HET schrijven van een jaarverslag van een Genootschap,

Transcriptie

1 HISTORISCH GENOOTSCHAP ROTERODAMUM van öfe wer^zaam/iet/en /«7954. HET schrijven van een jaarverslag van een Genootschap, dat zich in de jaren van zijn bestaan in een groeiende belangstelling van de bewoners van de stad, waar hei is gevestigd, mocht verheugen en dat door de gestadige groei van het ledenaantal onder de grootste verenigingen, welke zich op soortgelijk gebied bewegen, mag worden gerekend, is een plicht, die beter een voorrecht zou kunnen worden genoemd, want niet alleen wordt een overzicht gegeven van de bijeenkomsten, welke in het besproken jaar plaatsvonden, doch ook weerspiegelt het verslag de verscheidene activiteiten, welke van het Genootschap zijn uitgegaan. Zo bedroeg per 31 December 1954 het aantal leden en donateurs resp en 51 waarbij moge worden vermeld, dat de propaganda, welke speciaal ook wordt gemaakt onder hen, die zich nieuw in Rotterdam vestigen, regelmatig vruchten afwerpt. Zoals gebruikelijk, zal hieronder volgen een overzicht van de verschillende bijeenkomsten, welke in het jaar 1954 hebben plaatsgevonden. In het bijzonder worde hier echter reeds in de aanvang vermeld de mogelijkheid, welke werd gegeven om in de vacantiemaanden ons Historisch Museum, dat in 1953 werd geopend, te bezoeken. Door op te wekken tot deze bezoeken hoopt het Genootschap bij te dragen tot de ontwikkeling van de algemene historische belangstelling voor onze stad en haar geschiedenis, Er moge hier op worden gewezen, dat het de eerste maal in de geschiedenis van het Genootschap is, dat ook in de vacantiemaanden ten behoeve van de leden, na de excursie, activiteit in verenigingsverband aan de dag werd gelegd, waarbij in dit verband ook de bijeenkomst ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan der Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst mag worden genoemd. Een tweede gebeurtenis, welke niet onvermeld mag blijven in het jaarverslag van ons Genootschap, is het verlies van één der weinige monumenten van het oude Rotterdam, t.w. de molen De Noord" op het Oostplein, welke in de nacht van 27 op 28 Juli door brand werd verwoest. Alhoewel omtrent de eventuele 73

2 herbouw op het moment van het schrijven van dit verslag nog geen zekerheid bestaat, mag melding worden gemaakt van het feit, dat terstond na het bekend worden van deze betreurenswaardige gebeurtenis op initiatief van een actie-comité inzameling werd gehouden, teneinde zo mogelijk tot een herbouw te komen. De penningmeester van het Genootschap fungeerde in deze als centraal punt voor het ontvangen der ingezamelde gelden. Reeds is een vrij aanzienlijk bedrag door grotere en kleinere giften en toezeggingen bijeengebracht. De jaarvergadering van het genootschap vond plaats op Vrijdag 26 Februari des namiddags te 4.30 uur in een der lokaliteiten van de Gemeente-Bibliotheek, Nieuwe Markt 1. Ter vergadering waren aanwezig 15 leden. Na opening door de voorzitter werden de notulen van de jaarvergadering van 27 Februari 1953, alsmede de verslagen van secretaris, penningmeester en kascommissie aan de vergadering voorgelegd en goedgekeurd. De aftredende kascommissie werd onder dankzegging voor de bewezen diensten gedechargeerd. Vervolgens werden tot leden van de kascommissie 1954 benoemd: de Heren W. B. van der Linden, A. Nijhuis en H. Zoomermeijer. Ingevolge artikel 9, lid 3 der statuten, was ditmaal aan de beurt om af te treden de heer J. Nieuwenhuis; waar de heer Nieuwenhuis zich wederom beschikbaar had gesteld, werd hij bij acclamatie herkozen. Het bestuur is thans als volgt samengesteld: mr W. F. Lichtenauer, voorzitter, dr F. K. H. Kossmann, vice-voorzitter, mr J. Dutilh jr, secretaris, mr G. J. Kalf, penningmeester, J. Nieuwenhuis, J. E. van der Pot, mr H. C. Hazewinkel. Vervolgens werd aan de orde gesteld, de vaststelling van de contributie voor De vergadering besloot deze niet te wijzigen, zodat voor leden de contributie f 6. zal bedragen en voor donateurs f 25.. Nadat de heer Daubanton namens de leden het bestuur had dankgezegd voor het uitgebreide programma, dat in het afgelopen jaar werd geboden, werd de vergadering gesloten. De eerste bijeenkomst van het jaar 1954 vond plaats op Vrijdag 15 Januari in het Gemeente-archief, Mathenesserlaan 315 a. Een bezoek werd gebracht aan de tentoonstelling Oud-Hollandse Stadspoorten", terwijl een inleiding werd gehouden door de heer R. Meischke. Op Donderdag 11 Februari werd een gezamenlijk bezoek ge- 74

