Dag van de Precisiebemesting Smart Fertilization Day. Vrijdag 27 november Campus Wageningen UR

Transcriptie

1 De machine s De meststoffen De adviezen Het beleid Dag van de Precisiebemesting Smart Fertilization Day Vrijdag 27 november Campus Wageningen UR

2 Inhoudsopgave For English speaking guests: Please find your Seminar Programme on page 6 Voorwoord 3 Dagprogramma 5 Samenvattingen van de presentaties 8 Precisielunch 13 Overzicht machineshow 14 Overzicht infomarkt 16 Plattegrond 17 Nawoord 18 Mede mogelijk gemaakt door 19 2 Dag van de Precisiebemesting

3 Voorwoord Alles op een rij over Precisiebemesting 1. De bemesting in de 21e eeuw dient plaatsspecifiek en emissiearm met milieuvriendelijke meststoffen te worden uitgevoerd om te kunnen voldoen aan de eisen van de duurzame landbouw. 2. Door plaatsing van plantenvoeding in de wortelzone kan daarin worden voorzien. 3. Op die manier kunnen telers substantieel besparen op meststoffen en gelijktijdig een uniforme gewasontwikkeling bewerkstelligen. 4. De wetenschappelijke basis daarvoor is in 1953 gelegd door C.T. de Wit in zijn proefschrift getiteld A Physical Theory on Placement of Fertilizers, te vinden op 5. De besparingen op plantenvoeding door plaatsing in de wortelzone in vergelijking met breedwerpige toediening zijn terug te voeren op a) vermindering van de verliezen door vervluchtiging van ammoniak en lachgas, b) vermindering van verliezen door uitspoeling van nitraat, c) betere opname door het gewas en d) het vermijden van verliezen op rijpaden, perceelsranden en kopakkers. 6. Daarbij gaat het om substantiële hoeveelheden, belopend van 20% tot 50% voor stikstof en van 50% tot 70% voor fosfaat. 7. In de officiële adviesbasis voor bemesting, op staan op dit moment aanwijzingen over de te doseren lagere hoeveelheden bij plaatsing in de wortelzone voor enkele belangrijke gewassen zoals maïs, suikerbieten en bonen. 8. Er wordt op dit moment veel werk verricht om voor meer gewassen een precisiebemestingsadvies op te stellen. Het Programma Precisielandbouw ( ) heeft daarvoor de informatie opgeleverd, gebruikmakend van de machines en meststoffen van deze eeuw. Vrijdag 27 november

4 De resultaten daarvan liggen vast in de Voorlopige Landelijke Adviesbasis Precisiebemesting van het Netwerk Smart Fertilization te vinden op www. rijenbemesting.nl 9. De overheden bevorderen de precisiebemesting via de VAMIL regeling en subsidieprogramma s in het kader van het Europese POP. Het landbouwbedrijfsleven bevordert de precisiebemesting door een steeds breder aanbod aan precisiebemesters, precisiemeststoffen en adviesdiensten dienaangaande, zie: Bij precisiebemesting maakt men voornamelijk gebruik van vloeibare meststoffen, vaak uit reststromen. Deze zijn veilig en eenvoudig op te slaan en te vervoeren in bijvoorbeeld 1000-liter vaten. 11. Duurzaam bemesten is: maximaal gebruik maken van organische meststoffen voor de basisbemesting volgens de wettelijke regels en vervolgens emissiearm, plaatsspecifiek aanvullen met kleine hoeveelheden geconcentreerde milieuvriendelijke meststoffen gedurende het groeiseizoen door middel van precisiebemesting, zoveel mogelijk in combinatie met werkgangen van andere machines, opdat ook op energie en arbeidstijd kan worden bespaard. 12. Het Netwerk Smart Fertilization schat het aantal landbouwbedrijven dat precisiebemesting toepast thans op 30%, NSF streeft naar 100% adoptie in 2020, een doelstelling die alleen gehaald kan worden met de volledige steun van alle betrokkenen bij de precisiebemesting in Nederland. Voor hen is deze informatie en de jaarlijkse Dag van de Precisiebemesting bedoeld. Netwerk Smart Fertilization blc@precisiebemester.nl Precisiebemesting, hoeksteen van de vergroening van de sector! 4 Dag van de Precisiebemesting

