Doorbelasten van energie aan gebruikers

Transcriptie

1 monitoring Doorbelasten van energie aan gebruikers strategie Minkels goes USA praktijk UMC: PUE minder dan 1,1 dcw februari 2012 in samenwerking met: advancing information transport systems CeBIT, hal 11, stand E06.

2 Deelname is gratis! In samenwerking met BICSI DatacenterWorks Voorjaarscongres 2012 De impact van de cloud op het datacenter Hoofdsponsor advancing information transport systems Kennispartner Datum: 24 mei 2012 Locatie: RDM Campus Rotterdam Heijplaatstraat 23, 3089 JB Rotterdam De opkomst van Cloud Computing heeft een ongekende impact op de manier waarop bedrijven en overheidsorganisaties hun informatievoorziening aanpakken en organiseren. Het belang van het datacenter groeit hierdoor enorm. De klant stelt steeds hogere eisen aan beschikbaarheid, kosten en flexibiliteit. Dat heeft grote gevolgen voor de technische infrastructuur van het datacenter. Maar wat zijn die gevolgen nu precies? Dat thema staat centraal op het Voorjaarscongres 2012 dat DatacenterWorks in samenwerking met BICSI en onder andere Rittal, Asset- Gen, CANS Group en Newave organiseert. Belangrijke onderwerpen die ter sprake komen zijn onder andere: standaardisatie van computerruimtes de voor- en nadelen van datacenters-in-een-container versus op maat gebouwde datacenters en monitoring van de technische infrastructuur Dagvoorzitters: Robbert Hoeffnagel, hoofdredacteur DatacenterWorks Joop Ierschot, voorzitter BICSI Benelux Met sprekers van onder andere: TüV IT, Rittal, AssetGen, BICSI en CANS Group Attentie BICSI-leden: BICSI Credits Inside! Het DatacenterWorks Voorjaarscongres 201w wordt georganiseerd in samenwerking met BICSI. Deelname aan de conferentie geeft recht op BICSI CECs (Continuing Education Credits) die gebruikt kunnen worden om aan de blijvende vormingsvoorwaarden voor BICSI-certificeringen te voldoen. In samenwerking met onder andere: Rittal AssetGen CANS Group Newave

3 dcw colofon datacenterworks is hét vakblad over de technische infrastruc tuur van datacenters. jaargang 5, februari 2012, nummer 1 datacenterworks verschijnt tienmaal per jaar. toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation. hoofdredacteur/uitgever robbert hoeffnagel telefoon +31 (6) robbert@fenceworks.nl Willen is kunnen De Friesland Bank maakt de laatste maanden mooie sier met Jort Kelder. Of de vermeende humor nu altijd even geslaagd is, laat ik graag aan u over. Maar feit is: dankzij het inschakelen van de voormalige hoofdredacteur van Quote is de bank uit het Hoge Noorden er in geslaagd om flink aan naamsbekendheid te winnen. eindredacteur Marjan van Hoorn postadres redactie maredijk 17, 2316 vr leiden telefoon administratie@fenceworks.nl advertentie-exploitatie bureau voor marketing media hans potharst Commercieel Directeur telefoon +31 (6) hans@bvmm.nl telefoon +31 (0) in dit nummer bijdragen van jeroen aijtink, michiel van blommestein, lex coors, peter gloudemans, frank de kruijf, valerie maguire, teus molenaar, erik de ruijter, hans vandam, jan wiersma vormgeving laura willemsen graf isch ontwerp druk 3l drukkerij bv, rotterdam kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de technische infrastructuur van datacenters, met vermelding van de jaargang en het nummer. datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv Maar dat is natuurlijk niet genoeg. Uiteindelijk kunnen we van een bekende naam boterhammen met pindakaas aanschaffen. Uiteindelijk moet die naamsbekendheid worden omgezet in klinkende munt: nieuwe opdrachten. Ik moest aan de Friesland Bank denken toen onlangs een ondernemer in de datacenterwereld even zijn verhaal kwijt moest. Hij levert tal van producten waarmee de technische infrastructuur van een computerruimte of datacenter kan worden ingevuld. Ook heeft hij een monitoringpakket op zijn prijslijst staan. De afgelopen maanden heeft de redactie van DatacenterWorks veelvuldig aandacht aan het fenomeen DCIM ofwel DataCenter Infrastructure Management besteedt. Wat is het? Wat doe het? Welke oplossingen zijn voorhanden? Hoe kunnen we er de beste resultaten mee behalen? De genoemde ondernemer heeft deze artikelen allemaal gezien, gelezen en er op zijn beurt ook aan bijgedragen dat DCIM zo langzamerhand een zekere mate van bekendheid begint te krijgen. Helaas voor hem en daar wilde hij het toch eens over hebben heeft zich dat nog niet in die klinkende munt vertaald. Ja, er is belangstelling. IT-afdelingen en managers van hosting-bedrijven luisteren graag naar zijn verhaal, maar trekken vooralsnog niet hun chequeboek. Kennelijk houdt iets hen nog tegen. Maar wat? Te hoge kosten? Die verhalen horen we ook ja. Te ingewikkeld? Ook klachten over gehoord. Onduidelijk wat nu precies de (liefst ook financiële) voordelen zijn? Bestaat inderdaad ook nog wel wat onduidelijkheid over. De Friesland Bank houdt het behoorlijk lang vol met zijn commercials met Jort Kelder in de hoofdrol. Laten we die les leren: het duurt even voordat de markt nieuwe oplossingen accepteert. We zullen nog even door moeten gaan met zaaien. Dan komt de oogst straks vanzelf. Of zoals die baas van de Friesland Bank het zegt: Willen is kunnen, Jort. dcw februari redactioneel 3

4 dcw februari inhoud 4 dcw praktijk 19 active Power helpt umc te groeien naar PUE < 1,1 Met twee vollopende datacenters en een verouderde power- en koelinginfrastructuur werkt het Universitair Medisch Centrum Utrecht aan een belangrijke moderniseringsslag. Het eisenpakket daarbij is bovendien niet mis: vergroenen (PUE naar maximaal 1,1), modulaire opbouw want weinig duidelijkheid over de ontwikkeling van de benodigde ict-capaciteit plus de nodige fysieke beperkingen in het energiehuis. Vooral de ups-installatie kreeg door de ruimtebeperkingen en de impact op de PUE veel aandacht. dcw trend 29 containers: een nieuw, sterk alternatief De markt voor in containers ondergebrachte en modulaire datacenterfaciliteiten (CMDF s) wordt snel volwassen. Bedrijven hebben ontdekt dat de juiste inzet ervan aanzienlijke voordelen biedt, zowel technisch als voor de business. The Green Grid, een open brancheconsortium zonder winstoogmerk, publiceerde een whitepaper over dit snel groeiend nieuwe fenomeen. dcw koeling 34 precisiekoeling voor de cloud Onlangs lanceerde Emerson Network Power een nieuwe koudwaterunit voor precisiekoeling. Stefano Mozzato legt uit waarom dit systeem een oplossing kan bieden voor de groeiende kosten van serverkoeling door virtualisatie en cloud computing. dcw netwerken 40 onderzoekers zien veel in draadloos in datacenters Sciencefiction of serieuze optie? Onderzoekers van de Universiteit van Californië in Santa Barbara en chipgigant Intel werken aan een technologie die draadloos communiceren binnen het datacenter mogelijk gaat maken. Hierbij is een hoofdrol weggelegd voor plafonds.

