VERSLAG VAN DE COMMISSIE

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, COM(2015) 222 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, DE EUROPESE CENTRALE BANK, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S De invoering van de euro in Litouwen NL NL

2 VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, DE EUROPESE CENTRALE BANK, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S De invoering van de euro in Litouwen 1. INLEIDING Op 23 juli 2014 heeft de Raad besloten dat Litouwen voldeed aan de nodige voorwaarden voor de aanneming van de euro en dat de aan de lidstaat toegestane derogatie voor de invoering van de eenheidsmunt met ingang van 1 januari 2015 zou worden ingetrokken 1. Litouwen heeft de praktijk gevolgd van alle lidstaten die de euro na de eerste omschakelingsgolf ( ) hebben aangenomen, en heeft het zogenoemde "big bang"- omschakelingsscenario gebruikt waarbij de eurobankbiljetten en -munten de status van wettig betaalmiddel verkregen op de dag van de invoering van de euro 2. Dankzij een periode van dubbele omloop van twee weken, waarin bankbiljetten en munten in zowel euro als Litouwse litas naast elkaar bestonden, werd het mogelijk de contanten in litas geleidelijk in te trekken. Deze geslaagde omschakeling toont nog maar eens dat een periode van dubbele omloop slechts kort hoeft te duren mits goede voorbereidingen zijn getroffen. 3 Een overgrote meerderheid van de Litouwse bevolking (86 %) heeft de omschakeling ervaren als vlot en efficiënt 4. Na de twee verslagen van de Commissie over de praktische voorbereidingen van de overschakeling naar de euro in Litouwen 5 behandelt dit verslag de voornaamste aspecten van het omschakelingsproces uit een ex-postperspectief, met bijzondere aandacht voor de voorbereiding van de omschakeling naar de chartale euro, de periode van dubbele omloop, de maatregelen ter voorkoming van misbruiken in de prijsstelling en onjuiste beeldvorming over de prijsontwikkeling, prijstrends en beeldvorming hierover en voorlichting over de euro. Waar nodig wordt in het verslag ook melding gemaakt van aanbevelingen van de Commissie over mogelijke toekomstige actie van de Litouwse autoriteiten en worden conclusies getrokken die van belang kunnen zijn voor omschakelingsprocessen in de toekomst. 1 Besluit 2014/509/EU van de Raad van 23 juli 2014 betreffende de aanneming van de euro door Litouwen op 1 januari 2015 (PB L 228 van , blz. 29). 2 De eerste golf lidstaten heeft de euro ingevoerd volgens het "scenario van Madrid", dat voorzag in een overgangsperiode van drie jaar (één jaar voor Griekenland). 3 Ook Letland, Estland, Slowakije en Slovenië hebben voor een twee weken durende periode van dubbele omloop gekozen; in Malta en Cyprus duurde deze periode één maand. 4 Flash Eurobarometer 412, van 16 tot en met 19 januari 2015 uitgevoerd veldwerk, beschikbaar op: [ 5 Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Veertiende verslag over de praktische voorbereidingen op de toekomstige uitbreiding van de eurozone van 23 juli COM(2014) 489 final; verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Vijftiende verslag over de praktische voorbereidingen op de toekomstige uitbreiding van de eurozone van 23 juli COM(2014) 706 final. NL 2 NL

