In en Uit t Hof. Verenigingsnieuws van Amateurtuindersvereniging

Transcriptie

1 In en Uit t Hof April e jaargang nr 2. Verenigingsnieuws van Amateurtuindersvereniging DE UITHOF Tel: Kamer van Koophandel: Postrekening: t.n.v. Penningmeester van A.T.V. De Uithof te Den Haag. 1

2 Werkbeurten. Het tuinseizoen is behoorlijk fris van start gegaan. De eerste ronde werkbeurten hebben we gehad. Gelukkig is de temperatuur nu eindelijk wat hoger en begint het seizoen echt, planten, vogels en insecten, ze komen echt in voorjaarsstemming. Door de aanhoudende koude hebben we in de borders de blaadjes nog niet opgeruimd. Tot voor kort was er nog nauwelijks insecten-activiteit. Het opruimen van het blad bij de aanhoudende kou, zou betekenen dat daarmee ook overwinterende insecten geruimd zouden worden, waarmee de overlevingskans een stuk kleiner is. Insecten zijn heel belangrijk in de natuur en dus ook voor ons complex. Bijen, hommels, vlinders en zweefvliegen bestuiven bloemen. Kevertjes eten luizen en helpen daarmee plagen te voorkomen. Vele soorten verwerken dode plantresten, zodat het uiteindelijk weer voedsel voor de levende planten wordt. En ook belangrijk ze dienen als voedsel voor vele grotere dieren: kikkers, padden, egels en vogels. Veel insecten = veel leven. Ondanks de kou is er in de werkbeurten toch veel werk verzet. Er is een grote takkenril opgezet, om zoveel mogelijk takken van de hoop op ons eigen complex te verwerken. Zwaar werk is verricht om de composthopen weer op orde te brengen. Het nodige snoeiwerk en het opruimen van zwerfafval. Er ligt regelmatig zwerfafval in de borders en buitenranden van ons complex. De afgelopen weken zijn er zakken vol verzameld, met als meest bijzondere vondst, een tapijt in een vergane vuilniszak achter een elektriciteitskastje! Wel uit het zicht. Als iedereen die zwerfafval ziet liggen het oppakt en meeneemt naar de eigen vuilnisbak houden we het opgeruimd. Houdt Nederland schoon: begint op uw eigen complex. 2

3 Rode kornoelje. Er staat op verschillende plekken rode kornoelje (Cornus sanguinea) in de middenborder. Oplettende tuinleden hadden gezien dat niet alle struiken waren gesnoeid! De rode takken zijn op zijn mooist als jonge, eenjarige tak. Maar deze struiken bloeien op meerjarig hout en de bloemen en bessen zijn nuttig voor insecten en vogels. Om eens te proberen of we een combinatie kunnen maken van mooi voor ons mensen en nuttig voor de natuur zijn dit jaar niet alle struiken gesnoeid. Klimop. Er kwam ook een vraag over klimop, die in bomen klimt, bijvoorbeeld in de rand naast ons complex. Is dit niet schadelijk voor de bomen en kunnen deze daardoor omvallen, op onze tuinhuizen? Klimop is NIET SCHADELIJK. Bomen kunnen er goed tegen. Klimop haalt het voedsel uit de grond en gebruikt de boom alleen als klimplaats. Met hechtwortels houdt de plant zich vast, maar neemt geen voedsel uit de bast op. Ook verwurgt een klimop de boom niet, in tegenstelling tot kamperfoelie, die zich om takken heen windt en zo een tak of boom kan verstikken. Alleen een boom die al kwijnend is zal mogelijk door klimop geveld worden. Klimop is een erg waardevolle plant. In de bladeren kunnen vele dieren en diertjes schuilen. Na ongeveer tien jaar komt een klimop in bloei. De bladeren worden dan ook wat ronder. Klimop bloeit laat in het jaar, als andere planten uitgebloeid zijn. De mooie, onopvallende bloemen trekken grote aantallen bijen, zweefvliegen, kevers en dagen nachtvlinders aan. De bessen verschijnen in het vroege voorjaar en daar zijn vogels weer blij mee, omdat veel andere bessensoorten dan al opgegeten zijn in de winter. 3

