27/11/2015. Profijt van precisie. 1Bemesting in de 21e eeuw

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "27/11/2015. Profijt van precisie. 1Bemesting in de 21e eeuw"

Transcriptie

1 27/11/2015 Profijt van precisie 1Bemesting in de 21e eeuw

2 27/11/2015 Bevordering van de Precisiebemesting in de provincie Noord-Brabant J.J.C. van den Hout Provincie Noord-Brabant Gedeputeerde Natuur, Water en Milieu 2Bemesting in de 21e eeuw

3

4 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 De loonwerkerssector over precisiebemesting en bodemkwaliteit ing. J.H. Uenk Voorzitter sectie meststoffendistributie CUMELA Nederland 4

5 Inspanningen loonwerksector voor precisiebemesting en bodemkwaliteit Jaap Uenk voorzitter Meststoffendistributie

6 Noodzaak Scherpere gebruiksnormen Mineralen efficiënt benutten Verliezen naar het milieu voorkomen belang precisiebemesting steeds groter 5 uitdagingen

7 Uitdaging 1 Precisiebemesting met dierlijke mest Door toepassen NIRS-meettechniek bij transport en aanwenden CUMELA gaat trekken aan inbedding in regelgeving en datastromen naar overheid

8 Uitdaging 2 Bodem is geen substraat waaraan we benodigde mineralen voor teelt toevoegen Belang van de bodem centraal stellen Daarom achterban stimuleren via: kennis (veldbodemkunde, kringloopdenken), houding (bewustzijn langetermijn kapitaal) aspecten (bemesting, structuur, vruchtbaarheid, bodemleven, vochthuishouding)

9 Uitdaging 3 Praktijk heeft last van mengverbod meststoffen uit afvalstromen Voor precisiebemesting is nodig dat meststoffen op maat gemengd kunnen worden Pleiten bij overheid voor aanpassen mengverbod

10 Uitdaging 4 Veel boeren onttrekken meer via geoogst gewas dan gebruiksnorm Zien cumelabedrijven als prima partner bij aantonen onttrekking (aanboord wegen en meten) Na aantonen moet er ruimte komen voor hogere toediening

11 Uitdaging 5 Evenwichtige en efficiënte inzet subsidiegelden (o.a. POP3) Geen onderscheid tussen boeren met en zonder eigen mechanisatie Subsidie-euro is efficiënter bij cumelabedrijf percelen van 30 boeren i.p.v. 1 boer Pleiten voor inzet gelden voor echte innovaties

12 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 Precisiebemesting en bodemkwaliteit O. Oenema Wageningen University P. Lering H-Wodka 12

13 Bodemkwaliteit en precisiebemesting; theorie & praktijk Oene Oenema & Peter Lerink Wageningen University & H-Wodka

14 Opbrengst = f (gewastype, omgeving, management) Potentiele opbrengst Opbrengst beperkt door water & nutriënten Actuele opbrengst Bepalende factoren Beperkende factoren Gewastype Zonnestraling Temperatuur CO 2 Water Nutriënten Bodem Reducerende factoren Onkruid Ziektes Verontreinigingen Situaties Van Ittersum en Rabbinge (1997).

15 Wet van het optimum Het effect van verbetering van een factor, die de gewasopbrengst beperkt, is het grootst als alle andere factoren optimaal zijn (de opbrengst niet beperken). Belang van bedrijfsvoering & management; alles op juiste volgorde en tijdstip, juiste manier, juiste plaats, en in juiste hoeveelheid

16 Bodemkwaliteit in Hoeksche Waard Bodemkwaliteit = opbrengend vermogen Afname bodemkwaliteit = afname opbrengend vermogen Belangrijkste bedreigingen bodemkwaliteit in HW: Structuurbederf bouwvoor Verdichting ondergrond Uitputting, door hoge opbrengsten

17 Speepunten in Hoeksche Waard (H-Wodka) Kennis-gedreven precisie-akkerbouw, door innovaties; Goede bodemvochthuishouding; Stimuleren bodemleven bodemherstellende processen Combinatie grondgebonden landbouw & natuur + landschappelijke waarden

18 Illustratie effect bodemkwaliteit Gewasopbrengst Opbrengst zonder bemesting Effect bodemkwaliteit Bemesting

19 Bodemkwaliteit & gewasopbrengst Bemesting & bekalking Beregening & drainage Grondbewerking Gewasbescherming Gewasopbrengst & -kwaliteit Bodemkwaliteit Het weer Gewastype & varieteit Gewasrotatie & nagewas Fysische Bodemvruchtbaarheid Biologische Bodemvruchtbaarheid Chemische Bodemvruchtbaarheid

20 Onderzoeksvragen in dit project Wat zijn de oorzaken van variatie in gewasopbrengsten binnen percelen? Wat zijn de opbrengstpotenties van een perceel? Moet de aandacht van de ondernemer gericht zijn op het verhogen van de betere of slechtere gedeelten van een perceel? Welk bodembeheer is nodig om hoge opbrengsten te blijven realiseren?

21 Uitvoering Intensieve bemonstering en analyse van de bodem Plaats-specifieke opbrengstbepalingen Correlatie tussen opbrengst en bodemkenmerken Modelberekeningen van gewasopbrengsten Besprekingen van resultaten met boeren

22 Ruimtelijke variatie in tarweopbrengst 2015

23 Ruimtelijke variabiliteit in kleigehalte

24 Ruimtelijke variatie in fosfaattoestand P-AL, mg P 2 O 5 /100 g P-PAE, mg P/kg

25 Ruimtelijke variatie in bulk dichtheid, g/cm cm cm cm

26 Variatie in bulk dichtheid 5-10 cm cm cm bulk dichtheid, g/cm 3 bulk dichtheid, g/cm 3 bulk dichtheid, g/cm 3

27 Variatie in fosfaattoestand Fosfaattoestand, mg P/kg Fosfaattoestand, mg P 2 O 5 /100 g

28 Variatie in biologische activiteit 5-10 cm cm cm Respiratie, mg CO 2 /m 2 /dag Respiratie, mg CO 2 /m 2 /dag Respiratie, mg CO 2 /m 2 /dag

29 Modelberekeningen; effect van textuur op vochtvoorziening en productie van biomassa

30 Samenvatting en conclusies Ruimtelijk variatie in bodemkwaliteit kan groot zijn Meten is weten; benutten ruimtelijke variatie door precisiebemesting: Effect van inputs is groots bij hoge bodemkwaliteit Verbetering geringe bodemkwaliteit vergt lange adem Wees beducht op sluipende afname bodemkwaliteit: Bodemverdichting ondergrond Structuurafname bouwvoor Multi-nutriënten gebrek Biologische activiteit; schimmels, aaltjes Meer resultaten volgen later

31 Trends opbrengst suikerbieten in NL Bron: IRS/Suikerunie

32 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 Precisiebemestingsadvisering A. Venhuizen Manager Research & Development Agrifirm 32

33 Preciezer bemesten begint met een goede basis Aaldrik Venhuizen

34 Visie Dutch Farming Resultaat voor veehouders en telers. Dat is wat ons drijft. Wij geloven in de Nederlandse aanpak en daarom introduceren wij Dutch Farming. Samen met onze klanten werken aan toekomstbestendige, grensverleggende voedselproductie op schaal én op maat. Zodat wij het succes van veehouders en telers mede mogelijk maken. Nu en in de toekomst!

