Reizigerszorg Jaargang 12 Nummer 2 juni 2012

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Reizigerszorg Jaargang 12 Nummer 2 juni 2012 Naar het EK Voetbal? Laat u vaccineren! Gezond de wereld rond Mazelen is terug van weggeweest! Van 8 juni tot en met 1 juli vindt het Europees Kampioenschap voetbal plaats in Polen en Oekraïne. Momenteel heerst in Oekraïne een mazelenepidemie. Dit geldt vooral in het westen van Oekraïne, op de grens met Polen, Slowakije en Hongarije. Mazelen is een zeer besmettelijke ziekte en veroorzaakt wereldwijd nog steeds meer dan doden per jaar. Een virus dat wordt overgebracht door direct contact en via druppeltjes in de lucht veroorzaakt mazelen. De periode tussen besmetting met het mazelenvirus en de eerste verschijnselen van de ziekte duurt over het algemeen 10 tot 12 dagen. Ons advies aan iedere supporter die niet tegen mazelen is gevaccineerd en in het verleden de ziekte niet doorgemaakt heeft: haal tijdig een vaccinatie! Snel en gemakkelijk De GGD Op Reis app stelt de gebruiker in staat om snel en gemakkelijk te achterhalen wat allemaal nodig is voor Geel zien door Oranje? De Oranjekoorts begint al toe te nemen bij voetbalsupporters. Iedereen die thuis voor de buis gaat meegenieten, kan nog even wachten met de voorbereidingen. Maar de supporters die afreizen naar Oekraïne zullen hun vaccinatieboekje tijdig moeten controleren op de vaccinaties tegen hepatitis A (besmettelijke geelzucht) en DTP (difterie, tetanus en polio). Hiermee voorkomen zij een ongewenst souvenir na afloop van het voetbalfeest: geel zien door Oranje! In Oekraïne bestaat namelijk de kans op besmetting met hepatitis A. Ook komt zowel in Polen als Oekraïne nog rabiës (hondsdolheid) voor. Vermijd daarom contact met honden en katten. Toch gebeten? Bezoek dan direct een arts. De GGD beschermt, behalve tegen Oranjekoorts! Download nu de GGD Op Reis app Kent u de GGD op Reis app al? Met deze gratis app beschikt iedereen digitaal over alle reizigersinformatie. Deze is te downloaden via de Appstore en is binnenkort ook voor Androidtoestellen beschikbaar. een reis. Door het land van bestemming te kiezen, ziet de gebruiker in één oogopslag welke vaccinaties voor de reisbestemming nodig zijn of 1

2 aanbevolen worden. Via de app kan de gebruiker direct telefonisch een afspraak maken bij de GGD. Binnenkort is het ook mogelijk om online een afspraak te maken voor vaccinatie via de app. Een goede voorbereiding, handig en betrouwbaar Alle informatie om goed voorbereid op reis te gaan, is terug te vinden in de app. In de app staan algemene tips en informatie voor speciale doelgroepen. Denk hierbij aan zwangere vrouwen, diabetespatiënten en kinderen. Met de checklist, die naar eigen wens bewerkt kan worden, gaat de gebruiker goed voorbereid op reis. In de ABC-lijst staan alle ziekten en uitleg hierover overzichtelijk op een rij. Ook kan de gebruiker zelf vaccinaties noteren. Let op: de app vervangt hiermee niet het vaccinatiepaspoort! Voorzien van de laatste nieuwtjes is deze gratis app een handig hulpmiddel voor op reis. Voor de informatie in de app is gebruik gemaakt van de expertise van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR). Klik op de afbeelding om de app te downloaden of ga naar Vaccineren tegen kinkhoest voor een kraambezoek in Australië?! Kinkhoest is een vervelende ziekte. Kinkhoest gaat vanzelf over, maar dit kan soms maanden duren. Rust kan ervoor zorgen dat iemand wat minder hoestaanvallen krijgt. Voor ongevaccineerde zuigelingen (jonger dan 4 maanden) kan kinkhoest ernstige gevolgen hebben. Vrouwen die meer dan 34 weken zwanger zijn moeten zo veel mogelijk uit de buurt blijven van mensen met kinkhoest. Een vrouw kan tijdens de bevalling kinkhoest overdragen op de baby. Wereldwijd sterven elk jaar kinderen jonger dan één jaar aan kinkhoest, vooral in ontwikkelingslanden. De laatste tien jaar steekt de ziekte ook fors de kop op in Europa, de VS en Australië. Vanaf 1957 zit de kinkhoestvaccinatie in Nederland in het Rijksvaccinatieprogramma; kinderen worden op vierjarige leeftijd voor het laatst tegen kinkhoest gevaccineerd. De inenting geeft een goede maar geen volledige bescherming. De ziekte verloopt milder als een kind ingeënt is. Als het vaccin is uitgewerkt, bestaat bij volwassenen opnieuw de kans op besmetting. Om zuigelingen te beschermen tegen kinkhoest kunnen volwassenen zich opnieuw laten vaccineren. Dit geldt vooral voor (toekomstige) ouders en anderen die intensief contact met kinderen hebben, zoals grootouders. Ook beroepsgroepen die intensief met zuigelingen in aanraking komen, vaccinatie zoals kraamverzorgers en medewerkers kinderopvang, vallen binnen de doelgroep. In Nederland is er, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Australië of Maleisië, nog geen landelijk beleid om alle volwassenen die met zuigelingen in contact komen preventief te vaccineren. Wanneer volwassenen vanuit Nederland afreizen om op kraambezoek te gaan in onder andere Australië en Maleisie, krijgen zij daarom van het kraamgezin het verzoek om zich te laten vaccineren tegen kinkhoest. Vaccineren kan op het reizigersspreekuur van de GGD: of (lokaal tarief). 2

