Master Forensic Psychology Universiteit Maastricht. 6 mei NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Master Forensic Psychology Universiteit Maastricht. 6 mei 2009. NVAO Toets Nieuwe Opleiding"

Transcriptie

1 Master Forensic Psychology Universiteit Maastricht 6 mei 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Samenvattend advies 3 1 Inleiding en verantwoording Werkwijze panel Opbouw paneladvies 6 2 Beschrijving van de opleiding Algemeen Profiel instelling Profiel opleiding 8 3 Beoordeling per onderwerp Doelstellingen opleiding Programma Inzet personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Continuïteit Verlengde master 30 4 Overzicht advies 32 Bijlage 1: Samenstelling panel 33 Bijlage 2: Programma site visit 34 Bijlage 3: Overzicht van bestudeerde documenten 36 Bijlage 4: Vragen aan de opleiding 37 pagina 2

3 Samenvattend advies De wo-master Forensic Psychology is een tweejarige opleiding (120 ects), die afgestudeerden wil afleveren die gespecialiseerd zijn op het gebied van de forensische geestelijke gezondheidszorg. Het curriculum om deze doelstellingen te bereiken bestaat uit een combinatie van theoretische cursussen, skill labs, onderzoek en stage. Tijdens de studie maken de studenten kennis met de belangrijkste onderdelen van de forensische psychologie, zoals forensische beoordeling, psychische aandoeningen en verslaving. Daarnaast bevat het curriculum cursussen op het gebied van strafrecht en ethiek. Het panel is van mening dat de master Forensic Psychology goed verankerd is in de academische wereld. De opleiding sluit aan bij equivalente opleidingen in de Angelsaksische wereld. De wetenschappelijke status van de betrokken docenten schept eveneens vertrouwen in de academische oriëntatie van de opleiding. Ook de band met het werkveld is voldoende ontwikkeld en vertegenwoordigers van het werkveld herkennen zich in de doelstellingen van de opleiding. Wel constateert het panel dat de master Forensic Psychology een inleidend karakter heeft en dat afgestudeerden zich in veel gevallen nader zullen moeten bekwamen om op het vereiste niveau in de beroepspraktijk te kunnen functioneren. Ook het werkveld ziet de opleiding als initiële master. Het programma zorgt ervoor dat de belangrijkste thema s binnen de forensische psychologie aan de orde komen. De betrokken docenten doen zelf onderzoek binnen deze disciplines en zorgen er daardoor voor dat recente onderzoeksresultaten hun plaats vinden binnen het curriculum. De interactie tussen onderwijs en onderzoek is structureel verankerd door de toepassing van probleemgestuurd onderwijs. Onderzoeksvaardigheden worden ontwikkeld tijdens de skills labs en getoetst tijdens de onderzoeksstage en bij het schrijven van de eindscriptie. De klinische stage garandeert de verbinding met de actuele beroepspraktijk. Het programma bevat veel korte cursussen, die steeds nieuwe thema s binnen de forensische psychologie behandelen. De opleiding realiseert zich dat een veelheid van korte cursussen tot versnippering kan leiden, maar treft voldoende maatregelen om samenhang aan te brengen. De samenhang wordt bewaakt door deze thema s in verschillende contexten aan de orde te stellen: in inleidende blokken, in verdiepingscursussen en in cases tijdens de skill labs. Daarnaast vormen de onderwerpen die nu op het programma staan, volgens de opleiding het minimale bouwwerk voor een master forensische psychologie. Ten aanzien van de studeerbaarheid ziet het panel een risico in de grote hoeveelheid korte cursussen, waarbij complexe onderwerpen in een kort bestek behandeld worden. Dit kan ertoe leiden dat de docenten die bij deze cursussen betrokken zijn, meer eisen dan het aantal studiepunten doet verwachten. Hierdoor zou de reële studielast hoger kunnen uitvallen dan de nominale studielast. Het panel adviseert de opleiding de studielast goed te bewaken. De opleiding hanteert een goede selectieprocedure met brede instroommogelijkheden. Het panel is wel van mening dat de opleiding enigszins optimistisch is over de mogelijkheid om studenten met een andere achtergrond dan psychologie voor te bereiden op de master. Het panel is van mening dat ook bij deze studenten een aantal minimale eisen ten aanzien van het vakkenpakket moeten worden gehanteerd. pagina 3

4 De kwaliteit en de academische reputatie van de beoogde docenten vormen een sterk punt van de nieuwe opleiding. De docenten leiden een eigen onderzoeksprogramma en leveren daarmee een zichtbare bijdrage aan de ontwikkeling van het vakgebied. Ook de betrokkenheid bij het werkveld is groot, aangezien de meeste stafleden beroepsmatige contacten met instellingen onderhouden. Ook de studenten zijn positief over de kwaliteit van de docenten. Ten aanzien van de kwantiteit van het personeel heeft het panel vragen gesteld over de personele bezetting tijdens de opstartfase. De opleiding heeft aangegeven dat het mogelijk is om met de huidige staf 40 nieuwe masterstudenten te onderwijzen. Dit kan doordat de betrokken docenten tijdens de opstartfase hogere percentages onderwijs zullen verzorgen en doordat de opleiding een beroep doet op collega s van andere faculteiten en op gastdocenten. De opleiding beschikt over een startsubsidie om nieuwe docenten te werven. De wo-master Forensic Psychology gaat gebruik maken van de faciliteiten van de Faculty of Psychology & Neuroscience (FPN). Deze faciliteiten zijn in 2006 beoordeeld door de QANU en voorzien van het predikaat goed. De studenten geven aan dat de labruimten en computerfaciliteiten beperkt zijn gezien de grote aantallen studenten. Het panel adviseert de opleiding om na te gaan of de beschikbare faciliteiten nog toereikend zijn, gezien de uitbreiding met studenten. De interne kwaliteitszorg is ook beoordeeld door QANU tijdens een visitatie van het wocluster Psychologie in De QANU beoordeelde de interne kwaliteitszorg als voldoende. Het panel is van mening dat de geschetste evaluatiecyclus een goede basis legt voor de evaluatie en bijstelling van zowel het programma als van de afzonderlijke cursusonderdelen. Ook de betrokkenheid van de relevante groeperingen is blijkens de visitatie van QANU voldoende geborgd. In financieel opzicht is een basis gelegd voor de wo-master Forensic Psychology door een startsubsidie van een miljoen euro, die betaald wordt uit de centrale middelen van de Universiteit Maastricht. Deze universiteit heeft van forensica een universitair speerpunt gemaakt. Hoewel een tweejarige master een extra financiële belasting voor de opleiding betekent, voorziet de begroting in een break-even point na vijf jaar. Tot slot is het panel van mening dat de master voldoet aan de beide aanvullende criteria die de NVAO stelt voor een tweejarige master. De omvang en complexiteit van het werkterrein, het belang van de stages en de acceptatie-eisen in internationaal verband vormen hiervoor de onderbouwing. Het panel adviseert de NVAO op grond van bovenstaande bevindingen om positief te besluiten ten aanzien van de kwaliteit van de nieuwe opleiding Forensic Psychology van de Universiteit Maastricht. Daarnaast adviseert het panel de NVAO eveneens positief ten aanzien van het verzoek van de master Forensic Psychology om een tweejarige studieduur toe te staan. pagina 4

5 Den Haag, 2 maart 2009, Namens het panel ter beoordeling van de toets nieuwe opleiding Forensic Psychology van de Universiteit Maastricht Prof.dr. W.A. Wagenaar (voorzitter) Drs. Erik van der Spek (secretaris) pagina 5