3 bracht aan de tentoonstelling Eilanden en Waarden", gehouden in het Maritiem Museum Prins Hendrik". De inleiding tot dit bezoek werd gehouden door mr B. van 't Hoff, Rijksarchivaris bij het Algemeen Rijks-Archief te 's-gravenhage. Op Dinsdag 16 Maart vond wederom een bijeenkomst van het genootschap plaats in de aula van het Instituut voor Scheepvaart en Luchtvaart, Burg.'s Jacobplein 10. Mr J. W. W. van der Hoeven hield een voordracht met als onderwerp: De oude rechten van de molen De Kromme Zandweg". Een verder bezoek aan het Gemeente Archief, Mathenesserlaan 315a, werd gebracht op Donderdag 8 April ter bezichtiging van de tentoonstelling Contrasten" (foto's van Rotterdam vanaf 1945 tot op heden), alsmede de tentoonstelling over Marie van Eysden-Vink (Rotterdams toneelleven). Het bezoek aan eerstgenoemde tentoonstelling werd ingeleid door de heer R. H. Fledderus, de heer P. Verdoes leidde de tweede tentoonstelling in. Ter gelegenheid van het feit, dat 100 jaar geleden de Rotterdamsche Telegraaf Maatschappij" werd opgericht, vond een bijeenkomst plaats in de cantine van het Rij ks-telegraafkantoor te Rotterdam, ingang Raadhuisstraat, op Woensdag 28 April. Dr E. A. B. J. ten Brink, Hoofd van het Bureau Geschiedschrijving van het Hoofdbestuur der P.T.T. hield een voordracht met als onderwerp: De Rotterdamsche Telegraaf Maatschappij en de ontwikkeling van het Berichtenverkeer in de tweede helft van de Negentiende eeuw". Door het Nederlands Postmuseum werd enig illustratiemateriaal tentoongesteld, terwijl tevens gelegenheid bestond de huidige telegraafzaal te bezichtigen. In het kader van Opbouwdag 1954 en ter herdenking van het feit, dat het 100 jaar geleden was, dat door de Gemeenteraad van Rotterdam het Waterproject" van Stadsarchitect W. N. Rose met algemene stemmen werd aangenomen, werd een bijeenkomst belegd op Dinsdag 18 Mei des avonds in de grote zaal van Hotel Atlanta". De herdenkingsrede onder de titel Willem Nicolaas Rose en het Waterproject" werd uitgesproken door prof. dr L. J. Rogier. Een uitgelezen en talrijk gezelschap, waaronder vele autoriteiten, woonde deze bijeenkomst bij. Ter herdenking van het 350-jarig bestaan van de Lutherse Gemeente te Rotterdam werden de leden uitgenodigd tot het bijwonen van een bijeenkomst op Woensdag 9 Juni in de Lutherse 75

4 Kerk, Heer Vrankestraat 51. Een inleiding werd gehouden door ds H. J. Jaanus onder de titel: De Lutherse Gemeente van ", terwijl tevens een kleine tentoonstelling werd bezichtigd. In het kader van de Vlootweek en in samenwerking met de Commandant Maritieme Middelen te Rotterdam werd op Donderdag 17 Juni door de voorzitter van het Genootschap een krans gelegd aan de voet van het standbeeld van Piet Heyn in Delfshaven, ter plechtige herdenking van het feit, dat het 325 jaar geleden was, dat Luit.-Admiraal Piet Heyn op 17 Juni 1629 sneuvelde in een gevecht tegen de Duinkerker kapers. Door de Marinierskapel der Koninklijke Marine, met tamboers en pijpers, werd voor een passende muzikale omlijsting zorggedragen. De leden van het Genootschap werden uitgenodigd deze plechtige herdenking bij te wonen. De jaarlijkse excursie mocht zich wederom in de traditioneel geworden grote belangstelling verheugen. Het doel van de excursie, welke werd gehouden op Zaterdag 26 Juni, was een bezoek aan Leiden. De Excursie werd gemaakt per autobus en het vertrek vond plaats des namiddags te 1.30 uur van het parkeerterrein, tegenover de Rotterdamse Schouwburg, Aert van Nesstraat. Na aankomst te Leiden werd het gezelschap in enkele groepen gesplitst, welke werden rondgeleid door leden van onze zustervereniging te Leiden. In de Pieterskerk werden de leden welkom geheten en van daar uit werden bezoeken gebracht aan de Academie en de Burcht terwijl op de wandeling door de stad verschillende hofjes en andere bezienswaardigheden werden bezocht. Tot slot werd in het Restaurant van de Burcht een kopje thee gedronken, waarna de terugtocht werd aanvaard. Een bijzonder woord van dank aan de Vereniging Oud Leiden" voor de buitengewone medewerking en hulp, welke het genootschap hierbij mocht ondervinden, is hier zeker op zijn plaats. Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan der Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst werd op Donderdag 1 Juli des avonds om 8 uur in de aula van het Museum Boymans, Mathenesserlaan 18-20, een bijeenkomst gehouden. Een inleiding werd uitgesproken door dr J. Daniskas, Directeur van Toonkunst, Conservatorium en Muziekscholen voor Rotterdam, onder de titel: 125 jaar Muziekleven in de Maasstad". In de pauze werd een kleine tentoonstelling betrekking hebbende op deze herdenking 76

