Bouwagenda - Input voor Roadmap ICT en digitalisering

Transcriptie

1 Bouwagenda - Input voor Roadmap ICT en digitalisering Versie 0.8a, 28 februari 2017 Werkgroep BIR (Winkels, Walinga, Duindam, v.d. Linde, v.d. Voort, Spekkink, Lohman, Meerkerk) 1

2 Wat hebben we voor ogen? "In 2021 werken partijen in de bouw integraal samen aan de maatschappelijke doelen van de Bouwagenda door naadloze informatisering" Informatie stroomt als water uit de kraan 2

3 Maatschappelijke urgentie - Het kan en moet NU! Bouwopgave en volume 2021 is omvangrijk (zie Thema s en Roadmaps) Arbeidsproductiviteit in de bouwsector staat al lang stil en groei loopt sterk achter op andere sectoren Arbeidscapaciteit nadert zijn grenzen (vergrijzing en tekort instroom Techniek); het moet dus slimmer Klant centraal: innovatie in de architectuur design thinking voor gebouwd geluk,en eenvoudige oplossingen (apps) Benutting potentie ICT & Digitalisering is belangrijke enabler in het creëren van de benodigde productiviteitsprong Industrieel bouwen ( massamaatwerk ) vraagt toepassing van deze technieken (effectiever bouwen) Ca. helft faalkosten in de bouw (totaal 11%) is gerelateerd aan knelpunten in informatievoorziening (efficiënter bouwen) Disruptie ligt op de loer (aan de 3 voorwaarden wordt voldaan: verspilling, klant afzijdig, weinig transparantie) 3

4 Ruimte voor verbetering! Productiviteitsgroei in de bouw bijna nihil Informatievoorziening oorzaak nr. 1 Informatie-verlies bij overdracht leidt tot hoge kosten in de keten 4

5 Onderbenutting ICT en digitalisering in de bouwsector? Alleen landbouw en jagers scoren lager Bron: McKinsey (november 2016) 5

6 Maatschappelijke thema s die meeliften Een slimmer bouwproces middels ICT & Digitalisering en bijbehorende standaarden draagt ook bij aan Duurzaamheidsdoelstelling Employability: schoner, veiliger en leuker werk Lagere levenscycluskosten Invulling nieuwe wet- en regelgeving (WKB, Omgevingswet, Basisregistraties) People Planet Profit (faalkosten winst) Veiliger werk Instroom omhoog Schoner werk Minder waste Minder / hergebruik materiaal TCO omlaag Risicoreductie Kwaliteit omhoog Volume omhoog 6

7 Challenge: even werkelijkheid als droom Het streefbeeld van de bouwsector vanuit de optiek van ICT & Digitalisering Digitale infrastructuur verbindt naadloos alle soorten bouwwerkinformatie van ideefase tot en met hergebruik tussen alle betrokken partijen en disciplines Ketenpartners beschikken over dezelfde informatie en kunnen beter samenwerken in het netwerk BIM ontwikkelt zich met digitale informatiestromen naar een Configuratie Management DataBase (CMDB). Industrieel bouwproces; massamaatwerk op basis van slimme bouwstenen met hoge mate van automatisering cq. robotisering ( plug&play ) Schoon werk Volledig paperless 7 Van investering in assets naar diensten Nieuwe business modellen

8 Perspectief en Innovatie potentieel Informatisering is key-enabler van meerdere thema s op Themakaart Bouw Smart cities, Smart buildings, Smart construction En daarmee voor de Bouwagenda (Roadmaps 1 11 en dwardoorsnijdende roadmaps) Klant aan de knoppen; sneller een betere woning naar wens Bouwsector wordt interessanter als werkomgeving Nieuwe business kansen leidt tot modern ondernemerschap Transitie op ICT & Digitalisering biedt uitdaging; nieuwe rollen Schoner ARBO BIM kennis als exportproduct; NL positie te gelde maken in internationale projecten en dienstverlening. Nederland is koploper maar hoe lang nog? 8

