Een buitenplaats voor Houwerzijl

Transcriptie

1 Een buitenplaats voor Houwerzijl Vereniging Dorpsbelangen Houwerzijl p.a. Molenstraat PK Houwerzijl michiel.lokerse@home.nl

2 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding Het dorp Houwerzijl Leefbaarheidsonderzoek, dorpsvisie en doelen voor de Buitenplaats De Buitenplaats als ontmoetingsplek Onderdelen van het plan Betrokkenen Aanpak... 8

3 2 1 Inleiding Houwerzijl is een klein maar levendig dorp met een eigen karakter. De bewoners zoeken elkaar op als ze daar behoefte aan hebben en respecteren het van elkaar als ze dat niet willen. In 2010 is in opdracht van de gemeente De Marne en de Vereniging Dorpsbelangen Houwerzijl door een aantal studenten van de Hanzehogeschool een leefbaarheidsonderzoek verricht in Houwerzijl. Belangrijke uitkomsten hiervan zijn dat er onder de dorpsbewoners meer behoefte is om elkaar te ontmoeten en dat kinderen vooral meer speelgelegenheden willen. De uitkomsten van het onderzoek zijn verwerkt in een dorpsvisie die het dorp gezamenlijk in een aantal bijeenkomsten heeft opgesteld. Vervolgens is een aantal werkgroepen in het dorp aan de slag gegaan met een viertal onderwerpen. Dit heeft al de interactieve website opgeleverd. De andere werkgroepen (o.a. ontmoeten en ommetjes ) werkten aan complementerende onderwerpen. Zij hebben eind 2011 de krachten gebundeld en zijn gestart met het maken van plannen voor De Buitenplaats, een ontmoetingsplek met een zitje en een speelgelegenheid in de natuur. Er is een aanvraag ingediend bij de gemeente De Marne voor subsidie in het kader van de proeftuinen. Helaas hebben we die niet gekregen. De werkgroep wilde desondanks de Buitenplaats graag realiseren en is daarom verder gegaan met het uitwerken van de plannen, met dit plan als voorlopig resultaat. 2 Het dorp Houwerzijl Houwerzijl is een klein dorp in een dunbevolkte, landelijke omgeving met een grote landschappelijke kwaliteit. Houwerzijl is een zogenaamd kruisdorp, ontstaan rond de (niet meer bestaande) zijl. Deze spuisluis was gelegen in de Houwerzijlstervaart. De zijl is in onbruik geraakt toen de buitengeul naar het Reitdiep onder invloed van eb en vloed verzandde. Het ontstaan, de invloed van de zee, de bodemvorming, de begroeiing en de inbezitneming door de bewoners in vroeger tijden kun je nog steeds in het dorp en in de omgeving herleiden. Net als de meeste van dit soort dorpen is ook Houwerzijl een kleine kern gebleven. Door de dalende plattelandsbevolking en de schaalvergroting op het gebied van de voorzieningen zijn er nog maar weinig voorzieningen in het dorp zelf.

