tffledeôelmgenbto inrijhßk/ Groencwoudüz ticking uô H0ouoenberg

Transcriptie

1 9 tffledeôelmgenbto inrijhßk/ Groencwoudüz ticking uô H0ouoenberg

2 Mededelingenblad juni 1998 nr. 57 Uitgave van de Stichting Oud Woudenberg te Woudenberg. Redactie: G.D. Marringa (coördinator) W. Berentsen P.R. Haring A.F.M. Reichgelt H. Schouten Th. van Stal en Redactie-adres: Tromplaan 15, 3931 AG Woudenberg, tel. (033) De Stichting Oud Woudenberg, opgericht 15 december 1955, stelt zich ten doel: 1. Het verzamelen en tentoonstellen van voorwerpen van oudheidkundige aard betrekking hebbende op of gevonden in de gemeente Woudenberg en omgeving. 2. Het verhogen van de kennis van de geschiedenis van de gemeente Woudenberg. 3. Het naspeuren van de zeden en gewoonten in de gemeente Woudenberg in het verleden en heden. Secretariaat: P.D. de Krui f, Pr. Hendrikstat 16, 3931 BA Woudenberg, tel.: (033) Donatie minimaal ƒ 15,00 per jaar. Aanmelding als donateur gag bij de secretaris van de stichting. Postgironummer Rekeningnummer Rabobank Woudenberg De Oudheidkamer aan de Schans nr. 20 is geopend op iedere tweede vrijdag van de maand van tot uur. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voofgaande toestemming van de uitgeefster. ISSN:

3 INHOUD Van het bestuur pag. 833 Fotowedstrijd pag. 834 Archeologische kroniek provincie Utrecht pag. 835 Nieuwe aanwinsten pag. 835 Viering 50-jarig onafhankelijksdag in 1863 pag. 837 Kerken Kijken Utrecht pag. 839 Exploitatatierekening over het jaar 1997 pag. 840 Balans per 31 december 1997 pag. 841 VAN HET BESTUUR Het lag in het voornemen van het bestuur om in het voorjaar een donateursavond te houden met een lezing die betrekking heeft op de historie van Woudenberg of van algemeen historisch belang is. Door omstandigheden is het helaas niet mogelijk om in het voorjaar van 1998 zoiets te organiseren. Wel kunnen wij u alvast de datum doorgeven van de donateursavond in het najaar. Deze hopen we te houden op donderdag 12 november in Partycentrum "Schimmel". We zijn dankbaar dat de bestuursleden M.J. Hendrikse en H. Wildschut bereid zijn een nieuwe periode te aanvaarden. De Oudheidkamer mag zich verheugen in een toenemende belangstelling. Was u er al een keer op de tweede vrijdag van de maand? P.D. de Kruif. 833

4 FOTOWEDSTRIJD De vereniging "Oud Utrecht" organiseert in het kader van haar 75-jarig jubileum een fotowedstrijd met als onderwerp: Utrecht (stad en provincie) en het water. Dit kan zijn kades, werven, sluizen. Kortom alles wat te maken heeft met water in relatie tot de Utrechtse gebouwde omgeving. De wedstrijd staat open voor iedereen, met uitzondering van beroepsfotogfen. Er zijn enkele aardige geldprijzen te winnen en bovendien zijn de winnaars een jaar lang gtis lid van "Vereniging Oud Utrecht". Wat kunt u inleveren? * foto's (kleur of zwart/wit), formaat 20 x 55 cm of 30 x 40 cm of * kleurendia's, normaal kleinbeeld, ingeamd zonder glas Maximaal drie inzendingen per deelnemer en op elke foto/dia dient de naam en adres van de fotogaf te worden vermeld. Geen negatieven meezenden. Inzenden voor 31 juli 1998 naar: Gemeentelijk film- en fotodienst, Alexander Numankade 199, 3572 KW Utrecht. Voor de fotogfen onder ons een uitdaging. Veel succes! P.D. de Kruif. 834

