Project realisatie Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek Datum

Transcriptie

1 Project realisatie Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek Datum Inleiding In de Achterhoek zijn diverse bedrijven die zich richten op de verwerking van mest en andere biomassastromen. Deze produceren halffabrikaten die gebruikt kunnen worden voor de fabricage van groene kunstmest, of gaan dit binnenkort doen. De stichting Biomassa heeft daarom in overleg met een aantal bedrijven waaronder Nijhuis Water Technology, GMB (Zutphen), Dorset, Waterstromen (Lochem), ForFarmers (Lochem), Groot Zevert (Beltrum) en het project Vruchtbare Kringloop een overleg opgestart over de realisatie van een groene kunstmestfabriek in de Achterhoek. De Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek is een innovatie, waar landelijk of internationaal geen voorbeelden voor voorhanden zijn. Voordat kan worden gesproken over de realisatie van een installatie op semi praktijkschaal (demo fabriek) moet daarom eerst een haalbaarheidsonderzoek worden uitgevoerd, waarbij op onderdelen (praktisch) onderzoek nodig is. Groene kunstmestfabriek en mestverwerking De realisatie van deze fabriek kan een belangrijke aanjager vormen voor de realisatie van een uitbreiding van de mestverwerkingscapaciteit in de regio. Ook kan het belangrijk bijdragen aan het realiseren van een zo efficiënt mogelijke benutting van mineralen en in samenwerking met de activiteiten van het project Vruchtbare kringloop kan ook belangrijk bijdragen aan het sluiten van de mineralen kringloop via het creëren van mest op maat en evenwichtsbemesting. Belangrijk aspect hiervan is het significant terugdringen van de regionale kunstmest importen (waarde circa ,-- per jaar). Zowel aan het vergroten van de mestverwerkingscapaciteit, als aan het terugdringen van het kunstmestgebruik is bij de regionale dierhouderij sector grote behoefte. Daarbij spelen verschillende factoren zoals de wettelijke verwerkingsplicht, het streven naar verduurzaming van de agrarische bedrijfsvoering door het verminderen van de CO2 footprint en de almaar verder stijgende kosten voor mestafvoer naar Duitsland. De mestafvoerprijzen zijn op dit moment al zo hoog dat ze een breed erkende bedreiging vormen voor circa 50% van de varkenshouderijbedrijven en tot 30% van de melkveehouderij bedrijven. De dierhouderij sector in de Achterhoek omvat ongeveer 3900 bedrijven (melkveebedrijven 80%, varkensbedrijven 14%) met een gezamenlijke omzet van ongeveer 1 miljard euro en circa arbeidsplaatsen. De stijgende kosten van mestafvoer kunnen hierop een negatieve invloed hebben oplopend tot circa 20% a 25%. Mestverwerking capaciteit Er is in de Achterhoek behoefte aan de verwerking van het mestoverschot van ongeveer 1,2 a 1,5 miljoen ton dierlijke mest per jaar. Inclusief de uitbreiding die op het moment gerealiseerd wordt bij Groot Zevert Vergisting te Beltrum bedraagt de huidige verwerkingscapaciteit maximaal circa ton op jaarbasis. Ondanks diverse initiatieven van onder andere de BVA en RMS is het niet waarschijnlijk dat binnen circa 3 tot 5 jaar de huidige verwerkingscapaciteit wordt uitgebreid. Belangrijk knelpunt daarbij is dat al deze initiatieven halffabrikaten leveren voor de fabricage van verkoopbare mestproducten, maar deze vanwege afwijkende samenstellingen niet aan de reguliere kunstmestindustrie kunnen leveren of vanwege vigerende regelgeving niet als kunstmestvervanger kunnen inzetten. De business case voor de verwerking van mest rekent zich daardoor niet rond. De financiering van nieuwe mestverwerkinginstalallaties levert daardoor in de praktijk grote problemen op. Dit heeft een zeer sterk negatief effect op de uitbreiding van de verwerkingscapaciteit. Het initiatief van de Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek heeft de potentie deze belemmeringen weg te nemen. 1