3 2. DE OMSCHAKELING 2.1. Voorbereidingen voor de omschakeling naar de chartale euro De omschakeling naar de chartale euro vormt waarschijnlijk het meest zichtbare element in de overgang naar de nieuwe valuta omdat vrijwel alle financiële instellingen, bedrijven en burgers erbij betrokken zijn. Een dergelijke operatie kan alleen vlot en efficiënt verlopen als alle betrokken partijen over voldoende eurocontanten beschikken en als banken en bedrijven goed voorbereid zijn op het vele extra werk. 370 miljoen euromunten met de nationale zijde van Litouwen werden na een openbare aanbesteding geslagen in de Litouwse Munt. Ongeveer 132 miljoen eurobankbiljetten in verschillende coupures werden geleend van de Deutsche Bundesbank. Banken en ondernemingen werden achtereenvolgens met eurocontanten bevoorraad vóór einde De bevoorrading vooraf van kredietinstellingen is van start gegaan op 1 oktober 2014 voor euromunten en op 1 november 2014 voor eurobankbiljetten. De verdere regelmatige bevoorrading van de grootste klanten van de commerciële banken is van start gegaan op 1 december 2014 terwijl kleinere ondernemingen, die een beroep deden op vereenvoudigde bevoorrading, hun chartaal eurogeld einde december 2014 kregen aangeleverd. De totale waarde van de aangeleverde eurobiljetten en -munten bedroeg 622 miljoen EUR starterkits met een assortiment van alle denominaties van de Litouwse euromunten (ter waarde van 11,59 EUR per kit) werden vanaf 1 december 2014 te koop aangeboden via 343 filialen van commerciële banken, 330 postkantoren en 3 loketkantoren van de Bank van Litouwen. De vraag naar starterkits was hoog. Op 14 december 2014 waren van de starterkits verkocht en per 1 januari 2015 waren alle starterkits voor het grote publiek bijna uitverkocht. Verder waren er twee verschillende soorten specifieke starterkits klaargemaakt voor detailhandelaren ( kits ter waarde van 111 EUR en kits ter waarde van 200 EUR). Wegens het groeiende veiligheidsrisico was een veiligheidsactieplan ontwikkeld met maatregelen om de beveiliging van cashtransporten door geldtransportbedrijven gedurende het omschakelingsproces te versterken, door middel van een gerichte opleiding voor politieambtenaren. Er was ook een actieplan ontwikkeld voor eventuele slechte weersomstandigheden. Vooral in de laatste dagen van december 2014 moesten de commerciële banken en de postkantoren uitzonderlijk hoge bedragen in chartaal geld verwerken. Om de intrekking van litasmunten logistisch te ondersteunen werden geldtransportbedrijven en commerciële banken voorzien van mobiele geldcontainers in een standaardformaat voor inzameling, bewaring en transport van munten. Sommige banken verhoogden het personeel van filialen die cashtransacties verrichten, en/of richtten einde 2014 en gedurende de eerste dagen na -dag bijkomende loketten in. Aangezien de normale openingsuren van bankfilialen in Litouwen relatief ruim zijn, was niet overwogen om tijdens de omschakelingsperiode de openingstijden van alle filialen uit te breiden. Toch hebben negen commerciële banken de kantooruren van hun klantendiensten aan het einde van 2014 en bij de aanvang van 2015 uitgebreid. Commerciële banken zullen onbeperkte diensten NL 3 NL

4 voor omwisseling van contanten aanbieden en dit kosteloos tot 30 juni 2015 en in 90 bankfilialen tot en met 31 december Vanaf eind september 2014 bood de Bank van Litouwen met contanten werkende personeelsleden en accountants speciale opleidingen over eurocontanten in het algemeen en over veiligheidskenmerken in het bijzonder. Deze opleidingen werden vooral bijgewoond door kleinhandelaren en postbeambten ("train the trainer"-aanpak). Bankbeambten kregen van hun werkgever specifieke opleidingen over de algemene beginselen van de invoering van de euro en de gevolgen daarvan voor de bankdiensten en over de beschikbaarheid van bankdiensten op en rond -dag. Om het wisselen van contant geld vlotter toegankelijk te maken met name in plattelandsgebieden, vervulde de Litouwse post een actieve rol bij de omschakeling naar de chartale euro met omwisselingsdiensten voor het grote publiek in 330 postkantoren. Blijkens een enquête van de Commissie die eind december 2014 plaatsvond 6, beschikte een groot deel van de Litouwers al over eurocontanten voordat de omschakeling plaatsvond: 44 % had eurobankbiljetten (56 % als gevolg van een buitenlandse reis en 35 % omdat