6 1 Inleiding en verantwoording 1.1 Werkwijze panel De criteria uit het Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs van de NVAO d.d. 14 februari 2003 liggen ten grondslag aan dit rapport. Op 29 juli 2008 heeft de NVAO het verzoek om toetsing van de nieuwe master Forensic Psychology ontvangen. Aan de hand van de ingezonden stukken heeft het panel zich een indruk van de opleiding gevormd. Op 9 januari 2009 is het panel voor de eerste keer bijeengekomen. Tijdens deze bijeenkomst zijn de bevindingen ten aanzien van de aanvraag besproken. Verder heeft het panel een aantal vragen geformuleerd om de aanvraag te verduidelijken. Deze vragen zijn verzonden aan de Faculty of Psychology and Neuroscience van de Universiteit Maastricht, met het verzoek om ze tijdens het bezoek aan de instelling te beantwoorden. Daarnaast heeft het panel een aantal vragen per verzonden aan de leden van de Advisory Board; twee leden hebben deze vragen beantwoord. Een overzicht van de vragen vindt u in bijlage 4, Vragen aan de opleiding. Voor een overzicht van de geraadpleegde documenten, zie bijlage 3, Overzicht van relevante documenten. Op 30 januari 2009 heeft het panel een bezoek gebracht aan de Faculty of Psychology and Neuroscience om te spreken met betrokkenen bij de opleiding Forensic Psychology in Maastricht. Het panel spreekt zijn waardering uit over de goed voorbereide en hartelijke ontvangst en de constructieve gedachtewisseling tijdens het locatiebezoek. Tijdens dit bezoek is gesproken met vertegenwoordigers van het opleidingsmanagement, docenten, studenten en vertegenwoordigers uit het werkveld. Zie voor meer informatie bijlage 2, Programma locatiebezoek. De secretaris van het panel heeft een conceptadviesrapport opgesteld. Dit rapport is gebaseerd op het informatiedossier van de opleiding en op de informatie die tijdens het locatiebezoek is gegeven. De oordelen van het panel over deze informatie zijn in dit rapport verwerkt. In het advies zijn aan de hand van de uitkomsten per facet beargumenteerde oordelen per onderwerp gegeven. Het concept is voorgelegd aan de panelleden en hun commentaar is in de definitieve versie verwerkt. De definitieve tekst is vastgesteld op 2 maart Opbouw paneladvies Kern van het voorliggende advies is hoofdstuk 3, waarin de neerslag van de feitelijke toetsing is vastgelegd. Het panel heeft de opleiding getoetst aan de hand van de zes onderwerpen en de negentien facetten uit het Toetsingskader Nieuwe Opleidingen. Per facet geeft het panel een korte samenvatting van de informatie die door de opleiding is aangeleverd ('Bevindingen'), gevolgd door de visie van de panelleden op dit facet ('Overwegingen'). De overwegingen monden uit in een conclusie, waarin het panel aangeeft of aan de eisen van het facet in kwestie voldoende of onvoldoende is vormgegeven door de pagina 6

7 opleiding. Daarnaast geeft het panel een samenvattend oordeel per onderwerp. In hoofdstuk 4 is bovendien een schematische weergave van de beoordeling opgenomen. De aanvraag van de master Forensic Psychology betreft een tweejarige master. De NVAO hanteert aanvullende criteria voor de beoordeling van tweejarige master. Daarom is aan hoofdstuk 3 een zevende paragraaf toegevoegd, waarin wordt beschreven in hoeverre de opleiding voldoet aan de gestelde eisen. Hoofdstuk 3 wordt voorafgegaan door een algemene beschrijving van de opleiding en de instelling in hoofdstuk 2. Tot slot is aan het advies een aantal bijlagen toegevoegd met onder meer informatie over de samenstelling van het panel, het programma van het locatiebezoek, vragen aan de opleiding en een overzicht van de geraadpleegde stukken. pagina 7

8 2 Beschrijving van de opleiding 2.1 Algemeen Land Instelling Opleiding Niveau Oriëntatie Locatie(s) Variant Nederland Universiteit Maastricht Forensic Psychology wo-master universitair Maastricht voltijd, tweejarig 2.2 Profiel instelling De Universiteit Maastricht is opgericht in Oorspronkelijk was deze universiteit vooral bekend vanwege het Probleemgestuurd Onderwijs (PGO). Inmiddels heeft ze zich ontwikkeld tot een Europese researchuniversiteit met een sterke internationale oriëntatie en PGO als een vaste waarde. De Universiteit Maastricht is een van de meest internationale universiteiten in Europa. De instroom van buitenlandse studenten bedroeg in % van het totaal. De meerderheid van de zestien Bacheloropleidingen en bijna alle master- en PhD-opleidingen worden in het Engels aangeboden. De Universiteit biedt bachelor-, master- en PhD-opleidingen aan voor een zeer internationale studentenpopulatie. Vaak zijn het unieke opleidingen in Nederland en zelfs Europa. Het UM-onderwijs scoort hoog op rankings van studenten, onderwijsinstanties en de overheid. De Universiteit Maastricht bestaat uit zes faculteiten. De wo-master Forensic Psychology is ondergebracht bij de Faculty of Psychology & Neuroscience (FPN). Deze faculteit is opgericht in Er werken tegen de 200 medewerkers en er studeren ongeveer 1200 studenten. De psychologieopleiding kent een specifiek Maastrichts profiel. Wat de inhoud betreft ligt het accent op twee invalshoeken: de cognitieve psychologie en de biologische psychologie. Wat de onderwijsvorm betreft wordt gewerkt volgens het principe van Probleemgestuurd Onderwijs. De FPN profileert zich verder door een sterk internationale oriëntatie. 2.3 Profiel opleiding De wo-master Forensic Psychology is een tweejarige opleiding, die afgestudeerden wil afleveren die gespecialiseerd zijn op het gebied van de forensische geestelijke gezondheidszorg. Onder het werkterrein vallen gevangenissen en forensische psychiatrische zorg, maar afgestudeerden zijn ook gekwalificeerd om te werken binnen terreinen als kinderbescherming, preventie van huiselijk geweld, politie en reclassering. De wo-master leidt studenten op tot scientist-practioner op het gebied van forensische geestelijke gezondheidszorg. pagina 8

9 De volgende doelstellingen liggen ten grondslag aan de wo-master: 1. een scientist-practioner te worden die in staat is om wetenschappelijke kennis, vaardigheden en attitudes te integreren om een evidence-based praktijk uit te voeren in forensische beoordeling en forensische therapie. 2. een grondig wetenschappelijk begrip van de literatuur op het gebied van forensische psychologie te bewerkstelligen. 3. kennis te integreren uit verschillende gebieden van forensische psychologie en andere disciplines, zoals recht en ethiek, om bewustzijn en kennis van multidisciplinariteit in forensisch werk te ontwikkelen. 4. de vereiste kennis en vaardigheden op te doen die nodig zijn om onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek in forensische psychologie uit te voeren. Het curriculum om deze doelstellingen te bereiken bestaat uit een combinatie van theoretische cursussen, skill labs, onderzoek en co-assistentschap c.q. stage. In het eerste jaar staan de cursussen en skill labs centraal. Hierin komen de belangrijkste onderdelen van de forensische psychologie aan de orde, zoals forensische beoordeling, geestelijke aandoeningen en verslaving. Daarnaast bevat het curriculum cursussen op het gebied van strafrecht en ethiek. De theorie wordt afgewisseld met skill labs, waarin cursisten hun vaardigheden op het gebied van bijvoorbeeld assessment en therapie kunnen oefenen. In het tweede jaar doen studenten een assistentschap in een klinische omgeving, een onderzoeksstage en een masterscriptie. Daarnaast volgen ze enkele master classes. De wo-master staat open voor afgestudeerden met een bachelor in Psychologie of Geestelijke Gezondheidkunde. Ze moeten een gemiddeld cijfer van een 7 of hoger hebben (binnen het Nederlandse onderwijssysteem). Nieuwe opleiding voor Nederland c.q. voor de instelling De wo-master Forensic Psychology is nieuw in Nederland, dus ook voor de Universiteit Maastricht. Vergelijkbare opleidingen zijn wel te vinden in het buitenland, met name in Engeland, de Verenigde Staten en Canada. Studieomvang De totale studielast bedraagt 120 ECTS. De wo-master wordt als tweejarige voltijdopleiding aangeboden. Graad Aan afgestudeerden van de opleiding zal de graad Master in Forensic Psychology worden verleend. pagina 9