2 Maatschappelijke voordelen De Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek gaat uit van verwerken van deze halffabrikaten tot volwaardige groene kunstmest, die goed in de markt is weg te zetten. Dit levert een belangrijke bijdrage aan het bedrijfseconomisch rendabel maken van de business case voor de verwerking van mest. In de praktijk zal dit leiden tot een snelle uitbreiding van de mestverwerkingscapaciteit. Hierdoor ontstaat een duurzame regionale circulaire kringloop voor nutriënten, terwijl tegelijkertijd wordt afgerekend met de al decennia durende problematiek rond de overschotten van mest en een belangrijke verbetering van de agrarische CO2 footprint wordt bereikt. Behalve de werkgelegenheid in de nieuw te bouwen groene kunstmestfabriek kan hiermee een significant deel van de Achterhoekse dierhouderij sector worden behouden. Naast een direct effect op de werkgelegenheid en de regionale economie, levert dit in vergelijking met de doorzetting van de huidige situatie significante voordelen op voor de regionale overheden (o.a. verbetering kwaliteit grond- en oppervlaktewater, minder werkeloosheid, minder uitkeringen, minder schuldproblematiek, vermindering VAB problematiek, meer welzijn en welvaart). Voor de realisatie van dit project moeten in overleg met diverse partijen, diverse relevante opleidingen & kennisinstellingen en projecten zoals de Vruchtbare Kringloop nog een aantal stappen worden gezet. Samenwerking andere projecten In de Achterhoek zijn een aantal andere projecten actief die directe raakvlakken hebben met dit project, onder andere omdat de doelstellingen nauw bij elkaar aansluiten. Mede vanwege de gezamenlijke doelstelling wordt met deze projecten intensief samengewerkt. Het betreft de volgende projecten: 1) Vruchtbare Kringloop. Dit project richt zich met name op de praktische toepassing van mest en mestproducten op agrarische bedrijven ten behoeve van de productie van gras, mais en andere gewassen. Het streven is daarbij te komen tot een evenwicht in de toediening van mineralen via mest en de opname van mineralen door het gewas. Daarvoor zijn op maat gemaakte mestproducten nodig waarvan: a) de samenstelling precies aansluit bij de mineralenbehoefte van het te verbouwen gewas op het tijdstip van bemesten en die rekening houdt met de mineralen die nog in (delen van de-) akker aanwezig zijn b) mestproducten waarbij de mineralen verspreid over een aantal weken vrijkomen enerzijds om de voedingsomstandigheden voor het gewas optimaal te houden en anderzijds om de kans op uitspoeling van mineralen zoveel mogelijk te beperken c) van de samenstelling ook rekening houdt met het optimale organisch stofgehalte van de grond. Dit eisenpakket is voor de Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek het uitgangspunt voor het samenstellen en produceren van groene mestproducten. In het kader van het project worden de precisie mestproducten na te zijn getest in het laboratorium door deelnemers van het project Vruchtbare Kringloop in de praktijk getest. Deze samenwerking tussen het project Vruchtbare Kringloop en dit project zet bij succes een grote stap naar een duurzame circulaire economie en kringloop van mineralen in de agrarische sector. Tegelijk biedt het grote kansen voor het milieu, inclusief het verbeteren van de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. Zodoende kan het ook belangrijk zijn in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. 2) De Groene Mineralencentrale. Dit project van onder andere Groot Zevert en Alterra te Beltrum richt zich primair op de extractie van mineralen uit mest en digistaat. Op het termijn is het de bedoeling deze extractie procesmatig zo in te richten dat de geproduceerde 2