zij geld hadden gewisseld bij een bank in Litouwen) en 46 % had euromunten (62 % als gevolg van een buitenlandse reis en 31 % van een starterkit). De omschakeling naar de chartale euro in Litouwen was goed voorbereid en georganiseerd. Banken en ondernemingen waren vóór de omschakeling goed voorzien van eurocontanten De periode van dubbele omloop De periode van dubbele omloop waarin de euro en de Litouwse litas naast elkaar bestonden, is verstreken op 15 januari Reeds op 1 januari 2015 waren er geldautomaten (ATM's) beschikbaar voor opneming van geldbedragen in euro en deze functioneren sindsdien normaal. Zij werden vooral in de laatste dagen van december 2014 geladen met eurocontanten, vooral in coupures van 5 en 10 maar ook van 20 en 50 EUR. Terwijl talrijke ATM's onmiddellijk na middernacht werkten, was het volledige Litouwse ATM-netwerk (ongeveer automaten) op 1 januari om a.m. operationeel. Betaalterminals op verkooppunten schakelden op 1 januari 2015 ogenblikkelijk over op de euro. Bankklanten werden vooral in de eerste dagen na 1 januari 2015 ertoe aangemoedigd vaker gebruik te maken van elektronische betalingen. Tijdens de periode van dubbele omloop werden betaalkaarten in 6,7 miljoen transacties gebruikt voor een totale waarde van 127 miljoen EUR. In vergelijking met dezelfde periode in januari 2014 is het gebruik van elektronische betalingen met ongeveer 5 % gestegen in januari Dankzij de zorgvuldige voorbereiding konden de banken en de postkantoren het extra werk tijdens de periode van dubbele omloop goed aan. Een aantal banken hebben in hun filialen bijkomende personeelsleden ingezet voor cashverrichtingen. Aan kleinhandelaren en andere 6 Flash Eurobarometer nr. 409, uitgevoerd in Litouwen tussen 29 en 30 december 2014, blz. 3. NL 4 NL

5 zakelijke klanten werden proactief diensten voor de inzameling van contanten aangeboden. De telmachines en opslagfaciliteiten in de filialen waren aangepast. In de eerste helft van januari 2015 werd aan geldautomaten 314 miljoen EUR in contanten afgegeven. Daarnaast hebben een aantal banken hun R-ATM's (ATM's met cash-in- en cashoutfunctie) aangepast om gedurende de eerste weken van 2015 Litouwse litas in te houden en eurocontanten af te geven. In de eerste helft van januari werden deposito's ontvangen ter waarde van meer dan 205 miljoen Litouwse litas (59,3 miljoen EUR). Als kanalen voor de omwisseling van Litouwse litas in euro dienden 343 bankfilialen, 330 postkantoren, 3 afdelingen van de Bank van Litouwen en 14 bijkantoren van kredietverenigingen. Tegen15 januari 2015 was 419 miljoen EUR omgewisseld in banken, 156 miljoen EUR in postkantoren, 14 miljoen EUR via de Bank van Litouwen en 2 miljoen EUR door kredietverenigingen. Volgens een enquête die de Commissie tussen 16 en 19 januari 2015 in Litouwen verrichtte 7, ondervond 91 % van de respondenten tijdens de eerste week van januari geen hinder bij de omwisseling van contanten in litas of bij opnemingen van eurocontanten in banken. Dit percentage is lichtjes hoger dan bij de omschakeling naar de euro in Letland (88 %) maar stemt overeen met vroegere omschakelingen 8. In grafiek 1 wordt de ontwikkeling van de uitsluitend in euro verrichte contante betalingen tijdens de periode van dubbele omloop in Litouwen vergeleken met die in Letland en Estland. Reeds op de derde dag van de omschakeling (3 januari 2015) verrichtte 36 % van de bevolking contante betalingen uitsluitend in euro 9. Op 8 januari betaalde reeds vier vijfde van de in de enquête ondervraagde burgers uitsluitend in eurocontanten. Nadien steeg het aandeel van de verrichtingen in eurocontanten tegen het einde van de periode van dubbele omloop, met uitzondering van zaterdag 10 januari 2015 toen het daalde van 80 % tot 69 %, om daarna De overeenkomstige percentages bedroegen 95 % in Estland, 90% in Slowakije, 88% in Cyprus, 85% in Malta en 96% in Slovenië. Flash Eurobarometer 410, van 2 tot en met 8 januari 2015 uitgevoerd veldwerk, beschikbaar op: NL 5 NL

