Jeroen Neef: betontimmerman met diploma

Transcriptie

1 bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 2 april 2011 Jeroen Neef: betontimmerman met diploma Prefab fundering met IJB Smartfoot Uitvoerder Cees Snelders ontwikkelt nieuw dilatatieprofiel Maurits de Wijs: Vroeger legde ik asfalt, nu keur ik het

2 bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 2 april 2011 Voorwoord Jeroen Neef: betontimmerman met diploma Prefab fundering met IJB Smartfoot Uitvoerder Cees Snelders ontwikkelt nieuw dilatatieprofiel Maurits de Wijs: Vroeger legde ik asfalt, nu keur ik het Vakkennis heb je nodig om goed werk af te leveren. Dat geldt niet alleen voor de mensen op de bouwplaats. Ook in de planfase en de werkvoorbereiding is kennis van de praktijk onmisbaar. Bedrijven, zoals Gils Bouwservice & Onderhoud, merken dat dagelijks (pag. 30). Daarnaast blijkt het uit onderzoek van het Platform Constructieve Veiligheid over falende constructies (pag. 6). Kennis opdoen van nieuwe technieken en werkwijzen hoort erbij. Je eigen ervaringen delen met je collega s is noodzakelijk. Deze Bouwen levert daar hopelijk een kleine bijdrage aan. Veel leesplezier. Van de lezer Ook reageren op Bouwen? Mail naar bouwen@fundeon.nl Hartelijk dank voor het toezenden van Bouwen. Het is een mooi, informatief en vooral goed leesbaar blad. Wat mij vooral opvalt is de rustige opmaak, met een prima verhouding tussen de (mooie) foto s en de tekst. Ook de hoeveelheid inzetjes en losse tekstblokjes zijn door jullie met terughoudendheid toegepast, wat naar mijn idee de leesbaarheid erg vergroot. Herman Schuitema, Leersum In uw tijdschrift van februari staat een fout in het artikel over Port City. Volgens dit stuk zou er energie uit de Waalhaven gehaald worden. De energie die hier benodigd is, wordt uit het grondwater gehaald. Twee boringen van zo'n 250 meter diep zijn er geboord om zodoende grondwater te onttrekken voor deze energie (koude-warmte opslag). Het oppervlaktewater dat bij dit project wordt gebruikt, wordt alleen gebruikt om de balans van het grondwater op peil te houden. Een eis van de provincie. Koen Muilwijk Graag wil ik reageren op jullie nieuwe blad Bouwen. Ik ben jaren geabonneerd geweest op het blad Bouwen Nu, dat niet meer uitkomt. Ik betreur het dat in Bouwen vooral aandacht wordt besteed aan het Loopbaantraject. Ik mis informatie over de bouw zelf. Peter Swaans, Loon op zand Colofon Bouwen is het magazine over loopbaanontwikkeling en ontwikkelingen in vaktechniek. Vijf keer per jaar wordt dit tijdschrift gratis toegestuurd aan werknemers en werkgevers voor wie de cao voor de Bouwnijverheid geldt. Bouwen wordt gemaakt in opdracht van het Loopbaantraject Bouw & Infra. Uitgever: Fundeon, kennis- en adviescentrum voor de bouw en infra. Redactieraad: Betsie Brink, Franklin Everts, Metha van der Haar, Louis Jongeleen, Pieter Kastermans, Frans Kokke, Michiel Mons, Dick Singerling en Jolanda de Vries (hoofdredacteur). Aan deze uitgave werkten mee: Corry Daalhof, Annelies Disselhof, Meyke Houben, Tessa Klooster, Martin Laning, Louis Jongeleen, Jos Vlak en Carin de Vries. Fotografie: De Beeldredaktie, Marco Hofste en Chris Pennarts. Vormgeving: Click Communicatie, Utrecht. Druk: Senefelder Misset. Oplage: exemplaren. Contact met de redactie: Fundeon, afdeling Communicatie, Tel. (0341) , bouwen@fundeon.nl. Correspondentie en adreswijzigingen: Loopbaantraject Bouw & Infra, Postbus 440, 3840 AK Harderwijk, Tel. (0341) , info@loopbaantrajectbouw.nl.