9 Australia Chili Middle East USA France Germany Singapore UK Netherlands Scandinavia Nederland is BIM-koploper, maar hoe lang nog? Active Government Mandates buidlingsmart Pioneers in BIM Active government UK Mandate Level 2 PAS1192 Ambition to be the global leaders in BIM Active public clients Poldermodel (BIR, BIM Loket) The I from BIM (SE) CB-NL, NL-SfB, COINS Passive government Fragmented approach Level 1 BIM AIA-LODs Slow BIM level 2 uptake Active government Mandate in 2020 Clients mandate BIM International standards Growing uptake Active government Statement Are developing standards / guidelines Fast uptake of BIM Active government Mandate in 2020 Are developing standards / guidelines Growing uptake Active government Clients mandate BIM UK BIM Standards Quick uptake > Smart Cities Active government Mandate for buildings IFC National guidelines and roadmap in place Active Government Mandate is being considered Clients mandate BIM Adjusted UK standards 3 March Bron: Arcadis, 2016

10 De toepassing van BIM in de life-cycle van gebouwen en infrastructuur, waarbij het Thema Informatisering als diverse themaprojecten (blauwe vlakjes) is gepositioneerd. 10

11 Opgave voor 2021: Samenhang in aanpak, visie op informatie als infrastructurele voorziening Infrastructuur in opbouw (NBII) NBII bouwstenen NBII = Nationale Bouw Informatie Infrastructuur

12 Toepassingen NBII bestaat uit samenhangende componenten, toegepast in processen Standaarden Mens Technologie Beleid Data Organisatie Mede gebaseerd op Bregt (WUR), Rajabifard et al 12

13 Wie kan en moet wat doen? Key-enablers: Samenhang in aanpak; integraal en gezamenlijk vanuit de klant Voorschrijven door opdrachtgevers Werkniveau ( digitaliseringsladder ) Virtueel opleveren Visie en leiderschap vanuit (rijks)overheid en BIR Verankering in wet- en regelgeving (Omgevingswet, Wet Kwaliteitsborging in de Bouw, Basisregistraties,..) Regie op versnipperde bouwsector Deltaplan digitalisering bouw Op CEO niveau brengen van de digitaliseringsopgave (awareness) Succesverhalen en benchmarks; wat levert het op? Open BIM standaarden om data te delen en samen te werken 13

14 Wie kan en moet wat doen? Belemmeringen: Overwegend traditionele, niet-vernieuwende cultuur / bedrijfsvoering Ontwikkelfunctie zwak ingevuld ( projectenorganisatie ) Beperkte innovatieruimte op projecten (o.a. door uitvraag op prijs) Vergrijzing in de top met beperkte visie op ICT en digitalisering Kennis- en volwassenheidsniveau in sector Divers speelveld met verschillende belangen (belangenbescherming) Vendor-lockins Standaarden nog onvoldoende doorontwikkeld en onvoldoende in software geïmplementeerd; behoefte aan stabiele internationaal verankerder standaard waarop geïnvesteerd kan worden Veranderende businessmodellen Toegankelijkheid van kennis van kennisinstellingen Weerstand tegen veranderering, angst voor baanverlies (link met Human Capital roadmap) 14 Investeringsdrempel MKB Cybersecurity

15 Toepassingen Deelopgaven 2021 Standaarden Keten op 1 digi-niveau Mens Bouwagenda Roadmaptoepassingsprojecten/ virtueel bouwen Technologie Opname in Beleidwet- en regelgeving Organisatie Digiladder 15 Data Mede gebaseerd op Bregt (WUR), Rajabifard et al

16 Deelopgave 1: Project Digitaliseringsladder (DigiLad) Betreft een stimulans om ON s en OG s geavanceerde digitale processen te laten ontwikkelen en gebruiken. Conform CO2-ladder Digitaal onderscheidend criterium voor ON s Onderdelen: Ontwikkeling en beschrijving DigiLad als EMVI-criterium Certificeringsinstantie instellen Opdrachtgevers doen toetsprojecten in contracteren gebruik DigiLad Doorontwikkeling en vaststelling DigiLad Opleidingen/begeleiding invoering DigiLad Raming kosten ca. 5 M in

