TEELTBEGELEIDING WK 15 (13 april 2017) SCHURFT

Transcriptie

1 TEELTBEGELEIDING WK 15 (13 april 2017) SCHURFT Een warmere periode gecombineerd met vochtige dagen er tussendoor maken de omstandigheden mogelijk voor aantastingen door schurft. Wees vooral alert in uitlopende Malus!!! Malus moet gespoten worden bij vochtige warme omstandigheden en ontluikend blad: Schurft tijdens de bloei betekent misoogst: De schurft tast de bloembodems aan en de plant zal geen appels produceren, Red Sentinel is gevoeliger dan Evereste. De nieuwe soorten uit onze veredeling lijken weinig gevoelig, mogelijk zijn ze resistent. Photinia kan gevoelig zijn op nieuwe scheuten, beschadiging van de nieuw gegroeide delen door vorst, nachtvorst, wind of hagel vergroten de kans op aantasting evenals een onevenwichtige bemesting: Als u niet goed te eten krijgt wordt u ook eerder ziek! Door de beschadigingen van hagel of (nacht)vorst is aantasting in hergroei zeker mogelijk! VALSE MEELDAUW Valse meeldauw is één van de meest vervelende schimmels, daar ze gewoonlijk ook nog aan de onderkant van het blad zit is ze lastig te bestrijden. De ziekte komt voor in diverse (afstervende) vaste planten, Helleborus en rozen. De schimmel ontwikkelt zich het beste onder vochtige en koude omstandigheden, De sporen kunnen zich kilometers ver door de wind laten verspreiden. Ook spattend water kan de schimmel doen uitbreiden. De schimmel kiemt op nat blad, meestal aan de onderkant via de huidmondjes. De sporen zijn gevoelig voor uitdroging, ze blijven slechts enige dagen levensvatbaar. Na infectie kunnen nieuwe sporen (afhankelijk van het weer dus) binnen een week gevormd worden. Ondanks de misleidende naam is de schimmel totaal niet verwant aan meeldauw. Meeldauw is een droogteschimmel en ontwikkelt zich vooral in droge perioden met wisselende temperaturen tussen dag en nacht. Voor de bestrijdingen verwijzen we ook naar de historie. Switch werkt zowel preventief als curatief en kan met veel middelen gemengd worden. Ook kalifosfiet heeft mogelijkheden. (zie historie) LUIS In koude kassen kan men reeds vroeg luis vinden. Uiteraard is dit in kassen en tunnels al eerder het geval dan buiten. In verwarmde kassen waren ze er al. Ook Hypericum en Photinia buiten wil wel eens snel na het uitlopen worden aangetast. Bestrijding is o.a. mogelijk met Gazelle of Calypso of Teppeki. Decis kan ook worden gebruikt maar hebben een negatief effect op evt. natuurlijke vijanden, feitelijk maakt u dat uw gewas vatbaarder wordt voor andere insecten, doordat alle natuurlijke bestrijders ook het loodje hebben gelegd. Wij vinden vooral Teppeki een uitstekend middel!!! Zie ook de recente historie! ENGERLINGEN Bestrijden met Steinernema feltiae of carpocapse (biologische aaltjes) of Heterorhabditis bacteriophora (biologische aaltjes), informeer bij uw leverancier van biologische middelen. 1

2 VIBURNUM OP. ROSEUM (Buitenteelten) Viburnum kan vroeg last kan hebben van luis en spint, zorg dat dit u niet overkomt en let dus goed op aangezien u anders in de problemen komt met de oogst: het wordt op de veiling niet erg gewaardeerd indien afgeleverd wordt met wandelende vleeswaren! Ook is het raadzaam om reeds tijdig de juiste hoezen en Chrysalzakjes, die verplicht aan elke bos moeten zitten, in huis te hebben. Let ook op trips. TAXUSKEVER/LAPSNUITTORREN/MOBIUM (vollegrond) Indien u (veel) last hebt van lapsnuittorren (= taxuskever, de larve heet mobium) kunt u deze ook in het voorjaar met aaltjes bestrijden, echter de temperatuur van de grond is vaak nog te koud en het wachten op de juiste temperatuur voor de bestrijding met de gewone aaltjes kan wel eens tot gevolg hebben dat de larven al kevers geworden zijn en u te laat bent: derhalve: Op zich vindt mobium het spitten en straks evt. frezen al vervelend, zeker als ze aan het verpoppen zijn en u verstoort dat op die manier: dan gaan er een heel aantal dood. Op dit moment kunt u, gezien de bodemtemperatuur, wel aaltjes inzetten. Gebruik echter wel de juiste, laat u goed voorlichten door uw leverancier. Deze aaltjes kunt u in de komende weken verspuiten. U hebt er wel regen op nodig: ze moeten de grond in.. Als de hoek van het voorjaar weer wordt vol gepoot kan men Bio 1020 inzetten, infrezen door de grond in een dosering van 10 kg per 1000 m². Als men daarbij aanvulgrond met 10% groencompost op houtige basis gebruikt kan de schimmel zich goed handhaven op het houtige materiaal in de grond, het middel werkt ook tegen wortelduizendpoot, zie onder. BELANGRIJK: Indien nodig: U kunt buiten of in koude kassen nu (bij bodemtemperaturen van rond de 8 graden) het beste dan een behandeling uitvoeren met een combinatie van Steinernema Krausei en Steinernema Feltiae. Komt de bodemtemperatuur boven de 12 graden dan kan men het beste een combinatie inzetten van Heterorhabditis met Steinernema Feltiae. Bio 1020 bestrijdt zowel kevers als larven, dit moet door de grond gemengd worden. Een vloeibare vorm zou een uitkomst zijn voor vaststaande teelten. BIO 1020 Dit middel werkt tegen Taxuskever, - larven en wortelduizendpoot, zie boven. Mogelijk komt er op niet al te lange termijn een vloeibare vorm op de markt, waardoor het ook in bestaande teelten gebruikt zou kunnen worden. 2