10 3 Beoordeling per onderwerp In dit hoofdstuk toetst het panel de aanvraag aan de hand van de zes onderwerpen en negentien facetten uit het toetsingskader. Per facet is telkens de letterlijke omschrijving ervan uit het toetsingskader overgenomen. Daarna volgen, eveneens per facet, een summiere samenvatting van de informatie verstrekt door de instelling, en de overwegingen en het oordeel van het panel. Tot slot geeft het panel per onderwerp een samenvattend oordeel. 3.1 Doelstellingen opleiding Voor de beschrijving van de doelstellingen wordt verwezen naar het voorgaande hoofdstuk Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Bevindingen In het informatiedossier van de nieuwe opleiding Forensic Psychology is aangegeven dat er in het werkveld een groot gebrek is aan gekwalificeerd personeel. Dit blijkt onder meer uit een aantal recente rapporten van de Gezondheidsinspectie. Bovendien is in het laatste decennium het aantal faciliteiten voor de behandeling en beoordeling van patiënten en cliënten op forensisch gebied sterk in aantal toegenomen. Voorbeelden zijn instellingen die zich richten op behandeling van mensen die zich schuldig hebben gemaakt aan huiselijk geweld, seksuele misdrijven en kindermishandeling. Naast de hierboven genoemde kwantitatieve problemen spelen er ook kwalitatieve problemen. Deze hebben vooral te maken met een gebrek aan expertise op het gebied van de forensische psychologie. Zo blijkt bijvoorbeeld dat de beoordelingen op het gebied van forensische geestelijke gezondheid niet voldoen aan internationale standaarden. Ook op het gebied van de behandeling (bijvoorbeeld van TBS ers) is te weinig specifieke deskundigheid aanwezig. De opleiding geeft aan dat het moeilijk is om aan te tonen dat de nieuwe wo-master voldoet aan de eisen van de beroepspraktijk, aangezien er in continentaal Europa geen benchmark beschikbaar is. In het buitenland met name in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Canada zijn wel opleidingen met een vergelijkbaar karakter. In deze drie landen is sprake van certificering op het gebied van forensische psychologie. In Engeland (University of Birmingham) bestaat een geaccrediteerde tweejarige master Forensic Psychology. De Maastrichtse opleiding heeft het eigen curriculum vergeleken met dat van de University of Birmingham, en ziet belangrijke overeenkomsten tussen de beide programma s. Vertegenwoordigers van het werkveld geven aan regelmatig contacten te onderhouden met vertegenwoordigers van de beoogde opleiding. De doelstellingen zijn niet voorgelegd aan het werkveld, maar de vertegenwoordigers kunnen zich er wel in vinden. Ze geven wel aan dat ze bij verschillende onderwerpen verdere verdieping zouden willen zien, zoals op het gebied van de (forensische) diagnostiek en therapie. Aan de andere kant ziet men wel in dat pagina 10

11 de opleiding een algemeen karakter heeft; men ziet de opleiding nadrukkelijk als een initiële master. Afgestudeerden zullen in veel gevallen een aanvullende opleiding nodig hebben zoals de opleiding GZ-psycholoog om zich in een bepaald vakgebied verder te bekwamen. De vertegenwoordigers van het werkveld geven aan dat de opleiding aansluit bij de ontwikkelingen in het wetenschappelijke veld en in de beroepspraktijk. Verder zijn ze van mening dat de gemaakte keuzes goed zijn onderbouwd. De opleiding beschikt over een International Advisory Board, waarin onderzoekers op het gebied van de forensische psychologie aan buitenlandse universiteiten zitting hebben. Het panel heeft de leden van deze adviesraad per mail een aantal vragen gesteld over het internationale perspectief en de academische oriëntatie van de opleiding. Twee van de vier leden hebben de vragen beantwoord; zij zijn positief over de perspectieven en oriëntatie van de opleiding. Overwegingen Het panel is van mening dat de wo-master Forensic Psychology goed geworteld is in de academische wereld. De internationale vergelijking en de internationale contacten laten zien dat de opleiding qua doelstellingen en inhoud aansluit bij equivalente opleidingen in de Angelsaksische wereld. Verder sluit de opleiding aan bij verwante initiatieven binnen opleidingen psychologie en recht. Ook de band met het werkveld is ruim voldoende. Weliswaar heeft de opleiding de doelstellingen niet als zodanig voorgelegd aan het werkveld, maar de vertegenwoordigers hiervan kunnen zich er wel in herkennen. De beperkingen die het werkveld ziet het feit dat Forensic Psychology een inleidend karakter heeft en dat afgestudeerden zich in veel gevallen nader zullen moeten bekwamen sluiten aan bij de visie die de opleiding zelf heeft. Tot slot geeft ook de betrokkenheid van de beoogde docenten bij het werkveld voldoende vertrouwen dat de doelstellingen van de nieuwe opleiding aansluiten bij de eisen van het werkveld. Veel van deze docenten zijn intensief betrokken bij de ontwikkelingen in het werkveld. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 1.1 Domeinspecifieke eisen als voldoende Master (facet 1.2) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Bevindingen De opleiding heeft beschreven op welke wijze voldaan wordt aan de eisen zoals die verwoord zijn in de Dublin-descriptoren. In Appendix E is bovendien aangeven hoe de verschillende programmaonderdelen bijdragen aan de gestelde eisen. De studenten verwerven tijdens de opleiding kennis en inzicht (op theoretisch, empirisch, praktisch en methodologisch gebied) in relevante disciplines binnen het werkgebied van de forensische psychologie. Ze krijgen niet alleen kennis van en inzicht in uiteenlopende psychische aandoeningen, maar ook in vakken als professionele ethiek en strafrecht. Ze worden opgeleid tot een scientist-practioner, die in staat is wetenschappelijke kennis te pagina 11

12 integreren in de klinische praktijk. Een belangrijk onderdeel van de opleiding wordt gevormd door de klinische stage, waarin de toepassing van de kennis centraal staat. Personen en risico s beoordelen vormt een belangrijk onderdeel van de wo-master Forensic Psychology. Tijdens de skill labs krijgen studenten veel oefening en ervaring in assessments en therapievaardigheden. Ook de ethische dilemma s die een rol spelen bij de oordeelsvorming komen uitgebreid aan de orde. Communicatieve vaardigheden, zowel mondeling als schriftelijk, vormen eveneens onderdeel van het programma. Forensisch psychologen moeten goed kunnen communiceren met patiënten en misdadigers (zowel volwassenen als jongeren), maar ook met advocaten, rechters en officieren van justitie. Ze worden specifiek getraind in presentatie- en interviewvaardigheden. Tot slot ontwikkelen studenten tijdens de opleiding voldoende studievaardigheden om bijvoorbeeld een postmaster te volgen of een dissertatie te schrijven op het gebied van de forensische psychologie. De internationale oriëntatie van het programma maakt het mogelijk ook een vervolgopleiding in het buitenland te volgen. Overwegingen Het panel is van mening dat de eindkwalificaties c.q. doelstellingen in tamelijk algemene termen zijn omschreven (zie blz. 7 van dit advies); dit bemoeilijkt de beoordeling. De opleiding heeft ervoor gekozen de eindkwalificaties niet te omschrijven als een set van competenties. De opleiding heeft wel een toelichting op dit aspect gegeven, waarin men aangeeft dat het nemen van beslissingen een centraal onderdeel vormt. In dat kader moeten studenten bijvoorbeeld in staat zijn om een aantekening basisdiagnostiek te behalen. Verder moet men in staat zijn een rapport uit te brengen en toe te lichten. Een mogelijke reden voor de algemeenheid van de eindkwalificaties vormt de afbakening van het vak. Het bevat elementen uit de psychologie, het strafrecht en de psychotherapie, steeds bekeken vanuit een forensische invalshoek. Het panel is van mening dat de forensische psychologie met name gedefinieerd wordt door het toepassingsgebied, meer dan door de inhoud. In dit zin is forensische psychologie geen discipline zoals klinische psychologie, maar een spectrum van disciplines. Dit wordt weerspiegeld door het algemene karakter van de doelstellingen.. Het panel is van mening dat de eindkwalificaties indirect wel voldoen door de uitwerking in het programma. De noodzakelijke vaardigheden en kenniselementen zijn hierin aanwezig. Ook in de onderbouwing van dit facet in het aanvraagdossier maakt duidelijk dat de opleiding voldoet aan de eisen die aan een master gesteld kunnen worden. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 1.2 Master als voldoende Oriëntatie wo (facet 1.3) De beoogde eindkwalificaties zijn ontleend aan eisen vanuit de wetenschappelijke discipline, de internationale wetenschapsbeoefening en voor daarvoor in aanmerking komende opleidingen de relevante praktijk in het toekomstige beroepenveld Een wo-master heeft de kwalificaties om zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te verrichten of multi- en interdisciplinaire vraagstukken op te lossen in een beroepspraktijk waarvoor een wo-opleiding vereist is of dienstig is. pagina 12