3 Inhoud Prefab fundering Snel, schoon, Smartfoot Als heien niet nodig is, wordt gewoonlijk op de bouwplaats een fundering op staal gemaakt. Het maken van zo n fundering is een arbeidsintensief werkje dat, met de droogtijden voor beton, minstens een week duurt. De IJB Groep heeft sinds twee jaar een prefab alternatief: de IJB Smartfoot. John Engelsman, bedrijfsleider van IJB funderingen legt uit. 8 9 Pagina's 8 tot en met 13 Snel, schoon Smartfoot Met Smartfoot legt de IJB Groep uit Lemmer een prefab fundering, als heien niet nodig is. In Malden heeft de montageploeg van voorman Henk Buis de fundering voor 28 woningen op één dag gelegd. De theorie en de praktijk in beeld. Voorwoord 2 Van de lezer 2 Op Maat: Bert Klappe 4 Bouwnieuws in t kort 6 Snel, schoon, Smartfoot 8 Jeroen Neef: betontimmerman met diploma 14 Bouwstelling: vaktechniek ontwikkel je op het werk 16 Brabantse uitvoerder ontwikkelt nieuw dilatatieprofiel 18 Het Loopbaantraject Bouw & Infra. Hoe zit het ook al weer? 21 Bouwreportage Paushuize: pronkstuk van Utrecht 22 Maurits de Wijs: Vroeger legde ik asfalt, nu keur ik het 28 Gils Bouwservice & Onderhoud: praktijkkennis nodig op bouwplaats en kantoor 30 Bouwbeeld: ziekenhuis Leidsche Rijn in Utrecht 34 Bouwtechniek: doorzagen betonbalken met diamantkabelzaag 36 Koen Menning: straatmaker wordt psycholoog 40 Contactgegevens trajectadviseurs en evc-adviseurs 42 Thuis bij Jennie Voorthuis 44 Innovatie in de praktijk Brabantse uitvoerder ontwikkelt nieuw dilatatieprofiel Uitvoerder Cees Snelders (46) uit Westelbeers was het altijd al een doorn in het oog dat dilataties in metselwerk slordig of verkeerd werden uitgevoerd. In de uitvoerderskeet op het nieuwbouwproject De Mira in Veldhoven vertelt hij hoe hij een nieuw metseldilatatieprofiel heeft ontwikkeld. Die uitvinding lost veel problemen op. Vorig jaar kwam ik thuis te zitten, doordat enkele rugwervels waren verschoven. Een operatie was onvermijdelijk. Daarna moest ik een paar maanden revalideren, vertelt Cees om uit te leggen hoe hij ineens tijd vond om nieuwe producten te ontwikkelen. Ik werkte al een tijdje als uitvoerder bij Moonen Bouw uit Den Bosch. Tijdens mijn werk kwam ik één bouwkundig probleem geregeld tegen: de reeks van fouten en slordigheden die gemaakt worden bij dilataties. Beweging opvangen in baksteengevel Gemetselde baksteengevels zijn altijd in beweging. Dat komt bijvoorbeeld door temperatuurschommelingen, zetting van de fundering en windbelasting. Om die bewegingen te kunnen opvangen, moet je een gevelvlak onderbreken met dilataties. Dat zijn verticale openingen van tien millimeter breed, die je daarna opvult met kit, weet Cees. Zonder dilataties vertoont een baksteengevel snel scheuren. Lastig detail om uit te voeren Cees vervolgt: Het viel mij op dat metselaars vaak moeite hebben om een dilatatie vakkundig uit te voeren. Soms metselen ze de stenen simpelweg met de kopse kanten koud tegen elkaar. Dat is geen dilatatie natuurlijk. Ook maken ze een dilatatie regelmatig aan de verkeerde kant van het gebruikte metselprofiel. Of ze laten overtollige specie in de dilatatie vallen. Het is ook gewoon een lastig detail om uit te voeren, doordat het metselprofiel altijd in de weg staat. Nieuw aluminium dilatatieprofiel Met die kennis in het achterhoofd ging Cees aan de slag. Ik vroeg met af of het ook zonder metselprofiel zou kunnen. Dat zou dan ongeveer tien procent aan stelkosten kunnen besparen. Mijn vraagstelling werd steeds helderder: hoe maak ik een dilatatie waar de metselaars geen moeite mee hebben, die exact voldoet aan de bouwvoorschriften en die stelkosten vermindert? Ik bedacht dat de oplossing een nieuwe vorm van een aluminium dilatatieprofiel was. zien. Hij tipte me om te gaan praten met het bedrijf Compri Aluminium in Medemblik. Dat Uitvinding in productie bedrijf was meteen geïnteresseerd. Ze kwamen Maar met de oplossing in het hoofd, was die hier op de bouwplaats kijken naar de proefmuur nog niet ingevoerd op het werk. Ongeveer een waarin mijn nieuwe profiel is aangebracht. Ze half jaar geleden kwam een leverancier van waren meteen overtuigd. Binnen twee uur aluminium kozijnen hier in de keet. Ik liet hem hadden we een afspraak. De exclusieve licentie mijn ontwerp voor een nieuw dilatieprofiel van het product heb ik verkocht. Voor elke Pagina's 18 tot en met 20 Brabantse uitvoerder ontwikkelt nieuw dilatatieprofiel Uitvoerder Cees Snelder merkte in de praktijk dat het ontzettend lastig is om goede dilatatievoegen te maken in gemetselde gevels. Dankzij zijn uitvinding is dat een stuk eenvoudiger geworden. Cees aluminium profiel wordt op de eerste bouwplaatsen al toegepast Praktijkervaring nodig op bouwplaats en kantoor Kwaliteit van onderhoud afhankelijk van werknemers Heinrich Boekelo B e d r i j f s p o r t r e t Van de bouwplaats overstappen naar kantoor. Bij Gils Bouwservice & Onderhoud is dat voor iedereen die dat wil, mogelijk. Drie medewerkers ronden net voor de zomer hun opleiding af, waardoor ze die stap hebben kunnen zetten. Tot tevredenheid van zichzelf en van het bedrijf. Je kent de praktijk en hebt dus aan een half woord genoeg, dat werkt echt prettig. Bij de servicedesk van de afdeling bouwservice neemt Wilco Bodegraven dagelijks onderhoudsmeldingen aan. De meldingen komen van de huurders van de woningen waarvoor Gils het onderhoud doet. Een kapot slot, een klemmende wc-deur: tot voor kort was Wilco degene die al klusjes oploste. Nu speelt hij ze door naar zijn collega s die nog steeds op de weg zitten. Van bouwplaats naar kantoor Ook Heinrich Boekelo en Alfred Alkema hebben hun timmermanshamer ingewisseld voor de computer op kantoor. Net als Wilco hebben ze via het Alfred Alkema Jan Gils Pagina's 30 tot en met 33 Gils Bouwservice & Onderhoud Een paar jaar geleden miste Gils Bouwservice & Onderhoud een stuk praktijkkennis op kantoor. Nu twee timmermannen en een servicemonteur zich hebben omgeschoold tot werkvoorbereider en servicedeskmedewerker, ligt het kwaliteitsniveau van het werk hoger. Collega s en opdrachtgevers zijn blij met de praktijkkennis op kantoor. 3

4 Op Maat "Het was moeilijk om de bouwplaats te verlaten" 4

5 Bert Klappe Bijna veertig jaar werkte Bert Klappe (56) uit Vollenhove als timmerman. In 2003 gooide hij het roer om. Hij begon aan de opleiding docent Bouwtechniek. Nu staat hij voor de klas op RSG Tromp Meesters in Steenwijk. Je begon 39 jaar geleden als leerling-timmerman. Hoe kom je voor de klas terecht? Werken in de bouw is fysiek zwaar. Ik was al een paar keer door mijn rug gegaan en wist dat ik dit werk niet tot mijn 65ste kon blijven doen. Toen ik in 2003 een artikel las over vergoedingen voor omscholing, was ik meteen enthousiast. Ik heb veel leerlingen op de bouwplaats opgeleid en vond dat mooi werk. Zo zat ik dus na dertig jaar weer in de schoolbanken. Sinds juli 2010 heb ik een vaste aanstelling bij de RSG. Mis je het werk in de bouw niet? Ik ben altijd timmerman geweest en ging nooit met tegenzin naar mijn werk. We hadden een goed geoliede ploeg van vier man en solliciteerden altijd samen naar een nieuwe opdracht. Met één van mijn collega's werkte ik al dertig jaar samen. Het was dus best moeilijk om de bouwplaats te verlaten. Tijdens mijn studie werkte ik nog op de bouw. Daardoor werk je langzaam naar de overstap toe geboren in Vollenhove aspirant gezel-opleiding en timmerman bij Van Heck Scherpenzeel gezelopleiding uitvoerder bij Van Heck Scherpenzeel naar lts in Emmeloord, met aansluitend een metselklas leerling-timmerman bij firma Mast Hoe was het om weer te studeren? Dat was een flinke belasting. Ik ging twee avonden per week naar school en moest élke avond en in het weekeinde leren. Gelukkig waren mijn kinderen al wat ouder en konden ze zichzelf redden. Ook mijn vrouw stond achter me. Dat heb je echt nodig, want het kan zwaar zijn. Ik had nooit van mezelf verwacht dat ik het kon, maar je bent nooit te oud om te leren. Als je er niet aan begint, weet je ook niet of je het kunt. En hoe is het om voor de klas te staan? Geweldig. Hoe mooi ik het timmervak ook vond, dit had ik eigenlijk twintig jaar geleden al moeten doen. Natuurlijk moet je er in het begin wel een beetje ingroeien, maar het gaat prima. Ik heb het ontzettend naar mijn zin één dag per week lesgeven aan RSG Tromp Meesters in Steenwijk BK Bouw Naarden als timmerman vaste aanstelling op RSG Tromp Meesters aanvang studie docent Bouwtechniek Hogeschool Fontys in Zwolle timmerman bij Wilma Bouw, Van Lee Bouw, firma Tak en Van Hoogevest cursus Moderne Bouwinstrumenten bij SBRA Amersfoort cursus Communicatie op de bouwplaats bij SBRA Amersfoort cursus Loodaansluitingen maken bij SBRA Amersfoort Scholing en Loopbaanontwikkeling 5

