Van de Werkgroep Boerderijnamen

Transcriptie

1 Van de Werkgroep Boerderijnamen De Geschiedenis van de Blauwe Kamer. Trien Paarlberg-Waiboer In februari 1991 bestond het Agrarisch Loonbedrijf van M. Konijn, Belkmerweg 115 te St. Maartensvlotbrug vijfentwintig jaar. Dit loonbedrijf is gevestigd op een 'historisch stukje grond', dat sinds jaren bekend stond als de 'Blauwe Kamer'. Naar aanleiding van dit jubileum heeft Mevrouw Paarlberg over de geschiedenis van hun bezit een boekje samengesteld en dit aan de familie Konijn aangeboden. Mevrouw Paarlberg heeft hulp gekregen van de heer Piet Dekker uit Schipluiden voor wat betreft de informatie van vóór Van mevrouw Alie van Wei-Duin en de heer Jan Kater, voor wat betreft de bewoners, van het begin van deze eeuw tot nu. Van het kadaster in Alkmaar, voor wat betreft de namen van de eigenaren vanaf op 8 november 1599 werden de landerijen die "de kinderen van Elias Boudaen" bij de definitieve bedijking van de Zijpe hadden toebedeeld gekregen, onderling verdeeld. De 'Blauwe Kamer' was onderdeel van deze landerijen. Gedeelte van een oude kaart. 1. Ztjperdijk 2. WesterS 3. Middel Egalementsloot 4. OosterS 5. Belkmerweg 6. WesterN 7. Ooster Egalementsloot, later het Noordhollands Kanaal 8. Sint Maartensweg 9. Schagerweg Melchior Boudaen, koopman, woonachtig in Amsterdam en Alkmaar, werd de eigenaar. Hij was heemraad vanaf 1620 en hoofdingeland vanaf 1619 van de Zijpe. Hij stierf vóór november 1642 zonder directe nakomelingen. Melchior Boudaen bezat in polder S: 21 morgen, 93 roeden in de kleine d aan de Belkmerweg 5 morgen, 273 roeden in de kleine f aan de Belkmerweg 18 morgen, 504 roeden in de wester S in de kleine b en i over de middelegalementsloot. In 1604 is er al sprake van "een huijsinge ende alle het getimmert ende toebehoort". De term 'huijsinge' duidt er op dat de familie Boudaen daar reeds heerschapsvertrekken bezat in de "camer" of het voorhuis van een boerenwoning. Deze 'camer' kan een blauw interieur hebben gehad. Het geheel was kennelijk vrij uitgebreid, met aangebouwde boerenwoning ('het getimmert') en verder toebehoren. Het voorhuis of 'camer' was altijd van steen! De pachter woonde achter In dat jaar kocht Melchior ook nog 11 morgen, 533 roeden in de ooster S in de kleine b Op 8 november 1643 verkocht Balthasar Boudaen, raadsheer in de Raad van Brabant te 's Gravenhage, als erfgenaam van zijn broer Melchior aan: Dirk Heijndrickz. Groen, heemraad en hoofdingeland van Zijpe en Wieringerwaard en woonachtig als rooms-katholiek in Alkmaar samen met Dr. Rudolphus van Lodesteijn, medicus in Alkmaar, tevens heemraad van de Zijpe "seker huijs en land" strekkende van de Ooster Egalementsloot in de wester N, tot de Zijperdijk, in de wester S, zijnde "omtrent 58 morgen". Dit waren de eerder genoemde landerijen van Melchior Boudaen. Prijs gulden Op 19 april 1650 verkocht Dr. Rudolphus van Lodesteijn zijn helft aan Jan Claasz. Hoven en Cornelis Claesz. van Dirkshorn, beiden wonende in de Zijpe. Cornelis was een schoonzoon van Jan Claasz. Hoven. Deze helft werd werd toen getaxeerd op 28 morgen en 517 roeden. Zij verkregen: 13 morgen, 183 roeden, in de oorster S in de kleine d aan de Belkmerweg, met huis en erf. 5 morgen, 64 roeden, in de wester S, in de kleine i. 4 morgen, 188 roeden, in de wester S, in de kleine b. 5 morgen, 566 roeden, in de wester N, in de kleine b. Er zijn altijd kleine afwijkingen bij de vroegere opmetingen. 18.