13 Bevindingen De wo-master Forensic Psychology wordt ingebed in de Faculty of Psychology and Neuroscience (FPN). Het informatiedossier stelt dat deze psychologieopleiding behoort tot de beste psychologieprogramma s in Nederland. De masterstudenten krijgen een plaats in het Department of Clinical Psychological Science van de FPN. Dit departement heeft een uitstekende bezetting en biedt de studenten volop gelegenheid voor wetenschappelijke uitwisseling. Zoals al bij facet 1.1 is aangegeven, heeft de opleiding aansluiting gezocht bij opleidingen op het gebied van forensische psychologie in de Angelsaksische wereld, aangezien deze in continentaal Europa niet aanwezig zijn. De Maastrichtse opleiding heeft het eigen curriculum vergeleken met dat van de University of Birmingham en ziet belangrijke overeenkomsten tussen de beide programma s. Ook de betrokkenheid van de International Advisory Board en van het werkveld is bij facet 1.1. al aan de orde gesteld. Bij facet 1.1 is bovendien duidelijk gemaakt dat vertegenwoordigers van het werkveld de opleiding als een initiële master beschouwen. Afgestudeerden zullen in veel gevallen een aanvullende opleiding nodig hebben zoals de opleiding GZ-psycholoog om zich op een bepaald vakgebied verder te bekwamen. De ontwikkelaars van de master delen deze visie op hoofdlijnen. Overwegingen Het panel ziet voldoende betrokkenheid vanuit de academische wereld en het werkveld bij de totstandkoming van de wo-master Forensic Psychology. Ook de wetenschappelijke status van de betrokken docenten draagt bij tot een positieve beoordeling van dit facet. Ten aanzien van het tweede onderdeel van dit facet is een kanttekening op zijn plaats. In aansluiting bij de visie van het werkveld en van de betrokken ontwikkelaars ziet het panel de wo-master nadrukkelijk als een initiële master. Dat betekent dat de afgestudeerden in veel gevallen een aanvullende opleiding nodig zullen hebben om op het vereiste niveau in de beroepspraktijk te kunnen functioneren. Dat hoeft geen bezwaar te zijn, aangezien de praktijk voldoende aanvullende opleidingsmogelijkheden biedt. Het beperkt echter wel de geldigheid van het woord zelfstandig zoals dat in het beoordelingsformat wordt gehanteerd; de afgestudeerde Forensic Psychology zal zijn werkzaamheden eerder onder begeleiding uitvoeren. Hij kan wel zelfstandig als wetenschappelijk onderzoeker opereren. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 1.3 Oriëntatie wo als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 1 Doelstellingen opleiding Het panel beoordeelt de drie facetten van het onderwerp Doelstellingen opleiding als voldoende. Ook het onderwerp zelf is daarmee voldoende. pagina 13

14 3.2 Programma De opleiding Forensic Psychology is een tweejarige opleiding die in totaal 120 ECTS omvat. Het eerste jaar bestaat uit theoretische cursussen, afgewisseld met skills trainingen en workshops. In het tweede jaar volgende de studenten een klinische stage en een onderzoeksstage; verder schrijven ze in het tweede jaar hun masterscriptie. Het curriculum bestaat uit de volgende onderdelen: Course element Subject Ects Year Core course Forensic Psychology 4 Core course Eyewitnesses and Victims 4 Skills training Assessment Skills Lab I Core course Psychotic Disorders 4 Core course Perpetrators and Defendants 4 Skills training Assessment Skills Lab II Core course Personality Disorders 6 Core course Criminal Law Core course Deception and Malingering 2 Core course Professional Ethics in Forensic Psychology 2 Skills training Therapy Skills Lab I Core course Forensic Neuropsychology 2 Core course What works with Young Offenders 2 Skills training Therapy Skills Lab II Core course Sex Offenders 2 Core course Psychopharmacology of Reward and Drugs of abuse 2 Skills training Expert Witness Skills Lab Master classes 3 Workshop Research Proposal 1 Writing a Research Proposal 2 TOTAL 60 Year 2 Clinical Internship 20 Research Internship and Master thesis 37 Master classes 3 TOTAL 60 pagina 14

15 3.2.1 Eisen wo (facet 2.1) Het beoogde programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een woopleiding: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats in interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek binnen relevante disciplines - Het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de relevante wetenschappelijke discipline(s) door aantoonbare verbanden met actuele wetenschappelijke theorieën - Het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek - Bij daarvoor in aanmerking komende opleidingen heeft het programma aantoonbare verbanden met de actuele praktijk van de relevante beroepen. Bevindingen Het curriculum bestaat uit een combinatie van theoretische cursussen, skills labs, onderzoek en stages. Studenten worden getraind in het integreren van theoretische en empirische kennis met academische en professionele vaardigheden. In de belangrijkste domeinen van de forensische psychologie worden theoretische cursussen aangeboden. Zo worden er cursussen aangeboden in de psychologie van het daderschap, forensische assessments, trauma en victimisatie, psychische aandoeningen en verslaving. Bij deze cursussen is aanwezigheid verplicht, zowel bij de colleges als bij de werkgroepen. Probleemgestuurd Onderwijs (PGO) wordt in vrijwel alle cursussen toegepast. Overwegingen De interactie tussen onderwijs en onderzoek is structureel verankerd door de toepassing van PGO. Bovendien constateert het panel dat er veel onderzoek wordt gedaan aan de FPN. De betrokken docenten hebben allen hun eigen onderzoeksprogramma s, die voor een groot deel relevant zijn voor de wo-master Forensic Psychology. Hierboven zijn een aantal onderwerpen c.q. disciplines genoemd die binnen de opleiding aan de orde komen. Hiermee zijn de belangrijkste disciplines binnen de forensische psychologie gedekt. De betrokken docenten doen zelf onderzoek binnen deze disciplines en zorgen er daardoor voor dat recente onderzoeksresultaten hun plaats vinden binnen het curriculum. Onderzoeksvaardigheden worden met name ontwikkeld tijdens de skills labs. Ook tijdens de onderzoeksstage en bij het schrijven van de eindscriptie worden deze vaardigheden getoetst. De klinische stage garandeert de verbinding met de actuele beroepspraktijk. Deze verbinding krijgt daarnaast een structurele plaats in de gastcolleges van docenten die uit deze praktijk afkomstig zijn. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.1 Eisen wo als voldoende. pagina 15

