IN de rij van eerbiedwaardige Rotterdamse verenigingen, stichtingen

Transcriptie

1 HISTORISCH GENOOTSCHAP 'ROTERODAMUM' OVERZICHT VAN DE WERKZAAMHEDEN IN 1966 IN de rij van eerbiedwaardige Rotterdamse verenigingen, stichtingen en instellingen, waarvan vele reeds het eeuwfeest achter de rug hebben, is het Historisch Genootschap 'Roterodamum' nog een jeugdige verschijning, al hoopt het Genootschap in 1967 het twintigjarig bestaan te vieren. Deze jeugd is tegelijkertijd een voorrecht en een aansporing. Een voorrecht omdat veelal de jeugdigen een groter bewegingsvrijheid en een groter aanpassingsvermogen bezitten, een aansporing om op verantwoorde wijze met jeugdig élan de toekomst tegemoet te treden. Het bestuur streeft er dan ook naar deze jeugdige gevoelens aan de rustige weloverwogen wetenschapsbeoefening van de historicus te paren en ziet zich in deze arbeid tot zijn vreugde bij voortduring gesteund door een toenemend aantal leden en donateurs. Deze groei werd bewezen door het feit dat op 31 december 1966 stonden geregistreerd 2788 leden en 92 donateurs. Ook in het afgelopen jaar werd wederom van de mogelijkheid gebruik gemaakt lid voor het leven te worden. De jaarvergadering werd in het verslagjaar weer op 28 februari gehouden in de Gemeentebibliotheek; aanwezig waren 20 leden, alsmede vele vertegenwoordigers van de pers. Nadat de voorzitter de vergadering had geopend werden de notulen van de jaarvergadering van 4 maart 1965 en het jaarverslag 1965 door de secretaris voorgelezen en door de vergadering ongewijzigd goedgekeurd. Hierna volgden de verslagen over 1965 van de penningmeester en van de kascommissie; medegedeeld werd dat de contributie diende te worden verhoogd, aangezien de kosten over de gehele linie sterk waren gestegen. De contributie voor 1966 werd vastgesteld op ƒ8, per jaar, voor donateurs ongewijzigd op ƒ25, en voor leden voor het leven op ƒ 150,. Vervolgens werden de stukken door de vergadering goedgekeurd. De voorzitter dankte de leden van de kascommissie voor de door hen verrichte arbeid, waarna décharge werd verleend. Tot leden van de kascommissie voor 1966 werden benoemd de heren ir. M. K. J. J. ter Kuile jr., J. Perdijk en G. Wouters. 105

2 Op grond van artikel 9 lid 3 der statuten was het de beurt van mr. J. Dutilh om af te treden; hij werd door de aanwezigen bij acclamatie herbenoemd. Vervolgens deelde de voorzitter mede dat mr. H. C. Hazewinkel, oud-gemeentearchivaris van onze stad, de wens te kennen had gegeven als bestuurslid af te treden in verband met het feit dat hij Rotterdam ging verlaten. De heer Hazewinkel, die van het begin af aan bij het werk van het Genootschap betrokken is geweest en ondermeer als redacteur van het Rotterdams Jaarboekje grote verdiensten voor het Genootschap heeft gehad zal node in het bestuur worden gemist. De voorzitter gaf uiting aan de gevoelens van bijzondere erkentelijkheid van bestuur en leden van het Genootschap voor alles wat de heer Hazewinkel gedurende zovele jaren voor het Genootschap had gedaan. Ter vervulling van de thans ontstane vacature had het bestuur prof. dr. J. H. van Stuyvenberg, hoogleraar in de economische geschiedenis, bereid gevonden als opvolger van de heer Hazewinkel tot het bestuur toe te treden. De vergadering besloot prof. Van Stuyvenberg bij acclamatie tot bestuurslid te benoemen. Van de rondvraag werd door verschillende leden gebruik gemaakt, waarbij o.m. uitgebreid werd gesproken over het uitgeven van premieplaten in het algemeen, zulks in het bijzonder naar aanleiding van de uitgave der reproductie van de Maaskaart van Jacob Quack, die zulk een groot succes is geweest en nog bij voortduring aftrek vindt. Zolang de voorraad strekt zal de verkoop worden voortgezet. Voorts werd gesproken over de graftomben in de Grote Kerk, over een eventuele afbraak van het Witte Huis en over het Calandmonument en de Veerkade. Op voorstel van de heer Ter Kuile werd besloten aan H.K.H. Prinses Beatrix en de heer Claus von Amsberg ter gelegenheid van hun aanstaande huwelijk een exemplaar van de Maaskaart van Quack met het bijbehorende boekje uit de kleine reeks aan te bieden. De voorzitter vestigde nog eens in het bijzonder de aandacht op de uitgaven in de grote en kleine reeks, waarna de secretaris tenslotte een kort overzicht verstrekte van het komende programma. 106

