Wo-ma Verloskunde Universiteit van Amsterdam. 15 september NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Transcriptie

1 Wo-ma Verloskunde Universiteit van Amsterdam 15 september 2009 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies

2 Inhoud 1 Samenvattend advies 3 2 Inleiding en verantwoording Werkwijze panel Opbouw paneladvies 5 3 Beschrijving van de opleiding Algemeen Profiel instelling Profiel opleiding 8 4 Beoordeling per onderwerp Doelstellingen opleiding Programma Inzet personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Continuïteit 30 Bijlage 1: Samenstelling panel 33 Bijlage 2: Programma site visit 35 Bijlage 3: Overzicht van bestudeerde documenten 36 Bijlage 4: Lijst met afkortingen 38 pagina 2

3 1 Samenvattend advies Het doel van de universitaire masteropleiding Verloskunde is verloskundigen academisch te vormen en wetenschappelijk te scholen tot professionals met een academisch denk- en werkniveau. De afgestudeerde masters zijn hierdoor in staat om met de tijdens de studie verworven kennis en vaardigheden een bijdrage te leveren aan het wetenschappelijk onderbouwen van het verloskundig handelen (Evidence Based Midwifery) met als uiteindelijk doel de kwaliteit van de verloskundige zorgverlening te verbeteren. Daarnaast worden zij geacht een voortrekkersrol binnen de beroepsgroep te vervullen door hun wetenschappelijke kennis- en denkniveau als basis voor het beroepsmatig handelen te nemen. Door hun academische scholing zullen de afgestudeerden in staat zijn op gelijkwaardig niveau te communiceren met de overige academisch opgeleide professionals in de verloskundige keten. Hiermee wordt beoogd de kwaliteit van de samenwerking en zorgverlening verder te verhogen. Het panel is met de Universiteit van Amsterdam (UvA) het Academisch Medisch Centrum (AMC) overtuigd van het belang van academisering van verloskunde ten behoeve van de ondersteuning van de verloskundige praktijk. Het panel ondersteunt daarmee de aanvraag en geeft de NVAO het advies om te komen tot een positief besluit voor de Toets Nieuwe Opleiding van de wo-master Verloskunde. Academisering van de verloskunde veronderstelt een brede blik op verloskunde en de problemen die daarbij spelen. Dat betreft sociaal culturele, sociaal economische, fysiologische, epidemiologische en psychische aspecten van de verloskunde. De opleiding maakt bestudering van die invalshoeken mogelijk en biedt als gebruikelijk bij womasteropleidingen, aan afgestudeerden de mogelijkheid om verdergaande wetenschappelijke trajecten te starten. Ter ondersteuning van de wetenschappelijke verloskundige basis is recent een hoogleraar Eerstelijns Verloskunde en Ketenzorg bij het AMC benoemd. Deze leerstoel wordt bekostigd door de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). Het panel ziet de hernieuwde aanvraag uit augustus 2009 als een grote verbetering ten opzichte van de aanvraag die de NVAO bereikte in augustus Door de wil en de moed om de opleiding te herontwerpen en met een nieuw aanvraagdossier te komen heeft UvA AMC blijk gegeven de kracht te bezitten om verloskunde tot een volwaardige geneeskundige wetenschappelijke opleiding te willen brengen. Het panel vindt de aanvraag van augustus 2009 een geslaagde poging om dit te bereiken. Op grond van de adviezen uit de beroepspraktijk en door de goede samenwerking met de betrokken geneeskundige opleidingen en afdelingen van de UvA is een curriculum ontstaan dat weliswaar nog niet volmaakt is, maar zeker de toets der kritiek kan doorstaan. Zo mist het panel een samenhangende conceptuele visie die de opleiding bevestigt en schraagt. Met een dergelijke visie kunnen de gemaakte keuzes in de opleiding beter onderbouwd worden. Het programma is doelgericht en samenhangend door vooral de bindende kracht van de eerste en de laatste module die specifiek op verloskundige onderwerpen gebaseerd zijn en zeker ook door de uitwerking van de longitudinale module ter ondersteuning van de onderzoekslijn. De zelfreflectieve houding van de opleiding is verbeterd, maar dient naar de mening van het panel verder versterkt te worden. Dit kan ondermeer door de Raad van pagina 3

4 Advies te verbreden naar vertegenwoordigers uit de hele verloskundige keten. De leden van de raad dienen kritisch en zonder belang te kunnen adviseren. Aan de overige criteria die de NVAO stelt, wordt ruimschoots in positieve zin voldaan. Het beleid en de uitvoering van de kwaliteitszorg, de kwantiteit en kwaliteit van het personeel, de voorzieningen en de voorwaarden voor de continuïteit van de opleiding roepen bij het panel nauwelijks vragen op gezien de bestaande zevenjarige praktijk van werken. Wel acht het panel de kwaliteit van het personeel bij de module Biostatistiek weliswaar voldoende, maar kan het niet volgen waarom de personele organisatie van de module zoveel versnippering in de uitvoering moet opleveren. Het panel is getuige geweest van beschreven, uitgevoerde en voorgenomen verbeteringen. Dat geldt voor het totaal van de opleiding, maar zeker ook voor de taken die de examencommissie op zich heeft genomen. Het panel wijst wel op de problemen die kunnen ontstaan bij de verwerkelijking van alle veranderingen. Zoals, om bij de examencommissie te blijven, onder meer het beoordelen van alle thesisvoorstellen, het bewaken van de voortgang van de thesisprojecten, het bijwonen van studentpresentaties en eindpresentaties. Het panel adviseert de NVAO om positief te besluiten ten aanzien van de kwaliteit van de nieuwe opleiding wo-master Verloskunde van de Universiteit van Amsterdam. Den Haag, 15 september 2009 Namens het panel ter beoordeling van de toets nieuwe opleiding wo-master Verloskunde van de Universiteit van Amsterdam. prof. dr. B. Meyboom - de Jong, (voorzitter) drs. C. van de Meent (secretaris) pagina 4