3 Samenvatting behandelingen tegen Taxuskever en de larve (mobium) Larve: Steinernema krauseii = aaltje dat vanaf 5 graden bodemtemperatuur werkt Steinernema feltiae = aaltje dat vanaf 7 graden bodemtemp. werkt. Dat verschilt per leverancier, bij sommigen werkt deze pas vanaf 11 graden. Heterorhabditis bacteriophora = aaltje dat vanaf 11 graden bodemtemp. werkt. Ook dit verschilt per leverancier. Kever: Steward is nog wel te koop, maar heeft alleen toelating voor fruit, de sierteelt toelatingen zijn door de fabrikant verkocht, het middel werkt goed, het is echter 1-2 jaar voor onze teelten van de markt, komt daarna weer terug, mogelijk onder andere naam??? Een (zeer matig) alternatief tegen de kevers is Calypso, werking ongeveer 50%. Bio1020 meng je in de grond tegen de larven, werking 1-2 jaar, maar het werkt niet goed als je het bovenop de potten of grond strooit, het moet door de grond worden gewerkt. Er is een vrijstelling aangevraagd voor Karate Zeon. Dit wordt toegelaten als het goed is. Bio1020 door de potgrond is zeer beperkt beschikbaar door een probleem tussen toelatingshouder en leverancier. Blijven als enige over de aaltjes, waar we denken aan meermalig inzetten van iets lagere doseringen vanaf juli. EMELTEN/AARDRUPSEN/DIKKOPPEN Emelten komen veel voor dit jaar doordat de langpootmuggen met het warme najaar nog lang hun eitjes hebben kunnen leggen, wees attent na gebruik van groenbemesters en op voormalig grasland. Bestrijding is op dit moment alleen nog mogelijk met Steinernema Feltiae (biologische aaltjes) in een dosis van 500 miljoen voor 1000m2. Dit werkt ook tegen vergelijkbare larven (zie boven) WANTS EN TRIPS IN SNEEUWBAL (belangrijk) Voor de buitenteelten: Indien u jaarlijks negatieve ervaringen met trips of wantsen hebt, dien u nu beslist met spoed een bespuiting uit te voeren om schade aan de bloemen te voorkomen. De schade is behalve vervormd blad ook te vinden in de bloemen, deze vertonen bruine vlekken. Deze trips is eigenlijk iets wat bij ons in Boskoop weinig voorkomt. Men vindt het vaak in vervuild land. In veel andere gebieden is er echter besmetting van naburige percelen, hagen of bosschages. BLADROLLERS (PIOENEN EN SKIMMIA) In groenblijvende gewassen in kassen als Skimmia kan men poppen en rupsen vinden van anjerbladroller die overwinterd zijn. Met de stijgende temperaturen verwachten we de eerste oranje vlinders te zien verschijnen. Om de vlinders te signaleren kunnen deltavallen met feromoon worden opgehangen. Als u kort na het vangen van de eerste vlinders spuit met Runner of (boven 16 graden) met Xentari ruimt u de net uitkomende rupsen goed op. 3