5 dcw strategie 10 minkels goes usa De trend was jarenlang dat Amerikaanse leveranciers van producten en diensten voor de technische infrastructuur van computerruimten en datacenters de oversteek naar Nederland maken. Minkels doet nu precies het tegenovergestelde. Het uit Veghel afkomstige bedrijf zet een nieuwe stap in zijn strategie en wordt actief in de Verenigde Staten. Chief commercial officer Jeroen Hol legt uit waarom. dcw praktijk 15 united moderniseert datacenter en netwerk Het in Nederland gevestigde bedrijf United faciliteert omroepen en producenten bij het maken van tv-uitzendingen. Dat zijn bijvoorbeeld grote sportevenementen, maar ook reguliere nieuwsuitzendingen en reality shows. Door de groeiende vraag naar simultane uitzendingen in hd-kwaliteit (high definition) en VOD-diensten (video on demand) kreeg het bestaande datacenter moeite met de wildgroei aan videodata. Vooral de netwerkinfrastructuur kon de vraag nauwelijks meer aan. DatacenterWorks sprak met Marc Ruesen, manager business development bij United. dcw en verder 6 doorbelasten van energie naar it=gebruikers 22 vergroenen van bestaand datacenter 24 profitbox: kant-en-klare computerruimte in negen muisklikken 32 economizer modes vergeleken 36 rittal kiest voor duitse kwaliteit 38 stekkerblok heeft zekering nodig 42 datacontainer van start dcw februari inhoud 5

6 dcw februari monitoring 6

7 Grip op energiegebruik krijgen (2) Doorbelasten van energie naar IT-gebruikers in de datacenterwereld wordt veel aandacht besteed aan het in kaart brengen van het energiegebruik en schadelijke stoffen als co 2. maar wat doen we vervolgens met deze gegevens? en hoe meten we op de juiste manier? apc heeft een whitepaper geschreven waarin het bedrijf meet- en monitoringsystemen voorstelt die passen bij dit soort doelstellingen. geconcludeerd is dat uitputtend meten niet nodig is. maar hoe kom je op basis van de verkregen gegevens tot een doorbelasting naar de itgebruikers? Hans Lamboo Dit is het laatste deel uit een serie van twee gebaseerd op een whitepaper van APC over systemen die het energiegebruik en uitstoot van schadelijke stoffen meten en monitoren. In het eerste deel is beschreven dat uitputtend meten niet nodig is. In dit deel wordt beschreven hoe je op basis van de verkregen gegevens tot een doorbelasting naar de ITgebruikers kunt komen. IT-capaciteit kan worden gemeten en toegewezen op een groot aantal verschillende manieren, zoals berekeningscycli, servers, processors, terabytes, rackcabinets, vierkante meters en virtuele servers. Idealiter zouden al deze factoren moeten worden meegenomen in de doorbelasting van de kosten. Maar we beginnen met een eenvoudig voorbeeld. doorsnee versus specifiek Als een IT-gebruiker een aantal servers toegewezen krijgt, kunnen we alleen vaststellen hoeveel energie er per server wordt gebruikt om de hoeveelheid energie en CO 2 -uitstoot van de desbetreffende gebruiker te kunnen bepalen. Dat is niet voldoende. We moeten een manier vinden om alle energie die in het datacenter wordt gebruikt, om te slaan per server. Zo kunnen we komen tot een kengetal dat is opgebouwd uit het energiegebruik van de server zelf, plus de energie gebruikt voor storage, netwerk, stroom, koeling, licht en extra voorzieningen. In afbeelding 1 is weergegeven hoe dat er dan in een gemiddeld datacenter komt uit te zien: een server zelf gebruikt 340 W, maar er wordt in totaal 930 W aan elke server toegewezen. Deze methodiek gaat ervan uit dat alle servers in het datacenter identiek zijn en op dezelfde manier worden gebruikt. Het is een bruikbaar kengetal in datacenters met een relatief eensoortig serverpark. Dat is in de praktijk echter weinig het geval: de meeste datacenters hebben een veelheid aan soorten en typen servers. Ook de IT-gebruikers verschillen in de aard van het gebruik. De ene klant gebruikt acht serverblades als eenvoudige applicatieservers, terwijl een andere acht mainframes gebruikt met vele terabytes aan online storage. Het is niet erg rechtvaardig beide klanten eenzelfde doorbelasting van energie en CO 2 -uitstoot te presenteren. Dit probleem zouden we kunnen ondervangen door alle IT-apparaten te meten en het verbruik per apparaat toe te delen aan de ITgebruikers. Ook dat stuit echter op bezwaren: het verbruik van de stroomvoorziening, de koeling, netwerkapparaten en andere randapparatuur kan immers moeilijk worden toegewezen aan een individuele gebruiker. En dan zijn er nog de erg hoge kosten van de meetapparatuur, nodig om alle IT-apparatuur te bemeten, en van de complexe software om de meetresultaten te verwerken, te analyseren en te interpreteren. classificeren Willen we dit probleem op een eenvoudige en kosteneffectieve manier oplossen, dan moeten de servers worden geclassificeerd volgens een korte lijst van standaardtypen, elk met zijn eigen profiel op het gebied van energiegebruik. Een voorbeeld daarvan wordt gegeven in afbeelding 2. De tabel uit deze afbeelding kan dcw februari monitoring 7