5 2 Inleiding en verantwoording 2.1 Werkwijze panel Op 25 augustus 2008 heeft de Universiteit van Amsterdam (UvA) een aanvraag toets nieuwe opleiding (tno) voor een wo-master Verloskunde bij de NVAO ingediend. Die aanvraag heeft geleid tot een negatief advies aan de NVAO van een panel van deskundigen in maart 2009, waarna deze aanvraag is teruggetrokken. Een nieuwe aanvraag werd op 3 augustus 2009 bij de NVAO ingediend. De aanvraag ging vergezeld van een zelfreflectie naar aanleiding van de opmerkingen van het NVAO-panel. De consequenties van die zelfreflectie waren terug te vinden in de sterk vernieuwde aanvraag. De master Verloskunde is een gemeenschappelijk initiatief van de Universiteit van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum van Amsterdam. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst tussen de betrokken instellingen opgemaakt. De NVAO heeft op 17 februari 2009 een panel van deskundigen benoemd met de vraag een advies uit te brengen over de aanvraag. Hetzelfde panel beoordeelde eerder de aanvraag van augustus Het ingediende aanvraagdossier van de UvA bevatte een hoofddocument onder de titel WO-Master Verloskunde, Accreditatieaanvraag nieuwe opleiding, met 20 bijlagen exclusief de toevoeging WO-master Verloskunde, Zelfreflectie. Het panel heeft het dossier digitaal en op papier ontvangen en daarna bestudeerd. Een eerste bijeenkomst van het panel vond plaats in de namiddag en avond van de 27 ste augustus 2009 in Ouderkerk aan de Amstel. Tijdens die bijeenkomst heeft het panel de gang van zaken besproken en eerste indrukken uitgewisseld over de opleiding op grond van zijn bevindingen. Tevens zijn vragen geformuleerd die tijdens het bezoek aan de instelling op 28 augustus 2009 ter sprake dienden te komen. Gedurende de site-visit heeft het panel met delegaties van de opleiding gesproken in Amsterdam, locatie AMC. Aan het eind van het bezoek op 28 augustus 2009 heeft het panel alle onderwerpen en facetten besproken en beoordeeld en heeft het zijn bevindingen globaal meegedeeld aan het management van de opleiding. Op grond van de eerste verkenningen en de bevindingen tijdens de site-visit heeft de secretaris een conceptadvies opgesteld en dat aan de panelleden voorgelegd voor commentaar. De opmerkingen van de panelleden zijn verwerkt in een tweede versie. Deze is uitsluitend afgestemd met de voorzitter, met goedvinden van de panelleden, aangezien de gemaakte opmerkingen niet van wezenlijk belang waren voor een definitieve versie. Het definitieve advies is op 15 september 2009 naar de NVAO verstuurd. 2.2 Opbouw paneladvies Het advies begint met een samenvatting. De verantwoording en de werkwijze worden in het tweede hoofdstuk verwoord. Het ontstaan van de opleiding en de plaats die de wo-master inneemt, landelijk en internationaal, komen aan de orde in een beschrijving van de instelling pagina 5

6 en de opleiding. Met een beoordeling per facet en per onderwerp is het panel gekomen tot completering van het voorliggende advies. Informatie over de samenstelling van het panel, een overzicht van bestudeerde documenten en een lijst met afkortingen worden in de bijlagen gegeven. pagina 6

7 3 Beschrijving van de opleiding 3.1 Algemeen Land Instelling Opleiding Niveau Oriëntatie Graad Locatie Variant Sector Nederland Universiteit van Amsterdam Verloskunde master wo Master of Science Amsterdam, Academisch Medisch Centrum deeltijd (105 studiepunten). Gezondheidszorg 3.2 Profiel instelling De UvA behoort tot de grote algemene universiteiten van Europa. De UvA heeft circa medewerkers en verzorgt onderwijs voor circa studenten. Het jaarbudget van de UvA bedraagt ruim 487 miljoen euro. De UvA heeft zeven faculteiten waar onderwijs en onderzoek plaatsvindt op het gebied van de geesteswetenschappen, sociale wetenschappen, economie en bedrijfskunde, rechtsgeleerdheid, natuurwetenschappen, geneeskunde en tandheelkunde. De wetenschappelijke output van de UvA bedraagt jaarlijks ongeveer wetenschappelijke publicaties. De Faculteit der Geneeskunde kent twee onderwijsinstituten en zeven onderzoekinstituten. Het AMC verzorgt de opleidingen voor vrijwel alle in Nederland erkende medische specialismen. De onderwijsinstituten zijn: Geneeskunde en Medische Informatiekunde (MIK). De onderzoekinstituten zijn: Cardiologisch Research Instituut Amsterdam (CRIA), Centrum voor Maag-, Darm- en Leveronderzoek (CLDO), Onderzoekinstituut Genexpressie, Endocrinologie, Metabolisme en Oncologie (GEMO), Onderzoekinstituut Neurologische en Psychiatrische aandoeningen (NPA), Amsterdams Centrum voor onderzoek naar Gezondheid en Gezondheidszorg (AmCOGG), Onderzoekinstituut Infectieziekten en Onderzoekinstituut Immunologie. Het AMC is een groot Universitair Medisch Centrum. Jaarlijks worden in het AMC ruim patiënten opgenomen. Daarnaast worden jaarlijks circa patiënten behandeld in dagbehandeling en worden ruim patiënten gezien op de polikliniek. Het AMC heeft circa medewerkers. Het onderwijsinstituut Geneeskunde verzorgt het geneeskunde onderwijs voor ruim studenten. Het onderwijsinstituut Medische Informatiekunde heeft ruim 100 studenten. Binnen het AMC en de UvA wordt voor de opzet, de inrichting en de uitvoering van het curriculum van de wo-master Verloskunde met verschillende afdelingen samengewerkt, zoals met de Afdeling Klinische Epidemiologie, Biostatistiek en Bioinformatica, de Afdeling Sociale Geneeskunde, de Netherlands School of Public and Occupational Health (NSPOH), het Dutch Cochrane Center en het Amsterdam Center for Evidence Based Practice. pagina 7