2 1694 De bezittingen werden geërfd door Cornelis Hendricksz. Graeff. Hij was de kleinzoon van Jan Claasz. Hoven en een oomzegger van Cornelis Claesz. van Dirkshorn In februari/ maart 1694 verkocht Cornelis Graeff zijn bezit, toen genaamd "De Blaeuwe Camer" maar ongetwijfeld al eerder onder die naam bekend, aan Albert Maertensz. Glasemaker, uit Barsingerhorn. Het werd toen getaxeerd op rond 30 morgen, in 2 partijen, namelijk ten westen en oosten van de Belkmerweg. De koopsom bedroeg 1950 gulden Na de dood van Albert Glasemaker werd het Zijper goed overgedaan aan zijn testamentaire voogd Cornelis Jacobsz. Swaen uit Wieringerwaard. Cornelis was mogelijk een schoonzoon van Albert Glasemaker Op 11 mei 1725 verkocht schoondochter Teetje Jansd., weduwe van Claas Cornelisz. Swaen, de "Blaeuwe Camer" aan Floris Albertsz. Kronenburg. Het land werd getaxeerd op 34 morgen en 479 roeden. De vergroting van het bezit werd veroorzaakt doordat een aangrenzend stuk land, dat al sinds 1695 aan de familie Swaen behoorde, bij de boerderij werd gevoegd. De koopsom bedroeg 3300 gulden Op 6 november 1761 verkochten de erfgenamen van Floris Kronenburg "De Blaauwe Camer" met een toen getaxeerde grootte van 34 morgen en 476 roeden aan Pieter Gerritsz. Boontjes voor 2613 gulden. Het goed werd aangegeven als liggende "in of bij de bogt" van de Belkmerweg. Pieter Boontjes huwde op 21 juni 1755 als jongeman uit de Hale (Schagen) met Neeltje Dirksd. jongedochter uit de Zijpe "bij de Slaperdijk". Hij overleed in 1775 in de Zijpe Neeltje Dirks. (Luijtjes), weduwe van Pieter Boontjes, hertrouwt op 15 maart 1777 in de Zijpe met Lammert Cornelisz. Wit. Lammert Wit was eerder gehuwd met Grietje Arisd. Langendijk. Beiden woonden in de Belkmerweg. Lammert had in 1774 de "Kleine Vos" (het bedrijf hoek Zeeweg/ Belkmerweg) groot ruim 50 morgen land gekocht. Door zijn huwelijk met Neeltje Dirksd. werd Lammert eigenaar van de Blauwe Kamer en van nog een boerderij van Pieter Boontjes, gelegen tussen de "Blauwe Kamer" en de "Kleine Vos". Hij had tijdelijk drie goederen aan de Belkmerweg tussen de bocht en de Sint Maartensweg (Zeeweg) in zijn bezit. Lammert Wit had twee dochters uit zijn eerste huwelijk: Jantje, in 1790 getrouwd met Cornelis Lourensz. Swart en Antje, getrouwd met Jan Michielsz. Oost uit de Hazepolder. De dood van Lammert Wit werd op 8 februari 1807 aangegeven in de Zijpe. Hij stierf aan de Belkmerweg, oud 67 jaar. De Eigenaren vanaf Jan Dekker heeft blijkens een acte van 3 april 1828 voor notaris Siemers uit de Zijpe de "Blauwe Kamer" gekocht. Na het overlijden van Jan Dekker op 27 januari 1830 kwamen zijn bezittingen toe aan Vrouwtje van Driesch (zijn vrouw) en aan zijn enige zoon Jan Dekker. Dit werd in een prachtige volzin als volgt beschreven in een acte van verkoop van 21 augustus n zulks met alle zoodanige lijdende, en heerschende dienstbaarheden vrij en onvrijheden als waarmede die goederen tot heden zijn bezeten bij de verkpopers, die daarvan den eigendom hebben verkregen en welde eerste ondergeteek&nde, krachtens de gemeenschap die tusschen haar en wijlen haren eerderen manman 'Dekker heeft bestaan en de tweede voor de wederhelft als eenig kinden eenige erfgenaam, volgens de wet, van zijnen vader genoemden Jan >ekfcer die den zeven en twintigsten Januarij achttien honderd dertig, zonder testament is overleden en die staande zijn gezegd huwelijkidaarvan eigenaares geworden bij koop, blijkens acte den derden April achttien honderdacht en twintig voor den Ü^ptaris Siemers resideerende in de Zijpe gepasseerd en te Schagen geregistreerd, doch welkjbewijs zij niet bezitten en niet kunnen overleggen weshalven zij niet weten of vandie acte of ten aanzien der voorschreven goederen eenige overschrijving ten kantore der hypotheken heeft plaatsgehad. (De genoemde eerste ondergetekende was Vrouwtje van Driesch.) Vrouwtje van Driesch werd in die zelfde acte genoemd als zonder beroep en huisvrouw van Pieter Oost. Pieter Oost en ook haar zoon Jan Dekker waren arbeider en woonden in de Zijpe. Zij verklaarden:... uit de hand verkocht afgestaan en in vollen vrijen en onbezwaarden eigendom verkocht te hebben aan Jan Smit Hendriksz. van beroep landman en wonende aan den Belkmerweg in de Zijpe. Zijn bezit omvatte een woonhuisje, tuin, boschje en weiland tezamen groot een 19.