5 ARCHEOLOGISCHE KRONIEK PROVINCIE UTRECHT De abonnees op de bovengenoemde serie die hebben aangegeven dat zij deze boeken zelf willen afhalen wordt meegedeeld dat men vanaf heden 2 nummers kan afhalen. Het zijn de delen en Ze zijn verkrijgbaar bij mevr. Blokhuis, Schoutstat 14 of op de tweede vrijdag van de maand in de Oudheidkamer van uur. Uitsluitend tegen contante betaling van ƒ 5,-- per stuk. Dit aanbod is alleen voor hen die daarop hebben ingetekend. P.D. de Kruif. NIEUWE AANWINSTEN A. Wallet schonk ons diverse oude gereedschappen, o.a. een bijenkap, aardappelploeg, oogsthout, oliekan. J.A. Standaart deed ons in het bezit komen komen van een meetinstrument, afkomstig van de Roomboterfabriek De Vooruitgang (hiermee werd de tempetuur van de melk gemeten). Th. Fitski verrijkte onze bibliotheek met het boekje "Kostschoolvrienden"; een verzameling brieven uit uit het archief van de fam. Lagerwey. De heer D. Anbeek vond in zijn tuin een versiering van een pijp (dameskopje) en schonk het aan onze Stichting. Van de heer J.D. Gruteke ontvingen wij het tijdschrift "Op Maat", waarin is opgenomen een artikel over Wim Visser met zijn herinneringen aan de strijd rondom de Grebbelinie in mei

6 A.F.M. Reichgelt schonk ons het tijdschrift "Amersfoort zoals het was", waarin o.a. worden genoemd het Vallei - kanaal en de Pymide van Austerlitz. J. van de Waerdt verrijkte ons met een uittreksel uit de studie over de historische ontwikkeling van de rechten op de grond in de provincie Utrecht van W. van Iterson, Leiden 1932: * hoofdstuk I de Marken Henschoten en het Westerwoud en de mark Woudenberg * de mark van Maarn * de mark van Maarsbergen. Een spanzaag en een zeis werd geschonken door de heer W. Robbertsen. Diverse foto's, boeken en een lakstempel ontvingen wij van de heer M.J. Hendrikse. Oud-burgemeester H. Harrewijn schonk ons een aantal foto's uit zijn ambtsperiode en een herinneringsboek. Mevr. H.G. de Kruif-Versteeg deed ons het Reglement van de oprichting - 3 november van de Chr. Jongelingsvereniging toekomen. Drie foto's van de fam. Van Kolfschoten en een foto van Groot Haksvoort schonk ons de heer H. Moesbergen. Mevr. P. van Ginkel-Versteegh schonk een drietal familiefoto's uit Een kaart van Nederland kregen wij van de heer C.W.A. Brunings. Foto's van de installatie van burgemeester Hosang (1947) en de Jongelingsvereniging met Ds. Klomp werden geschonken door de fam. Versteeg. Tafeltje-Dek-Je schonk een container met pannetjes (in gebruik geweest tot eind 1997). 836

7 - Het boek "De Tynie Verdrijven" van K. Norel en Dr. L.D. Terlaak Poot ontvingen wij van iemand die niet met name wil worden genoemd. - Een oude kinderstoel van de fam. Schreuder. - J. van der Spek schonk een aantal stenen pijpenkoppen. - Een strijkbout voor op de kachel schonk M.J. Hendrikse. - Van H.J. van der Wind kregen wij een melkfles met de afbeelding van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven met de datum 10 januari De heer R. van Keulen schonk ons een oud harkje afkomstig uit de opgvingen bij De Poort. Alle schenkers en schenksters hartelijk dank voor deze nieuwe aanwinsten. Wij houden ons blijvend aanbevolen voor alles wat de geschiedenis van Woudenberg levend houdt. Het bestuur. VIERING 50-JARIG ONAFHANKELIJKSDAG IN 1863 Alom in den lande werd in 1863 herdacht dat het 50 jaar was geleden dat er een einde kwam aan de Fnse overheersing. Deze herdenking ging met feestelijkheden gepaard. In Woudenberg is deze feestviering bijzonder luisterrijk geweest. Daar werd het feest aangeboden door de ambachtsheer van Geerestein die de gehele gemeente tot bijwoning had genodigd. Op 17 november om negen uur werd de grote erepoort onthuld onder het spelen van het volkslied door muzikanten van de Utrechtse schutterij. Daarna was er een optocht met een mooi versierde triomfwagen van Geerestein door het dorp naar de Schans, getrokken door de arbeiders van de am- 837