8 Verdeling energiegebruik in een gemiddeld datacenter. Voorbeeld van een serverklassificatietabel. dcw februari monitoring 8 worden toegepast zoals afgebeeld, maar kan natuurlijk ook worden uitgebreid of verfijnd om een betere aansluiting te krijgen met de gebruikers van een bepaald datacenter. Aan elke server is een basisstroomniveau toegekend en kengetallen van een gedeelte van de gebruikte stroom door het netwerk en de storage. De kosten van energie, koeling en verlichting worden gelijkelijk over de gebruikers verdeeld op basis van IT-wattage, ongeacht de serverclassificatie. Let op dat als virtuele server een klasse is, dan zal het aantal toegewezen servers hoger zijn dan het aantal fysieke servers. In dat geval worden de fysieke servers die de virtuele servers hosten, niet aan de IT-gebruikers toegewezen. Kortom: deel de servers in klassen in en noteer van iedere IT-gebruiker zijn standaardservers. Tel vervolgens het berekende stroomverbruik van alle servers op, en normaliseer de uitkomst om die in lijn te brengen met de actuele IT load power aan de hand van een model of bemeting. Voeg daar ten slotte PUE-kengetallen per serverklasse aan toe. Op die manier is het totale energiegebruik keurig verdeeld over de verschillende serverklassen en kunnen we die gemakkelijk toewijzen aan een bepaalde IT-gebruiker en aan hem doorbelasten. De hele berekening kan worden uitgevoerd met een softwaretool, zoals die van APC, of met een spreadsheet. co 2 -uitstoot Nu het stroomverbruik van het datacenter is omgeslagen per server, kunnen we bepalen hoeveel CO 2 -uitstoot daarvan het gevolg is. De CO 2 -uitstoot van een datacenter wordt veroorzaakt door drie componenten: uitstoot tijdens de bouw van het datacenter en de inrichting ervan, de zogenoemde embedded carbon; plaatselijke uitstoot van verwarmingsinstallaties, noodgeneratoren of cogeneratie systemen; uitstoot veroorzaakt door de opwekking van elektrische stroom voor het datacenter. Meestal beperken discussies, benchmarks en rapporten zich tot de uitstoot die wordt veroorzaakt door operations. Hoewel embedded carbon een substantiële bijdrage levert aan de totale uitstoot van CO 2, is er helaas nog geen standaardmethode om de hoogte ervan te bepalen. Datacenters produceren zelf nauwelijks uitstoot van CO 2 of daaraan gelijk gestelde gassen. Het gebruik van noodgeneratoren is meestal goed voor niet meer dan 0,01 procent van de totale uitstoot en kan dus buiten beschouwing worden gelaten. Datzelfde geldt voor uitstoot gerelateerd aan verwarming: de meeste datacenters moeten immers bijna nooit aanvullend worden verwarmd. Ook hebben datacenters zelden een eigen (of shared) elektriciteitscentrale, zodat die uitstoot ook kan worden vergeten. Blijft over de CO 2 -uitstoot die is gerelateerd aan de stroomvoorziening, goed voor meer dan 99 procent van de uitstoot gerelateerd aan de operations. Het is mogelijk te schatten hoeveel CO 2 -uitstoot wordt veroorzaakt door de elektrische stroom in een datacenter. Een nutsbedrijf kan informatie verschaffen over de CO 2 -uitstoot van elk opgewekt kilowattuur, gebaseerd op hun park van energiebronnen. Deze gegevens worden uitgedrukt in tonnen CO 2 per kilowattuur en bevinden zich meestal ergens tussen de 0,1 en 1. Bij de bepaling van de waarde wordt ook het verlies tijdens het transport van de generator naar het datacenter meestal zo rond de 10 procent bij het stroomverbruik opgeteld. Dat leidt tot deze formule: carbon 8760 hr 1 Annual CO 2 (tons) = load (kw) x kwhr x year x (1 distr loss) De IT-gebruiker van het datacenter hoeft van de principes en technieken geen kennis te hebben om energie te integreren in de ITplanning en implementatie besluiten. Het enige dat de IT-gebruiker nodig heeft, is een eenvoudige samenvatting van het energiegebruik en CO 2 -uitstoot van de IT-systemen die ze gebruiken.

9 eenvoudig systeem Het is mogelijk een verrassend effectief en goedkoop systeem te implementeren dat maar een paar energiemeters nodig heeft, een gespecialiseerde datacenteraudit en eenvoudige software. Het is zeker niet zo dat een complex, uitgebreid meetsysteem nodig is om verbruik en CO 2 -uitstoot te kunnen doorbelasten aan de IT-gebruikers. Het is zelfs zo dat dit soort systemen meestal een slechte ROI hebben. Voor elk datacenter geldt dat elke onnodig verbruikte watt een onherstelbaar verlies betekent. Daarom is het direct invoeren van een ongepolijst en simpel energiemanagementsysteem een betere optie dan pas over lange tijd het ideale systeem implementeren. Een dergelijk grof systeem heeft een precisie van ± 20 procent, meer is zonder enige vorm van externe hulp onmogelijk. Het is mogelijk zelf de tool te ontwikkelen, of gratis te downloaden, bijvoorbeeld bij APC by Schneider Electric. De beheerder voert basisinformatie in over de configuratie van het datacenter en het aantal servers, samen met actuele uitkomsten van ups load power, in de meeste datacenters het enige beschikbare getal. De tool geeft zelf aan welke informatie nodig is, informatie die een professional zonder moeite boven water kan krijgen, of kan bepalen aan de hand van een simpele walk-through. De eerste tool raamt de PUE van het datacanter, de tweede berekent op basis daarvan het stroomverbruik en CO 2 -uitstoot per doorsnee server. De eenheden doorsnee server worden vervolgens verdeeld over de IT-gebruikers aan de hand van een methode die afhangt van het businessmodel. De meeste tools verstrekken daarover informatie. Het is een eenvoudige, maar uiterst nuttige methode die helpt de bewustwording op gang te brengen en die zorgt voor verbeteringen in gedrag. Het moet nogmaals worden gezegd dat het maar voor ± 20 procent accuraat is en gebaseerd is op doorsnee servers. Ook geeft het geen inzicht in mogelijke verbeteringen van de infrastructuur. De conclusie: het is mogelijk aan de hand van simpele, kostenloze modellen het stroomverbruik en de CO 2 -uitstoot te bepalen, op basis van standaard, doorsnee servers, zoals een standaardserverunit. Zulke modellen zijn niet exact, maar accuraat genoeg om te kunnen worden gebruikt om deze in de loop der tijd uit te breiden naar een preciezer systeem. Het is altijd beter zo snel mogelijk te beginnen met een eenvoudig systeem, omdat elk verloren kilowattuur er feitelijk één te veel is. Datacenters produceren zelf nauwelijks uitstoot van CO2 of daaraan gelijkgestelde gassen advertentie Oog voor de toekomst Bij het ontwerpen van een computerruimte of datacenter kijken wij naar het verleden maar toch vooral naar de toekomst. Het verleden is de basis van de huidige situatie. Uitgangspunten voor onze gesprekken over uw nieuwe computerruimte zijn uw organisatie en de doelstellingen voor de komende jaren. Wij willen een computerruimte voor u realiseren die niet alleen nu bij uw organisatie past maar ook de komende jaren kan meegroeien en die die u ondersteunt bij het behalen van de organisatie doelstellingen. All IT Rooms hanteert flexibiliteit, modulariteit en service als belangrijke ontwerp uitgangspunten. Deze drie criteria bepalen de toekomstbestendigheid van uw computerruimte. Ontdek de passie van all it ROOms all it Rooms B.v. Lange Kleiweg 50B 2288 GK Rijswijk t +31(070) e info@allitrooms.com