3 mineraalconcentraten eenvoudig en kosteneffectief te verwerken zijn tot volwaardige mestproducten. Met dit project wordt daarom ook intensief samengewerkt. De samenwerking betreft een aantal vlakken: a) De door Groot Zevert geproduceerde mineraalconcentraten zijn voor het project AGK een belangrijke grondstof voor de productie van precisie mestproducten die voldoen aan de eisen die hierboven zijn beschreven. De mineraalproducten die door Groot Zevert worden geproduceerd moeten daarvoor nog verder worden verwerkt en gecombineerd met andere producten. De informatie die hieruit naar voorkomt zijn van belang voor Groot Zevert voor enerzijds het zo kosteneffectief mogelijk inrichten van de mestverwerking en anderzijds het produceren van minerale producten met een zo groot mogelijk marktwaarde. b) In het kader van dit project worden de uit de diverse grondstoffen samengestelde precisie mestproducten in samenwerking met de CAH Vilentum onder andere getest in gewas groeiproeven. De resultaten van deze testen worden gedeeld met Groot Zevert en zijn belangrijke input voor de bedrijfseconomisch meest relevante inrichting van het verwerkingsproces bij Groot Zevert. Dit heeft de potentie de kansen van dit concept enorm te vergroten. Dit project draagt daarom ook belangrijk bij aan het project van de groene mineralencentrale Samenvatting: Wat is nodig Voor de realisatie van de groene kunstmestfabriek moeten nog een aantal stappen gezet worden voordat een go/no go besluit kan worden genomen over het realiseren van een demo fabriek. In de bijlage bij dit voorstel wordt een plan van aanpak voor dit project gegeven. Op hoofdlijnen omvat het project: 1. Verkenning halffabrikaten Voor het bepalen van de opzet van de Groene Kunstmestfabriek moet ten eerste inzicht worden verkregen in alle regionale, verwerkbare en beschikbare stromen van halffabrikaten (N,P, K, organische fracties, struviet en andere relevante fracties). Daarnaast moet in overleg met onder andere het project Vruchtbare Kringloop, eindgebruikers en andere relevante partijen worden gekeken naar de samenstelling, kwaliteit, kwantiteit, toedieningsvorm en andere relevante zaken van mestproducten die in de Achterhoek in de tijd nodig zijn. 2. Technische en beleidsmatige analyse en SMART besturing Mede aan de hand van de uitkomsten van de verkenning van halffabrikaten moet een technische analyse worden uitgevoerd naar beschikbare technologie en eventueel noodzakelijke innovaties in bestaande concepten en technische installaties. In verband met de noodzakelijke bedrijfseconomische efficiëntie zal ook worden gekeken naar een smart ontwerp van de fabriek zodat de basale productieprocessen in de fabriek via the internet of things op afstand kunnen worden bestuurd, gewijzigd en gecontroleerd. Tegelijk moet ook een beleidsmatige analyse worden uitgevoerd om de regeltechnische randvoorwaarden voor een en ander helder en werkbaar te krijgen. Hiervoor zal met diverse overheden moeten worden overlegd. 3. Ontwerp Aan de hand van de uitkomsten van de punten 1 en 2 kan een ontwerp voor de Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek (AGK) worden opgesteld. Een belangrijk aspect ervan is het bepalen van de fysieke omvang van de AGK fabriek, alsook daarbij behorende belangrijke aspecten, zoals 3

4 de locatie eisen. Daarnaast zullen naar verwachtingen diverse technische innovaties in de verwerkingsconcepten in de praktijk op werking, betrouwbaarheid en kosteneffectiviteit worden getest, waarbij nauw samengewerkt zal worden met opleidingen zoals Saxion, WUR en de universiteit Twente. Waar mogelijk en relevant zullen studenten van deze en andere opleidingen bij het project worden betrokken via stages en afstudeeropdrachten. 