De wederzijdse beïnvloeding van buisleidingen en hoogspanningsverbindingen. Inhoud

Transcriptie

1 UDC : : : nederlandse praktijkrichtlijn 1e druk, november 1991 De wederzijdse beïnvloeding van buisleidingen en hoogspanningsverbindingen Mutual influence of pipelines and high-voltage circuits Inhoud Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. 1 Onderwerp 2 2 Toepassingsgebied 2 3 Termen en definities 2 4 Uitgangspunten 2 5 Beïnvloeding van buisleidingen door hoogspanningsverbindingen Algemeen Beïnvloeding door hoogspanningslijnen Beïnvloeding door hoogspanningskabels 7 6 Beïnvloeding van hoogspanningsverbindingen door buisleidingen Algemeen Stralingsintensiteit van een brand Stralingsfactor F Aan te houden hoeveelheid brandstof, die aan de verbranding deelneemt bij vloeistoflekkages Aan te houden hoeveelheid brandstof, die aan de verbranding deelneemt bij gaslekkages Afgeblazen gas dat niet wordt afgefakkeld Aanvaardbare kans op schade aan een hoogspanningslijn door een buisleiding Overwegingen 10 7 Kathodische bescherming (K.B.) van buisleidingen in de nabijheid van een hoogspanningsverbinding 11 8 Richtlijnen bij het traceren en wijzigingen in het gebruik van buisleidingen en hoogspanningsverbindingen 11 9 Te treffen voorzieningen aan buisleidingen die door hoogspanningsverbindingen ontoelaatbaar worden beïnvloed Veiligheidsmaatregelen tijdens de aanleg van en werkzaamheden aan buisleidingen in de nabijheid van hoogspanningsverbindingen Algemene veiligheidsmaatregelen Extra veiligheidsmaatregelen indien werktuigen binnen een afstand van 50 m uit het hart van een hoogspanningslijn kunnen komen. 13 blz.

2 NPR2760-BIZ.2 1 Onderwerp Deze praktijkrichtlijn behandelt de wederzijdse beïnvloeding van buisleidingen en hoogspanningsverbindingen die zich in eikaars nabijheid bevinden en geeft maatregelen die moeten worden getroffen om een ontoelaatbare beïnvloeding te voorkomen. 2 Toepassingsgebied De praktijkrichtlijn is van toepassing op het aanleggen van buisleidingen van metaal of gewapend beton en op het aanleggen van hoogspanningslijnen met een nominale spanning van 50 kv en hoger, alsmede hoogspanningskabels met een nominale spanning van 10 kv en hoger. 3 Termen en definities 3.1 afschakeltijd: De tijdsduur tussen het moment dat een storing in een hoogspanningsverbinding optreedt en het moment dat het circuit door de beveiliging wordt afgeschakeld. 3.2 beïnvloeding: De effecten die kunnen ontstaan indien een buisleiding en een hoogspanningsverbinding in eikaars nabijheid zijn aangelegd. Opmerking In het algemeen is de mate van beïnvloeding afhankelijk van de onderlinge afstand, de lengte van de parallelloop en de transportcapaciteit. 3.3 beïnvloedingsgebied: Het gebied waarbinnen de beïnvloeding ontoelaatbaar kan zijn. 3.4 beïnvloedingsspanning: De maximale spanning tussen een buisleiding, met alle andere delen die daarmede zijn verbonden, en aarde veroorzaakt door de aanwezigheid van een hoogspanningsverbinding. 3.5 buisleiding: Een elektrisch geleidend samenstel van buizen voor het bedrijfsmatig transport van een stof. 3.6 hoogspanningskabel: Een ondergrondse hoogspanningsverbinding. 3.7 hoogspanningslijn: Een bovengrondse hoogspanningsverbinding. 3.8 hoogspanningsverbinding: Een groep geleiders voor het bedrijfsmatig transport van elektrische energie met een nominale spanning van meer dan 1 kv. 3.9 nabijheid: Afstand tussen buisleiding en hoogspanningsverbinding waarbinnen de beïnvloeding ontoelaatbaar kan zijn overbruggingsspanning: Dat deel van de beïnvloedingsspanning dat door de mens kan worden overbrugd overbruggingsweerstand (R oy ): Som van lichaamsweerstand en overgangsweerstanden (onder meer ten gevolge van schoeisel). 