4 Wilde planten in de middenborder. De Werkgroep Natuurlijk Tuinieren organiseert een thema bijeenkomst op: Zaterdagmiddag 25 mei van tot uiterlijk16.00 uur U bent allen van harte welkom! We bespreken wilde planten in de (midden)border. Aan de orde komt onder andere: Wat zijn wilde planten, hoe groeien ze, waarom zou je ze willen, welke soorten zijn er en welke willen we op ons complex en welke niet. Bijenhof. In vak 6 van de middenborder is de plek voor de grondbijen helemaal opnieuw ingericht. Van de ervaring van het vorige jaar hebben we veel geleerd. De schutting stond niet helemaal goed en was ook niet zo mooi om te zien. De grondplaats had heel veel last van niet gewenste kruiden en ook de bakken stonden niet zo fraai. Na de hele winter tegen een berg zand aangekeken te hebben, begint het nu vorm te krijgen. De plek is nu voor nog veel meer soorten bijen geschikt en daarom is het nu een BIJENHOF. Wilde bijen zijn niet gevaarlijk en hebben geen enkele interesse in mensen. Ze doen wel heel nuttig werk voor ons, 4

5 net als honingbijen bevruchten ze bloemen. Er zijn in ons land meer dan 300 soorten bekend, wel een aantal heel zeldzaam. De verschillende soorten maken hun nestjes in allerlei materiaal. In liggende plantenstengels (die lokken we met bamboestokjes), staande plantenstengels, lege slakkenhuisjes, steenachtig materiaal, de grond en opstaande (leem) wanden. De nu nog lege kist wordt gevuld met leem en in het steenmuurtje zijn gaatjes, bamboe en hout te vinden. Rondom de hof komen verschillende planten en struiken, speciaal geschikt voor bijen om er stuifmeel en nectar te vinden, ook wel drachtplanten genoemd. De meeste bijen vliegen niet ver, dus voedsel vlakbij een nestelplek is erg welkom. Wat ziet u op en om uw tuin, waarneming. Heel blij was ik met de waarnemingen vorig jaar en ik hoop dat u dat ook dit jaar weer wilt noteren. Het is voor onze vereniging van belang te weten wat er aan planten- en diersoorten voorkomen, daarmee versterken we onze positie in onderhandelingen. Daarnaast worden dit soort gegevens gebruikt voor onderzoek, educatie en natuurbescherming van Haagse natuur-verenigingen. U ziet bijvoorbeeld een gele vlinder vliegen, een citroenvlinder, een van de soorten die als eerste na de winter vliegt. Een eersteling valt vaak extra op, juist omdat het de eerste is. Als u elke dag een citroenvlinder ziet is het genoeg om alleen die eerste te melden. Als u er opeens zes op een dag ziet, dan is het wel weer interessant om te melden! Om uw waarneming goed te kunnen gebruiken zijn de volgende gegevens van belang: Datum, tijd, soort, aantal, plaats en een toelichting als: in bloei, op een bloem (bijen), overvliegend, aan mezenbol etc. 5

6 Datum tijd soort aantal plaats toelichting middag citroenvlinder 1 tuinnr overvleigend maarts viooltje 2 speelweide bloeiend bruine kikker 50 tuinnr ei/dril Het is niet erg als u niet alle vakjes in kunt vullen. Maak als het kan een foto van dier of plant. Als u niet weet welke soort het is, kan een foto helpen met het achterhalen daarvan. Uw foto s en waarnemingen ontvang ik graag (per ) en zal die dan verder verwerken. We hebben diverse zoekkaarten om u op weg te helpen, bij het herkennen van de soorten. Bij het prikbord van Natuurlijk Tuinieren in de hal van het verenigingsgebouw ligt een formulier van het Haags Natuurmeetnet waarop u kunt noteren wat u ziet (adres e.d. is niet nodig, wel graag naam en tuinnummer). Hebt u vragen? Ik hoor ze graag! Planten voor de border. Ook komend jaar ontvangen we weer graag planten die in uw tuin teveel worden. Vooral bodembedekkers als longkruid, maagdenpalm, campanula, kruipend zenegroen, maarts viooltje, geranium etc. Ook andere vaste planten zijn welkom, liefst die soorten die waardevol zijn voor insecten en vogels. Met bloemen die veel nectar en stuifmeel geven of met bessen. Bij twijfel neemt u dan even contact met mij op. U kunt u donaties kwijt bij de grote kas. Achter de schuifdeur ziet u een brede border, daar kunt u uw planten inzetten. Het is wel fijn als u even aangeeft dat u er iets heeft gezet, dat kan eventueel met een briefje in mijn postvak, tuin tien. Blij met luizen, het verhaal van een rozenkweker. Op de Groene Passie beurs van de AVVN, in de herfst van het vorig jaar, was ik bij een heel interessante lezing van een rozenkweker. In tegenstelling tot de gemiddelde tuinder was hij heel blij met luizen op zijn rozen. In het kort zijn verhaal: 6

