Over de brug. keuzebegeleiding derde klas >>>

Transcriptie

1 Over de brug keuzebegeleiding derde klas

2 2 over de brug - 3e klas I n h o u d d Inhoudsopgave Inleiding 3 1.Tweede fase 4 2.Kies ik havo of vwo? 7 3.Het HAVO-programma 8 4.Het VWO-programma: atheneum 11 4.Het VWO-programma: gymnasium 14 5.Kiezen met behulp van de computer 17 6.Eens gekozen blijft gekozen? 17 7.Wie helpen je bij je keuze? 19 8.Het een en ander op een rij Vakkenvoorlichting 22 Nederlands 22 Engels 22 Frans 23 Duits 24 Maatschappijleer 25 Geschiedenis 26 Lichamelijke opvoeding 28 Levensbeschouwing 28 Culturele en Kunstzinnige Vorming 29 Latijn en Grieks en Klassieke Culturele Vorming 34 Chinese taal en cultuur 35 Wiskunde 36 Economie 39 Filosofie 40 Aardrijkskunde 41 Biologie 43 Scheikunde 44 Natuurkunde 44 Informatica 46 Management en Organisatie 47 Oriëntatie op Studie en Beroep Modules 50

3 3 over de brug - 3e klas I n l e i d i n g Aan de ouders en leerlingen van de derde klassen Aan het einde van dit schooljaar ronden jullie de driejarige brugperiode op onze school definitief af. Je gaat Over de Brug naar de bovenbouw, oftewel naar de Tweede Fase; dat betekent dat je een definitieve keuze gaat maken voor havo of vwo en voor één van de vier profielen die al min of meer een voorbereiding zijn op een latere vervolgopleiding en een later beroep. Met de algemeen oriënterende lessen in Keuzeweb van de eerste maanden van dit schooljaar heb je een koers uitgezet naar je eerste voorlopige keuze voor volgend jaar als je naar de bovenbouw gaat. Enkele maanden later vragen we je om je keuze definitief te maken. Je krijgt van ons dit boekje Over de Brug 1 mee naar huis waarin alle informatie is opgenomen die je nodig hebt om die eerste voorlopige keuze alvast zo goed mogelijk te maken. Eind december ontvangen je een advies over de voorlopige keuzes die je hebt gemaakt. Dit advies is gebaseerd op je rapport, je prestaties van de afgelopen jaren en vooral ook op je inzet en je motivatie. In de maanden daarna heb je uitgebreid de gelegenheid om met de decaan of met je klassendocent of vakdocenten je keuzes nog eens goed door te praten.uiteraard mogen je ouders bij die gesprekken aanwezig zijn; we vragen ze dan wel daarvoor via school telefonisch of per mail contact met ons op te nemen! De volgende data zijn van belang! Je voorlopige keuze maak je op donderdag 4 december 2014 en uiterlijk op dinsdag 31 maart 2015 moet jouw definitieve keuze ondertekend en ingeleverd zijn. Bewaar in de toekomst al het materiaal dat je krijgt en gebruikt, om je zo goed mogelijk voor te bereiden op de keuze van je vervolgopleiding! Succes met het maken van de juiste keuzes! Tilburg, november 2014 De decanen: mevr. I. Kalthoff: Klas b3a, b3c, b3e, b3h en b3i F. Schijvens Klas b3b, b3d, b3f, b3g 1 Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

4 4 over de brug - 3e klas 108 Hoofdstuk Tweede Fase Na de driejarige brugperiode in de onderbouw volgt nu de bovenbouwperiode op havo of vwo die ook wel de Tweede Fase wordt genoemd. Van de leerlingen in de bovenbouw wordt verwacht dat ze meer zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid t.a.v hun studieaanpak laten zien. Veel vakken werken bijv. met studiewijzers; dit zijn stofomschrijvingen,(huiswerk-) opdrachten, studietips, toets- en proefwerkschema s voor een heel trimester. De leerlingen werken vaak in de klas al aan deze opdrachten en buiten de lessen weten ze in principe wat zij moeten bestuderen of maken. De studielast in de Tweede Fase Het lesprogramma in de Tweede Fase voor havo en vwo heeft een vast aantal studie-uren en een lesprogramma dat globaal bestaat uit een Gemeenschappelijk deel, een Profieldeel en een zogenaamd Vrij deel. Leerlingen die naar het havo gaan en nog twee jaar moeten studeren moeten in totaal 3200 SLU s volgen en leerlingen die naar het vwo gaan en nog drie jaar moeten studeren hebben een lesprogramma van 4800 SLU s. De afkorting SLU staat voor een studielastuur. In een studielastuur zit alle tijd die een leerling moet besteden aan een bepaald vak. In die SLU s zit al het werk dat je voor zo n vak moet doen. Dat betekent dus : alle lessen die je voor dat vak moet volgen maar ook het huiswerk dat je daarvoor moet maken, de boeken die je ervoor moet lezen of de praktische opdracht die je misschien voor zo n vak moet maken. Het Profieldeel Het Profieldeel bevat een aantal vakken die vaak onderling samenhangen om een goede voorbereiding te geven als je later een studie wilt gaan volgen in een bepaalde richting aan het HBO (Hoger Beroepsonderwijs) of het WO (Wetenschappelijk Onderwijs/ de Universiteit). Er zijn vier Profielen: twee zogenaamde Maatschappij -profielen en twee zogenaamde Natuur -profielen. In het Profiel Cultuur en Maatschappij (CM) ligt het accent voornamelijk op talen en kunstvakken. Het is met name een goed profiel als je iets wilt gaan doen in de sector kunst en cultuur, communicatie, onderwijs, sociale en maatschappelijke vorming. Het profiel Economie en Maatschappij (EM) waarin de vakken economie, wiskunde en ook de talen een belangrijke rol spelen bereiden voor op studies in de economische en commerciële sector. Het profiel Natuur en Gezondheid (NG) waarin de vakken scheikunde, natuurkunde, biologie en wi (A of B) zitten bereiden voor op studies in de gezondheidszorg of in de sector chemie, milieu of agrarisch. In het profiel Natuur en Techniek (NT) ligt het accent op de vakken natuurkunde, scheikunde en wib. Als je belangstelling en de nodige capaciteiten hebt voor bijv. een studie in de richting van techniek of ICT is dit het juiste profiel. In Hoofdstuk 3 vind je per profiel de vakken