10 de trend was jarenlang dat amerikaanse leveranciers van producten en diensten voor de technische infrastructuur van computerruimten en datacenters de oversteek naar nederland maken. minkels doet nu precies het tegenovergestelde. het uit veghel afkomstige bedrijf zet een nieuwe stap in zijn strategie en wordt actief in de verenigde staten. chief commercial officer jeroen hol legt uit waarom. Robbert Hoeffnagel Jeroen Hol, CCO van Minkels: Stap naar VS logisch gevolg van onze groeistrategie dcw februari interview 10 Jeroen Hol: "De tijd is rijp fysieke aanwezigheid in Verenigde Staten te creeren." De laatste jaren heeft Minkels een steeds grotere positie op de Europese markt verworven. Dit is voor een belangrijk deel te danken aan uitbreiding van het portfolio aan datacenteroplossingen. Naast de bekende serverracks en cold corridors is het productportfolio langzaam maar zeker verder uitgebreid richting koeling, kabelmanagement, stroomverdeling, monitoring en dergelijke. Een breed productassortiment en het aanbod van een totaaloplossing hebben onze groei in het buitenland goed gedaan, zegt Jeroen Hol, chief commercial officer van Minkels. Inmiddels komt al meer dan 60 procent van onze omzet uit het buitenland, mede ondersteund door onze vestigingen in België, Engeland, Frankrijk en Zwitserland, plus onze verkoopvertegenwoordiging in Duitsland. Sinds november 2011 is daar dus een verkoopvertegenwoordiging in de Verenigde Staten bijgekomen. Daarnaast leveren we in verschillende andere landen in EMEA, maar die markten bedienen we veelal vanuit onze internationale verkoopafdeling op het hoofdkantoor in Veghel. Vanwege de grote internationale vraagpotentie naar onze datacenter oplossingen, is verdere groei in het buitenland een belangrijk onderdeel in onze groeistrategie. customer intimicay Minkels volgt bij zijn buitenlandse expansie een vast stramien, legt Hol uit. Kernbegrip hierin is customer intimacy. Wij zorgen ervoor dat we daar zijn waar onze klanten zijn, werken nauw met hen samen en volgen de ontwikkelingen op hun markten. Deze strategie blijkt te werken. Wij hebben een gemiddelde omzetgroei gezien van 20 procent in de afgelopen jaren. Onze recente benoeming door het Financieele Dagblad tot FD Gazelle is daarvoor een bewijs. Het is een degelijke en gefaseerde aanpak waarbij we met onze klanten meegaan en stap-voor-stap in een land verder groeien. In de landen waar we niet over een eigen verkoopvestiging beschikken, zijn we uitsluitend via onze internationale verkoopafdeling actief. Verkoop, engineering, serviceverlening en dergelijke gebeurt dan vanuit Veghel. We doen op die manier al flink wat business in bijvoorbeeld het Midden-Oosten, Hongarije, Spanje, Denemarken en projectmatig ook al

11 in de Verenigde Staten. Door de customer intimacy-benadering is de business die onze internationale verkoopafdeling genereert vaak een springplank naar het opzetten van een eigen vestiging in een land. Voorafgegaan door via een agentschap lokale aanwezigheid te creëren, wat een vrij gangbare strategie is om je footprint internationaal uit te breiden. Ook in de Verenigde Staten werken we volgens die benadering. Onze doelstelling is heel helder, op termijn zullen we een eigen vestiging in de Verenigde Staten openen. Ook voor het verkoopagentschap daar is dat nu al duidelijk. maatwerk Een eigen kantoor in het buitenland heeft in eerste instantie vooral een verkoopfunctie. Assemblage gebeurt in de beginfase veelal hier in Veghel. Geleidelijk aan kijken we in die landen vervolgens of er lokaal moet worden geassembleerd, bij voorkeur via partners. Soms stelt de lokale markt speciale eisen die zo specifiek zijn voor dat land, dat we die aanpassingen ook beter lokaal kunnen doen. In het geval van de Verenigde Staten hebben wij nu al een assemblagepartner geselecteerd. En vanwege de afstand verwacht ik dat op termijn ook de productie in de Verenigde Staten zal plaatsvinden. Wat overigens goed blijkt te werken is de toevoeging van engineers aan onze verkoopteams bij alle internationale vestigingen, zegt Hol. Voor onze propositie is het belangrijk diepgaande technische kennis in de landen aanwezig te hebben en technisch gezien een sparringpartner voor klanten te zijn. Vooral Inmiddels komt al meer dan 60 procent van onze omzet uit het buitenland omdat we ons als Minkels willen onderscheiden door maatwerk te leveren. Niet alleen in Nederland, ook internationaal. Dankzij vergaande modulariteit in onze producten zijn we in staat eenvoudig en snel datacenteroplossingen op maat te leveren. De kennis van lokaal aanwezige engineers zorgt er vervolgens voor dat intensieve ondersteuning bij deze maatwerkoplossingen wordt geboden. strategie Minkels is vooral bekend van zijn serverracks. De vraag is of dat inmiddels niet een commodity-product is geworden met een navenante druk op de prijzen. Ja en nee, zegt Hol. Het is niet voor niks dat ons managementteam in 2005 een strategische keuze heeft gemaakt om niet alleen kale serverracks aan te bieden, maar vooral complete datacenteroplossingen te ontwikkelen en te leveren. Daarom hebben wij ons productportfolio steeds verder uitgebreid. Deze omslag binnen ons bedrijf is ook de provincie Brabant niet ontdcw februari interview 11