5 Dagprogramma Atlas 10:00-10:10 J.J.C. van den Hout, Provincie Brabant Openingstoespraak: Bevordering van de Precisiebemesting in de provincie Noord-Brabant, doel en opzet van het recente omvangrijke stimuleringsprogramma 10:10-10:20 J.H. Uenk, CUMELA Nederland De inspanningen van de loonwerksector ten behoeve van precisiebemesting en bodemkwaliteit 10:20-10:40 O. Oenema, Wageningen UR Precisiebemesting en bodemkwaliteit, theorie en praktijk in H-WODKA 10:40-11:00 A. Venhuizen, Manager R&D, Agrifirm Precisiebemestingsadvisering met behulp van bodemscans en beelden verkregen met drones Precisiebemesting van gras en maïs 11:00-11:15 H. Bartlema Akkerbouwmatig ruwvoer telen, ervaringen met precisiebemesting van grasland en maïs, de loonwerkers, adviseurs en telers aan het woord Precisiebemesting van akkerbouwgewassen 11:15-11:30 J. de Haan, Wageningen UR, PPO Precisiebemesting en bodemkwaliteit in het Handboek Bodem en Bemesting, recente wijzigingen 11:30-11:45 B. van der Horst, Kverneland, loonbedrijf Breure Precisiebemesting van suikerbieten met IsoMatch Tellus Geocontrol van Kverneland, werking en ervaring van een loonwerker Vrijdag 27 november

6 11:45-12:00 A. Slootweg, afdeling Kennis & Ontwikkeling Van Iperen B.V. Effecten van precisiebemesting, geregistreerd met drones en plaatsspecifieke opbrengstmetingen Machinemarkt en Unifarm 12:15-13:45 Lunch, zie pagina 13 12:15-13:45 Machineshow met rondleiding van R. Korver, DLV-Plant, zie pagina 14 Rondleiding met toelichting bij de machines, met speciale aandacht voor de opties voor reductie van de bodemdruk 12:15-13:45 Infomarkt, zie pagina 16 Alles over het aanbod aan precisiemeststoffen, adviesdiensten en ICT producten hard- & software voor precisiebemesting, waaronder de Pasture Reader voor snelle bepaling van hoeveelheid ds/ha in graspercelen en de fertigatiesystemen van Netafim. Orion 14:00-14:10 Opening Seminar by B. de Vos, Wageningen UR, General director Alterra 14:10-14:25 H. ten Berge, Wageningen UR Potential Gains from Smart Distribution of N fertilizer 14:25-14:40 E. van Henten, Wageningen UR Robots for Fertilization and Improvement of Soil Quality 14:40-14:55 A. Reijneveld, Eurofins Agro Big Data Use: On Trends in Soil Fertility & New Services 6 Dag van de Precisiebemesting

7 14:55-15:10 W. de Buck, Nutrient Platform Recycling phosphorus from wastes 15:10-15:45 How To Get There : 6 pitches on Smart Fertilization & Soil Quality Smart Advisory and Smart Policy 1) On Effective Communication in Agriculture (H. Bartlema, Network Smart Fertilization) 2) Why a policy on Precision Fertilization; case Noord-Brabant (A. Geerts, Province of Noord-Brabant) Smart machinery 2) From Advanced Observations on Soils and Crops to Possible Actions (T. van der Wal, Alterra, Wageningen UR) 3) The Gustrower SpikeWheel Injector& The Duport Luiqiliser: Effects on Soil Quality (W. Eltink, Duport) Smart Fertilizers 4) The FertiPlus Case (T. Bartlema, SVG Philippines, Molasses Trading Corp) 5) Urea Fertilizers for Plant and Soil Quality (A. Ludwig, Nx-t Fertilizers) 6) Ammonium Sulphate from Air Scrubbers (H. Bartlema, Network Smart Fertilization) 15:45-15:55 Discussion 15:50-16:00 Conclusions by O. Oenema 16:00-17:00 Drinks and Networking Alle presentaties zijn beschikbaar op: via de homepage. Vrijdag 27 november

8 Samenvattingen van de presentaties J.J.C. van den Hout Drs. J. van den Hout zal ingaan op de overlast die water en natuur in Brabant ondervinden van nutriëntenverliezen uit de landbouw en het belang om deze verliezen te beperken door precisiebemesting en beter bodembeheer. J.H. Uenk Precisiebemesting vergt grote investeringen en specialistische kennis. Veel boeren kunnen daar niet over beschikken, loonwerkers voorzien in die behoefte, het blijkt uit de ontwikkelingen van de laatste jaren. Cumela steunt loonwerkers structureel in de kennisontwikkeling. O. Oenema Door precisiebemesting valt veel te besparen op kunstmest ten gunste van de aanvoer van organische meststoffen, dat is goed voor de bodemkwaliteit. Aanpassen van perceelsgrootte en gebruik aan de plaatsspecifieke bodemeigenschappen, daar is H-Wodka bekend om geworden, ook dat draagt structureel bij aan goede bodemkwaliteit. Zo komen precisiebemesting en bodemkwaliteit samen. A. Venhuizen Agrifirm werkt nauw samen met loonwerkers om op moderne wijze verkregen informatie over bodem en gewas om te zetten in objectieve plaatsspecifieke adviezen. Dat is gunstig voor het rendement van de teelten en voor het milieu. 8 Dag van de Precisiebemesting