16 3.2.2 Relatie tussen doelstelling en programma (facet 2.2) Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Bevindingen Het curriculum is afgeleid van de beoogde leerdoelen en de domeinspecifieke eisen die in hoofdstuk 1 zijn geformuleerd. De volgende vier leerdoelen liggen ten grondslag aan de womaster Forensic Psychology: 1. een scientist-practioner te worden die in staat is om wetenschappelijke kennis, vaardigheden en attitudes te integreren om een evidence-based praktijk uit te voeren in forensische beoordeling en forensische therapie. 2. een grondig wetenschappelijk begrip van de literatuur op het gebied van forensische psychologie te bewerkstelligen. 3. kennis te integreren uit verschillende gebieden van forensische psychologie en andere disciplines, zoals recht en ethiek, om bewustzijn en kennis van multidisciplinariteit in forensisch werk te ontwikkelen. 4. de vereiste kennis en vaardigheden op te doen die nodig zijn om onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek in forensische psychologie uit te voeren. De eerste twee leerdoelen komen terug in de theoretische cursussen en skill labs. Het derde leerdoel komt terug in het gehele programma, maar meer in het bijzonder in de cursussen over strafrecht, professionele ethiek en psychofarmacologie. Het vierde leerdoel komt tot uiting in de skills labs en bij het schrijven van de masterscriptie. In de appendices F en G van het aanvraagdossier is de samenhang tussen leerdoelen en programmaonderdelen nader uitgewerkt. In appendix F wordt ook meer informatie gegeven over de gehanteerde werkvormen en de wijze van toetsing. Het masterprogramma maakt gebruik van het didactisch concept van PGO. Problemen vormen steeds de context voor het verwerven van nieuwe kennis. Eerst analyseren studenten een probleem, daarna krijgen ze kennis aangeboden die kan helpen om dit probleem op te lossen. Dit zorgt voor een actievere leerhouding. De problemen worden besproken in werkgroepen voorafgaand aan de colleges die hierop betrekking hebben. Ook de wijze van toetsing houdt verband met het PGO-systeem. De coördinator van de cursus bepaalt de wijze van toetsing. In de meeste gevallen moeten studenten een paper schrijven of een schriftelijk tentamen doen. Punten worden pas toegekend als studenten aan alle verplichtingen van een cursus hebben voldaan. Daaronder vallen verplichte aanwezigheid, het houden van presentaties en het deelnemen aan skills labs. Overwegingen Bij de beoordeling van de doelstellingen is al aangegeven dat de bovengenoemde vier eindkwalificaties c.q. leerdoelen een algemeen karakter hebben. Hierdoor is het moeilijk om te bepalen in hoeverre het programma deze eindkwalificaties weerspiegelt, of anders gezegd: zulke algemene eindkwalificaties worden al snel weerspiegeld in een programma. Aan de andere kant zijn deze leerdoelen wel zeer begrijpelijk in het licht van het programma. Bovendien wordt het algemene karakter van de eindkwalificaties goedgemaakt doordat de leerdoelen bij de verschillende cursusonderdelen zeer concreet zijn. In de matrix pagina 16

17 op blz. 163 van het informatiedossier zijn de verbanden tussen deze leerdoelen en de eindkwalificaties inzichtelijk gemaakt. Het panel acht het didactisch concept, waarvan PGO de basis vormt, geschikt voor het realiseren van de opleidingsdoelstellingen. Aan de Universiteit Maastricht is ruime ervaring met dit concept opgedaan. Ook de studenten waarmee het panel heeft gesproken, zijn positief over PGO. De toetsing bevat veel variatie, wat de breedte van het opleidingsaanbod weerspiegelt. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.2 Relatie tussen doelstelling en programma als voldoende Samenhang programma (facet 2.3) Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Bevindingen De opleiding geeft aan zowel horizontale als verticale samenhang binnen het programma aan te brengen. Bij de opbouw van het programma is ervoor gezorgd dat algemene en inleidende onderwerpen aan het begin worden gegeven, terwijl complexere onderwerpen later in het programma zijn geplaatst. De skills labs, die parallel aan de cursussen worden gegeven, zorgen ervoor dat de kennis die tijdens de cursussen behandeld wordt, een praktische uitwerking krijgt. De opleiding werkt met curriculum-jaargroepen, waarin de cursuscoördinatoren bij elkaar zitten en de inhoud van de blokken met elkaar doornemen. Daarnaast is er een blokplanningsgroep, die de rode lijn bewaakt en overlap voorkomt. Overwegingen Het panel constateert dat het programma veel onderdelen bevat met weinig studiepunten (twee ects). Een voorbeeld is Forensic Neuropsychology. Dit is een complex vak; de complexiteit komt terug in de leerdoelen. Het panel heeft er twijfels over uitgesproken of een dergelijke complex vak wel in zo n korte periode gegeven kan worden. Bovendien vraagt het panel zich af of een groot aantal korte cursussen niet leidt tot versnippering. In gesprekken met de opleiding zijn deze twijfels en vragen echter voor een groot deel weggenomen. Men heeft aangegeven dat in het eerste semester vier blokken worden gegeven met een inleidend karakter. Veel onderwerpen uit deze blokken bijvoorbeeld malingering (simulatie/voorwending) worden in latere blokken nader uitgewerkt. Zo is in de inleiding Forensic Psychology een klein onderdeel opgenomen over Young Offenders; dit wordt later uitgewerkt in het cursusonderdeel What Works with Young Offenders. Ook in de cases tijdens de skills labs worden veel onderwerpen uit de korte cursussen nader uitgediept. Daarnaast geeft de opleiding aan dat de onderwerpen die nu op het programma staan, het minimale bouwwerk vormen voor een opleiding forensische psychologie. De opleiding realiseert zich dat veel cursussen in het curriculum zich beperken tot een korte kennismaking, maar ziet voldoende mogelijkheden tot verdieping. De relatie tussen de meer inleidende cursussen en de onderdelen die dieper ingaan op specifieke onderwerpen (zoals hierboven genoemd), vormt een voorbeeld van deze verdieping. pagina 17

18 Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.3 Samenhang programma als voldoende Studielast (facet 2.4) Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen De wo-master Forensic Psychology omvat 120 studiepunten en een normatieve studieduur van twee jaar. De opleiding heeft verschillende maatregelen genomen om eventuele belemmeringen bij het studeren weg te nemen. Ten eerste worden alle tentamens twee keer per jaar afgenomen, zodat studenten een herkansing krijgen. Ten tweede krijgen alle studenten een mentor toegewezen om regelmatig hun studievoortgang mee te bespreken. Ten derde wordt studenten gevraagd om schriftelijk feedback te geven op de cursussen ten aanzien van studeerbaarheid en werklast. Op basis hiervan kunnen zo nodig aanpassingen worden aangebracht. Overwegingen Het panel is van mening dat het programma van forensische psychologie op papier goed is uitgewerkt en studeerbaar zou moeten zijn. Het panel ziet echter wel een risico in de grote hoeveelheid korte cursussen, waarbij complexe onderwerpen in twee ects behandeld moeten worden. Dit kan ertoe leiden dat de docenten die bij deze cursussen betrokken zijn, meer eisen dan het aantal studiepunten doet verwachten. Hierdoor zou de reële studielast hoger kunnen uitvallen dan de papieren studielast. Het panel adviseert de opleiding de studielast goed te bewaken. Aan de andere kant ziet het panel in de (hoge) rendementen van andere masters binnen de FPN wel een bewijs dat de faculteit goed omgaat met de studeerbaarheid. Ook het PGOformat, het werken met tutorgroepen en het functioneren van een curriculumcommissie scheppen vertrouwen wat dit punt betreft. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.4 Studielast als voldoende Instroom (facet 2.5) Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: - wo-master: bachelor en eventueel (inhoudelijke) selectie Bevindingen In eerste instantie worden veertig studenten toegelaten tot de opleiding Forensic Psychology. Na twee jaar wordt dit aantal verhoogd tot zestig. Dit betekent dat de opleiding selectief moet zijn ten aanzien van de toelating. De wo-master staat open voor afgestudeerden met een bachelor in Psychologie of Geestelijke Gezondheidskunde (Mental Health Science). Ook afgestudeerden aan andere bacheloropleidingen kunnen zich aanmelden, als ze het juiste vakkenpakket gevolgd pagina 18