8 3.3 Profiel opleiding Op 1 juni 1865 werd in het Staatsblad 60 de wet regelende de uitoefening der geneeskunst gepubliceerd. Sindsdien zijn vroedvrouwen bevoegd tot het verlenen van verloskundige bijstand of raad alleen bij een ongestoord natuurlijk verloop der baring (artikel 15). Het beroep van vroedvrouw werd een officiële medische professie. Aan het eind van de 19e eeuw verenigden vroedvrouwen zich in wat later de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) zou heten. De beroepsverantwoordelijkheid werd in de loop der tijd groter en de bevoegdheden van de verloskundige werden navenant uitgebreid. Dit leidde in 1994 tot verlenging van de opleiding, van drie naar vier jaar. Op 19 november 1997 vond in het kader van de invoering van de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) de laatste wettelijke aanpassing plaats. In 2005 heeft de KNOV het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) opdracht gegeven een nieuw beroepsprofiel te ontwikkelen voor de verloskundige in de eerste lijn. Het beroepsprofiel en de bijbehorende competenties zijn richtinggevend voor de verloskundige opleidingen in Nederland. De taken en bevoegdheden van de verloskundige liggen vast in de Wet BIG. De titel van verloskundige is beschermd. In september 1994 is door de minister van VWS de Werkgroep Positionering Opleiding ingesteld in het kader van de voorgenomen overdracht van de opleiding van het ministerie van VWS naar het ministerie van OCW. In de rapportage van deze werkgroep is de behoefte aan en de noodzaak tot academisering reeds genoemd. De doelstellingen waren: verloskundige zorg wetenschappelijk onderbouwen, verbetering van de eerstelijns verloskundige zorg, onderbouwen standaarden en richtlijnen KNOV, principes van Evidence Based Medicine toepassen en versterken van de positie van de verloskundige. Deze argumenten hebben de ontwikkeling van het wetenschappelijk onderzoek in het verloskundig vakgebied gestimuleerd. De masteropleiding Verloskunde vloeit voort uit het onderzoeksrapport van de Projectgroep Academisering Fysiologische Verloskunde (1997) en de Notitie Modernisering Verloskunde (2000). In deze rapporten wordt aangedrongen op meer wetenschappelijk onderzoek naar de fysiologische verloskunde en een nadere onderbouwing van het handelen in de eerstelijns verloskundige zorg. Nieuwe opleiding voor Nederland De wo-masteropleiding Verloskunde is nieuw voor Nederland. Nieuwe opleiding voor de instelling Het AMC-UvA leidt sinds 2002 studenten op tot master of science Verloskunde. De masteropleiding Verloskunde is een nieuwe postinitiële opleiding. Studieomvang De opleiding heeft een studieomvang van 105 studiepunten. pagina 8

9 4 Beoordeling per onderwerp In dit hoofdstuk toetst het panel de aanvraag aan de hand van de zes onderwerpen en negentien facetten uit het toetsingskader. Per facet is telkens de letterlijke omschrijving ervan uit het toetsingskader overgenomen. Daarna volgen eveneens per facet een summiere samenvatting van de informatie verstrekt door de instelling, en de overwegingen en het oordeel van het panel. Tot slot geeft het panel per onderwerp een samenvattend oordeel. 4.1 Doelstellingen opleiding Het doel van de universitaire masteropleiding Verloskunde is verloskundigen academisch te vormen en wetenschappelijk te scholen tot professionals met een academisch denk- en werkniveau. De afgestudeerde masters zijn hierdoor in staat om met de tijdens de studie verworven kennis en vaardigheden een bijdrage te leveren aan het wetenschappelijk onderbouwen van het verloskundig handelen (Evidence Based Midwifery) met als uiteindelijk doel de kwaliteit van de verloskundige zorgverlening te verbeteren. Daarnaast worden zij geacht een voortrekkersrol binnen de beroepsgroep te vervullen door hun wetenschappelijke kennis- en denkniveau als basis voor het beroepsmatig handelen te nemen. Door hun academische scholing zullen de afgestudeerden in staat zijn op gelijkwaardig niveau te communiceren met de overige academisch opgeleide professionals in de verloskundige keten. Hiermee wordt beoogd de kwaliteit van de samenwerking en zorgverlening verder te verhogen Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Bevindingen Met de masteropleiding Verloskunde wordt tegemoet gekomen aan een algemeen maatschappelijk bestaande wens die ondermeer politiek is uitgedragen. De opleiding is dan ook mede tot stand gekomen dankzij financiële steun van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De minister van VWS heeft daarnaast een stuurgroep opdracht gegeven om voor 1 januari 2010 een geïntegreerd advies uit te brengen voor het optimaliseren van de zorg rondom zwangerschap en geboorte. De minister houdt hierbij vast aan zijn wens de eerstelijns verloskundige zorg te versterken en de masteropleiding sluit hier op aan. De masteropleiding Verloskunde voorziet in de urgente behoefte die door het beroepenveld, de KNOV en de hbo-bacheloropleidingen is aangegeven. Het belang dat hieraan wordt gehecht komt tot uiting door de recente benoeming van een hoogleraar Eerstelijns Verloskunde en Ketenzorg bij het AMC. Deze leerstoel wordt bekostigd door de KNOV. Verloskundigen behoren tot de beroepsgroep van zelfstandige medische professionals maar ontbeerden tot voor kort een specifieke academische opleiding. Dat was ongewenst. Een zelfstandige medische discipline behoort op academisch niveau vraagstukken pagina 9