35 Deze drie themas bepalen de komende jaren onze agenda

36

37 Preciezer bemesten begint met een goede basis / bodem

38 Opbrengst in beeld - zomergerst

39 Opbrengst in beeld +/- /ha tov gem. - totaal /t

40 Bemesting > Overzicht over de gegevens > Het beste plan maken

41 Wat is het > Hét open GEO-adviesplatform op gebied van precisielandbouw : Meer dan gewaspercelen - Koppelingen CROP-R, CropVision en Comwaes (BMS) RVO, Alterra, KNMI (Open Data en semi Open Data) - Diverse adviesapplicaties: NemaDecide Geo: Nematoden adviessysteem Diverse WUR applicaties Bemestings- en gbm-adviesapplicaties van Agrifirm

42 Voor de teler > Gratis account voor teler > Achtergrondkaarten (luchtfoto, bodem, gewaspercelen) > Basis APP s (Bouwplan, Satelliet, Sensordata) > Delen van gegevens met: - RVO, CropVision, CropR - Adviseurs, leveranciers, collega, etc. Teler is altijd eigenaar van de gegevens! > Vanuit adviesapplicaties komen tot taakkaarten

43

44 Actuele status

45 Inhoud > Bestaande toepassingen perceelsgericht - Mineraal - Mestruimte - Gewasbescherming > Nieuwe toepassingen plaatsspecifiek - Veris, ebee, Yara N-Sensor, opbrengstanalyse, etc - NemaDecide Geo - Etc.

46

47

48 Bodem in beeld Gangbaar Gemiddelde

49 Veris bodemscan Bodem in beeld Variatie in beeld

50 Agrifirm Grasplaza Vredepeel 1. Grasklaver deed het slecht (2014 en eerder) 2. Gescand op 11 mei 2015 met Veris Scan 3. Plaatsspecifiek bekalkt aan de hand van taakkaart 4. Daarnaast onderhoudsbekalking met Top Soil Calcium 5. Grasplaza opnieuw ingezaaid 2015

51 Veris Scan Zanddal gronden > Bodemscan, plaatsspecifiek meten van: - Organische Stof - EC boven- en ondergrond - ph - Hoogte Taakkaart bekalken > Overige op aanvraag

52 Veris ph kaart Locatie GrasPlaza. ph 5,0 verklaart slechte stand van de klaver in 2014 en eerder

53 Veris organische stof kaart

54 Veris Variabel Kalkadvies Uitgangspunten Bouwplan: Gras Streef ph: 5,5 Strooibreedte: 12 m Kalkproduct: 54 n.w.

55 ebee > Onbemand vliegtuig (drone) > Meet m.b.v. speciale camera de gewasreflectie waarmee gewaskaarten (biomassa) worden gemaakt > Samenwerking Agrometius (Importeur ebee), Agrifirm (advieskaarten) en ebee-ondernemers ( vliegers ): - Bert Rijk, Aurea Imaging (regio zuid) - Peter Holster, AkkerAnalyse (regio midden) - Christel Thijssen, Loonbedrijf Thijssen (regio noord)

56 ebee Onbemand vliegtuigje brengt nauwkeurig gewas biomassa in kaart Pixels: 12,5 bij 12,5 cm

57 Biomassakaart grasplaza

58 Managen variatie Bijsturen met resultaat 9 juni 26 juni Zetmeel aard._ndvi % > Beide metingen; variatie ongeveer 35% > Perceel trekt visueel bij, maar variatie blijft

59 Managen variatie bijsturen met resultaat Bemestingsnavigator op 2 punten Punt 1 Punt 2 ebee NDVI 9 juni % 111% ebee NDVI 26 juni % 108% Bemestingsnavigator 24 juni 0 N / 45 K 0 N / 0 K Bemestingsnavigator 3 juli 0 N / 50 K 0 N / 0 K > Verschil in K bijbemestingsadvies binnen een perceel Seresta

60 Veris bodemkaarten en advies Klei pakket > Veris bodemkaarten: - Organische stof % - EC 30 en 90 cm - Hoogte - Lutum (basis EC 0-30) - CEC zonering (basis lutum% en os%) - Optioneel ph ( 10,- per ha) (vb zavelgronden) > Opties taakkaarten: - Gips / Mg / K / compost,

61 Lutum% Ruw en grid 8m Vanaf de oude zeedijk; verloop van zware naar lichtere grond Donkere strepen: gevolg van oude slibgeulen.

62 In ontwikkeling Technisch uitvoerbaar in relatie tot o.s% bodem en/of lutum > Drijfmest variabel uitrijden > Compost strooien > Gips op klei plaatsspecifiek > Granulaat toedienen > Bodemherbiciden spuiten > Lelie schaderelatie Pp O.S. zone s

63 Preciezer bemesten is de basis voor een duurzaam rendement. Mede mogelijk gemaakt door Agrifirm

64 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/

65 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 Akkerbouwmatig ruwvoer produceren H. Bartlema W. de Hoop 65

66 KENNIS VAN NU Akkerbouwmatig ruwvoer produceren DvdP 27 /11/15 DEFINITIE: EEN MOOI EGAAL GEWAS VAN KANT TOT KANT HET GEHELE JAAR DOOR ZICHTBAAR VOOR DE BUREN DAT EEN GOED VERKOOPBARE OOGST OPLEVERT MET EEN HOOG SALDO OF: TOPOPBRENGSTEN VAN TOPKWALITEITVOORGEBRACHT TEGEN MINIMALE KOSTEN VOOR TELER EN MAATSCHAPPIJ C

67 GEEN GEZICHT

68 KENNIS VAN NU Akkerbouwmatig ruwvoer produceren ONDERBEMESTE HOEKEN EN KANTEN DEFINITIE AKKERBOUWMATIG: PRAKTIJK *EEN MOOI VAN KANT TOT KANT EGAAL GEWAS, *HET HELE JAAR DOOR ZICHTBAAR VOOR DE BUREN, *DAT EEN GOED VERKOOPBARE OOGST OPLEVERT *MET EEN HOOG SALDO. THEORIE *TOPOPBRENGSTEN VAN TOPKWALITEIT *TEGEN MINIMALE KOSTEN VOOR BOER EN SAMENLEVING DvdP 27/11/15

69 KENNIS VAN NU Akkerbouwmatig ruwvoer produceren DvdP 27 /11/15 EEN MOOI EGAAL GEWAS VAN KANT TOT KANT HET GEHELE JAAR DOOR ZICHTBAAR VOOR DE BUREN TEGEN MINIMALE KOSTEN VOOR TELER EN MAATSCHAPPIJ PRECISIEBEMESTING C

70 Drogestof-opbrengst per ha in 2015 op de proefvelden 1 en kg kg Project Ruwvoerteelt & Precisiebemesting. Projectleider: Wim de Hoop, KCGG. Medefinancier:

71 Opbrengstverschillen binnen perceel door: - verschil in org. stof/verdichting : 1500 kg - volvelds versus in rij bemest: 1500kg kg kvem/ha kg kvem/ha Organische stofgehalte: 2,5 Organische stofgehalte: 3,1

72 Verschillen in zuurtegraad van de bodem

73 Integrale score bodem en grasbestand; 10= goed. Veld 1= blauw en veld 2=rood bodemstructuur opbrengst grasmat grasssoorten graskleur bodemleven zuurgraad zwaarte snede CEC organische stof Ca/Mg/K-bezetting verdichting beworteling Bemesting

74 Integraal advies gewenst

75 Meerwaarde: Nieuwe technieken en integrale evaluatie/advies Precisiebodemmeting Precisiebemesting en -zaaien Groei- /opbrengst -bepaling Integrale scan Advies

76 KENNIS VAN NU Akkerbouwmatig ruwvoer produceren DvdP 27 /11/15 PRECISIEBEMESTING PPL : welke machines? C

77

78 KANTSTROOIEN : LEKVERLIEZEN oa door Effect van Magnum

79

80 HET EFFECT VAN MAGNUS IN DE PRAKTIJK

81 KENNIS VAN NU Akkerbouwmatig ruwvoer produceren DvdP 27 /11/15 Welke machines? PPL : SPAAKWIELINJECTOR ZODEBEMESTER-PPL PRECISIEBEMESTER BOERENVERSIE C

