Werken aan RecidiveReductie

Transcriptie

1 Werken aan RecidiveReductie Jaargang 1 nummer 3 Oktober 2009 Verder in dit nummer Samenwerkingsmodel nazorg Implementatie Wet voorwaardelijke invrijheidstelling Forensisch psychiatrisch toezicht in de praktijk Werken aan RecidiveReductie is een uitgave van het ministerie van Justitie. Via deze nieuwsbrief informeert het directoraat-generaal Preventie, Jeugd en Sancties belangstellenden vier keer per jaar over activiteiten en ontwikkelingen op het gebied van recidivereductie bij volwassenen. Mail voor een (gratis) digitaal abonnement uw gegevens naar: RecidiveReductie@minjus.nl Nieuwe visie en strategie gevangeniswezen: Een kwart minder recidive in 2020 Motiverende bejegening van gedetineerden en intensieve samenwerking met de ketenpartners moeten het mogelijk maken de herhalingscriminaliteit in de periode tot 2020 met een kwart terug te dringen. Dit staat te lezen in de medio september vastgestelde visie en strategie voor het gevangeniswezen. Het personeel - van hoog tot laag - wordt getraind om deze ambitie waar te kunnen maken. We willen toe naar een detentieklimaat dat gedetineerden voortdurend uitdaagt te werken aan een succesvolle terugkeer naar de maatschappij, vertelt Rutger Krabbendam, programmamanager modernisering gevangeniswezen. Penitentiair inrichtingswerkers kunnen daar in hun dagelijks contact met gedetineerden een beslissende invloed op uitoefenen. Daarom steken wij de komende tijd veel energie in het trainen van de medewerkers in het motiveren en coachen van gedetineerden. Ook de leidinggevenden gaan op training, want zij moeten zich de motiverende

2 Modernisering gevangeniswezen De motiverende bejegening van gedetineerden maakt onderdeel uit van een breed pakket maatregelen, gericht op de modernisering van het gevangeniswezen. Belangrijke elementen hierin zijn een meer persoonsgerichte benadering van gedetineerden en nauwe samenwerking met ketenpartners. Iedere gedetineerde krijgt een individueel detentie- en re-integratieplan. Het beveiligingsniveau, de zorg en het dagprogramma worden daar zoveel mogelijk op afgestemd. Door uitbreiding van het dagprogramma worden gedetineerden meer dan tot nu toe geactiveerd en komen meer uren beschikbaar voor re-integratieactiviteiten. Het gevangeniswezen wil deze activiteiten - waaronder arbeid, scholing en zorg - zoveel mogelijk laten uitvoeren door de betrokken ketenpartners. De ketensamenwerking met gemeenten wordt geïntensiveerd om de nazorg aan gedetineerden te verbeteren. Een en ander is uitgewerkt in de visie en het strategisch kader gevangeniswezen. Rutger Krabbendam: Het detentieklimaat moet uitdagen om te werken aan een succesvolle terugkeer naar de maatschappij. (Fotobureau Hendriksen/Valk) bejegening even goed eigen maken en hun medewerkers daarin kunnen begeleiden. Investeren in vakmanschap, dat is de kern van deze operatie. Meer dan alleen sleutelaar Projectleider motiverende bejegening, Johan Groeneveld: Het detentieklimaat is lange tijd vooral gericht geweest op beheersing. Daar zijn we dan ook goed in. Ontsnappingen komen in Nederland weinig voor. Veel medewerkers willen wel meer zijn dan alleen sleutelaar - ze hebben oprechte belangstelling voor het wel en wee van de gedetineerden - maar krijgen daar tot nu toe weinig gelegenheid voor. Ze zijn er ook niet voor toegerust. Door de trainingen die ze gaan volgen, verbeteren zij hun gespreksvaardigheden, leren zij hun rol als mentor van de gedetineerde in te vullen en daarover goed te rapporteren. Het management en de organisatie scheppen ruimte om die rol daadwerkelijk op te pakken. Het motiveren en coachen van gedetineerden is overigens geen eenvoudige taak, stelt Johan Groeneveld. Onze populatie bestaat hoofdzakelijk uit jonge mannen met multiproblematiek. Daar is niet zo makkelijk vat op te krijgen. Het is een kwestie van blijven zoeken naar openingen, net zo lang tot het kwartje valt, om daar vervolgens