9 H. Bartlema Akkerbouwmatig ruwvoer produceren wordt gedefinieerd als: topopbrengsten van topkwaliteit voortbrengen tegen de laagst mogelijke kosten met in standhouding van de bodemconditie. Dankzij GPS houdt dat tegenwoordig ook plaatsspeciek bemesten in. Het adviesbedrijf KCGG presenteert cijfers van produktieverschillen binnen gras- en maispercelen. Plaatsspecifiek bemesten is met de gangbare machines niet mogelijk, het dispersiepatroon is niet scherp te begrenzen, ook niet bij gebruik van kantstrooivoorzieningen, mede vanwege het optreden van het effect van Magnum. Het aanbod aan precisiebemesters wordt vervolgens besproken en een veehouder motiveert zijn keuze daarvoor. J. de Haan Ir. J. de Haan geeft uitleg over het handboek bodem en bemesting, de bron voor concrete adviezen over hoe te bemesten en de bodem te beheren voor een optimale opbrengst en een goede bodemvruchtbaarheid. Hij presenteert de meest recente aanpassingen in het handboek waaronder de aanpassing van de rijenbemestingsadviezen voor stikstof en fosfaat. B. van der Horst Loonbedrijf Breure uit Klaaswaal heeft dit jaar de eerste precisiebemester voor suikerbieten van Kverneland aangeschaft, die werkt in combinatie met het zaaien. Arjan Breure rapporteert onder andere over logistiek, bedrijfszekerheid, werksnelheid, kwaliteit van het zaaien bemestingswerk en niet te vergeten over de opbrengstcijfers. Een film illustreert een en ander. Bert van der Horst geeft een toelichting op het precisiebemestingsprogramma van Kverneland. Vrijdag 27 november

10 A. Slootweg Voor de ontwikkeling van precisiebemestingsadviezen maakt van Iperen gebruik van beelden verkregen met drones en van opbrengstmetingen bij de oogst van gewassen. Daar is vorig jaar al over gerapporteerd, maar dit jaar is veel geïnvesteerd in verder ontwikkelingswerk. Aan de hand van een voorbeeld verkregen bij luchtopnames van tarwe, bespreekt A. Slootweg hoe onderzocht is waar verschillen in gewasontwikkeling op berusten. Aan de orde komen plaatsspecifieke bodemkarakteristieken, waaronder de chemische bodemvruchtbaarheid, maar ook andere bodemeigenschappen. In het jaar van de bodem is deze presentatie geheel op zijn plaats op deze dag. B. de Vos De snelle adoptie van de precisiebemesting berust op gezamenlijke inspanning van bedrijfsleven en overheid, in casu WUR. Het bedrijfsleven zorgt voor de machines en de meststoffen, WUR rekent het tot haar taak de bouwstenen aan te leveren voor objectieve advisering en effectief beleid. Met deze samenwerking wordt een groot maatschappelijk en boerenbelang gediend. 10 Dag van de Precisiebemesting

11 H. ten Berge Hein ten Berge presenteert een modelstudie over gebruik van een krappe hoeveelheid kunstmest N in twee scenario s. In het eerste scenario wordt plaatsspecifiek bemest zodanig, dat er zo min mogelijk N acherblijft na de oogst. In het tweede scenario bemest men om een maximale opbrengst te verkrijgen. Berekeningen werden uitgevoerd voor 8 akkerbouwgewassen. De vermeden opbrengstderving door een krap bemestingsregime ligt tussen 0 en 5%, het vermeden N overschot tussen 6 en 25 kg N/ha. De optimale N gift verschilt zeer sterk tussen plekken. Voorts wordt in een aparte studie (bij voldoende N bemesting) getoond welke N gift nodig is voor een vooropgesteld eiwitgehalte in zomer- en wintertarwe en zomergerst. Deze gift wordt weer sterk bepaald door eerdergenoemde twee plaatsspecifieke grootheden. E. van Henten Precisiebemesting berust op agrotechnologie en agronomie. De ontwikkeling ervan wordt gedreven door de techniek, het GPS-gebruik is daar een voorbeeld van. Ook de robotisering zal gevolgen hebben voor de bemestingspraktijk, die men gerust gamechanging mag noemen. In de behoefte aan lichte machines om de bodemkwaliteit in stand te houden kan door de precisiebemestingsrobots worden voorzien. Daarmee kunnen plaatsspecifiek volumineuze reststromen worden toegediend in repeterende bewegingen met mobiele vulstations op de kopeinden van de percelen. Zo werkend komt het sluiten van de kringlopen snel in beeld. Vrijdag 27 november