17 Deelopgave 2: Project keten op gelijk diginiveau (incl. opleiding) Als de verschillende schakels in de keten niet op hetzelfde digitaliseringsniveau denken en doen, kan de informatie niet stromen Complicerende factoren Samenwerking in steeds verschillende samenstelling, waardoor je niet op elkaar ingespeeld kan raken Investeringsdrempel MKB Acties Architecten leveren van een model met voldoende kwaliteit t.b.v. overdracht een doorwerken door volgende schakel in de keten BIM Loket / branche-organisaties doorontwikkelen ketenstandaard die de informatiebehoefte van de verschillende schakels ondersteunt Alle opdrachtgevende schakels betrekken en opleiden opdrachtnemende partijen Vergelijk automotive en aerospace industrie supplier 17 development programmes Overheid stimuleringsmaatregelen voor adoptie en opleiding

18 Deelopgave 3: Project Agendering en opname in wet- en regelgeving Gericht op versnelling adoptie, naar analogie van succesvol beleid UK, Germany etc. (mandaat overheid) Een dergelijk beleid combineert bottum-up kracht NL met extra topdown kracht -> leiderschap Van belang voor : Internationale positie NL bedrijfsleven Verbetering arbeidsproductiviteit Voorkomen desinvesteringen/remmende voorsprong NL Invoering Omgevingswet, Wet Kwaliteitsborging in de Bouw, Wet op de Basisregistraties Acties: Uitdragen naar politiek Verkenning mandaat (vergelijkbaar UK, Duitsland,..) (link Digiladder) Opname in wet regelgeving Omgevingswet, Wet Kwaliteitsborging in de 18 Bouw, Wet op de Basisregistraties, overige Inbreng vanuit BIMLoket/kennisinstellingen en branches en agendering door BIR

19 Deelopgave 4: Project Digitaal werken verplicht PM 19

20 Partners Vragers: Gebruikers: Roadmaps Bouwagenda Opdrachtgevers MKB-netwerk Citydeal netwerk Overige. BouwInformatieRaad (BIR) branches (Opdrachtgevers (OG-Forum), Bouwers (Bouwend Nederland), Ingenieursbureaus (NL Ingenieurs), Architecten (BNA), Installateurs (Uneto- VNI), Toeleveranciers (FME) Rijksoverheidsbeleid en politiek, EU ICT-Roadmap/topsectoren NVTB, Kon. HIBIN, Kadaster, Dwarsdenkers en jongeren Aanbieders: Stichting BIM Loket (SBRCURnet, CROW, STABU, Geonovum, Ketenstandaard Bouw & Installatie, buildingsmart Benelux, internationaal verankerd) Partijen op Bouwcampus: Building Changes, samenwerking BIM Campus, softwareleveranciers- en ontwikkelaars Kadaster, TNO, overige kennisinstellingen/universiteiten/ bedrijven Dwarsdenkers en jongeren 20

21 Investeringen Wat levert het op?! In potentie (meer dan) 3 miljard per jaar! Indicatie benodigde investering ca. 120 M Euro over 8 jaar Fase 1: 80 M Fase 2: 40 M Aanbod door Bouwagenda om EIB check te laten doen Inbreng: Cofinanciering BouwInformatieRaad: 1 M Euro per jaar Daarnaast ca. 5 M in-kind bijdrage per jaar Daarnaast inbreng reeds ontwikkelde standaarden en planvorming (DSBI) Bestaand BIR-netwerk en staande organisatie BIM Loket 21 (clubhuis)

22 Implementatieplan - te relateren aan deelopgaven/projecten TOEPASSINGEN Implementatieprogramma Roadmaps Bouwagenda Virtueel bouwen met open standaarden Datagedreven assetmanagement DATA Het digitale gebouwdossier Het digitale infradossier De digitale woonomgeving (Citydeal Agenda Stad) STANDAARDEN Beheer-programma Ontwikkel-programma (o.a. Uniforme Objecten Bibliotheek) BELEID Ontwikkelkader NBII Wetgeving en verankering in wet- en regelgeving (Omgevingswet, WKB, Basisregistraties,.) Aanbestedingsbeleid en voorschrijven door opdrachtgevers ORGANISATIE Implementatieprogramma opdrachtgevers (impuls gemeenten, waterschappen, woningcorporaties,..) Implementatieprogramma opdrachtnemers (impuls MKB, ) Stelsel afspraken en kennisinfrastructuur MENS Communicatie- en vraagbaak functie (veranderaanpak) Kennis /opleidingen (i.s.m. Bouwcampus); tevens reguliere opleidingen (universiteit, hogescholen en MBO 22 Onderzoeksprogramma voor vernieuwing TECHNOLOGIE Randvoorwaarden vanuit 3-D Printing, Robotisering,..