5 5 over de brug - 3e klas die je daarin verplicht en soms naar keuze moet of mag volgen. Het vrije deel Naast het verplicht gemeenschappelijk deel en het gekozen profiel met verplichte profielvakken, kiezen de leerlingen nog een keuzevak. De meeste leerlingen houden bovendien in de vrije ruimte een bandbreedte over binnen de voorgeschreven totale studielast (3200 voor havo en 4800 voor vwo), die op het Theresialyceum ingevuld moet worden met een keuze uit het vvvv-programma: verdiepen, verbreden, versterken en verkennen. De bandbreedte is afhankelijk van de vakken die de leerling kiest in het profiel. Het ene vak heeft namelijk meer studielasturen dan het andere. Verdieping richt zich op specialisatie binnen de profielvakken. Zo kan een leerling die kiest voor een Natuurprofiel kennismaken met onderdelen van de vakken natuur- en scheikunde of biologie die binnen het reguliere vak slechts oppervlakkig aan de orde komen. Verbreding bestaat uit leerinhoud die past bij het gekozen profiel maar daar binnen nauwelijks aan de orde komt, zoals gespreksvaardigheid in de Spaanse taalk, cryptologie of direct prototyping. Deze extra kennis wordt aangeboden in de vorm van kleinere modulen van 40 of 80 studielasturen. Versterking gebeurt met name door coaching door de mentor. Op 4havo en vwo en op 5havo worden hieraan 30 klokuren op jaarbasis besteed. Deze zogenaamde mentoruren vallen buiten de bandbreedte die overblijft. Versterken kan echter ook een ondersteuning zijn in het ontwikkelen van studievaardigheden. In de bovenbouw moeten de leerlingen zelfstandiger aan de slag, zij moeten hun eigen studie meer plannen en sommige kunnen daar wel wat hulp bij gebruiken. Ook biedt een aantal vakken een versterkingsmodule aan die vergelijkbaar is met de begeleidingslessen uit de onderbouw. Verkennen doe je o.a. bij Oriëntatie op Studie en Beroep (OSB - H9 p48). Het keuze-aanbod binnen het vvvv-programma van 4 havo, 4 vwo en 5vwo vind je in hoofdstuk 10. Let wel: of de modules ook daadwerkelijk gegeven gaan worden hangt af van een voldoende belangstelling. Als duidelijk wordt dat een module niet door zal gaan, worden jullie daarover natuurlijk geïnformeerd. Je kunt dan bij de definitieve keuze voor havo of vwo en de profielen ook je keuze van modules aanpassen. Sprokkelen Sommige leerlingen zouden graag meer vakken willen volgen dan verplicht is. Als je zo n extra vak wilt, kiezen moet je daarbij rekening houden met twee zaken. In de eerste plaats bepalen de docenten die jou in de derde klas lesgeven bij de laatste rapportvergadering of ze jou toestemming geven voor het volgen van dat vak of niet. Ze letten daarbij niet alleen op je rapportcijfer maar kijken ook naar je motivatie voor dat vak en naar jouw studiehouding in het algemeen. En in de tweede plaats moet

6 6 over de brug - 3e klas 1 je rekening houden met het feit dat het door jou gekozen vak misschien wel niet of slechts ten dele in jouw rooster geplaatst kan worden. In dat geval zul je niet alle lessen of soms helemaal geen lessen van dat vak kunnen volgen. Zo n vak waar wij geen inroostergarantie voor kunnen geven, noemen wij een sprokkelvak. Je begrijpt dat je over een grote dosis zelfstandigheid moet beschikken om zo n vak te kunnen volgen. Als je toch overweegt om een sprokkelvak erbij te nemen, raden wij je aan dat aan te geven op de uitdraai van je keuzeformulier. De definitieve toestemming of afwijzing voor het volgen van een sprokkelvak krijg je dus pas na de overgangsvergadering. Als je hiervoor toestemming krijgt, ga je na de grote vakantie samen met je afdelingsleider in de bovenbouw kijken hoe het volgen van dit sprokkelvak voor jou in jouw rooster uitpakt. Als je een vak mag sprokkelen hoef je geen extra modules te volgen. Houd er wel rekening mee dat je dit sprokkelvak gedurende minimaal één jaar moet volgen. Overstap havo/vwo Sommige leerlingen vinden het beter om eerst het diploma havo te halen om daarna eventueel nog vwo te doen (zie ook hoofdstuk 6). Als je serieus overweegt om de mogelijkheid van vwo open te houden moet je bij de samenstelling van het havo-pakket ook al eens naar het gemeenschappelijk en het profieldeel op vwo kijken. Aangezien op vwo twee moderne vreemde talen verplicht zijn, is het wenselijk om op havo ook al een tweede moderne vreemde taal te volgen. Bij een keuze voor het profiel Cultuur en Maatschappij op havo lijkt het verstandig om wiskunde A te kiezen vanwege de verplichting op vwo om wiskunde te doen. Vraag eventueel advies aan je decaan. Gymnasium In Hoofdstuk 9 van dit boekje kun je lezen waarom de opleiding gymnasium zo waardevol is. Je krijgt een gymnasiumdiploma als je ten minste één klassieke taal hebt gevolgd. De keuze van Latijn of Grieks kan bij ieder profiel gemaakt worden naast de verplichte profielvakken en één profielkeuzevak. Alleen binnen het profiel Cultuur en Maatschappij kun je beide klassieke talen volgen. In het programma van de klassieke taal zit ook het onderdeel klassieke culturele vorming (tot en met nog een apart vak: kcv). Hierdoor wordt het bestuderen van de taal gekoppeld aan een inleiding in de klassieke cultuur die in een groot aantal opzichten aan de wieg heeft gestaan van onze moderne westerse samenleving. Als gymnasiast volg je dan zowel ckv als -binnen Latijn of Grieks-kcv.

