INSTRUKTIE-PROGRAMMA VOOR DE ONDERBOUW VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "INSTRUKTIE-PROGRAMMA VOOR DE ONDERBOUW VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS"

Erik Abbink
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 j

INSTRUKTIE-PROGRAMMA VOOR DE ONDERBOUW VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS HARLEKINADE Vraag in de klas door een Proloog-akteur "Wat vind je belangrijk bij een goede toneelvoorstelling?

Stel je voor: een geweldig spannend toneelverhaal, een groots dekor en schitterende kostuums, maar de akteurs spelen niet, ze doen maar alsof. Een afschuwelijk saaie vertoning!

Dit was een manier van toneelspelen waaraan de Italia nen in de zeventiende eeuw veel plezier be leefden en waarbij het improviseren en h contakt met het publiek erg belangrijk was.

2 INSTRUKTIE-PROGRAMMA VOOR DE ONDERBOUW VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS HARLEKINADE Vraag in de klas door een Proloog-akteur "Wat vind je belangrijk bij een goede toneelvoorstelling?" Antwoorden: "een fijn verhaal" "dat je niet naar school hoeft" "een mooi dekor" "gekleurde lichten" "lachen" "veel kostuums" "het spel" Ja, natuurlijk vooral het spel. De rest is bijzaak. Stel je voor: een geweldig spannend toneelverhaal, een groots dekor en schitterende kostuums, maar de akteurs spelen niet, ze doen maar alsof. Een afschuwelijk saaie vertoning! Hoe plezierig het is naar echt "spel" te kijken, willen wi in dit programma laten zien. Bij "Harlekinade" is TheaRoding uitgegaan van de "Commedia dell'arte". Dit was een manier van toneelspelen waaraan de Italia nen in de zeventiende eeuw veel plezier be leefden en waarbij het improviseren en h contakt met het publiek erg belangrijk was. De spelers van de "Commedia dell'arte" loefden geen stuk van buiten te leren. H onderwerp was steeds de liefde: "hoe krijg ik hem of hoe krijg ik haar". De manier v\aarop verschilde bij iedere voorstelling. De enige aanwijzing die de spelers hadde oestond uit een beknopt idee dat voor de lanvang van de voorstelling werd opge-

schreven en achter het toneel werd opge hangen. Zo kon iedere speler lezen hoe h stuk ongeveer zou verlopen. De rest bedachten ze zelf, Wel gebruikten de akteur elke keer dezelfde "lazzi".

Iedere speler kende zijn eigen lazzi, die pasten bij het vaste type dat hij steeds moest spelen. Iedere commedia-speler had zijn eigen rol. Enkele van deze types komen ook in onze "H lekinade" voor.

I Capitano was ijdel, verwaand, een bluffer die bang was als het werkelijk op vechten aankwam. Colombinawas 't leuke ondeugende dienstmeisje.

3 schreven en achter het toneel werd opge hangen. Zo kon iedere speler lezen hoe h stuk ongeveer zou verlopen. De rest bedachten ze zelf, Wel gebruikten de akteur elke keer dezelfde "lazzi". Dit waren korte grappige teksten of spelletjes, bijvoorbeeld : lange scheldtirades, spreekwoorden raadsels, sterke verhalen, duel met zijn eigen schaduw, het achtervolgen van een denkbeeldige vlieg. Iedere speler kende zijn eigen lazzi, die pasten bij het vaste type dat hij steeds moest spelen. Iedere commedia-speler had zijn eigen rol. Enkele van deze types komen ook in onze "H lekinade" voor. II Capitano bijvoorbeeld was de snoevend krijgsman. Hij kon fantastische verhalen uitbrullen over al zijn heldendaden, niet alleen op aarde maar ook in de hemel. I Capitano was ijdel, verwaand, een bluffer die bang was als het werkelijk op vechten aankwam. Colombinawas 't leuke ondeugende dienstmeisje. Handig en brutaal tegen de manne Samen met Arlecchino was zij een van d liefdesparen uit het stuk. Arlecchino was een wonderlijke figuur. Kinderlijken slinri, maar ook dom en bru taal. Spotziek en dwaas, maar ook eerlijk en trouw. Altijd verliefd en altijd in moe lijkheden. De commedia-spelers spraken gewoon me het publiek en verwerkten de opmerkinge in hun stuk. Alles gebruikten ze: de tijd

van het jaar, het weer, de roddels en de politiek van het dorp of de stad waar zij speelden.

gegoochel. Voor dit geweldige spel hadden de akteu geen toneelzaal nodig.