samen met ter zake deskundige ketenparters op in te spelen. Dat is de beroepshouding die in de genen van iedere medewerker moet komen te zitten. Draagvlak Aan de formulering van de nieuwe visie en strategie voor het gevangeniswezen zijn tal van regionale bijeenkomsten met medewerkers, leidinggevenden en ketenpartners voorafgegaan. Ook de Groepsondernemingsraad (GOR) van het gevangeniswezen heeft van het begin af aan meegediscussieerd over de te volgen koers. GOR-voorzitter Bert Koops: De modernisering van het gevangeniswezen is een ingrijpende operatie. Om die te laten slagen, moet je de kennis en ervaring van de mensen in het veld maximaal benutten. Daarmee creëer je ook draagvlak voor de noodzakelijke verbeteringen. Dat de leiding die insteek heeft gekozen en de GOR volop de gelegenheid biedt daarbij als klankbord te fungeren, wekt vertrouwen. In een convenant met de leiding hebben we afgesproken dat het verandertraject op deze manier verder gaat. Ook de uitvoeringsfase verloopt dus stap voor stap, in overleg met de medewerkers, het management, de GOR en de betrokken ketenpartners. Vervolgstappen Hoe gaat het veranderingsproces verder, nu de visie en het strategisch kader zijn vastgesteld? Rutger Krabbendam: Nu duidelijk is welke richting we met z n allen op willen, is het zaak de stappen uit te werken die we daarvoor in moeten zetten. Dat gaat van het concreet invullen van de trainingsprogramma s voor leidinggevenden en medewerkers tot het vaststellen van de prestaties die onze vestigingen moeten leveren op het gebied van onder meer arbeid, onderwijs, zorg, nazorg en samenwerking met ketenpartners. Met de voorstellen die we hiervoor ontwikkelen, gaan we dit najaar het land in. Vervolgens is het de beurt aan de afzonderlijke vestigingen. In het voorjaar van 2010 verwachten wij van iedere vestiging een plan van aanpak. Sommige onderdelen daarvan - zoals de screening van gedetineerden - vereisen een uniforme aanpak, andere - zoals de wijze van samenwerken met afzonderlijke ketenpartners - kunnen per vestiging variëren. Binnen de landelijke kaders laten we voldoende ruimte voor maatwerk. Deuren open Dat wij bij de voorbereiding van de visie en het strategisch kader de deuren voor onze ketenpartners hebben opengegooid, heeft veel mensen verrast. Er is heel enthousiast op 2 Werken aan RecidiveReductie Ministerie van Justitie

3 gereageerd, aldus Rutger Krabbendam. De praktische samenwerking met partners van buiten de strafrechtketen staat echter nog in de kinderschoenen. Op landelijk niveau zijn inmiddels belangrijke stappen gezet. De afspraken met de gemeenten over het Samenwerkingsmodel Nazorg zijn daar een goed voorbeeld van. Dit geldt ook voor de regionale plaatsing van gedetineerden, want die maakt de samenwerking een stuk eenvoudiger. Aan de andere kant van het spectrum - op uitvoeringsniveau - zijn allerlei interessante pilots aan de gang, bijvoorbeeld op het gebied van de arbeidsbemiddeling van (ex-)gedetineerden. Nu is het zaak dat die twee niveaus naar elkaar toegroeien. Samen met de ketenpartners moeten we ervoor zorgen dat onze activiteiten voor, tijdens en na de detentie zoveel mogelijk in elkaar haken. Alleen dan kan onze droom van 25% recidivereductie werkelijkheid worden. Voor meer informatie over het programma modernisering gevangeniswezen en het project motiverende bejegening kunt u terecht bij respectievelijk Rutger Krabbendam (r.krabbendam@dji.minjus.nl) en Johan Groeneveld (j.groeneveld@dji.minjus.nl). V.l.n.r. Johan Groeneveld (projectleider motiverende bejegening), Bert Koops (voorzitter Groeps-OR) en Rutger Krabbendam (programmamanager modernisering gevangeniswezen (Fotobureau Hendriksen/Valk) Samenwerkingsmodel nazorg ondertekend De staatssecretaris van Justitie, Nebahat Albayrak en de voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Annemarie Jorritsma hebben op 9 juli 2009 het Samenwerkingsmodel nazorg volwasssen (ex-)gedetineerde burgers