) Workshop Geheugentraining (sc Utrecht) Minisymposium Letselschade en Gezondheidsrecht door mr. E.F. Klungers en mr. drs. E.M. Hoorenman (AJV, sc Amsterdam) Lezing, Annette de Klerk: Muziek in kamp Vught: een speurtocht naar een vergeten musicus (Utile Dulci, sc Nijmegen) Lezing, Theo Verheggen over Cultuurpsychologie (De Studiekamer, sc Den Haag) Workshop Succesvol tentamen maken (sc Zwolle) Workshop Digitaal Mindmappen II (sc Eindhoven) Workshop Digitaal Mindmappen I (Sc Groningen) Workshop Presenteren I (sc Zwolle) Workshop Mindmappen I (sc Den Haag) Bezoek aan de Rechtbank en bijwonen rechtbankzitting te Emmen (RechtEvenredig, sc Zwolle) Workshop Sociale media (sc Utrecht) Workshop Solliciteren (sc Utrecht) ma 14 Meeting Point Psychologie (sc Zwolle) di 15 Lezing, Herman Verlint over zijn fascinatie voor de Vlaamse schrijver Louis Paul Boon (Homo Ludens, sc Amsterdam) Excursie TBS-Mesdagkliniek te Groningen (sc Groningen) wo 16 Lezing, dr. Jeroen Vanheste: Humanisme en avondland. do 17 za 19 het humanistisch denken als kern van de Europese identiteit (sc Groningen) Leesclub: Villa des Roses van Willem Elsschot (Si-tard, sc Parkstad Limburg) Leesclub: Zoete Mond van Thomas Rosenboom (De Verlichting, sc Eindhoven) Training Mindfulness III (8 weken, sc Eindhoven) Landelijke dag NW-Levenswetenschappen (sc Utrecht, zie deze Modulair) ma 21 Lezing, Jeroen de Wit, klassieke muziek Stabat Mater van Haydn (Retor Den Bosch, sc Nijmegen) 16

17 start en s pport Verdubbeling aantal bezoekers Studiecoach De Studiecoach mag op veel belangstelling rekenen. Uit de cijfers van Google Analytics blijkt dat de site sinds 1 januari 2010 zo n keer is bezocht door unieke studenten. Dat is ruim een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar toen het aantal bezoeken bedroeg. Studenten zijn vooral geïnteresseerd in de items Mindmappen, Timemanagement, Ontspanning en Presenteren. In totaal zijn zo n webpagina s bezocht, wat neerkomt op gemiddeld 4 pagina s per bezoek. De verblijfstijd op de site bedraagt gemiddeld zo n drieëneenhalve minuut. Opvallend is dat zo n 20 procent van de bezoekers tussen de 6 minuten en een uur op de website verblijft. Ruim 8 procent van de bezoekers brengt zelfs één uur tot anderhalf uur op de website door. In het weekend wordt veel meer tijd op de site doorgebracht dan door de week. Terwijl het aantal bezoeken in het weekend sterk lager ligt dan op een doordeweekse dag. Hieruit zou je kunnen concluderen dat er in het weekend weliswaar minder bezoekers op de site zijn, maar dat ze vervolgens wel ruim de tijd nemen om de site te bekijken! Herkomst en zoektermen 37 Procent bezoeken komen rechtstreeks naar de Studiecoach via het intikken van de website in de browser of de favorieten. 48 Procent komt via verwijzende sites zoals Studienet, en 14 procent via zoekmachines waaronder Google. De meest gebruikte zoektermen zijn: studiecoach, studieplanner, mindmappen en leren studeren. Het jaar 2010 laat zien dat vooral in de afgelopen maanden de Studiecoach steeds vaker vanaf mobiele apparaten wordt geraadpleegd. Zo is de site ruim 1000 keer mobiel bezocht met vooral de iphone en de ipad, waarbij gemiddeld 3 pagina s bekeken werden en de gemiddelde tijd op de site rond de anderhalve minuut lag. Plan is dan ook om Apps te ontwikkelen voor mobiele telefonie waardoor de Studiecoach nog gemakkelijker te raadplegen is. Workshops Het groeiend aantal workshops is mede de reden van het groot aantal bezoeken van de Studiecoach. In het afgelopen jaar zijn in totaal 77 workshops in de studiecentra georganiseerd, waar in totaal zo n 1343 studenten op hebben ingeschreven. De grootste