Congres CBB 2013: MOTIES

Transcriptie

1 CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS VZW Congres CBB 2013: MOTIES 4 en 5 juni, Gent 2013 CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS VZW

2 MISSION STATEMENT CBB CBB (Confederatie van de Belgische Bietenplanters) werd opgericht in 1965 en is de officiële beroepsorganisatie* voor meer dan Belgische bietenplanters. CBB vertegenwoordigt en verdedigt de beroepsbelangen van de Belgische suikerbietplanters op lokaal, regionaal en nationaal niveau in België en op internationaal niveau via de CIBE (Europese Confederatie van suikerbietplanters) en de WABCG (Wereldfederatie van suikerbietplanters en suikerriettelers). In België coördineert CBB de werking van de 4 regionale plantersverenigingen: Fédération des Betteraviers Wallons RT asbl Coördinatiecomité van Vlaanderen vzw Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense vzw Comité de Coordination des planteurs de betteraves du Hainaut-Iscal asbl CBB handelt zoveel mogelijk in overleg met de Vlaamse en Waalse algemene landbouworganisaties Boerenbond, ABS (Algemeen Boerensyndicaat) en FWA (Fédération Wallonne de l Agriculture). De kerntaken van CBB zijn: Vertegenwoordiging Belangenverdediging Afsluiten van Interprofessionele Akkoorden voor de sector Coördineren van de regionale instanties Organiseren van de controle van de bietenreceptie in de fabrieken Informeren: via De Bietplanter, website, Stimuleren van R&D (Research & Development) in de sector via contributie en deelname in het KBIVB (Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet) Beheren van de participatie van de suikerbietplanters in de onderneming * CBB wordt officieel erkend als producentengroepering conform de Wet van 28 maart 1975 en als organisatie van verkopers van suikerbieten die interprofessionele akkoorden mag afsluiten conform Verordering 1260/2001 van de EU. Congres CBB 2013, 4 en 5 juni Gent, MOTIES - 2

3 De Confederatie van de Belgische Bietenplanters (CBB), die ongeveer suikerbietplanters vertegenwoordigt, hield haar 21 e congres in Gent op 4 en 5 juni Op de vooravond van de beslissingen van de Europese trialoog, hebben de afgevaardigden van de vier regionale verenigingen die de Vlaamse en Waalse planters van de Tiense Suikerraffinaderij en van Iscal Sugar vertegenwoordigen, een analyse van de evolutie van hun sector gemaakt. Onderstaande thema s werden behandeld: Op politiek vlak: de hervorming van het GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid) en de GMO (Gemeenschappelijke Marktordening) voor suiker en de rol van de Producentenorganisaties (PO) in het post-quotumtijdperk. Op technisch vlak: de werking van de receptiecontrole van de suikerbieten, nieuwe controlemethodes en de vooruitgang op het vlak van R&D (Research & Development). De CBB heeft de volgende moties geformuleerd die werden goedgekeurd door haar Beperkt Comité. I. OP POLITIEK VLAK 1. Hervorming van het GLB 1.1. Toeslagrechten De akkerbouwsector en in het bijzonder de suikerbietteelt, genieten van oudsher van relatief hoge toeslagrechten. Een deel van die steun diende immers om het inkomensverlies van de hervorming van 2006 te compenseren. De vraag van de akkerbouwsector (waarvan de suikerbietteelt deel uitmaakt) om toeslagrechten te behouden wordt gerechtvaardigd door de onvolmaaktheid van de wereldmarkt waarmee de landbouwers te kampen hebben. Toeslagrechten maken in een dergelijke marktsituatie immers deel uit van de arbeidsvergoeding van de landbouwer. De convergentie van deze toeslagrechten, die gemiddeld een kwart van het landbouwinkomen in België vertegenwoordigen, (zowel de externe convergentie: tussen lidstaten, als de interne convergentie: tussen landbouwregio s) zou opnieuw tot een groot inkomensverlies voor de suikerbietplanter leiden die één van de grootste slachtoffers van de convergentie zullen worden. Daarom vragen de suikerbietplanters dat de herverdeling zo geleidelijk mogelijke verloopt en met een minimum aan aanpassingen. De suikerbietplanters leggen nogmaals de nadruk op de grote verschillen die bestaan tussen de productiekosten in de verschillende lidstaten en vermelden als voorbeeld de pachtkosten, die in België 170 % bedragen van het EU-gemiddelde. Motie 1: De suikerbietplanters hebben nota genomen van de wil van de Europese beleidsverantwoordelijken om de rechtstreekse steun te herverdelen. Zij vragen de beleidsverantwoordelijken met aandrang om de herverdeling op een geleidelijke en flexibele manier te realiseren, rekening houdend met de specificiteit van elke lidstaat en de prijsverschillen van de productiefactoren in de verschillende lidstaten. Congres CBB 2013, 4 en 5 juni Gent, MOTIES - 3