ondertekend. Het model is bedoeld als leidraad voor gemeenten en het gevangeniswezen bij het werken aan een goede terugkeer van (ex-)gedetineerden in de maatschappij. In het model is beschreven wie wat doet op het gebied van informatieuitwisseling, verstrekking van identiteitsbewijzen, huisvesting, arbeid en inkomen, schulden en zorg. De staatssecretaris heeft twaalf miljoen euro beschikbaar gesteld voor de extra taken die gemeenten de komende twee jaar in dit verband gaan uitvoeren. De VNG en het ministerie van Justitie hebben ook een handreiking bij het samenwerkingsmodel opgesteld. Hierin staan praktische suggesties voor de uitvoering en voorbeelden van nazorgactiviteiten. Het samenwerkingsmodel en de handreiking vindt u op en Gedrukte exemplaren kunt u per mail aanvragen via nazorgonzezorg@minjus.nl Landelijk congres Nazorg, onze zorg (foto: Robert Huiberts) Op dinsdag 20 oktober 2009 vindt in Eindhoven een landelijk congres plaats over de nazorg aan ex-gedetineerden. Alle facetten die betrekking hebben op de sluitende ketenaanpak komen hierbij aan bod. Het congres - een initiatief van het Veiligheidshuis Eindhoven - is bedoeld voor mensen die op beleidsmatig of beleidsbepalend niveau bij dit onderwerp betrokken zijn. Als dagvoorzitter treedt op Karel van Duijvenboden, projectleider Verbetering uitvoering nazorg bij het ministerie van Justitie. Meer informatie vindt u op 3 Werken aan RecidiveReductie Ministerie van Justitie

4 Wet voorwaardelijke invrijheidstelling de gedetineerde twee derde deel van zijn straf erop heeft zitten. De v.i. is van toepassing op straffen van meer dan een jaar en de voorwaardelijke sanctie op straffen tot vier jaar. De twee regelingen overlappen elkaar dus gedeeltelijk. Maar ze kunnen niet samengaan. Iemand met een (gedeeltelijk) voorwaardelijke straf komt niet in aanmerking voor v.i. Een voorlopige invrijheidstelling kan worden teruggedraaid als de gedetineerde binnen zijn proeftijd een misdrijf pleegt of zich niet aan de voor hem geldende bijzondere voorwaarden houdt (foto: Rob Cloosterman/HH) Op 1 juli 2008 is de wet voorwaardelijke invrijheidstelling (v.i.) in werking getreden. Het doel van de wet is de overgang van gevangenisstraf naar volledige vrijheid geleidelijker en gecontroleerder te laten verlopen. Dit vermindert de kans op recidive. Bij een v.i. geldt de algemene voorwaarde dat de gedetineerde binnen de proeftijd geen misdrijf mag plegen. Daarnaast kan het Openbaar Ministerie (OM) bijzondere - op de persoon van de gedetineerde toegespitste - voorwaarden opleggen. Het gevangeniswezen en de reclassering brengen over deze persoonsgerichte aanpak advies uit. De v.i. is de tegenhanger van de voorwaardelijke sanctie. De voorwaardelijke sanctie kent een proeftijd voordat een mogelijke vrijheidsstraf begint. Bij de v.i. begint de proeftijd nadat Het OM kan de rechter vragen een v.i. uit te stellen of achterwege te laten. Bijvoorbeeld omdat het recidiverisico te groot is, een delinquent zich ernstig heeft misdragen of de bijzondere voorwaarden van zijn v.i. niet wil accepteren. De beslissing is aan de rechtbank die in eerste aanleg bij de zaak van de gedetineerde was betrokken. Het OM is verantwoordelijk voor het toezicht op het naleven van de voorwaarden. In het algemeen voert de reclassering het toezicht op bijzondere voorwaarden uit. Bij overtreding van voorwaarden kan het OM een waarschuwing geven, de voorwaarden aanpassen of de rechter om een herroeping van de v.i. vragen. Hele strafrechtketen in beeld bij voorwaardelijke invrijheidstelling Ruim drie jaar lang is een projectgroep onder leiding van Justitieambtenaar Leo Tigges bezig geweest met het voorbereiden en begeleiden van de invoering van de Wet op de voorwaardelijke invrijheidstelling (v.i.). Het was een complexe operatie. Tigges en de zijnen hebben hun ervaringen te boek gesteld. Het is interessant leesvoer voor deelnemers aan vergelijkbare ketenprojecten. Ruim 21 jaar lang kende Nederland een vervroegde invrijheidstelling, die in feite neerkwam op een automatische verkorting van de gevangenisstraf met een derde. Om hier verandering in te brengen, diende het kabinet in 2006 bij de Tweede Kamer een ontwerp in voor een Wet op de voorwaardelijke invrijheidstelling (v.i.). Leo Tigges kreeg de opdracht de invoering van de wet voor te bereiden. 4 Werken aan RecidiveReductie Ministerie van Justitie