3 De serie bijeenkomsten in 1966 werd op 13 januari geopend met een bijeenkomst in het Erasmiaans Gymnasium. Drs. N. van der Blom, leraar oude talen aan dit Gymnasium, behandelde in een voordracht de geschiedenis van het Erasmiaans Gymnasium. Deze geschiedenis, welke teruggaat tot vóór 1340, is niet alleen lang doch ook belangwekkend en werd met enige dia's toegelicht. Op 18 februari werd een bijeenkomst gehouden, waarop ir. C. Douma, architect bij de dienst van Weg en Werken van de Nederlandse Spoorwegen, een voordracht hield over Voormalige Spoorwegstations in Rotterdam. In deze eveneens met dia's toegelichte voordracht gaf de spreker een historisch overzicht van verdwenen spoorweg'architectuur' in Rotterdam. Op 22 maart sprak dr. L. Roppe over: 'Na 150 jaar - Koning Willem F. Deze bijeenkomst werd belegd door de afdeling Rotterdam van het Comité van Belgisch-Nederlandsch-Luxemburgsche samenwerking, terwijl de leden van het Genootschap in de gelegenheid werden gesteld deze bijeenkomst bij te wonen. Deze beide bijeenkomsten werden gehouden in het Museum Boy mans-van Beuningen. Op 25 maart hield dr. J. G. N. Renaud in het Gemeentearchief een voordracht aan de hand van dia's over de Kastelen in Schieland. De leden konden tevens de tentoonstelling van tekeningen van kastelen uit het zuidelijk deel van de provincie Zuid-Holland, waaronder diverse kastelen uit de naaste omgeving van onze stad of in onze stad, bezichtigen, welke werd gehouden in het kader van het Internationaal Archeologisch Symposion, waarover later in dit verslag meer is vermeld. Op 19 april vond in het Museum Boymans-van Beuningen onder zeer grote belangstelling een uitvoering plaats door het Collegium Musicum Roterodamum. De bezetting van dit Collegium Musicum is die van een sextet, maar het heeft een zeer gevarieerd repertoire. Werken voor allerlei combinaties van strijkers, blazers en clavecimbel uit het baroktijdperk stonden op het programma. Dr. N. Bootsma hield op 20 mei in het Historisch Museum een voordracht, getiteld: 'Stadhouderlijk bezoek aan Rotterdam in 1747, 1766 en 1790'. In deze voordracht werd gewezen op het feit dat men in de bezoeken van Willem IV en Willem V aan de tweede handelsstad van Holland de politieke ontwikkeling in de Republiek weerspiegeld kon zien. 107