7 Luizen trekken luisetende insecten aan, zoals lieveheersbeestjes en gaasvliegen. Deze laatste dieren zullen hun eitjes in de buurt leggen. Uit die eitjes komen larfjes, die eerst klein zijn en dan verschillende stadia doormaken (steeds wat groter worden), tot ze uiteindelijk verpoppen en er een nieuw volwassen diertje verschijnt. Deze larven zijn ook rovers, ze leven van andere insecten. Juist deze kleine larfjes zijn zo waardevol, rozen worden namelijk niet alleen belaagd door luizen, maar ook door spint en andere kleinere diertjes. Deze laten zich veel moeilijker bestrijden dan de luizen, ze zitten vaak onder de bladeren, zijn ook niet zo zichtbaar. De kleinste larfjes van lieveheersbeestjes eten ook de kleinste prooien, mini luisjes en, jawel, ook de spint en andere mini-plaagdieren. Veel meer informatie hierover vindt u op de site van Rozenkwekerij De Bierkreek. WERKBEURTEN 2013 tuin 1-53 tuin tuin tuin

8 WIST U DAT: Er in de winkel er een doorlopende rommelmarkt is waar u leuke spulletjes kunt kopen voor een klein prijsje, maar u kunt ook uw spulletjes die u een 2 e kans gunt inleveren. De opbrengst is ten gunste van de vereniging. LIEF & LEED De fam Jacobs (donateur) bedankt hartelijk voor de bloemen en wenst iedereen een fijne tijd op de tuin. 8

9 MAANDAG 20 Mei 2 e pinksterdag OCHTENDWANDELING MET ONTBIJT START WANDELEN uur. KANTINE OPEN uur INSCHRIJVEN TOT INSCHRIJFLIJST LIGT OP DE BAR IN DE KANTINE vanaf KOSTEN 3.75 P.P. BIJ INSCHRIJVING TE VOLDOEN. AANVANG ONTBIJT ±10.00 UUR 9

10 Wat zijn teken? Teken zijn geclassificeerd als geleedpotigen (Arthropoda), een biologische stam van ongewervelde dieren met poten met gewrichten, een gesegmenteerd lichaam, en een uitwendig skelet. Binnen deze stam horen teken bij de klasse van spinachtigen (Arachnida), een klasse waartoe spinnen en mijten ook behoren, maar insecten (Insecta) niet. Teek Ixodes ricinus Hoe herken je een teek? Op het eerste gezicht ziet een teek eruit als een insect, maar teken zijn geen insecten. Er zijn een aantal kenmerkende verschillen. Een teek kan je herkennen aan het aantal poten (let wel: volwassen teken hebben er acht, echter een tekenlarve heeft er nog slechts zes), het aantal lichaamssegmenten (delen) en het steekorgaan op de kop van de teek. De drie belangrijkste verschillen tussen insecten en teken zijn: Insecten hebben drie lichaamssegmenten, maar teken hebben er twee. Volwassen insecten hebben zes poten, maar volwassen teken hebben er acht. Insecten hebben vleugels en antennes, maar teken hebben die niet. 10