5 nieuwe software worden ontwikkeld en getest, terwijl de deadline voor de invoering van de wet - 1 juli snel dichterbij kwam. De projectgroep besloot dit tijdprobleem op te lossen door het hanteren van twee ambitieniveaus. Op de invoeringsdatum zou een pragmatische variant - met slechts gedeeltelijk geautomatiseerde werkprocessen - klaar moeten zijn. Onmiddellijk daarna zou de ontwikkeling van een volledig geautomatiseerde, robuuste variant beginnen. Uit het simulatiemodel bleek dat zo n fasering geen problemen hoefde op te leveren. De Wet v.i. geldt namelijk alleen voor straffen die na 1 juli 2008 zijn uitgesproken. Daardoor was het aantal v.i.-zaken in het begin betrekkelijk klein. Leo Tigges (projectleider Implementatie Wet v.i.): We hebben belangrijke lessen geleerd en die kennis willen we delen. (foto: Merlin Daleman) Hele toer Al snel werd duidelijk dat dit een hele toer zou worden, zo blijkt uit het boekje van de projectgroep. Bij de werkprocessen rondom v.i. zijn nogal wat ketenpartners betrokken. Het uitbrengen van adviezen over individuele gedetineerden, het vaststellen en registreren van voorwaarden en het controleren van de naleving: het zijn stuk voor stuk zaken die goede samenwerking en communicatie tussen de ketenpartners vereisen. Het v.i.-proces moet bovendien uiterst zorgvuldig verlopen en kent strakke doorlooptijden. Leo Tigges begon met het maken van een simulatiemodel van de werking van de nieuwe wet. Vervolgens organiseerde hij een werkconferentie om de gezichtspunten van allerlei partijen te verzamelen. Deze aanloop mondde uit in de vorming van een projectgroep met vertegenwoordigers van de zeven meest betrokken ketenpartners: het OM, de zittende magistratuur, de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), de reclasseringsorganisaties (3RO), de politie, het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) en de Justitiële Informatiedienst (JustID). Samen maakten zij afspraken over de uitvoering van de wet en ontwierpen zij de bijbehorende werkprocessen. Automatisering Aanvankelijk was het plan de automatisering van die werkprocessen zoveel mogelijk via bestaande systemen van ketenpartners te laten verlopen en tot de hoofdlijnen te beperken. Dit laatste vonden sommige partners te weinig betrouwbaar. Uiteindelijk werd gekozen voor een robuustere aanpak, met automatisch elektronisch berichtenverkeer tussen de ketenpartners en automatische bewaking van termijnen en doorlooptijden. Daarvoor moest echter Het werkt De projectgroep is in deze opzet geslaagd. Het volledig geautomatiseerde werkproces blijkt te werken. De Centrale Voorziening v.i. te Arnhem - onderdeel van het OM - fungeert hierbij als spin in het web. DJI en 3RO sturen hier hun adviezen heen. De Centrale Voorziening beoordeelt de zaak, formuleert een strafeis voor de officier in kwestie en krijgt terugkoppeling over de resultaten. Alle inhoudelijke kennis over de uitvoering komt dus op één punt samen. Andere winstpunten van het project zijn de werkafspraken tussen DJI en 3RO over de warme overdracht van gedetineerden met een v.i. en de afspraken tussen 3RO en de politie over het toezicht op de naleving. Handig voor andere ketenprojecten Volgens de projectgroep zijn de procesafspraken en ICT-producten die voor de uitvoering van de Wet v.i. zijn gemaakt ook bruikbaar bij andere ketenprojecten in het strafrecht. Het project Optimalisering voorwaardelijke sancties kan bijvoorbeeld zijn voordeel doen met de procesafspraken over de overdracht van gedetineerden door de