19 hebben. De opleiding heeft een aantal onderdelen specifiek omschreven: studenten moeten op een voldoende niveau beschikken over klinische interviewvaardigheden, kennis van psychologische assessments, kennis van methodologie en statistiek en kennis over psychopathologie. Ze moeten een gemiddeld cijfer van een 7 of hoger hebben (binnen het Nederlandse onderwijssysteem). Verder moeten studenten van buiten Nederland aantonen de Engelse taal voldoende te beheersen. Naast deze formele vereisten moeten studenten gedetailleerd inzicht geven in hun academische prestaties tijdens hun bacheloropleiding. Verder moeten ze een geschreven motivatie voor de master Forensic Psychology en twee aanbevelingsbrieven overleggen. De studenten die op basis hiervan geselecteerd worden, worden uitgenodigd voor een gesprek met de toelatingscommissie. Daarnaast moeten ze een schrijfopdracht uitvoeren. De opleiding geeft aan dat studenten met verschillende achtergronden kunnen instromen, mits ze aan de genoemde eisen voldoen. Naast studenten met een bachelor psychologie kunnen ook studenten instromen met bijvoorbeeld een bachelor geestelijke gezondheidkunde (GGK, de Maastrichtse variant van klinische psychologie). Ook afgestudeerden van een van de University Colleges komen in principe in aanmerking. Eventueel kunnen de instromers gebruik maken van pre-mastertrajecten om lacunes in hun voorbereiding weg te nemen. Overwegingen Het panel is van mening dat de opleiding een goede selectieprocedure hanteert. Ook de brede instroommogelijkheden lijken het panel reëel. Aan de andere kant is het panel van mening dat de opleiding enigszins optimistisch is over de mogelijkheid om studenten met een andere achtergrond dan psychologie bij te spijkeren. Het panel is van mening dat ook bij deze studenten een aantal minimale eisen ten aanzien van het vakkenpakket moeten worden gehanteerd. Het gaat daarbij met name om de psychologische basisvakken, zoals sociale psychologie en ontwikkelingspsychologie. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.5 Instroom als voldoende Duur (facet 2.6) De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: - wo-master: minimaal 60 studiepunten, afhankelijk van de opleiding. Bevindingen De wo-master Forensic Psychology omvat 120 studiepunten en een normatieve studieduur van twee jaar. Dat is twee keer zo veel als de normale studieduur van een master (60 ECTS). Het programma is opgebouwd volgens de richtlijnen van het Europese Diploma in Psychologie. Voor een motivering van de tweejaarlijkse duur, zie 3.7 (blz. 30). Overwegingen en conclusie De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. Daarmee is het aspect Duur voldoende. pagina 19

20 3.2.7 Samenvattend oordeel onderwerp 2, Programma Het panel beoordeelt alles zes facetten van het onderwerp Programma als voldoende; ook het onderwerp als geheel is daarmee voldoende. pagina 20

21 3.3 Inzet personeel Eisen wo (facet 3.1) De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel van een woopleiding: het onderwijs zal voor een belangrijk deel worden verzorgd door onderzoekers die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het vakgebied. Bevindingen De docenten die betrokken zijn bij de wo-master Forensic Psychology hebben een internationaal erkend onderzoeksprofiel. De meeste cursuscoördinatoren zijn gepromoveerd en zijn lid van een door de KNAW gecertificeerd onderzoeksinstituut. De kerndocenten coördineren de verschillende cursussen en spelen een actieve rol in het onderwijs. Alle docenten betrekken resultaten van hun eigen onderzoek bij de cursussen. Een groot aantal docenten heeft bovendien nauwe banden met de forensische beroepspraktijk. Overwegingen Het panel is van mening dat de staf een van de sterke punten vormt van de opleiding forensische psychologie. De cv s van de beoogde docenten wekken voldoende vertrouwen. Department of Clinical Psychological Science van de FPN heeft een uitstekende bezetting en biedt de studenten volop gelegenheid voor wetenschappelijke uitwisseling. De docenten hebben een eigen onderzoeksprogramma en leveren daarmee een zichtbare bijdrage aan de ontwikkeling van het vakgebied.. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 3.1 Eisen wo als voldoende Kwantiteit personeel (facet 3.2) Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten. Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen continueren Bevindingen De opleiding wordt verzorgd door stafleden van de Faculty of Psychology and Neuroscience (FPN), de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences (FHML) en de Faculty of Law. De verwachte instroom is 60 studenten per jaar. Conform de normen die de faculteit op dit gebied hanteert, vergt dit een onderwijscapaciteit van 4,6 fte voor twee jaar. Op dit moment beschikt de faculteit over 15 fte expertise voor onderwijs en onderzoek in het onderhavige vakgebied. De betreffende docenten zijn ook betrokken bij het bacheloronderwijs en bij andere masters. Daarmee is de beschikbare capaciteit niet toereikend voor de nieuwe master Forensic Psychology. Om het voorgestelde programma toch te kunnen beginnen in 2009, wordt de instroom in eerste instantie beperkt tot 40 studenten. In de komende twee jaar zal de staf dan verder worden uitgebreid. De huidige staf van de FPN is in staat om met het programma te starten. Voor specifieke onderdelen wordt een beroep gedaan op docenten van de FHML en de Faculty of Law. pagina 21

22 Het programma wordt ondersteund door het opleidingsbureau van de FPN. Dit bureau zal met 1.0 fte worden uitgebreid om de nieuwe master goed te kunnen ondersteunen. Overwegingen Het panel heeft een aantal vragen gesteld over de personele bezetting tijdens de opstartfase. De opleiding heeft namelijk aangegeven dat het mogelijk is om met de huidige staf 40 nieuwe masterstudenten te onderwijzen. De opleiding stelt dat dit mogelijk is met behulp van de volgende maatregelen: Extra inzet van het huidige personeel; de betrokken docenten zullen tijdens de opstartfase hogere percentages onderwijs verzorgen. De opleiding doet een beroep op collega s van andere faculteiten (Faculty of Health, Medicine and Life Sciences en Faculty of Law). De opleiding doet een beroep op gastdocenten vanuit instellingen in het werkveld. De opleiding heeft de beschikking gekregen over een omvangrijke opstartsubsidie van een miljoen euro, waarmee personeel geworven kan worden. De opleiding geeft aan beheerste groei na te streven. Men geeft aan dat de research master, die nu 80 studenten telt, op een vergelijkbare manier is gestart. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 3.2 Kwantiteit personeel als voldoende Kwaliteit personeel (facet 3.3) Het in te zetten personeel is gekwalificeerd voor een inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma Bevindingen Alle cursuscoördinatoren zijn experts en actieve onderzoekers in het onderwerp van hun cursus. Een aantal van de senior stafleden hebben bovendien ruime ervaring in onderwijs op post-academisch en professioneel niveau over onderwerpen zoals forensische psychotherapie, beoordeling van geweldsrisico s, malingering en psychopathology. De meeste stafleden onderhouden beroepsmatige contacten met instellingen in het werkveld. Vanwege het multidisciplinaire karakter van het werk zullen erkende experts vanuit andere faculteiten de cursussen over professionele ethiek en strafrecht coördineren. Alle stafleden nemen regelmatig deel aan internationale conferenties over forensische psychologie en aanverwante vakgebieden. Zij hebben allemaal ervaring met probleemgestuurd onderwijs. Binnen de Universiteit Maastricht kunnen ze zich verder bekwamen met behulp van een breed opleidingsaanbod. Overwegingen Zoals al is aangegeven bij facet 3.1 is de wetenschappelijke kwaliteit van de staf zonder meer goed te noemen. Ook de betrokkenheid bij het werkveld is groot, aangezien de meeste stafleden beroepsmatige contacten met instellingen onderhouden. Ook de studenten zijn positief over de kwaliteit van de docenten. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 3.3 Kwaliteit personeel als voldoende. pagina 22

23 3.3.4 Samenvattend oordeel onderwerp 3 Inzet personeel Het panel beoordeelt twee van de drie facetten van het onderwerp 'Inzet Personeel' als voldoende. Ook het onderwerp zelf krijgt een voldoende. pagina 23