6 weer snel te stijgen tot 86 % op de daaropvolgende dag. In het algemeen verliep de ontwikkeling van betalingen uitsluitend in eurocontanten snel maar een beetje minder gestaag dan tijdens de periode van dubbele omloop in Letland in Ook de detailhandel heeft het omschakelingsproces en de periode waarin tegelijkertijd met twee munten werd gewerkt, goed opgevangen. De detailhandelaren beschikten over genoeg eurocontanten en er zijn geen noemenswaardige problemen met wachtrijen gemeld. Zoals uit grafiek 2 blijkt, kreeg reeds op 2 januari % van de burgers uitsluitend wisselgeld in euro. Dit aandeel steeg tot 100 % op 7 januari. Een enquête die de Commissie vlak na afloop van de periode van dubbele omloop heeft gehouden 10, wijst uit dat een overgrote meerderheid van de Litouwers (86 %) de omschakeling als vlot en efficiënt heeft ervaren Inname van het oude geld Hoewel de hoeveelheid contanten in litas sinds begin 2014 aan het afnemen was, is het een zware opdracht gebleken de litas uit de omloop te halen aangezien in de Litouwse economie vrij veel contant geldverkeer plaatsvindt. Nog vóór de omschakeling was al een aanzienlijk deel van de chartale Litouwse litas uit circulatie genomen. Gelet op de hoeveelheid en het totale gewicht van litasmunten in omloop in 2014 bood de Bank van Litouwen ter vermindering van de in omloop zijnde munten onbeperkte en kosteloze omwisseling van litasmunten in litasbiljetten tot einde december Om het hoge aantal in omloop zijnde litasbiljetten met een hoge denominatie tegen 1 januari 2015 te verminderen werd het geldtransportbedrijven en ondernemingen ontraden nog 10 NL 6 NL

7 verder bankbiljetten met een hoge denominatie te bestellen. Daarnaast hebben commerciële banken hun inspanningen opgevoerd om niet-chartale betalingen aan klanten te bevorderen. Tegen 31 december 2014 was de waarde van de litas in omloop met 51 % gedaald ten opzichte van januari Op 31 december 2014 was nog ongeveer 5.8 miljard litas in omloop. De geleidelijke demonetisering van litasbiljetten is reeds in augustus 2014 van start gegaan, de demonetisering van munten in oktober De omschakeling in Litouwen was goed voorbereid en is soepel verlopen. Geldautomaten en betaalterminals waren tijdig geconverteerd en de banken en postkantoren konden het extra werk tijdens de periode van dubbele omloop goed aan. De detailhandelaren zijn het omschakelingsproces en de periode waarin met twee munten tegelijk werd gewerkt, goed doorgekomen. Zij waren goed voorzien van eurocontanten en volgens een enquête van de Commissie kregen reeds op 2 januari % van de ondervraagden hun wisselgeld uitsluitend in euro VOORKOMING VAN PRIJSMISBRUIKEN EN ONJUISTE PRIJSPERCEPTIE Het algemene publiek was bezorgd over de gevolgen die de omschakeling naar de euro kon hebben voor de prijzen. Daarom was het zeer belangrijk dat de Litouwse autoriteiten alle nodige stappen hebben ondernemen om misbruiken te voorkomen en verkeerde beeldvorming over de prijsontwikkeling weg te nemen. Sinds januari 2014 werden de prijzen van 100 vaak gekochte producten en diensten op de meest bezochte verkooppunten in de zeven grootste steden van Litouwen van nabij gecontroleerd. Tot de gevolgde diensten behoren diensten die afgaande op ervaringen met eerdere omschakelingen het meest gevoelig zijn gebleken voor omschakelingsgerelateerde prijsstijgingen van kleinere lokale bedrijven (zoals coiffeurs, restaurants en cafés en autowasserijdiensten). Op de naleving van de voorschriften inzake prijsaanduiding en omrekening (bijvoorbeeld afrondingsregels) tijdens de periode van dubbele omloop en de correcte uitvoering van het "memorandum over goede