82

83

84 DE TELER AAN HET WOORD

85 DE ONTWIKKELING IN BEELD, VOORAAN DE PRECISIEBEMESTER

86 KENNIS VAN NU PRECISIEBEMESTING, HOEKSTEEN VAN DE VERGROENING PBA 9/10/15 PRECISIEBEMESTING, HOEKSTEEN VAN DE VERGROENING: DUURZAAMHEID GEKOPPELD AAN HOGE PRODUKTIVITEIT, DE KRINGLOPEN GESLOTEN, HET KAN, HET MOET, MET DE KENNIS VAN NU. DANK VOOR UW AANDACHT. HERRE BARTLEMA 27 NOV 2015

87 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/

88 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 Precisiebemesting en bodemkwaliteit in het Handboek Bodem en Bemesting J. de Haan Onderzoer Bodem, Water, Bemesting Wageningen University Praktijkonderzoek Plant en Omgeving 88

89 Precisiebemesting en bodemkwaliteit in het Handboek Bodem en Bemesting Recente ontwikkelingen Dag van de Precisiebemesting Wageningen 27 november 2015 Janjo de Haan

90 Handboek bodem en bemesting Recente ontwikkelingen Uitbreiding met adviezen bodemkwaliteit Rijenbemesting beter in beeld gebracht Hoe om te gaan met adviezen binnen gebruiksnormen Opname adviezen op basis van intensiteit/capaciteit Methode BLGG/Eurofins agro

91 Commissie Bemesting Akkerbouw Vollegrondsgroenten Ontwikkelen en uitdragen van bodem en bemestingsadviezen Op basis van wetenschappelijk onderzoek Uitdragen via Handboek bodem en bemesting Aanbevelen en initiëren van onderzoek Doelgroepen Voorlichters, teeltadviseurs, onderwijs, laboratoria En meer en meer de teler Gefinancierd door BO-akkerbouw en PPS-bodem

92 Samenstelling CBAV LTO, René van de Vin, voorzitter WUR PPO, Janjo de Haan & Willem van Geel, secretariaat WUR PRI, Jaap Schröder NMI, Romke Postma IRS, Peter Wilting DLV Plant, Harm Brinks Eurofins Agro, Arjan Reijneveld NAV, Klaas Hoekstra Productschap Akkerbouw, Tjitse Bouwkamp, adviseur

93 Bevat alle adviezen uit de Adviesbasis bemesting Van bemestingsadviezen naar integraal bodemmanagement Fysisch chemisch biologisch Optimale opbrengst Behoud en verbetering bodemvruchtbaarheid Minimale emissies Onafhankelijk, wetenschappelijke eenduidige adviezen Voor iedereen in en om de akkerbouw

94 Alle adviezen en achtergronden Nieuwsberichten Volg ons op Facebook: Handboekbodemenbemesting Discussieer mee op LinkedIn: Groep Handboek bodem en bemesting Themamiddag CBAV 18 februari

95 Rijenbemesting: de theorie C.T. de Wit 1953 Plaatsing in de rij Hogere benutting van nutriënten uit meststoffen Lagere gift/hogere opname Meeste voordeel bij Lage bodemvruchtbaarheid Slechte beworteling Ruime rijafstanden Hoge behoefte tijdens begingroei Risico s: Zoutschade Mindere beworteling

96 Rijenbemesting: veel onderzoek verricht Rijenbemestingsadviezen Stikstof: Mais, suikerbieten, broccoli Fosfaat: groenten gewasgroep 0, mais Overige gewassen onvoldoende gegevens voor advies Analyse onderzoek rijenbemesting aardappel en zaaiui: Wisselvallig beeld geen betrouwbaar advies over gift en besparing mogelijk

97 Rijenbemesting is perspectiefvolle techniek Als bodemvruchtbaarheid daalt Om alleen netto beteelde oppervlak te bemesten Voor een regelmatige toediening Om ammoniakvervluchtiging te beperken Bij gebruik ureum of ammonium-houdende meststoffen Onderzoek nodig naar groeiomstandigheden waaronder rijenbemesting effectief is

98 Rijenbemesting in het handboek bodem en bemesting Aparte pagina s toegevoegd met algemene informatie over rijenbemesting voor stikstof en fosfaat Teksten rijenbemesting bij bemestingsadvies mais en suikerbieten aangescherpt

99 Hoe om te gaan met adviezen met de gebruiksnormen Gebruiksnormen stikstof Klei: ongeveer bemestingsadvies Zand noord/midden: iets onder bemestingsadvies Zand zuid: ruim onder bemestingsadvies Gebruiksnormen fosfaat afhankelijk van toestand Krap bij bouwplannen met hoog aandeel fosfaatbehoeftige gewassen Beperkt organische stofaanvoer

100 Hoe om te gaan met adviezen met de gebruiksnormen Perceelsgericht bemestingsplan is de basis Lange termijn bodemvruchtbaarheid Organische stof en mineralen Gewasbehoefte volgende teelt Gebruik methoden om benutting te verhogen: 4R s Right rate Right place Right time Right source

101 Hoe om te gaan met adviezen met de gebruiksnormen Overige methoden om benutting te verhogen Perceelsgericht/plaatsspecifiek bemesten Groenbemesters Verbeteren bodemkwaliteit en vochtvoorziening Pas dan nagaan wat tekort is aan stikstofruimte Pas dan nagaan hoe korting op bemesting bij welke gewassen te doen Op basis van verwachte financiële opbrengst, stikstofrespons en gewaseisen Vuistregels / modelberekeningen

102 Nieuwe analysemethoden laboratoria leiden tot nieuwe adviezen Adviesbasis: ph-kcl, Pw, K-HCl etc. BLGG: NIRS en PAE-methode (CaCl 2 ) Altic: Spurway Adviezen obv nieuwe methoden nog niet beoordeeld door CBAV Informatie over nieuwe analyse methoden opgenomen in handboek bodem en bemesting Nu met Eurofins Agro werken aan onderbouwing en beoordeling van analysemethoden en adviezen

103 CBAV en precisiebemesting: de toekomst Van bemestingsadvies naar integraal bodemadvies Integreren bemestingsadviezen met bodemadviezen Moderniseren bemestingsadviezen Op basis van capaciteit/intensiteit Passend bij plaatsspecifieke bemesting Uw hulp daarbij is nodig

104 Bedankt voor uw aandacht Volg ons op Facebook: Handboekbodemenbemesting Discussieer mee op LinkedIn: Groep Handboek bodem en bemesting Themadag CBAV 18 februari (voorlopige datum)

105 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 Precisiebemesting van suikerbieten met IsoMatch Tellus Geocontrol A. Breure Loonbedrijf Breure Klaaswaal B. van der Horst Kverneland 105

106 Arjan Breure Loonbedrijf Breure Klaaswaal Specialist in agrarische dienstverlening; zaaien, poten, bemesten, verplegen en oogsten Rijenbemesting suikerbieten met Kverneland Geo-Control zaaimachine en fronttank GPS trekker met rijenschakeling op de zaaimachine en precisiebemester. Geen overlap op kopakker en geren. Geen toediening in spuitsporen. 60 hectare ingezaaid met 130 kg. stikstof per hectare ipv. 160 kg. volvelds 15-20% besparing met rijenbemesting; vitaler gewas en ruimte voor aanvoer van O.S.