11 Teek Ixodes ricinus: vrouwtjesteek Levenscyclus van de teek Teken hebben vier levensstadia: ei, larve, nimf, en adult. De larve, nimf, en adult (mannetje en vrouwtje) zijn de actieve stadia waarbij een teek in staat kan zijn om infecties te verspreiden. Teek Ixodes ricinus: larve nimf mannetje vrouwtje (foto: Fedor Gassner) Op bovenstaande foto is te zien hoe klein teken in de larve en de nimf stadia zijn! Zelfs in het volwassen stadium zijn teken slechts enkele millimeters groot. Verder is te zien dat de teek in larve stadium 6 poten heeft, terwijl de teek in nimfen adultstadium 8 poten heeft. Een teek verandert van het ene actieve stadium naar het andere actieve stadium door vervelling, wat inhoud dat de teek het oude skelet afwerpt en een nieuwe ontwikkelt die past bij de nieuwe lichaamsstructuur van de teek. Het vervellen vind plaats direct nadat de teek zich heeft gevoed en duurt meestal een paar dagen. De gehele levenscyclus van een teek duurt gemiddeld 2 jaar, maar kan ook slechts 1 jaar tot wel 3 jaar duren, afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel. 1. Ei: De levenscyclus van de teek begint met een eitjes leggende vrouwtjesteek, die ze op één hoop of in verschillende groepjes legt. 11

12 2. Larve: De larve die uit het ei komt, heeft zes poten en nog geen geslachtskenmerken; toekomstige mannetjes kunnen niet onderscheiden worden van toekomstige vrouwtjes. Een tekenlarve is kleiner dan een millimeter, maar wordt driemaal zo groot wanneer hij zich voedt. Na een bloedmaaltijd vervelt de tekenlarve tot een tekennimf. 3. Nimf: De nimf heeft acht poten en nog steeds geen geslachtskenmerken. Een nimf is ongeveer 1 á 1,5 millimeter in afmeting. Na een bloedmaaltijd vervelt de nimf tot een adult. 4. Adult: Adult is het volwassen stadium. Volwassen mannetjes en vrouwtjes teken hebben acht poten en zijn van elkaar te onderscheiden. Ze zijn ongeveer 3 tot 5 millimeter in afmeting. Alleen het vrouwtje is wel een 1 cm groot nadat ze zich heeft gevoed. De teek voedt voor zo n 7 dagen, en paart daarna. Het vrouwtje legt daarna eitjes en gaat kort daarna dood. Teek Ixodes ricinus: larve - volgezogen vrouwtjes teek (Foto: scarabaeus) Op bovenstaande foto is links een teek in larve stadium en rechts een volgezogen vrouwtjes teek te zien. Een enorm verschil in grootte! Alleen vrouwtjesteken nemen bij hun laatste bloedmaaltijd zo enorm in volume toe. Hierna leggen ze duizenden eitjes. Hoe de teken zich voeden Als parasieten zijn teken voor hun voeding volledig afhankelijk van de bloed- en weefsel vloeistof van een gastheer, wat een mens, een huisdier, of een wild dier kan zijn, waaronder zoogdieren, vogels en reptielen. Teken bevinden 12

13 zich in bossen, duinen maar ook vaak in tuinen. Teken gedijen in een vochtige omgeving en leven gewoonlijk in de nabijheid van potentiële gastheren. Teken klimmen in grassen, struiken en kreupelhout en wachten tot een gastheer vlak langs komt en grijpen zich daaraan vast. Ze detecteren hun potentiële gastheer door de uitgestraalde lichaamswarmte, uitstoot van kooldioxide en wellicht ook door geuren. Een teek blijft gewoonlijk lager dan een meter boven de grond en kan niet springen of vliegen. Dat een teek zich uit een boom laat vallen als een gastheer langskomt, is waarschijnlijk een misvatting. De meeste teken voeden zich bij voorkeur niet op mensen, maar op herten, muizen, eekhoorns, en vogels. De larven en nimfen vaak op kleine zoogdieren, en de volwassen teken vaak op grotere zoogdieren. Maar als een mens toevallig op het juiste moment langskomt, kan deze ook worden gezien als een geschikte gastheer. De teek kan via de benen van een persoon omhoog klimmen en nestelt zich bij voorkeur in huidplooien, maar ook wel gewoon op een been of arm. Naast in het wild voorkomende zoogdieren, worden vooral honden, katten en mensen gebeten. De beet van een teek De teek zuigt bloed met een speciale steeksnuit (hypostoom). Dit is een van weerhaken voorzien steekapparaat, dat de teek in de huid brengt en waarmee hij zich verankert. Aan weerzijden van de steeksnuit bevinden zich de palpen die de steeksnuit beschermen wanneer deze niet wordt gebruikt. 13