3 Voorkom reizigersdiarree: boil it, cook it, peel it, or forget it diarree zoals gebottelde dranken, gekookt water, thee of heldere soep. Voor jonge kinderen en ouderen wordt het gebruik van speciale oplossingen zoals Orale Rehydratie Solutie (ORS) aangeraden. Het is verstandig om zoveel te drinken, dat de urine lichtgeel van kleur blijft. Een dieet is niet nodig, wat men verdraagt mag men eten. Loperamide kan gebruikt worden bij waterige diarree, maar niet bij kinderen onder de twee jaar en zwangeren. Het mag ook niet gebruikt worden als de diarree bloederig is of als deze met koorts gepaard gaat. De GGD raadt middelen als Norit en Entosorbine af; ze zijn nauwelijks werkzaam en kunnen de werking van medicijnen zoals malariatabletten verminderen. Bovendien kleurt de ontlasting zwart en is dan niet meer zichtbaar of er sprake is van bloed bij de ontlasting. Veel reizigers krijgen reizigersdiarree. In de top drie staan Egypte, India en Thailand. Vaak denken reizigers dat ze alleen risico lopen als ze van straatstalletjes eten. Helaas is ook in de betere hotels de voedselhygiëne niet altijd optimaal. Wij kunnen onze klanten niet met een vaccinatie beschermen tegen reizigersdiarree. Wel adviseren wij de volgende preventieve maatregelen: na toiletgebruik en voor het eten goed handen wassen met water en zeep; geen leidingwater drinken, maar water uit verzegelde flessen waarvan de datum nog geldig is; geen ijsklontjes of koude melkproducten (ijs, melk, yoghurtdrank) gebruiken. Voorverpakt ijs is meestal veilig; geen rauwkost, salades of ongeschild fruit eten, maar fruit zelf schillen; uitsluitend goed gekookt of doorbakken vlees of vis eten; voorzichtig zijn met schaal- en schelpdieren, het is beter deze te vermijden; uitsluitend vers gekookt of gebakken (dus nog heet) voedsel eten. Diarree is niet altijd te voorkomen. Veel drinken is belangrijk bij diarree, Wanneer een arts raadplegen? Ouders van kinderen onder de twee jaar en mensen ouder dan zeventig jaar kunnen het best een arts raadplegen bij één of meer van de volgende klachten: meer dan drie maal waterdunne ontlasting binnen 8 uur; diarree met koorts ( 38.5 C); diarree met aanhoudend braken; diarree met bloedbijmenging; diarree die langer dan 1 dag duurt. Uiteraard krijgen alle bezoekers van de het GGD-spreekuur deze informatie niet alleen mondeling, maar ook op papier, om deze thuis of op reis nog eens na te lezen. 3