107

108 ixtra LiFe Kverneland precisie bemester Componenten die het verschil maken. Bert van der Horst Dag van de Precisiebemesting 27 november 2015 Wageningen

109 1. Precisie zaaimachine Precisie zaaimachine Monopill bieten zaaimachine Optima mais zaaimachine ISOBUS bediening Electrisch aangedreven

110 2. Precisie bemester ixtra LiFe Complete spuit machine Geen extra tank zoals icm. de spuit 1300ltr + 130ltr schoonwater ISOBUS bediening Spuitcomputer Sectiebesturing Dosering aanpassen

111 3. ISOBUS bediening IsoMatch Tellus Universal Terminal: scherm bediening Task controller: Section control Task controller: Variable rate Task controller: Documentatie & Registratie GEOcontrol GPS aansturing ISOBUS bediening GPS ontvanger

112 4 Resultaat Exact bemesten Exact zaaien Geen overlap in bemesting Geen overlap in zaaien Ontlasten chauffeur Gegarandeerde kwaliteit de hele dag

113 The Future of Farming visit us at See our Machines at work on YouTube

114 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 Effecten van precisiebemesting A. Slootweg Van Iperen B.V. Afd Kennis & Ontwikkeling 114

115 Bemesting op de korrel Anthon Slootweg 27 november 2015

116 Een jaar later Rijenbemesting (fosfaat én stikstof) Beelden van resultaten in spruitkool Proef in suikerbieten Variatie in groei wintertarwe Precies advies dé specialist voor land- en tuinbouw

117 Korrel - Volvelds dé specialist voor land- en tuinbouw

118 Vloeibaar in de rij dé specialist voor land- en tuinbouw

119 Spruitkool Rijenbemesting Plaatsspecifieke opbrengstmetingen dé specialist voor land- en tuinbouw

120 Suikerbieten Afslibbaarheid: 20-48% dé specialist voor land- en tuinbouw

121 Precisie Juistheid Nauwkeurigheid dé specialist voor land- en tuinbouw

122 Juistheid vs Nauwkeurigheid Nauwkeurig tot op de centimeter en nog onjuist Nauwkeurig per perceel en toch juist dé specialist voor land- en tuinbouw

123 Visie op precisie Precisiebemesten onderdeel van het geheel: precisietelen Systeemaanpak Bodem Uitgangsmateriaal Etc. dé specialist voor land- en tuinbouw

124 Variatie in beeld Gekende variatie Gemeten variatie Interpretatie van variatie Inspelen op variatie dé specialist voor land- en tuinbouw

125 Wintertarwe dé specialist voor land- en tuinbouw

126 Aardappelen 2015 dé specialist voor land- en tuinbouw

127 Wintertarwe 2015 dé specialist voor land- en tuinbouw

128 Plug & Play Variatie Precisie Data Technologie! Interpretatie Agronomie Toepassing Technologie dé specialist voor land- en tuinbouw

129 Precisie Doel dé specialist voor land- en tuinbouw

130 Bedankt voor uw aandacht!

131 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/

132 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 R. Korver DLV-Plant 132

133 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 Plattegrond machineshow 133

134 Bemesting in de 21e eeuw 27/11/2015 Te zien: Veenhuis machines BV Kverneland Van Gemeren Duport Chemtech Precisiebemester Bart Zijlmans Vermac Proboticq Pasture Reader Unifarm MB Techniek 134

Handboek Bodem en Bemesting

Handboek Bodem en Bemesting Handboek Bodem en Bemesting Voor een optimale bemesting en een beter bodembeheer Jaarvergadering vakgroep Akkerbouw LLTB Baexem, 19 januari 2016 Janjo de Haan Van adviesbasis bemesting naar Handboek bodem

Nadere informatie

Handboek bodem en bemesting

Handboek bodem en bemesting Handboek bodem en bemesting Van adviesbasis naar nieuwe basis voor adviezen Symposium bemesting in de 21 e eeuw Wageningen 28 november 2014 Janjo de Haan Belang bemestingsadviezen Handvaten voor (economisch)

Nadere informatie

Waarde van bodemvruchtbaarheid. Oene Oenema. Wageningen University & Research

Waarde van bodemvruchtbaarheid. Oene Oenema. Wageningen University & Research Waarde van bodemvruchtbaarheid Oene Oenema Wageningen University & Research NBV-bijeenkomst Wageningen, 21-04-2017 Wat is bodemvruchtbaarheid? Twee definities: Productiecapaciteit van de bodem Vermogen

Nadere informatie

Adding sustainability to productivity

Adding sustainability to productivity 28/11/2014 Bemesting in de 21 e eeuw : Smart Fertilization Adding sustainability to productivity Precisiebemesting van akkerbouwgewassen 1 28/11/2014 Bemestingsadvisering in de 21e eeuw Ir. J. de Haan

Nadere informatie

Bemesting in de 21e eeuw 28/11/2014. Algemeen

Bemesting in de 21e eeuw 28/11/2014. Algemeen Bemesting in de 21e eeuw 28/11/2014 Algemeen 1 Bemesting in de 21e eeuw 28/11/2014 Meststoffendistributie met kennis en precisie Ing. Th. Koekkoek. Akkerbouwer/pluimveehouder Voorzitter Agrifirm 2 Bemesting

Nadere informatie

AALDRIK VENHUIZEN AGRIFIRM PLANT

AALDRIK VENHUIZEN AGRIFIRM PLANT AALDRIK VENHUIZEN AGRIFIRM PLANT Grond om te boeren - Bodemvruchtbaarheid Aaldrik Venhuizen Visie Dutch Farming Resultaat voor veehouders en telers. Dat is wat ons drijft. Wij geloven in de Nederlandse

Nadere informatie

28/11/2014. Algemeen. 1Bemesting in de 21e eeuw

28/11/2014. Algemeen. 1Bemesting in de 21e eeuw 28/11/2014 Algemeen 1Bemesting in de 21e eeuw 28/11/2014 Meststoffendistributie met kennis en precisie Ing. Th. Koekkoek. Akkerbouwer/pluimveehouder Voorzitter Agrifirm 2Bemesting in de 21e eeuw De bijdrage

Nadere informatie

Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS

Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS Philipp Heck John Deere Intelligent Solutions Group Precisielandbouw Toepassingen 2 Mineralen Management & Bemesting Eisen en grote uitdagingen

Nadere informatie

Smart Farming. Rendement door efficiency. Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw

Smart Farming. Rendement door efficiency. Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw Smart Farming Rendement door efficiency Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw Onderzoek Rabobank Kans! 2 Gebruik beschikbare data 3 Snelle ontwikkeling techniek Meest interessante toepassingen

Nadere informatie

Rijenbemesting met drijfmest bij snijmaïs. Inleiding. Rijenbemesting. Plaatsing van meststoffen. Effect van plaatsing

Rijenbemesting met drijfmest bij snijmaïs. Inleiding. Rijenbemesting. Plaatsing van meststoffen. Effect van plaatsing Rijenbemesting met drijfmest bij snijmaïs Inleiding Willem van Geel en Gerard Meuffels, PPO-AGV Effect rijenbemesting op mineralenbenutting en gewasgroei stikstof, fosfaat, kali Rijenbemesting met drijfmest

Nadere informatie

Effect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit

Effect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit Effect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit Resultaten Bodemkwaliteit op Zand Congres Beter Bodem Beheer, Lunteren, 4 oktober 2016 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Willem

Nadere informatie

Commissie bemesting akkerbouw en vollegrondsgroenten (CBAV) Bemestingsadviesbasis akkerbouw en vollegrondsgroenten

Commissie bemesting akkerbouw en vollegrondsgroenten (CBAV) Bemestingsadviesbasis akkerbouw en vollegrondsgroenten Commissie bemesting akkerbouw en vollegrondsgroenten (CBAV) Bemestingsadviesbasis akkerbouw en vollegrondsgroenten Klankbordgroepbijeenkomst Wageningen 26 februari 2013 Programma Opening Presentatie over

Nadere informatie

Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw

Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw Grond

Nadere informatie

Inhoudsopgave Agrometius. Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016

Inhoudsopgave Agrometius. Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016 Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016 Inhoudsopgave Voorstelling Inleiding precisielandbouw Veris Veristech Wat/welke kaarten? Veris dienst Welke adviezen/wat kan

Nadere informatie

Precies bemesten door meer meten!