belangstelling ging uit naar de workshop Mindmappen, direct gevolgd door Timemanagement, Stressmanagement en Mindfulness. Steeds meer mensen van buiten de instelling nemen deel aan de workshops: gemiddeld 16 procent van de bezoekers is niet-student. De Studiecoach wordt doorontwikkeld. Op dit moment wordt nagedacht over een nieuwe vormgeving van de website. Verder wordt achter de schermen gewerkt aan nieuwe videoproducties. Zo zal in februari de cursus Speedreading worden gelanceerd. In deze unieke online cursus worden studenten persoonlijk begeleid door Mark Tigchelaar zijn sessies trekken volle zalen die de technieken en de vaardigheden van snellezen aanleert. Er zitten veel oefeningen in en er worden voor- en nametingen gehouden zodat iedereen zijn voortgang kan volgen. De cursus bestaat uit vier modulen van een half uur en wordt aangeboden voor 27,50 euro. Lisette Meijrink, senior communicatieadviseur Vervolg interview professor Reijnders Als je alle kosten toerekent dan kost kolenstroom in Nederland ongeveer 12 cent per kilowattuur en windstroom 7 cent. Maar wetenschap komt bij deze mensen niet aan. Ook het broeikaseffect bestaat volgens hen niet. Voor een wetenschapper is het erg lastig om met dit soort bewegingen om te gaan. Argumenten lijken niet relevant Wetenschappelijke argumenten zijn totaal niet interessant. Bij mij is het nog iets ingewikkelder. De moord op Pim Fortuyn is gepleegd door Volkert van der G, die in Wageningen heeft gestudeerd. Ik had twintig jaar daarvoor les gegeven in Wageningen en dus werd er een boek geschreven dat ik de geestelijke vader van Volkert van der G was. Dat de media mensen die dit soort onzin beweren de laatste jaren veel aan het woord laten, maakt het nog een stuk complexer. Zon en wind zijn de energiebronnen voor de toekomst? Ja! De zon blijft schijnen, dat wordt alleen maar méér. Als je globaal kijkt naar de hoeveelheid zonne-energie die nu op de aarde valt, is dat ruwweg achtduizend keer zo veel als de energie die we nu in de wereldeconomie stoppen. Het rendement van windmolens is nog veel groter. De efficiency-effecten van zonne- en windenergie liggen ook waanzinnig veel hoger dan wat we met biomassa doen. Van een hectare zonnecellen kan je bij wijze van spreken 600 tot 800 keer zoveel auto-km s oogsten als van een hectare raapzaad, waarvan biodiesel wordt gemaakt. Hoe snel verandert de kennis in milieuwetenschappen? Heel snel! Er is ongelooflijk veel veranderd in de laatste dertig jaar. Zowel methodisch, qua kennis, als qua inzichten. En dat zowel aan de kant van de problemen alsook wat je eraan kunt doen. Dat laatste heeft de sterkste ontwikkeling doorgemaakt. Mede door een grote variatie aan vindingen. Een modern huis gebruikt voor de verwarming maar zeven procent van de brandstof die een even grote woning in de jaren zestig gebruikte. LED-lampen kunnen met eentiende toe van de energie die nodig is voor een even sterke gloeilamp. Dit soort voorbeelden heb je op een breed gebied. In 2004 eindigde u bij de verkiezingen voor de Grootste Groene Nederlander op een gedeelde tweede plaats, u bent mede mede-eigenaar van een windmolen. Leeft u sober en milieubewust? Ik let op maar ben niet zonder milieulasten. Ik eet een beetje aan de vegetarische kant, heb geen auto, geen mobiele telefoon en een groot bezwaar tegen vliegen. Maar ik reis veel meer dan de gewone Nederlander met de trein. Dat tikt natuurlijk aan. Gaat u door met publiceren na uw emeritaat? Dat zal wel minder worden. Ik wil mijn tijd meer gaan besteden aan wandelen en fietsen. Vooral in Nederland, Duitsland en België. Belangstelling voor het boek Water: ga naar 17