10 betreffende het eigen vakgebied te kunnen benaderen als onderdeel van de kwaliteitsverbetering. Tevens is er behoefte aan academisch geschoolde verloskundigen die hun wetenschappelijke kennis- en denkniveau als uitgangspunt kunnen nemen voor het professioneel handelen. De Body of Knowledge van de master Verloskunde omvat de voor het wetenschapsgebied verloskunde relevante methoden en technieken van epidemiologisch, sociaal wetenschappelijk en biomedisch onderzoek met als domein de laagrisico verloskunde in al haar facetten. De resultaten van dit wetenschappelijk onderzoek ondersteunen via de principes van de Evidence Based Midwifery de verloskundigen in de praktijk, waarbij het primaire doel is cliënten adequate en verantwoorde zorg te geven. De opleiding heeft 13 eindkwalificaties. Dit betreft: De master Verloskunde 1. heeft kennis en begrip van de verschillende theoretische benaderingen en concepten binnen het domein van medisch wetenschappelijk onderzoek, in het bijzonder de Verloskunde en is in staat deze kennis toe te passen; 2. is in staat om binnen het wetenschapsdomein Verloskunde relevante vakliteratuur en ontwikkelingen op wetenschappelijk gebied zelfstandig bij te houden, op te sporen en deze kritisch te beoordelen en op waarde te schatten; 3. is in staat de resultaten van wetenschappelijk onderzoek te vertalen naar praktijkgericht handelen van de verloskundige; 4. is in staat nieuwe onderzoeksvragen uit de verloskundige praktijk te genereren die aanleiding geven tot verdere wetenschappelijke ontwikkelingen binnen de eerstelijns verloskunde en het transitiegebied van eerste- naar tweedelijns verloskunde; 5. beschikt over denk- en redeneervaardigheden die noodzakelijk zijn voor een adequate wetenschapsbeoefening en toepassing binnen het wetenschapsdomein verloskunde; 6. is in staat kritisch te reflecteren op het eigen wetenschappelijk denken en handelen en heeft het vermogen de eigen beperkingen aan te geven; 7. is in staat om volgens de geldende criteria wetenschappelijke informatie schriftelijk te rapporteren en mondeling te presenteren; 8. is in staat een originele bijdrage te leveren aan mono- en interdisciplinaire wetenschappelijke vraagstukken en discussies die de eerstelijns verloskunde profileren en professionaliseren; 9. is in staat om in de (wetenschappelijke) publiciteit te treden en een mondelinge of schriftelijke bijdrage te leveren aan nationale en internationale wetenschappelijke discussies en zo ondersteuning bieden aan thema s van verloskundige beroepsuitoefening; 10. kan in projectverband vakoverstijgend functioneren en samenwerken; 11. kan ten behoeve van meso-macro vraagstukken op academisch niveau oplossingen genereren; 12. is in staat om ethische, normatieve en maatschappelijke consequenties van ontwikkelingen binnen het wetenschapsdomein verloskunde te overzien; 13. is in staat een brugfunctie te vervullen tussen wetenschap, beleid en praktijk. De eindkwalificaties voor de master Verloskunde zijn gebaseerd op het beroepsprofiel eerstelijns verloskundige en zijn vastgesteld in juni 2009 na een internationale oriëntatie. Om nationaal aan te kunnen sluiten bij de beroepsgroep is bij de ontwikkeling van het curriculum en het vaststellen van de competenties uitgegaan van het beroepsprofiel eerstelijns verloskundige. Het beroepsprofiel van de verloskundige sluit aan bij de pagina 10

11 internationaal geaccepteerde Definition of a Midwife zoals geformuleerd door de International Confederation of Midwives (ICM). In Europa zijn vele van de bestaande verloskundige opleidingen geacademiseerd. Deze zijn echter niet vergelijkbaar met de Nederlandse opleidingen vanwege het verschil in positionering van het beroep. In Nederland behoren verloskundigen tot de zelfstandige medische beroepen, terwijl in andere Europese landen verloskundigen vaak geschaard worden onder het paramedisch domein. Inmiddels is aansluiting gezocht met het in september 2009 startende European Master of Science programme in Midwifery, dat gecoördineerd wordt door de Glasgow Caledonian University. Daarmee wordt ingespeeld op de vraag naar long distance learning en internationalisering van de verloskunde (Midwifery). Het curriculum en de eindkwalificaties van de masteropleiding zijn voorgelegd aan de Raad van Advies waarin zowel de bacheloropleidingen, de KNOV als hoogleraren verloskunde vertegenwoordigd zijn. Overwegingen Het panel is van mening dat de eindkwalificaties ruim voldoende zijn. Het werkveld is geconsulteerd en stemt in met de aanvraag. Er heeft tussen de betrokken afdelingen en opleidingen binnen het AMC en de universiteit intensief overleg plaats gevonden, dat heeft geleid tot enthousiaste reacties van onder meer de gynaecologen. Het panel vraagt zich echter wel af in hoeverre de opleiding in staat is zonder hulp van buitenaf te komen tot actualisering van het programma en voldoende zelfkritisch vermogen. De gevolgen van de met de aanvraag meegeleverde zelfreflectie zijn te merken in de hernieuwde aanvraag. Het panel acht dat een goede zaak. De zelfreflectie voegt echter weinig toe op grond van eigen zelfonderzoek en borduurt voort op kritiek van het eerdere paneladvies van de NVAO. Het panel is van mening dat het actualiseren van de opleiding dient geborgd te worden door een Raad van Advies die een bredere samenstelling heeft dan nu het geval is en in staat is kritisch te kijken naar wat de opleiding is en dient te zijn. Het zelfkritisch vermogen kan daardoor worden verbeterd. Toetsing en actualisering van de opleiding als geheel en op onderdelen kan eveneens worden bereikt door het formuleren van een conceptuele visie op de masteropleiding door het management als eindverantwoordelijke in samenspraak met de overige geledingen. Het panel acht de toezegging van het management te komen met een visiedocument een bemoedigend vooruitzicht. Tijdens het bezoek van het panel is uitgebreid gediscussieerd over de verwarrende terminologie fysiologische verloskunde en de fysiologie van de verloskunde. Vastgesteld is dat het in deze master wo- verloskunde gaat om de fysiologische verloskunde die in de eerste lijn wordt beoefend. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 1.1 Domeinspecifieke eisen als voldoende. pagina 11

12 4.1.2 Master (facet 1.2) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Bevindingen De universitaire masteropleiding is gericht op academische vorming en wetenschappelijke scholing waarvoor kennis en inzicht op het gebied van het wetenschapsdomein verloskunde vergroot worden in vergelijking tot de bacheloropleiding Verloskunde. Kennis en inzicht Afgestudeerden van de masteropleiding Verloskunde hebben kennis van en inzicht in de voor het wetenschapsgebied verloskunde relevante methoden en technieken van epidemiologisch, sociaal wetenschappelijk- en biomedisch onderzoek met als domein de laagrisico verloskunde in al haar facetten met als doel de onderbouwing van praktijkgericht handelen en het verbeteren van de kwaliteit van de verloskundige zorgverlening. De student leert wetenschappelijke inzichten op het gebied van de verloskunde te ontwikkelen, te evalueren en toe te passen. Jaarlijks wordt de verloskundige inhoud aangepast aan de actualiteit. Toepassing van kennis en inzicht Tijdens de masteropleiding Verloskunde wordt uitgegaan van een wetenschappelijke benadering van vraagstukken. In de eindkwalificaties wordt kennistranslatie tussen verloskundige zorg en wetenschap genoemd. Daarbij gaat het vooral om het vertalen van nieuwe wetenschappelijke bevindingen naar de beroepspraktijk en het vertalen van problemen uit de beroepspraktijk naar wetenschappelijke onderzoeksvragen. Studenten kunnen een onderzoeksvoorstel schrijven, onderzoek (onder leiding) uitvoeren en een masterthesis schrijven over dat onderzoek. Tevens is de afgestudeerde in staat om de verworven kennis en inzichten te gebruiken om de complexiteit van verloskundige problemen te benaderen. Oordeelsvorming De student voert onderzoek uit, waarbij hij geconfronteerd wordt met informatie en resultaten die nieuw, onbekend, beperkt, onvolledig, of zelfs tegenstrijdig kunnen zijn. De masteropleiding Verloskunde wordt afgesloten met zowel een mondeling als een schriftelijk verslag van het uitgevoerde onderzoek. De student dient hiermee aan te tonen in staat te zijn een wetenschappelijk gefundeerd oordeel te kunnen formuleren over de resultaten en in de conclusie en de discussie rekening te houden met reeds aanwezige kennis en met sociaal-maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheden die daaraan zijn verbonden. Communicatie De student moet in staat zijn om informatie te vertalen naar collega verloskundigen, professionals en een breder publiek. Communicatie vormt een wezenlijk onderdeel van kennistranslatie. Hiertoe wordt tijdens werkgroeponderwijs geoefend in verbaliseren, argumenteren, presenteren en discussiëren, zowel bij werkcolleges als bij onderzoeksgerelateerd onderwijs. Dit aspect maakt deel uit van het correct en adequaat schriftelijk vastleggen van de gevolgde stappen in de onderzoeksopzet van de masterthesis. Studenten geven blijk van verworven schriftelijke en mondelinge presentatievaardigheden. In een tweetal miniconferenties tijdens de opleiding. Ook kan een student gevraagd worden het pagina 12