4 1.2. Vergroening De Belgische suikerbietplanters vestigen de aandacht op de grote inspanningen die reeds werden geleverd tijdens de laatste decennia op het vlak van duurzaamheid: de keten nam engagementen op het vlak van bescherming van de bodemkwaliteit, het verbeteren van de waterkwaliteit en het duurzaam gebruik van water, de bescherming van de biodiversiteit en leverde inspanningen om de oorzaken van klimaatverandering in te perken. De planters wijzen erop dat het rendement gemiddeld met twee procent per jaar stijgt, terwijl het gebruik van productiemiddelen en fytofarmaceutische producten fel daalt dankzij een efficiënter gebruik. De planters vragen flexibelere vergroeningsmaatregelen die rekening houden met de specificiteit van iedere lidstaat en de reeds geleverde inspanningen op het vlak van duurzaamheid: de Belgische planters vragen de beleidsnemers vergroeningscriteria in te voeren die rekening houden met de specificiteit van de Belgische landbouw: een gespecialiseerde, intensieve landbouw, binnen een sterk verstedelijkt gebied en met hoge productiekosten. Motie 2: De planters sporen de beleidsverantwoordelijken aan om flexibele vergroeningsmaatregelen in te voeren die rekening houden met de specificiteit van de landbouw in elke lidstaat en met de reeds geleverde inspanningen op het vlak van vergroening en duurzaamheid. 2. Hervorming van de GMO Suiker 2.1. Verlenging van de GMO Suiker in zijn totaliteit tot 2020: een noodzaak voor het behoud van de competitiviteit van de keten De Belgische suikerbietplanters verzetten zich tegen het voorstel van de Europese Commissie dat alle bepalingen van het huidige suikerreglement in 2015 schrapt en vragen meer tijd om het proces van competitiviteitsverbetering dat tijdens de hervorming van 2006 werd opgestart, af te ronden. Hoewel deze herstructurering zeer pijnlijk was, heeft zij geleid tot een verbetering van de competitiviteit van de biet-suikersector. De suikerbietplanters stellen vast dat er op de wereldmarkt, GEEN «Level Playing Field» bestaat!* De sector is nog niet klaar om de concurrentie op de wereldmarkt aan te gaan. De voornaamste suikerproducenten op de wereldmarkt, of het nu gaat om Brazilië of Thailand, hebben de voordelen van een ontluikende economie waardoor zij genieten van een zeer voordelige kostenstructuur, waartegen de Europese suikerbietplanters vandaag de dag nog niet kunnen opboksen. Sommige studies spreken van een voordeel op het vlak van productiekosten van minstens 30 procent. Nemen wij als voorbeeld de grond- en de arbeidskost: hoewel deze kosten de laatste jaren sterk gestegen zijn in de groeilanden, blijft Europa op dit vlak kampen met een ernstige handicap. *een gelijke situatie voor alle spelers op de markt Congres CBB 2013, 4 en 5 juni Gent, MOTIES - 4