Precies bemesten door meer meten! Precies bemesten door meer meten! 2 Hoe help ik mijn bodem zo goed mogelijk de vernieling in Bodemaspecten fysisch, b.v.: structuur (grondbewerking, bandenspanning, bekalking) grondsoort (egalisatie, mengwoelen,

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Trimble Agrometius. Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker. Voorstelling Agrometius/Trimble

INHOUDSOPGAVE. Trimble Agrometius. Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker. Voorstelling Agrometius/Trimble Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker INHOUDSOPGAVE Voorstelling Agrometius/Trimble Wat is precisielandbouw en waarom? Cirkel van precisielandbouw: 1. 2. 3. 4. DETECTIE BESLISSEN UITVOEREN

Nadere informatie

Precisielandbouw: voet aan wal in Nederland

Precisielandbouw: voet aan wal in Nederland Precisielandbouw: voet aan wal in Nederland Herman Krebbers DLV Plant Nederlandse telers Koplopers in Productiviteit Hoge productie per hectare Goede kwaliteit producten Hoge productie per arbeidseenheid

Nadere informatie

Begeleidingscommissie Bodem Vredepeel. 15 december 2015 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Marc Kroonen

Begeleidingscommissie Bodem Vredepeel. 15 december 2015 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Marc Kroonen Begeleidingscommissie Bodem Vredepeel 15 december 2015 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Marc Kroonen Programma Mededelingen Eerste resultaten 2015 Teeltseizoen 2015 Opbrengsten Eerste resultaten uitspoelingsmetingen

Nadere informatie

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn Resultaten Systeemonderzoek Vredepeel geven aan: Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn BAVB workshop 11 februari 2014 Janjo de Haan Nieuw mestbeleid heeft

Nadere informatie

25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu?

25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu? 25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu? Resultaten van systeemonderzoek Bodemkwaliteit op Zand van WUR proeflocatie Vredepeel 24 januari 2019, Janjo de Haan, Marie Wesselink, Harry Verstegen

Nadere informatie

De rol van loonwerkers in de mineralenkringloop

De rol van loonwerkers in de mineralenkringloop De rol van loonwerkers in de mineralenkringloop en precisielandbouw Praktijknetwerk loonwerker maar melkveehouder kringloopwijzer Stappenplan naar maximaal ruwvoer van eigen grond Technische uitvoering

Nadere informatie

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn Resultaten Systeemonderzoek Vredepeel geven aan: Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn Themadag NBV, Wageningen, 8 november 2013 Janjo de Haan Nieuw mestbeleid

Nadere informatie

Bodemkwaliteit op zand

Bodemkwaliteit op zand Bodemkwaliteit op zand 2011-2016 Resultaten gangbare en biologische bedrijfssystemen rond opbrengsten, bodemkwaliteit, bemesting en uitspoeling Themamiddag Bemesting Akkerbouw, Putten, 30 november 2017

Nadere informatie

Dag van de Precisiebemesting Smart Fertilization Day. Vrijdag 27 november Campus Wageningen UR

Dag van de Precisiebemesting Smart Fertilization Day. Vrijdag 27 november Campus Wageningen UR De machine s De meststoffen De adviezen Het beleid Dag van de Precisiebemesting Smart Fertilization Day Vrijdag 27 november 10:00-17:30 @ Campus Wageningen UR Inhoudsopgave For English speaking guests:

Nadere informatie

Naar een nieuwe systematiek voor N-bemestingsadviezen als basis voor precisiebemesting

Naar een nieuwe systematiek voor N-bemestingsadviezen als basis voor precisiebemesting Naar een nieuwe systematiek voor N-bemestingsadviezen als basis voor precisiebemesting Themadag bemesting akkerbouw, Nijkerk 2 februari 2017 Romke Postma, Willem van Geel (WUR) & Janjo de Haan (WUR) Romke.postma@nmi-agro.nl

Nadere informatie

Voorjaarstoepassing van drijfmest op kleigrond voor aardappelen

Voorjaarstoepassing van drijfmest op kleigrond voor aardappelen Voorjaarstoepassing van drijfmest op kleigrond voor aardappelen In PPL het (Programma PrecisieLandbouw) (PPL) investeren investeren landbouwbedrijfsleven en en ministerie van van LNV LNV in in hulpmiddelen

Nadere informatie

Efficiënter telen met sensingtechniek. Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw

Efficiënter telen met sensingtechniek. Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw Efficiënter telen met sensingtechniek Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw Toepassingen sensingtechnieken Opsporen afwijkende zones: inspectie oorzaak Variabele pootafstand: gelijkmatige knollen

Nadere informatie

Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Inhoud

Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Inhoud Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen Resultaten uit onderzoek PPO en andere WUR-instituten Willem van Geel, PPO-AGV, 8-11-2012, Bergeijk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Nadere informatie

Precisielandbouw. Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus

Precisielandbouw. Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus Precisielandbouw Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus Precisielandbouw? Precisielandbouw? Doelstelling: Heterogeniteit Uniformiteit Detectie heterogeniteit Heterogeniteit plaatsspecifiek wegwerken

Nadere informatie

Hoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen

Hoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen Hoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen Natuur en Landschap Pleasure green Milieu Tonnis van Dijk Nutriënten Management Instituut NMI 3 november 2011 Beperkingen in bemesting Europese regelgeving:

Nadere informatie

Eerste symposium Smart Fertilization

Eerste symposium Smart Fertilization Eerste symposium Smart Fertilization Programmaboekje Wageningen, 28 november 2014 1 De telers, hun loonwerkers en hun adviseurs zijn nu aan zet; dat is de boodschap van deze dag 2 Voorwoord De Nederlandse

Nadere informatie

Duurzame bemesting: omgeving

Duurzame bemesting: omgeving Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Duurzame bemesting Visie NMI Duurzame bemesting: omgeving Beperking milieubelasting

Nadere informatie

Precisielandbouw bij: De Samenwerking BV. Als het nauwkeurig en duurzaam moet.

Precisielandbouw bij: De Samenwerking BV. Als het nauwkeurig en duurzaam moet. Precisielandbouw bij: De Samenwerking BV Als het nauwkeurig en duurzaam moet. Agrarisch loonwerk MEST GRAS MAIS Grond, Weg- & Waterbouw Transport & Handel Transport+handel Drijfmest Losgestort Afval: -Containerverhuur

Nadere informatie

Aanleiding project. 2. Opzet project 3. Resultaten eerste. 4. Vervolg. Bodemkwaliteit op zandgrond. Inhoud presentatie

Aanleiding project. 2. Opzet project 3. Resultaten eerste. 4. Vervolg. Bodemkwaliteit op zandgrond. Inhoud presentatie Bodemkwaliteit op zandgrond Inhoud presentatie Resultaten en ervaringen NKG eerste jaar 2011 Borkel & Schaft, 14 december 2011, Janjo de Haan 1. Aanleiding project en visie op bodembeheer 2. Opzet project

Nadere informatie

SKB-Showcase. Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw. Slotbijeenkomst SKB Showcase Biezenmortel 11 december 2014

SKB-Showcase. Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw. Slotbijeenkomst SKB Showcase Biezenmortel 11 december 2014 Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl SKB-Showcase Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw Romke Postma

Nadere informatie

BASIS en Bodemkwaliteit op zandgrond:

BASIS en Bodemkwaliteit op zandgrond: BASIS en Bodemkwaliteit op zandgrond: Zoektocht naar een duurzaam bodembeheer op klei en zand Programma Bodem 5 juni 2012, Janjo de Haan en Derk van Balen Systeemonderzoek Ontwikkeling van strategieën

Nadere informatie

Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland

Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland Bemesting en Kringloopwijzer 2016-2018 Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt 1 Agenda 1. Basis kennis bodem 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland 3. Kringloopwijzer Efficiënt Bemesten:

Nadere informatie

www.boerenverstand.nl/blog/projecten/praktijknetwerk-loonwerker-maakt-de-kringloop-wijzer/ 27 januari 2015

www.boerenverstand.nl/blog/projecten/praktijknetwerk-loonwerker-maakt-de-kringloop-wijzer/ 27 januari 2015 Loonwerker maakt melkveehouder kringloopwijzer! www.boerenverstand.nl/blog/projecten/praktijknetwerk-loonwerker-maakt-de-kringloop-wijzer/ 27 januari 2015 http://www.boerenverstand.nl/blog/projecten/praktijknetwerk-loonwerker-maakt-de-kringloop-wijzer/

Nadere informatie

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas. Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap

Nadere informatie

Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden

Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden Arjan Reijneveld 8 N o v e m b e r 2013 Trends in bodemvruchtbaarheid in kaart gebracht met hulp van gegevens grondonderzoek Opbouw presentatie

Nadere informatie

BEGEO DE ULTIEME CONNECTIE

BEGEO DE ULTIEME CONNECTIE BEGEO DE ULTIEME CONNECTIE De opbrengst komt uit de bodem, beide kunnen we meten! Steven De Meyer Precision Ag Specialist 1 Inhoudsopgave Voorstelling Inleiding precisielandbouw Opbrengstmeting Bodemsensing

Nadere informatie

Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer?

Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer? Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer? Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer (CAH Vilentum) Onderzoeker Bodem- en plantgezondheid (WUR) Bodembeheer Waterbeheer Diepe sporen als gevolg van

Nadere informatie

Beter Bodembeheer de diepte in

Beter Bodembeheer de diepte in Beter Bodembeheer de diepte in 6 april 2017 Nijkerk Partners in PPS Duurzame Bodem: LTO Nederland, NAV, Brancheorganisatie Akkerbouw (Penvoerder), Agrifirm, IRS, Suiker Unie, AVEBE, CZAV, NAO, Bionext

Nadere informatie

Plaatsspecifiek bodemadvies m.b.v. de Veris scan. Davy Vandervelpen/Steven Demeyer

Plaatsspecifiek bodemadvies m.b.v. de Veris scan. Davy Vandervelpen/Steven Demeyer Plaatsspecifiek bodemadvies m.b.v. de Veris scan Davy Vandervelpen/Steven Demeyer Inhoud Precisielandbouw: wat is dat? Veris: bodemscan In de praktijk: plaatsspecifiek bodemadvies Onderzoek/mogelijkheden

Nadere informatie

Werken aan bodem is werken aan:

Werken aan bodem is werken aan: DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Van knelpunten naar maatregelen Sjoerd Roelofs DLV 06-20131200 Werken aan bodem is werken aan: 1. Organische stof 2. Bodemchemie 3. Waterhuishouding 4. Beworteling

Nadere informatie

Introductie. Familiebedrijf in de NOP 4 e generatie boer Gewassen Oppervlakte Arbeid Studie. Plaats hier uw voettekst Pagina 2

Introductie. Familiebedrijf in de NOP 4 e generatie boer Gewassen Oppervlakte Arbeid Studie. Plaats hier uw voettekst Pagina 2 Introductie Familiebedrijf in de NOP 4 e generatie boer Gewassen Oppervlakte Arbeid Studie Plaats hier uw voettekst Pagina 2 Doelstelling Doelstelling De boerderij van onze ouders gezamenlijk voortzetten

Nadere informatie

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Aad Termorshuizen Gouden Gronden, 26 januari 2018, Aduard Even voorstellen Aad Termorshuizen Specialist bodemkwaliteit en plantenpathogenen 20 jaar als docent

Nadere informatie

Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk in Zuidoost Nederland

Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk in Zuidoost Nederland Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk

Nadere informatie

Hightech meets Nature. Natuurinclusief en precisielandbouw

Hightech meets Nature. Natuurinclusief en precisielandbouw Hightech meets Nature Natuurinclusief en precisielandbouw Joris Roskam, 26 januari 2018 Bayer Science for a better life Innovatie voor mensen, dieren en planten Mensen Dieren Planten Page 2 Bayer Crop

Nadere informatie

Toetsing van effecten van toediening van biochar op opbrengst en bodemkwaliteit in meerjarige veldproeven

Toetsing van effecten van toediening van biochar op opbrengst en bodemkwaliteit in meerjarige veldproeven Toetsing van effecten van toediening van biochar op opbrengst en bodemkwaliteit in meerjarige veldproeven J.J. de Haan, D. van Balen & C. Topper (PPO-agv Wageningen UR) M.J.G. de Haas, H. van der Draai

Nadere informatie

Integraal bodembeheer, wat en hoe

Integraal bodembeheer, wat en hoe Integraal bodembeheer, wat en hoe Voorbeelden uit de PPS Bodem Lelystad 18 mei 2015 Janjo de Haan, m.m.v. diverse collega s Even voorstellen: Janjo de Haan Projectleider BOGO Bodem Water Secretaris Commissie

Nadere informatie

Gezonde bodem, precisielandbouw & weerbaar gewas. onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten

Gezonde bodem, precisielandbouw & weerbaar gewas. onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Gezonde bodem, precisielandbouw & weerbaar gewas onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Doel van project Door middel van beperkte eerste ervaringen in een project waarin boomkwekers

Nadere informatie

Variatie in bodemvruchtbaarheid vraagt plaatsspecifiek handelen

Variatie in bodemvruchtbaarheid vraagt plaatsspecifiek handelen Variatie in bodemvruchtbaarheid vraagt plaatsspecifiek handelen Davy Vandervelpen/Steven Demeyer dvandervelpen@bdb.be Bodemkundige Dienst van België, Willem de Croylaan 48, 3001 Heverlee Website: www.bdb.be

Nadere informatie

Welkom bij Delphy. Bodemontwikkelingen op het Zeeuwse platteland: en de boer hij ploegde voort maar dan anders. Cor van Oers,

Welkom bij Delphy. Bodemontwikkelingen op het Zeeuwse platteland: en de boer hij ploegde voort maar dan anders. Cor van Oers, Welkom bij Delphy Bodemontwikkelingen op het Zeeuwse platteland: en de boer hij ploegde voort maar dan anders Cor van Oers, 20-4-2016 Inhoud Delphy Trends in akkerbouw Belang van de bodem Smart farming

Nadere informatie

Bodemkwaliteit, bemesting en teelt van maïs. Jaap Schröder

Bodemkwaliteit, bemesting en teelt van maïs. Jaap Schröder Bodemkwaliteit, bemesting en teelt van maïs Jaap Schröder Inhoud Bodemkwaliteit NP-Verliezen, gebruiksnormen, isokwanten Wijzigingen a.g.v. 5e NL Actieprogramma Nitraatrichtlijn Schadebeperking Equivalente

Nadere informatie

NutriNorm.nl. Op NutriNorm vindt u praktische en onafhankelijke informatie over bemesting, meststoffen, bodem en strooien.

NutriNorm.nl. Op NutriNorm vindt u praktische en onafhankelijke informatie over bemesting, meststoffen, bodem en strooien. NutriNorm.nl Op NutriNorm vindt u praktische en onafhankelijke informatie over bemesting, meststoffen, bodem en strooien. Wij werken samen met onze kennispartners: Eurofins Agro, WageningenUR, Louis Bolk

Nadere informatie

Bodemkwaliteit op zandgrond

Bodemkwaliteit op zandgrond Bodemkwaliteit op zandgrond Presentatie opzet project Janjo de Haan Bodem speerpunt voor ministerie van EL&I Bodemprogramma Samenvoeging gewasbeschermings, bemestings, en systeemonderzoek Co innovatieprogramma

Nadere informatie

Bodemkundige Dienst van België

Bodemkundige Dienst van België onafhankelijke v.z.w. spin-off KULeuven(1945) ± 100 medewerkers www.bdb.be Certalent Advies BDB-West (Roeselare) Hoofdzetel (Heverlee) land- en tuinbouw milieuhygiëne bodemhygiëne Analyse SPB Environnement

Nadere informatie

ILVO. Precisielandbouw

ILVO. Precisielandbouw Precisielandbouw Ruben Van De Vijver Studiedag PCA 31 januari 2017 Precisielandbouw Wat is precisielandbouw? Precisielandbouw 1.0 Precisielandbouw 2.0 Precisielandbouw 3.0 Uitdagingen Wat is precisielandbouw?