13 uitgevoerde onderzoek te presenteren tijdens het jaarlijkse symposium van de masteropleiding. Leervaardigheden Tijdens de masteropleiding Verloskunde leert de student vraagstukken uit de praktijk van de verloskunde op wetenschappelijke wijze te benaderen. Van de student wordt een toenemende mate van zelfstandigheid verwacht. Dit resulteert uiteindelijk in het zelf schrijven van een masterthesis. Daarnaast bezit de student een actieve zelfsturende kritische leerhouding. Aan het einde van de opleiding heeft de student de vaardigheden om blijvend zelfstandig te kunnen leren met gebruikmaking van wetenschappelijke bronnen. Relatiematrix tussen Dublin descriptoren, modulen en eindkwalificaties Dublin descriptor module Eindkwalificatie Kennis en inzicht 1, 2, 3, 5, 6, 8, 9 1, 2, 3, 4, 5, 6 Toepassen kennis en inzicht 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10 1, 2, 3, 4, 6, 8, 11, 12 Oordeelsvorming 1, 2, 5, 6, 9, 10 2, 3, 5, 9, 10, 11, 12, 13 Communicatie 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 13 Leervaardigheden 1, 2, 3, 5, 7, Overwegingen Het panel vindt de eindkwalificaties masterwaardig, maar plaatst daarbij wel de kanttekening dat de kwalificaties minder gelukkig zijn gerelateerd aan de Dublin descriptoren. Onderdelen uit het programma zijn gebruikt om de descriptoren te staven in plaats van uitsluitend gebruik te maken van de eindkwalificaties zelf. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 1.2 Master als voldoende Oriëntatie wo (facet 1.3) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een master in wo: De beoogde eindkwalificaties zijn mede ontleend aan eisen vanuit de wetenschappelijke discipline, de internationale wetenschapsbeoefening en voor daarvoor in aanmerking komende opleidingen de relevante praktijk in het toekomstige beroepenveld. Een wo-master heeft de kwalificaties om zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te verrichten of multi- en interdisciplinaire vraagstukken op te lossen in een beroepspraktijk waarvoor een wo-opleiding vereist is of dienstig is. Bevindingen De studenten stromen na afronding van de studie door naar posities waar in het verleden academisch opgeleiden zonder verloskundige achtergrond vertegenwoordigd waren of zij gaan of blijven werken in een verloskundige setting. Van de alumni heeft 58% een andere baan of functie gekregen na het behalen van het masterdiploma. De nieuwe functies waar afgestudeerden in functioneren zijn onder meer richtlijnontwikkelaar, docent aan verloskunde academies, bestuursfunctionaris, onderzoeker en research-verloskundige. Na afronding van hun opleiding kunnen de afgestudeerden vakoverstijgend participeren in klinisch multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek en een voortrekkersrol vervullen binnen de eigen beroepsgroep. pagina 13

14 Na de masteropleiding kunnen de afgestudeerden een promotietraject volgen (PhD-traject). Van de tot dusver afgestudeerden (n=63), bevinden zich 9 afgestudeerden in een promotietraject, 46% is momenteel betrokken bij wetenschappelijk onderzoek. Overwegingen Het panel acht de wo-oriëntatie voldoende tot uitdrukking komen in de aanvraag en beoordeelt deze als conform aan de master Geneeskunde. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 1.3 Oriëntatie wo als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 1 Doelstellingen opleiding Het panel acht het onderwerp 1 Doelstellingen opleiding voldoende op grond van de voldoendes van de onderliggende facetten. pagina 14

15 4.2 Programma Het programma is doorontwikkeld mede op grond van het paneladvies van de NVAO van april Vanaf september 2009 wordt het doorontwikkelde curriculum daadwerkelijk uitgevoerd. De moduleopbouw van het curriculum en het daarbij behorende aantal studiepunten: Jaar 1 studiepunten 1. Introduction Midwifery Science 8 2. Basic Epidemiology and Evidence-Based Midwifery: concepts 8 3. Basic Epidemiology and Evidence-Based Midwifery: design Biostatistics 9 5.Systematic Review / Clinical Guidelines 10 Totaal aantal studiepunten eerste studiejaar 48 Jaar 2 6. Qualitative Research in Midwifery 7 7. Advanced Epidemiology- Clinimetrics 7 8. Health Economics 6 9. Health Care Policy Evaluation Capita selecta Midwifery Science 6 Totaal aantal studiepunten tweede studiejaar (zonder thesis) 33 Longitudinal module and masterthesis 24 Totaal aantal studiepunten 105 Modules bestaan uit interactieve hoorcolleges (lectures), gevolgd door werkcolleges (tutorials) of practica. De voertaal tijdens de colleges is Nederlands. In de longitudinale module in jaar 1 vindt als voorbereiding op de masterthesis integratie plaats van kennis en vaardigheden uit modulen van het eerste jaar. De longitudinale module dient tevens ter voorbereiding op de masterthesis in jaar 2. In de eerste module worden de studenten geïntroduceerd in de wetenschapsfilosofische achtergronden van de geneeskunde en meer in het bijzonder van de verloskunde. Daarna volgt een verdieping van kennis en inzicht in het wetenschapsdomein verloskunde (Midwifery Science). Er wordt hierbij een voortdurende vertaalslag gemaakt tussen wetenschap en de verloskundige praktijk. In de twee volgende modulen staan de concepten en designs van de (klinische) epidemiologie centraal met de uitwerking naar evidence based practice en meer in het bijzonder evidence based midwifery. Het gaat hierbij niet alleen om kennis van designs maar ook om aspecten van betrouwbaarheid, validiteit, en generaliseerbaarheid. In module 4 wordt de methodiek en systematiek van elementaire biostatistische analyses en technieken gedoceerd. Na hoorcolleges volgen computerpractica met gebruikmaking van SPSS-software. In module 5 komen evidence based concepten aan de orde zoals het systematic review en richtlijnen. Het tweede studiejaar begint met de module Qualitative Research. De kwalitatieve onderzoeksaspecten in de masteropleiding worden verzorgd door de Afdeling Sociale Geneeskunde van het AMC-UvA. In de module wordt studenten geleerd voor welk soort pagina 15

