Groen Gas. Resultaat van vijf jaar innoveren. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Transcriptie

1 Groen Gas Resultaat van vijf jaar innoveren Ton Voncken Jos Reijnders Johan Wempe Groen Gas Nederland/InnovatieLink Rijksdienst voor Ondernemend Nederland TKI Gas

2 Agenda Opening door Ton Voncken Resultaten van vijf jaar innoveren door Jos Reijnders Pitches en discussie o.l.v. Johan Wempe: Tjeerd Smit, project developer HoSt Marco Linders, technologie manager hernieuwaar gas TNO Berend Vreugdenhil, innovatie manager ECN Prof. Willy Verstraete, Universiteit Gent Conclusies en samenvatting door Johan Wempe Aanbieding Terugblik TKI Gas door Anton Broenink

3 De uitdaging van de transitie van de gasmarkt in Nederland

4 Groen Gas stand na 5 jaar? Doel, waarom Groen Gas? Ontwikkelingslijnen Projectresultaten 5 jaar TKI

5 Groen Gas: resultaten van 5 jaar innoveren Doelen en ontwikkelingslijnen: Innovatie; technisch, verdienmodellen Verduurzaming (16 % in 2023) Werkgelegenheid ( verdienen, uitrol, export) O&O (lab) of Demo (commercieel, aan net) Kostprijsreductie groen gas (lagere SDE nodig) Vergisting (monomest, industrieel, RWZI) Vergassing (thermisch, superkritisch) Infra (invoeding, hubs, poortwachter)

6 Groen Gas: resultaten van 5 jaar innoveren Overzicht biogas/groen gas projecten 5 jaar Groen Gas, 60 projecten, 60 M Projectgrootte; meeste 0,5 3 M 70 % slaagt, O&O en Demonstratie (TRL 4-8) Vergisting (46 stuks), Vergassing (8), Infra (6) Kleine vergisters en invoeden in het net Grotere vergisters en RWZI-sector Mestvergisting Mineralen uit Mest en digestaat

7 O&O projecten 2016 Goedkope voeding; HoSt, GZV Groen Gas boerderij; CCS, Alliander, Adsentech Betere vergisting; Bioclear Greenstep (enzymen), WUR, HoSt (TDH), Byosis Mestscheiding; HoSt, Byosis, Trios Mestraffinage; Ceres, Groot Zevert, Nijkamp-Harsman, CCS Mineralen;Byosis, Nijhuis Water, Colsen Verbetering RWZI s; RHDHV, Waterschappen en vele andere ondernemers.

8 Huisman Dalfsen CCS, Byosis, BiogasPlus Projecten 2016

9 NIEUW GrootZevert Friesland Campina Projecten 2016

10 NIEUW BiogasPlus Hardenberg Projecten 2016

11 NIEUW Wabico - HoSt Projecten 2016

12 Ontwikkelingen Schaalvergroting economie Organisatievorm samenwerking leverancier, boerderij, financier, afnemer; eigen bedrijfsvoerder Financieringsvormen Co-producten duurder; meer mest (ook noodzaak), grassen, vezelrijke stromen Mineralen terugwinnen uit mest en digestaat Inkomsten uit CO 2 en warmte Logistiek; dagverse mest (+30 %), bedrijfsvoering, minder transport Monomest mineralenoverschot landbouwsector Vergeten probleem; organische stof

13 Ontwikkelingen Kostprijs verlaging door technische innovatie SDE + FASE MAX 4 15 ct/kwh SDE ct/kwh Kostprijsdaling 10-20% Zon (12,8 ct) WKK mest-co vergisting (11,4 ct) 2 11 ct/kwh Groen gas CO-vergisting (10,7 ct) Wind op land (9,3 ct) 1 9 ct/kwh Wind op zee (7,3 ct) 7 ct/kwh 5 ct/kwh < 5 %; niet zinvol, gangbare technologie ontwikkelt ook 3 ct/kwh Meeste projecten %, enkele hoger (operationeel) Schaalvergroting, standaardisatie, minder onderhoud 0 1 ct/kwh Oorspronkelijke kostprijs Kostprijsdaling na bewezen innovatie Enzymen, vergistingsproces, bedrijfsvoering Goedkopere biomassa (30-40 % van de kosten) Digestaat (30-40 %); verwaarden mineralen

14 Hernieuwbaar 2016 Regeling staat open Goede projecten welkom! Geen haalbaarheidsonderzoeken! Keuze input en output gemaakt Alle partijen uit keten betrokken Goed voorwerk, economisch perspectief Innovatiestap leidt tot kostprijsverlaging Businessplan

15 Pitches en discussie o.l.v. Johan Wempe Wat is uw idee voor de Transitie van de gasmarkt?

16 Tjeerd Smit, project developer HoSt Groen gas uit mest verdient stabiele verwerking

17 Marco Linders, technologie manager TNO Een programmatische aanpak is nodig om het gat te dichten tussen de prijs van fossiel en hernieuwbaar gas

18 Berend Vreugdenhil, Innovatie manager ECN "Half gas" is ook Groen Gas

19 Prof. Willy Verstraete van Universiteit Gent Forget biogas to energy, think biogas to food

20 Conclusies en samenvatting door Johan Wempe Aan de slag met de Transitie van de gasmarkt

21 Aanbieding Terugblik TKI Gas Anton Broenink

22 Dank voor aandacht, maar wat draagt u morgen bij? Het is zo