24 3.4 Voorzieningen Materiële voorzieningen (facet 4.1) De beoogde huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Bevindingen De wo-master Forensic Psychology gaat gebruik maken van de faciliteiten van de FPN. Deze faciliteiten zijn in 2006 beoordeeld door de QANU en voorzien van het predikaat goed. De FPN is gehuisvest in twee gebouwen op de Universiteitssingel, die dicht bij elkaar liggen. Deze gebouwen beschikken over voldoende collegezalen en werkgroepruimten. Vier van de ruimtes beschikken over geïntegreerde audio- en videofaciliteiten, vijf zijn uitgerust met een beamer. Deze ruimten kunnen gebruikt worden tijdens de skill labs, bijvoorbeeld voor forensische interviews en psychotherapie. Het nabijgelegen studiecentrum beschikt over 600 studeerplekken, waarvan er 230 voorzien zijn van een multimedia-computer. Daarnaast kunnen de studenten gebruik maken van 36 laptops. Voor de wo-master Forensic Psychology zijn geen bijzondere faciliteiten nodig. Wel zal de faculteit investeren in up-to-date videocamera s voor het opnemen van gesimuleerde interviews en therapiesessies. Verder wil de faculteit e-learning ontwikkelen om de studenten in staat te stellen op elk moment zelfstandig te oefenen. Overwegingen Het panel heeft tijdens de site visit een rondleiding gekregen door het gebouw van de FPN. Daarbij hebben de panelleden onder meer een demonstratie bijgewoond van een smart board en hebben ze een psychologisch experiment bijgewoond. De studenten geven aan dat ze vroeger beschikten over een eigen labruimte, terwijl ze die ruimte nu moeten delen met een andere faculteit. Datzelfde geldt voor de computerfaciliteiten. Dat heeft de nodige consequenties voor de beschikbaarheid. Met name tijdens toetsweken is het volgens de studenten moeilijk om nog een computer te vinden waaraan je kunt werken. Als er nog zestig studenten bijkomen, vreest men dat er een tekort aan faciliteiten ontstaat. Het panel adviseert de opleiding om na te gaan of de beschikbare faciliteiten uitgebreid kunnen worden. Het panel neemt aan dat een deel van het beschikbare budget hiertoe aangewend kan worden. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 4.1 Materiële voorzieningen als voldoende. pagina 24

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur De sjabloon van het aanvraagdossier

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Vanuit de NVAO werd het panel ondersteund door lic. Rik Belmans, beleidsmedewerker.

Vanuit de NVAO werd het panel ondersteund door lic. Rik Belmans, beleidsmedewerker. College van bestuur Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van de aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Master in International

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam nuao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 29 juli 2016 Onderwerp

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling onderzoeksmasters vanaf 1 september 2015. 23 april 2015

Richtlijn beoordeling onderzoeksmasters vanaf 1 september 2015. 23 april 2015 Richtlijn beoordeling onderzoeksmasters vanaf 1 september 2015 23 april 2015 Parkstraat 28 Postbus 85498 2508 CD Den Haag P.O. Box 85498 2508 CD The Hague The Netherlands T +31 (0)70 312 2300 info@nvao.net

Nadere informatie

Master Psychologie en Geestelijke Gezondheid. Voorlichting 19 Maart 2014

Master Psychologie en Geestelijke Gezondheid. Voorlichting 19 Maart 2014 Master Psychologie en Geestelijke Gezondheid Voorlichting 19 Maart 2014 WELKOM Dr. Maaike Cima (Onderwijs Directeur/ Forensische Psychologie) Drs. Liselotte den Boer (Kinderen & Jeugd en Stage Coördinator)

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Protocol TNO Educatieve Master

Protocol TNO Educatieve Master Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam }nvao r n e d e rlcw d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie les Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Master International Crimes and Criminology Vrije Universiteit Amsterdam. 15 oktober NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Master International Crimes and Criminology Vrije Universiteit Amsterdam. 15 oktober NVAO Toets Nieuwe Opleiding Master International Crimes and Criminology Vrije Universiteit Amsterdam 15 oktober 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Samenvattend advies 3 1 Inleiding en verantwoording

Nadere informatie

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties:

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties: Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Kunstgeschiedenis Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen

Nadere informatie

Midden-Oostenstudies CROHO 60842

Midden-Oostenstudies CROHO 60842 Faculteit der Letteren Onderwijs- en Examenregeling (OER) Deel B: Masteropleiding Midden-Oostenstudies CROHO 60842 Programma Midden-Oostenstudies voor het studiejaar 2016-2017 Inhoud: 1. Algemene bepalingen

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden:

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Theologie en Religiewetenschappen Programma: Religie en Samenleving Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding 1. Voor toelating tot de

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappij 2019-2020 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Maastricht

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Maastricht Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Maastricht Dit rapport hoort bij het rapport Rechtsgeleerdheid (VSNU, juli 2004) van de ongedeelde opleiding Nederlands Recht, Fiscaal

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN Fontys Hogescholen Raad van bestuur Postbus 347 5600 AH EINDHOVEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Circus & Performance

Nadere informatie

Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Voor toelating tot de opleiding Mediastudies komt in aanmerking de bezitter van

Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Voor toelating tot de opleiding Mediastudies komt in aanmerking de bezitter van Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 Opleiding / programma: Mediastudies/ Film- en televisiewetenschap; New Media and Digital Culture (voorheen Nieuwe media en digitale cultuur, see English EER) Artikel

Nadere informatie

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track:

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen Kunstbeleid en

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Talen en culturen van Japan Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl Voorwoord De Onderwijs-

Nadere informatie

Samenvatting. International Joint Research Master Work and Organizational Psychology

Samenvatting. International Joint Research Master Work and Organizational Psychology Informatiedossier doelmatigheidstoets CDHO Samenvatting International Joint Research Master Work and Organizational Psychology Maastricht University - Universität Lüneburg Universitat de València Juli

Nadere informatie

Handleiding Honours Programma Wiskunde

Handleiding Honours Programma Wiskunde Handleiding Honours Programma Wiskunde Deze handleiding beschrijft inhoud en organisatie van het honours programma (HP) van de bacheloropleiding Wiskunde en Wiskunde en Toepassingen aan de Universiteit

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Vrije Universiteit Amsterdam. De Boelelaan 1105 1081 HV AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Vrije Universiteit Amsterdam. De Boelelaan 1105 1081 HV AMSTERDAM College van bestuur Vrije Universiteit Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV AMSTERDAM Besluit datum 26 januari 2006 onderwerp Definitief besluit Toets NO voor de onderzoeksmaster Cognitive Neuropsychology

Nadere informatie

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam wo-bachelor Biologie (180 EC) 23 maart 2016 Bachelor of Science voltijd Amsterdam

Universiteit van Amsterdam wo-bachelor Biologie (180 EC) 23 maart 2016 Bachelor of Science voltijd Amsterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Universiteit van Amsterdam datum 29 juli 2016

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Talen en culturen van Latijns Amerika/ Spaans Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel)

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september

Nadere informatie

Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Neerlandistiek (voorheen Nederlandse taal en cultuur)

Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Neerlandistiek (voorheen Nederlandse taal en cultuur) Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Neerlandistiek (voorheen Nederlandse taal en cultuur) Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Per 1 september 2016 is

Nadere informatie

Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Master Programma Psychologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Artikel 1.1 Doel van het programma en taal

Nadere informatie

ICLON Powerpoint sjabloon

ICLON Powerpoint sjabloon ICLON Powerpoint sjabloon Een voorbeeld van een ICLON presentatie Piet Presentator & Co Copresentator (ICLON) Coby Collega (Leiden University) Max Medewerker (Instituut voor Cooperatie) [Congresnaam, Plaats,

Nadere informatie

Nadere uitwerking aanvullende criteria onderzoeksmasters

Nadere uitwerking aanvullende criteria onderzoeksmasters Nadere uitwerking aanvullende criteria onderzoeksmasters 30 mei 2016 Nadere uitwerking aanvullende criteria onderzoeksmasters 30 mei 2016 pagina 2 Inhoud Pag. Profiel van de onderzoeksmaster 4 Beoordeling

Nadere informatie

Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse Literatuur en Cultuur (voorheen Nederlandse letterkunde)

Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse Literatuur en Cultuur (voorheen Nederlandse letterkunde) Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse Literatuur en Cultuur (voorheen Nederlandse letterkunde) Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Sinds 1

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 J uni 2016 SAMENVATTING Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,nvao ~ n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA datum 31 mei 2018 onderwerp Besluit

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2010/2011 Master Gezondheidszorgpsychologie

Onderwijs- en examenregeling 2010/2011 Master Gezondheidszorgpsychologie Onderwijs- en examenregeling 2010/2011 Master Gezondheidszorgpsychologie Voor de Onderwijs- en examenregeling van de Master Gezondheidszorgpsychologie wordt verwezen naar de Onderwijs- en examenregeling

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarden. AD-programma. Land- en Watermanagement. Hogeschool Van Hall Larenstein. 8 augustus 2017