12 dcw februari interview 12 gaan, die ons in 2010 tot winnaar uitriep van de Brabantse Economieprijs. Een prijs die aan Minkels is toegekend vanwege onze investeringen in innovatie en vernieuwende oplossingen op het gebied van energie-efficiëntie, waarmee we voor dynamiek en economische groei in de regio zorgen. Bij een gemiddeld datacenterproject schat Hol het aandeel van de racks in de totale investering inmiddels nog slechts op 5 procent. Als wij nu met klanten praten, gaat het vrijwel nooit over de kasten alleen, maar juist over de toepassing. Kennis over de toepassing is belangrijk bij de keuze voor bepaalde racks. Wij leveren een bepaalde kwaliteit, onder andere op het gebied van energie-efficiëntie. Wie bijvoorbeeld eenzelfde soort rack gebruikt voor servers en switches, zal al snel ontdekken dat het niet verstandig is hiervoor twee identieke kasten te gebruiken. Het aanzuigen en uitblazen van lucht is bij veel switches, zoals de switches van Cisco, namelijk totaal anders geregeld dan bij servers van bijvoorbeeld Dell of HP. Switches maken veelal gebruik van zijkoeling. In de praktijk maakt het echter nogal wat uit of lucht van voor naar achter door de kast stroomt of van links naar rechts. Wij zorgen ervoor dat we daar zijn waar onze klanten zijn metamorfose De geleidelijke metamorfose van Minkels tot leverancier van totaaloplossingen is niet zo n vreemde ontwikkeling. Zijn verre historie ligt namelijk bij de bouw van kasten voor de elektrotechnische industrie. Zusterbedrijf Cortexon eveneens lid van de Aegide Group doet dit nog steeds. Dat zijn veeleisende klanten die kasten nodig hebben die nadrukkelijk aansluiten bij hun hightecheisen. Zij duwen de technologie op kastengebied als het ware vooruit. Koeling is bijvoorbeeld een belangrijke component van zulke oplossingen. Dat betekent dus veel engineering en kennisontwikkeling op het gebied van koeling. Dat is in de genen van Aegide Group gaan zitten. In de loop der tijd hebben we ons daardoor kunnen doorontwikkelen tot leverancier van totaaloplossingen voor datacenterinfrastructuren, waarbij een serverrack nog slechts een onderdeel van de oplossing is. Die eerder opgedane kennis heeft Minkels de laatste jaren meer en meer gebruikt om een eigen productportfolio op te bouwen, waaronder een complete serie op het gebied van datacenterkoeling. Deze ontwikkeling vond een eerste hoogtepunt tijdens de CeBIT van In dat jaar hebben we op de bekende ict-beurs in Hannover het cold-corridorconcept geïntroduceerd. Dat is een zeer succesvol product geworden en feitelijk het eerste product buiten de serverracks om dat we in serie zijn gaan produceren. Maatwerkkennis binnen de engineering die door ons is omgezet naar een seriematig product. modulair De afgelopen jaren heeft het bedrijf het datacenter-koelingportfolio verder uitgebreid met onder andere watergekoelde kasten, in-rowkoelers, DX-koeling - bedoeld voor kleine serverruimten en vrijeluchtkoeling. Ook richt het bedrijf zich met zijn VariconPowerproductlijn meer en meer op oplossingen voor energievoorziening en stroomverdeling. Parallel daaraan zijn wij ook gestart met softwareontwikkeling en hebben we onder de naam Varicontrol een DCIM-oplossing (datacenter-infrastructuurmanagement) gelanceerd om verschillende parameters in het datacenter te kunnen meten en die meetgegevens vervolgens te kunnen analyseren. Ook bij deze oplossing hebben we het modulaire principe doorgetrokken, zodat de aansluiting bij behoeften van klanten maximaal is. Het DCIM-product is modulair opgebouwd zodat je als klant alleen die modules hoeft te kopen die je ook daadwerkelijk nodig hebt. Vrijwel ieder zichzelf respecterende aanbieder van datacenterproducten heeft inmiddels een eigen DCIM-pakket uitgebracht. Wordt de markt daarmee niet erg vol? Veel pakketten zijn te groot en veel te uitgebreid., zegt Hol. Niet elk bedrijf wil bovendien al die functionaliteit in één keer invoeren. Waarom dan niet modulair? Zodat een klant met één of twee modules kan beginnen met het oplossen van zijn belangrijkste vraagstukken. Is dat eenmaal gebeurt en er is behoefte aan meer mogelijkheden, dan kan die extra functionaliteit zonder problemen in de vorm van een aparte module worden toegevoegd. californië Terug naar de internationalisering en de Verenigde Staten. Via onze internationale verkoopafdeling hebben we al de nodige projecten in dat land gedaan. Nu is de tijd rijp daar ook fysieke aanwezigheid te creëren. Grote Europese klanten hebben ons gevraagd om hen tevens buiten de Europese grenzen te bedienen, vooral in de Verenigde Staten. Dat gaat om grote Europese datacenterketens, een afzetmarkt die steeds belangrijker voor ons is geworden. Wij willen deze klanten graag in hun internationale groeistrategie blijven ondersteunen. Boven op de vraag via bestaande klanten, zien we bovendien veel onafhankelijke groeipotentie voor onze aisle-containmentoplossingen in de Verenigde Staten. Aisle containment staat daar nog in de kinderschoenen, terwijl datacenters in Californië worden beloond voor energiebesparende maatregelen. Vanuit ons productportfolio geredeneerd is de stap naar de Verenigde Staten dus ook goed getimed. Onze investering sinds 2005 in de verbreding van het productportfolio richting koeling, monitoring, stroomvoorziening en levering van totaaloplossingen, is uiteindelijk een juiste strategische koerswijziging gebleken. Het heeft tegelijkertijd voor een belangrijke cultuuromslag binnen onze organisatie gezorgd. Gecombineerd met het maatwerk dat wij leveren en de groeiende internationalisering van het bedrijf, zijn de logistiek en het delen van kennis steeds belangrijkere onderwerpen voor ons geworden. Daar besteden wij dus veel aandacht aan.

13 SMAR TER Data Center InfrastruCture. We re In It. Our unique R&D relationships with the world s leading active equipment vendors help anticipate your future connectivity requirements. Our investment in local resources delivers face-to-face technical support where you need it, when you need it, even for multi-national roll outs. So, for an agile and efficient data center, choose TE Connectivity. NEW! netpodium rack system & universal Connectivity Platform (ucp): Ideal for mixed media data center environments Plug & play copper and fiber systems in one panel Save time and space through increased rack efficiency Utilize free space alongside, above and below the 19 envelope For applications up to 100G Reduced installation times due to tool-less fasteners High density cable management & bend radius protection KRONE incorporating AMP NETCONNECT and KRONE every COnneCtIOn COunts Rietveldenweg 32, 5222 AR s-hertogenbosch Bnl.netconnect@te.com

14 Ook op uw bureau? Cloud Works Mail uw gegevens naar en ontvang het magazine CloudWorks gratis!* *Indien uw functie en werkkring relevant zijn. Vergeet deze niet te vermelden.

15 Sterke groei hdtv-uitzendingen vraagt forse upgrade United moderniseert datacenter en netwerk het in nederland gevestigde bedrijf united faciliteert omroepen en producenten bij het maken van tv-uitzendingen. dat zijn bijvoorbeeld grote sportevenementen, maar ook reguliere nieuwsuitzendingen en reality shows. door de groeiende vraag naar simultane uitzendingen in hd-kwaliteit (high definition) en vod-diensten (video on demand) kreeg het bestaande datacenter moeite met de wildgroei aan videodata. vooral de netwerkinfrastructuur kon de vraag nauwelijks meer aan. datacenterworks sprak met marc ruesen, manager business development bij united. Ivette van der Elst is journalist We zijn een full-service faciliteitenprovider waarbij de nadruk ligt op het leveren van personeel en apparatuur voor de realisatie van tv-uitzendingen, variërend van een enkele camera tot en met het coveren van grote wereldwijde evenementen, zoals het FIFA WK Voetbal, vertelt Marc Ruesen, manager business development bij United. Daarvoor leveren wij camera s, cameramensen en technici, en satelliet-uplinks. Wij zijn betrokken bij meer dan 45 procent van alle Nederlandse live tv-producties. We werken ook samen met buitenlandse zenders, zoals het Amerikaanse NBC, ESPN en het Braziliaanse TV Globo. Ook zijn we momenteel druk bezig met de voorbereidingen van de Olympische Spelen in Londen. Met de redactionele inhoud zelf hebben we overigens niets te maken, we leveren alleen de technische faciliteiten. Wat speelt er allemaal op dat vlak? Vandaag de dag zenden televisiezenders dag en nacht programma s uit, zijn er honderden kanalen beschikbaar en worden televisiebeelden in verschillende formaten uitgezonden. Tegelijkertijd merken we een sterke toename van VOD-diensten (video on demand), via streaming video. Momenteel is de verhouding 60 procent traditionele tv en 40 procent streaming, maar binnen twee jaar zal dat mogelijk omgekeerd zijn. Iets dat ook steeds complexer wordt, zijn de live uitzendingen van grote evenementen, die over de hele wereld worden verzorgd. Als er iets mis gaat, is dat terug te zien in honderden miljoenen huishoudens, dus dat moet koste wat kost worden voorkomen. Vooral de openingsceremonies van een wereldwijd evenement, zoals de Olympische Spelen, vergen veel van onze technische infrastructuur. Daar zijn soms wel vijftig camera s tegelijk bij betrokken en dus ook vijftig videostreams, allemaal in hd-kwaliteit. Je kunt je voorstellen dat dit enorme eisen stelt aan vooral de netwerkinfrastructuur. En dat zal de komende jaren allemaal alleen maar verder toenemen. Dat stelt ongetwijfeld hoge eisen aan het datacenter. Absoluut. Beide datacenters van United zijn ontworpen op basis van HACS (hot aisle containment system), in combinatie met in-row koeling. De combinatie van beide leidt naast een zeer efficiënte koelmethode, ook tot enkele voordelen ten aanzien van continuïteit. In het eerste geval is er door toepassing van meerdere in-row koelers een uitgesproken vorm van risicospreiding. In het tweede geval zal bij uitval van de koeling de warme lucht accumuleren in een afgesloten ruimte, terwijl aan de aanvoerende kant langere tijd koude lucht beschikbaar zal zijn die de apparatuur dcwf ebruari praktijk 15