4 3 3 Leefbaarheidsonderzoek, dorpsvisie en doelen voor de Buitenplaats De meeste bewoners van Houwerzijl wonen hier vanwege de rust van een klein plattelandsdorp met ruimte, het Groningse landschap, de natuur en de kleinschaligheid van de bebouwde kom. We zien onszelf als een rustig dorp en als een dorp met een aangename verdraagzaamheid. Dit beeld willen we zo houden. Houwerzijl is ook een levendig dorp. Er vinden activiteiten plaats die passen binnen de kleine schaal van het dorp. Ook de Theefabriek geeft levendigheid, zonder dat er sprake is van overlast. Om de rust en de ruimte (natuur en landschap) te ervaren is het belangrijk dat er mogelijkheden zijn om te wandelen. Bij een groot deel van de bewoners is er daarnaast behoefte om elkaar meer te ontmoeten. Voor sommigen is een ontmoetingspunt van belang, waar men met elkaar het laatste (dorps)nieuws kan uitwisselen. Zo n ontmoetingspunt is er sinds het verdwijnen van het dorpshuis een aantal jaren geleden niet meer. Ook is er geen bibliotheek, dorpswinkel of school waar bewoners elkaar ontmoeten. Door het organiseren van dorpsactiviteiten zoals het Sinterklaasfeest, de rommelmarkt en het dorpsfeest, worden er wel incidenteel ontmoetingsmomenten geboden. Uit het onderzoek blijkt dat kinderen meer speelmogelijkheden willen. Niet zo vreemd als je bedenkt dat Houwerzijl het enige dorp is in de gemeente De Marne zonder speeltuin. De doelen van de Buitenplaats zijn dus: Elkaar als dorpsbewoners ontmoeten; Een plek creëren voor dorpsbewoners, maar ook voor toeristen en andere bezoekers, om te wandelen, te zitten en om de natuur te beleven; Het realiseren van een kinderspeelplaats; Samen iets moois van en voor het dorp realiseren en onderhouden; Een natuureducatiefunctie creëren voor dorpsbewoners, kinderen en scholen uit de omgeving. 4. De Buitenplaats als ontmoetingsplek Naast de Theefabriek ligt een mooi klein bosje waar je lekker kunt wandelen. Het bosje is in jaren negentig al eens aangepakt, waardoor het nu al een prachtige, natuurlijke en ecologisch beheerde plek is. Er is een heuvel gecreëerd en een poule/vijver. Daarnaast is er een aantal paden door getrokken. Je kunt er prettig wandelen, wat dan ook veelvuldig gebeurt. Juist daarom is dit de ideale plek om de Buitenplaats te creëren.

5 4 Op de Buitenplaats komen ontmoeten, spelen en natuurbeleving samen. Het moet een plek worden waar we elkaar kunnen ontmoeten met centraal een mooie (gedeeltelijk) overdekte zitgelegenheid die past bij de omgeving, een aantal fantasieprikkelende speelelementen met een natuurlijke uitstraling en een jeu-de-boules-baan. Het karakter van het bosje (de natuurbeleving en een avontuurlijke speelomgeving) blijft in tact en wordt aangevuld met speelmogelijkheden en een ontmoetingsplek. Dit alles op een prachtige plek waar men elkaar vanzelf tijdens ommetjes tegenkomt. Tot slot kunnen er educatieve functies worden toegevoegd (welke planten vogels en insecten vind je er, welke bomen, bloemen en struiken, etc.). Naast de ongeplande ontmoetingen kan er ook van alles georganiseerd worden rond de Buitenplaats. Het dorpsfeest kan er bijvoorbeeld gehouden worden, maar het open Houwerzijlster jeu-de-boules-kampioenschap kan er plaatsvinden. Tot slot ontmoeten wij elkaar op de gezamenlijke onderhoudsdagen die twee keer per jaar zullen plaatsvinden, één in de lente en één in de herfst. Dit worden feestelijke dagen voor alle dorpsbewoners, jong en oud. We onderzoeken wat de natuur ons biedt, doen het noodzakelijke onderhoudswerk en organiseren aan het einde van de dag een gezamenlijke maaltijd voor de harde werkers. Samen met de gemeente en Landschapsbeheer Groningen stellen we vóór de start een beheerplan op. Hierin worden doelen gesteld ten aanzien van de vegetaties en wordt uitgewerkt hoe die doelen worden bereikt en welke rol de gemeente, vrijwilligers uit het dorp en Landschapsbeheer Groningen daarin hebben. Daarnaast wil de werkgroep de Buitenplaats levend houden door er activiteiten te organiseren zoals het dorpsfeest, kinderactiviteiten en jeu-de-boules-wedstrijden. Tot slot willen we graag de Buitenplaats levend houden door haar te laten groeien als een boom met haar jaarringen. We zouden graag ieder jaar in het voor- of najaar iets willen toevoegen aan (of vervangen in) de Buitenplaats. Daarbij denken wij aan bijvoorbeeld een kunstwerk, een jonge fruitboom of een nieuw educatief bord. Omdat het bosje naast de Theefabriek ligt is de Buitenplaats niet alleen een mooi plek voor dorpsbewoners, maar ook voor mensen die de Theefabriek bezoeken. Ook is de Buitenplaats een aantrekkelijke omgeving voor de vele toeristen die op hun wandel- of fietstochten ons dorp aandoen. Zij kunnen er picknicken en zich vermaken in een prachtige natuurlijke omgeving met zinnenprikkelend speelelementen voor de kinderen. Wij willen aansluiten op bestaande fiets en wandelroutes en ons mooi plekje om te spelen of te picknicken letterlijk op de kaart zetten. We gaan onderzoeken welke mogelijkheden er zijn deze functie van de Buitenplaats meer naar buiten te brengen. De doelgroepen van de Buitenplaats zijn: Dorpsbewoners (ontmoeten); Kinderen (spelen, natuur en educatie);