7 7 over de brug - 3e klas 208 Hoofdstuk Kies ik havo of vwo? De keuze tussen hoger algemeen vormend onderwijs (havo) en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo) heeft met verschillende zaken te maken. De keuze is o.a. afhankelijk van je intellectuele capaciteiten, je zin om te leren, je doorzettingsvermogen en je aanleg om theoretisch of juist praktisch bezig te zijn. Het havo (5 jaar) leidt op voor studies in het hoger beroepsonderwijs (HBO); je wordt opgeleid voor een specifiek beroep en de studie is erg op dat beroep gericht; je loopt tijdens je HBO-opleiding regelmatig stage bij bedrijven of instellingen. Het vwo (6 jaar) leidt in eerste instantie op voor universitaire studies; er wordt een kritische houding van je verwacht; bestaande kennis is in dergelijke studies niet heilig; je gaat op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Deze studies zijn veelal theoretisch van karakter; stage lopen vindt vaak pas plaats in de laatste fase van de studie. Het is natuurlijk belangrijk dat je weet wat de opleidingseisen van HBO s en universiteiten zijn. Op onze website leerlingen decanaat doorstroomrechten vind je de zogenaamde doorstroomrechten. Van alle opleidingen is op te zoeken of je een havo- of vwo- opleiding nodig hebt en met welk(e) profiel(en) en eventueel aanvullend vak je in principe toelaatbaar bent. Als je bij ons op school naar het vwo wil, dan moeten je eindrapportcijfers gemiddeld 6.7 zijn. (zie schoolgids website onder overgangsnormen). Wanneer je gemiddelde 6.5 of 6.6 is, dan kom je in bespreking op de docentenvergadering. De volgende vakken worden daarbij niet meegerekend: hedendaagse muziek, Spaans, informatiekunde, Latijn/ Grieks, natuurwetenschappen

8 8 over de brug - 3e klas 3 08 Hoofdstuk Het HAVO-programma Totale studielast: 3200 SBU Voor iedereen verplicht: het gemeenschappelijk deel, het profielwerkstuk en het vier V - programma! Het gemeenschappelijk deel: Nederlands Engels maatschappijleer culturele en kunstzinnige vorming lichamelijke opvoeding 1 levensbeschouwing Profielwerkstuk 400 uur 360 uur 120 uur 120 uur 120 uur 120 uur 80 uur Vier V programma: verbreden/verdiepen/versterken/verkennen 160 uur (NT) 200 uur (EM, CM, NG ) Het profiel Cultuur en Maatschappij: (CM) De verplichte profielvakken: geschiedenis 2e moderne vreemde taal ( Fa of Du ) 320 uur 400 uur Maak een keus uit: kunstvak beeldend / muziek 3e moderne vreemde taal ( Fa of Du) 320 uur 400 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): economie aardrijkskunde 400 uur 320 uur Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: economie* aardrijkskunde* 3e moderne vreemde taal (Fa of Du ) kunstvak beeldend / muziek* management & organisatie wiskunde A informatica 400 uur 320 uur 400 uur 320 uur 320 uur 320 uur 320 uur * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen!

9 9 over de brug - 3e klas Het profiel Economie en Maatschappij: (EM) De verplichte profielvakken: wiskunde A economie geschiedenis 320 uur 400 uur 320 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): management & organisatie 2e moderne vreemde taal ( Fa of Du ) 320 uur 400 uur Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: management & organisatie* 2e moderne vreemde taal (Fa of Du )* 3e moderne vreemde taal (Fa of Du ) aardrijkskunde informatica kunstvak beeldend / muziek 320 uur 400 uur 400 uur 320 uur 320 uur 320 uur * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen! Het profiel Natuur en Gezondheid: (NG) De verplichte profielvakken: biologie scheikunde 400 uur 320 uur Maak een keus uit: wiskunde A wiskunde B 320 uur 360 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): aardrijkskunde natuurkunde 320 uur 400 uur Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: aardrijkskunde* natuurkunde* 320 uur 400 uur

10 10 over de brug - 3e klas 3 economie informatica 2e moderne vreemde taal (Fa of Du ) kunstvak beeldend/muziek 400 uur 320 uur 400 uur 320 uur * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen! Het profiel Natuur en Techniek (NT) De verplichte profielvakken: wiskunde B natuurkunde scheikunde 360 uur 400 uur 320 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): informatica biologie 320 uur 400 uur Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: informatica* biologie* economie aardrijkskunde 2e moderne vreemde taal ( Fa of Du ) kunstvak beeldend/muziek 320 uur 400 uur 400 uur 320 uur 400 uur 320 uur * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen!

11 11 over de brug - 3e klas 4 08 Hoofdstuk HET VWO-PROGRAMMA; atheneum: Totale studielast: 4800 SLU Voor iedereen verplicht: het gemeenschappelijk deel, het profielwerkstuk en het vier V -programma! Het gemeenschappelijk deel: Nederlands Engels 2e moderne vreemde taal ( Fa of Du ) maatschappijleer culturele en kunstzinnige vorming lichamelijke opvoeding 1 algemene natuurwetenschappen (onder voorbehoud) levensbeschouwing 400 uur 120 uur 160 uur 160 uur 120 uur 160 uur Profielwerkstuk 80 uur Vier V programma: verbreden/verdiepen/versterken/verkennen 280 uur ( NT ) 320 uur ( EM, CM, NG ) Het profiel Cultuur en Maatschappij: (CM) De verplichte profielvakken: geschiedenis maak een keus uit: wiskunde A wiskunde C 520 uur Maak een keus uit: kunstvak beeldend / muziek 3e moderne vreemde taal ( Fa of Du ) Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): economie aardrijkskunde Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: economie* aardrijkskunde* kunstvak beeldend / muziek* 3e moderne vreemde taal ( Fa of Du )* management & organisatie informatica filosofie Chinese taal en cultuur

12 12 over de brug - 3e klas 4 * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen! Het profiel Economie en Maatschappij: (EM) De verplichte profielvakken: economie geschiedenis Maak een keus uit: wiskunde A wiskunde B 520 uur 600 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): management & organisatie aardrijkskunde Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: management & organisatie* aardrijkskunde* kunstvak beeldend / muziek* 3e moderne vreemde taal ( Fa of Du )* informatica filosofie Chinese taal en cultuur * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen! Het profiel Natuur en Gezondheid: (NG) De verplichte profielvakken: biologie scheikunde Maak een keus uit: wiskunde A wiskunde B 520 uur 600 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): aardrijkskunde natuurkunde

13 13 over de brug - 3e klas Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: aardrijkskunde* nauurkunde* economie informatica wiskunde D filosofie Chinese taal en cultuur kunstvak beeldend/muziek * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen! Het profiel Natuur en Techniek (NT) De verplichte profielvakken: wiskunde B natuurkunde scheikunde 600 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): wiskunde D biologie Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: wiskunde D* biologie* economie aardrijkskunde Informatica filosofie Chinese taal en cultuur kunstvak beeldend/muziek * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen!