23 Mogelijke onderwerpen implementatieplan TOEPASSINGEN Digitalisering heeft plek gekregen in de andere roadmaps van de Bouwagenda Virtueel bouwen in elk project > 15 M, met virtueel opleveren Beheer en onderhoud op basis van BIM DATA Digitaal stelsel gekoppeld aan basisregistraties en informatiehuizen Omgevingswet, via Linked open data beschikbaar en op weg naar 3-D Traceerbaarheid productie/producten (WKB) Big data en gebouwdossier voor beheer STANDAARDEN Doorontwikkelde standaarden en richtlijnen voor B&U en GWW in samenhangend stelsel, internationaal en op basis van nieuwe IC technologie (o.a. IFC norm/praktijkrichtlijn in 2019, ETIM, CB-NL, COINS, UOB, etc. ; Linked open data, blockchain) Excellent beheer BELEID BIM en open standaarden als wettelijk kader Aanbestedingsbeleid: geïntegreerd ontwerpen FM/AM bij ontwerp in elke aanbesteding Sector heeft eigen pas-toe-leg-uit lijst, ook voor niet-overheid NBII ontwikkelkader incl. Gebouwdossier architectuur ORGANISATIE Alle organisaties/bedrijven één BIM-level hoger dan nu (monitoren via jaarlijkse maturity scan) Elk contract heeft ILS (Informatie Leverings specificatie, voor B&U en GWW) Vraagbundeling voor versterking implementatie in software Nauwe samenwerking van kennisorganisaties/branche organisaties (bij elkaar) -> kennisinfrastructuur Informatisering, met stelselafspraken MENS (incl Kennis) Communicatie- en vraagbaak functie; veranderaanpak i.c.m. Roadmap Human Capital Alle opleidingen op BIM afgestemd curriculum (MBO,HBO, WO) Eén onderzoeksagenda, gekoppeld aan topsector ICT, alle BIM-kennis gebundeld en internationaal verankerd TECHNOLOGIE Randvoorwaarden vanuit 3-D Printing, Robotisering in beeld

24 Achtergrondinformatie 24

25 Themakaart Bouw 25

26 Geschatte kostenbesparing in ontwerp en aanleg infrastructuur met BIM in 2020 gemiddeld 8,4% (bron: CEDR, 2016) N.B. inclusief beheer en op langere termijn structureel nog hoger (UK 25% in 2025) 26

27 BIM & PIM voor verschillende ketens (Bron: Uneto-VNI) Opdrachtgever Fabrikant BIM Bouw Informatie Management Installateur Bouwer PIM Product Informatie Management Architect/ adviseur Groothandel

28 Opkomende technologie trends Gartner's 2016 Hype Cycle for Emerging Technologies:

29 Achtergrond BIM (bron BIM Intelligence) BIM bestaat sinds 1982 in Nederland bij TNO. Voor algemene informatie BIM. BIM ontwikkelt zich van een visualisatiemodel naar een informatiemodel. BIM is een onderdeel van de digitalisering in de bouwketen. Middelpunt van digitale informatiestromen is/wordt een Configuratie Management DataBase (CMDB). 29

30 Toekomst BIM (bron: BIM Intelligence) BIM ontwikkelt zich met digitale informatiestromen naar een Configuratie Management DataBase (CMDB). Onderstaand figuur geeft aan wat het is. 30

31 Virtueel bouwen en beheren met (open) BIM biedt mogelijkheden tot optimalisatie ontwerp voor realisatie fase.

32 Building as materialbank (BAMB) / Gebouw als grondstoffenbank

33 Reversible building design

34 Benefit Highest potential benefit in the operation stage! This will only happen when the client specifies on beforehand what data he needs BIM BAM BOOM! Design 1 Build 20 Operate 60 Tweet GeoBIM 25 Nov 2016 More Good news for FM: Real estate value + 2% when using real-time BIM common