zakelijke praktijken bij de invoering van de euro" is toegezien door het centrum voor bescherming van consumentenrechten. Diverse instellingen, zoals de nationale levensmiddelen- en veterinaire dienst en de nationale inspectie voor nonfoodproducten, waren hierbij betrokken. Intensieve controles waren van start gegaan op 23 augustus 2014 bij de aanvang van de periode van dubbele prijsaanduiding. Volgens het eerste desbetreffende verslag van de Europese Commissie over de praktische voorbereidingen van Litouwen voor de invoering van de euro was het totale aantal betrokken prijsinspecteurs aanzienlijk verhoogd tot meer dan 350 inspecteurs. De periode van verplichte dubbele prijsaanduiding in litas en euro was op 23 augustus 2014 ingegaan en zal nog tot midden 2015 duren. Sinds augustus 2014 zijn controles verricht. Het centrum voor consumentenbescherming stelde in 870 gevallen een schending vast. De meest voorkomende vastgestelde schendingen betroffen gebrekkige aanduiding in de twee valuta's en onjuiste afronding van de prijzen. Het bedrag van de opgelegde geldboeten varieert van LTL (289 EUR) tot LTL (2 896 EUR), afhankelijk van de aard van 11 Flash Eurobarometer 410, zie voetnoot 9. NL 7 NL

8 de schending. Er zijn sancties toegepast ten aanzien van 833 ondernemingen, 819 daarvan hebben een waarschuwing gekregen, slechts in 14 gevallen werd een boete opgelegd. In januari 2015 zijn inspecties uitgevoerd, waarbij in 93 gevallen een inbreuk werd vastgesteld. De meeste Litouwers vonden dat de dubbele prijsaanduiding een nuttig hulpmiddel was om te prijzen te vergelijken en in de nieuwe munt te leren denken. Volgens een enquête van de Commissie van januari 12 vond meer dan twee derde van de respondenten in Litouwen (67 %) de dubbele prijsaanduiding nuttig na de omschakeling. Meer dan drie kwart van de Litouwse burgers (77 %) had de indruk dat de dubbele aanduiding van prijzen correct of grotendeels correct was uitgevoerd. Litouwen heeft het laagste percentage van respondenten die verklaren dat de dubbele prijsaanduiding correct of grotendeels correct was uitgevoerd. Wat prijsomrekeningen betreft, vindt bijna de helft van de respondenten (47 %) dat de omzettingen correct verlopen zijn 13. Dit resultaat ligt tussen de resultaten van de voorgaande omschakelingen. Het memorandum over goede zakelijke praktijken bij de invoering van de euro werd op 18 augustus 2014 gelanceerd: bedrijven werden uitgenodigd zich ertoe te verbinden de omschakeling niet voor eigen gewin te misbruiken, de omschakelingsvoorschriften in acht te nemen en hun klanten de noodzakelijke bijstand te verlenen. De overeenkomst sluit in grote lijnen aan bij de initiatieven op vrijwillige basis die bij eerdere omschakelingen succesvol zijn geweest. De campagne wordt geleid door het ministerie van Economische Zaken. Deelnemers aan de campagne krijgen het recht om een speciaal logo te gebruiken. Op 7 januari 2015 hadden meer dan bedrijven die goederen of diensten aan consumenten verkopen, met inbegrip van verkooppunten, zich bij het memorandum aangesloten. De deelnemers maken ongeveer 90 % van alle detailhandelaren in Litouwen uit. De campagne inzake billijke prijsstelling is een zeer belangrijk initiatief dat potentiële prijsmisbruiken moet voorkomen en onjuiste prijspercepties moet wegnemen. In vergelijking met het totale aantal bedrijven die bij de omschakeling in Letland aan het initiatief deelnamen, en de ervaring bij vroegere omschakelingen 14 werd het gestelde doel met succes bereikt. Sinds 1 oktober 2014 kunnen consumenten bij schending van de voorschriften inzake prijsaanduiding klacht indienen via een speciale hotline, per of door het betrokken verkooppunt of de dienst aan te duiden op een interactieve kaart op de website van consumentenverenigingen. De klachten worden uiterlijk 48 uur na