6 5 Ouderen (ontmoeten en natuurbeleving); Schoolkinderen (educatie); Toeristen (spelen, picknicken, natuurbeleving etc.) 5 Onderdelen van het plan Het terrein van de Buitenplaats combineert de functie van ontmoeten (wandelpaden, een overdekt zitje) met spel (in de natuur zelf en uitgelokt door diverse speelaanleidingen en speeltoestellen) en natuurbeleving (de natuurlijke omgeving). Het gedeeltelijk overdekte zitje is centraal gelegen. Wandelpaden zijn er op het gehele terrein. Aan de noordzijde is een ruig deel met vooral bos en avontuurlijke speelaanleidingen en toestellen voor oudere kinderen. Aan de zuidzijde is een minder ruig deel (bloemenweide) met speelaanleidingen en speeltoestellen voor jongere kinderen. Hier kunnen ook vrucht- en fruitbomen en struiken geplaatst worden. Het plan omvat de volgende onderdelen: Het aanpassen van het terrein door o.a. - Meer toegankelijk maken van de looproute aan de noordzijde (achterzijde van het bosje); - Sloten minder recht maken met een flauw talud voor meer natuur en als interessantere veiligere speelplek; - Hier en daar openen van het dichte bos met een extra pad en eventueel open plek; - Hier en daar een stam of een klimboom als speelaanleiding; - Het inzaaien van veldbloemen op het veld; - Het plaatsen van enkele fruitbomen- en struiken; De buitenplaats (gedeeltelijke overkapte zitplaats met vuurplaats) Op het ruige speelterrein - Een balkenpad in het water - Stapstenen (of stapstammen) - Een kabelbaan Op het niet ruige speelterrein - Een palen / totemplaten woud - Een speeltafel om te spelen met zand, water, knikkers - Een watergotenbaan - Een glijbaan Een jeu-de-boules-baan.

7 6 Hieronder is een voorlopige schets van plan weer gegeven die op een aantal punten is veranderd. Op de informatieavond november 2012 zal een nieuwe versie in te zien zijn.

8 7 6 Betrokkenen Bij het ontwikkelen van de Buitenplaats zijn vele personen en instanties betrokken. De werkgroep houdt zich bezig met de realisatie van de Buitenplaats. Lid van de werkgroep zijn: Cobi v/d Nouweland, Hanneke Lagerberg, Jano van Gils, Leonie Essing, Loes v/d Vlist, Nathalie Pakvis, Ria Voeten, Roel Hoogenboom, Ruud Venekamp & Michiel Lokerse. Zij werken gezamenlijk de plannen uit. De dorpsbewoners gaan helpen bij het realiseren en onderhouden van de Buitenplaats. Er zijn al veel mensen die hebben toegezegd te willen helpen. Een oproep tot aanmelden zal gedaan worden als de plannen gepresenteerd worden. Het bestuur van de Vereniging Dorpsbelangen heeft het leefbaarheidsonderzoek in Houwerzijl geïnitieerd, evenals het ontwikkelen van de dorpsvisie en het vormen van werkgroepen. De ideeën voor de Buitenplaats zijn hieruit voortgekomen. Het bestuur is de subsidieaanvrager voor dit project. Kinderen uit het dorp hebben tijdens het dorpsfeest hun ideale speelplek getekend, ter inspiratie van de werkgroep. De gemeente De Marne is eigenaar van de grond. Zij denkt heel enthousiast mee, ondersteunt ons met uren en neemt het grote grond- en groenwerk voor haar rekening. Daarnaast levert ze de ondergrond voor de speeltoestellen, ze keurt de speeltoestellen goed en pleegt het reguliere onderhoud zoals het maaien van paden. Landschapsbeheer Groningen gaat ons bijstaan met advies, begeleiding en hulp bij het realiseren en onderhouden van de natuur van de Buitenplaats. Daarnaast gaan wij subsidie aanvragen bij: Het IVN (Groen Dichterbij) SNS fonds Rabobank Leefbaarheidsfonds Oranjefonds Ouderenfonds VSB fonds Jantje Beton Fundatie van den Santheuvel Sobbe Zonnige Jeugd LEADER Hoogeland ANWB fonds