penitentiaire inrichting aan de reclassering. Dit geldt ook voor de werkafspraken met de politie over het toezicht. Boekje De projectgroep wilde de opgedane - positieve en negatieve - ervaringen graag delen met collega s die betrokken zijn bij vergelijkbare projecten. In juli is een slotconferentie gehouden om het project grondig te evalueren. Vervolgens zijn de ervaringen op een prettig leesbare manier vastgelegd in het boekje Implementatie Wet voorwaardelijke invrijheidstelling. Daarin komen alle betrokken ketenpartners aan het woord. Wilt u meer weten over de projectervaringen en -resultaten of wilt u een exemplaar van het boekje ontvangen? Neem dan contact op met Marije Krimp: m.krimp@minjus.nl 5 Werken aan RecidiveReductie Ministerie van Justitie

6 Forensisch psychiatrisch toezicht (fpt) Fpt is een vernieuwde vorm van toezicht houden op tbs-ers die zich voorbereiden op terugkeer in de maatschappij. Het nieuwe aan deze vorm van toezicht houden is dat het Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC; ook wel tbs-kliniek genoemd) en de reclassering gedurende het gehele uitstroomtraject nauw met elkaar samenwerken. Zo n traject bestaat achtereenvolgens uit de volgende fasen: plaatsing op de uitstroom-/resocialisatieafdeling van het FPC (de tbs-er oefent met vrijheden en vaardigheden); transmuraal verlof (een niet-gesloten oefenlocatie van het FPC); proefverlof (bijvoorbeeld in een begeleide woonvorm of in de eigen woning); voorwaardelijke beëindiging dwangverpleging (maximaal 9 jaar). Voorheen lag de verantwoordelijkheid voor het toezicht tijdens de eerste twee fasen bij het FPC. De reclassering had daarin vaak geen rol. Die kwam pas in beeld bij het proefverlof. Vanaf dat moment had het FPC meestal weinig bemoeienis meer met de tbs-er. Op advies van de Tijdelijke commissie onderzoek tbs ( Commissie Visser ) is besloten tot een gezamenlijk toezichtstraject. Dit moet leiden tot beter toezicht, meer doorstroom en uitstroom van tbs-ers en minder recidive. Als uitvloeisel van het Plan van aanpak tbs wordt op nu diverse plaatsen in het land praktijkervaring met fpt opgedaan. De testfase duurt tot eind Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) verzorgt de evaluatie. De landelijke implementatie vindt plaats met ingang van Fpt in de praktijk: de Groningse aanpak Reclassering begint binnen, tbs-kliniek gaat mee naar buiten Marko Verzendaal, behandelcoördinator Uitstroom bij het FPC Dr. S. van Mesdag in Groningen en Lieke Schukkink, die daar actief is als contactfunctionaris namens de drie reclasseringsorganisaties. Bij forensisch psychiatrich toezicht draait de reclassering mee in het behandelteam van de tbs-kliniek. (foto: Elmer Spaargaren) Kenmerkend voor fpt is dat het Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) bij het begin van een resocialisatietraject meteen de reclassering uitnodigt aan te schuiven bij het behandelteam. Andersom heeft het FPC een vinger in de pap in de laatste fasen van het uitstroomtraject. Wat betekent dit voor de werkrelatie tussen beide organisaties? Typisch een vraag om voor te leggen aan twee mensen die al langere tijd op deze manier met elkaar samenwerken: Vloeiende overgangen Onze organisaties hebben al een jaar of twintig geleden besloten de handen ineen te slaan, vertelt Marko Verzendaal. De reclassering vond het belangrijk in een vroeg stadium bij ons aan tafel te zitten en wij wilden graag tijdens het proefverlof mee blijven kijken naar het reilen en zeilen van de patiënt. Voor een tbs-er is iedere stap in het uitstroomtraject spannend. Daarom moet je de overgangen zo vloeiend mogelijk laten verlopen. Dit doen wij door het hele uitstroomtraject samen in te vullen. Inmiddels heeft deze manier van werken een naam gekregen (fpt) en is er - gelukkig - ook financiering voor, maar inhoudelijk verandert er voor ons in Groningen niet zoveel. Fpt komt namelijk in grote lijnen overeen met de werkwijze die wij hier hebben ontwikkeld. Het is wel aanleiding geweest weer eens kritisch te kijken naar onze taakverdeling in het uitstroomproces. Daar gaan we nu wat bewuster mee om. Gebruiksaanwijzing Lieke Schukkink: Door al in een vroeg stadium mee te draaien in het behandelteam, leer ik de patiënt, zijn 6 Werken aan RecidiveReductie Ministerie van Justitie