14 14 over de brug - 3e klas 408 Hoofdstuk HET VWO-PROGRAMMA; Gymnasium: Totale studielast: SLU Voor iedereen verplicht: het gemeenschappelijk deel, het profielwerkstuk en het V -programma! Het gemeenschappelijk deel: Nederlands Engels Klassieke taal ( La of Gr ) maatschappijleer culturele en kunstzinnige vorming lichamelijke opvoeding 1 algemene natuurwetenschappen (onder voorbehoud) levensbeschouwing 400 uur 760 uur 120 uur 160 uur 160 uur 120 uur 160 uur Profielwerkstuk 80 uur V programma: verkennen Het profiel Cultuur en Maatschappij: (CM) De verplichte profielvakken: geschiedenis Maak een keus uit: wiskunde A wiskunde C 520 uur Maak een keus uit: 2e Klassieke taal kunstvak beeldend / muziek 2e moderne vreemde taal ( Fa of Du ) 600 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): economie aardrijkskunde Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: economie* aardrijkskunde* kunstvak beeldend / muziek* 2e/3e moderne vreemde taal ( Fa of Du )* management & organisatie

15 15 over de brug - 3e klas 4 informatica filosofie Chinese taal en cultuur * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen! Het profiel Economie en Maatschappij: (EM) De verplichte profielvakken: economie geschiedenis Maak een keus uit: wiskunde A wiskunde B 520 uur 600 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): management & organisatie aardrijkskunde Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: management & organisatie* aardrijkskunde* kunstvak beeldend / muziek* 2e moderne vreemde taal ( Fa of Du )* informatica filosofie Chinese taal en cultuur * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen! Het profiel Natuur en Gezondheid: (NG) De verplichte profielvakken: biologie scheikunde Maak een keus uit: wiskunde A 520 uur wiskunde B 600 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken.

16 16 over de brug - 3e klas 4 ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): aardrijkskunde natuurkunde Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: aardrijkskunde* nauurkunde* economie informatica wiskunde D filosofie 2e moderne vreemde taal (Fa of Du) Chinese taal en cultuur kunstvak beeldend/muziek * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen! Het profiel Natuur en Techniek (NT) De verplichte profielvakken: wiskunde B natuurkunde scheikunde 600 uur Profielkeuzevakken: Kies minimaal één vak uit de twee onderstaande profielkeuzevakken. ( je mag ze ook alletwee kiezen! ): wiskunde D biologie Kies uit onderstaande profielkeuzevakken nog één extra vak, als je slechts één vak hebt gekozen uit de twee bovenstaande profielkeuzevakken: wiskunde D* biologie* economie aardrijkskunde Informatica filosofie 2e moderne vreemde taal (Fa of Du) Chinese taal en cultuur kunstvak beeldend/muziek * = heb je één van deze vakken ergens anders al gekozen, dan vervalt dit vak als keuze. Je kunt natuurlijk niet twee keer hetzelfde vak kiezen!

17 17 over de brug - 3e klas 508 Hoofdstuk Kiezen met behulp van de computer We vragen je om na lezing van dit boekje samen met je ouder(s)/ verzorger(s) een voorlopige maar zorgvuldige keuze te maken. Hoewel je deze keuze nog kunt veranderen en bijstellen, moet dit al serieus gebeuren. De school zal je immers al in week 51 een advies geven over de haalbaarheid van de keuze en je verdere onderzoek (gesprekken met vakdocenten, klassendocent, decaan) is gebaseerd op je voorlopige keuze. Bovendien: als je al bij je voorlopige keuze voor havo kiest, zul je na de kerstvakantie voor toetsen al cijfers krijgen op havo-niveau. Twijfel je nog aan de keuze voor havo, kies dan altijd voor vwo (atheneum of gymnasium). Je eerste voorlopige keuze maak je kenbaar onder leiding van je decaan met behulp van het pakketkeuzeprogramma op de computer. 6 Eens gekozen blijft gekozen? 1. Welke overstapmogelijkheden zijn er? Hoofdstuk Na het inleveren van je definitieve keuze op dinsdag 31 maart 2015, kun je in principe geen wijzigingen meer aanbrengen in je profielkeuze en je keuzevakken. Overstapmogelijkheden van de ene studierichting naar de andere zijn er wel: 1 2 Bij bevordering op het eind van het derde brugjaar naar 4 havo is ook de overstap mogelijk naar het MBO (ROC). Tijdens het schooljaar overstappen, bijvoorbeeld van 4 vwo naar 4 havo of van profiel veranderen is niet mogelijk. Er kunnen zich wel bijzondere, onvoorziene omstandigheden voordoen, op grond waarvan je aan jouw afdelingsleider vraagt of in jouw geval een uitzondering gemaakt kan worden. (Neem dan wel zo spoedig mogelijk contact met hem/haar op.) Je begrijpt natuurlijk dat een overstap tijdens het jaar zeker niet mogelijk is als je door de docenten in de derde klas gewaarschuwd bent voor het risico dat je keuze voor je inhield, of wanneer je deze keuze zelfs ontraden is.

18 18 over de brug - 3e klas Met het diploma havo kun je toegelaten worden tot de vijfde klas vwo, als je vakkenkeuze op de havo goed aansluit bij het gemeenschappelijk deel en het profiel op het vwo. De toelatingscriteria zijn: Niet toelaatbaar zijn leerlingen zonder havodiploma en leerlingen die 7 jaar of langer over hun havo-opleiding hebben gedaan of 8 jaar of langer over hun VMBO-t / havo-opleiding. Voor overige kandidaten worden twee criteria gehanteerd: 1. Het advies van de docenten van 5 havo moet positief zijn. 2. Het gemiddeld eindcijfer van de schoolexamens moet 6,5 of meer zijn. a. Toelaatbaar zijn leerlingen die aan 1 en 2 voldoen. b. Afgewezen zijn leerlingen die niet aan 1 en niet aan 2 voldoen. c. Twijfel bestaat bij leerlingen die slechts aan één criterium voldoen. Zij kunnen worden toegelaten of afgewezen. De toelatingscommissie zal hierover beslissen, rekening houdend met schoolcarrière, inzet en gedrag van de betrokkenen. De procedure is verder in te zien op via de schoolgids > inrichting tweede fase en via de downloads. NB 1: Betrokken leerlingen genieten vrijstelling van: maatschappij leer, ANW en CKV. Zij dienen uiteraard een profiel te kiezen dat aansluit bij het profiel van 5 havo. NB 2: Bij wisseling van afdeling 5 havo naar 5 vwo moet de kandidaat in de loop van het 5e vwo-leerjaar de leerstof van het 4e leerjaar vwo bijwerken en krijgt de kandidaat een toets voor zover er Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) aan de orde is geweest. Zijn er meerdere PTA-toetsen (per vak) afgenomen in 4 vwo dan kan de kandidaat volstaan met één toets over de hele stof van dat vak. Er moet dan een weging toegepast worden die overeenkomt met die van de gemiste werken op 4 vwo.