5 De suikerbietplanters stellen zich de vraag waarom de Europese Commissie op het vlak van deregulatie verder wil gaan dat wat de Wereldhandelsorganisatie (WHO) oplegt? Waarom wil de Commissie het suikerreglement ontmantelen terwijl het zijn doeltreffendheid reeds heeft bewezen en in 2006 volledig werd hervormd om te voldoen aan de eisen opgelegd door de WHO? Ter herinnering, als gevolg van het verlies van het suikerpanel van de WHO en om de Europese verbintenissen in het kader van de EBA -akkoorden (Everything But Arms -Alles Behalve Wapens) te kunnen nakomen, werden de exportsubsidies opgeheven en aan de EU werd een exportplafond van maximaal 1.35 miljoen ton suiker per jaar opgelegd. De suikerbietplanters stellen vast dat wereldwijd de belangrijkste producenten en/of exporteurs van biet-en rietsuiker overal een sterk marktbeleid voeren en instrumenten voor marktregulering inzetten ten voordele van hun nationale suikerindustrie. De Belgische suikerbietplanters roepen de Europese beleidsverantwoordelijken op, om op hun hoede te blijven en de concurrentiepositie van de Europese suikersector op de wereldmarkt niet in het gedrang te brengen. Met hun vraag om het suikerreglement tot 2020 te verlengen, willen de suikerbietplanters hun concurrentiële kostenhandicap verminderen en hun rendement nog verbeteren. Met een gemiddelde rendementsstijging van twee procent per jaar en grote inspanningen op het vlak van R&D, heeft de sector er vertrouwen in dat hij over het nodige potentieel beschikt om tegen 2020 zijn competitiviteit nog op te krikken. De suikerbietplanters benadrukken de risico s verbonden aan een voorbarige afschaffing van de huidige GMO Suiker De suikerbietplanters wijzen erop dat een voorbarige afschaffing van het huidige suikerreglement niet zonder gevaar is. Indien de suikerbietteelt onvoldoende rendabel zou zijn, zullen de suikerbietplanters voor alternatieve, meer rendabele teelten opteren, wat de bevoorrading in grondstoffen van de suikerfabrieken in gevaar zou brengen, en hierdoor de beschikbaarheid van suiker in Europa. Zonder marktregulerende maatregelen zal de volatiliteit toenemen in het nadeel van de suikerverbruikende industrie en van de consument. In een onstabiele markt, vertonen de investeringen in R&D eerder een afnemende trend, wat de competitiviteitswinst van de biet-suikerketen zal afremmen. Het verdwijnen van buitenquotumsuiker als voordelige grondstof voor de bio-industrie zou kunnen teweegbrengen dat deze innovatieve en jobcreërende industrie zich gaat installeren buiten de Europese Unie. De GMO Suiker afschaffen terwijl de Europese suikerindustrie nog niet voldoende competitief is op de wereldmarkt zou de toekomst van de hele Europese sector in gevaar kunnen brengen. De suikerbietplanters zijn tevreden over het standpunt van het Europees Parlement dat hun visie ondersteunt, doch ze zijn ontgoocheld over het standpunt van de Ministerraad om het suikerreglement slechts tot in 2017 te verlengen. Congres CBB 2013, 4 en 5 juni Gent, MOTIES - 5

6 Motie 3: De suikerbietplanters roepen de drie partijen van de trialoog op om de verlenging van de GMO Suiker tot 2020 op te nemen in het eindakkoord van juni 2013, teneinde de toekomst van de hele Europese biet-suikerketen niet in gevaar te brengen De cruciale rol van het contractuele kader en van de Interprofessionele Akkoorden (IPA) De IPA s garanderen de goede werking van de biet-suikersector en maken het mogelijk om de meerwaarde op een billijke wijze te verdelen doorheen de productieketen. In een post-quotumscenario zonder minimumprijs voor de suikerbieten, zal de rol van het contractuele kader en van de IPA s nog belangrijker worden om de onderhandelingspositie van de suikerbietplanters te versterken gelet op de onvolmaaktheid van de markt die een oligopolistisch karakter vertoont. De suikerbietplanters zijn positief over het voorstel van het Europees Parlement m.b.t. contractuele relaties en onderhandelingen, doch ze betreuren ten zeerste dat de Europese Raad tot nu toe de voorstellen van het Parlement op dit vlak onaanvaardbaar vindt. Motie 4 : De suikerbietplanters vragen de beleidsverantwoordelijken om het behoud van het contractuele kader te verdedigen, met inbegrip van de Interprofessionele Akkoorden (IPA). Deze zullen immers een nog crucialere rol hebben teneinde na het wegvallen van het huidige suikerreglement om de onderhandelingspositie van de planters te verstevigen en de billijke verdeling van de meerwaarde doorheen de productieketen te garanderen. Omdat ze essentieel zijn voor de goede werking van de bietenaanvoer en van de sector, is het een absolute vereiste dat de IPA s opgenomen worden in de basiswetteksten van de EU. 3. Rol van de producentenorganisaties 3.1. Versterken onderhandelingspositie planters De producentenorganisaties (PO) zullen in de toekomst een zeer belangrijke rol spelen om de onderhandelingspositie van de suikerbietplanters te versterken. De Unieke GMO beschermt de suikerbietplanters door de minimumprijs voor de biet en door een degelijk uitgewerkt interprofessioneel kader dat een billijke verdeling van de toegevoegde waarde doorheen de productieketen garandeert. Bepaalde marktregulerende maatregelen die nu onder het suikerreglement vallen, zouden kunnen vervangen worden door taken die door de producentenorganisaties (PO) en brancheorganisaties (BO) zouden kunnen worden uitgevoerd. De drie partijen van de trialoog (Commissie, Parlement en Raad) gaan akkoord om de producentenorganisaties te promoten met als doel de onderhandelingsmacht van de landbouwers te versterken. Er bestaan evenwel nog sterk uiteenlopende visies over een aantal zeer belangrijke punten zoals: de afbakening van de taken die door de PO en de BO zouden kunnen worden uitgevoerd, het principe van dominante positie, het principe van eigendomsoverdracht, de uitbreiding van de regels, de contractuele verhoudingen, enz. Congres CBB 2013, 4 en 5 juni Gent, MOTIES - 6