6 B o u w n i e u w s i n ' t k o r t BioFoam wint Bouwprijs 2011 Het eerste schuimisolatiemateriaal gemaakt van plantaardige grondstoffen, heeft de Nederlandse Bouwprijs 2011 in de categorie Bouwmaterialen en Bouwsystemen, gewonnen. Het materiaal BioFoam is ontwikkeld door IsoBouw Systems. Het winnende materiaal heeft de structuur van eps (piepschuim), maar is milieuvriendelijker. Het is namelijk niet gemaakt van fossiele brandstoffen. BioFoam is onder industriële omstandigheden afbreekbaar en composteerbaar. Vorig jaar ontving BioFoam daarom het cradle-tocradle-certificaat. Dat wil zeggen dat het zonder kwaliteitsverlies oneindig kan worden hergebruikt. Kant-en-klare isolatiesystemen voor buitengevels, daken en spouwen, zijn nog in ontwikkeling. Bouwfysisch heeft het gunstige eigenschappen, zoals een hoge isolatiewaarde (0,034 lambda) en drukvastheid. Ook is het een licht product en is het bestand tegen vocht, ongedierte, schimmels en bacteriën. BioFoam is een milieuvriendelijke vervanger van piepschuim. Gegolfde dilatatievoeg voorkomt schokken Het nieuwe dilatatieprofiel MP Sinus Slide Joint van Metalproducts uit Horst voorkomt heftige schokken of slagen bij het passeren van een dilatatie in een industriële vloer. Metalproducts heeft dit product ontwikkeld in samenwerking met HJC uit het Belgische Genk. Deze dilatatie is gegolfd en zorgt daardoor voor een meer gunstige verdeling van contactdruk. Hierdoor kan een heftruck geruisloos en zonder schokken of trillingen over de voeg rijden. Dat voorkomt klachten bij de chauffeur en schade aan de heftruck, de vervoerde last en de vloer. De golfprofielen zijn leverbaar in lengtes van 2.99 meter. De breedte van de voegopening kan variëren tot een maximum van 20 mm. Het gegolfde profiel zorgt voor een schok- en trillingsvrije overgang. Verschillende oorzaken voor falende constructies Het ontbreken van voldoende vakmanschap en een projectorganisatie die geen besef heeft van de risico s, zijn belangrijke oorzaken van falende constructies. Dat blijkt uit de publicatie Falende constructies van Curnet. Uitkomst is dat er eigenlijk nooit één oorzaak is, maar dat het altijd een combinatie van factoren is. Te ingewikkelde regelgeving wreekt zich en tijdens de bouw is er onvoldoende aandacht voor verdeling van taken en verantwoordelijkheden. Persoonlijke fouten en manco s in de techniek spelen daarbij een rol. De publicatie is gemaakt naar aanleiding van een onderzoek dat het Platform Constructieve Veiligheid heeft gedaan naar vijftien instortingen, zoals de instorting van het dak van een parkeergarage in Tiel (1986), het neerstorten van de Werftrap in Utrecht (2006) en het verzakken van de dak van de parkeergarage onder het Bos- en Lommerplein in Amsterdam (2006). Het verzakken van het dak onder het Bos- en Lommerplein in Amsterdam kwam onder meer doordat de wapening niet volgens tekening was aangebracht. 6

7 Infrabedrijven doen mee aan Bouw Door, Leer Verder! Negen verschillende bedrijven en acht verschillende vakmodules. Via het project Bouw Door, Leer Verder! hebben 32 vakmensen certificaten gehaald voor onderdelen van hun beroep vakman gww of opperman bestratingen. Bij Vakopleiding Infra Brabant in Etten-Leur kregen de deelnemers vijf weken lang les van instructeurs uit de praktijk. Hoewel de deelnemers in de praktijk al veel ervaring hebben als vakman gww of opperman bestratingen, hebben ze volop vakkennis opgedaan. Kor Hamming, adviseur Beroepspraktijk van Fundeon: Ze leren de fijne kneepjes van het vak, krijgen meer achtergrond van hun werk mee en worden zo vakbekwamer. Deelnemer Peter van Nassau (40) van De Krom Bestratingen uit Etten- Leur vindt dat ook. Ik heb al veel ervaring, maar tijdens deze cursus heb ik toch dingen geleerd en nieuwe inzichten gekregen. Via het project Bouw Door, Leer Verder! kunnen bedrijven hun werknemers tot veertig dagen extra bijscholen, op kosten van de sector. Voorwaarde is dat deze bedrijven leerlingen een leerwbaan bieden. Dit plan is speciaal opgezet vanwege de economische crisis. Bedrijven kunnen zich tot eind 2011 aanmelden. Meer informatie staat op BURGY Bouwbedrijf is beste leerbedrijf van Nederland Het Leidse restauratiebedrijf BURGY is op 3 maart uitgeroepen tot Beste Leerbedrijf van Nederland. Deze verkiezing, georganiseerd door de gezamenlijke kenniscentra, vond plaats in de Laurentius en Elisabeth Kathadraal in Rotterdam, in het bijzijn van onder andere prinses Máxima. BURGY Bouwbedrijf is één van de 223 duizend erkende leerbedrijven in Nederland en voorgedragen voor de prijs door kenniscentrum Fundeon. Naast het opleiden van jongeren, investeert het bedrijf ook in de ontwikkeling van de ruim zestig werknemers. Directeur Kasper Burgy: We hebben de ambitie om één van de beste bouwbedrijven van Nederland te zijn. Daarom zijn we nooit uitgeleerd. Opleiden zit in de ziel van ons bedrijf. Directeur Kasper Burgy rechts naast Prinses Máxima. Veertig diploma's voor evc-deelnemers Veertig bouwplaatsmedewerkers hebben zaterdag 4 maart een vakdiploma gekregen. Zij hebben dit behaald, op basis van hun werkervaring, via de EVC-centra Bouw & Infra. De kandidaten kwamen uit alle uithoeken van het land samen in Harderwijk voor een officiële bijeenkomst. Het was de eerste keer dat er een gezamenlijke diploma-uitreiking werd georganiseerd. Tot nu toe werden diploma s bij de werkgever uitgereikt. Betsie Brink, hoofd Loopbaantraject en EVC-centra Bouw & Infra, benadrukte de bijzondere waarde van het diploma dat in ontvangst werd genomen. Sommige kandidaten namen hun eerste diploma in ontvangst na meer dan dertig jaar werkzaam te zijn in de bouw- en infrasector. 7

8 Prefab fundering Als heien niet nodig is, wordt gewoonlijk op de bouwplaats een fundering op staal gemaakt. Het maken van zo n fundering is een arbeidsintensief werkje dat, met de droogtijden voor beton, minstens een week duurt. De IJB Groep heeft sinds twee jaar een prefab alternatief: de IJB Smartfoot. John Engelsman, bedrijfsleider van IJB funderingen legt uit. 8