4 Uitgangspunten In verband met de beperkt beschikbare ruimte wordt men in ons land bij de aanleg van nieuwe hoogspanningsverbindingen en buisleidingen steeds meer gedwongen de onderlinge afstand te verkleinen. Niet alleen deze kleiner wordende afstand maar ook de steeds toenemende transportcapaciteit voor beide systemen zijn er de oorzaak van dat de effecten van de wederzijdse beïnvloeding toenemen. Hierbij moet in de eerste plaats aan de wederzijdse beïnvloeding van buisleidingen en hoogspanningslijnen worden gedacht. In de laatste jaren is gebleken dat ook de beïnvloeding tussen buisleidingen en hoogspanningskabels niet mag worden verwaarloosd. Hoogspanningsverbindingen induceren in elektrische geleiders-zoals gelaste stalen buisleidingen en betonnen buisleidingen met staalwapening - elektrische spanningen. Ook kunnen elektrische spanningsverschillen ontstaan door weerstands- of capacitieve beïnvloeding. Afhankelijk van de mate van beïnvloeding kan de overbruggingsspanning oplopen tot gevaarlijke waarden voor het aan de buisleiding werkend personeel. Bovendien kan door de opgewekte stroom corrosie ontstaan. Ook andere geleidende constructies, zoals vangrails, hekwerken, kabels, bruggen, installaties, worden op dezelfde wijze beïnvloed door hoogspanningsverbindingen. Dit aspect vormt echter geen onderdeel van deze richtlijn. In het algemeen zijn de methoden voor het bepalen van de beïnvloeding op deze constructies identiek aan die voor de buisleidingen. Aangezien de combinatie van onderlinge afstand en lengte van de parallelloop ook bij genoemde constructies mede bepalend is voor de mate van beïnvloeding kan figuur 1 ter indicatie van het beïnvloedingsgebied worden gebruikt. De criteria voor de toelaatbare overbruggingsspanning kunnen echter sterk afwijken. Hoewel de beïnvloeding door een hoogspanningsverbinding niet wordt bepaald door het spanningsniveau maar in belangrijke mate door de grootte van de (kortsluit)stroom, blijkt het spanningsniveau toch praktische grenswaarden te geven.

3 NPR Biz. 3 Algemeen kan worden gesteld dat hoogspanningskabels met een nominale spanning van 10 kv en hoger alsmede hoogspanningslijnen met een nominale spanning van 50 kv en hoger moeten worden beschouwd. Incidenteel kunnen andere spanningsniveaus aanleiding geven tot een nadere beschouwing. Uit een oogpunt van de veiligheid van personen is de toelaatbare beïnvloedingsspanning afhankelijk van de tijdsduur dat deze spanning aanwezig is. Wanneer de beïnvloeding een gevolg is van een kortsluitstroom in de hoogspanningsverbinding, mag met korte tijden worden gerekend. Deze tijden worden dan bepaald door de werking van de beveiliging. De afschakeltijd bij hoogspanningsverbindingen met een nominale spanning van 110 kv en hoger zal in het algemeen 0,1 s bedragen. Voor hoogspanningsverbindingen met een nominale spanning lager dan 110 kv moet meestal met langere tijden worden gerekend. Bij tijden van 1 s of langer moet aan dezelfde eisen voor de beïnvloedingsspanning worden voldaan als bij een continue beïnvloeding. Voor de toelaatbare beïnvloedingsspanning tussen een buisleiding en aarde als functie van de tijd is uitgegaan van NEN In deze norm is onderscheid gemaakt tussen drie categorieën afhankelijk van de in rekening te brengen overbruggingsweerstand. Aangezien personen in de buurt van bereikbare