7 Rolverdeling bij fpt* Opname op de uitstroom-/ resocialisatieafdeling: Vanaf dit moment neemt de contactfunctionaris van de reclassering deel aan het behandelteam. Hij/zij denkt mee over de behandeling en maakt kennis met de tbs-er. De eindverantwoordelijkheid blijft bij het FPC. Transmuraal verlof: Idem. De contactfunctionaris draagt de tbs-er voorafgaand aan het proefver lof over aan een vaste begeleider van de reclassering. Proefverlof: Het multidisciplinaire behandelteam van het FPC blijft actief. De reclassering voert het toezicht uit in nauw overleg met het FPC. De betrokkenheid van het FPC is belangrijk voor de vroegtijdige signalering van recidiverisico s. Zo nodig besluit het FPC in overleg met de reclassering tot een behandelinterventie of tijdelijke crisisopname. Voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging: De verantwoordelijkheid voor het toezicht ligt nu bij de reclassering. Het OM is eindverantwoordelijk. Het FPC kan in overleg met de reclassering en het OM een tijdelijke crisisopname inlassen. * Bron: Landelijke procesbeschrijving fpt, maart ziektegeschiedenis en het verloop van zijn behandeling goed kennen. Dat is belangrijk, want iedere tbs-er heeft zijn eigen gebruiksaanwijzing en risico s. Andersom leert de patiënt alvast de reclassering kennen. Hoewel de verantwoordelijkheid in die eerste periode bij de Mesdag ligt, krijg ik in het behandelteam volop gelegenheid mee te denken. Daarbij breng ik deskundigheid in over de leefgebieden waar de tbs-er buiten de muren mee te maken krijgt, zoals wonen, werken, inkomen en sociale contacten. Het FPC en de reclassering zijn beide goed in hun eigen ding, maar door die twee dingen samen te voegen, krijg je een veel beter resultaat dan wanneer je ieder je eigen gang gaat. Marko Verzendaal beaamt dit: In het behandelteam wordt zorgvuldig gediscussieerd. Uiteindelijk bepaalt de Mesdag wat we doen, maar als het even kan, doen we dit op basis van een gezamenlijk oordeel. Verzendaal. Het FPC blijft eindverantwoordelijk. De Mesdag kijkt mee om een eventueel afglijden van de patiënt vroegtijdig te kunnen signaleren. Dit is niet eenvoudig, want de signalen kunnen heel subtiel zijn. Op grond van onze expertise en jarenlange ervaring met de patiënt, zijn wij hiervoor het best geëquipeerd. Als de situatie echt uit de hand dreigt te lopen, kan de Mesdag de tbs-er voor een time-out naar binnen halen. Over zo n ingrijpende beslissing voeren we natuurlijk intensief overleg in het behandelteam, want polarisatie is in niemands belang. Tijdens de voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging - de fase die volgt op het proefverlof - is de reclassering verantwoordelijk voor de uitvoering van het toezicht. De Mesdag heeft nog een consulterende rol en zorgt zo nodig voor een time-out. Gezamenlijke productontwikkeling Naar aanleiding van de gezamenlijke ervaringen met de uitstroom van tbs-ers hebben de Groningse partners de afgelopen jaren verschillende producten ontwikkeld. Omdat patiënten tijdens het proefverlof vaak met oude schuldeisers werden geconfronteerd, is in de Mesdag iemand aangesteld om tijdig de schuldsanering op gang te brengen. Daarnaast is een methode financiële begeleiding ontwikkeld, om tbs-ers te leren omgaan met een beperkt budget. Verder is het uitstroomtraject verfijnd door tussen de fasen van het transmuraal verlof en het proefverlof een zogenoemd pretoezicht in te bouwen. In afwachting van de machtiging tot proefverlof bouwt de patiënt geleidelijk het contact met zijn vaste reclasseringsbegeleider op. Tegelijkertijd wordt het toezicht door de FPC langzaam afgebouwd. Het behandelteam stemt de invulling en fasering van het pretoezicht af op de individuele tbs-er. Vroegtijdige signalering Als het proefverlof eenmaal loopt, liggen de begeleidingsen toezichtstaken primair op het bord van de reclassering en secundair bij de ambulante zorg, aldus Marko Een transmurale voorziening ( oefenwoning ) in de stad Groningen van waaruit tbs-ers zich voorbereiden op hun terugkeer in de samenleving. (foto: Elmer Spaargaren) 7 Werken aan RecidiveReductie Ministerie van Justitie