9 Snel, schoon, Smartfoot 9

10 Dennis Maat Henk wil dat ik de elementen behoorlijk nauwkeurig neerleg 10 Wat is er mis met een gestorte fundering? In principe niets. Met prefab boek je echter veel tijdwinst op de bouwplaats en je hebt een hoogwaardige en constante kwaliteit. De betonelementen zijn in de fabriek gemaakt, onder geconditioneerde omstandigheden. Daardoor weet je dat het beton overal even sterk is. Doordat de elementen kant-en-klaar naar de bouwplaats komen, heb je niet te maken met droogtijden van beton op de bouwplaats. Je kunt dus snel doorwerken. Bovendien is het maken van traditionele funderingen, zwaar werk. Het plaatsen van de prefab elementen gebeurt met de kraan. Is een prefab fundering geschikt voor elk bouwproject? Overal waar je een fundering op staal zou toepassen, kun je ook de IJB Smartfoot toepassen. In met name het oosten en zuiden van Nederland is het vaak niet nodig om te heien. Dus daar hebben we inmiddels al tientallen projecten uitgevoerd. Door middel van sonderingen onderzoeken we eerst de draagkracht van de grond. Op basis daarvan bepalen we hoe breed de elementen moeten worden. Dat loopt uiteen van 50 centimeter tot 2.20 meter breed. Voor hoogbouw is het al gauw nodig om met heipalen te werken, Woonhuizen kun je in grote delen van het land op een prefab fundering bouwen. En qua ontwerp? Zolang het maar geen perfect rond gebouw moet worden, kunnen we de fundering prefab maken. De lengte van ieder element is afhankelijk van het bouwplan. Wij kijken naar de plattegrond en maken elk element op maat in de fabriek. Verspringingen zijn geen probleem, bijvoorbeeld om een erker aan een woning te maken. Voor elk stukje van de fundering berekenen we de breedte en lengtes. Wat voor verschil merkt een hoofdaannemer als hij kiest voor een prefab fundering? De voorbereiding op de fundering is hetzelfde. Zoals gezegd, het werkt sneller. Bovendien werkt het netjes. Omdat alles kant-en-klaar wordt geleverd, heb je niet te maken met betonresten en dergelijke. Wij lopen één dag rond. Je kunt direct op de fundering je vloeren leggen en doorbouwen.

11 11

12 Fundering van 28 woningen, gelegd op één dag Henk Buis is de voorman van de montageploeg van de IJB Groep uit Lemmer. In Malden, in het zuiden van Gelderland, legt zijn ploeg in één dag de funderingen van 28 woningen. Vier blokken van zeven rijtjeswoningen. Bekistingen maken, betonstorten en opmetselen is met de prefab fundering niet nodig. Vrachtwagens van de IJB Groep brengen kant-en-klare elementen van beton naar de bouwplaats. Op aanwijzing van Henk legt machinist Dennis Maat van Boer BV de elementen op hun plek. Die plekken zijn bepaald door de maatvoerder. Dat doet de maatvoerder op basis van de tekeningen van de IJB Groep. Op elke plek waar een uiteinde van een element moet komen, heeft de maatvoerder een piket in de grond geslagen. De oranje markering die hij daaroverheen heeft gespoten, zorgt ervoor dat Henk gemakkelijk de juiste plek kan vinden. Precies plaatsen Henk wil dat ik de elementen behoorlijk nauwkeurig neerleg, zegt machinist Dennis. Voor zijn ploeg snap ik dat. Zo hoeven ze de betonbalken zelf nauwelijks meer te verschuiven. Andere voormannen zijn vaak eerder tevreden en laten de montageploeg de elementen naar precies de juiste plek duwen. Dat laatste is voor mij natuurlijk gemakkelijker. Voor mij is het lastig om de lading precies zo te draaien als Henk wil. 12 Dennis de Ruiter Centimeterwerk Met zijn precisie maakt Henk het werk van Dennis de Ruiter juist een stuk lichter. Samen met Henk stuurt Dennis de Smartfoot-elementen naar hun plek. Waar twee elementen op elkaar komen te liggen, schenkt Dennis vanuit een emmer wat betonmortel neer. Zo nu en dan duwt hij met een stootijzer tegen een element aan, zodat de betonbalk net een paar centimeter omschuift. Wanneer de fundering van het hele woningblok ligt, gaat hij ook in de weer met het stootijzer. Op aanwijzing van Henk duwt hij de ene balk een stukje naar buiten, de andere een klein stukje naar binnen. Dat lijkt zwaarder dan het is, weet

13 Henk Buis De kraan doet het zware werk, wij moeten vooral opletten Dennis. Het gaat om kleine stukjes. Zolang je het stootijzer maar goed onder de balk kunt krijgen, dan schuift het heel gemakkelijk. Timmermansoog De aanwijzingen van Henk heeft Dennis zeker nodig om de fundering precies recht te krijgen. Ik zie het verschil niet eens. Henk wel. Het timmermansoog van Henk is scherp afgesteld. Vanaf de hoek van de fundering kijkt hij langs de lengtes van de zeven huizen. Elke afwijking geeft hij door aan Dennis. Nog een centimeter. Die een klein stukje naar buiten. Als het werk in de fabriek goed is gedaan en de maatvoerder precies heeft gewerkt, dan hebben wij een gemakkelijk dagje, vindt Henk. De kraan doet het zware werk. Wij moeten er vooral op letten dat we de elementen in de goede volgorde van de vrachtwagens halen en op de juiste plek beginnen. Daarom moeten we telkens scherp blijven. Niets te klagen Het lastige van het woningbouwproject in Malden is dat er op de bouwplaats geen ruimte is voor de kraan en de vrachtwagens. Voordat we konden beginnen met het plaatsen van de elementen, waren we een uur verder. We moesten eerst de weginrichting goed maken. Verder hebben we niets te klagen. Soms staan we bijna tot onze knieën in de blubber. Dan ben je aan het einde van de dag wel kapot. Maar vandaag is het mooi weer en de bouwplaats is droog. Dus zo is het heerlijk werken. De bouw verandert, je werk ook Door ontwikkelingen in vaktechniek, werkmethodes en het bouwproces verandert je werk. Het is daarom belangrijk om je altijd te blijven ontwikkelen. Deels doe je dat door op je werk met andere zaken aan de slag te gaan. Daarnaast kun je cursussen volgen. In de cao Bouwnijverheid is afgesproken dat elke werknemer gemiddeld twee dagen per jaar een cursus mag volgen, vergoed vanuit het O&O-fonds. Deze cursussen staan op Daarnaast kun je via het project Bouw Door, Leer Verder! veertig extra cursusdagen volgen. Voorwaarde is dat je werkgever een leerbaan biedt aan een leerling. Kijk voor meer informatie op 13

14 P o r t r e t Jeroen Neef Jeroen Neef (33) noemt zichzelf geen schoolbanktype. Wel begon hij een jaar geleden aan een evc-traject. Op basis van zijn werkervaring wil hij bewijzen dat hij alle kennis en kunde in huis heeft om zijn diploma voor betontimmerman te ontvangen. Dat wordt mijn eerste diploma, want ik hield het nooit lang uit op school. Ik was nogal een wilde, vertelt Jeroen. Hij werd van de mavo en later van de lts gestuurd. School was echt niets voor mij, dus ik ging werken toen ik 16 was. Uiteindelijk kwam ik in de metaal terecht. Daar had ik het een poosje naar mijn zin, maar uiteindelijk liep dat ook fout. Vakopleiding Jeroen belandde bij SPBN, waar hij begon aan een vakopleiding. Eén week intern voor de theorie en dan drie weken werken. Die praktijk deed ik bij Heijmans. Ook hier werd ik van de opleiding afgestuurd. Heijmans wilde mij wel graag houden, dus ben ik daar blijven werken. Eerst als leerling-betontimmerman, toen als timmerman en vanaf 2007 sta ik op papier als allround timmerman. 14