12 A. Reijneveld Het grootste Nederlandse adviesbedrijf op het gebied van de bemesting beschikt over veel gegevens, waar van oudsher veel gebruik van gemaakt is voor de officiële bemestingsadvisering en het nationale bemestingsbeleid. Het spreekt vanzelf, dat het bedrijf in die traditie ook andere data gaat benutten ter verfijning van de bemestingsadvisering, spreker geeft daar voorbeelden van. W. de Buck De waterzuivering in Nederland levert veel fosfaat op, meestal in vorm van struviet, dat op verschillende manieren kan worden hergebruikt in de landbouw. Spreker gaat in op de recente wetgeving hieromtrent en de mogelijkheden voor gebruik van meststoffen bevattende herwonnen fosfaten in de precisiebemesting. 12 Dag van de Precisiebemesting

13 Op deze dag serveren wij een met precisie bereide lunch. Precisielunch Daarbij gebruiken we natuurlijk de juiste ingrediënten, in de juiste hoeveelheden, geserveerd op het juiste moment, op de juiste plaats. Dagsoep Drie luxe belegde mini broodjes Krentenbol met kaas Muffin Verse jus d orange Melk Karnemelk Handfruit Vrijdag 27 november

14 Overzicht machineshow A B C D Veenhuis Machines B.V. Zodebemester met kunstmesttoediening Kverneland Fronttank voor vloeibare kunstmest Landbouwcommunicatie B.V. Boerenmachine voor precisiebemesting Duport Spaakwielbemester 14 Dag van de Precisiebemesting

15 E F G H I J Jans van Gemeren Güstrow spaakwielbemeseter Van Gemeren Gemtech B.A. Zijlmans Rijenbemester M.B. Techniek Rijenbemester Vervoort MAXI placer strip-till Slootsmid Zodebemester Vrijdag 27 november

16 Overzicht infomarkt 16 Dag van de Precisiebemesting

17 Plattegrond Gebouw Atlas Droevendaalsesteeg 4, Wageningen Gebouw Unifarm Bornsesteeg 48, Wageningen Gebouw Orion Bronland 1, Wageningen P - Parkeerplaats Vrijdag 27 november

18 Nawoord Wij bedanken u voor uw bezoek aan de Dag van de Precisiebemesting op 27 november te Wageningen. Uiteraard gaat Smart Fertilization verder dan alleen deze dag. Hoe nu verder? 1) Loonwerkers en telers: Investeer in precisiebemestingsapparatuur 2) Steun ons in ons streven Smart Fertilization als vergroeningsmaatregel erkend te krijgen. 3) Kom volgend jaar weer: Reserveer 25 november 2016 voor de 3e dag van de precisiebemesting te Wageningen 4) Organiseer een demo in uw omgeving! 5) Volg ons op Facebook en op de site Alle presentaties zijn beschikbaar op: via de homepage. 18 Dag van de Precisiebemesting

19 Mede mogelijk gemaakt door De organisatie wil langs deze weg de heer G. Derks van Unifarm en de heer P. Kuikman van Alterra van harte bedanken voor hun waardevolle adviezen en medewerking. Organisatie Herre Bartlema Rik Aelfers Desirée Groeneveld Edwin Janssen Sander Bouwknegt Vrijdag 27 november

20 Bedankt voor uw bezoek! Precisiebemestingsagenda 2016 Januari Opening van het Brabants Centrum Precisiebemesting Someren (BCPS) Februari Februari Demo, Utrecht Informatiemiddag: Alles over verantwoord gebruik van spuiloog als precisiemeststof, Someren september Agrarische dagen met precisiebemestingsdemo, Someren 10 oktober Dag van de Duurzaamheid: De bijdrage van precisiebemesting aan de vergroening van de landbouw, Wageningen 25 november Dag van de Precisiebemesting, Wageningen Blijf op de hoogte: Like ons op Facebook!