delen van de buisleiding zelden blootsvoets zullen zijn, is het voor de hand liggend om te kiezen voor categorie B. Hierbij is rekening gehouden met de lichaamsweerstand (fî= 1 kq) en een lage weerstand van het schoeisel (Я= 1 kq). De totale weerstand bedraagt 2 kq. De toelaatbare waarden voor deze categorie als functie van de tijd zijn aangegeven in figuur 2. Hieruit valt bij een tijdsduur van 0,1 s een toelaatbare overbruggingsspanning van 1500 V af te leiden. Voor tijden van 1 s en langer, zoals bij continue beïnvloeding, wordt een spanning van 50 V toelaatbaar geacht. Hierbij is het goed mogelijk de buisleiding tegen corrosie te beschermen. Categorie В is echter niet aanvaardbaar voor het niveau van de overbruggingsspanning, veroorzaakt door continue beïnvloeding op delen die regelmatig worden aangeraakt of bediend zoals bij bovengrondse installaties en tijdens werkzaamheden aan buisleidingen. Ten einde het personeel onder die omstandigheden veilig te stellen moeten - al dan niet tijdelijke - maatregelen worden getroffen om de overbruggingsspanning te beperken tot ten hoogste 25 V. Door het aanbrengen van voldoende aardingen op een buisleiding kunnen de geïnduceerde spanningen in de meeste gevallen tot toelaatbare waarden worden gereduceerd. Is dit niet mogelijk dan moet met andere middelen tot een aanvaardbare situatie worden gekomen.? win 3 Zx IU m 1Л 3 lu m 2 ТО У У I y 4 à Л 1-1 V I 4 l, M I ' r3_ 10-1 "" " ^ x10 z 2x10 3 4x10 3 2x1f m 10 5 lengte parallelloop 1 hoogspanningslijnen 2 hoogspanningskabels waarbij mantels geen stroom kunnen voeren 3 hoogspanningskabels waarbij mantels stroom kunnen voeren a is de afstand tussen buisleiding en hoogspanningsverbinding Figuur 1 - Beïnvloedingsgebieden

4 NPR2760-BIZ.4 Buisleidingen kunnen, indien hieruit stoffen vrijkomen, schade toebrengen aan hoogspanningsverbindingen. Hierbij wordt gedacht aan incidenten die leiden tot onderspoeling van kabels of funderingen van hoogspanningsmasten danwei incidenten die tot brand leiden. Ook kan schade ontstaan door het bedrijfsmatig fakkelen of afblazen van brandbare stoffen die door elektrische ontladingen in een hoogspanningslijn of door een andere oorzaak kunnen worden ontstoken. Afhankelijk van de te transporteren stof moeten grote afstanden tussen buisleiding en hoogspanningsverbinding worden aangehouden, indien een volledige leidingbreuk van de buisleiding en ontbranding van de uitstromende stof wordt verondersteld. Een volledige leidingbreuk treedt echter zelden op. Een leidingbeschadiging van een geringere omvang heeft een grotere kans van optreden. Doordat in dit geval per tijdseenheid een kleinere hoeveelheid van de stof uitstroomt, zal bij ontbranding de warmteontwikkeling geringer zijn en de afstand tussen hoogspanningsverbinding en buisleiding (a) kleiner mogen zijn dan bij volledige leidingbreuk. Een gering risico - in de orde van grootte van de kans op het omwaaien van een mast - wordt derhalve aanvaardbaar geacht. Deze richtlijnen zijn van toepassing op buisleidingen en hoogspanningsverbindingen (lijnen en kabels) die zich in eikaars nabijheid bevinden. Het begrip "nabijheid" is in dit verband een vrij rekbaar begrip aangezien het onder meer afhankelijk is van het type hoogspanningsverbinding en de lengte van de parallelloop. Van nabijheid en beïnvloedingsgebied is sprake zodra in figuur 1 de combinatie van onderlinge afstand en de lengte van de parallelloop onder de lijn van het type hoogspanningsverbinding is gelegen. Of in dat geval een ontoelaatbare