15 Betontimmerman met diploma Altijd een diploma? Na het evc-traject kun je je ervaringscertificaat laten omzetten in een diploma. Hiervoor stuurt de evcadviseur je portfolio en het advies van de vakdeskundige naar een roc. Dit roc kan het vakdiploma afgeven. Als je een stukje kennis mist, krijg je het advies om aanvullende scholing te volgen. Na die scholing ontvang je alsnog je diploma. Bewijs van praktijkervaring De laatste paar jaren werkt Jeroen bij Colijn Aan - nemersbedrijf. Toen ik een radiospotje hoorde over het ervaringscertificaat, bleef dat in mijn hoofd hangen. Ik heb zoveel praktijkervaring, maar geen diploma om dat te bewijzen. Ik kwam in contact met evc-adviseur Claudia Klarenbeek. Ik begon aan het traject om voor mezelf te bewijzen dat ik wél een diploma kan halen. Mijn voordeel? Hier komen geen schoolbanken en leerboeken aan te pas. Het gaat puur om de praktijk en daar ben ik goed in. Jeroen wil na dit diploma meteen door voor het diploma allround betontimmerman. Hij wil zeker nog jaren werken als betontimmerman, want hij vindt het een geweldig vak. Maar ik zie het mezelf niet doen tot mijn 67ste. Jeroen is een fanatiek sportvisser en er verschijnen regelmatig artikelen van hem in tijdschriften. Schrijven, dat doe ik heel graag. Omdat ik veel leuke reacties krijg op mijn artikelen, ga ik daar misschien nog wel iets mee doen. Maar nu nog niet. Het evc-traject: bewijzen verzamelen Tijdens zijn evc-traject heeft Jeroen werkomschrijvingen en foto s gemaakt. Onder meer van hoe hij een element stelt en bekistingen maakt en plaatst. Ook heeft hij collega s en zijn werkgever laten opschrijven wat ze van zijn werk vinden. Al deze bewijzen heeft hij in een portfoliomap gestopt. Een vakdeskundige en een onafhankelijke beoordelaar hebben de map beoordeeld. Eind maart heeft Jeroen een eindgesprek gehad met de vakdeskundige. 15

16 "Vaktechniek ontwikkel je op het werk, niet op school" Aan het Onze Lieve Vrouweplein in Maastricht heeft Gubbels Bouw BV uit Noorbeek Het huis met de Pelikaan verbouwd. Dit is een monumentaal gebouw uit 1905 dat dient als huisvesting voor de opdrachtgever, het European Centre for Development Policy Management. Uitvoerder Raimond Reulings, timmerman Patrick Gerardu en metselaar Laurens Gulpen reageren op de stelling. Raimond Reulings (33) uit Landgraaf deed de mts in Heerlen en groeide via interne cursussen door tot uitvoerder. Hij is het grotendeels eens met de stelling: Op school wordt de basis gelegd, maar wat je daar leert, is anders dan wat je in de praktijk tegenkomt. Dat zit hem vaak in kleine details, zoals het stellen van een profiel. Op school doe je dat op een houten ondervloer, op de bouw op een betondek. Daardoor wijkt de afwerking net wat af. Volgens Raimond kan een opleiding leerlingen ook niet op alles voorbereiden. De nadruk ligt toch op nieuwbouw. Renovatie, waar ons bedrijf vaak mee te maken krijgt, valt op school niet honderd procent na te bootsen. Om dat goed onder de knie te krijgen, is het belangrijk dat je in de praktijk ervaring op doet. Waarbij je uiteraard de theorie wel moet beheersen. Voorlopig heeft Raimond geen plannen om zelf nog verder te leren. Misschien ooit nog eens calculatie of werkvoorbereiding, maar op dit moment bevalt het werk als uitvoerder me prima. Als ik gezond blijf, doe ik dit nog wel een tijd. Op school wordt de basis gelegd 16

17 Patrick Gerardu (36) uit Maastricht rondde zijn opleiding als timmerman bij Gubbels Bouw af en is sindsdien bij het bedrijf blijven werken. Na de lts ging ik vier dagen in de week werken en één dag in de week naar school. Ik ben ervan overtuigd dat je het vak leert op de werkvloer. Natuurlijk heb je altijd een theoretische basis nodig, maar de praktijk is de beste leerschool. Bij de verbouwing aan het Onze Lieve Vrouweplein is onder meer de daklijst vervangen in de originele stijl. Van leerlingen hoor ik wel eens dat ze het moeilijk vinden om de theorie te vertalen naar de praktijk, zegt Patrick. Op het moment dat ze zelf aan de slag gaan, wordt alles veel duidelijker. Voor Patrick is het al meer dan twintig jaar geleden dat hij in de schoolbanken zat. Daarom vindt hij het moeilijk te oordelen over de huidige opleiding. Kijk, bij goed timmerwerk komt het voor een deel op gevoel aan. Dat leer je alleen door het veel te doen. Bij Gubbels is het werk heel afwisselend, dus ik leer zelf nog elke dag bij. De praktijk is de beste leerschool Laurens Gulpen (55) uit Mechelen is al zo n veertig jaar metselaar. Hij heeft heel wat leerling-metselaars zien komen en gaan en kan zich helemaal vinden in de stelling. Ik heb het idee dat wij vroeger meer over het vak leerden dan tegenwoordig het geval is. Ik zou graag zien dat de scholen hun leerlingen meer praktijkervaring bij een bedrijf laten opdoen, onder begeleiding van een goede leermeester. Het grootste verschil tussen vroeger en nu zit volgens Laurens echter niet zozeer in de vaardigheden, maar in de mentaliteit. Vakmanschap komt met de jaren, maar je moet wel wíllen werken. Dat leer ik jongeren nu. Soms lijkt het alsof het tegenwoordig meer draait om geld verdienen. Vooral de mentaliteit is nu anders Extra vakkennis opdoen via cursus Raimond Reulings vindt dat op school de basis wordt gelegd, maar dat je het werk vooral in de praktijk leert. Toch kan het soms handig zijn om cursussen te volgen. Daardoor doe je kennis op over nieuwe technieken of leer je in een korte tijd extra vaardigheden. Als je werkt via de cao voor de Bouwnijverheid, heb je recht om gemiddeld twee dagen per jaar scholing te volgen, op kosten van de sector. Op staat een overzicht van de cursussen die worden vergoed. Leidt je werkgever ook leerlingen op? Dan zijn er dit jaar voor jou extra veel mogelijkheden om scholing te volgen via het project Bouw Door, Leer Verder! Kijk op of informeer bij je werkgever. 17