Als h nacht moest zijn, speelde men dit door voorzichtig rondtastend te lopen.

4 van het jaar, het weer, de roddels en de politiek van het dorp of de stad waar zij speelden. Zij maakten er een fantastisch spel van, vol met de wildste verhalen, m dans, zang, akrobatiek en gegoochel. Voor dit geweldige spel hadden de akteu geen toneelzaal nodig. Zij speelden op ee houten verhoging ergens op een plein. Lam pen hadden ze in die tijd nog niet. Als h nacht moest zijn, speelde men dit door voorzichtig rondtastend te lopen. Dekors hadden de spelers ook niet. Op de invent rislijst van een commedia-gezelschap lezen we dat al hun bezittingen bestonden u knuppels, lantaarns, staande spiegel, een

trompet, een kist, een spookjurk, een po met witte wijn, een levende kat en een levende haan, een hoofd en een maan.

Het enige dat ivehebben is het plezier in het spel. Speel iat spel met ons mee. MAG IK MET U MEESPELEN? Spelen is dus een belangrijke zaak.

De clowns toveren een wereld waarin ïen bezemsteel een paard kan zijn en waar n je de ideeën zomaar uit de lucht kunt )lukken.

5 trompet, een kist, een spookjurk, een po met witte wijn, een levende kat en een levende haan, een hoofd en een maan. Met deze weinige voorwerpen konden de commedia-akteurs alles spelen. Dok in onze "Harlekinade" hebben we geen iitvoerige tekst gebruikt. Mooie dekors of [raaiekostuums zijn er niet. Het enige dat ivehebben is het plezier in het spel. Speel iat spel met ons mee. MAG IK MET U MEESPELEN? Spelen is dus een belangrijke zaak. De 3lowns in dit fragment zijn hiervan het leidende bewijs. Hun beroep is immers speen. In hun spel is alles mogelijk. Alles can. De clowns toveren een wereld waarin ïen bezemsteel een paard kan zijn en waar n je de ideeën zomaar uit de lucht kunt )lukken. Als toeschouwer kijk je daar wat verwonderd naar, maar je gelooft er toch n. Als je kijkt naar mensen die spelen, eer je ze vaak goed kennen. Ook onze ïlowns. Maar het belangrijkste is natuurijkdatde mensen om hen lachen. Lachen, lat hoort bij de mensen. Bij alle mensen, )ij bosjesmannen en bij aristokraten. Het s ingeboren en niet meer af te leren. }elukkig niet! Albert van der Baan.

REGIE DEKOR BEWEGING SHIREEN STROOKER RIA RETTICH PETER

RODING thea roding arlecchino jaap van donselaar il

" (FRAGMENT)VAN MARCELACHARD isabelle thea roding

6 REGIE DEKOR BEWEGING SHIREEN STROOKER RIA RETTICH PETER FABER 1, "HARLEKINADE" colombina SAMENSTELLING THEA RODING thea roding arlecchino jaap van donselaar il capitano jowan krabbendam 2. "MAG IK MET U MEESPELEN?" (FRAGMENT)VAN MARCELACHARD isabelle thea roding crockson jaap van donselaa rascasse jurg molenaar auguste jowan krabbendam

Vergelijkbare documenten

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december 2016 Kerstverhaal Heel lang geleden was er een jonge vrouw, Maria. Zij woonde in het dorpje Nazareth. Maria was een heel gewone vrouw, net zo gewoon