7 3.2. Uitzondering concurrentieregels De suikerbietplanters beklemtonen dat een contractueel en interprofessioneel sterk kader moet worden uitgewerkt om de toekomst van de bietenteelt te vrijwaren. Zij vragen de Europese beleidsverantwoordelijken een uitzondering op de mededingingsregels toe te staan voor landbouw. De specificiteit van de suikerbietteelt en de situatie van onvolmaakte concurrentie, het feit dat in België suikerbietplanters staan tegenover 2 private suikergroepen voor onderhandelingen, rechtvaardigen deze vraag. Om de belangen van de suikerbietplanters in een oligopolistische markt zo goed mogelijk te verdedigen, hebben de producentenorganisaties en producentenverenigingen er alle belang bij om nauw verbonden en zo groot mogelijk te blijven. De suikerbietplanters vragen de politieke besluitvormers dan ook met aandrang om een uitzondering te maken op het principe van dominante positie voor de landbouw. Met het oog op het verkrijgen van de correcte verdeling van de risico s en de opbrengsten, en dus een rechtvaardige prijs voor de Belgische suikerbietplanters, zal de collectieve prijsonderhandeling moeten toegelaten worden zonder daarom de producentenorganisaties te verplichten om eigenaar van de suikerbieten te worden Overleg op Europees niveau tussen producentenorganisaties De suikermarkt is een Europese en zelfs een globale markt. Bepaalde marktmaatregelen die beheerd werden door de GMO Suiker zouden volgens het voorstel van de Commissie kunnen overgenomen worden door de producenten- en/of brancheorganisaties. Maatregelen zoals productieplanning, afstelling van de vraag op de markt (kwaliteit en hoeveelheid), aanbod en afzet van de producten, zouden kunnen genomen worden door de PO en de BO op het niveau een lidstaat. Opdat dit alles zinvol zou zijn, dient rekening te worden gehouden met de realiteit van de markt: een Europese markt en zelfs een globale markt. De suikerbietplanters pleiten dus voor overleg tussen Europese PO hieromtrent. Motie 5: Gezien de specificiteit van de suikerbietteelt en de onvolmaakte concurrentie binnen de biet-suikerketen, vragen de Belgische suikerbietplanters aan de beleidsverantwoordelijken om een uitzondering op de concurrentieregels toe te staan voor landbouw. Om de onderhandelingsmacht van de suikerbietplanters te versterken en hen toe te laten een billijke verdeling van de meerwaarde en eerlijke prijzen voor hun suikerbieten te bedingen, vragen de suikerbietplanters om zich te kunnen organiseren in sterke producentenorganisaties of -verenigingen die collectief zouden mogen onderhandelen, namens hun leden, over contracten, prijzen inbegrepen, zonder het concurrentierecht te schenden. Rekening houdend met de Europese en zelfs globale marktrealiteit, pleiten de suikerbietplanters voor een overleg tussen Europese PO. Congres CBB 2013, 4 en 5 juni Gent, MOTIES - 7