Nadere informatie

Van den Borne aardappelen Precisielandbouw

Van den Borne aardappelen Precisielandbouw Van den Borne aardappelen Precisielandbouw Van den Borne Aardappelen Bedrijfssoort: Akkerbouw Locatie : Reusel, Noord-Brabant Gewassen: Aardappelen, suikerbieten en maïs Personeel: 3 vaste medewerkers

Nadere informatie

KLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie!

KLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie! Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk!? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari 2017 Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Ruwvoerproductie en economie! KLW Actualiteit: Managementinstrument

Nadere informatie

23 februari 2015, Gerard Meuffels WUR-PPO. Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

23 februari 2015, Gerard Meuffels WUR-PPO. Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland 23 februari 2015, Gerard Meuffels WUR-PPO Rijenbemesting Betere benutting van nutriënten en verkleinen van het risico van uitspoeling / afstroming Kunstmeststoffen reeds gangbare praktijk (o.a. mais) Stikstof:

Nadere informatie

Visie op bodemvruchtbaarheid vanuit de landbouwsector. Themadag Nederlandse Bodemkundige Vereniging Vrijdag 8 november 2013 Mark Heijmans

Visie op bodemvruchtbaarheid vanuit de landbouwsector. Themadag Nederlandse Bodemkundige Vereniging Vrijdag 8 november 2013 Mark Heijmans Visie op bodemvruchtbaarheid vanuit de landbouwsector Themadag Nederlandse Bodemkundige Vereniging Vrijdag 8 november 2013 Mark Heijmans Introductie Mark Heijmans LTO Nederland Vereniging met 60.000 agrarisch

Nadere informatie

Teelthandleiding wettelijke regels

Teelthandleiding wettelijke regels Teelthandleiding 4.14 wettelijke regels 4.14 Wettelijke regels... 1 2 4.14 Wettelijke regels Versie: april 2016 De belangrijkste wettelijke regels over het gebruik van meststoffen staan in de Meststoffenwet,

Nadere informatie

3.3 Maïs: Fosfaat Advies voor optimale gewasproductie

3.3 Maïs: Fosfaat Advies voor optimale gewasproductie 3.3 Maïs: Fosfaat De adviesgift voor fosfaat is afhankelijk van de grondsoort, de fosfaattoestand en de gewasbehoefte. Het advies bestaat uit een gewasgericht en een bodemgericht advies. Aan beide adviezen

Nadere informatie

Masterclass Fruitteelt

Masterclass Fruitteelt Masterclass Fruitteelt Voelen van de bodem 21 maart 2013, Henk van Reuler en Ton Baltissen Wat is een bodem? Buitenste deel van de aardkorst waar de plantenwortels zich in bevinden, 1 2 m Bodem bestaat

Nadere informatie

Handleiding precisiebemesting van aardappelen met circulaire meststoffen

Handleiding precisiebemesting van aardappelen met circulaire meststoffen OP O Handleiding precisiebemesting van aardappelen met circulaire meststoffen VERSIE AUGUSTUS 2018 TE VINDEN OP : WWW.PRECISIEBEMESTINGZUIDHOLLAND.NL DE JUISTE PLAATS: IN DE WORTELZONE DE JUISTE MESTSTOF:

Nadere informatie

4/11/2017. Rendement uit Bodemspiegel en perceelsvergelijking. Herman Krebbers. Vanuit de lucht zie je meer. Direct snel overzicht perceel en zones

4/11/2017. Rendement uit Bodemspiegel en perceelsvergelijking. Herman Krebbers. Vanuit de lucht zie je meer. Direct snel overzicht perceel en zones Rendement uit Bodemspiegel en perceelsvergelijking Herman Krebbers Vanuit de lucht zie je meer Direct snel overzicht perceel en zones 1 Rendement uit data Bewustwording teler verbeter potentie perceel

Nadere informatie

Organische stof what else? Marjoleine Hanegraaf

Organische stof what else? Marjoleine Hanegraaf Organische stof what else? Marjoleine Hanegraaf Vraagstelling Aanleiding: Vuistregel voor de afbraak: 2% per jaar (range 1.6 2.4%) 1 Ervaringsfeit veel telers: variatie in de afbraak, mogelijk >2% Onderzoeksvraag:

Nadere informatie

Analyse van N_min in de bodem van maïspercelen Vruchtbare Kringloop Achterhoek/Liemers

Analyse van N_min in de bodem van maïspercelen Vruchtbare Kringloop Achterhoek/Liemers Analyse van N_min in de bodem van maïspercelen Vruchtbare Kringloop Achterhoek/Liemers Marleen Plomp en Gerjan Hilhorst (Wageningen Livestock Research) Maart 217 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Dataset...

Nadere informatie

Toekomst bemesting aardappelen. Bart Debussche 31/01/2017

Toekomst bemesting aardappelen. Bart Debussche 31/01/2017 Toekomst bemesting aardappelen Bart Debussche 31/01/2017 Overzicht Terugblik Evolutie Toekomst 1. Bemestingsnormen 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Nadere informatie

Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen?

Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen? Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen? Themamiddag Bemesting Akkerbouw, Putten 30 november 2017 Romke Postma, Willem van Geel (WUR) & Janjo de Haan (WUR) Aanleiding

Nadere informatie

Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren

Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren Inhoud Waarom werken aan organische stof? Maatregelen organische stof Hoe we dat proberen vorm te geven onder de Nederlandse

Nadere informatie

Resultaten onderzoek Gerard Meuffels. Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

Resultaten onderzoek Gerard Meuffels. Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland Resultaten onderzoek 2013 Gerard Meuffels Rijenbemesting Betere benutting van nutriënten en verkleinen van het risico van uitspoeling / afstroming Kunstmeststoffen reeds gangbare praktijk (o.a. mais) Stikstof:

Nadere informatie

Landgebruik en bodemkwaliteit Jan de Wit Nick van Eekeren

Landgebruik en bodemkwaliteit Jan de Wit Nick van Eekeren Landgebruik en bodemkwaliteit 60-20 - 20 Jan de Wit Nick van Eekeren Grasland Bouwland Huidige landbouwontwikkeling naar controle just in time, precisiebemesting,. Dit vraagt ook om risico-beheersing,

Nadere informatie

Naar een betere inschatting van de afbraak van bodemorganische stof

Naar een betere inschatting van de afbraak van bodemorganische stof Naar een betere inschatting van de afbraak van bodemorganische stof Marjoleine Hanegraaf (NMI) Saskia Burgers (Biometris) Willem van Geel (PPO) Themamiddag Bemesting Akkerbouw CBAV Nijkerk, 2 februari

Nadere informatie

Toepassingen van presicielandbouw in de praktijk: Gewassensoren en adviezen. Jan Ties Malda

Toepassingen van presicielandbouw in de praktijk: Gewassensoren en adviezen. Jan Ties Malda Toepassingen van presicielandbouw in de praktijk: Gewassensoren en adviezen Jan Ties Malda Indeling presentatie Korte impressie ALTIC ALTIC en precisielandbouw Gewasadviezen Bodemadviezen Toepasbaarheid

Nadere informatie

Precisielandbouw verhoogt de opbrengst

Precisielandbouw verhoogt de opbrengst Wat is precisie-landbouw? Precisielandbouw verhoogt de opbrengst Jan Kamp Definitie: Plaatsspecifieke handelingen in relatie tot omstandigheden en/of tijd. 3 variabelen: Plaats Omstandigheid Tijd Precisielandbouw

Nadere informatie

Organische stof, meer waard dan je denkt

Organische stof, meer waard dan je denkt Organische stof, meer waard dan je denkt Ervaringen uit het systeemonderzoek PPO-locatie Vredepeel Bodem Anders Den Bosch, 20 maart 2015 Janjo de Haan De bodem Vaste fractie Water Lucht De bodem en organische

Nadere informatie

Verbeter de bodem Blijf ervan af!

