Markt voor Mest. Geert Boosten Seminar Mest d.d. 19 juni 2015

Transcriptie

1 Markt voor Mest Geert Boosten Seminar Mest d.d. 19 juni 2015

2 Toenemende vraag hergebruik grondstoffen Biobrandstof: 10% alternatieve brandstoffen in wegverkeer in 2020 Groen gas: 14% bijdrage in 2020 Reductie CO 2 : 3,3 Mton CO 2 reductie in 2020 Fosfaat recycling Nitraat als kunstmestvervanger Organisch materiaal als bodemverbeteraar Sense of urgency bestaat om deze doelen te realiseren

3 Benutten mest als grootste biomassastroom in Nederland Doelstelling is: mest te verwerken tot grondstoffen die op een economisch rendabele wijze buiten en binnen de landbouw kunnen worden afgezet Dit vereist: Herstructureren markt (regelgeving) Opschaling technologie tot productie niveau Procesmatige verwerking Reële prijzen en level playing field voor grondstoffen

4 Bron: Boerderij 20 februari 2015

5 Mest Mest als container van grondstoffen Dunne fractie Concentreren Met RWZI Kunstmestv ervanger Loosbaar water Vergisten Biogas Vergisten Digestaat scheiden Struviet Biogas Loosbaar Water Energie Transport Chemie Susteïne Dikke fractie drogen Korrelen Export Ureum Kali Verbranden Energie P recyclen Zuren Chemie Pyrolyse Chemie Verwerken Vezels Papier P recyclen Algen Diverse grondstoffen Voeding Soldier Flies Eiwit Organisch materiaal Landbouw Specialty

6 Mestparadox Mest als grondstof heeft positieve waarde voor de afnemers en zorgt dus voor een positieve waarde aan de poort Mest als afval overvloedig aanwezig zal nooit een positieve waarde krijgen; het minimaliseren van de kosten voor verwijdering domineert het denken van de boer Het maximaal benutten van de gate fee domineert het denken van de verwerker (en niet het maximeren van de opbrengst van de producten uit mest) Technologie is niet de remmende factor, gebrek aan marktwerking wel

7 Vraaggestuurde mestmarkt Hoe te komen tot een omkering in het denken Te beginnen bij de vraagzijde: Aan welke voorwaarden moeten producten uit mest voldoen om afgenomen te worden? Wie zijn de potentiële afnemers buiten en binnen de landbouw? Wat is nodig om aan deze vraag te voldoen? Welke mogelijkheden mestverwerking Wie kan het beste mest verwerken Hoe moet landbouwsector hierop inspelen Hoe zaken in beweging te krijgen? Interventies overheid Interventies markt Financiering Aanbod mest Vraagsturing Vraag grondstoffen

8 Bevorderen vraagzijde Bevorderen van de vraag naar producten uit mest (biogas, mineralen, etc.) om de grondstoffen uit mest een tweede leven te geven én bij te laten dragen aan de realisatie van duurzaamheidsdoelen van de veehouderijsectoren en food keten Issues: Articuleren van expliciete vraag door afnemers in termen van hoeveelheid, kwaliteit en prijs Bewegingen in de markten voor biogas en fosfaat Wettelijk verplicht hergebruik grondstoffen uit mest Toelaten gebruik kunstmestvervangers en bevorderen kwaliteit Foodketen (retail industrie) eisen (her)gebruik grondstoffen en CO2 neutrale ketens Ontwikkeling specifieke kennis van marktniches,hoe deze te bedienen en welke ketens kunnen ontstaan

9 Leveringszekerheid Ontwikkeling van instrumenten voor leveringszekerheid en daarmee draagvlak voor bedrijven om te investeren Issues: Nodig is een set van robuuste regelingen en afspraken die afnemers van grondstoffen en investeerders in mestverwerkingscapaciteit voldoende vertrouwen geeft om in beweging te komen Gerelateerde onderwerpen: Wettelijk verplichte mestverwerking (handhaven regels en uitbannen free-riders); te beginnen met niet-plaatsbaar overschot Inzicht in de bestaande mestmarkt en beheersen effecten bestaande verwerkers Mechanisme voor prijsvorming, afspraken binnen ketens en inspelen op lokale ontwikkelingen (nu te veel generieke instrumenten)

10 Koppeling verplichtingen Overheidsinterventie Verplichte mestverwerking Interventie om Mestoverschot in goede Banen te leiden Markt voor grondstoffen uit mest Speelveld private sector: - Organiseren marktsysteem - Verhandelbare rechten - Kwaliteit en zekerheid - Organiseren samenwerking partijen binnen en buiten agrosector (op b2b ketenniveau als sectorniveau) - Financiering - Mestheffing in keten - Gate fee als aanloopinvestering - Ontwikkeling mestraffinage capaciteit Overheidsinterventie Verplicht Hergebruik Grondstoffen mest Systeeminnovatie met koppeling aan duurzaamheidsagenda Overheid faciliteren groeitraject private sector: - Innovatieprogramma - Ontkoppelpunt voor mestverwerking - Algemeen verbindend verklaren maatregelen/structuren (waar nodig)

11 Observaties/overwegingen 1 Verplichte mestverwerking: aanbod gedreven en technology push; vraagzijde ontbreekt en leidt niet tot omdraaien principe dat verwerking mest geld oplevert voor boer Verplicht hergebruik: activeert vraagzijde sluit aan bij duurzaamheidsagenda overheid Organisatie vraagzijde is specialisme veehouderij is niet aangewezen partij voor organisatie vraagzijde andere partijen moeten initiatief nemen Organiseer vertrouwen in de markt condities en randvoorwaarden stellen voor nieuwe coalities partijen van binnen en buiten landbouw

12 Observaties/overwegingen 2 Niet alleen denken in eindplaatjes groei, leren en ontwikkeling in richting van het doel weghalen van operationele belemmeringen (vaak werkterrein lagere overheden) Operationalisering markt en verwaarding grondstoffen uit mest is primair verantwoordelijkheid sector. Overheid faciliteert waar nodig om te versnellen of barrières te slechten Versnelling proces door te leren van andere sectoren Karton en papierindustrie Glas recycling Automotive

13

14 Creeren positieve waarde uit mest [Σ(V P ) Σ( C T + C L )] R,F,S waarbij: V P = Value of products: de economische waarde van alle verkochte grondstoffen/producten uit mest uitgedrukt in prijs per eenheid C T = Cost of Technology: de kosten van de verwerking van mest per eenheid tot producten voor afnemers, zijnde de inzet van technologie en menskracht C L = Cost of Logistics: de kosten voor de koop, bemonstering, transport en mogelijk scheiding van de mest in dikke en dunne fractie per eenheid R = Regulation: het kader van wet en regelgeving waarbinnen productie en toepassing van producten uit mest plaatsvindt F = Finance: het kader voor financiering van de investeringen in installaties, technologie en logistiek voor verwerking en distributie van mest S = Societal: het kader van maatschappelijke acceptatie en randvoorwaarden voor verwerking van mest

15 Vragen?