4. Bedrijfsplan Mede aan de hand van het investeringsplan en het locatie onderzoek moet in overleg met diverse partijen een bedrijfsplan en bedrijfseconomische haalbaarheidsstudie worden uitgevoerd. Het opstellen van een financieringsplan en logistieke uitwerking vormen hier belangrijke onderdelen van. Bij gunstige vooruitzichten zal ook een implementatieplan moeten worden uitgewerkt inclusief het benodigde vergunningentraject. 5. Definitief Go/No go besluit Aan de hand van de uitkomsten van de diverse studies zal een go/no go besluit worden voorbereid en aan de diverse betrokken partijen worden voorgelegd. Benodigde investering In overleg met diverse partners schat de stichting Biomassa in dat de uitvoering van de diverse studies en onderzoeken zoals hierboven beschreven in totaal circa ,-- zullen vergen. Bijkomend zijn circa ,-- aan organisatiekosten. De totale investering bedraagt zodoende circa ,-- exclusief BTW. Voorstel Mede vanwege haar eigen doelstelling en de belangen van haar participanten wil de stichting Biomassa optreden als penvoerder en in samenwerking met de genoemde partners dit project uitvoeren. Zij vraagt daarvoor een bijdrage in het kader van de gebiedsopgave van de overheid van 50% van de kosten. In onderstaande tabel staan de projectkosten en de ( in kind) dekking aangegeven. Voor de realisatie van de demo fabriek zal te zijner tijd aparte financiering (private investeerders) worden gezocht. De stichting Biomassa wil in november 2016 met het project starten en het eind 2017 afronden. Dekking Uren inzet Organisatie Projectkosten Subsidie arbeid Stichting Biomassa (penvoerder) Nijhuis Water Technology Dorset Groot Zevert GMB Waterstromen ForFarmers

5 Bijlage Plan van Aanpak Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek (AGK) (inclusief inzet partners, tijdpad en uitgewerkte begroting) 5

6 1. Uitwerking project Hierboven is op hoofdlijnen aangegeven welke stappen in het project nodig zijn. In dit plan van aanpak wordt dit in meer detail uitgewerkt, inclusief de inzet van de projectparners en het tijdpad. Aan het eind is een tabel met een overzicht van de verschillende stappen in het project opgenomen gevolgd door een uitgewerkte begroting per partner. 1 Verkenning halffabrikaten 1 A) Inventarisatie halffabrikaten Inventarisatie van regionale, verwerkbare en beschikbare stromen van halffabrikaten (N,P, K, organische fracties, struviet en andere relevante fracties). De stichting Biomassa zal hiervoor contact zoeken met partijen zoals Groot Zevert, Kranswijk, de biogasvereniging Achterhoek, RMS, Waterstromen, Hulshof eiwit en leer, pyrolyse en torrefractie projecten, Staja, diverse relevante loonbedrijven, Caeser Wellink, KIEMT en andere relevante partijen om te komen tot een goed onderbouwd overzicht van de huidige en in de nabije toekomst beschikbaar komende minerale producten uit biomassa, inclusief de zo gedetailleerde samenstelling van de diverse stromen. Tegelijkertijd zal ook de plaatsingsruimte voor groene mestproducten worden geanalyseerd. Aanvang: November 2016 Einde: april 2017 Uitvoerende partij: Stichting Biomassa 1 B) Verkenning eisenpakket Voor komen tot precisie mestproducten die bijdragen aan het sluiten van de mineralenkringloop is het noodzakelijk producten te fabriceren die precies aansluiten bij de behoefte van de eindgebruiker. De stichtig Biomassa zal daarom in overleg met onder andere het project Vruchtbare Kringloop een onderzoek doen naar de exacte eisen waaraan groene mestproducten moeten voldoen. Daarvoor zal de stichting Biomassa ook een tien tot twintig interviews houden met eindgebruikers (eigenaren van weiden, graantelers, maisverbouwers, groentetelers en aardappelverbouwers). Doel hiervan is goed inzicht te verkrijgen in zaken zoals de wensen ten aanzien van de samenstelling, kwaliteit, kwantiteit, toedieningsvorm, frequentie van toediening, release tijden en andere relevante zaken van mestproducten die in de Achterhoek in de tijd nodig zijn. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn de huidige inkoop van kunstmest (kwantiteit en kosten), de momenten van bemesting gedurende het jaar, de (gewenste-) frequentie van toediening, bijkomende zaken zoals verdichting van de grond en het maken van combinaties met andere handelingen op de akker (zoals sproeien van gewasbeschermingsmiddelen dan wel water bij droogte), de eisen aan het product in het kader van (tijdelijke ) opslag in zakken of silo s en de eventuele noodzakelijke veranderingen in de samenstelling van het product gedurende het jaar. Via partijen zoals de WUR en CAH Vilentum zal hierbij ook expertise met betrekking tot de dosering en fabricage van echte kunstmest inclusief hulp en vulstoffen worden betrokken. Aanvang: December 2016 Einde: mei 2017 Uitvoerende partij: Stichting Biomassa in samenwerking met project Vruchtbare Kringloop 6

7 1 C) Rapportage uitkomsten Aan de hand van de uitkomsten van de activiteiten bij punten 1A en 1B zal een rapportage worden opgesteld. In deze rapportage zal met nadruk aandacht worden besteed aan de mogelijkheden voor het voorzien in de behoefte van de eingebruiker (punt 1B) met de thans en op termijn beschikbaar komende hoeveelheden en soorten minerale producten (punt 1A). Hierbij zal de expertise op deze terreinen van alle betrokken projectpartners worden betrokken om te komen tot een zo goed mogelijk onderbouwde afweging. inbreng Ofschoon niet te verwachten zal bij een onoverkomenlijke discrepantie tussen de twee uitkomsten de voortgang van het project ter discussie worden gesteld. Aanvang: December 2016 Einde: mei 2017 Uitvoerende partij: Stichting Biomassa in samenwerking met alle projectpartners 2) Technische en beleidsmatige analyse en SMART besturing 2A Inventarisatie technologie Mede aan de hand van de uitkomsten van de verkenning van halffabrikaten moet een technische analyse worden uitgevoerd naar beschikbare technologie voor de blending van de verschillende componenten, hulp en vulstoffen, alsook de leveranciers. Dit betreft met name de technologie voor het precies op maat mengen van de verschillende minerale producten, organische stof en de noodzakelijke hulp en vulstoffen en het verwerken van de combinatie tot een product dat voldoet aan de behoefte van de eindgebruiker. Daarnaast zal er, mede afhankelijk van de uitkomsten van punt 1, ook gekeken worden naar het leveren van een droge meststof of een in de vorm van vloeistof, dan wel combinaties daarvan. Voor zover relevant zal ten behoeve van een latere aankoop besluit ook gekeken worden naar relevante zaken zoals voor en nadelen van specifieke installaties, berouwbaarheid van leveranciers, leveringstermijnen en aanschaf en exploitatiekosten. Aanvang: December 2016 Einde: mei 2017 Uitvoerende partij: Stichting Biomassa in samenwerking met alle projectpartners 2B Inventarisatie noodzakelijke innovaties De samenstelling van precisie mestproducten uit halffabrikaten afkomstig uit de verwerking van zuiveringsslib, mest en andere zaken is een nieuwe activiteit. Uit een eerste zeer globale verkenning is naar voren gekomen dat innovaties nodig zijn omdat de blending van mineraalconcentraten, organische stof, vul en hulpstoffen tot een vloeibare of vaste precisiemeststof niet volledig te realiseren is met bestaande technologische installatie concepten. Mede aan de hand van de uitkomsten van de gedegen inventarisatie punt 2A zal een lijst met noodzakelijke innovaties inclusief prioritering worden opgesteld. In overleg met de verschillende bij het project betrokken technologie leveranciers zullen ook kleinschalige ondersteunende experimenten worden uitgevoerd om na te gaan of voorgestelde innovaties ook werkelijk zullen functioneren. Op basis daarvan zal in onderlinge samenspraak een eerste bedrijfseconomische analyse worden uitgevoerd om te zien of de productie van de precisie meststoffen tegen een aanvaardbare marktprijs mogelijk lijkt. Op basis van de uitkomsten hiervan die worden vastgelegd in een technologische rapportage zal een go/no go beslissing worden genomen over de voortgang van het project. 7