4 Uit de media Overstroming Overstromingen in Zuidoost-Azië Malaria in Gambia LCR Regelmatig worden gevallen van malaria gemeld bij toeristen die in Gambia zijn geweest tijdens het regenseizoen (november-december). In 2010 overleden twee Nederlandse reizigers aan malaria na een kort verblijf in Gambia. Zij hadden geen malariaprofylaxe gebruikt. Gambia is een populair land aan het worden voor lastminute strandvakanties. Als één van de weinige landen in West- Afrika wordt de gelekoortsvaccinatie niet verplicht gesteld. Reizigers bezoeken hierdoor minder snel een GGD voor malaria- en vaccinatieadvies. De GGD adviseert met klem malariamaatregelen bij ieder bezoek aan Gambia. Malaria na een bezoek aan de Bahamas LCR, Medio oktober vonden ernstige overstromingen plaats in Zuidoost-Azië door de toename van regenval tijdens het regenseizoen. Overstromingen geven een verhoogd risico op uitbraak van infectieziekten door voedsel, water en insecten. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken geeft informatie over de getroffen gebieden en over welke gebieden vermeden moeten worden. In december 2011 werd gemeld dat de situatie zich normaliseerde waardoor het advies was bijgesteld. Zware stormen en ernstige overstromingen kunnen zonder waarschuwing voorkomen in Thailand, vooral tijdens het regenseizoen dat loopt van mei tot oktober, maar soms ook buiten deze periode. Bekijk voor actuele informatie: reizen-en-landen/reisadviezen. CDC In de Verenigde Staten is een geval van malaria gemeld. De inwoner verbleef op het eiland Great Exuma en had verder niet buiten de VS gereisd. In de periode 2006 tot 2008 vond op Great Exuma een aantal uitbraken plaats van malaria tropica. Naar aanleiding hiervan is een intensieve surveillance gestart. Het LCR adviseert strikte antimuggenmaatregelen. 4

5 Afrikaanse slaapziekte in Kenia ECDC Twee toeristen uit België en Duitsland zijn in Kenia besmet geraakt met Trypanosomiasis, de veroorzaker van Afrikaanse slaapziekte. Zij bezochten het Masai Mara wildpark tussen half januari en begin februari Hoewel het niet ongewoon is dat toeristen besmet raken, zijn dit de eerste besmette reizigers in Kenia sinds Slaapziekte komt voor in wildparken in bepaalde Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara. Besmetting vindt plaats door een vaak pijnlijke beet van een besmette tseetseevlieg. De vlieg is ongeveer twee keer zo groot als een huisvlieg. De vliegen worden besmet door geïnfecteerde dieren of mensen. Een tot drie weken na de beet kan een zweer ontstaan en een paar dagen daarna ontstaat hoge koorts. Organen, zoals de lever en het hart, kunnen aangetast zijn en er ontstaat een hersenontsteking (encephalitis) die tot coma kan leiden. De ziekte is altijd dodelijk als deze niet behandeld wordt. Reizigers kunnen zich het beste beschermen tegen beten van deze vlieg door stevige bedekkende kleding te dragen en de huid met een insectenwerend middel in te smeren. DEET werkt niet zo goed tegen tseetseevliegen en moet vaak opnieuw gesmeerd worden. Het beste is om niet in open wagens in natuurparken rond te rijden. Wildpark Dengue in Suriname Meningokokkose in Afrika Surinaams bureau voor Openbare Gezondheidszorg (BOG) Begin dit jaar melde het BOG een toename van dengue tijdens het regenseizoen. Het BOG heeft sinds december de muggenbestrijding in Groot Henar en de Westelijke polders in Nickerie geïntensiveerd. Volgens het BOG neemt het aantal nieuwe gevallen van dengue af en is de epidemie over haar hoogtepunt heen. Toch wordt aan reizigers altijd geadviseerd om antimuggenmaatregelen te treffen tegen dengue. WHO In 2012 zijn uitbraken gemeld van meningokokkose in Benin, Burkina Faso, Tsjaad, Ivoorkust en Ghana. Met behulp van geïntensiveerde maatregelen, behandeling van patiënten en grote vaccinatiecampagnes wordt geprobeerd om de uitbraak in te perken. Advies aan reizigers naar dergelijke landen is om reisadvies in te winnen bij een vaccinatiebureau. 5

6 Visiting Friends and Relatives wie zijn dat precies? Migranten die hun land van herkomst bezoeken worden in de reizigersgeneeskunde aangeduid als VFR: visiting friends and relatives. Ook de partner en kinderen die in het verblijfsland geboren zijn worden hiertoe gerekend. Deze groep loopt meer risico op reizigersziekten. Bij een bezoek aan familie of vrienden in het land van herkomst wordt niet snel gedacht aan de mogelijke gezondheidsrisico s. Het is een bekend land en logeren bij familie of vrienden lijkt heel vertrouwd en veilig. Het blijft echter een reis naar een land met risico s. De nauwe contacten met de plaatselijke bevolking maken het risico op infectieziekten zelfs groter. Daarnaast reizen VFR vaker naar gebieden met een hoog risico op infectieziekten en is de verblijfsduur gemiddeld langer. Malaria, darminfecties, buiktyfus, hepatitis A en B, tuberculose en soa komen dan ook meer voor. En dat terwijl de meeste migranten die hun land van herkomst bezoeken meestal reizen zonder reizigersadvisering, reisvaccinaties of malariaprofylaxe. Migranten die hun land van herkomst bezoeken, zijn hierdoor ook een risicogroep voor het meenemen van importziekten; juist doordat ze meer contact hebben met de lokale bevolking. VFR 6