5 bezichtigd. Na de pauze werd een klein concert ten gehore gebracht met een voor omstreeks 1830 gangbaar repertoire. Ook in de zomermaanden werd getracht aan de leden van het genootschap enige verstrooiing te bieden. Dank zij de bijzondere medewerking van de conservatrice van het Historisch Museum Mej. Beydals kon in groepsverband op de Zaterdagen 7, 14 en 21 Augustus des middags een bezoek worden gebracht aan het Historisch Museum, alwaar een speciale tentoonstelling werd gehouden onder de titel Erasmus in den vreemde". De leden, die wensten deel te nemen konden zich tevoren telefonisch melden. De rondleidingen werden door Mej. Beydals zelve toegelicht, terwijl na afloop van de rondleiding een kopje thee werd gedronken. De openingsbijeenkomst van het winterseizoen vond plaats op Donderdag 28 October. Een voordracht werd gehouden door mevr. dra. Anne H. Mulder met als onderwerp: De carrière van de Haring", een geschiedkundig overzicht van de haringvisserij; destijds voor Rotterdam een van de beste, meeste en goddelicxte neeringen". De bijeenkomst vond plaats in de aula van Museum Boymans, des avonds te 8 uur. Op Dinsdag 30 November werd een bijeenkomst gehouden in de aula van het Instituut voor Scheepvaart en Luchtvaart, Burg. s'jacobplein 10, alwaar door drs C. T. de Jong een interessante voordracht werd gehouden met als onderwerp: De voorbereiding van de Duitse aanval op Nederland in 1940". Voor deze bijeenkomst bestond buitengewoon grote belangstelling. De laatste bijeenkomst van het jaar vond plaats op Maandag 20 December in het Gemeente Archief, Mathenesserlaan 315a. Een gezamenlijk bezoek werd gebracht aan de tentoonstelling over de geschiedenis van het Oostplein. Een inleiding tot deze tentoonstelling werd gehouden door ir C. van Traa, onder de titel: Rondom het Oostplein". Met het bovengeschrevene werd een overzicht gegeven van de verschillende bijeenkomsten, welke in het afgelopen jaar werden gehouden. Thans mogen nog in het kort enkele mededelingen volgen aangaande de verdere activiteiten van het Genootschap. De bekende reeks, welke, met medewerking van het Genootschap, wordt uitgegeven, werd weliswaar in het afgelopen jaar niet met een 11de deeltje uitgebreid, doch uitgave van enkele nieuwe boekjes is in voorbereiding. De reeks van 10 deeltjes, zo- 77

6 als deze momenteel is samengesteld, omvat voor elk wat wils en de hoop moge hier worden uitgesproken, dat leden en belangstellenden zich deze uitgaven zullen herinneren en door het kopen de verdere uitbreiding van de reeks zullen willen steunen. Het Historisch Boekenfonds, door het Genootschap mede voor dit doel ingesteld, mocht wederom enkele bijdragen ontvangen, waaronder belangrijke giften van dr W. A. Engelbrecht ter gelegenheid van diens 80ste verjaardag en van de heer D. Reese. In het afgelopen jaar werd tevens wederom het Rotterdams jaarboekje aan de leden uitgereikt, terwijl ook in December, zoals gebruikelijk, aan de leden werd toegezonden een circulaire, waarin een overzicht werd gegeven van de thans verkrijgbare boekwerken betreffende onze stad. De samenwerking van het Bestuur met de Jeugdcommissie en de Monumentencommissie werd op de meest aangename wijze voortgezet. Laatstgenoemde commissie bestudeert het algemeen aspect der monumenten te Rotterdam, terwijl tevens moge worden vermeld, dat op Opbouwdag 1954 in het Stadstimmerhuis een herinneringsplaquette werd onthuld ter herdenking van stadsarchitect W. N. Rose. Voorts moge nog melding worden gemaakt van het feit, dat de Historische Kalender, welke enkele jaren geleden op verzoek van het Genootschap door de heer J. E. van der Pot werd samengesteld, regelmatig zijn grote waarde bewijst. Onder de vele en veelsoortige onderwerpen, welke in het afgelopen jaar de aandacht van het Bestuur vroegen, mogen ook nog worden genoemd de Hoge Brug te Overschie en de theeschenkerij In Den Rust Wat", terwijl aan de verzoeken om hulp en inlichtingen bij historisch onderzoek, welke het Genootschap regelmatig bereiken, veelal kon worden voldaan. Het afgelopen jaar is dus wederom een jaar geweest, waarin het Genootschap met vreugde zijn taak in onze stad heeft verricht en indien de voortekenen niet bedriegen, mag worden verwacht, dat ook in de komende jaren deze arbeid met vrucht zal kunnen worden voortgezet. Mr J. DUTILH Jr., Secretaris. Rotterdam, 31 December