4 Deltamethrin (o.a. Decis) kan ook worden gebruikt en werkt als enige middel ook op de vlinders, maar heeft een nawerking van 3-4 maanden op veel vormen van biologische bestrijding Let op ook in pioenen kunnen bladrollers voorkomen; de vlinders/motten (zie boven) zetten in het voorjaar eitjes af waaruit de rupsen komen, deze spinnen zich in de top en vreten het blad en de groeitop weg. Bestrijden kan met de meeste rupsmiddelen (zie boven). Spuit op tijd, als de rups zich heeft ingesponnen is deze slecht te raken! SYMPHORICARPOS Wanneer een Symphoricarpos aangeprikt wordt door een wants ontstaat er een kromme, hangende groeikop. De oogstbare takken hebben een groeiachterstand en vertakken op het punt van aanprikken. Heeft u afgelopen jaar last gehad van de wantsen dan is de kans groot op herhaling. Spuiten met Calypso, Gazelle of het bijonvriendelijke deltamethrin (o.a. Decis). Wacht wel tot er enige groei is. BEREGENEN Beregen uw pioenen bij droogte! Voor de strekking is water nodig en ook de mest komt niet vrij bij droog weer ILEX-SPINT IN SKIMMIA Ilex-spint overwintert in Skimmia en bladilex in het eistadium. Indien aanwezig zijn de rode eieren goed zichtbaar aan de onderkant van het blad. Momenteel komen de eitjes al binnen en binnenkort ook buiten uit en worden ook larven en volwassen spint gevonden. Een kleine aantasting kan al voor veel schade zorgen dus begin op tijd met de bestrijding. Ei en alle stadia kunnen het beste worden behandeld met Floramite (niet toegelaten op percelen grenzend aan water) of met Vertimec gemengd met Nissorun. Spuit met veel water en druk want de werking is alleen afdoende als de spint wordt geraakt en deze zit aan de onderkant van het blad. Milbeknock is weliswaar bladsystemisch maar bestrijdt niet de gehele cyclus afdoende. Controleer uw gewas goed!! De Ilex spint is hardnekkiger dan gewone spint, bent u met enige spint geëindigd, spuit dan tijdig om veel spuitwerk later te voorkomen. ILEX VERTICILLATA Jonge aanplant van Ilex verticillata kan soms last hebben van verwelking en uitval, dit wordt veroorzaakt door Phytophtera: bestrijding is mogelijk met Fenomenal. Ook kan Rhizoctonia de oorzaak zijn meng daarom Rovral bij. Ook kan bij zeer heet weer in jonge aanplant, vooral vroeg in het seizoen, verbranding aan de basis optreden, de verbranding zelf geeft slechts enige bastschade, hierdoor krijgen schimmels echter eenvoudig kans binnen te dringen, zorg eventueel bij temperaturen boven de 30 graden in (april) mei of juni voor beregening in de morgen, zodat de grond niet gloeiend heet 4

5 PIOEN Pioenen kunnen last hebben van bladaaltjes, dit is een vervelende plaag en is lastig te bestrijden. Het aaltje leeft in het blad van de pioen en geeft in de zomer een blauwzwarte verkleuring welke door de nerven wordt begrensd. Als het blad nat is dan verplaatst het aaltje zich naar het volgende nerfvak. Als het gewas afsterft in het najaar dan verplaatsen de aaltjes zich naar de knol, hier richten ze schade aan die er voor zorgt dat de bloemknop niet doorgroeit. De aaltjes vreten in een zeer jongstadium de bloemknoppen aan, in deze fase kunnen de aaltjes niet worden bestreden. In de groei is een bestrijding mogelijk met Vertimec, spuit na een dauwnacht in de morgen op het vochtige blad. TAKSTERFTE (update) Voor taksterfte zijn diverse schimmels verantwoordelijk, soms is het moeilijk te zeggen welke. U kunt dit natuurlijk in een lab laten onderzoeken, maar handiger is om gewoon een middel te gebruiken dat tegen meerdere schimmels werkt of eventueel het een en ander te mengen. Allereerst moet u uitvinden waar de schade begint: Dit kan boven de grond, maar ook onder de grond zijn: Als u mobium (larve van de lapsnuittor) heeft, hebben schimmelmiddelen natuurlijk totaal geen nut. U kunt dit eenvoudig constateren: vlak onder de grond is er vraatschade aan de basis van de plant: Feitelijk had u in de zomer beter op moeten letten, de ronde happen uit de randen van het blad van de kever zijn duidelijk te zien en een bestrijding met Larvanum in de herfst is gewoon de beste remedie. Ook emelten en andere larven kunnen flinke schade veroorzaken, zie de recente historie, ook hiervoor zijn aaltjes (Steinerma) inzetbaar. Onder de grond bevinden zich ook wortelduizendpoot (hiervan krijgt men geen taksterfte, maar sterk verminderde groei); biologische bestrijding is mogelijk, zie de historie voor uitgebreide beschrijvingen. Ook onder de grond: Pythium, Phytophtera en Rhizoctonia. Pythium is een zwakteschimmel, oorzaak is bijna altijd te veel water of te veel water ineens, de jongste delen van wortels zijn bruin of zwart, vallen dus weg en takken gaan leppen. Fenomenal en Ridomil (let op beperkte toelating) worden aangeraden, wij hebben echter super goede ervaringen bij Pythium met Previcur (let op beperkte toelatingen). Ook het nieuwe Biopak schijnt uitstekend te werken. Bij Phytophtera verwelkt vaak de gehele wortel, meestal slaat dit sneller toe, ook hier vindt men op natte plekken sneller schade: Fenomenal is toegelaten en Ridomil heeft een beperkte toelating. Bij takphytophtera kan men het beste Fenomenal of Paraat inzetten, de laatste heeft alleen toelating voor binnen. 5