18 service en inf rmatie Inlichtingen Er zijn diverse kanalen voor het (snel) verkrijgen van informatie: Algemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen van Modulair, inschrijving, kosten, procedures en regelgeving uur per dag (van daaruit kunt u alsnog een mailtje sturen) Maandag uur; dinsdag tot en met vrijdag uur. Voor meer specifieke vragen vrijstelling/toelating, EVC, besteladvies, studievoortgang, diplomering, studeren met een beperking kiest u eveneens genoemd telefoonnummer; u wordt dan (doorgaans) doorverbonden met een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt met de faculteit. Over een cursus: met de docent (zie de studiegids c.q. Studienet). Voor contact met een studiecentrum: Studiebegeleiding De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding vindt u steeds op de desbetreffende webpagina van een cursus op Studienet of het publieke studieaanbod op de centrale webpagina ( In dit bericht maken wij studenten alleen attent op cursussen waarvan recent wijzigingen zijn opgetreden. Voor precieze informatie moet u de cursussite zelf raadplegen. Het gaat om de volgende cursussen: B16111 Observeren en rapporteren (AV3) B6661C Premaster managementwetenschappen C44122 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen R01152 Basiscursus recht S04241 Onderzoekspracticum psychologisch survey S61321 Klinische gespreksvoering T63211 Propedeuseproject Informatica. Prikbord Bent u op zoek naar een medestudent voor een bepaalde cursus of zelfs naar een maatje met wie u de hele opleiding wilt doorlopen? Zoekt u een Nederlandse samenvatting van een daardoor extra moeilijke Engelstalige cursus? Kunt u als rechtenstudent misschien iets met gratis te vergeven jaargangen van vakbladen zoals Nederlands Juristenblad of Aers Aequi? Raadpleeg dan ons digitale prikbord op e-modulair ( Mailbericht sluitingsdatum tentamens Sinds enige tijd worden studenten psychologie via een mailbericht geattendeerd op de naderende sluitingstermijn voor aanmelding van de regulier schriftelijke tentamens. Omdat veel studenten dit initiatief waarderen en de afdeling Tentaminering en certificering de dienstverlening wil optimaliseren, sturen wij deze mailberichten sinds eind 2010 aan de studenten van alle faculteiten. Dit gebeurt ongeveer twee weken voor de sluitingsdatum van elke regulier schriftelijke tentamenronde. In het mailbericht is tevens aangegeven op welke datum het tentamen van uw cursus(sen) met lopende inschrijfrechten plaatsvindt. Hoofdvestiging gesloten tijdens Carnaval Maandag 7 maart en dinsdag 8 maart is de hoofdvestiging in Heerlen gesloten wegens Carnaval. Tevens worden er werkzaamheden uitgevoerd aan de telefooncentrale zodat er geen telefoonverkeer mogelijk is (dus ook geen automatische respons). U kunt wel 24 uur per dag de site Vraag en antwoord raadplegen voor de meest gestelde vragen: Uw vragen gesteld per mail worden z.s.m. beantwoord. 18

19 Studienet in een nieuw jasje vanaf juni dit jaar De software Blackboard is al aan aantal jaar het hart van onze elektronische leeromgeving Studienet. Momenteel werkt de met Blackboard versie 7.2, maar inmiddels is versie 9.1, Blackboard Learn, op de markt. In deze nieuwe versie zijn een aantal producten samengevoegd tot één systeem. Dit betekent veel verandering, maar uiteraard ook veel nieuwe mogelijkheden. Er is besloten dat de Blackboard-omgeving van de zal worden geüpgraded naar versie 9.1. Het project rondom de upgrade is eind 2010 gestart en het doel is om in de maand juni 2011 de overstap te maken. Uiteraard zal tijdig en uitgebreid over het upgrademoment worden gecommuniceerd en rekening gehouden worden met tentamenperiodes. Een