3 bunder acht en dertig roeden eenenzestig ellen, staande en gelegen in den polder J in de Zijpe, genaamd de Blauwe Kamer aanden Belkmerweg bij het kadaster bekend in de sectie D, onder de nummers 149, 150 tot en met " Naast de hierboven genoemde kadasternummers D 149 t/m 156, bezat de familie Dekker ook nog de nrs. D 145 t/m 147 en D 157 t/m 159. Deze laatste samen groot ha, verkochten zij in 1851 aan onder andere Andries Hopman, winkelier in de Zijpe. Het totale bezit van de familie Dekker ha bestond uit weiland, bosch, huis (D 152), tuin, woeste grond D 157) en een schapen weide. De Blauwe Kamer" in 1829 sectie D Schagerbrug wei land bos 152 huis en erf 153 tuin 155 water 157 woeste grond 159 schapeweide Polder Zijpe Ooster S park kleine d \S9 isc V 1*4* bllkmar.m IA b In 1664 is er sprake van een stolp met een dwarsgeplaatst voorhuis. Dat voorhuis staat, evenals in 1620, dus haaks op de overige behuizing. Gezien de typische situering en het feit dat er in 1664 sprake is van een stolp met voorhuis op precies dezelde plek, kan het huisje een restant zijn van dat voorhuis, de oorspronkelijke 'Blauwe Kamer' Jan Hendriksz. Smit, landman in de Zijpe en de erven van Jan Dekker kwamen bij de koop het volgende overeen:..." dat de kooper de goederen zal aanvaarden den eersten Januarij aanstaande en hij daarvan zal betalen alle rijkspolder en plaatselijke belastingen, zonder onderscheid te tekenen van primo Januarij 1800 twee en vijftig. Deze verkoop en koop is aangegaan voor drie honderd gulden, welke som de verkoopers erkennen ten hunnen genoegen ontvangen te hebben en den kooper daarvoor te kwiteeren..." Toen Jan Hendriksz. Smit in 1851 de "Blauwe Kamer" kocht, bestond het uit de volgende kadasternummers met omschrijving: D149 bosch 1960 m 2 D150 bosch 4.90 m 2 D151 bosch m 2 D152 huis 0.81 m 2 D153 tuin 2.10 m 2 D 154 weiland m 2 D155 water als weiland 6.00 m 2 D156 weiland 6900 m 2 Samen m 2 Jan Hendriksz. Smit was tevens eigenaar van "Nooit Gedacht" in de Belkmerweg, In 1884 veranderden er enkele kadasternummers. De nummer D werden bij elkaar gevoegd en gesplitst in de nummer D 1508 en 'D 148 bos, behoorde niet tot het goed. CD 155 is ongetwijfeld een restant van een singel om het oude buiten. 'De /(adasternummers > tonen aan dat de kleine behuizing aan de rand van een bosschage stond. Op de kaart 'Agri Zypani Nova Descript' van kort na 1620, staat "De Blaeuwe Camer'' afgebeeld in de polder ooster S, park van de kleine d, als een behuizing met dwarsgeplaatst voorhuis, zijnde de 'camer' Op een veiling kocht Dirk Kriller, timmerman te Oude Niedorp, het bedrijfje; tevens was hij in het bezit van de volgende kadasternummers D 160 t/m 166, 168 en en Zijn totale bezit bedroeg ha Cornelis Tromp uit Heiloo kocht in 1889 de kadasternummers D Hij bezat niet alleen bovenstaand bedrijfje, maar had ruim 40 ha in zijn bezit Jan Tromp Cornelisz., landman in de Zijpe, kocht in 1909 ongeveer 44 ha waaronder de "Blauwe Kamer". 20.