7 Vaccineren kost geld maar beschermt de gezondheid Soms profiteren migranten van natuurlijk verworven immuniteit als zij zijn opgegroeid in een ontwikkelingsland. Ze hebben bijvoorbeeld Hepatitis A doorgemaakt wat een levenslange bescherming geeft. Dit geldt echter alleen voor de oudere generaties en is afhankelijk van het land van herkomst, hoe lang men in het land gewoond heeft en wat de woonomstandigheden waren. Niet alle doorgemaakte infecties geven een levenslange bescherming. Zo loopt de semi-immuniteit tegen malaria terug bij het verlaten van het risicogebied. In Nederland geboren kinderen van immigranten uit bijvoorbeeld tropisch Afrika bezitten geen enkele immuniteit tegen malaria. Ouders beseffen dit niet altijd en beschermen hun kinderen hier niet tegen. Daardoor komen de meeste gevallen van malaria voor bij kinderen van migranten die naar het land van herkomst reizen. GGD biedt maatadvies De GGD kan een passend advies geven aan VFR. Deze groep reizigers is niet altijd op de hoogte van het feit dat de kosten voor reizigersadvisering, vaccinaties en malariatabletten geheel of gedeeltelijk vergoed worden door hun zorgverzekeraar in het aanvullend pakket. Omdat de kosten een rol kunnen spelen, vragen wij u hen hierover te informeren. vaccinatie In onze moderne samenleving is reizen, waarbij lange afstanden worden overbrugd, geen uitzondering meer. Meer en meer mensen willen de wereld verkennen en trekken er op uit. Een reis plannen houdt echter meer in dan naar een reisbureau stappen of op internet boeken. Onze gezondheid is een kostbaar De zorgverzekeraars UVIT (Univé, VGZ, bezit en daar moeten wij zelf voor IZA en Trias) en CZ hebben met de GGD zorgen. Het is daarom raadzaam om aparte prijsafspraken gemaakt die voor vooraf te informeren of vaccinaties de reizigers mogelijk voordeliger zijn. of malariatabletten nodig zijn voor Op de website van de zorgverzekeraars de reis. die bij de UVIT-groep horen, staat dit Vaccinaties kosten geld maar geven ook duidelijk vermeld. Dit geldt niet vaak ook langere tijd bescherming. voor de website van CZ maar de korting Laat de kosten van de vaccinaties wordt wel gegeven door de GGD. Een niet de sluitpost zijn van de reisbegrotinguur afspraak maken voor het reizigersspreek- van de GGD is heel makkelijk via 7

8 De inhoud van deze Reizigerszorg Nieuwsbrief vloeit voort uit een gezamenlijk initiatief van de GGD en in Noord-Brabant, Zeeland en Limburg-Noord. De Reizigerszorg Nieuwsbrief verschijnt 2 maal per jaar. Redactie: Lieke Scheepers, GGD Zeeland Annemarie de Gouw, GGD Hart voor Brabant Anja Buntsma, GGD West-Brabant Annemarie Rouw, GGD Brabant- Zuidoost May Janssen, GGD Limburg-Noord Wist u dat? onlangs een Amerikaanse toerist op de Bahama s is besmet met malaria? in 2012 al meerdere uitbraken van meningokokkose zijn geweest in Benin, Burkina Faso, Tsjaad, Ivoorkust en Ghana? dit een groot probleem is voor de lokale mensen maar dat zelden reizigers besmet worden? reizigersdiarree de meest voorkomende klacht bij reizigers is? u ook diarree kan oplopen van ongekookt voedsel in duurdere restaurants en in hotels? diarree gevaarlijk kan zijn voor jonge kinderen en oudere mensen? migranten een verhoogd risico hebben op het oplopen van infectieziekten bij bezoek aan het land van herkomst? bij kinderen van migranten die naar het land van herkomst reizen de meeste gevallen van malaria voorkomen? de natuurlijk verworven immuniteit, opgedaan in het land van herkomst, soms afneemt of verdwijnt na vertrek uit het geboorteland? Vormgeving: De Code, s-hertogenbosch Eindredactie: Linda Toet De redactie is benieuwd naar uw reactie op deze Reizigers - zorg Nieuwsbrief. Heeft u opmerkingen of suggesties over de inhoud, of heeft u een specifieke vraag die u in de volgende nieuwsbrief beantwoord wilt zien? Neem dan contact op met de afdeling reizigerszorg van de GGD in uw regio. Een telefoontje is voldoende. Colofon GGD Hart voor Brabant Postbus DA Tilburg GGD West-Brabant Postbus DA Tilburg GGD Brabant-Zuidoost Postbus AV Helmond Afsprakenbureau Reizigerszorg: of (10 ct/min) 8