vertegenwoordiger van de Studentenraad is namelijk betrokken bij het platform waar zaken rondom Studienet besproken worden. te springen. Er kan ook een zogeheten avatar worden toegevoegd; dit is een kleine afbeelding (een foto of ander beeldmateriaal). Contact en interactie Blackboard 9.1 biedt ook meer interactiviteit. Het is mogelijk om blogs, journals en wiki s te maken voor individuele gebruikers en Er zijn een aantal redenen waarom de OU heeft besloten om over te stappen op Blackboard 9.1. Deze versie van Blackboard biedt zowel qua techniek als functionaliteit veel voordelen voor studenten en docenten. Deze versie sluit beter aan bij de eisen en wensen die met name studenten hebben als het gaat om de elektronische leeromgeving (zie hierna). Daarnaast stopt Blackboard met de ondersteuning voor de huidige versie medio 2011, dat tot gevolg heeft dat er geen bugs meer verholpen worden. Ook zullen in de nieuwe versie fouten, die zich momenteel voordoen, zijn verholpen. Frissere look Een nieuwe versie betekent nieuwe mogelijkheden, maar ook verandering. Wat bijvoorbeeld als eerste opvalt is dat de gebruikersinterface verschilt van de huidige Blackboardomgeving. Vooral voor de docenten is er veel in het interface veranderd, waardoor het bewerken van een cursus een stuk efficiënter kan. Maar ook voor studenten zijn er wijzigingen in de interface. Het ziet er allemaal net iets anders en moderner uit (screendump hierboven betreft nog oude look). Daarnaast is het mogelijk om veel meer aanpassingen te doen in de opmaak. Daardoor heeft de OU de mogelijkheid om de huisstijl ook hier door te voeren en Blackboard van een frisser uiterlijk te voorzien. Bij het ontwerp van de nieuwe vormgeving wordt tevens rekening gehouden met de richtlijnen voor gebruikers met een functiebeperking. Minder muisklikken De gebruikersvriendelijkheid is flink toegenomen. Zo is het aantal muisklikken met ongeveer 20 procent gereduceerd en het verplaatsen en herstructureren van (cursus) onderdelen vereenvoudigd door nieuwe drag and drop mogelijkheden (denk aan igoogle). Zo kan iedere student en docent bijvoorbeeld Mijn Werkplek heel gemakkelijk zelf inrichten door de verschillende modules naar wens te verslepen. groepen of voor de hele cursus. Verder is het zogeheten notification dashboard toegevoegd, een systeem waarin elke gebruiker zelf kan aangeven waarover hij meldingen wilt ontvangen. Zo is het mogelijk om van veranderingen in cursussen, in te leveren opdrachten of nieuwe berichten in discussiegroepen een bericht te ontvangen. Deze berichten worden op één plek binnen Blackboard verzameld, maar er kan ook worden gekozen voor het ontvangen van een . Hierdoor is in één oogopslag te zien wat er allemaal nieuw is binnen alle cursussen en community s waarvoor je ingeschreven bent. Blackboard Mobile Blackboard heeft sinds kort ook Blackboard Mobile, een systeem waarmee het mogelijk is om cursus- en community-informatie te tonen op mobiele apparaten zoals de Blackberry of iphone en ipod Touch. Er wordt nog onderzocht wat het systeem biedt en of het toegevoegde waarde heeft voor het onderwijs en de diensten van de OU. Mijn locaties Een andere nieuwe functionaliteit is Mijn Locaties. Hierin krijgt elke gebruiker in een beknopt overzicht zijn eigen instellingen, cursussen en community s te zien. Dit overzicht heb je altijd bij de hand, wat het makkelijk maakt om snel van de ene cursus naar de andere Tekst: Jesper Schumacher, functioneel beheerder en ing. Louise Stijnen, ICT-ontwikkelaar 19