16 onderzoeksvragen kwalitatieve onderzoeksmethoden aangewezen zijn en hoe ze die kunnen inzetten en gebruiken. In module 7 staat de cumulatieve verdieping en verbreding van de epidemiologie centraal in de vorm van Clinimetrics, het meten van klinische verschijnselen. In de module wordt een theoretisch kader geboden om gezondheidsuitkomsten te meten en te ordenen. Module 8 betreft Health Economics waarin de student wordt geconfronteerd met vraagstukken betreffende economische evaluatiestudies van nieuwe en bestaande diagnostische en therapeutische interventies, waaronder kosteneffectiviteitsvraagstukken. In module 9 staat onderzoek naar de organisatie en het beleid in de gezondheidszorg in het algemeen en in de verloskunde in het bijzonder centraal. Het contactgebonden onderwijs wordt afgesloten met de Capita Selecta Midwifery Science (module 10). Deze module heeft in samenhang met module 1 tot doel om tot voldoende academische breedte in het curriculum te komen en daarbij tot een vertaalslag te komen naar de verloskundige praktijkvoering. De breedte wordt bereikt door studieonderdelen als financiering ketenzorg verloskunde en beleidsadvisering. De vereiste verdieping wordt vormgegeven door sessies over medisch ethische dilemma s en rechtsvragen rond het begin van het leven. De masteropleiding wordt afgesloten met de uitvoering van een onderzoeksopdracht (masterthesis). Ter voorbereiding op de masterthesis loopt vanaf het eerste jaar een zogenaamde longitudinale module langs het curriculum. In deze langsmodule maken de studenten een progressief leertraject door, waarbij generiek en eenvoudig begonnen wordt en aan de hand van opdrachten toegewerkt wordt naar een specifiek en complex onderzoeksvoorstel. De opdrachten hangen samen met de leerstof die op dat moment wordt aangeboden. Hierdoor heeft de student ná het eerste studiejaar en vóór het zomerreces, een uitvoerbaar onderzoeksprotocol. De masteropleiding Verloskunde krijgt de mogelijkheid om extracurriculair keuzemodulen aan te bieden van het European Master of Science programme Midwifery. Excellente studenten kunnen een van deze keuzemodulen kosteloos gaan volgen in het kader van een honours programma Eisen wo (facet 2.1) Het beoogde programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een wo-opleiding Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats in interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek binnen relevante disciplines. Het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de relevante wetenschappelijke discipline(s) door aantoonbare verbanden met actuele wetenschappelijke theorieën. Het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. Bij daarvoor in aanmerking komende opleidingen heeft het programma aantoonbare verbanden met de actuele praktijk van de relevante beroepen. Bevindingen De opzet van de opleiding komt overeen met het paradigma van Evidence Based Midwifery, waarin gezondheidsproblemen met zwangeren worden benaderd via de wetenschappelijke methode, en waarbij beroepservaring gecombineerd wordt met evidentie uit de wetenschappelijke literatuur. pagina 16

17 Beroepspraktijk en onderzoek zijn verweven met het onderwijs in hoor- en werkcolleges. De colleges worden in belangrijke mate gegeven door docenten met klinische praktijk- en onderzoekservaring. Hoorcolleges worden mede gegeven aan de hand van praktijkvoorbeelden. Studenten wordt geleerd elke praktijkvraag op wetenschappelijke wijze te herformuleren en literatuur ter beantwoording van die vraag op te zoeken in elektronische databases met wetenschappelijke studies uit peer reviewed tijdschriften. De actualiteit in het programma wordt niet alleen geleid door wetenschappelijke ontwikkelingen maar ook door recente publicaties op TV, radio en in de nieuwsbladen. De masteropleiding wordt afgesloten met een proeve van wetenschappelijke bekwaamheid (masterthesis) en omvat het opzetten en uitvoeren van onderzoek, het uitvoeren van een systematic review, of het ontwikkelen van een richtlijn. De opdracht wordt afgesloten met een schriftelijke en mondelinge rapportage waarin de student laat zien in staat te zijn tot de uitvoering van een wetenschappelijk onderzoek en tot kritische en wetenschappelijke reflectie op het eigen onderzoek als op dat van anderen. De richtlijnen voor de schriftelijke vastlegging van de masterthesis zijn gebaseerd op de Uniforme voorschriften voor inzenders van manuscripten naar biomedische tijdschriften. Het is ook mogelijk om voor de thesisopdracht een systematic review te schrijven. Dit gebeurt onder supervisie van de Dutch Cochrane Centre. Hiermee wordt direct bijgedragen aan de vertaalslag tussen theorie en praktijk. In de aanvraag staan matrices om het masterprofiel te adstrueren. De schema s zijn bedoeld om de criteria te expliciteren op basis waarvan kan worden uitgemaakt of het programma aan de eis tot academisering voldoet. Algemene academische competenties worden in de matrices gekoppeld aan de eindkwalificaties en modules. Een voorbeeld ter verduidelijking: competentiedomein Beschikken over het vermogen tot communicer en over het eigen onderzoek en probleemoplossingen met vakgenoten en leken Competentie Mondeling en schriftelijk over het eigen onderzoek kunnen communiceren met vertegenwoordig ers uit de eigen discipline, met vertegenwoordig ers uit andere disciplines en met andere leden uit de samenleving. verduidelijking naar afgestudeerde De afgestudeerde is in staat over het eigen onderzoek een wetenschappelijk verantwoord werkstuk te schrijven en dit te presenteren. De afgestudeerde is in staat zowel mondeling als schriftelijk met toekomstige collega s over het eigen onderzoek constructief van gedachten te wisselen. verduidelijking naar de opleiding ter ontwikkeling en toetsing van de competentie a) De opleiding biedt herkenbaar kansen tot het oefenen van academische communicatievaardig heden. (b) Het schrijven van een wetenschappelijk verantwoord werkstuk gebaseerd op eigen onderzoek (inclusief de systematische en aantoonbare toepassing van wetenschappelijk onderzoek) maakt deel uit van de toetsing. modules 1,6,8,10 Longitudinale module Thesis pagina 17