4 1916 Adam Klaasz. Schrieken, koopman en landman in de Zijpe, Schagerbrug, Stolpervlotbrug E 200, kocht in 1916 onder andere de "Blauwe Kamer". Hij had veel bezittingen Naatje Ivangh, boerin in de Zijpe, weduwe van Cornelis Tromp, kocht op 21 maart 1916 de kadasternummers D en 1509, samen ha voor ƒ 2188, Naatje Ivang, zonder beroep, weduwe van Cornelis Tromp Sr., thans wonende te Den Helder, verkocht op 18 januari 1917 de bovengenoemde kadasternummers voor ƒ 2180,00 aan haar zoon Cornelis Tromp junior, landman nabij de Stolpen in de Zijpe Gerrit Kater Pietersz., landman te Sint Maartensbrug in de Zijpe, kocht op 29 februari 1920 voor 4500 gulden ha, zijnde de bovengenoemde kadasternummers. In 1924 werd er bij nummer D 152 een bijbouw vermeld. Misschien een stukje aan het huis gebouwd? Op 12 juni 1939 was er een acte van verdeling. Voor de notaris verschenen: 1. Trijntje ten Boekel, boerin, wonende te Callantsoog, weduwe van Gerrit Kater; 2. Dezelfde Trijntje ten Boekel, als voogdes over haar twee minderjarige kinderen, Grietje en Adriaantje Kater; 3. Arie Kater, landman te Heerhugowaard als toeziend voogd over genoemde kinderen Willem van Duin, geboren op 17 april 1892 te Harenkarspel, landman in de Zijpe, wonende te Sint Maartensbrug D 140, kocht in 1943 het bedrijf. Er volgde een drukke tijd voor kadasternummer D 1508, leest U maar mee: in 1950 de bouw van een schuur in 1951 bouw van hokken en hooiberg in 1952 verbouw van bovengenoemde gebouwen in 1954 wederom werd er iets bijgebouwd Ook aan het huis op kadasternummer D 152 werd in de jaren en 1954 iets bij of verbouwd Petrus van Duin, landbouwer te Sint Maartensbrug en getrouwd met Petronella J. Praat, kocht in 1960 van zijn vader, Willem van Duin, de kadasternummers D en Tevens was hij in het bezit van de kadasternummers D 1193 en In 1971 werd er een nieuwe woning bijgebouwd. De bovengenoemde kadasternummers werden bij elkaar gevoegd tot nummer D 3087, groot ha In dit jaar kocht de tegenwoordige eigenaar en bewoner, Martinus Maria Konijn, de grond en de gebouwen. De Bewoners van de Blauwe Kamer na 1900 Voor wat betreft de informatie over de bewoners heb ik geen exacte gegevens kunnen vinden. Ik heb opgeschreven wat mij is verteld. Misschien heeft een verhuizing in werkelijkheid een jaar eerder of een jaar later plaats gevonden. Hiervoor mijn verontschuldiging! 1916 Klaas Doorn, gehuwd met Maartie Struijf Klaas Doorn was tevens melkrijder Cornelis Tromp (Kees) junior, gehuwd met Betje Boon Gerrit Kater Pietersz., gehuwd met Trijntje ten Boekel. Zij hebben daar ongeveer 8 jaar gewoond en zijn toen vertrokken naar Callantsoog Familie Leegwater; zij kwamen uit de Schermer Jaap Brommer, gehuwd met Maartje Vriendjes; zij vertrokken naar de Rijksweg, nu nr. 29 te Sint Maartensvlotbrug Willem van Duin; hij kwam van de Westerduinweg, waar nu de familie P de Waard woont. De familie Van Duin verhuisde in de winter, want hun dochter Alie vertelde me, dat de koeien los over het ijs werden gedreven. Met het drijven van het vee kregen zij hulp van Griet Bakelaar, die in de Belkmerweg op 'Klein Amerika' woonde, nu huisnummer 123- Ook vertelde Alie mij dat haar zuster Anne (later gehuwd met Kooijman) met twee petroleumstellen om warm water te kunnen maken "te schoonmaken ging naar de 'Blauwe Kamer'". De familie van Duin kreeg dertien kinderen. Willem van Duin had een hond met een hondewagen, waarmee hij allerlei werkzaamheden uitvoerde. Hij hield onder andere kippen, zie de luchtfoto van 1951, waarop we de hokken en de kippen kunnen zien). Later werden de kippehokken verbouwd tot zomerwoningen en menig recreant heeft hier zijn vacantie doorgebracht. 21.

5 Luchtfoto van Petrus (Piet) van Duin kocht het bedrijf van zijn vader en ging er wonen. Een jaar eerder, in 1959, trouwde Piet van Duin met Petronella (Nel) Praat. 2e woonden eerst een jaar in een zomerwoning (kippenhok) en betrokken in 1960 de woning. In 1971 werd er een nieuw huis naast het oude huis gebouwd Martinus Maria (Martin) Konijn betrok met zijn gezin de in 1971 gebouwde woning. Hij had een agrarisch loonbedrijf en bouwde nieuwe schuren. De nog bestaande gebouwen van de 'Blauwe Kamer' werden in de loop der jaren allemaal gesloopt. Een geheel nieuw bedrijf is ontstaan. Luchtfoto Wat een verschil met deluchtfoto uit 1951! Wat een verschil in leven, wonen en werken! 22.