20 al mni Aan de studeren een Met de bul als bagage kleine 500 mensen met een beperking. Modulair sprak met twee van hen, onlangs afgestudeerd: Monique Jacobs (links op foto) en Ria Verhallen. Het mocht geen meewarig verhaal worden. Maar, eerlijk is eerlijk: het was bikkelhard werken. Tekst: Fred Meeuwsen Beeld: Cees Elzenga/hetoog.nl Studeren met een beperking is bikkelhard werken Het interview vindt plaats in Enschede, bij Monique thuis. Ria is vanuit Rosmalen met de journalist meegereden. Ook al kennen Ria en Monique elkaar niet, al snel ontstaat er een gezellige, vertrouwde sfeer. Zeker als de fotograaf langskomt en er geginnegapt wordt bij het nemen van de foto s. Als het interview start, drukken de dames de interviewer meteen op het hart dat het geen meewarig verhaal mag worden. Zielig zijn ze niet. Zeker, ze hebben een beperking, maar verder zijn ze net als alle andere OU-studenten, die er ook hard voor hebben moeten knokken om hun bul te halen. Het is maar dat de interviewer zich dat realiseert. Van nature een vrolijk mens Toch is het verhaal van Ria en Monique bijzonder, bijzonder omdat ze door hun beperking eerder een uitzondering zijn dan de regel. Neem Monique (49). Al op jonge leeftijd kreeg ze reuma. Een ziekte die nu in een vergevorderd stadium is. Een boek een tijdje vasthouden lukt haar niet. De richting in haar leven wordt voor een groot deel bepaald door haar ziekte. Ze onderging vele operaties, alleen al tijdens de studie zo n negen. Daarnaast kreeg ze twintig jaar geleden als gevolg van de reuma ook nog eens een ontsteking aan haar ogen met een daaruit voortvloeiende visuele beperking. Toch ervaart ze haar ziekte niet als dramatisch. Ik ben er vanaf m n elfde aan gewend. Ik heb geleerd me aan te passen aan veranderende omstandigheden. Ik ben van nature een vrolijk mens. Dat helpt me door de donkere dagen. Ze studeerde Gezondheidspsychologie en rondde die eind november cum laude af. Ze zegt het bijna fluisterend, alsof ze zich er een beetje voor schaamt. Maak van je lot een kans Ria (57) is, hoewel wat minder uitgesproken, uit hetzelfde hout gesneden. Ze heeft een aangeboren, zeldzame oogafwijking zo n honderd mensen in Nederland hebben het die zich vanaf haar achttiende geleidelijk aan openbaarde. Als ik in het donker fietste, reed ik op de achterlichtjes van mijn voorgangers. Maar ik had eigenlijk nog niet goed door dat er iets aan de hand was. Langzaamaan werd duidelijk dat ik slechter ging zien en een oogafwijking had. Nu ziet ze zo slecht, dat ze gewone teksten niet meer kan lezen. Het maakte haar lang verdrietig, zeker ook toen ze haar werk als secretaresse moest opgeven. Maar het bood ook weer nieuwe kansen. Maak van je lot een kans is haar motto geworden. Het bracht haar bij de studie Cultuurwetenschappen van de OU. Literatuur heeft altijd m n belangstelling gehad. Maar het was vroeger niet zo vanzelfsprekend om verder te studeren en de ziekte hinderde me natuurlijk ook. En een instelling als de OU bestond nog niet. In 1992 startte Ria met de studie. Eerst nog voorzichtig met Inleiding filosofie en toen dat beviel ging ze voor de propedeuse en de rest volgde vanzelf. De studieboeken werden ingesproken op CD aangeleverd. Dat ging prima. Voor de zekerheid hield ze de boeken bij de hand. Als er een naam werd genoemd, zocht ik wel op hoe je die moest schrijven. Bedoelen ze Smit met een t of met dt. Met het oog op een tentamen vond ik dat toch wel belangrijk. Natuurlijk kostte dat heel veel tijd, het was monnikenwerk. Maar ik had het er graag voor over. Tentamens werden speciaal voor haar vastgelegd, in een apart kamertje. Zij schreef de sys-antwoorden groot op, medewerkers van de OU vulden ze in op het formulier. Dat ging prima. Ik heb alle mogelijke hulp gekregen van de OU, 20