19 19 over de brug - 3e klas Wie helpen je bij je keuze? 7 Hoofdstuk 1. Je ouders Voor een goede keuze is zelfkennis noodzakelijk en gelukkig kunnen anderen je daarbij goed helpen. Daarbij denken we allereerst aan je ouders, die je het beste zullen kennen. Met die gedachte op de achtergrond hebben we vóór de herfstvakantie je ouders uitgenodigd voor een informatieavond. En nu vragen we je dit informatieboekje ook door je ouders te laten lezen, zodat je met hen de punten die voor jou van belang zijn, kunt bespreken. 2a. De school In de periode september - december is er een aantal klassikale lessen over studie- en beroepskeuze geweest via DeDecaan.net met Keuzweb. Ook in de bovenbouw gebruik je de DeDecaan.net. 2b.Docenten en decanen a. Je vakdocenten en je klassendocent zullen je graag te woord staan als je met hen wilt praten over je capaciteiten voor hun vak of als je nog meer te weten wilt komen over het eindexamenprogramma van hun vak. Bovendien brengen zij 2x gedurende dit schooljaar een advies uit over je keuze. b. De decaan kan je inlichtingen verschaffen over studies en opleidingen, toelatingseisen en -wensen en je naar literatuur en adressen verwijzen als je ergens meer over wilt weten. Het kan ook zijn dat je over de profielkeuze of de keuze van studierichting wilt praten, bijvoorbeeld als je twijfelt in verband met je capaciteiten en toekomstmogelijkheden of -plannen. Maak van de gelegenheid gebruik om met de decaan over je keuze van gedachten te wisselen. 3. De decanenkamer/olc In de decanenkamer en in het OLC vind je veel boeken, brochures en folders over opleidingen en studiemogelijkheden na havo en vwo. Als je precies wilt weten wat er allemaal is, of je bent op zoek naar een boekje of brochure over één bepaald beroep of een bepaalde opleiding, kom dan naar de decanenkamer. Natuurlijk kun je ook via internet veel informatie inwinnen. Op de decanensite van het Theresialyceum is een aantal bruikbare links vermeld.

20 20 over de brug - 3e klas 808 Hoofdstuk Het een en ander op een rij De voorlopige keuze - Op donderdag 4 december 2014 kies je met behulp van het computerprogramma, je afdeling, je profiel en de profiel-keuzevakken. Jouw keuzeformulier print je uit en laat je door jouw ouders ondertekenen. Het ondertekende keuzeformulier lever je zo snel mogelijk daarna in bij jouw mentor. - In week 51 worden de adviezen van de school schriftelijk aan jullie en je ouders meegedeeld. - Met het uitreiken van Over de Brug krijgen je ouders tevens een enquêteformulier uitgereikt waarop ze kunnen aangeven of ze in verband met jouw voorlopige keuze een gesprek willen met de mentor of vakdocent. - In de periode januari t/m maart volgen eventueel gesprekken met jou (en ouders) (mentor, vakdocenten en decanen) over havo/vwo- en profielkeuze. In de periode tussen het inleveren van de voorlopige keuze en definitieve keuze (december maart) kun je al definitief voor havo kiezen. Iedere donderdag kun je bij de decaan een wijziging doorgeven. Kies je dan voor havo, dan gaat die keuze in vanaf het moment dat je het door thuis ondertekende keuzeformulier hebt ingeleverd bij jouw decaan. Hou er dus rekening mee, dat je op brugklasniveau cijfers krijgt, zolang je nog geen ondertekend definitief keuzeformulier voor havo aan je decaan hebt doorgegeven. En denk eraan: brugklascijfers kunnen niet worden omgerekend naar havo-cijfers! - Op dinsdag 24 maart 2015 geven de docenten het definitieve advies ten aanzien van jouw keuze. Van dat oordeel worden jij en je ouders daarna schriftelijk op de hoogte gesteld. - Als je inmiddels al definitief voor havo hebt gekozen, zullen de docenten hun definitief advies geven over jouw definitieve havokeuze. Als je geen wijzigingen (in vakkeuze) meer wilt aanbrengen in je definitieve havokeuze, dan hoef je verder niets meer in te leveren. - Als je toch nog wijzigingen in je profiel of vakkenkeuze wilt aanbrengen naar aanleiding van het definitieve advies, dan moet je via de decaan je wijziging doorgeven en een nieuwe uitdraai, steeds door thuis ondertekend, uiterlijk dinsdag 31 maart 2015 inleveren bij je decaan.

21 21 over de brug - 3e klas 8 2. De definitieve keuze Wanneer je geen wijzigingen doorgeeft ten aanzien van jouw voorlopige keuze van 4 december 2014, dan wordt deze keuze op dinsdag 31 maart 2015 automatisch omgezet in een definitieve keuze! Tot die datum - 31 maart kun je dus iedere donderdag bij de decaan wijzigingen doorgeven. Er wordt dan een nieuw keuzeformulier uitgedraaid dat je weer thuis moet laten ondertekenen. Dit lever je daarna in bij jouw decaan en daarmee is jouw keuze definitief. In verband met de planning van het komend schooljaar moet je je vooral ook aan die datum houden.

22 22 over de brug - 3e klas 908 Vakkenvoorlichting Nederlands Hoofdstuk Waarom onderwijs in het Nederlands? Taal is het belangrijkste communicatiesysteem waarover mensen beschikken. Voor de meesten van jullie is het Nederlands je moedertaal. Ook in je moedertaal kan het soms lastig zijn je gedachten precies onder woorden te brengen (taal uit te zenden ) en woorden van anderen goed te begrijpen (taal te ontvangen ). In bijna alle lessen op school speelt het Nederlands een rol; in de Nederlandse les gaat het om het leren hanteren van de taal, de TAALBEHEERSING zelf. Je ontwikkelt als taalgebruiker je LUISTERVAARDIGHEID, je SPREEKVAARDIGHEID, bijvoorbeeld in een discussie of een debat en je SCHRIJFVAARDIGHEID, bijvoorbeeld bij het schrijven van een betoog. Bovendien ontwikkel je als taalgebruiker je LEESVAARDIGHEID, voorname lijk door het analyseren van teksten. Ten slotte maak je kennis met belangrijke werken uit de Nederlandse LETTERKUNDE. Bij dit onderdeel heb je de steun nodig van de literaire theorie. Je leert een aantal vaktermen om over literatuur te kunnen praten. Kies je voor vwo, dan zul je ook kennismaken met de literatuurgeschiedenis. We verwachten van je: - dat je je openstelt voor alles wat mensen op het hart hebben: in de klas bespreken we teksten over allerlei onderwerpen: economische, politieke, godsdienstige, literaire en vele andere; - dat je je kritisch opstelt tegenover taaluitingen van jezelf en anderen; - dat je je openstelt voor alle denkbare en soms bijna ondenkbare fantasieën, gevoelens en gedachten van schrijvers; - dat je je openstelt voor alles wat er om je heen gebeurt; lees de krant, houd actualiteitenprogramma s bij op de televisie, ga eens naar de schouwburg; - dat je iets zinnigs te zeggen hebt, bijvoorbeeld als je een tekst schrijft of als je je mondeling presenteert; - dat je je ervan bewust bent dat een goede taalbeheersing onmisbaar is tijdens je vervolgstudie, in je latere werk en eigenlijk in alle situaties waarin je taal hanteert. Engels Het zal voor iedereen duidelijk zijn waarom het belangrijk is om een goede kennis van de Engelse taal te hebben. Een aantal jaar geleden heeft de minister van Onderwijs het vak Engels niet voor niets benoemd tot een van de drie zogenaamde kernvakken.