8 Het staat of valt met personen Lieke Schukkink: Ik werk sinds 1995 als contactfuntionaris in de Mesdag. Mijn ervaring is dat deze manier van werken staat of valt met de personen die met elkaar aan tafel zitten. Het is belangrijk dat je elkaar blijft opzoeken, ook als je het over bepaalde zaken niet eens kunt worden en de ander zijn verantwoordelijkheid moet nemen. De kunst is boven je eigen domein en belangen te kunnen uitstijgen en constructief samen te blijven werken aan de best mogelijke oplossing voor de patiënt. Bewoners van de transmurale voorziening kunnen vrij in- en uitlopen, maar moeten hun bewegingen wel registreren. (foto: Elmer Spaargaren) Voor meer informatie over de methodiek forensisch psychiatrisch toezicht kunt u terecht bij Saskia van Gelderen: s.van.gelderen@minjus.nl Vernieuwing forensische zorg Infomiddag 24 november 2009 Op dinsdag 24 november a.s. vindt in Utrecht een informatiemiddag plaats voor het management van alle bij forensische zorg betrokken organisaties, inclusief het openbaar ministerie en de zittende magistratuur. De deelnemers worden bijgepraat over de ontwikkelingen in het nieuwe stelsel, de relatie tussen de diverse Justitieprogramma s voor het terugdringen van recidive en de verdere plannen van het programma Vernieuwing forensische zorg (VFZ). De infomiddag is een initiatief van het programma VFZ en de directie Forensische zorg van het ministerie van Justitie. Meer informatie bij Tamara van Oort: t.van.oort@dji.minjus.nl Festival forensische zorg 2010 Op donderdag 28 januari 2010 vindt in Maarssen het tweede Festival forensische zorg plaats. Het is de bedoeling dat zo veel mogelijk collega s uit het forensische veld zelf een deel van het programma bedenken en/of verzorgen. Voorstellen kunnen worden ingediend op Daar kunt u vanaf begin december 2009 ook terecht om zich aan te melden als deelnemer ( 135 per persoon) en voor informatie over het programma. Stroomgerichte indicatiestelling Eén van de doelstellingen van het programma VFZ voor 2009 was dit jaar te beginnen met de geleidelijke invoering van een nieuwe indicatiestelling. Dit blijkt niet haalbaar te zijn. In overleg met de indicerende organisaties - 3RO, gevangeniswezen en NIFP - heeft het ministerie van Justitie besloten meer tijd uit te trekken voor de inhoudelijke voorbereiding van dit traject. Die tijd is nodig voor het uitwerken van een stroomgerichte (doelgroepgerichte) indicatiestelling, plaatsing en zorgtoeleiding. De bedoeling is per doelgroep een specifiek traject te ontwikkelen, om de cliënt zo adequaat en zo snel mogelijk van een indicatie te kunnen voorzien. In eerste instantie zijn drie doelgroepen onderkend: veroordeelden tot tbs met dwangverpleging, met inbegrip van voorwaardelijk beëindigde tbs en tbs onder voorwaarden; gedetineerden die forensische zorg nodig hebben; verdachten en veroordeelden aan wie forensische zorg als justitiële voorwaarde is opgelegd. De besluitvorming hierover vindt naar verwachting eind 2009 plaats. Het testen en invoeren van de nieuwe werkwijze gebeurt in Contactpersoon: Hems Zwier, h.zwier@minjus.nl Vormgeving Optima Forma bv, Voorburg Redactie Teun Baak, Tekst & Beleid bv, Bleiswijk Fotografie Er bestaat geen enkele relatie tussen de afgebeelde personen en de inhoud van de artikelen, tenzij in een fotobijschrift uitdrukkelijk anders is vermeld. Reacties RecidiveReductie@minjus.nl Abonnementen (gratis) RecidiveReductie@minjus.nl