indiening in behandeling genomen. De problemen waar burgers naar verwezen, hadden voornamelijk te maken met zaken zoals de prijsaanduiding en de toepassing van de afrondingsregels. Alle vragen en klachten worden door de bevoegde autoriteiten zorgvuldig behandeld. De Litouwers blijven echter bezorgd over de invloed van de euro op de prijzen en over de prijsstelling 15. Het is daarom aanbevolen het toezicht op de dubbele prijsaanduiding, de correcte omzetting en de afrondingsregels en de ontwikkeling van de prijzen in het algemeen nog enkele maanden te verlengen bedrijven hebben deelgenomen aan het overeenstemmende initiatief in Estland, ondernemingen in Cyprus, ongeveer ondernemingen in Malta, ongeveer verkooppunten in Slowakije en ongeveer verkooppunten in Letland. NL 8 NL

9 Conform de aanbevelingen van de Commissie heeft Litouwen gebruik gemaakt van de dubbele prijsaanduiding en is een initiatief inzake billijke prijsstelling genomen 16. Aan het initiatief voor billijke prijsstelling is in vergelijking met vroegere omschakelingen veeleer goed deelgenomen. 4. PRIJSONTWIKKELINGEN EN PRIJSPERCEPTIES De omschakeling naar de euro was voorafgegaan door een periode van zeer lage en soms negatieve inflatie in Litouwen. De deflatie was in de eerste plaats aangedreven door de energiecomponent en in mindere mate door andere industriële goederen dan energie. Deze ontwikkelingen zijn vergelijkbaar met die welke waargenomen werden in de geaggregeerde gegevens van de eurozone en in de buurlanden van Litouwen. Volgens een recente enquête van de Commissie 17 denkt de meerderheid van de Litouwers (58 %) dat de euro tot een hogere inflatie in hun land zal leiden (in vergelijking met 57 % van de respondenten in Letland en 55 % van de Esten, vlak na hun respectieve omschakeling). Ongeveer een kwart van de respondenten (26 %) was van mening dat het lidmaatschap van de eurozone Litouwen zou helpen de prijsstabiliteit te handhaven. In de twee vorige euroomschakelingen lag dit cijfer lager (Estland 21 % en Letland 19 %). In overeenstemming met een gevestigde praktijk na de invoering van de euro in andere lidstaten is Eurostat voornemens een evaluatie te houden van de prijsontwikkelingen na de omschakeling naar de euro in Litouwen, zodra voldoende gegevens beschikbaar zijn. 5. COMMUNICATIE OVER DE EURO Na het besluit van de Raad van 23 juli 2014 zijn de Litouwse autoriteiten overgegaan op de intense fase in de voorlichtingsactiviteiten met betrekking tot de omschakeling naar de euro. In de definitieve versie van de communicatiestrategie voor de omschakeling naar de euro in Litouwen, die op 24 juni 2013 bij resolutie nr. 604 van de regering van de Republiek Litouwen was goedgekeurd, werden richtsnoeren opgesteld voor de informatiecampagne betreffende de invoering van de euro. In kwantitatief opzicht beoogde de campagne ervoor te zorgen dat 80 % van alle inwoners zich goed geïnformeerd zou voelen over alle praktische aspecten van de euro-omschakeling. In het kader van een partnerschapsovereenkomst en een daaropvolgende subsidieovereenkomst tussen het Litouwse ministerie van Financiën en de Europese Commissie verleende laatstgenoemde een bijdrage in de uitvoering van de communicatiestrategie met de financiering van 50 % van de in aanmerking komende kosten voor voorlichtingsactiviteiten. De communicatiecampagne, die door het ministerie van Financiën werd gecoördineerd, bestond uit een mix van communicatiemiddelen en - instrumenten (rechtstreekse mailing aan huishoudens, seminaries en opleidingen, sociale media, tv- en perscampagne) en was afgestemd op verschillende doelgroepen (bv. het Aanbeveling van de Commissie van 10 januari 2008 over maatregelen ter vergemakkelijking van toekomstige omschakelingen naar de euro, PB L 23 van , blz. 30. NL 9 NL