18 Overwegingen Het panel vindt dit facet globaal genomen juist ingevuld en goed omschreven in de aanvraag, maar wil ook hierbij een paar kanttekeningen maken. De hoorcolleges worden in omvangrijke groepen van studenten geneeskunde, Evidenced Based Practice en andere gerelateerde afdelingen gegeven. Dat acht het panel een goede zaak omdat daardoor de studenten verloskunde zich dienen te oriënteren op hun toekomstige collega s in de gezondheidszorg en het isolement van de verloskundigen wordt doorbroken. De onderwerpen in de hoorcolleges zullen echter nauwelijks nog worden toegespitst op verloskundige onderwerpen. In de werkgroepen die door verloskundigen of door experts op het terrein van de verloskunde worden begeleid, kan dit gebrek echter ruimschoots worden gecompenseerd.. De lijst verplichte boeken is zo omvangrijk en breed van samenstelling dat deze onmogelijk in zijn totaal als verplichte literatuur kan worden aangemerkt Ook bevat de lijst doublures. In het gesprek is het probleem verduidelijkt en goeddeels opgelost, maar het panel wil wel benadrukken het noodzakelijk te vinden dat de studenten precies weten waar ze aan toe zijn als het gaat om de verplichte literatuur per module. De verantwoordelijkheid voor de literatuurkeuze ligt bij de opleiding en niet bij een individuele docent die bij aanvang van een serie colleges kan aangeven wat bestudeerd dient te worden om tot een voldoende resultaat te komen voor dat onderdeel. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.1 Eisen wo als voldoende Relatie tussen doelstelling en programma (facet 2.2) Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Bevindingen In de aanvraag wordt in een matrix aangegeven waar en hoe de te bereiken eindkwalificaties naar voren komen in de leerdoelen van de modulen (zie ook het voorbeeld bij facet 2.1). Alle modulen staan in (bijlagen van) de aanvraag vermeld. Tijdens het eerste deel van de opleiding ligt het accent op kennisverwerking, terwijl het tweede deel veel meer op kennismanagement gericht is. Het onderwijskundig uitgangspunt is kennissturing. De hoorcolleges hebben een breed en generiek karakter terwijl in de tutorials en practica de vertaalslag naar de concrete verloskundige beroepspraktijk wordt gemaakt. De thesis vereist een lange en gedegen voorbereiding. Die start in het eerste jaar tijdens de longitudinale module. Door de complementaire wijze waarop de longitudinale opdrachten zich tot elkaar verhouden, is de student in staat om na het eerste studiejaar een uitvoerbaar onderzoeksprotocol gerealiseerd te hebben onder begeleiding van de docenten, waaronder een hoogleraar. In het tweede jaar wordt individuele begeleiding vooral gerealiseerd tijdens het thesiswerk waarbij een transitie wordt bewerkstelligd van individueel interactieve begeleiding naar zelfstandig werken en plannen. pagina 18

19 De examencommissie bewaakt de kwaliteit, waaronder het niveau, van het onderwijs. Toetsing en beoordeling vindt op summatieve wijze plaats. De modulen worden schriftelijk getentamineerd, voornamelijk door middel van open vragen. Voor iedere module worden drie tentamenmogelijkheden aangeboden. De module biostatistiek wordt afgesloten met een practicum waarin studenten de dataset van een verloskundige clinical trial analyseren. Alle tentamens worden door tenminste twee docenten beoordeeld en in een extracurriculair college nabesproken. Toetsvragen worden na de volledige tentamenbeoordeling geëvalueerd op interne consistentie. De beoordeling van de masterthesis geschiedt door de begeleider en een tweede beoordelaar (co-reader) conform de facultaire regeling. Indien de cijfervoorstellen van beide beoordelaars (ook na consensusbespreking) meer dan twee punten verschillen, wijst de examencommissie een derde beoordelaar aan. Overwegingen In de aanvraag kan het panel zich vooral vinden in de modulen 1 en 10 en in de longitudinale module, omdat die opleidingseenheden de overige modulen van de opleiding (bedoeld als tools voor een afgestudeerde) verbinden en integreren. Wanneer het bindende element tussen de eindkwalificaties en de module-inhouden wordt uitgebreid naar een te schrijven overkoepelend conceptueel visiestuk, dan is dat geschrift voor het panel het sluitstuk om de relatie tussen doelstellingen en programma te completeren. Conceptuele visie en inhoud kunnen daardoor worden bijeengebracht. Het panel kan zich vinden in de didactische aanpak van de opleiding met algemene hoorcolleges en meer specifiek op de verloskunde gerichte werkgroepen en de afsluiting door middel van een thesis. De beoordeling van de thesis dient nauwer in relatie gebracht te worden met de eindtermen. In een schema wordt weliswaar aangegeven hoe de eindtermen getoetst worden in de thesis, maar het is het panel niet steeds duidelijk hoe dat proces verloopt. Een voorbeeld: in de thesis worden vakoverstijgend werken en samenwerken getoetst, terwijl is gemeld dat de thesis uitsluitend als product wordt getoetst. In het gesprek is duidelijk geworden dat ook procesmatige kanten van de thesis aan de orde komen bij de beoordeling, maar uit de aanvraag en de daarin opgenomen beoordelingscriteria voor de thesis is dat niet te herleiden. Empirisch onderzoek als thesis van de opleiding kan ook worden vervangen door het implementeren van een richtlijn dan wel een systematic review. De zorg van het panel dat in die gevallen het onderzoek naar de achtergrond kan verdwijnen, werd bestreden tijdens het gesprek. Het panel blijft bij dit punt, gezien het belang van het uitvoeren van onderzoek voor het bereiken van de beoogde eindkwalificaties, enigszins maar niet ten volle overtuigd, achter. Het panel meent dat de opleiding bij de alternatieve vormen van de thesis steeds aandacht zal moeten hebben voor het uitvoeren van onderzoek. De verrichtingen van de examencommissie zijn naar de mening van het panel op maat, maar de uitbreiding van de werkzaamheden en de correcte uitvoering van de plannen dienen met grote zorg begeleid te worden. Het panel acht het positief dat de examencommissie zal worden uitgebreid met de hoogleraar eerstelijnsverloskunde en ketenzorg. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.2 Relatie tussen doelstelling en programma als voldoende. pagina 19