23 23 over de brug - 3e klas 9â Engels is nog steeds de belangrijkste wereldtaal in een wereld waar internet, en social media niet meer weg te denken zijn. Engels kom je tegen in de sport, politiek, cultuur, handel en de wetenschap. In veel studies is het beheersen van de Engelse taal onontbeerlijk en tegenwoordig is Engels zelfs de voertaal bij veel opleidingen op het HBO en WO. In de onderbouw wordt de belangrijkste basis gelegd voor grammatica en deze wordt in de bovenbouw herhaald en waar nodig uitgebreid. Ook je woordenkennis blijf je uitbreiden. Anderzijds verschuift het accent bij Engels in de bovenbouw naar vaardigheden als gespreksvaardigheid, schrijfvaardigheid, luistervaardigheid en leesvaardigheid (teksten); vooral deze laatste is essentieel voor de meeste vervolgstudies. Naast de verschillende vaardigheden wordt er aandacht besteed aan literatuur. Je leest korte verhalen, gedichten en romans en op vwo komen daar toneelstukken en literatuurgeschiedenis bij. Het centraal examen Engels bestaat uit het maken van teksten en bepaalt de helft van je eindcijfer. De andere helft van je eindcijfer wordt gevormd door het gemiddelde van alle schoolexamens. Frans Waarom Frans kiezen? De keuze voor het vak Frans in de bovenbouw kan te maken hebben met allerlei factoren zoals aanleg, interesse, de goede punten die je haalt of die leuke leraar of lerares in de onderbouw maar ook omdat je het nodig hebt voor je vervolgopleiding en beroep of gewoon omdat je het een mooie taal vindt. Het kiezen van een moderne vreemde taal kun je zien als doel (je wilt bijvoorbeeld alles weten van die taal, de mensen, de cultuur en het land; in dat geval wil je misschien docent vreemde talen worden) of als middel tot communicatie (als je bijvoorbeeld Frans nodig hebt omdat je werkt in de toeristische, hotel- of economische branche). Voor een aantal beroepen zoals communicatiedeskundige, tolk/vertaler, hotelmanager, toeristisch medewerker, reisbegeleider of journalist is het zeer gewenst om Frans als moderne vreemde taal in je pakket te hebben. De laatste jaren hoor je ook steeds vaker dat met name in de commerciële sector (in de handel tussen Frankrijk en Nederland) er een grote behoefte is aan mensen die het Frans goed beheersen. Daarbij komt dat Frankrijk voor Nederlanders nog steeds het meest ideale vakantieland is; jaarlijks zoeken miljoenen Nederlanders daar zee, zon, strand, bergen en cultuur op. Veel redenen dus om te kiezen voor Frans als moderne vreemde taal. Als je graag meer wilt weten over je keuze voor dit vak, raadpleeg dan gerust je eigen docent of je decaan; die kunnen er vast nog meer over vertellen. Het vak Frans in de bovenbouw Als je naar het vwo gaat moet je, in het gemeenschappelijk deel, een keuze maken voor Frans of Duits. Als je naar de havo gaat, maak je een keuze voor Frans of Duits in het profiel Cultuur en Maatschappij.

24 24 over de brug - 3e klas 9 Je kunt in een aantal gevallen ook Frans of Duits kiezen als profielkeuzevak. In de bovenbouw komt de nadruk steeds meer te liggen op de verschillende vaardigheden: lezen, luisteren, spreken en schrijven. In de 3e klas krijg je al zoveel mogelijk aparte cijfers voor deze onderdelen, zodat je zelf een beeld krijgt van waar je goed in bent. Naast deze vaardigheden, blijft er natuurlijk de nodige aandacht voor vocabulaire en grammatica want dat blijft de belangrijkste basis voor het aanleren van een moderne vreemde taal. Ook gaan we aandacht besteden aan het onderdeel Literatuur. Dat betekent dat je een aantal teksten in de vorm van boeken, gedichten en chansons gaat lezen/beluisteren en dat je het een en ander leert over de belangrijkste stromingen in de Franse literatuur. Voor het examen word je getoetst in het schrijven van een brief in het Frans op de computer, je krijgt een toets kijk- en luistervaardigheid en je krijgt een mondeling examen waarin je uitspraak- en spreekvaardigheid wordt beoordeeld. Deze drie onderdelen bepalen de helft van je cijfer, de andere helft wordt bepaald door de toets leesvaardigheid die je krijgt met het Centraal Schriftelijk Examen. In het algemeen geldt dat er, net als in de onderbouw, een beroep zal worden gedaan op je zelfstandigheid en je eigen verantwoordelijkheid. De sectie Frans zal zoveel mogelijk gebruik maken van moderne communicatiemiddelen. Duits Genoeg redenen om Duits te leren: Een belangrijke taal in Europa: Wie Duits spreekt, kan met ongeveer 100 miljoen mensen communiceren in hun eigen taal, want Duits wordt gesproken in Duitsland, Oostenrijk, een groot deel van Zwitserland, Liechtenstein en Luxemburg, maar ook in delen van Noord-Italie, Oost-Belgie en Oost-Frankrijk. Samen met het Russisch is het Duits de meest gesproken moedertaal in Europa en staat ze in de top 10 van de meest gesproken talen ter wereld. Originele teksten lezen: Duits staat op internet op de tweede plaats. Zowel wat betreft het aantal netpagina s als de gebruikte zoektaal. Wie geïnteresseerd is in literatuur, kan de Duitse taal niet negeren. Ieder jaar worden meer dan nieuwe boeken gepubliceerd in Duitsland, wat overeenkomt met 18% van de publicatie op wereldniveau. Dit maakt dat Duitsland de derde grootste boekenuitgever ter wereld is. Handel drijven met de Duitsers: Het Duits is de belangrijkste handelstaal van bijna alle Europese en niet- Europese landen. Duits kunnen spreken verbetert de economische relaties met de derde grootste industriele natie en een van de belangrijkste exporterende landen ter wereld.

