Preek over Marcus 16 vers 8. Gemeente van Christus, gasten, luisteraars,

Transcriptie

1 Preek over Marcus 16 vers 8 Gemeente van Christus, gasten, luisteraars, We staan vandaag nog een keer stil bij het verhaal van de opstanding. Net als vorige week, maar nu vooral het laatste vers. Daarin vertelt Marcus van de vrouwen, die verlamd van angst en schrik wegvluchten en in plaats van het nieuws verder vertellen tegen helemaal niemand iets zeggen. Wat is dat? Waarom zijn ze bang? Is de boodschap van de opstanding niet iets om vooral blij mee te zijn. Iets om enthousiast verder te vertellen? Daar gaat het vandaag over. Maar eerst praat de luisteraars van vandaag graag even bij over waar we zijn gebleven en wat we tot nu toe hebben geleerd van het verslag van Marcus. Wat er is gebeurd op die eerste paasochtend in het jaar 33 na Christus, dat is echt gebeurd. En juist daarom kon het de levens van mensen ook echt veranderen. Daar stonden we vorige week bij stil. Het leven van de vrouwen die ontdekten dat het graf leeg was toen zij het lichaam van Jezus wilden verzorgen. Het leven van de leerlingen die op die derde dag niet als eersten bij het graf stonden om te zien of Jezus echt was opgestaan, zoals Jezus zelf meer dan eens had gezegd. En de levens van heel veel mensen, aan wie de boodschap sindsdien verteld is. Vaak mensen zonder aanzien. Slaven bijvoorbeeld, en vrouwen. Die in de tijd waarin Marcus schrijft niet veel te vertellen hadden. Dat is op zich al een aanwijzing voor de geloofwaardigheid van de boodschap van Pasen. Dat mensen hun leven hebben gegeven voor de boodschap van het evangelie. Maar er zijn nog vier aanwijzingen die aangeven dat wat Marcus beschrijft, echt is gebeurd:

2 1) Marcus vermeldt ooggetuigen. Die leefden nog in de tijd dat Marcus zijn verslag schreef. De mensen die het voor het eerst lazen, konden het dus navragen. 2) De eerste ooggetuigen waren vrouwen. Nu waren er mensen, in de eerste eeuwen, die dat een reden vonden om juist niet te geloven in de opstanding van Jezus uit de dood. Vrouwen, zo dachten mensen toen, die zijn emotioneel, labiel en dus onbetrouwbaar. Hoe kunnen de evangelisten nu juist vrouwen opvoeren als eerste (!) getuigen van zo iets belangrijks? De enige reden die ik kan bedenken waarom Marcus vrouwen noemt als ooggetuigen is, dat het echt zo is gegaan. Als het voor Marcus niet belangrijk was geweest wat er echt gebeurd is en als hij een loopje met de feiten had willen nemen, dan had hij zeker geen vrouwen opgevoerd als getuigen. 3) Marcus is heel eerlijk over het ongeloof van de vrouwen en van de mannen die Jezus volgen. De vrouwen verwachtten de opstanding niet. Zij kwamen om een stoffelijk overschot te balsemen. En voordat je hoofdschuddend opzij kijkt naar je buurvrouw, de mannen zijn helemáál afwezig. Jezus had het keer op keer gezegd: na drie dagen zal ik opstaan. Maar niemand gelooft. Zie je? Marcus beschrijft echte mensen, die het moeilijk vinden om te geloven. Geen symbolisch verhaal met superhelden en superheiligen maar echte mensen die niet verder kijken dan hun eigen verdriet. Echte mensen die zich thuis opsluiten. Marcus is heel eerlijk over de eerste christenen. Hij doet de feiten niet beter voor dan dat ze zijn. Mensen zijn niet geneigd om te geloven. Ook kerkmensen niet. Die twijfelen of zijn ronduit ongelovig. Kijk maar naar de leerlingen en de vrouwen van het eerste uur. Ik zeg niet dat dat goed is. Er zijn ook mensen vooral in deze tijd die twijfelen tot een soort norm verheffen. Maar het is wel de realiteit. Mensen zijn niet geneigd om te geloven. Toen niet, nu niet.