18 Innovatie in de praktijk Brabantse uitvoerder ontwikkelt nieuw dilatatieprofiel Uitvoerder Cees Snelders (46) uit Westelbeers was het altijd al een doorn in het oog dat dilataties in metselwerk slordig of verkeerd werden uitgevoerd. In de uitvoerderskeet op het nieuwbouwproject De Mira in Veldhoven vertelt hij hoe hij een nieuw metseldilatatieprofiel heeft ontwikkeld. Die uitvinding lost veel problemen op. Vorig jaar kwam ik thuis te zitten, doordat enkele rugwervels waren verschoven. Een operatie was onvermijdelijk. Daarna moest ik een paar maanden revalideren, vertelt Cees om uit te leggen hoe hij ineens tijd vond om nieuwe producten te ontwikkelen. Ik werkte al een tijdje als uitvoerder bij Moonen Bouw uit Den Bosch. Tijdens mijn werk kwam ik één bouwkundig probleem geregeld tegen: de reeks van fouten en slordigheden die gemaakt worden bij dilataties. Beweging opvangen in baksteengevel Gemetselde baksteengevels zijn altijd in beweging. Dat komt bijvoorbeeld door temperatuurschommelingen, zetting van de fundering en windbelasting. Om die bewegingen te kunnen opvangen, moet je een gevelvlak onderbreken met dilataties. Dat zijn verticale openingen van tien millimeter breed, die je daarna opvult met kit, weet Cees. Zonder dilataties vertoont een baksteengevel snel scheuren. 18

19 Lastig detail om uit te voeren Cees vervolgt: Het viel mij op dat metselaars vaak moeite hebben om een dilatatie vakkundig uit te voeren. Soms metselen ze de stenen simpelweg met de kopse kanten koud tegen elkaar. Dat is geen dilatatie natuurlijk. Ook maken ze een dilatatie regelmatig aan de verkeerde kant van het gebruikte metselprofiel. Of ze laten overtollige specie in de dilatatie vallen. Het is ook gewoon een lastig detail om uit te voeren, doordat het metselprofiel altijd in de weg staat. Nieuw aluminium dilatatieprofiel Met die kennis in het achterhoofd ging Cees aan de slag. Ik vroeg met af of het ook zonder metselprofiel zou kunnen. Dat zou dan ongeveer tien procent aan stelkosten kunnen besparen. Mijn vraagstelling werd steeds helderder: hoe maak ik een dilatatie waar de metselaars geen moeite mee hebben, die exact voldoet aan de bouwvoorschriften en die stelkosten vermindert? Ik bedacht dat de oplossing een nieuwe vorm van een aluminium dilatatieprofiel was. Uitvinding in productie Maar met de oplossing in het hoofd, was die nog niet ingevoerd op het werk. Ongeveer een half jaar geleden kwam een leverancier van aluminium kozijnen hier in de keet. Ik liet hem mijn ontwerp voor een nieuw dilatieprofiel zien. Hij tipte me om te gaan praten met het bedrijf Compri Aluminium in Medemblik. Dat bedrijf was meteen geïnteresseerd. Ze kwamen hier op de bouwplaats kijken naar de proefmuur waarin mijn nieuwe profiel is aangebracht. Ze waren meteen overtuigd. Binnen twee uur hadden we een afspraak. De exclusieve licentie van het product heb ik verkocht. Voor elke 19

20 Innovatie in de praktijk verkochte meter van mijn profiel krijg ik een bepaald percentage. Geen miljonair, wel erkenning Miljonair word ik er voorlopig niet van, want de ontwikkeling van mijn product heeft me al enkele tienduizenden euro s gekost. Maar de erkenning heb ik wel. Mijn werkgever Moonen Bouw past mijn dilatatieprofiel als proef toe in de gevels van dit woon- en winkelcomplex in Veldhoven. Loopbaantraject Het Loopbaantraject Bouw & Infra heeft Cees daarbij ondersteund. Via het Loopbaantraject heeft hij de voorbereidende kadercursus gevolgd om meteen door te stomen naar de opleiding voor uitvoerder b&u. Calculeren was een belangrijk onderdeel van de cursus. Dat vak hielp hem bij het aanscherpen van zijn uitvinding. Cees wil zich nu verdiepen in de constructieleer. De loopbaan van Cees Het gevoel dat ik meer in mijn mars had dan wat ik deed, heb ik altijd gehad. Toen ik van de lts in Oirschot afkwam met de vakdiploma s timmeren en metselen kon ik als timmerman aan de slag in de ketenbouw. Ik hield het drie jaar vol. Ik wilde verder. In een periode van een paar jaar had ik vier verschillende werkgevers. Intussen ontwikkelde ik me als maatvoerder-steller in de nieuwbouw. De vierde werkgever viel het op dat ik meer kon dan alleen maatvoeren. Hij vroeg of ik assistentuitvoerder wilde worden. In die functie heb ik een aantal jaren gewerkt. In de avonduren leerde ik voor uitvoerder en sinds 2009 werk ik ook als uitvoerder. 20

21 Hoe zit het ook al weer? Het Loopbaantraject Bouw & Infra Het Loopbaantraject Bouw & Infra is voor alle werknemers die vallen onder de cao voor de Bouwnijverheid. Maar wat houdt het Loopbaantraject precies in? Voor wat kun je bij het Loopbaantraject terecht en waarvoor ga je naar je eigen werkgever? Het Loopbaantraject Bouw & Infra is een zelfstandig onderdeel van kennis- en adviescentrum Fundeon en wordt betaald vanuit het O&O-fonds (Opleidings- & Ontwikkelingsfonds voor de Bouwnijverheid). Het Loopbaantraject is er voor iedereen van elke leeftijd, van elk niveau en met of zonder diploma. Via het Loopbaantraject kun je je laten omscholen naar een ander beroep. Ben je toe aan een andere baan binnen de bouw- en infrasector of wil je hogerop? Dan kun je het Loopbaantraject inschakelen. Ook als je door lichamelijke klachten, ziekte of arbeidsongeschiktheid je werk niet meer kunt doen, kun je een beroep doen op het Loopbaantraject. Het Loopbaantraject of de werkgever? Vanaf 1 januari 2011 kunnen ook uta-medewerkers het hele traject via het Loopbaantraject doorlopen, inclusief de scholing. Dat betekent niet dat het Loopbaantraject alle loopbaantrajecten of alle opleidingskosten voor een loopbaanstap vergoedt. Er vinden namelijk ook natuurlijke loopbaanstappen plaats in een bedrijf. Bijvoorbeeld een junior werkvoorbereider die doorgroeit naar werkvoorbereider. Als je een natuurlijke loopbaanstap maakt, hoef je niet een heel grote omschakeling in je functioneren te maken. Je werkzaamheden en verantwoordelijkheden veranderen, maar je hebt al enige ervaring in de functie opgedaan. Dit soort loopbaanstappen overleg je met de werkgever. Cursussen die je volgt om op deze manier door te groeien, komen voor rekening van de werkgever. Advies over loopbaan Voor advies over je loopbaan kun je altijd contact opnemen met de trajectadviseur van het Loopbaantraject. Volledige loopbaanstappen komen in aanmerking voor een vergoeding van het Loopbaantraject. Een volledige stap is bijvoorbeeld als je een duidelijke wijziging krijgt van taken en verantwoordelijkheden. Bij de vergoeding kijkt het Loopbaantraject naar welke opleidingen en cursussen echt noodzakelijk zijn voor het maken van de loopbaanstap. Deze noodzakelijke opleidingen vergoedt het Loopbaantraject gedeeltelijk; van de werkgever en de werknemer wordt ook een bijdrage gevraagd. De hoogte van deze bijdrage is afhankelijk van het traject en verschilt per traject. Meer weten? Voor meer informatie kun je contact opnemen met één van de trajectadviseurs van het Loopbaantraject. Kijk voor de contactgegevens op pagina