Toetsing realisatie voorwaarden. AD-programma. Land- en Watermanagement. Hogeschool Van Hall Larenstein. 8 augustus 2017 Toetsing realisatie voorwaarden AD-programma Land- en Watermanagement Hogeschool Van Hall Larenstein 8 augustus 2017 NVAO Toets voorwaarden nieuwe opleiding Adviesrapport Inhoud 1 Beschrijving van de opleiding

Nadere informatie

Dedicated Schakeljaar Vitale Functies

Dedicated Schakeljaar Vitale Functies Dedicated Schakeljaar Vitale Functies 1. Inleiding Het schakeljaar vormt de verbinding tussen de studie geneeskunde en de vervolgopleidingen. De student leert te functioneren op het niveau van een beginnende

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao r nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Health Informaties van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Op 22 april 2005 heeft het panel advies uitgebracht aan de NVAO. 2.1 Samenvatting van bevindingen van het panel

Op 22 april 2005 heeft het panel advies uitgebracht aan de NVAO. 2.1 Samenvatting van bevindingen van het panel College van bestuur Technische Universiteit Eindhoven Postbus 513 5600 MB EINDHOVEN Besluit datum 22 juni 2005 onderwerp Definitief besluit Toets NO wo-master Embedded Systems Technische Universiteit Eindhoven

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

Examenreglement 2014-2015

Examenreglement 2014-2015 Examenreglement 2014-2015 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 Algemeen 3 Hoofdstuk 2 Toelating tot opleidingen en cursussen 4 Hoofdstuk 3 Onderwijsprogramma 5 Hoofdstuk 4 Getuigschrift 7 Hoofdstuk 5 Doel en vorm

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Italiaanse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

Premasterprogramma Psychologie 16 maart Jan van Rooij Eva Bezemer Heleen Oostebrink

Premasterprogramma Psychologie 16 maart Jan van Rooij Eva Bezemer Heleen Oostebrink Premasterprogramma Psychologie 16 maart 2018 Jan van Rooij Eva Bezemer Heleen Oostebrink huishoudelijke mededelingen - voorlichting duurt tot 13.00 uur - vragen: 13.00 13.45 uur (centrale hal) - zaal verlaten

Nadere informatie

Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster

Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster nvao nederiartds - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster Master of Sports van de Fontys Hogescholen datum 12

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Het diploma van de opleiding kan behaald worden tot en met 31 december 2015.

Het diploma van de opleiding kan behaald worden tot en met 31 december 2015. Opleidingsspecifieke deel OER, 2015-2016 Opleiding / programma: MSc Logopediewetenschap Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Niet van toepassing NB: Sinds 1 september 2013 is instroom in de masteropleiding

Nadere informatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie dr. Steven Van Luchene [VLIR Cel Kwaliteitszorg] op weg naar accreditatie 1. routebeschijving: tno visita e accredita e 2. de meet: generieke

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). ,nvao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Zorg en technologie van

Nadere informatie

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009 Bi Bijlage 2 Protocol toetsing Associatedegreeprogramma door de NVAO 15 december 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toets Associate-degreeprogramma in de hbo-bachelor 4 2.1 2.2 Criteria De status van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 S AMENVATTI NG Ok t ober2015 Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma

Nadere informatie

De Gespecialiseerde Professional

De Gespecialiseerde Professional Top Talent Programma Excellentietraject: Facility Management F-MEX De Gespecialiseerde Professional Academie: HBS Saxion University of Applied Science Auteur: Benedicte de Vries Datum: 13-07-2015 1 Programma:

Nadere informatie

«nvao. fluit. w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie

«nvao. fluit. w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie «nvao w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie fluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de postinitiële wo-master Marketing van de Vrije

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Den Haag, 26 augustus namens de KNAW-commissie Gedragswetenschappen, 1 De instelling heeft op 4 september 2015 ingestemd met het advies.

Den Haag, 26 augustus namens de KNAW-commissie Gedragswetenschappen, 1 De instelling heeft op 4 september 2015 ingestemd met het advies. Beoordeling van het herstelplan van de Vrije Universiteit Amsterdam met betrekking tot de onderzoeksgerichte wo-masteropleiding Clinical and Developmental Psychopathology (research) van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

: 9 mei 2017 : 28 juni 2017

: 9 mei 2017 : 28 juni 2017 nvao nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Voeding en Diëtetiek van de Hogeschool

Nadere informatie

Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde

Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Internationalisering Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Minor algemeen Alle studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) volgen in het derde Bachelorjaar

Nadere informatie

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development Master Psychologie 8 Track Training & Development 8.1 Doelgroep, toelaatbaarheid, selectie De track Training & Development is in principe toegankelijk voor studenten die een bachelor Psychologie hebben

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT

Nadere informatie

Master your Talent lezing over de pre-master Psychologie

Master your Talent lezing over de pre-master Psychologie 9-mrt-15 1 Master your Talent lezing over de pre-master Psychologie 9 maart 2015 9-mrt-15 2 Inhoud De studie: algemeen Pre-master modules De toelating: wanneer en hoe Opbouw Masteropleiding Studielast

Nadere informatie

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Voorlichtingsdag Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde PROGRAMMA Bedrijfskunde@VU: hoe, wat en waarom? Prof. dr. W.E.H. Dullaert, Opleidingsdirecteur bachelor bedrijfskunde

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO-examen 5 Het Pre-masterprogramma 6 Studeren in deeltijd 8 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden biedt de eenjarige

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Filosofie

Curriculumevaluatie BA Filosofie Curriculumevaluatie BA Filosofie Beste student, U heeft onlangs het laatste onderdeel van uw bacheloropleiding Filosofie afgerond en staat op het punt het bachelorexamen aan te vragen. Om de kwaliteit

Nadere informatie

Accreditatie procedure

Accreditatie procedure Accreditatie procedure De accreditatieaanvragen worden beoordeeld door de accreditatiecommissie BOKA. De accreditatieaanvraag wordt gecontroleerd en beoordeeld door de accreditatiecommissie volgens de

Nadere informatie

Mastermogelijkheden. Hoe verder na een bachelor Psychologie? NL Klaas Visser 2014. mastermogelijkheden psychologie

Mastermogelijkheden. Hoe verder na een bachelor Psychologie? NL Klaas Visser 2014. mastermogelijkheden psychologie Mastermogelijkheden Hoe verder na een bachelor Psychologie? 1 Doel vandaag Beeld geven van Bachelor Master in Nederland Toegespitst op Psychologie Verschillen en overeenkomsten tussen opleidingen Psychologie

Nadere informatie

Premasterprogramma Psychologie 10 november Jan van Rooij Eva Bezemer Heleen Oostebrink

Premasterprogramma Psychologie 10 november Jan van Rooij Eva Bezemer Heleen Oostebrink Premasterprogramma Psychologie 10 november 2017 Jan van Rooij Eva Bezemer Heleen Oostebrink huishoudelijke mededelingen - voorlichting duurt tot 13.00 uur - vragen: 13.30 14.15 uur (centrale hal) - zaal

Nadere informatie

Opleiding Psychologie. Universiteit Gent. wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck. voorzitter Opleidingscommissie Psychologie

Opleiding Psychologie. Universiteit Gent. wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck. voorzitter Opleidingscommissie Psychologie Opleiding Psychologie Universiteit Gent wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck voorzitter Opleidingscommissie Psychologie wat? finaliteit van de opleiding... + universitaire opleiding Ψ: wetenschappelijke

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

kennis op bachelorniveau op het gebied van en inzicht in theorieën en vraagstukken binnen de cultuurgeschiedenis;

kennis op bachelorniveau op het gebied van en inzicht in theorieën en vraagstukken binnen de cultuurgeschiedenis; Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Geschiedenis / Cultuurgeschiedenis van modern Europa (also available as English EER), Geschiedenis van Politiek en (also available as English

Nadere informatie

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma 1 Master-OER Sociologie 2018/2019 Artikel 1

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing Nieuwe opleiding is): Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing bestaande opleiding Nevenvestiging

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe

Nadere informatie

Criteria bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Nadere uitwerking

Criteria bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Nadere uitwerking Criteria bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Nadere uitwerking NVAO Afdeling Nederland Januari 2018 Deze nadere uitwerking bevat de aanvullende eisen behorend bij een specifieke NVAO

Nadere informatie