20 4.2.3 Samenhang programma (facet 2.3) Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Bevindingen Het programma is opgebouwd vanuit de domeinspecifieke eisen, de eindkwalificaties en een aantal randvoorwaarden, zoals de volgordelijkheid. In de eerste module wordt vanuit de inhoudelijke beroepspraktijk de relatie gelegd met wetenschap en onderzoek. Hierna zijn modules geprogrammeerd die ingaan op de methodologie van onderzoek en de analyse van onderzoek. Integratie van de in de vorige modulen opgedane kennis en inzicht vindt plaats in de module Systematic reviews and clinical guidelines en in de praktische uitwerking van de longitudinale module ter voorbereiding op de thesis. Het tweede jaar bevat een toenemende graad van specialisatie en verdieping en verbreding van kennis- en vaardigheidselementen. In de capita selecta komen verbreding en verdieping samen. De relatie met de beroepspraktijk wordt steeds benadrukt. Modulen zijn niet specifiek gericht op het behalen van louter één eindkwalificatie, maar op meerdere. De masterthesis is vanwege de volgordelijkheid geprogrammeerd in het tweede jaar, hoewel een start gemaakt wordt in het eerste jaar, mede om uitloop te voorkomen. In de masterthesis komen de meeste eindkwalificaties samen. Coherentie in het programma evenals programmavoortgang en logistiek worden bewaakt door een coördinator, die ook verantwoordelijk is voor de studieloopbaanbegeleiding en door de docenten. In geval een hoorcollege door een gastdocent wordt verzorgd, vindt afstemming tussen hoor- en werkcollege plaats op basis van voorafgaand inhoudelijk overleg. De kerndocenten zijn zowel bij de werkcolleges als bij de hoorcolleges van de gastdocenten aanwezig. Overwegingen De samenhang in het programma wordt voor het panel transparant door de modulen 1 en 10 en de longitudinale module (zie ook 4.2.2). Tussen de kop en de staart zit een lijf dat gezond functioneert. Het panel heeft geconstateerd dat een aantal modules van de opleiding Verloskunde wordt verzorgd vanuit de opleiding Evidenced Based Practice. Het is van mening dat de ontvlechting met de opleiding Evidenced Based Practice nog wel voltooid dient te worden en een degelijke uitwerking vergt. Het panel heeft in deze uitwerking alle vertrouwen gezien de positieve en enthousiaste instelling van management en docenten. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.3 Samenhang programma als voldoende Studielast (facet 2.4) Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen De wekelijkse studielast bedraagt gemiddeld circa 28 uur (range uur), waarvan 5 uur contactgebonden is. Studenten die alle modulen met een voldoende beoordeling hebben afgesloten, maar door voor de student niet-beïnvloedbare factoren vertraging oplopen in de pagina 20

21 uitvoering van hun onderzoeksopdracht kunnen, zonder bijkomende kosten, gebruik maken van een verlengingstermijn van een half jaar. Studie-uitloop wordt voornamelijk veroorzaakt bij de uitvoering van empirisch onderzoek en door de realiteit van het leven van een student die naast werk en gezin een universitaire opleiding volgt. Consequent gehanteerde deadlines stimuleren studenten actief, zelfstandig en met regelmaat te werken. De geringe omvang van de studiecohorten en de vaste aanwezigheid en/of participatie van de kerndocenten in de hoor- en werkcolleges leidt er bovendien toe dat deze docenten dicht bij de student staan. Die geringe afstand voorkomt studievertraging door het vroegtijdig detecteren en waar mogelijk voorkomen van problemen. Overwegingen Uit eerdere gesprekken bleek dat de studenten de studie zwaar vinden, maar wel enthousiast zijn over de opleiding. In gewone studieweken is de studie wel te doen, maar ten tijde van tentamens en gedurende het maken van het werkstuk kost de studie (te) veel tijd. De studenten gaven indertijd aan dat het verwaarlozen van sociale contacten en het studeren tijdens nachtdiensten eerder usance dan uitzondering zijn, wanneer in full-time dienstverband wordt doorgewerkt tijdens de studie. Het panel vindt het mede daarom een goede zaak dat de studie inmiddels een formele omvang heeft van 105 studiepunten. Conclusie Het panel beoordeelt het facet 2.4 Studielast als voldoende Instroom (facet 2.5) Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: wo-master: bachelor en eventueel (inhoudelijke) selectie. Bevindingen De masteropleiding hanteert als toelatingseisen: - een behaalde bachelorgraad vierjarige hbo opleiding voor verloskundigen; - het voorgaande bij voorkeur aangevuld met werkervaring als verloskundige; - wiskunde A1 op vwo-niveau. Omdat vóór 1994 geen vierjarige hbo-opleiding voor verloskundigen bestond, kunnen geïnteresseerde verloskundigen die voor die tijd zijn opgeleid toch onder voorwaarden worden toegelaten. Indien een kandidaat, volgens de toelatingseisen niet geheel toelaatbaar is, kan een schriftelijk verzoek tot toelating worden ingediend bij de selectiecommissie. Wiskunde A1 op vwo-niveau is een vereiste. In geval van wiskundedeficiëntie kan eventueel een geclausuleerde inschrijving plaatsvinden. Voor het opheffen van een wiskundedeficiëntie worden studenten verwezen naar de daartoe erkende opleidingsinstituten. De masteropleiding organiseert circa vier voorlichtingsbijeenkomsten per jaar om aankomende studenten over de studierichting te informeren, om het verwachtingspatroon van aspirant studenten af te stemmen op de realiteit en om een goede aansluiting tussen vooropleiding en masteropleiding te waarborgen. De voorlichtingsbijeenkomsten worden aangekondigd in onder meer het Tijdschrift voor Verloskundigen en op de websites van het AMC en de KNOV. Tevens verzorgt het hoofd masteropleiding Verloskunde de voorlichting op de academies voor verloskunde. pagina 21