Verbeter de bodem Blijf ervan af! Verbeter de bodem Blijf ervan af! Combinatie rijpaden en gereduceerde grondbewerking Wijnand Sukkel, Wiepie Haagsma Derk van Balen, e.a. Grondbewerking en bodemverdichting Hoofdgrondbewerking o.a. ingezet

Nadere informatie

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1 Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman Saalland Advies 1 Wat ga ik vertellen? Wie ben ik? Wat is het? Eigen stappen Tips Vragen Saalland Advies 2 Introductie Akkerbouwbedrijf

Nadere informatie

Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes

Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes Landbouw zonder Chemie(?) 15-4-2019 Koen van Boheemen WUR Precisielandbouw Precisielandbouw is een bedrijfsmanagementvorm waarbij planten en dieren heel

Nadere informatie

Ervaringen met precisie bemesting op grasland. Kees Lokhorst & Jouke Oenema. Bemesten op grasland volgens Robin Hood of King John

Ervaringen met precisie bemesting op grasland. Kees Lokhorst & Jouke Oenema. Bemesten op grasland volgens Robin Hood of King John Ervaringen met precisie bemesting op grasland Bemesten op grasland volgens Robin Hood of King John Kees Lokhorst & Jouke Oenema DISAC/Grass4Farming bijeenkomst 20 februari 2019 Progamma Wie zijn aan het

Nadere informatie

Workshop: Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt. Zijn er alternatieven? Huidige situatie voerteelt

Workshop: Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt. Zijn er alternatieven? Huidige situatie voerteelt Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt Huidige situatie voerteelt Zijn er alternatieven? Gras eiwit Mais energie zetmeel Aankoop krachtvoer om rantsoen compleet te maken. Voederbieten Soja Lupine Veldbonen

Nadere informatie

3.3 Maïs: Fosfaat Advies voor optimale gewasproductie

3.3 Maïs: Fosfaat Advies voor optimale gewasproductie 3.3 Maïs: Fosfaat De adviesgift voor fosfaat is afhankelijk van de grondsoort, de fosfaattoestand en de gewasbehoefte. Het advies bestaat uit een gewasgericht en een bodemgericht advies. Aan beide adviezen

Nadere informatie

DUURZAAM BODEMBEHEER VOOR EEN VRUCHTBARE TOEKOMST

DUURZAAM BODEMBEHEER VOOR EEN VRUCHTBARE TOEKOMST DUURZAAM BODEMBEHEER VOOR EEN VRUCHTBARE TOEKOMST Lector Duurzaam Bodembeheer (CAH Vilentum) Onderzoeker Bodem- en plantgezondheid (Wageningen UR) Duurzaam Bodembeheer DUURZAAM BODEMBEHEER VOOR EEN VRUCHTBARE

Nadere informatie

Duurzaam bodemgebruik

Duurzaam bodemgebruik Duurzaam bodemgebruik Goed boeren in kleinschalig landschap Henry van den Akker Adviseur Akkerbouw ZON Specialist Bodem, Water en Bemesting DLV Plant Onderwerpen - Doel Bodem en bodemgebruik Problematiek

Nadere informatie

Schoon,zuinig en precies

Schoon,zuinig en precies Schoon,zuinig en precies Koksijde 29 mei 2013 Rijenbemesting : Schoon en Zuinig! Schoon,zuinig en precies: * AFNEMERS VRAGEN EROM: Lage CO2- VOETAFDRUK is vereist * HET LEVERT GELD OP * DE SECTOR HEEFT

Nadere informatie

De bodem, weerloos én weerbaar

De bodem, weerloos én weerbaar De bodem, weerloos én weerbaar Hoe onderzoek bijdraagt aan een betere kwaliteit van de bodem en dus stabielere opbrengst voor de lange termijn Bodemkwaliteit op zand De bodem is misschien wel het belangrijkste

Nadere informatie

Opbrengstmeting op rooiers en combines. Succesvol data oogsten voor een hogere opbrengst

Opbrengstmeting op rooiers en combines. Succesvol data oogsten voor een hogere opbrengst Opbrengstmeting op rooiers en combines Succesvol data oogsten voor een hogere opbrengst Meten is weten Het eeuwenoude gezegde meten is weten kent iedereen. Door te meten kunt u controleren, vergelijken,

Nadere informatie

Ruwvoeravond. Passen alternatieve gewassen bij u?

Ruwvoeravond. Passen alternatieve gewassen bij u? Ruwvoeravond Passen alternatieve gewassen bij u? Hoornaar, 16 feb 2017 Akkerbouwmatige Ruwvoerteelt Planmatig werken aan een optimale(ruwvoer)opbrengst door te sturen op bodem en gewas +2.000 kg ds Wat

Nadere informatie

Veris persmoment. Inhoud. Contactpersonen BDB Inleiding Situering Veris-dienstverlening Optimaal bekalken Intraperceelsadvisering in praktijk

Veris persmoment. Inhoud. Contactpersonen BDB Inleiding Situering Veris-dienstverlening Optimaal bekalken Intraperceelsadvisering in praktijk Veris persmoment Inhoud Contactpersonen BDB Inleiding Situering Veris-dienstverlening Optimaal bekalken Intraperceelsadvisering in praktijk 1 Contactpersonen BDB Bodemkundige Dienst van België vzw Jan

Nadere informatie

Minder grondbewerking in de maïsteelt. Technieken & onderzoeksresultaten Joachim Deru

Minder grondbewerking in de maïsteelt. Technieken & onderzoeksresultaten Joachim Deru Minder grondbewerking in de maïsteelt Technieken & onderzoeksresultaten Joachim Deru Inhoud Waarom minder intensieve grondbewerking? Hoe minder intensieve grondbewerking? Onderzoek bodem & mais Proefveldbezoek

Nadere informatie

Projectwerking PIBO-Campus Sander Smets onderzoeker akkerbouw PIBO-Campus

Projectwerking PIBO-Campus Sander Smets onderzoeker akkerbouw PIBO-Campus Projectwerking PIBO-Campus 2018 Sander Smets onderzoeker akkerbouw PIBO-Campus LEADER Blik op de Bodem Doelstelling project Precisielandbouw Variabiliteit ph en organische C in kaart brengen Verbeteren

Nadere informatie

De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof

De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Marjoleine Hanegraaf

Nadere informatie

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade maakt werk van bodemkwaliteit in het landelijk gebied Organische stof en bodemleven deel 2. 030211, Nijeholtpade Marjoleine Hanegraaf Nutriënten Management Instituut NMI www.nmi-agro.nl Inhoud Samenvatting

Nadere informatie

Van generiek mestbeleid naar individuele verantwoordelijkheid. Harry Kager LTO Nederland

Van generiek mestbeleid naar individuele verantwoordelijkheid. Harry Kager LTO Nederland Van generiek mestbeleid naar individuele verantwoordelijkheid Harry Kager LTO Nederland Mestbeleid: schaken op vele borden Mestbeleid Nitraatrichtlijn leidend, daarnaast Kaderrichtlijn Water, Periodieke

Nadere informatie

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Gera van Os PPO-Bollen, Bomen & Fruit Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt: Opbouw en afbraak organische stof

Nadere informatie

Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer

Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer Inhoud Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer Wim van Dijk PPO, Lelystad Keuze dierlijke mestproducten Dekking PK-behoefte Kunstmestaanvoer Bodemvruchtbaarheid Organische stof Bijdrage dierlijke

Nadere informatie

Drones in de boomkwekerij

Drones in de boomkwekerij Drones in de boomkwekerij Sensing, data, toepassingen 20 oktober 2016, Ton Baltissen Inhoud Van far naar near sensing Ervaringen uit projecten Bodemscans Gewasscans Verwerking data: Akkerweb Toepassingen

Nadere informatie