8 II OP TECHNISCH VLAK 1. Tegenstelbare controle bietenontvangst 1.1. Het belang van een correcte bietenontvangst De Belgische suikerbietplanters wijzen op het fundamenteel belang van een correcte bietenontvangst in de suikerfabriek om de bieten op een billijke en correcte manier te vergoeden (bepaling tarra en suikergehalte). De suikerbietplanters herinneren dat het basisprincipe van de bepaling van de tarra de aftrek van het voor de productie van suiker onbruikbare gedeelte van de biet is. Zij wijzen op het specifieke probleem van de koptarra dat vaak aanleiding is van inkomstenderving voor de planters en bron van interprofessionele spanningen tijdens de bietencampagnes. Zij dringen erop aan dat de uniformisering en de toenemende automatisering van de recepties geen systematische fouten met zich mee zou brengen. De bietenontvangst moet het correcte karakter en de juistheid van de resultaten waarborgen Belang van efficiënte controles en het naleven van de Richtlijnen voor bietenontvangst De Belgische suikerbietplanters herhalen dat doeltreffende controles van de bietenontvangst in de suikerfabriek voor hen een elementaire eis is. De planters stellen dat de uniformisering en de automatisering van de bietenontvangst moet leiden tot uniformisering en verfijning van de controles. Ze dringen er op aan dat fouten die tijdens een doeltreffende controle worden opgemerkt, aanleiding zouden geven tot de nodige correcties van de resultaten door de fabrikanten. De suikerbietplanters rekenen tevens op de Overheid om de strikte naleving van de ontvangstrichtlijnen zeker te stellen. De suikerbietplanters nemen zich voor om in 2014 de officiële richtlijnen voor bietenontvangst aan te passen aan de nieuwe methodes die worden gebruikt (aluminiumsulfaat,...) en aan de evolutie van de technische mogelijkheden Opening om in de toekomst na te denken over andere, meer efficiënte, werkmethoden (kale bieten) De Belgische suikerbietplanters staan open om na te denken over nieuwe ontvangstregels en/of -methoden die het mogelijk maken de methode die nu gebruikt wordt te moderniseren. Een nieuwe methode moet steeds als doelstelling nastreven om voor de planter een correcte betaling van de door hem geleverde grondstof te waarborgen. In samenwerking met de Europese bietplanters, worden verschillende pistes onderzocht om deze doelstelling te realiseren. Motie 6: De Belgische suikerbietplanters wijzen erop dat een correcte bietenontvangst in de suikerfabrieken voor hen een fundamentele eis is. Ze benadrukken de noodzaak om de bieten op een correcte en billijke manier te vergoeden (bepaling tarra en suikergehalte). Ze dringen erop aan dat fouten die door efficiënte controles van de bietenontvangst in de suikerfabriek worden vastgesteld, ook effectief leiden tot correcties van de resultaten door de fabrikant. De suikerbietplanters stellen zich als doelstelling om in 2014 de officiële richtlijnen voor bietenontvangst aan te passen aan de nieuwe gebruikte methodes (aluminiumsulfaat, ) en aan de evolutie van de technische mogelijkheden. De Belgische suikerbietplanters staan open om na te denken over nieuwe regels en methodes van bietenontvangst om de huidige methode te moderniseren. Congres CBB 2013, 4 en 5 juni Gent, MOTIES - 8

9 2. R&D (Research & Development) 2.1. Stand van zaken R&D Rol van het Bieteninstituut (KBIVB) De suikerbietplanters stellen dat de interprofessionele sector jaarlijks 0,7 miljoen euro investeert in toegepast onderzoek en bietencommunicatie via een onderzoeksinstituut dat paritair wordt beheerd door de interprofessionele sector: het KBIVB (Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet). De voornaamste doelstelling van het bietenonderzoek beoogt de verbetering van het concurrentievermogen door een vermindering van de productiekosten, een stijging van het rendement en de optimalisatie van teelttechnieken met respect voor het milieu. Het onderzoek concenteert zich op een uiterst nauwkeurige evaluatie van de bietenzaden en -rassen, hun resistentie tegen ziektes, stikstofhoudende bemesting, plantbescherming, nieuwe teelttechnieken, verbetering van de oogstkwaliteit, bewaring en bescherming van de bieten bij vorst R&D om de competitiviteit en de rendabiliteit van de sector te garanderen in de toekomst De suikerbietplanters herhalen dat de keten nog niet klaar is om de concurrentie op de wereldmarkt aan te gaan en zij vragen tijd tot in 2020 om het proces van competitiviteitsverbetering af te ronden. De productiviteit zal alleen nog toenemen wanneer de inspanning van de keten op het vlak van bietenonderzoek gehandhaafd blijft en dit in partnerschap met de toeleveranciers (selectiehuizen, phytofarmaceutische bedrijven,...) en de publieke overheden die een primordiale rol spelen in het stimuleren van innovatie. Motie 7: De suikerbietplanters roepen de beleidsverantwoordelijken op om de keten te ondersteunen in haar inspanningen op het vlak van research en development. Het stabiele kader dat door de GMO Suiker wordt gecreëerd, stimuleert investeringen. De suikerbietplanters vestigen de aandacht van de beleidsnemers op het feit dat een voorbarige afschaffing van het suikerreglement het proces van competitiviteitsverbetering zou kunnen afremmen op het ogenblik dat men zich net moet voorbereiden op de sterke concurrentie op de wereldmarkt. De suikerbietplanters vragen de suikerfabrikanten hun investeringsinspanningen in het Belgische industriële apparaat voort te zetten. Ook nodigen ze hun commerciële partners (toeleveranciers) uit hun inspanningen op het vlak van innovatie te blijven handhaven. Congres CBB 2013, 4 en 5 juni Gent, MOTIES - 9

10 CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS VZW CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS VZW Anspachlaan 111, bus Brussel RPJ Bruxelles Confederatie van de Belgische Bietenplanters vzw