22 Paushuize Pronkstuk van Utrecht Project: Renovatie en duurzame restauratie van Paushuize Opdrachtgever: Provincie Utrecht Aannemer: Jurriëns Bouw, Utrecht Directie en architect : Hylkema Consultants BV, Utrecht Projectarchitect: 1meter98, Utrecht Installatietechnisch advies: Technisch Buro De Vries BV, Veenendaal Bouwkundig advies: Bouwburo Vitruvius, Asperen Constructief advies: Konstruktieburo Krabbendam-Boerkoel BV, Soest Totale projectkosten: 7,4 miljoen euro Bouwtijd: van april 2010 tot medio

23 23

24 Pauselijk optrekje Op een steenworp afstand van de Dom in Utrecht staat één van oudste gebouwen van de stad voor een groot deel in de steigers. Door de bakstenen voorgevel met de natuurstenen speklagen en de trapgevel is de voornaamheid van het middeleeuwse pand duidelijk zichtbaar. De naam Paushuize doet de rest. Het monument is gebouwd aan het begin van de zestiende eeuw, in opdracht van de enige Nederlandse paus, Adrianus VI. Die overleed echter voordat hij zijn nieuwe optrekje had gezien. In 2009 ontstond het plan voor de grondige restauratie. Vorig jaar in april begon Jurriëns Bouw met de eerste werkzaamheden: het uitgraven van de kelders. De werkzaamheden De belangrijkste werkzaamheden zijn het vergroten van de kelder, het plaatsen van een keuken, het herstellen en in zicht brengen van de middeleeuwse sporenkap op de zolder, het herstellen van de vier salons en de Statenzaal op de tussenetage en het zichtbaar maken van de archeologische vondsten in de nieuwe situatie. Bovendien heeft de opdrachtgever ervoor gekozen om van Paushuize het meest duurzame monument van Nederland te maken. Dat gebeurt door bouwkundige en installatietechnische ingrepen. 24

25 Bas Van toen en van nu Voor Bas Post (22) uit Kortenhoef is dit zijn eerste klus als assistentuitvoerder. Eind vorig jaar heeft hij de mts afgerond en is hij in dienst gekomen bij de hoofdaannemer. Hier komt veel kennis en vakmanschap bij elkaar. Van toen en van nu. We herstellen zoveel mogelijk historische bouwdelen, zoals de middeleeuwse kapconstructie en koppen van oude moerbalken. In de kelder is een oude waterput gevonden en stukken van een zeer oude riolering. Die vondsten blijven in de nieuwe situatie zichtbaar. In Paushuize brengt Jurriëns een nieuwe aanpak van duurzaam restaureren in de praktijk. Het dak is aan de buitenzijde geïsoleerd, net als de vloer van de zolderverdieping en de dakkapellen. Tegen de ramen van het hoofdgebouw komen straks achterzetramen. Gesneden koppen Allround timmerman Hans Hogervorst (49) werkt sinds vijf jaar als zelfstandige. In de kruipruimte onder de historische Statenzaal zaagt hij een vloerbalk door. Enkele vloerbalken zijn aangetast door bruinrot, een soort schimmel. Die haal ik eruit zonder de monumentale parketvloer die er bovenop ligt, aan te raken. Ik onderstempel het parket en zaag de spijkers door. Alles laten zitten wat kan, dat is restaureren. Het restaureren heb ik in de praktijk geleerd van restauratietimmerlieden en via speciale cursussen. Je leert ook veel door goed te kijken hoe het oude werk is gemaakt. In Paushuize heb je daar mooie Hans voorbeelden van, zoals kapconstructie, de consoles met uit hout gesneden koppen, de kozijnen en oude paneeldeuren. 25

26 26 Sjaak en Ivan Vechtformaat Vanaf het dak van het hoofdgebouw van Paushuize hebben metselaar Sjaak van Heumen (65) en leerling Ivan Ellenkov (23) een riant uitzicht over de binnenstad van Utrecht. Tijd om rond te kijken hebben ze niet. Ivan brengt nieuwe stenen en verse specie omhoog. Sjaak verwerkt het aangevoerde materiaal meteen. Terwijl Sjaak de schoorsteen opmetselt, legt hij aan zijn opperman uit wat hij doet. Ivan is net begonnen met zijn vakopleiding aan het SPBU in Nieuwegein. Vier dagen in de week werkt hij voor Jurriëns op Paushuize en één dag gaat hij naar school. Hij leert snel, omdat hij erg graag metselaar wil worden. Ivan vult aan: Ik leer ook hoe ik voetlood moet aanbrengen in het metselwerk. De stenen die Sjaak gebruikt, hebben een ongewone maat. Vechtformaat, een mooie steen.

27 Kleurenpalet Aan het begin van de restauratie kwamen in de Statenzaal stukjes van de originele wandschilderingen tevoorschijn. Restaurateur Peter Dijkstra is al driekwart jaar bezig om de verschillende verf- en pleisterlagen zorgvuldig te verwijderen, om daarna de originele decoratie te reconstrueren. We hebben veel van het oorspronkelijke kleurenpalet en de versieringen kunnen achterhalen. Voldoende om het aanzicht van het plafond en de wanden terug te brengen in de waarschijnlijk originele staat. De Statenzaal moet weer de mooiste zaal van Nederland worden. Peter 27

28 Maurits de Wijs P o r t r e t Vroeger legde ik asfalt, nu keur ik het Een gedeelte van de N57, aan de oostkant van Middelburg, is vernieuwd. Nu het volop in gebruik is, nemen asfaltlaboranten van Rasenberg Wegenbouw uit Breda proefmonsters van het wegdek. Laborant Henk Baeten voert deze kwaliteitcontroles al geruime tijd uit. Voor assistentlaborant Maurits de Wijs (33) is het nog vrij nieuw. Dertig meter voorbij de afzetting met de actiewagen, bedient Maurits de mobiele boormachine. De draaiende cilinder zakt langzaam in het asfalt, om met een proefmonster weer boven te komen. Je bent sinds kort assistent-asfaltlaborant. Wat deed je daarvoor? Ruim tien jaar geleden ben ik bij Rasenberg gekomen. In de praktijk heb ik het vak geleerd van machinist op de asfaltmachine. In de avonduren heb ik het diploma vakman gww gehaald en daarna het diploma voor machinist. Ik had het idee dat ik goed bezig was. Op het werk nam ik er meer taken bij: de personeelsbus rijden, werk indelen en het onderhoud van de asfaltmachine. Feitelijk werkte ik als assistent-uitvoerder. Waar begonnen voor jou de problemen? De werkdruk ging flink omhoog en tegelijkertijd liep het werk stroef. Er kwamen steeds meer ingehuurde krachten. Deze mensen hadden een andere motivatie dan ik. Ik kreeg het gevoel dat ik voor een tien ging, terwijl zij een zes genoeg vonden. Ik liep constant te stressen. Ik was alleen maar met werk bezig. De lol van het machinistenwerk ging eraf. Daarbij ging ik me ook wat te gepeperd uitdrukken ten opzichte van mijn collega s. 28 Wat heb je eraan gedaan? Ik twijfelde of ik zou solliciteren op de vacature voor menger op de asfaltcentrale in Breda. Mijn werkgever had me liever als machinist. Ik kon niet besluiten. Om te bekijken welke mogelijkheden er voor mij waren, ben ik naar trajectadviseur Erwin van Peppen van het Loopbaantraject in Tilburg gegaan. Hij nam een beroepentest af. Het bleek dat ik de capaciteiten had voor een kaderfunctie.