25 25 over de brug - 3e klas 9 Duits kennen is een groot voordeel in de handel, want onderhandelingen in een derde taal kunnen gemakkelijk tot misverstanden leiden met alle gevolgen van dien. Ervaar het succes: Duits leren is niet moeilijker dan Engels, Frans of Spaans leren. Dankzij moderne en communicatieve onderwijsmethodes is het mogelijk een hoog niveau te bereiken in communicatieve vaardigheden in zeer korte tijd. Toeristische voordelen: in veel landen komt het grootste deel van de toeristen uit Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. Duits kennen is dus een groot voordeel voor de vele mensen die werken in de toeristische sector. Voordeel op de arbeidsmarkt: kennis van het Duits vergroot je kansen op de arbeidsmarkt. Veel Duitse ondernemingen in het buitenland, veel buitenlandse ondernemingen in Duitsland en de handelsrelaties met de Duitstalige landen proberen werknemers te werven die meertalig zijn. Het Duits bereidt je voor op Europa: de kennis van vreemde talen vergroot je horizon, zowel intellectueel als professioneel. Wie Duits leert krijgt toegang tot een belangrijk intellectueel, economisch en cultuur-historisch deel van Centraal Europa. Duits is ook de tweede taal van wetenschappelijke publicaties. Als je Duits kunt lezen, heb je toegang tot de wereld van wetenschappelijk onderzoek in alle takken van de moderne wetenschap. Dit verklaart waarom 40% van de deskundigen in de VS zijn eigen studenten aanraadt Duits te leren. In Polen en Hongarije is dat meer dan 70%. Je ziet, redenen genoeg om het vak Duits te kiezen. Daarnaast biedt het vak je op onze school nog enkele extra s, zoals het behalen van een internationaal certificaat aan het Goethe-instituut, extra ondersteuning van je tekstbegrip en grammatica. In november start de (internationale) Deutsch- Olympiade, waaraan ook getalenteerde leerlingen van onze school deelnemen. En in december bezoeken we in Düsseldorf o.a. de kerstmarkt, waar je de geleerde kennis van dat jaar al meteen in de praktijk kunt omzetten! Englisch ist ein Muss, Deutsch ein Plus! Maatschappijleer Raar maar waar, maatschappijleer maakt in de Tweede Fase geen deel uit van de twee maatschappijprofielen, maar zit wel in het gemeenschappelijk deel. Het vak maakt deel uit van een combinatie van vakken die samen het combinatiecijfer vormen. Het combinatiecijfer is het gemiddelde van maatschappijleer, levensbeschouwing, het profielwerkstuk. Het combinatiecijfer kan compenseren bij een onvoldoende voor een ander vak.

26 26 over de brug - 3e klas 9 Er is maar één programma dat in zijn geheel verplicht is. We gebruiken de methode Thema s Maatschappijleer. Deze methode bestaat uit een lesboek en een werkboek. Het werkboek wordt om de twee jaar geactualiseerd. Toch gaan de veranderingen en de gebeurtenissen in de samenleving zo snel dat die nog niet in het boek zijn verwerkt, daaraan besteden we in de les aandacht. Te denken valt aan verkiezingen of andere maatschappelijke gebeurtenissen die belangrijk zijn. Naast de actualiteit komen de volgende onderdelen aan de orde. Vaardigheden en werkwijzen Hoe verwerk je informatie, welke benaderingswijzen kun je toepassen of een oriëntatie op studie of beroep. Dit onderdeel wordt niet apart getoetst. Het kan wel in de schoolexamens terugkomen. De rechtsstaat Bij dit onderwerp behandelen we het volgende: wat zijn de kenmerken van de rechtsstaat, het strafproces en de oorzaken van criminaliteit? Parlementaire democratie De onderwerpen die hierbij aan de orde komen zijn: politieke stromingen en partijen, het parlement en regering. Hoe komt een politiek besluit tot stand en wie spelen daarbij een rol? Hoe kun je als burger meedenken in dit proces? De verzorgingsstaat Onderwerpen die hierbij aanbod komen zijn: arbeidsverhoudingen, arbeidsverdeling en maatschappelijke ongelijkheid. Wat is de betekenis van werk, politieke visies en de opbouw en de toekomst van de verzorgingsstaat. De pluriforme samenleving Onderwerpen die hierbij aan de orde komen zijn: veranderingen in de Nederlandse samenleving, toenemende immigratie, botsende culturen en andere grondrechten en de toekomst van de pluriforme samenleving. Geschiedenis Elke dag worden we via de media bestookt met gebeurtenissen uit binnenen buitenland. Deze gebeurtenissen hebben vaak invloed op ons leven. Het vak geschiedenis helpt je om die gebeurtenissen enigszins te begrijpen en te plaatsen. Veel van die zaken hebben immers hun wortels in het verleden. Door de toenemende globalisering en het groeiende Europese integratieproces is het ook van belang om meer te weten van het Nederlandse verleden. Om te kunnen opgaan in een groter geheel zal kennis van de Nederlandse identiteit onontbeerlijk zijn.