beïnvloeding optreedt moet, aan de hand van diverse parameters, door berekening worden vastgesteld. Indien de in deze richtlijn aangegeven maatregelen worden toegepast, is de kathodische bescherming van buisleidingen niet van invloed op de hoogspanningsverbinding V toelaatbare overbruggingsspanning y \, ^ cat эдог ie C- 50 ту cat egor ie B- 20 0,1 0 # 2 0,3 0,5 0,7 1 af schakeltijd 1 I--\XJ l cat* ïgor ie А - Categorie A: Zeer lage overbruggingsweerstand (1 kq < R ow 2 kq) Categorie B: Lage overbruggingsweerstand (2 kq <? ov 5 kq) Categorie C: Normale overbruggingsweerstand (fi ov > 5 kq) Figuur 2 -Toelaatbare overbruggingsspanning als functie van de afschakeltijd

5 NPR Biz. 5 Tabel 1 -Waarden behorend bij figuur 2 afschakeltijd s <0,1 0,2 0,3 0,5 0,7 >1,0 toelaatbare overbruggingsspanning, in V categorie A categorie В categorie С In deze NPR wordt aangegeven dat verschillende effecten moeten worden bepaald door berekening. De rekenmethoden hiervoor zijn niet vermeld, mede omdat de rekenprogramma's veelal niet voor publikatie zijn vrijgegeven. Bovendien zijn bepaalde rekenprogramma's nog in ontwikkeling. Voor dergelijke berekeningen moetverwezen worden naarorganisaties, waarondervaakde beheerders, met de specifieke vaktechnische deskundigheid Beïnvloeding van buisleidingen door hoogspanningsverbindingen Algemeen Bij de beïnvloeding van buisleidingen door hoogspanningsverbindingen spelen vele aspecten een rol. Allereerst is van belang of het gaat om een hoogspanningslijn of een hoogspanningskabel, dit omdat bij hoogspanningskabels de onderlinge afstand vaak gering is. Vervolgens is voor de grootte van de beïnvloedende stroom de sterpuntsaarding van belang: heeft het hoogspanningsnet een direct geaard sterpunt of is het sterpunt indirect (of niet) geaard. Ten slotte kan de beïnvloeding zich voordoen bij normale bedrijfssituaties of in storingssituaties, hetgeen voor de bepaling van de toelaatbare beïnvloedingsspanning van belang is. De beïnvloeding kan op drie manieren plaatsvinden, namelijk: - capacitieve beïnvloeding, - weerstandsbeïnvloeding, - inductieve beïnvloeding. Het is duidelijk dat met deze aspecten een groot aantal combinaties te maken is, waarbij ieder van deze combinaties een specifieke beïnvloeding veroorzaakt. Om in dit grote aantal zoveel mogelijk duidelijkheid te scheppen is in het onderstaande een onderscheid gemaakt tussen hoogspanningslijnen en -kabels. Aan het slot van elk van deze paragrafen is in tabelvorm aangegeven welke combinaties in de praktijk aanleiding kunnen geven tot een aanzienlijke beïnvloeding. Of deze beïnvloedingen ook aanleiding zijn tot gevaarlijke (en dus niet toelaatbare) situaties moet door berekening worden vastgesteld. Voor informatie kan men zich wenden tot het desbetreffende elektriciteitsbedrijf. Beïnvloeding door hoogspanningslijnen In de Nederlandse situatie kan een mogelijk ontoelaatbare beïnvloeding van een metalen buisleiding door een hoogspanningslijn optreden bij netten met een hoge spanning (50 kv en hoger). Zoals in 5.1 aangegeven kan de beïnvloeding op drie manieren plaatsvinden. Capacitieve beïnvloeding Capacitieve beïnvloeding vindt alleen plaats als een metalen buisleiding boven de grond geïsoleerd is opgesteld in de nabijheid van een hoogspanningslijn. De capaciteit tussen de geleiders van de hoogspanningslijn en de buisleiding enerzijds en de capaciteit tussen deze buisleiding en de aarde anderzijds vormen een spanningsdeler. Hierdoor komt op de buisleiding een spanning, die afhankelijk is van de