10 algemene publiek, schoolkinderen, kwetsbare groepen, bedrijven). De Bank van Litouwen, het ministerie van Economische Zaken, de nationale autoriteit voor bescherming van consumentenrechten, het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen en andere publieke en particuliere instanties hebben aanvullende communicatieactiviteiten ondernomen. In de regio's werden regelmatig seminaries, workshops en evenementen voor bedrijven, professionele cash-handlers en kwetsbare groepen georganiseerd om een aantal aspecten van de omschakeling naar de euro aan te pakken. Om de Litouwse bevolking maximaal te bereiken was er een eurobus die tot november 2014 de 60 gemeentebesturen bezocht. Een aantal activiteiten waren gericht tot visueel en auditief gehandicapten, met voorlichting over het ontwerp van de nieuwe munten en biljetten, de veiligheidskenmerken en de algemene voorwaarden voor de omschakeling. In juli 2014 werd een campagne in de massamedia gelanceerd met een aantal tv-spots die tot doel hadden het publiek warm te maken en toelichting te geven over praktische aspecten van het omschakelingsproces. De campagne werd aangevuld met advertenties in de pers, op de radio, online en via affichage. Bij het selecteren van de media werd speciale aandacht geschonken aan het bereiken van kwetsbare groepen in afgelegen gebieden, personen met beperkingen en nationale minderheden. Een rechtstreekse mailing, beschikbaar in het Litouws, het Pools en het Russisch, werd in oktober 2014 toegestuurd aan alle Litouwse huishoudens en was gericht op praktische aspecten van de omschakeling naar de euro. Het ministerie van Financiën en de Europese Commissie hebben eveneens een aantal gezamenlijke communicatieactiviteiten ontwikkeld: festiviteiten rond de euro, een seminarie voor Litouwse journalisten in juli 2014, een conferentie over de omschakeling in september 2014 (samen met de Europese Centrale Bank en de Bank van Litouwen) en diverse activiteiten voor journalisten en scholen in Litouwen. De Commissie heeft de Litouwse autoriteiten eveneens voorzien van relevante publicaties voor het algemene publiek. Om meer synergieën tot stand te brengen en de impact van de voorlichtingsactiviteiten te maximaliseren hebben de Europese Centrale Bank en de Bank van Litouwen in november een gemeenschappelijke informatiecampagne opgezet. Hierin werd ruim gebruik gemaakt van een ruim gamma van instrumenten (tv, pers, onlineadvertenties en reclameborden alsook ander informatiemateriaal) en ging veel aandacht uit naar het visuele voorkomen van de euromunten en -biljetten, de veiligheidskenmerken en de belangrijkste feiten en data in de omschakeling. De voorlichtings- en bewustmakingscampagne heeft bijgedragen tot een vlotte omschakeling naar de euro. Het streefcijfer van 80 % van de Litouwers die het gevoel hebben voldoende geïnformeerd te zijn, kan bereikt worden geacht: een grote meerderheid van de respondenten in Litouwen (92 %) voelde zich geïnformeerd over de euro, 34 % van de respondenten achtte zichzelf zeer goed geïnformeerd en slechts 6 % vond zichzelf niet goed geïnformeerd NL 10 NL

11 Uit een onderzoek voor de Bank van Litouwen 19 blijkt bovendien dat bijna 70 % van de ondervraagde Litouwse burgers verklaart voorstander zijn van de invoering van de euro in hun land, terwijl het niveau van de steun in april en september 2014 ongeveer 47 % bedroeg (cijfers van de Eurobarometer 20 ). Om deze steun verder te doen groeien wordt aanbevolen bepaalde voorlichtingsinspanningen voort te zetten en de publieke opinie verder te blijven volgen wat euro-gerelateerde aspecten betreft Enquête die van 19 januari tot en met 10 februari 2015werd verricht door de onderneming voor sociologisch onderzoek BERENT Research Baltic. Belangrijkste resultaten beschikbaar op: ency_neared_70_per_cent Flash Eurobarometer 400 en 402. NL 11 NL