16 kan aanzuigen. Tezamen heeft men in geval van een calamiteit een groter venster om een contingency-plan uit te rollen. Of bij de meest kritische systemen een gracefull shutdown uit te voeren. De hoge netwerkeisen leiden ongetwijfeld tot veel warmte. Hoe krijgen jullie die warmte weer weg? Onze beide datacenters worden koeltechnisch gevoed door een centraal gefaciliteerd koelwaternet, in beheer van het TCN Mediapark. Het koude proceswater wordt aangeboden vanuit een van de twee energiecentrales op het park, waar vier onafhankelijke warmtekrachteenheden de koeling verzorgen. Door gebruik te maken van de centrale koelwatervoorziening geniet United van een uitzonderlijke flexibiliteit wat betreft de schaalbaarheid van het benodigd koelvermogen en van een zeer hoge beschikbaarheid. Hoe zit het met de fysieke beveiliging? Het United-pand wordt beveiligd door het NOX-securitymanagementsysteem, in nauwe samenwerking met een gerenommeerd beveiligingsbedrijf. Het NOX-systeem vormt de spil als centrale beheeroplossing die zorg draagt voor monitoring, beheer en beveiliging van het pand en daarmee ook van de datacenters van United. De mogelijkheden van het systeem bestaan naast conventionele inbraakdetectie en camerabewaking uit temperatuurmonitoring en biometrische toegangsadvertentie Hoe wordt de stroomvoorziening gegarandeerd? De stroomvoorziening wordt eveneens verzorgd door TCN. Het United-pand wordt gevoed door twee hoofdvoedingen, waarbij een fail-over kan plaatsvinden tussen beide. Wanneer een van beide voedingen uitvalt, kan TCN de stroomvoorziening laten overnemen door vier gasturbines, die onafhankelijk van publieke nutsvoorzieningen de voeding kunnen verzorgen. Verder bestaat er nog een noodvoorziening, waarbij een externe noodstroomaggregaat wordt aangesloten. Deze voorziening dient vooral voor geplande outages vanwege onderhoudswerkzaamheden. Inhouse beschikken we over een Socomec upsinstallatie, waarbij de voeding vanuit de ups naar de datacenters viervoudig is uitgevoerd. Elk van de driefasengroepen is aangekoppeld aan een EAE BusBarsysteem, dat in paren per rackrow de voeding faciliteert. Het highdensityconcept is hier tot uiting gekomen in de vorm van een mogelijke viervoudige 32 A-voeding per rack, die vervolgens aan de BusBars kan worden onttrokken. Live-uitzendingen van wereldwijde evenementen leggen een enorme druk op de infrastructuur van ons netwerk REINIGEN, RECONDITIONEREN EN CONSERVEREN VAN KLIMAATTECHNISCHE INSTALLATIES PROGREEN CONDENSORCOATING Duurzaam elastisch Wering vuilaangroei Goed geleidend Alu-membraam Titaandioxide Zeer goede hechting en bescherming Watergedragen GROEN! Kijk voor meer informatie op: Bunsenstraat GC Dordrecht T

17 controle voor high-securityzones binnen het pand. Voorts bewaakt een beveiligingsinstantie samen met het United datacentermanagementteam, alle facetten om een continuïteit van de bedrijfsvoering te waarborgen. Hoe beheren en monitoren jullie de technische infrastructuur van het datacenter? Ook hierin vormt het NOX-systeem een belangrijke schakel. Naast NOX zijn er verregaande integraties uitgevoerd in BNA (Brocade network advisor). Als centraal managementplatform monitort United niet alleen de netwerkinfrastructuur met BNA, maar hierin is ook environmental en powermonitoring ondergebracht. Wat voor netwerkinfrastructuur gebruikt United om zijn diensten te faciliteren? Zeven jaar geleden zijn we gestart met een op IP-gebaseerd netwerksysteem dat geschikt was om uitzendingen in SD-kwaliteit te bewerken en uit te zenden. Ons eerste systeem werkte aanvankelijk prima en we kochten vervolgens nog twee systemen en integreerden deze. Maar het netwerk was min of meer aan elkaar gelijmd zonder dat we echt hadden nagedacht over redundancy, beveiliging en andere netwerkgerelateerde zorgen. Tegelijkertijd groeiden we als kool door de overname van enkele kleinere bedrijven, die elk weer hun eigen technische faciliteiten hadden. Het netwerk functioneerde, maar was zeker niet meer klaar voor de toekomst. Het netwerk moest dus ook op de schop. Wat was de behoefte? We wilden een compleet nieuwe netwerkinfrastructuur die met beduidend meer bandbreedte overweg zou kunnen en klaar zou zijn voor de behoeften van de nabije toekomst. De bestaande infrastructuur had al moeite met videobestanden van enkele honderden Gigabyte (GB), maar we wilden dat ons nieuwe netwerk om kon gaan met Terabytes (TB) aan datastromen op dagelijkse basis, op diverse advertentie platformen. Omdat ons netwerk niet meer goed kon voorzien in onze behoefte en bovendien niet goed was beveiligd, moesten we het grondig anders gaan aanpakken. We zijn begonnen met de consolidatie van vier gebouwen naar een nieuwe faciliteit, waardoor we op die centrale locatie een nieuwe netwerkinfrastructuur konden opzetten. Onze doelstelling is om ons netwerk te vernieuwen en tegelijkertijd de operationele kosten te reduceren. Het oude netwerk had meerdere zwakheden, oftewel multiple points of failure. De Brocade ethernet fabric voorkomt single points of failure waardoor de netwerkprestaties toenemen. De MLXe-serie routers leveren 10 Gb bandbreedte via ethernet, die in de toekomst kunnen opschalen naar 100 Gb. Daarmee is het netwerk voorbereid op de verwachte toename van het netwerkverkeer, zoals nieuwe hd-zenders en meer streaming video. We wisten dat een dergelijke infrastructuur zou voorzien in de behoefte van onze klanten. DFC² : het geld komt u aanwaaien! Meer computervermogen op een kleiner oppervlak zorgt voor een stijging van de vraag naar energie-efficiënte airconditioners voor computerruimten. DFC², het Directe Vrije Koeling concept van Stulz met innovatieve wegklapbare warmtewisselaar, is de meest milieuvriendelijke en energiezuinige koeloplossing die wordt toegepast in de CyberAir airconditioners. Ook bij een hoge buitentemperatuur kan dankzij de intelligente DFC² besturing de computerruimte met buitenlucht vrij gekoeld worden. Behaal een enorme energiebesparing in uw computerruimte met DFC²! STULZ Groep BV Weverij ZE AMSTELVEEN Tel.: +31(20)