3 Een vierde aanwijzing, 4) de engel stuurde de vrouwen op weg met een boodschap die niemand weten kon, behalve Jezus en zijn leerlingen. Ga op weg naar Galilea. Daar zullen jullie Hem zien, zoals Hij gezegd heeft. Dat had Jezus inderdaad gezegd in de besloten kring van zijn leerlingen (Marcus 14 vers 28). Wat er in vers 7 staat, is dus een soort Jezus-code: Hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zullen jullie hem zien, zoals hij jullie heeft gezegd. Een boodschap die niemand weten kon, behalve Jezus en zijn leerlingen. En het betekent nog iets anders. Het verhaal gaat verder. De boodschap van de opstanding is niet: einde verhaal. Het is: wordt vervolgd. Díe boodschap moest en moet nog steeds verder. Hij is opgestaan. Wij de leerlingen toen, maar ook ik nu wij hebben het uit onszelf niet geloofd. Maar het is echt zo. Gelukkig maar voor mij, voor u en voor jou trekt God zich niets aan van onze verwachtingen. Hij is opgestaan. Het leven gaat verder. Voor wie gelooft, door de dood. Die heeft eeuwig leven. Het is echt gebeurd. En daarom vraagt het om een echt vervolg, en concrete reactie van mensen. Toen en nu. Hoe reageer je op die boodschap? Dat Jezus is opgestaan. Dat de dood Hem niet kon vasthouden? Dat de machten van de duisternis zijn overwonnen?! Blij? Uitgelaten? Halleluja? Voordat je uitbarst in gejuich, de kerkstoelen het raam uitgooit of thuis de bank aan de kant zet eerst even dit.

4 De vrouwen staan helemaal niet te springen van vreugde. De leerlingen reageren eerst heel ongelovig. Toen ze van Maria van Magdala, de enige die het uiteindelijk toch verder vertelde, hoorden dat Hij leefde en dat zij Hem had gezien, geloofden ze het niet. Dat staat in vers 11. De vrouwen staan niet te springen. Ze zijn bang. Ze vluchten bij het graf vandaan. En zeggen tegen niemand wat. Waar zijn de vrouwen bang voor? Waarom zo geschrokken? Van de engel, bij het graf? Best mogelijk. Van het graf dat leeg is, en het lichaam dat weg is? Ongetwijfeld. Van hun eigen ongeloof, en dat van de leerlingen? Ook dat is mogelijk. Hij is opgestaan. Wee ons, want wij hebben het niet geloofd! Allemaal mogelijk. Maar de vrouwen schrikken óók, omdat de gevolgen van de opstanding van hun Meester niet te overzien zijn. Hun leven staat, letterlijk, op de kop. Ik heb wel eens iemand horen zeggen: in dit leven is maar één ding zeker, en dat is dat iedereen doodgaat. En, hoe raar het ook klinkt, dat is voor veel mensen een troost. Er komt een keer een einde aan verdriet, eenzaamheid, noem maar op. Maar ook als het goed gaat. Ook dan begrenst de dood het leven. Een leven zonder grenzen, dat overstijgt ons voorstellingsvermogen. Een eeuwig leven dat is ook eng. We hadden het er van de week op catechisatie over. Eeuwig leven, kan je het je voorstellen?? Eeuwig leven betekent ook dat het uitmaakt wat ik doe, op mijn werk, thuis in mijn gezin, op school, enz. voor de eeuwigheid. Want eeuwig leven begint niet straks, maar voor wie gelooft begint het nu, op dit moment. Wat ik doe, zeg, wat ik nalaat heeft gevolgen voor de eeuwigheid. Het vergroot mijn verantwoordelijkheid voor het leven hier en nu. Kan je dat aan?

