2/12/2015. De geriatrische patiënt. Ergotherapeutische interventies. De orthopedische patiënt. F r a i l t y

Transcriptie

1 ergotherapie bij gerontoorthopedische problemen workshop: aandachtspunten bij de interventie bij een geriatrische patiënt met een orthopedisch probleem Hilde Desmet, dienst ergotherapie az Groeninge, Kortrijk 5 maart november 2015 Afdeling Orthogeriatrie Sedert 2013: centralisatie naar 1 geriatrische afdeling, vanuit spoedopname, traumatologie, orthopedische afdelingen Vanaf augustus 2014: uitbreiding equivalent ergotherapie (en kinesitherapie) 1,50 FT Met 0,25 Ft uitbreiding naar andere geriatrische afdelingen 2 Afdeling orthogeriatrie: focus de geriatrische patiënt met een orthopedisch probleem Of De orthopedische patiënt met een geriatrische problematiek 3 1

2 De geriatrische patiënt Persoon: multiple pathologie Fysiologische leeftijd Handelen Zelfzorg / productiviteit/ontspanning sterk individueel maar vaak beperkt Omgeving Institutioneel/thuis Alleen of met oudere partner Vaak omringd door mantelzorg F r a i l t y 4 fysische activatie Mentale stimulatie Valpreventie Testing cognitieve functies Ontspanningsactiviteit belevingsgericht programma: Relaxatiebad Ontbijtgroep Maaltijdgroep Ontspanningsmoment 5 De orthopedische patiënt problematiek prothesiologie: meestal onmiddellijke steunname Rekening houden met postoperatieve richtlijnen eigen aan chirurgische techniek Fractuur: Conservatief behandeld/ osteosynthese Stabiel of instabiel Postoperatieve orders naar steunname Postoperatieve orders naar immobilisatie of mobilisatie (actief, passief, geassisteerd actief gebruik) 6 2

3 De orthopedische patiënt Herstelproces van botstructuur, weefselstructuur, spierhechtingen The estimate healing time for uncomplicated fractures in adults is as follows: Upper limb Lower limb Callus visible 2-3 weeks 2-3 weeks union 4-6 weeks 8-12 weeks Consolidation 6-8 weeks weeks Adapted from Solomon,L.,Warwick,D.J.,& Nayagam,S.,(20005) Apley s concise system of orthopaedics and fracture(ggrd ed). London:Hodder Armold Uit Occupational Therapy for Physical Dysfunction; Seventh Edition; Mary Vining Radomski,Catherine A. Trombly Latham 7 Zelfzorg Ochtendtoilet Maaltijdbegeleiding Transfers inoefenen Leefregels bijbrengen Advies naar hulpmiddelen Groepssessies Leefregels/ postoperatieve richtlijnen beweging en sport Ontslagvoorbereiding /Valpreventie 8 Afdeling orthogeriatrie: focus de geriatrische patiënt met een orthopedisch probleem Of De orthopedische patiënt met een geriatrische problematiek Kruisbestuiving ergotherapeut geriatrie en ergotherapeut orthopedie noodzakelijk 9 3

4 Accenten op afdeling orthogeriatrie Fysiologische leeftijd versus numerieke leeftijd Zo snel mogelijk naar optimale functionaliteit streefdoel: functionaliteit van vóór de opname range of motion, kracht, uithouding Valangst/Valpreventie : veilig functioneren Impact van cognitief vermogen! 10 Case: Totale Heupprothese meestal onmiddellijke mobilisatie en steunname Postoperatieve richtlijnen bepaald door toegangsweg en chirurg Posterior: geen overdreven flexie van romp op OL en omgekeerd geen adductie over de middellijn geen endorotatie Antero-lateraal: geen overdreven flexie van romp op OL en omgekeerd geen adductie over de middellijn geen exorotatie Anterieur: geen extreme extensie in combinatie met exorotatie 11 Transfer hogerop in bed Transfer uit bed via geopereerde zijde Transfer in bed via diezelfde zijde Omrollen naar zijlig met abductiekussen Transfer zit-stand zit: geopereerde Ol vooruit Functionaliteit inoefenen met loophulpmiddelen Begeleiding ochtend hygiëne: hulpmiddelen Ontslagvoorbereiding:oprapen,trap, transfer auto groepssessies 12 4

5 Case: femurfractuur Intracapsulaire fracturen: Bipolaire of totale heupprothese Gecannuleerde heupschroef, Dynamische heupschroef Extracapsulaire fracturen: Dynamische heupschroef FemurNail: intramedullaire Hipnail,pertrochanter femurnail, gammanail Femur Plate 13 Revalidatie bepaald door stabiliteit van de constructie PFN/IMHS/ : meestal onmiddellijke mobilisatie en steunname DHS: meestal niet onmiddellijk belastbaar /doktersorders Zelfs bij steunname: niet opheffen van gestrekt Ol transfer bed: geassisteerd actief gecannuleerde schroeven : meestal niet onmiddellijk belastbaar, geassisteerd actief heffen Bijkomende cerclages: doktersorders vb bij periprothestetische fracturen tip: RX lezen 14 Case: Bekkenfractuur Complexiteit van ringbouw van bekken pubistakfracturen: meestal stabiel Sacrumfracturen : stabiel/instabiel-osteosynthese Postoperatieve orders Vaak 8 tot 10 dagen bedrust Revalidatie op geleide van de pijn Liggen op rug: minst belastend ervaren Vermijden om de benen te ver uit elkaar te spreiden 15 5

6 Transfer hogerop in bed Transfer bed via minst pijnlijke zijde Transfer zit stand: vaak pijnlijk, goede methodiek is essentieel Functionaliteit inoefenen,al dan niet met loophulpmiddel 16 Case: Reversed schouderprothese bij deficiëntie van de rotatorcuff overname van de functie door m deltoideus Postoperatieve orders chirurg respecteren 0-6w: passieve oefeningen:in lig in zit geen exo voorbij 30 (instabiliteit) geen endorotatie ( luxatie) Voorzichtjes met abductie Pendelen Actief oefenen elleboog, pols en handfuncties +6-9w: geassisteerd actief oefenen actief oefenen, volgens hefboomprincipe naar volledige ROM ( zonder stretching) passief: rotaties opdrijven +9-12w: actief-functioneel oefenen w: positionering in bed en in zit ( 8w niet op schouder liggen) Transfer bed en bloc via gezonde zijde Begeleiding ochtend hygiëne Observatie naar maaltijdengebruik Observatie naar stappen ontbreken armzwaaifunctie +6-12w: licht huishoudelijk werk onder schouderhoogte Niet tillen +12w: Oefenen naar kracht, uithouding en coördinatie 18 6

7 Case: Patiënt met verminderde cognitie /dementie en orthopedisch probleem Kloktest Mini Mental State Examination Cognitive Performance Test iadl ( medicatie klaarzetten, telefoneren, omgang met geld, koffie zetten, ) Observaties Inrichting kamer naar bewegingsmogelijkheden Instrueren mantelzorger 19 Ergotherapeutische interventie bij beperking in steun/mobilisatie Begrip: zonder steun/plantaire/partiele steun Accent op mobilisatie Inoefenen transfer bedrand, transfer hogerop in bed, transfer bed naar zetel Transfer zetel-toiletstoel/ transfer toilet in badkamer Eventueel rolstoelrijden Begrip: passief/geassisteerd actief gebruik Inschakelen gezonde zijde 20 <extern<profesionelen/bezoekers www. ortho-kortrijk.be <nieuwsbrieven 21 7