18 All IT Rooms, DatacenterWorks, Rittal, Stulz en Technalia presenteren dé portal voor groene IT en groene datacenters Green IT Works is de enige Nederlandse portal die is gericht op groene IT en groene datacenters. Met dagelijks: - nieuws - achtergronden - blogs - video - whitepapers - en meer Green IT Works is een initiatief van All IT Rooms, DatacenterWorks, Rittal, Stulz en Technalia. Wilt u altijd op de hoogte zijn van het laatste nieuws op het gebied van groene IT en groene datacenters? Ga dan nu naar

19 Universitair Medisch Centrum Utrecht wil vergroenen Active Power helpt UMC te groeien naar PUE < 1,1 met twee vollopende datacenters en een verouderde power- en koelinginfrastructuur werkt het universitair medisch centrum utrecht aan een belangrijke moderniseringsslag. het eisenpakket daarbij is bovendien niet mis: vergroenen (pue naar maximaal 1,1), modulaire opbouw want weinig duidelijkheid over de ontwikkeling van de benodigde ict-capaciteit plus de nodige fysieke beperkingen in het energiehuis. vooral de ups-installatie kreeg door de ruimtebeperkingen en de impact op de pue veel aandacht. Robbert Hoeffnagel Vraag een manager in het bedrijfsleven naar zijn investeringsprioriteiten en hij zal, zeker in de huidige economische situatie, geneigd zijn groen te zeggen, maar financieel aantrekkelijk te doen. Dat ligt anders bij organisaties als een academisch ziekenhuis die ook een duidelijke maatschappelijke verantwoording hebben af te leggen. Bij de gehele moderniseringsslag die wij hier maken is een principebesluit genomen, zegt Hans van Vlodrop, clustermanager energievoorziening bij het UMC (Universitair Medisch Centrum Utrecht). Al onze investeringen in nieuwe systemen en oplossingen moeten groen én financieel aantrekkelijk zijn. Lukt het niet om die combinatie te realiseren, dan heeft groen de voorkeur al is de ROI op maximaal vijf jaar gesteld. Bovendien moeten we werken met partijen en technieken die zich in de praktijk hebben bewezen. ziekenhuizen In dat opzicht is het opvallend dat het UMC voor de continuïteitsinstallatie voor de energievoorziening voor ons heeft gekozen, zegt Ramon de Jong, sales directeur Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Benelux van Active Power. Wij zijn namelijk nog maar relatief kort in Nederland actief. Daar staat echter tegenover dat we in een aantal andere Europese landen al de nodige installaties hebben gerealiseerd. Onder andere bij een aantal grote ziekenhuizen. Daardoor hebben wij volwaardig in dit project kunnen meedoen. Active Power is een Amerikaanse fabrikant van ups-systemen, of beter gezegd van continuïteitsinstallaties. Ja, wij leveren ups-systemen, maar veel liever nog verzorgen wij een complete turnkey-oplossing die zorgt voor een ononderbroken energielevering. Vandaar: continuïteitsinstallaties, verklaart De Jong. Veel ups-systemen maken gebruik van batterijen. Deze nemen bij een storing de belasting direct over en geven daarmee de generator de kans te starten en de belasting te voeden totdat het net weer terugkomt. Batterijen kennen ook belangrijke nadelen, stelt De Jong. De beschikbare capaciteit is alleen op papier bekend. Hoeveel de batterijen op een bepaald moment daadwerkelijk kunnen leveren, is lastig in te schatten. Dat heeft alles te maken met de onderhoudsgevoeligheid van batterijen en het feit dat gedurende het gebruik jaarlijks de kans op uitval van een of meer batterijen toeneemt. Daarnaast moeten we goed letten op de temperatuur en speelt het gewicht van de batterijen en het benodigde vloeroppervlak een belangrijke rol. Bovendien is een speciale afvoer noodzakelijk als een batterij niet langer kan worden gebruikt. dcw februari praktijk 19

