Update in de behandeling van heupfracturen. Dr Thomas De Geest Week van de Orthopedie, AZ Damiaan Oostende 26/2/2014

Transcriptie

1 Update in de behandeling van heupfracturen Dr Thomas De Geest Week van de Orthopedie, AZ Damiaan Oostende 26/2/2014

2 Heupfracturen in België Jaarlijks > heupfracturen in België vooral ouderen, gemiddeld 80 jaar 75 % vrouwen Vaak reeds geïnstitutionaliseerd ( 40%) Slechts 10 % is medisch fit Mortaliteit: 10% na een maand 15% na 4 maand 25% na een jaar Ontslag: 40% rechtstreeks terug naar huis Na 4 maand 75% thuis 11% definitief geïnstitutionaliseerd

3 Risicofactoren Leeftijd > 65 j Risico x2 per decade Blanke vrouwen Co-morbiditeit: Osteoporose!! Endocriene stoornissen: hypogonadisme, hyperthyroïdie Gastro-intestinaal; Vit D en Ca malabsorptie, anorexia Neurologische aandoeningen: Parkinson, MS, epilepsie Roken, alcohol Medicatie: oa cortico s,.. Omgevingsfactoren, sport, VKO

4 Behandelingsprincipes Onmiddellijke pijnstilling, comfort. Snelle mobilisatie, gangrevalidatie, versnelde rehabilitatie en terugkeer naar activiteitsniveau van voor de val. Preventie van decubitus, DVT, pulmonaire problemen, UWI => Chirurgie binnen h => Oefenstabiele fixatie die onmiddellijke partiële of volledige steunname toelaat. begint met transfers van bed naar zetel dag 1 postoperatief Volgende dagen progressief stappen mits rollator/elleboogkrukken Post-operatief: multidisciplinair Geriatrisch liason, sociale dienst, revalidatiecentra Collega s inwendige

5 Classificatie Intracapsulair Subcapitaal Transcervicaal Extracapsulair Intertrochantair Subtrochantair Trochanter major # Trochanter minor #

6 Intracapsulaire # of femurhalsbreuk 50% heupfracturen 2 types Niet-verplaatst Garden I en II stabiel Verplaatst Garden III en IV onstabiel

7 Niet-verplaatste femurhalsfracturen Osteosynthese; type DHS of gecannuleerde schroeven Onmiddelijke mobilisatie en steunname Laag complicatierisico (AVN, nonunion) bij type I-II # Niet-operatief? Verhoogde incidentie voor nonunion vnl bij ptn >70j Hogere complicatie ratio en meer secundaire verplaatsing Meer co-morbiditeit gezien bedgebonden Recente vergelijkende studie toont aan dat fixatie de behandeling naar keuze is voor onverplaatste fracturen Zeer beperkte rol voor conservatieve behandeling Non-operative tx may have limited role in select patients with impacted/ non-displaced fractures [Raaymakers 2001]

8 Verplaatste femurhalsfracturen Garden III en IV: verplaatst, instabiel Groot risico op AVN en non-union! Beschadiging van de arteriële cirkel die vanuit de femurhals de femurkop bevloeit tgv femurhalsfractuur Door tamponade effect kan de intra-articulaire druk verhoogd zijn tgv haemartrose bij fractuur Jonge patiënt => osteosynthese dmv DHS + antirotatieschroef Oudere patiënt => Heuparthroplastie Heupprothese: 2 types THP: totale heupprothese BHP: Bipolaire / biarticulaire heupprothese Bedlegere/demente patiënten; osteosynthese? Hoger faalpercentage (tov arthropastie) vnl bij Garden III en IV Hogere nood aan secundaire chirurgie (na AVN/non-union) 10% revisie bij laag risico vs 50% revisie bij hoogrisico ptn Unacceptable rates of mortality, morbidity, and poor outcome with non-operative treatment [Koval 1994]

9 Verplaatste femurhalsfracturen Jonge patiënten 6 à 8 weken steunverbod!!

10 Verplaatste femurhalsfracturen Bipolaire heupprothese

11 Verplaatste femurhalsfracturen Totale heupprothese

12 Verplaatste # bij ouderen Totale heupprothese Actieve, mentaal luciede, nog thuiswonende patiënten Beter heupfunctie Langere levensduur van de prothese Kosten effectief Bipolaire heupprothese Belangrijke comorbiditeit Weinig mobiele patiënten Mentale status

13 Direct anterieure toegangsweg! Zowel voor THP als BHP bij femurhalsfracturen!! Stabiele toegangsweg: minder luxatierisico Significant meer luxaties na thp owv fracturen tov coxartrose!! Incidentie 1 à 4 %, bepaalde reeksen > 10% Ruglig: goede controle beenlengte tijdens de ingreep Internerveus: minder risico s zenuwletsels Intermusculair: snellere revalidatie: vaak zonder krukken na 2 tot 3 weken, hospitalisatieduur

14 Extra-capsulaire fracturen Per- of intertrochantere heupfracturen Meest frequent Subtrochtere heupfracturen Vaak zeer instabiel ( reverse oblique) Geïsoleerde trochanter majorfracturen Verplaatst => ORIF Niet verplaatst => conservatief

15 Osteosynthese DHS Proximale heupnagel PFN, PFNa Gamma, IMHS, Targon, Trigen Heupplaten 95, 130 hoekplaat DCS-plaat Anatomische platen Extra-capsulaire fracturen

16 DHS Dynamische heupschroef Eenvoudige pertrochantere heupfracturen Onmiddellijke steunname toegestaan => compressie op de fractuur

17 Proximale heupnagel; PFNa Biomechanisch stabieler ( kortere hefboom => minder tensile stress => minder kans op hardware falen) Aldus bij voorkeur gebruikt bij onstabiele fracturen Meestal onmiddellijke steunname toegestaan

18 Peri-prosthetische heupfracturen Toenemende incidentie!! Aantal heupprothesen Hogere levensverwachting Mortaliteit/morbiditeit vergelijkbaar met heupfracturen Verschillende types Lokalisatie Prothese nog goed gefixeerd of niet Nog voldoende botmassa aanwezig voor fixatie Vancouver classificatie

19 Conclusies Heupfracturen: stijgende incidentie => belangrijk impact voor fragiele patiënten met hoge morbiditeit/mortaliteit => belangrijke socio-economische impact Behandeling meestal operatief (< 48-72h) => stabiele fixatie, juiste keuze implantaat Doel: snelle mobilisatie en gangrevalidatie Vermijden complicaties Snellere terugkeer naar activeringsniveau voor heupbreuk