27 27 over de brug - 3e klas 9 Het vak geschiedenis helpt je bovendien om andere volken en culturen te begrijpen, waardoor je ook meer begrip krijgt voor andere leefwijzen en opvattingen. Dit zal je respect en tolerantie naar andere samenlevingen vergroten. Bij het vak geschiedenis verkrijg je enerzijds kennis en inzicht en anderzijds leer je je een aantal vaardigheden aan. Hiermee kun je zelfstandig en kritisch een eigen mening vormen. Met name in de Tweede Fase zal de nadruk meer liggen op het zelfstandig leren. Je leert meer verbanden leggen, hoofd- van bijzaken onderscheiden, feiten van meningen, aanleidingen van oorzaken en oorzaken van gevolgen. Je leert kritisch omgaan met allerlei bronnen. Je leert plannen, analytisch denken en reflecteren. We richten ons vooral op het verkrijgen van een overzichtskennis van de 10 tijdvakken, beginnende bij het tijdvak 1 jagers en boeren en eindigend met tijdvak 10 televisie en computer, met voor elk tijdvak een aantal kenmerkende aspecten. Zo willen we je meer historisch besef laten verkrijgen. Het schoolexamenprogramma ziet er als volgt uit: Havo (320 Slu) Vwo (480/440 Slu) - kennis van de 10 tijdvakken en - kennis van de 10 tijdvakken en kenmerkende aspecten ervan kenmerkende aspecten ervan (49 aspecten) (49 aspecten) - geschiedenis van de rechtsstaat - geschiedenis van de rechtsstaat en de parlementaire democratie en de parlementaire democratie - een diachronisch thema, dat - een aantal diachronische thema s gekoppeld wordt aan de kennis die gekoppeld worden aan de van de 10 tijdvakken, zoals kennis van de 10 tijdvakken, zoals 1) China als totalitaire staat 1) Latijns-Amerika en de westerse staat 2) de Verenigde Staten 3) China als totalitaire staat 4) Japan tijdens het Shogunaat ) Grieken en Romeinen en het Europese mens- en wereldbeeld De vwo-leerlingen verrichten tevens als praktische opdracht zelfstandig een historisch onderzoek. Het Centraal Schriftelijk Eindexamen omvat wederom kennis van de 10 tijdvakken en kenmerkende aspecten ervan (49) en een aantal historische contexten. Voor havo gelden 3 historische contexten (de Republiek der Verenigde Nederlanden, Duitsland in de 19e en 20e eeuw, de Koude Oorlog) en voor vwo gelden 4 historische contexten (de Republiek, de Verlichting, Duitsland in de 19e en 20e eeuw en de Koude Oorlog).

28 28 over de brug - 3e klas 9 Lichamelijke opvoeding Lichamelijke opvoeding komt als verplicht vak (LO-1) voor in het gemeenschappelijke gedeelte van de vier profielen. De studielast voor LO-1 in het gemeenschappelijk gedeelte bedraagt voor havo 120 en voor vwo 160 klokuren. Voor lichamelijke opvoeding geldt, als enig vak, een minimum tabel en wel van 11 lesuren voor de havo (5 jaar) en 12 lesuren voor het vwo (6 jaar). Om een eerlijke verdeling van lessen te maken voor de onderbouw en de bovenbouw samen hebben we gekozen voor een lessenverdeling van: - 3, 2, 3 (onderbouw), + 2, 1 (2de fase) voor havo - 3, 2, 3 (onderbouw), + 2, 1, 1 (2de fase) voor vwo De inhoud - Prestatie: a. beoordeling van: - spel - turnen - atletiek - bewegen op muziek - zelfverdediging - keuzeactiviteiten (fitness, klimmen, tennis, squash e.d.) b. beoordeling van: deelname in verschillende rollen (scheidsrechter, jury, coach, lesassistent) - Presentatie: - beoordeling van: samenwerking, zelfstandigheid, zelfverantwoordelijkheid. N.B. LO 1 moet naar behoren (voldoende, goed) worden afgesloten. Indien LO niet voldoende wordt afgesloten, kan de leerling wel deelnemen aan het centraal schriftelijk examen (CSE) maar kan er geen diploma worden uitgereikt. Het cijfer voor LO kan niet gecompenseerd worden met andere examencijfers. Levensbeschouwelijk vormend onderwijs In het vak levensbeschouwing staan mensen en hun opvattingen centraal. Je leert verschillen tussen gemeenschappelijke en persoonlijke levensbeschouwingen te herkennen. Je leert tijdens de lessen over verschillende levensbeschouwingen. Je zult daardoor beter in staat zijn te kiezen voor een eigen zinvol leven.

29 29 over de brug - 3e klas 9 Naast het leren over levensbeschouwingen, leer je van levensbeschouwingen. Je wordt je meer bewust van jouw eigen positie. Je merkt dan op dat niet alles vastligt en altijd hetzelfde is. Je wordt je steeds meer bewust van een levenbeschouwelijk proces waarin jij zelf staat. Omdat onze school een katholieke identiteit heeft, volgt elke leerling dit vak. Verschillende levensbeschouwingen Levensbeschouwingen kom je overal tegen. Daar waar mensen nadenken over het leven en met elkaar willen samenleven. In onze multiculturele samenleving tref je veel verschillende levensbeschouwingen aan en daarom is het van groot belang dat je hier iets over weet. Dit hoeft niet automatisch te betekenen dat je het met iedereen en over alles eens bent. Het vraagt van ons allemaal wel anderen te waarderen en verschillen te verdragen. Als docenten levensbeschouwing vinden wij het belangrijk om met elkaar hierover te praten. Programma in de Tweede Fase Het boeddhisme en oosterse religies komen zowel op havo als vwo aan bod. Daarnaast zal het humanisme op het programma staan. We bieden ook thematisch onderwijs aan: Over de dood, Jeugdculturen, muziek en levensbeschouwing, Ethiek en Lichamelijkheid. De vele voorbeelden voor inspirerende lessen vinden we in de dagelijkse praktijk en actualiteiten van het nieuws. Alle onderwerpen komen uitvoerig aan bod in de verschillende delen van een schooljaar. Wij maken daarbij gebruik van lesmethoden en aanvullend zelf geschreven bronnenmateriaal. Toetsing Behalve dat je over de leerstof proefwerken krijgt, maak je ook werkstukken en geef je presentaties. Ook worden diverse PTA-werken gemaakt. Het gemiddelde PTA-cijfer telt mee voor je eindexamen. Dit cijfer wordt berekend in een combinatiecijfer met het vak maatschappijleer en je profielwerkstuk. Graag zien we je terug in de les levensbeschouwing! Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) CKV (Culturele en Kunstzinnige Vorming) is een vak dat deel uitmaakt van het gemeenschappelijk deel: dus iedereen krijgt dit vak. CKV is een ervaringsgericht vak. Hoe ervaar jij een designobject, een gebouw, een stad, een film, een dans, een theaterstuk, een boek of muziek? De ervaring, leren kijken en luisteren naar kunst en cultuur en er een beargumenteerde mening over leren ontwikkelen, is de doelstelling van het vak CKV. Daarvoor kun je niet altijd op school blijven en dus gaan we ook vaak op pad met CKV. Dat kan een stadswandeling zijn, een excursie, of we gaan naar een voorstelling of bezoeken een film. Binnen CKV nemen zelfstandig werken, ervarend leren en een open en onbevooroordeelde mening hebben een belangrijke plaats in.