8 bachtsheer. De schooljeugd volgde met banieren en vlaggen, begeleid door een menigte zoals men hier zelden zag. Het geheel moet een treffend schouwspel zijn geweest. Van 10 tot 12 uur werden de kinderen door het gemeentebestuur onthaald op chocolade en krentebrood, terwijl er een feestplaat werd uitgereikt. Een goochelaar en buikspreker vermaakte de kinderen. Van 10 tot 12 uur vond er ook een uitdeling aan de armen plaats in de vorm van brood en kaas, zodat niemand in de feestvreugde vergeten werd. Om 12 uur gaf de ambachtsheer een lekker middagmaal aan zijn werklieden. Er waren ruim 50 personen bijeen. Tegen half twee stond er een wedren met paarden op het progmma. Daarna volgde er een tktatie en werden er verschillende volksspelen gehouden, zoals zak- en mastlopen, hardlopen, broodjeshappen, koekdobbelen e.d. Om vijf uur werden de feestcommisssarissen (tegenwoordig kan men zeggen: bestuursleden van de onjevereniging) onthaald op een lekker jachtdineetje op Geerestein. Om zes uur werden 170 genodigden getkteerd op wijn en sigaren. De feestcommissarissen mochten bedienen. Tegen half negen was er een fakkeloptocht naar Geerestein, waar het vuurwerk werd afgestoken en 46 prijzen werden uitgereikt aan de winnaars van de volksspelen. Daarna werd de fakkeloptocht vervolgd en werd de politie op Geerestein ontvangen. In tegenwoordigheid van de feestcommissarissen met hun dames werd er weer genoten van goochel toeren. En hoewel het hele dorp meer dan anderhalf uur zonder toezicht was, zijn er geen onregelmatigheden geconstateerd en er werden zelfs geen beschonken personen aangetroffen. Groot was de vreugde en het hele dorp was versierd met groen en vlaggen. Dinsdag daaropvolgende heeft het gemeentebestuur met muziek en fakkel licht een dankbetuiging gebcht aan de ambachtsheer, Jhr. Hooft van Woudenberg van Geerestein. Ontleend aan het Utrechtsch Provinciaal en stedelijk Dagblad van 24 november 1863 no

9 KERKEN KIJKEN UTRECHT Kerken Kijken Utrecht gaat deze zomer voor de zestiende maal van start. Van 30 juni t/m 12 september 1998 werken negen Utrechtse binnenstadskerken mee aan dit project. Zij openen tijdens de zomermaanden hun deuren voor publiek. Vijf dagen per week (van dinsdag t/m zaterdag) staan meer dan honderd vrijwilligers klaar om toeristen uit binnenen buitenland de gelegenheid te bieden het Utrechts cultureel erfgoed te bekijken. In 1997 bezochten meer dan mensen negen Utrechtse kerken, een absoluut record. In 1998 zal voor het eerst de voormalige synagoge aan de Springweg meedoen aan dit project. Het televisieprogmma "Langs Heilige Huisjes" van de NCRV besteedt dit jaar aandacht aan Utrecht. De hiean verbonden Kerkepaddagen vinden plaats op 29 augustus en 5 september. Aan Kerken Kijken Utrecht doen mee: de St. Augustinuskerk, Ste. Gertrudiskathedal en -kapel, Jacobikerk, Janskerk, Pieterskerk en St. Willibrorduskerk. Deze zijn geopend van dinsdag t/m vrijdag van tot uur en op zaterdag van tot uur. Op zaterdag zijn ook de voormalige synagoge/broodhuis, de Doopsgezinde kerk en de Geertekerk geopend. De Lutherse kerk blijft dit jaar gesloten in verband met restautiewerkzaamheden. Een folder van Kerken Kijken Utrecht met de openingstijden en een korte beschrijving van iedere kerk kunt u aanvgen bij de VVV of is te verkrijgen bij de deelnemende kerken. ^AARIJKS UITSTAPJE. Het jaarlijks dagje uit voor donateurs is op woensdag, 9 september a.s. Dit jaar is het reisdoel de stad Breda met een tussenstop in het historische Heusden. We melden dit nu reeds zodat U de datum alvast kunt reserv eren. 839