14 Steeksnuit van de teek In het speeksel van de teek zit zowel een verdovende stof als een stof die de bloedstolling tegengaat. Hierdoor wordt de tekenbeet niet gevoeld, en kan de teek zich onmerkbaar ergens neerzetten. Een teek kan enige dagen tot wel een week lang op dezelfde gastheer blijven zitten. Uit het laatste onderzoek naar teken in Nederland bleek van de onderzochte teken gemiddeld 23,6% geïnfecteerd te zijn met Borrelia burgdorferi. Een volwassen vrouwtjes teek die ziekteverwekkers bij zich draagt kan deze aan een deel van de eitjes doorgeven. De eitjes en de larven kunnen dus al geïnfecteerd zijn. Maar de meeste teken raken geïnfecteerd door zich te voeden met geïnfecteerd bloed van een gastheer. Vooral de nimfen, die al een keer bloed hebben gezogen en dus een grotere kans hebben geïnfecteerd te zijn, vormen een groot risico voor mensen. Daar ze kleiner zijn dan de volwassen teken, worden ze makkelijker over het hoofd gezien. Hoe langer een geïnfecteerde teek vastzit, hoe groter de kans op een infectie. Een teek moet daarom snel, maar wel secuur, worden verwijderd. 14

15 complot tegen 50+ ers Jullie zijn gewaarschuwd!!! Een complot bedreigt ons en het gebeurt in ons eigen land We moeten dit onmiddellijk stoppen! Heb je gemerkt dat de trappen elke dag steiler worden? De boodschappen worden steeds zwaarder en de afstanden steeds groter. Gisteren ging ik de deur uit en was verbluft hoe lang onze straat is geworden! En de mensen houden steeds minder rekening met elkaar, vooral de jongeren. Ze fluisteren de hele tijd! Als je ze vraagt luider te spreken, blijven ze wat ze zeggen herhalen tot ze er rood van worden. Je ziet alleen hun lippen bewegen. Wat denken ze wel, dat ik een liplezer ben? Ik vind ook dat de mensen veel jonger zijn dan ik was op die leeftijd. Aan de andere kant zien mensen van mijn leeftijd er een stuk ouder uit dan ikzelf. Onlangs zag ik een oude bekende en die is zo oud geworden dat zij mij niet eens herkende! Ik zat aan haar te denken toen ik mijn haar kamde en in de spiegel mezelf zag. En, ECHT WAAR, zelfs spiegels zijn niet meer zoals ze vroeger waren. De zwaartekracht is de laatste dertig jaar ook flink toegenomen. Ik merk het vooral bij het opstaan vanaf de bank. 15

16 En iedereen rijdt zo vreselijk hard tegenwoordig. Je riskeert zo'n beetje je leven als je vlak voor die jonge mensen de snelweg oprijdt. En als ik ze in mijn achteruitkijkspiegel met gierende remmen zie slingeren, kan ik wel zeggen dat hun remmen wel uitzonderlijk snel zullen slijten. Ook de kledingfabrikanten maken er maar een potje van. Waarom is maat 38 of 40 ineens 46 of 48 geworden? Denken ze soms dat niemand het merkt? De fabrikanten die de weegschalen maken doen al net zo vreemd. Denken ze echt dat ik "geloof" dat ik weeg wat ik daarop zie? Ha! Ik zou nooit zoveel willen wegen! Wie denken die fabrikanten eigenlijk voor de gek te houden? Ik wilde iemand bellen om te vertellen wat er allemaal gebeurt maar zelfs KPN zit in het complot. Ze maken de cijfers en letters in het telefoonboek zo klein dat niemand ooit meer een nummer kan vinden! WE WORDEN AANGEVALLEN! Er moet hoog nodig iets gedaan worden anders zal iedereen deze verschrikkelijke mensonterende praktijken ondervinden. Alstublieft, stuur deze boodschap zo snel mogelijk aan iedereen van boven de 50, zodat dit onmenselijke complot gestopt kan worden. 16