5 Een leven zonder grenzen is, ja, grenzeloos. En dat is eng. En toch is dat de boodschap van de Bijbel. Er is eeuwig leven voor wie gelooft. Misschien denk je hier, of denkt u thuis: daar begrijp ik niks van. Of: daar in Hoofddorp zijn ze beneveld door de rook van Schiphol. Hoe kan eeuwig leven eng zijn? Ik kan u gerust stellen, Hoofddorp is een hele mooie plek om te wonen (ik kan het iedereen aanraden ) Hoe kan eeuwig leven eng zijn. Als je dat een rare vraag vindt, wijs ik nogmaals op de vrouwen in vers 8. Die zijn, nadat ze zich overtuigd hebben van de realiteit van de opstanding niet blij maar bang. Dat mag je aan het denken zetten. Hoe kan iets moois, eng zijn? Tijd voor een paar voorbeelden. Ik moest denken aan de film The Shawshank Redemption uit De film is genomineerd geweest voor maar liefst 7 oscars, maar heeft uiteindelijk niet 1 gewonnen, geloof ik. De film gaat over het leven in een beruchte gevangenis in Amerika. Eén van de veroordeelden, Brooks, wordt na bijna zijn hele leven gevangen te hebben gezeten, vrijgelaten. Hij is oud en kan slecht wennen aan het leven op vrije voeten. Het lukt hem uiteindelijk om een simpel baantje te vinden en hij huur een slordige kamer ergens drie-hoog-achter. Tijdens eenzame uren wanneer hij niet kan slapen fantaseert hij over mogelijkheden om weer in de gevangenis terecht te komen. Een overval. Een moord. Maar Brooks is oud en voelt niets voor dat soort fratsen. De enige uitweg die hij uiteindelijk vindt is zichzelf van het leven te beroven. Een heel verdrietig einde.

6 Een van de andere hoofdpersonen, Red, zegt op een gegeven moment dit. Hij zegt: hier, op deze bekrompen plek heeft iedere man een identiteit, een rol, en hoe langer je in Shawshank zit, hoe meer je eraan went. Het wordt je leven. Volgens Red is de hoop op een beter leven buiten eigenlijk gevaarlijk, want het maakt je gek om over iets te dromen, dat toch nooit waar wordt. Herkenbaar? Vrijheid, om bang voor te zijn. Omdat je gewend bent aan de beperkingen van dit leven met als grens de dood. Niet durven dromen van een leven zonder ziekte, financiële problemen of eenzaamheid. Niet als te idealistisch zijn. Omdat de ervaring je heeft geleerd: echt beter wordt het toch niet. Nog een voorbeeld. Sommige mensen krijgen te horen dat ze ernstig ziek zijn. Wij hebben het in ons eigen gezin meegemaakt. Kanker. Je denkt, in een flits, terwijl de dokter jou het slechte nieuws vertelt, je luchtweg blokkeert, je hart slaat over: dat was het dan. Maar na een tijd blijkt dat de behandelingen aanslaan, of uit scans blijkt geen progressie van de kanker. Na de eerste schrik moet je wennen aan goed nieuws: het ziet ernaar uit dat je (voorlopig) zult blijven leven. En, hoe raar het ook klinkt, ook dat is eng. Ik las op een internetforum van een vrouw die zei: 'Ik had afscheid genomen en wachtte op de dood. Maar die kwam niet. Ik heb opnieuw moeten leren leven. Dat ik die mogelijkheid heb, is een groot geluk en daar ben ik dankbaar voor. Maar het lucht me maar voor een deel op. Ik voel me vaak ontheemd, buitengesloten. Leven. Langer leven. Als je bent genezen van bijvoorbeeld kanker. Eeuwig leven. Waarom voelt dat niet als een opluchting? Waarom stonden de vrouwen die kwamen om het lichaam van Jezus te verzorgen te trillen op hun benen?