29 Wat waren de reacties op je werk? Mijn werkgever was verbaasd dat ik mijn eigen weg zo had uitgestippeld. Toen kwam er een vacature voor een asfaltlaborant. Daarvoor kwam ik in aanmerking. Nu volg ik de opleiding voor asfaltwegenbouwlaborant. Op dit moment sta ik op deze nieuwe weg ons product te keuren. Vroeger legde ik het, nu keur ik het. De loopbaanstap van Maurits Maurits de Wijs heeft door zelf naar het Loopbaantraject Bouw & Infra te stappen, laten zien dat hij gemotiveerd is om zich te ontwikkelen. Bovendien heeft hij door de onderzoeken bij het Loopbaantraject, inzicht gekregen in wat hij kan. Daardoor kwam hij in aanmerking voor de baan van asfaltwegenlaborant bij zijn eigen werkgever. Om goed te worden in die functie, is Maurits cursussen gaan volgen. Hij is begonnen met de cursus Asfaltwegenbouwlaborant 1 aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN). Volgend jaar doet hij de opvolgende cursus Asfaltwegenbouwlaborant 2. Ondertussen doet hij al praktijkervaring op, waardoor hij de kennis uit de cursus meteen kan gebruiken. Om de cursus te mogen doen, moet je een mbo-diploma hebben en werken in de wegenbouw. Benieuwd of omscholing ook iets voor jou is? Doe de loopbaancheck op 29

30 B e d r i j f s p o r t r e t Praktijkervaring nodig op bouwplaats en kantoor Kwaliteit van onderhoud afhankelijk van werknemers Van de bouwplaats overstappen naar kantoor. Bij Gils Bouwservice & Onderhoud is dat voor iedereen die dat wil, mogelijk. Drie medewerkers ronden net voor de zomer hun opleiding af, waardoor ze die stap hebben kunnen zetten. Tot tevredenheid van zichzelf en van het bedrijf. Je kent de praktijk en hebt dus aan een half woord genoeg, dat werkt echt prettig. Bij de servicedesk van de afdeling bouwservice neemt Wilco Bodegraven dagelijks onderhoudsmeldingen aan. De meldingen komen van de huurders van de woningen waarvoor Gils het onderhoud doet. Een kapot slot, een klemmende wc-deur: tot voor kort was Wilco degene die al klusjes oploste. Nu speelt hij ze door naar zijn collega s die nog steeds op de weg zitten. Van bouwplaats naar kantoor Ook Heinrich Boekelo en Alfred Alkema hebben hun timmermanshamer ingewisseld voor de computer op kantoor. Net als Wilco hebben ze via het Heinrich Boekelo Alfred Alkema 30

31 Jan Gils 31

32 B e d r i j f s p o r t r e t Loopbaantraject Bouw & Infra een opleiding voor werkvoorbereider gevolgd. Alledrie verwachten ze net voor de zomer hun diploma te krijgen. Praktijkkennis in werkvoorbereiding Jan Gils, directeur van het bedrijf, is trots op zijn omgeschoolde medewerkers. Een paar jaar geleden hadden we mensen in functies op kantoor en als uitvoerder nodig. Toen hebben we uitgezocht of we mensen in dienst hadden die dat werk wilden doen. Voorheen hadden we werkvoorbereiders die van de hts kwamen. Maar in ons soort werk - veel in het onderhoud - heb je kennis van de praktijk nodig. Dat hebben onze timmerlieden. Als ze dan ook nog de wil hebben om werkvoorbereider te worden, dan heb je een prachtige combi. Persoonlijk opleidingsbudget Wat iemand wil, bespreekt de personeelsfunctionaris elk jaar in het functioneringsgesprek. Voor iedere werknemer hebben we een opleidingsbudget, vertelt Jan. Dat kan hij gebruiken Wilco Bodegraven 32 Gils Bouwservice & Onderhoud Gils Bouwservice & Onderhoud heeft vestigingen in Hoogeveen en Apeldoorn. In totaal werken er zo n 45 mensen in vaste dienst. Daarnaast zet het bedrijf een flexibele schil van vakmensen in. Sinds het Loopbaantraject Bouw & Infra vijf jaar geleden is opgezet, maken de werknemers van het bedrijf hier veelvuldig gebruik van. Inmiddels is de zevende werknemer aan zijn omscholingstraject begonnen: van tegelzetter naar magazijnbeheerder.

33 voor bijscholing. Als hij het bedrag een paar jaar opspaart, kan hij ook een duurdere opleiding volgen. We kijken ook naar iemands gezondheid en de mogelijkheden die er zijn binnen het bedrijf. Het opleidingsbudget is een investering in onze mensen, ze verdienen het. Ze werken hard en houden door hun kwaliteit en inzet het bedrijf gezond. Blije collega s en werkgevers En dat werkt. We krijgen veel positieve reacties van onze opdrachtgevers, merkt Jan. Bijvoorbeeld over de manier waarop Wilco de servicedesk nu bemant. Juist omdat hij eerst zelf de klussen uitvoerde, weet hij precies wat wel goed ging en wat niet. Die kennis gebruikt hij in zijn nieuwe functie. Daar zijn de collega s en de opdrachtgevers blij mee. Net als de medewerkers zelf. Wilco: De combinatie van werken en leren is soms best pittig. Het werk wende echter snel. Je kent de praktijk en hebt dus aan een half woord genoeg, dat werkt echt prettig. Ook Heinrich moest wennen aan de studie. Vooral in het begin was ik erg onzeker. Nu heeft hij de smaak te pakken. Werkvoorbereider is een tussenstap. Uiteindelijk wil ik projectleider worden. Timmerman hangt hamer aan de wilgen Alfred Alkema verzamelt diploma s en certificaten alsof het postzegels zijn. Het diploma voor werkvoorbereider wordt zijn achttiende. Voor dat diploma heeft hij bijna vier jaar moeten studeren, een stuk langer dan voor bijvoorbeeld zijn certificaat AutoCad. Toch was de keuze destijds gemakkelijk. Het timmeren beviel hem nog prima, maar zijn knieën konden het niet meer aan. Tomeloze energie Dankzij het persoonlijk opleidingsbudget en het Loopbaantraject Bouw & Infra kreeg ik deze kans. Alfred kreeg alle steun en medewerking van zijn werkgever. Wel met de waarschuwing dat een studie en een baan combineren niet altijd gemakkelijk is. Maar het studeren bevalt hem goed, al is het soms zwaar. Dat maakt het juist leuk! Een studie doet je je grenzen verkennen, stelt de voormalige timmerman. Dat de vakman ook in zijn vrije tijd nog eens vol aan de bak moet is geen probleem. Ik ben iemand met een tomeloze energie. 33