10 1 1 i i LT) CNJ "<3-. i o o CNJ o o C J O M v i l LT) CT1 LD 00 N CT\ i l co cr> CD ui in ir> 00 i O m i O i N C O t 00 < i C O i H O N O r H l O Cxi co r-i lo ^ cr> «a- Lo 1X3 oo o r~~,,, I *3- Ol " co Ol I CL. X 'S c CL' "O rd XI O o er CT CU +-1 er QJ sz CU s- i- rr CU E CU en o o O) er CU OO T3 e CL CL er e er c r l r c o er i o j«: c: CU xj O er ( CU > s- CU "O ro _o CD tz CU rö -o CU O) t rts cz +-> CU E oo CU S cz jcr w o 00 -M 5- cu -o CU CU XJ r -^ e o O 00 fnl 3»r- CU CL 00 co i- 4-> CD c+-.y o S- QJ : >> er CU O) Q) Lsü CU 00 +-) 5- i -M CU "O f 2 "O 00 1 t 00 > CU m o 3 CU CU.^ *-> en > c: O CU c oo cz =3 er 00 O 1 +-> E en S- o X r CU S- CU ~a S- QJ O) +^ -C +-> +-> i c= QJ XJ O! 4-> +J rd _Q 3 X> 4-i I 00 s- 3 er c -M i oo ro 00 rö i-» < o er CU _o CL) <D 00 en CU = c C u o > o JZ c O rü F -o -f 00 CU CU s_ CU CU CU r J*: 3 o S- O) J^ s- E rr S_ i cu > +-> +-> +-> o t.^ 3 +-> CU +-> LU: 3 S- O +-> -t-> S- 00 oo > i- 00 oo XI 3 CU CZ "O 00 rr 00 rö er S- Q. r CD rö ro o O 3 s- er o 00 i er o o cu 3 O rd - p N^ N^ Q. "O Z N^ o y QD<< QJ O o. o: zr r Z o LD CTl cr> "S o o en o i. i LO I CNJ r-h O O O LO CNJ COfOrH c QJ CNJ 00 CD «3- co en 1 oo XJ i- S- oo QJ C cu 3 S- QJ i XI O 3 i- +-> JO rö +J 00 - X Q) en C ai 3 CU +-> o c CU fo QJ > 00 QJ r-! c e r Q; i- +J E rd O XI I QJ 3 C ro "O 3 G CO cn_c cu Q. rd i- CU 00 CU $- E CU QJ QJ E _o r- QJ CU en o CL S- r r rö O O QJ c "O = -O C3 cz +-> S- "O O CL QJ QJ i QJ r CU ro -O ^ CL4-> 4-> 00 "O oo cn -t-> r-> CU c S- C4- C JD 3 XI C r- T QJ r r o QJ 3 O 3 CÛ QCO w > y c 3 o : W > S CTl r p i CNJ 'S 840

11 *a- o LO m en H-,= I-H I»» CM CM r-. er» co in en oo CM 00 r*» 0 0» C M o o ^- in in i oo er» i I CM O CT» > WO I-H O O) OO H-, r«. er» en i i ce LU Si LU O LU O r 1 CO : UJ O- H </> < co rd Q. rd CU oo $- a>., 3 C 00 rd 0J T- CU > +-> 4-> > r i- x: s- 00 o «J cu 00 CU T- 00 rd s- + > CU a. o co ce c rt E S- o a> 4- o.= CT» i- rt Q. C C =3 rd o i- 3 C i i CU 4-> 4-> CU ±e.r- Z u id > i- o eu $- rd CU S- 00 > «0 CT» P CÖ 'I- CO Q.+J rd O S- f- Q.T- <- O 3 CO 3 O 00 +J J= CU CT» CU -t-> Q. $- <- c en (0 x: <vi vi a) CU C -C O CU eu.a a i- O 00 4-> r- eu c o. s- *-» oo»-»- 00 > CU o ai -c c s- u S- rt"0 o S O BS O T ^ s- i- rd +J i o +-> o e s- oo xi x *- 3 «0 o e e»r- 3 LU ZD = <C > M (DIU. i ^- r-~ o» i IOHOO I o er» co in o O O CM CM in o in in r-. CM ert.. CM CT» ti" CM > CM CO O H-,= = = = O CM o CT) - ii (O t-h o ii en n co il il *K cn r C 4-> r H- S- Q- 1= O CU B -^ CT» O c.. CU C oo cu ^ i--r- _* cn s- c s- c e t- 3 m (0 (0 CU rd O CU xi fd -^ -Q > xa «-> r O O. CU 4-> i- i- +J x> oo s- co 01 rd X) ( ) rd O re rd CU < cc:»» O- iz 3 O rd rd O 841

12