20 vliegwiel Allemaal redenen waarom Active Power liever voor energieopslag op basis van een vliegwiel kiest. De hiertoe ontwikkelde technologie heet CleanSource. De Jong ziet belangrijke voordelen: de exacte capaciteit is bekend, er treedt geen veroudering op, de levensduur is vele malen langer (twintig jaar of meer), er is sprake van een gering gewicht en beperkte afmetingen, er is geen speciale afvoer vereist, er is weinig onderhoud nodig, vliegwielen zijn nauwelijks temperatuurgevoelig (-20 tot +40 C) en er is geen speciaal geconditioneerde ruimte nodig. Bij gebruik van een vliegwiel kunnen batterijen achterwege blijven. Bij aanwezigheid van een voedingsspanning zal het in een nagenoeg wrijvingsloze omgeving (vacuüm) ronddraaiend wiel de energie opslaan als kinetische energie. Wordt de voeding onderbroken, dan zal de massatraagheid ervoor zorgen dat het wiel op hoge snelheid (beginnend met omwentelingen per minuut) blijft draaien. Daarmee fungeert het wiel als een generator die de kinetische energie omzet in elektrische. Het ontladingsvermogen per vliegwiel bedraagt 250 kva gedurende 15 s. Het vliegwiel is volledig geïntegreerd in de ups. Mechanische onderdelen als lagers betekenen dat onderhoud ook bij dit type ups een rol speelt. Het vliegwiel ligt horizontaal en is natuurlijk aan de boven- en onderzijde gelagerd. Die lagers slijten uiteraard in de loop der tijd, maar zijn in het veld te vervangen. Bovendien creëren wij een magnetisch veld waardoor het vliegwiel enigszins wordt opgetild en de belasting op de onderste lagers afneemt. Hierdoor wordt de levens- duur aanzienlijk verlengd. Dit magnetisch veld is in combinatie met een vacuüm in de behuizing tevens bedoeld om wrijvingsverliezen te verminderen, waardoor minder slijtage aan de lagers optreedt. Maar door minder weerstand stijgt natuurlijk ook de efficiëntie en is het vliegwiel in staat zo lang mogelijk als generator op te treden bij uitval van de netspanning, vertelt De Jong. pakket van eisen Terug naar het UMC. Het pakket van eisen dat wij van de directie hebben meegekregen, was duidelijk, maar moest nog wel worden vertaald naar technische eisen voor onder andere de ups-installatie, zegt Nico Iseger, facility manager op interim basis bij het UMC. Lastig hierbij is dat er in het medische segment weinig duidelijkheid bestaat over de ontwikkeling van de ict-capaciteit. Dat heeft vooral te maken met beslissingen door de politiek. Bijvoorbeeld: hoe gaat het verder met het elektronisch patiëntendossier? Komt dat er wel of niet? En zo ja, hoe ziet dat er dan precies uit en wat betekent dat voor de UMC s? Deze onduidelijkheid heeft daarom geleid tot een aanpak die nadrukkelijk modulair is. We zitten nu op pakweg veertig IT-racks en we weten wel dat dit aantal op de korte termijn flink gaat toenemen, maar hoe snel en tot welk aantal weet ik niet. We zijn hier uitgegaan van de marktgegevens. Voor de ups betekent dit dat deze in stappen van 250 kva moet kunnen worden uitgebreid. Modulair alleen is echter niet genoeg. We moeten ook zeker weten dat we wat capaciteit betreft met de gekozen ups flink kunnen groeien, zodat we de onvoorspelbare groei in ict-capaciteit kunnen bijhouden, stelt Iseger. We schatten dat we straks een vermogen van circa 1 MW nodig hebben. Maar niet vanaf dag één. Daar komt echter bij dat 1 MW toch wel een kantelpunt is: kiezen we dan voor een statische of een dynamische ups? Dat is vooral een financiële afweging gekoppeld aan een groeiscenario. beperkte ruimte Nog een interessant punt: de bouwvergunning voor het energiehuis. Die kent de nodige beperkingen. We kunnen wat ruimte betreft niet uitbreiden. De ups-installatie moet dus binnen de bestaande afmetingen passen. En die is niet overdreven groot. Dat is uiteindelijk een belangrijk punt geworden bij de definitieve keuze aangezien lang niet alle upsleveranciers die wij hebben benaderd met die ruimtebeperking uit de voeten konden, vertelt Van Vlodrop. Active Power is dankzij de ervaring bij andere ziekenhuizen als bewezen partij geaccepteerd, maar hoe zit dat met het concept van een vliegwiel? Dat is zeker nog niet een algemeen geaccepteerde en dus breed toegepaste technologie in Nederland. Het UMC is niet bang voor nieuwere technologie. Wat dat betreft kennen wij geen drempelvrees, stelt Iseger. Bovendien is er een respectabel aantal grote bedrijven en instanties in Europa die deze vliegwieltechnologie al jaren in gebruik hebben. Wij konden daar gaan kijken en van hen horen wat de ervaringen zijn. Ook zien wij de voordelen van vliegwielen ten opzichte van batterijen. Het zou mij niet verbazen als batterijen meer en meer terrein gaan verliezen. In Nederland zien we vooralsnog mondjesmaat vliegwielen in upsinstallaties worden toegepast, zegt Rob Engelen, channel manager Benelux bij Active Power. Maar als ik naar Europa of wereldwijd kijk, constateer ik toch dat wij de afgelopen tien jaar al meer dan drieduizend

21 ups en op basis van vliegwieltechnologie hebben geleverd. De technologie wordt steeds meer als een robuuste en energiezuinige oplossing geaccepteerd. redundantie De ups-installatie is volledig redundant uitgevoerd. Dit betekent dat bij een storing in het ene component een identiek tweede component de taken kan overnemen. Bovendien maakt een redundante uitvoering het plannen van onderhoud eenvoudiger. Dat is echter wel een punt van aandacht, meent Marco Wenzkowski van MM Consultancy. Hij heeft op technisch vlak het project bij UMC begeleid. Natuurlijk kan bij redundante uitvoering onderhoud worden gepleegd aan een van beide installaties, terwijl de andere normaal in bedrijf is. Maar tijdens het onderhoud heb je dan niet langer de beschikking over een redundante ups. Wat nu als juist dan zich een storing voordoet? De vraag hoeveel uren onderhoud een installatie nodig heeft of krijgt, is dus zeer relevant. Mede om die reden is besloten bij het beheer en onderhoud van de technische infrastructuur van het UMC veel meer procesmatig te gaan werken. De literatuur geeft heel duidelijk aan dat zeker 70 procent van technische storingen worden veroorzaakt door menselijk handelen. Om de kans op dat soort fouten te minimaliseren, hebben we een aantal processen ingevoerd: change-management voor het op gestructureerde wijze doorvoeren van wijzigingen in de installaties, incidentmanagement om op gestructureerde wijze met storingen om te kunnen gaan active power en elinex Active Power levert de ups-installaties, doet een deel engineering en verzorgt technische ondersteuning. Elinex is een van de partners van Active Power in Nederland en doet onder andere orderafhandeling, projectmanagement en serviceactiviteiten uit (denk aan: assistentie bij installatie, opstarten en inbedrijfstelling, SIT testen, onderhoud, storingscontracten, reparaties). en bijvoorbeeld access-management om de toegang van medewerkers en anderen tot de ruimten waarin relevante installaties zijn opgesteld, te kunnen regelen, zegt Wenzkowski. De hoeveelheid onderhoud die een installatie krijgt is bovendien tot op zekere hoogte een keuze. Dat is op zich een gevaarlijke opmerking, want uiteraard stelt de fabrikant hiervoor wel degelijk een schema op en baseert daar bijvoorbeeld garantieregelingen op. Maar veelal zit in zo n onderhoudsschema ruimte voor aanpassingen naar eigen inzicht van de klant. Het aantal uren dat voor onderhoud wordt gereserveerd en het moment waarop deze worden ingezet, moet dus zorgvuldig worden afgewogen: technische eisen en wensen versus risico op storingen zeker ook tijdens onderhoudsuren, stelt Wenzkowski. Een procesmatige manier van werken is bij het beheer van de technische infrastructuur nog relatief nieuw, maar het biedt wel degelijke grote voordelen. De uit te voeren werkzaamheden en het resultaat daarvan worden veel voorspelbaarder. advertentie People are the basis for our success: clients, employees, partners and stakeholders. And many other people whose lives we want to improve through our work. That is what makes us a people s business. Close to the markets, in which our clients operate and close to their projects, in which we are personally involved. Worldwide, local Tebodin. Always close. Part of Royal BAM Group Tebodin always close Datacenter services Our ability to offer consulting and engineering services provides our clients with a single point of contact for all their needs. Our datacenter specialists are on hand with the experience and expertise necessary to assist in the selection, development, design, construction and maintenance of datacenters on both greenfield and brownfield sites. For further information please contact Bramske Dudok van Heel via j.dudokvanheel@tebodin.com