6 Bij Rhizoctonia ziet men schimmels op de wortels: Ortiva gemengd met Rovral of Teldor) is de oplossing. Signum schijnt ook goed te werken. Duidelijk zal zijn dat als de oorzaak van schade onder de grond zit het te gebruiken middel de grond in moet! Dus spuiten bij regen of inregenen, indien de planten aan druppelaars staan kan men uiteraard meedruppelen. De andere schimmels bevinden zich meestal meer aan de basis van de plant of net erboven, er zijn er velen: Chalara, Cylindrocarpon, Cylindrocladium, Fusarium, Phoma, Colletotrichum, Pestalotia en mogelijk is uw schrijver nog wat vergeten: het goede nieuws is dat u met één bestrijding alles bestrijden kunt: Mirageplus gemengd met Switch bestrijdt alle hier genoemde schimmels. Trianum is ook een behoorlijk goed alternatief bij Fusarium: er is een mengversie (dus voor menging door de grond) en een aangietversie van dit product op basis van schimmels. Switch schijnt ook hier goed te werken. DIVERSE VOETSCHIMMELS in o.a. HYPERICUM/SNEEUWBES Diverse schimmels (vaak Phoma en of Rhizoctonia) kunnen de voet van de plant aantasten. Als plotseling takken afsterven moet u controleren waar de schimmel heeft toegeslagen. Als dit net boven het verhoute deel van de plant is, bij of net boven de aanhechting van de jonge scheut, kunt u het probleem eenvoudig verhelpen door Mirage-Plus met Switch in het hart van de plant te spuiten. Herhaal tot de aantasting stopt. U kunt het bijmengen bij de eerste roestbespuitingen. Verwar het verschijnsel niet met windschade. Bij storm in mei kunnen scheutjes ook afsterven doordat ze aan de basis afgebroken zijn, vaak gaat de verwelking dan langzamer en uiteraard is aan de basis eenvoudig te constateren wat de oorzaak is. KASKLIMAAT Vaak is er in de maanden april en mei een schraal weertype buiten en dit beïnvloedt ook het kasklimaat. Juist nu de gewassen weer gaan groeien is dit een belangrijk aandachtspunt om hier op te letten. Zo komt vooral calcium de plant binnen door een actief wortelgestel, goede biologie maar vooral door actieve verdamping. Is het klimaat te droog ( zie laag RV) dan zal er minder verdamping zijn en daardoor minder transport van calcium naar de groeiende delen. Is het te vochtig dan sluiten de huidmondjes ook sneller waardoor er minder of geen verdamping is. Een belangrijke parameter waar u naar kunt kijken is de relatieve vochtigheid ( RV), deze is ideaal rond de 70 %. Nu hoeven er geen ingewikkelde klimaatinstellingen gerealiseerd te worden, vaak is kijken en handelen met de wind en luwzijde van uw ramen voldoende. Is de RV buiten aan de lage kant dan moet de windzijde niet of nauwelijks open staan omdat anders er teveel vocht wordt afgevoerd waardoor de RV in de kas nog verder gaat zakken. Is het erg vochtig in de kas ( RV > 70 %) dan is het juist raadzaam om de windzijde wel wat open te zetten waardoor er vocht afgevoerd wordt. Bespreek evt. met uw adviseur onder welke omstandigheden u het beste kunt telen. 6

7 BEREGENEN Beregen op tijd, als u de planten een goede start geeft wordt dit beloond. Zeker nieuwe aanplant moet vaak even op gang geholpen worden. Controleer potkluitjes van pas geplant materiaal, in het begin, als de plant nog niet uitgeworteld is, haalt ze alle vocht uit het potkluitje, dit kan erg droog worden, ook al is de grond erom heen nog vochtig. Vooral op zwaardere gronden gaat het uitwortelen minder snel. Bedenk ook dat gestrooide kunstmest bij droogte zo goed als niets doet. Zorg dat uw Ilex planten, vooral die bes moeten dragen dit jaar steeds voldoende vochtig zijn: ze wortelen niet diep!!! Zowel bij de bestuiving (nectar!!!!) als bij de vruchtvorming is voldoende vocht nodig. 7