9 8 7. Aanpak In september is het plan grotendeels klaar. De winter gaan we gebruiken om het plan te presenteren aan het dorp en om fondsen te werven. Begin 2013 zal duidelijk zijn welke subsidies we toegewezen hebben gekregen. Dan weten wij of wij de plannen kunnen uitvoeren volgens ons ideaal of aanpassingen moeten maken of concessies moeten doen. Vervolgens wordt er met de gemeente en Landschapsbeheer Groningen en de vrijwilligers een realisatie- en beheerplan gemaakt. Schematische planning die bij het dorpsfeest deze zomer is gepresenteerd: Het presenteren van het projectplan zal waarschijnlijk in oktober/november plaatsvinden. Begroting We hebben de begroting opgeknipt in een aantal delen. Mocht er een deel nog niet uitgevoerd kunnen worden omdat er voor dat deel geen subsidie is ontvangen, dan hoeft dat de rest niet te vertragen. Inkomsten Deel 1 ontmoetingspunt Gemeente De Marne 4.000,- (bijdr. in natura uren/mat. etc.) Landschapsbeheer Groningen 1.000,- (bijdr in natura met name uren) Inzet uren dorpsbewoners 1.000,- (50 uur x 20,- p/u) Fondsenwerving ,- Het IVN (groen dichterbij) SNS fonds Rabobank Leefbaarheidsfonds Oranjefonds Ouderenfonds Uitgaven Ontmoettingspunt - aanschaf cq. ontw./materiaal ,- - plaatsen 1.000,- Poel - uitdiepen in terrein verw. 750,- Snoeiwerkzaamheden 3.250,- Takkenril en afvoeren 1.000,-

10 9 VSB fonds LEADER Hoogeland Totaal ,- Totaal ,- Deel 2 speeltuin Gemeente De Marne 4.800,- (bijdr. in natura uren/mat. etc.) Landschapsbeheer Groningen 1.000,- (bijdr. in natura met name uren) Inzet uren dorpsbewoners 2.000,- (100 uur x 20,- p/u) Sponsoring 1.945,- Fondsenwerving ,- Oranje fonds VSB fonds Jantje beton Fundatie van den Santheuvel Sobbe Zonnige jeugd LEADER Hoogeland Grondwerk 1.300,- Bruggetje duikers 2.000,- Balkenpad - aanleg 1.000,- - materiaal 1.500,- Kabelbaan 5.400,- Watergotenbaan 4.050,- Stapstenen 250,- Glijbaan 5.050,- Palen/totempalenwoud 1.000,- Plaatsen speeltoestellen 2.000,- Totaal ,- Totaal ,- Deel 3 aanvullingen Inzameling in het dorp Bijdrage dorpsvereniging 500,- Fondsenwerving ANWB fonds 1.000,- Bloemweide & fruitbomen - veldbloemenzaad 100,- - fruit bomen en struiken 400,- Entree en educatieve borden 1000,- Totaal 1.500,- Totaal 1.500,-