4 Tegelijkertijd werd de aandacht gevestigd op een klankbeeld dat door de AVRO werd uitgezonden op 26 mei, getiteld: 'Napoleon in Rotterdam'. Dit klankbeeld, hetwelk geheel gebaseerd was op het boek van onze voorzitter dr. W. F. Lichtenauer: 'Het bezoek van Napoleon aan Rotterdam, October 1811', verschenen in de kleine reeks in 1963, alsmede op diens artikel in het Rotterdams Jaarboekje 1965: 'Het bezoek van Napoleon aan Rotterdam door Franse ogen gezien', was gegoten in de vorm van een uitvoerige reportage, zoals deze thans door radio en televisie pleegt te worden gegeven. De jaarlijkse excursie, waaraan door ruim 300 leden werd deelgenomen, werd op 18 juni gehouden en nam wederom de gehele dag in beslag. Het doel was Schouwen-Duiveland. Na aankomst in Zierikzee had aldaar een officiële ontvangst plaats door het Gemeentebestuur, waarna een korte voordracht werd gehouden door de heer C. Postma, archivaris van de gemeente Zierikzee. Na bezichtiging van het Stadhuis en een korte wandeling door Zierikzee werd de lunch gebruikt. In de middag werd de tocht voortgezet. In Dreischor werd de 14de eeuwse kerk bezichtigd, nadat een inleiding was gehouden door de burgemeester van Dreischor, de heer A. H. Vermeulen. Tenslotte werd te Brouwershaven de fraaie kerk bezichtigd. De kosteres, mevrouw K. de Jonge-Hoekman, leidde dit bezoek in. Om ongeveer half zes werd de terugtocht aanvaard. In het Historisch Museum werd op 28 oktober een bijeenkomst belegd, waarop de heer C. J. du Ry van Beest Holle een voordracht met lichtbeelden hield als inleiding tot de bezichtiging der tentoonstelling 'Meesters in Zilver'. Op 24 november hield de heer W. A. Wagener in het Museum Boymans-van Beuningen een voordracht onder de titel: 'Hoe Paul Rij kens Willem Royaards te paard hielp'. Op grond van recente onderzoekingen werd een stuk boeiende toneelgeschiedenis voor een aandachtig gehoor geschetst. Op 16 december sprak in het Historisch Museum dr. C. Rijnsdorp over George Frans Haspels ( ), predikant-literator, die als schrijver en romancier tegen de achtergrond van het literaire leven van zijn tijd werd geplaatst. Volgens traditie bestond wederom voor alle bijeenkomsten de mogelijkheid tot vrije introductie, waarvan door vele leden in 108

5 ruime mate gebruik werd gemaakt. De belangstelling voor de bijeenkomsten mag zeker als groot en regelmatig^worden beschreven. Vermeld dient nog te worden, dat bij rondschrijven van 10 januari 1966 door het bestuur aan de leden werd medegedeeld, dat in de maand maart te Rotterdam op verschillende manieren aandacht zou worden besteed aan de werkzaamheden op archeologisch terrein, waarbij de Coördinatiecommissie van Advies inzake Archeologisch Onderzoek binnen het ressort Rotterdam, geïnstalleerd in 1959 en waarin ook het Genootschap is vertegenwoordigd, nauw was betrokken. Voor de leden van het Genootschap bestond de gelegenheid aan verschillende manifestaties deel te nemen, t.w. 'De Nederlandse dag' op zaterdag 19 maart 1966 en het 'Symposion' op maandag 21 maart tot en met woensdag 23 maart Voorts werden te Rotterdam en omgeving verschillende tentoonstellingen georganiseerd, in het Historisch Museum onder de titel: 'Verborgen verleden'; in het Museum Boymans-van Beuningen onder de titel: "t Gheduldich Huysraet - Tafelgerei en Keukengoed in de Middeleeuwen', gewijd aan middeleeuws huisraad in aardewerk, glas, tin, brons, enz.; in het Maritiem Museum Prins Hendrik onder de titel: 'Gekeerd Getij', gewijd aan vondsten uit schepen, gevonden na de drooglegging van het voormalige Zuiderzeegebied; in het Stedelijk Museum te Schiedam onder de titel: 'In kannen en kruiken II', gewijd aan Nederlands gebruiksaardewerk uit de periode van en in het Gemeentearchief te Rotterdam, waar tekeningen van grotendeels verdwenen kastelen in en om Rotterdam werden getoond. Tijdens het Symposion werd aandacht geschonken aan de middeleeuwse archeologie in het algemeen en aan de stadsarcheologie in het bijzonder. In de circulaire van 13 oktober 1966 vestigde het bestuur de aandacht van de leden op de mogelijkheid tot deelneming aan de cursus plaatselijke en streekhistorie voor Noord- en Zuid-Holland, georganiseerd door de Vereniging Haerlem en de afdeling Kennemerland van de Nederlandse Genealogische Vereniging te Haarlem, te houden in de maanden november 1966 tot en met april 1967 te Haarlem. 109