verhouding van deze capaciteiten en van de bedrijfsspanning van de hoogspanningslijn. Om aanrakingsgevaar te voorkomen is het aanbrengen van een tijdelijke aarding voldoende. In het algemeen is de capacitieve beïnvloeding te verwaarlozen ten opzichte van de weerstands- of inductieve beïnvloeding. Weerstandsbeïn vloed ing Noemenswaardige weerstandsbeïnvloeding treedt praktisch alleen op wanneer een metalen buisleiding dicht bij de mast van een hoogspanningslijn ligt. Bovendien moet dan in het hoogspanningsnet een aardsluiting optreden. In dat geval kunnen door de masten en de bijbehorende aardingssystemen in de buurt van de aardsluiting, grote stromen naar aarde afvloeien. Door de weerstand die de stroom in de bodem ondervindt, ontstaat een van de afstand tot de mast afhankelijke spanning of potentiaalverschil, de zogenaamde "potentiaaltrechter". Een buisleiding zonder bekleding neemt nu een spanning aan, die correspondeert met zijn plaats in de potentiaaltrechter. Zolang er geen potentialen van verder weg gelegen punten in de buurt van de buisleiding gebracht worden, zal deze situatie geen gevaar opleveren. Bij een buisleiding met elektrisch isolerende bekleding zal de spanning niet alleen komen te staan over de bekleding van de buisleiding maar ook tussen bovengrondse delen van de buisleiding en de omringende aarde, hetgeen bij aanraken van deze delen gevaar kan opleveren.

6 NPR2760-BIZ.6 Ter plaatse van isolatiefouten zal de buisleiding de spanning van de omringende bodem aannemen welke dan over grote afstand kan worden versleept. Voor de bepaling van de weerstandsbeïnvloeding dient de potentiaaltrechter te worden berekend, die ontstaat bij stroomdoorgang door een hoogspanningsmast naar aarde. Hiervoor dient het gehele aardingssysteem van de mast in de beschouwing te worden betrokken. Dit aardingssysteem wordt gevormd door de mastfundering (meestal vier heipalen van gewapend beton of metaal) en aardelektroden met eventueel daartussen liggende verbindingen. Van verreweg de meeste masten in het Nederlandse hoogspanningsnet is de aardingsweerstand gemeten en bekend bij het desbetreffende elektriciteitsbedrijf. De maximale spanning die in een spanningstrechtertussen buisleiding en aarde kan optreden, is afhankelijk van de volgende factoren: a. vorm en grootte van de potentiaaltrechter. Deze wordt bepaald door de configuratie van het aardingssysteem, de grootte van de maststroom en de waarde van de specifieke bodemweerstand. b. plaats van de buisleiding in de potentiaaltrechter. De configuratie van het aardingssysteem en de specifieke bodemweerstand ter plaatse zullen de weerstand van de mastaarding als geheel bepalen. Deze weerstand bepaalt vervolgens welk gedeelte van de kortsluitstroom via de mast, waar de kortsluiting optreedt, naar aarde vloeit en welk gedeelte via de aarddraden en naastgelegen masten wegvloeit. Van de onder a en b genoemde factoren is alleen die onder b namelijk de plaats van de buisleiding in de potentiaaltrechter nog vrij te kiezen. Het is aan te bevelen om tussen het hart van de hoogspanningsmast en buisleiding een zo groot mogelijke afstand aan te houden, waarbij het zeker is dat: - de kans op beschadiging van het mastlichaam of mastfundering tijdens aanleg of onderhoudswerkzaamheden van de buisleiding te verwaarlozen is; - de kans op onderspoeling van de mastfundering bij een breuk van de buisleiding gering is; - er in het ongunstigste geval - bij een kortsluitstroom van 60 ka - geen spanning tussen buisleiding en bodem kan ontstaan