8 Aanvang: December 2016 Einde: september 2017 Uitvoering: Coördinatie: stichting Biomassa Technologische inventarisatie: Nijhuis Water Technology, Groot Zevert, Dorset, GMB, Waterstromen, met bijdragen van WUR, Universiteit Twente en CAH Vilentum Opstellen innovatie agenda: Nijhuis Water Technology, Dorset, Groot Zevert in samenspraak met de andere projectpartners 2C) Blauwdruk procesmatig concept Afhankelijk van het go/no go besluit bij punt 2B zal een eerste globale blauwdruk procesmatige opzet voor de productie van geblende precisie groene meststoffen worden uitgewerkt, inclusief de opeenvolging van technologieën, een logistieke invulling van de aanvoer van grondstoffen, de opslag van voorraden grondstoffen en geproduceerde precisie meststoffen, alsook de afvoer van producten. Vanuit efficiëntie overwegingen zal hierbij ook de nodige aandacht worden besteed aan een smart opzet van de besturing van het proces zodat de procescontrole zo efficiënt mogelijk op afstand via internet kan plaatsvinden. Tegelijk moet ook een beleidsmatige en vergunningtechnische analyse worden uitgevoerd om de randvoorwaarden opgelegd door de wet- en regelgeving voor een en ander helder en werkbaar te krijgen. Hiervoor zal met diverse overheden moeten worden overlegd. Onderdeel van dit proces is tot slot een heroverweging van de technologische opzet van het proces inclusief de innovatie agenda mede aan de hand van de vergunningstechnische randvoorwaarden. De uitkomsten hiervan zullen leiden tot een besluit over het doorgaan met het project Aanvang: mei 2017 Einde: november 2017 Uitvoering: Coördinatie : stichting Biomassa Opstellen blauwdruk Nijhuis Water Technology en Dorset in samenspraak met GMB, Waterstromen Opstellen innovatie agenda: Nijhuis Water Technology, Dorset, Groot Zevert 3 Ontwerp fabriek 3A) Innovaties en testen van technologische concepten Aan de hand van de uitkomsten van de voorgaande punten, de uiteindelijke innovatie prioritering en de resultaten van laboratorium studies zullen de diverse noodzakelijke technologische vernieuwingen worden uitgewerkt en praktisch op praktijkschaal worden getest om problemen met opschaling en dergelijke inzichtelijk te krijgen en te kunnen oplossen. Afhankelijk van de mogelijkheden en de technologische relevantie is het streven erop gericht de totale technologische opzet van de fabriek op een praktische voor het project relevante schaal te testen. Hierbij wordt nauw samengewerkt met opleidingen zoals Saxion, WUR en de universiteit Twente. Waar mogelijk en relevant zullen studenten van deze en andere opleidingen bij het project worden betrokken via stages en afstudeeropdrachten. Het eindresultaat is een gedetailleerde uitwerking van de technologische en planologische aspecten van de AGK, inclusief investeringsoverzicht. Aanvang: januari 2017 Einde: november

9 Uitvoering: Coördinatie : stichting Biomassa Uitwerken opzet: Nijhuis Water Technology, Dorset in samenspraak met Groot Zevert, GMB, Waterstromen en in consultatie van experts van de WUR en U Twente. 3B) uitwerken ontwerp procesopzet Aan de hand van de uitkomsten van de punten 1 en 2 en de praktijktesten van de diverse voorgestelde innovaties zal een gedetailleerd ontwerp voor de procesmatige invulling van de Achterhoekse Groene Kunstmestfabriek (AGK) worden opgesteld. Een belangrijk aspect daarbij is het bepalen van de fysieke omvang van de AGK fabriek, alsook daarbij behorende belangrijke aspecten, zoals de locatie eisen, de aan en afvoerlogistiek, de investeringsagenda en een detaillering van de exploitatie kosten. Aanvang: september 2017 Einde: december 2017 Uitvoering: Coördinatie : stichting Biomassa Uitwerken opzet: Nijhuis Water Technology, Dorset in samenspraak met Groot Zevert, GMB, Waterstromen en in consultatie van experts van de WUR en U Twente. 