7 Als je in je Bijbel kijkt, dan zie je dat het Bijbelboek Marcus eigenlijk een dubbel slot heeft. Marcus vertelt eerst het verhaal vanuit het perspectief van de vrouwen die geschrokken blijven zwijgen. Maar het verhaal moet verder. En daarom wordt het verhaal nog een keer verteld, maar dan vanuit het gezichtspunt van Jezus zelf. En dat is nodig. Wij mensen blijven vaak hangen in ons eigen perspectief. Wij kijken niet verder dan onze eigen neus lang is. Eén ding in dit leven is zeker, zeggen we dan, dat we allemaal een keer doodgaan. En dat voelt, hoe gek dat ook klinkt als je het hardop zegt, veilig. Zoals een aap die zijn hele leven in een kooi zit en geen idee heeft wat hij daarbuiten zou moeten. God wil ons door de Bijbel leren te kijken, niet vanuit onze beperkte ervaring, maar vanuit zijn perspectief. En dit is Gods perspectief: er is eeuwig leven voor wie gelooft. Voor wie gelooft, bestaat de dood niet meer. Ja, als doorgang. Meer niet. Een deur naar eeuwig leven. Voor wie gelooft. Gelooft waarin? In 1 Korintiërs 15 vat Paulus heel kort samen waar het over gaat. Hij schrijft: Dit is de boodschap die ik jullie heb bekend gemaakt: dat Christus voor onze zonden is gestorven, zoals in de Schriften staat, dat hij is begraven en op de derde dag is opgewekt, zoals in de Schriften staat Dood, waar is je overwinning? Waar je angel? Gods perspectief is moeilijk te bevatten voor mensen zoals wij. Met ervaringen die gestempeld zijn door de realiteit van een leven dat begrensd is door de dood. Kijk maar naar de reactie van de vrouwen. Gods perspectief is ook uniek. De boodschap van de opstanding is geen verhaal dat mensen aanspoort om een klein verschil te maken. De geschiedenis van de opstanding uit de dood is geen symbolisch verhaal dat mensen aanspoort om het goede te doen zolang ze hier op aarde leven en dan klaar.

8 De geschiedenis van de opstanding uit de dood is echt gebeurd. En daarom heeft het leven zin. Dít leven. Want eeuwig leven begint nu. Het christelijk geloof heeft niet voor niets een ongekende impuls gegeven aan armoedebestrijding, ontwikkelingswerk, bestrijding van ziektes. Want daarachter zit dit besef: Wat je doet hier en nu heeft betekenis voor de eeuwigheid. Ik hoor wel eens christenen zeggen: ach laat allemaal maar. Straks ga ik naar de hemel. Wat maakt dit allemaal nog uit. Dat is niet de boodschap van de opstanding. Het christelijk geloof is uniek. Het gaat God om deze wereld. Geen enkele andere religie in deze wereld beweert zoiets. Niemand kan zich meer verschuilen achter de dood. Of in de eeuwigheid. Het verhaal gaat dat Luther eens werd gevraagd: wat zou je doen als je wist dat morgen de wereld vergaat? En dat hij toen heeft geantwoord: dan zou ik vandaag nog een boom planten. Met andere woorden: voor een christen heeft het zin, wat je doet vandaag. Welk werk je doet. Waar je je geld aan uitgeeft. Of je tijd. Zin voor de eeuwigheid. Is dat eng? Ja, dat kan eng zijn. De laatste grens is weg. Ik kan nergens meer schuilen voor de Almachtige. En lang niet alles wat ik denk, geloof, zeg of doe, kan voor Hem bestaan. Lang niet. Is eeuwig leven eng? Let erop dat God geen perfecte mensen zoekt. De Bijbel vertelt niet het verhaal van heilige mensen. Maar van een heilige God. En deze God zoekt geen superhelden. Dan kan Hij lang zoeken. God zoekt eerder twijfelaars en angsthazen. Zoals de vrouwen in Marcus 16. God zoekt gewone mensen. Zoals jij en ik. Die Hij perfect mag maken. De Heer is waarlijk opgestaan. Wat ga jij morgen doen? [amen]