6 Verheugend is het te kunnen vermelden dat aan de kleine reeks van het Genootschap een nieuw deeltje kon worden toegevoegd van de hand van dr. H. Schmitz, getiteld 'Het Sint Lucia Gesticht en Kindertehuis Het Bosje te Rotterdam - Honderd jaar zorg voor het verwaarloosde kind'. Verdere boeken voor de grote zowel als voor de kleine reeks zijn in voorbereiding. In de gebruikelijke boekencirculaire werd in het bijzonder de aandacht op de beide reeksen gevestigd. Een bestelkaart werd bijgevoegd, waarop kon worden aangegeven welke boeken men wenste te bestellen. Vele leden hebben hiervan gebruik gemaakt en het gevolg is dan ook dat verschillende delen van de grote zowel als van de kleine reeks uitverkocht zijn. Ook het Rotterdams Jaarboekje is wederom verschenen en biedt de belangstellende lezer een uitgezochte collectie van interessante bijzonderheden over Rotterdams geschiedenis naast een schat van eigentijdse gegevens. Het Fonds Historische Uitgaven verleende ook in het afgelopen verslagjaar steun. Het Fonds werd opnieuw met enkele giften verblijd, waarbij in het bijzonder de bijdrage van de gemeente Rotterdam moet worden genoemd. De Jeugdcommissie van het Genootschap bereidt momenteel verdere plannen voor, waarbij echter de financiële zijde bijzondere zorgen baart. Deze hebben er ook toe geleid dat de uitgave van een speciaal voor de Rotterdamse schooljeugd bestemde regelmatige publicatie moest worden uitgesteld tot betere tijden. In dit verslag dient tevens te worden vermeld, dat ook aan H.K.H. Prinses Margriet en de heer mr. P. van Vollenhoven ter gelegenheid van hun huwelijk een exemplaar van de Maaskaart van Jacob Quack met het bijbehorend boekje werden aangeboden. Voorts zond het Genootschap een bijzondere gelukwens aan de Rotterdamse historicus Dr. W. van Ravesteyn ter gelegenheid van zijn 90ste verjaardag. Op verzoek van de Sociéte Ariégeoise des Sciences, Lettres et Arts te Foix werd door het Genootschap een bescheiden bijdrage gegeven voor de restauratie van het geboortehuis van Pierre Bayle. Ook in 1966 werd het bestuur van het Genootschap weer voor vele bijeenkomsten, recepties en manifestaties uitgenodigd, o.m. 110

7 door de Rotterdamse Kunststichting ter gelegenheid van de uitreiking van de penningen van 'de Rotte' en van 'de Maze' op 26 mei 1966 en door de Wijkraad voor Overschie ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling 'Grepen in de Grond' in het Veerhuis op 12 maart. Ook werden regelmatig uitnodigingen ontvangen voor de openingen van tentoonstellingen in het Gemeentearchief, het Museum Boymans-van Beuningen, het Historisch Museum en het Maritiem Museum Prins Hendrik. Men kan slechts hopen dat de jeugd van het Genootschap, waarover in de aanvang van dit verslag werd gesproken, inderdaad ook uit het bovengeschrevene zal mogen blijken. Indien zulks het geval is, mag worden geconstateerd dat een goed levensjaar van het Genootschap zich bij zijn voorgangers heeft gevoegd en dat alle aanleiding aanwezig is om met energie op de ingeslagen weg voort te gaan. MR. J. DUTILH, secretaris BLADVULLING RETHORICA BINNEN ROTTERDAM Hoege Heemraden consenteren den Retrosijnen het camerken staende up te Scielantse earner daer de gemeenlantsstucken ende papieren in pleegen te leggen tot wederseggens toe. Actum bij 't volle collegie van sijn heeren in Sint Oels (Odulphus) Schouwe Z> i/a'atf vs. Ill