3C) Bedrijfsplan en haalbaarheidsstudie Mede aan de hand van het investeringsplan en het locatie onderzoek moet in overleg met diverse partijen een bedrijfsplan en bedrijfseconomische haalbaarheidsstudie worden uitgevoerd. Het opstellen van een financieringsplan en logistieke uitwerking vormen hier belangrijke onderdelen van. Bij gunstige vooruitzichten zal ook een implementatieplan moeten worden uitgewerkt inclusief het benodigde vergunningentraject. Voor het verkrijgen van een zo objectief mogelijk beeld zal deze studie aan een deskundige onafhankelijke derde partij ter toetsing worden voorgelegd (zoals experts van de universiteit Twente en/of een nationale bank). Aanvang: oktober 2017 Einde: december 2017 Uitvoering: Coördinatie : stichting Biomassa Uitwerken opzet: Nijhuis Water Technology, Dorset in samenspraak met Groot Zevert, GMB, Waterstromen en in consultatie van experts van de WUR, Saxion Hogeschool, CAH Vilentum en Universiteit Twente. 3D definitief go/no go besluit Aan de hand van de uitkomsten van de diverse studies zal een definitief go/no go besluit worden voorbereid voor de realisatie van de AGK. Dit zal als sluitstuk van een eindrapportage aan de diverse betrokken partijen worden voorgelegd. Aanvang: november 2017 Einde: december 2017 Uitvoering: Coördinatie : stichting Biomassa Uitwerken opzet: Nijhuis Water Technology, Dorset in samenspraak met Groot Zevert, GMB, Waterstromen en in consultatie van experts van de WUR, Saxion Hogeschool, CAH Vilentum en Universiteit Twente. 9

10 Overzicht stappen en tijdpad nr Omschrijving aanvang einde Eerste uitvoerende 1A Inventarisatie halffabrikaten Stichting Biomassa 1B Verkenning eisenpakket Stichting Biomassa 1C Rapportage uitkomsten Stichting Biomassa 2A Inventarisatie technologie Alle projectpartners 2B inventarisatie noodzakelijke innovaties Alle projectpartners 2C) Blauwdruk procesmatig concept Alle projectpartners 3A) Innovaties en testen van technologische concepten Nijhuis, Dorset, GZV, GMB, Sticht Biomassa 3B) uitwerken ontwerp procesopzet Nijhuis, Dorset, GZV, GMB, Sticht Biomassa 3C) Bedrijfsplan en haalbaarheidsstudie Alle projectpartners 3D) Definitief go/no go besluit Alle projectpartners Begroting Kosten inzet arbeid Voglens opgave van de provincie moet voor de berekening van de kosten van de inzet van arbeid uitgegaan van een berekening op basis van salariskosten. Voor de berekening van de indicatieve kosten van de inzet arbeid is daarom uitgegaan van bruto salariskosten inclusief werkgeverslasten, vakantiegeld etc vermeerderd met een standaard overhead van 25% van de salariskosten uitgaande van de standaard van 1600 uur per werkjaar. De gehanteerde bedragen zijn per partner weergegeven in onderstaande tabel. Bedrijf Naam persoon Indicatief uurtarief Dorset Henk Haaring Senior Manager 135 Mark Pillen senior engineer 89,25 Wouter Sloot junior engineer 49,75 Werkplaats uitvoerend medewerker 42,50 Nijhuis Wilbert Menkveld Manager 94,75 Geo Smith senior engineer 89,00 Werkplaats uitvoerend medewerker 42,50 GMB Martin Wildschut Manager 95,00 Engineer 65,00 Werkplaats uitvoerend medewerker 45,00 GZV Arjan Prinsen bedrijfsleider 56,00 Uitvoerend medewerker 41,00 ForFarmers Johan Temmink projectleider 95,00 Waterstromen Richard Haarhuis manager 91,00 Stichting Biomassa Inzet bestuursleden, (senior) managers gemiddelde 114,50 10

11 Begroting Overzicht De onderstaande tabel geeft een opgave van de kosten per stap totaal en per partner in Euro Stap Totaal Biomassa Nijhuis Dorset GMB GZV Waterstro Forfarmers men 1A B C A B C A B C D totaal