groter dan 1500 V. Een afstand van 30 m is hiertoe in het algemeen voldoende. Is het noodzakelijk om een kleinere afstand te hanteren, dan zullen voor dat bepaalde geval berekeningen moeten worden uitgevoerd, om alsnog vast te stellen of extra maatregelen noodzakelijk zijn Inductieve beïnvloeding Inductieve beïnvloeding ontstaat door de elektromagnetische koppeling tussen de hoogspanningslijn en een metalen buisleiding. Bij deze koppeling wordt door de stroom in de hoogspanningslijn een spanning in de buisleiding geïnduceerd, die evenredig is met de stroomsterkte. Kortstondige inductieve beïnvloeding zal plaatsvinden in het geval dat de nabij gelegen hoogspanningslijn kortsluitstroom voert. Van een continue beïnvloeding is sprake, indien deze wordt veroorzaakt door de bedrijfstroom. Op voorhand kan niet worden vastgesteld welk van beide inductieve beïnvloedingen maatgevend zal zijn. Vele factoren spelen hierbij een rol. Aangezien er goede redenen zijn om het optreden van tweefase-aardsluitingen en dubbele eenfase-aardsluitingen in hoogspanningsnetten, die door middel van een blusspoel zijn geaard, niet in beschouwing te nemen, behoeft hiermede geen rekening te worden gehouden. In via een blusspoel geaarde netten (gezamenlijke lengte in Nederland meer dan 3000 km, waarvan ongeveer 300 km ondergronds) vindt in principe geen uitschakeling plaats in het geval van eenfase-aardsluitingen. Na een kortdurend (ca. 0,1 s) overgangsverschijnsel bereikt de aardsluitstroom een waarde kleiner dan 1 ka. Indien de eenfase-aardsluiting op een hoogspanningslijn optreedt bestaat de mogelijkheid, dat de aardsluiting (door het blussen van de lichtboog) vanzelf verdwijnt. Is dit laatste niet het geval, dan vindt uitschakeling plaats met de hand. In de direct geaarde netten (gezamenlijke lengte in Nederland circa 1000 km, vrijwel geheel bovengronds) worden alle aard- en kortsluitingen direct door de beveiliging afgeschakeld. Bij een correct werkende beveiliging zal dit binnen 0,1 s plaatsvinden. Uit een oogpunt van beïnvloeding is de eenfase-aardsluiting en driefase-kortsluiting voor wat betreft storingen bepalend, aangezien hierbij grote waarden van de kortsluitstroom kunnen optreden en wel tot 40 à 60 ka. De parameters die bij de bepaling van de grootte van de geïnduceerde spanning een rol spelen zijn: - dè grootte van de kortsluitstroom enof bedrijfsstroom in de hoogspanningslijn; - het mastbeeld van de hoogspanningslijn; - de afstand tussen de hoogspanningslijn en de buisleiding; - de specifieke weerstand van de bodem ter plaatse; - de karakteristieke elektrische eigenschappen van de buisleiding; - het aantal aardelektroden aan de buisleiding; - de plaats van de aardelektroden aan de buisleiding; - de aardverspreidingsweerstand van de aardelektroden; - het al of niet aanwezig zijn van fasewisselingen. Zo zal, om een indruk te geven, voor een goed geïsoleerde, niet geaarde buisleiding die over een lengte van 8 km parallel loopt aan een hoogspanningslijn op een afstand van 30 m, een spanning worden geïnduceerd van 0,4 kv per ka beïnvloedende stroom in geval van een eenfase-aardsluitstroom. Dit betekent dat bij een aardsluitstroom van 20 kä~de geïnduceerde spanning 8 kv bedraagt. Deze geïnduceerde spanning manifesteert zich bij een zuivere parallelloop als een spanning van 4 kv ten

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. NPR 2760:1991 nl De wederzijdse beïnvloeding van buisleidingen en hoogspanningsverbindingen Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview