Leveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat?"

Transcriptie

1 Leveringszekerheid Wat als morgen het licht uitgaat?

2 Inhoudstafel Samenvatting Enkele definities Net voldoende aanbod Leveringszekerheid Wat kunnen wij doen? Wat kan u doen? Conclusie

3 Samenvatting Een stroompanne kan op elk moment voorvallen en wordt veroorzaakt door een niet te voorspellen iets, een menselijke fout (grondwerker, wegenwerker, ) een kleine/grote natuurramp (blikseminval, zwaar stormweer,..) Omdat een stroompanne op elk moment kan voorvallen, moeten we op elk moment voorbereid zijn. Een goede voorbereiding kan vervelende verrassingen of ongelukken voorkomen. Deze winter beschikken we mogelijks gedurende een aantal uren over onvoldoende aanbod aan elektriciteit om aan de vraag te voldoen (zie website Elia). Om bij zulke onevenwichten in vraag en aanbod, een grootschalige stroompanne of totale black out te vermijden zal door de netbeheerder na dat alle andere maatregelen uitgeput zijn, worden overgegaan tot het proactief en selectief afschakelen van de vraag. Als we vandaag voorbereid zijn op een stroompanne (die elk moment kan voorvallen), zijn we dat ook voor afschakelen.

4 Enkele definities Een stroompanne of stroomonderbreking is een normale, lokale, kleine storing. Die typisch tot 2u kunnen duren. Vervelend op een moment dat we dit niet verwachten en/of niet voorbereid zijn. Deze kan aangekondigd worden (onderhoudswerken) of ongepland plaatsvinden (blikseminval). Bij een afschakelplan, blijft het hoogspanningsnet en de grote centrales in dienst Kritische functies blijven bevoorraad De onderbreking is tijdelijk, lokaal en selectief De elektriciteit wordt na enkele minuten / uren hersteld Bij herhaald afschakelen: telkens andere groepen / schijven / volgorde Bij een black out gaat het elektriciteitsnet eruit Als het afschakelen niet voldoende is De onderbreking is langdurig, globaal (regio, land, landen) De elektriciteit wordt pas na meerdere uren (zelfs dagen) hersteld

5 Net voldoende aanbod Vraag en aanbod moet altijd in evenwicht zijn. Elektriciteit is nagenoeg niet te stockeren. De vraag naar elektriciteit evolueert doorheen het jaar (hoog op een koude winterweekdag, laag op een weekenddag), met een min. van 6.000MW en een max. +/ MW. We beschikken aan aanbodzijde, over centrale, decentrale productie en importcapaciteit; deze bedraagt +/ MW. Of we hebben geen tot beperkte reserve, wel heel wat onbekenden (zachte of harde winter, veel of weinig wind), met positieve of negatieve impact: de situatie kan dus beter zijn of (veel) slechter. Bij een geleidelijk, structureel, voorspeld tekort, zal de prijs geleidelijk stijgen, prijsstijgingen zitten vervat in prijzen van de lange termijn markt. Bij een acuut tekort, zullen delen van het net tijdelijk afgeschakeld worden tot opnieuw een evenwicht bereikt is tussen vraag en aanbod.

6 Leveringszekerheid, wat kunnen wij doen (1) Kans op lokaal afschakelen realistisch voor 2015 Q1 Selectief, proactief en tijdelijk Kans op totale black out bestaat, maar kans is vandaag niet groter met of zonder Doel 4, Doel 3 en Tihange 2 Noodscenario s zijn ALTIJD nodig, moeten bestaan en geoefend worden Lokale, grondige en soms langdurige storingen vinden vandaag ook plaats: bliksem, defect door grondwerker Doel 4 heeft ons wakker geschud, is niet dé grote boosdoener

7 Leveringszekerheid, wat kunnen wij doen (2) Minder verbruiken is problemen vermijden Altijd belangrijk, maar nu net iets belangrijker dan anders Tientallen kleine voorbeelden: Trein en Tram: (meestal) elektrisch verwarmd -> graadje lager? Liften: minder gebruiken Verlichting: minder op piekmomenten (voor het helemaal uitgaat ) Onnodige installaties stilleggen (oude koelkast, onnodige verluchting, stand-by toestellen )

8 Leveringszekerheid, wat kunnen wij doen (3) Verschuiven van verbruik of Demand Side Management Actief ingrijpen op verbruik op piekmomenten Verschuiven, uitstellen in tijd (enkele minuten tot 1 uur) ipv besparen Voorbeelden Sturen van waterzuiveringen, pompgemalen, watertorens Sluizen: niet op piekmomenten Creatief zijn, rondkijken, brainstormen -> er zijn tal van mogelijkheden! Actief ingrijpen op productie op piekmomenten Noodgroepen: ZEER VOORZICHTIG ZIJN, dilemma, voor- maar ook nadelen en risico s

9 Leveringszekerheid, wat kunnen wij doen (4) Taak VEB (binnen de overheid) Correct informeren Overleg met Business Continuity Management en/of andere diensten binnen Vlaamse Overheid Dag -1 op basis van Belpex prijzen Alle verbruikers gericht informeren van situatie bij uitzonderlijk hoge uurprijzen Mail naar 300+ contactpersonen: gebouw & installatiebeheerders, inkopers

10 Leveringszekerheid: wat kan u doen? Nagaan wat de huidige noodscenario s zijn: Zijn ze voldoende? Zijn ze geoefend? Zijn noodscenario s gekend, zijn taken en verantwoordelijkheden duidelijk, eventuele back-up -scenario s voorzien? Nadenken wanneer u wenst geïnformeerd te worden en wie (contactgegevens)

11 Conclusie Een stroompanne kan zich altijd voordoen. Belangrijk is om hierop voorbereid te zijn. In huidige context, is de kans op afschakelen (selectief, proactief en tijdelijk) realistisch. Drie maatregelen 1. Voorbereiding mogelijke noodscenario s 2. Minder verbruiken, verlagen vraag op moment dat aanbod niet voldoet = verlagen kans op onevenwicht tussen vraag & aanbod, of verlagen kans op afschakelen 3. Verschuiven verbruik = verschuiven vraag naar moment dat aanbod voldoet

12 Gedragen door kennis, gedreven door energie Het VEB zoekt contact met u:

Afschakelplan en Stroomtekort 2014

Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Komt het tot afschakelen? Wat is het afschakelplan / Ben ik erbij betrokken? Verloop van het afschakelplan 2 13. 225 MW De afnamepiek op het net van Elia in 2013: 13.225

Nadere informatie

ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014

ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014 ZORGNET Colloquium afschakelplan 19 november 2014 1. Elektriciteitsschaarste? Hoe is dit mogelijk? A. Algemene context B. Productiecapaciteit winter 2014/2015 C. Bevoorradingsproblematiek winter 2014/2015

Nadere informatie

Risico op elektriciteitsschaarste

Risico op elektriciteitsschaarste Risico op elektriciteitsschaarste Winter 2014-2015 Deze winter is de kans op stroomschaarste reëel. Laten we er samen iets aan doen! Een stroomtekort? Hoe kan dat? Elektriciteitsschaarste treedt op als

Nadere informatie

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Winteractieplan Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Komt er een energieschaarste deze winter? Dalende productiecapaciteit Problemen met nucleaire centrales Invoercapaciteit is beperkt (investeringen

Nadere informatie

Patrick Backx 12 november 2014. Wat(t) als..

Patrick Backx 12 november 2014. Wat(t) als.. Patrick Backx 12 november 2014 Wat(t) als.. AC DC De elektriciteit, die wij uit het stopcontact halen, kan moeilijk in grote hoeveelheden opgeslagen worden. Als een verbruiker elektriciteit vraagt, moet

Nadere informatie

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste

Winteractieplan. Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Winteractieplan Stroomvoorziening in geval van energieschaarste Komt er een energieschaarste deze winter? Dalende productiecapaciteit Problemen met nucleaire centrales Invoercapaciteit is beperkt (investeringen

Nadere informatie

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Stroomproblematiek winter 2014-2015 Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Probleem? Onevenwicht vraag productie Frequentie wijkt af van 50 Hz Black-out over grote delen van België / Europa Brown-out

Nadere informatie

Afgeschakeld, wat nu? Prof. Dr. ir. Johan Driesen

Afgeschakeld, wat nu? Prof. Dr. ir. Johan Driesen Afgeschakeld, wat nu? Prof. Dr. ir. Johan Driesen Black-out: enkele begrippen Black-out: Langdurige onderbreking van de stroomvoorziening in een groot gebied Andere storingen Stroomstoring Stroompanne:

Nadere informatie

WELKOM. SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer

WELKOM. SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer WELKOM SCHACHTBOKKEN - EISDEN Misjel Decleer INFOAVOND STROOMSCHAARSTE EN AFSCHAKELPLAN WOENSDAG 10 DECEMBER 2014 2 PROGRAMMA 1. Verwelkoming 2. Stroomtekort afschakelplan» Waarom afschakelen?» Werking

Nadere informatie

Samen wapenen we ons tegen een eventuele energieschaarste!

Samen wapenen we ons tegen een eventuele energieschaarste! Samen wapenen we ons tegen een eventuele energieschaarste! Als inwoner stel je je ongetwijfeld vragen bij de zekerheid van energiebevoorrading in een periode van strenge winterkou. Allerlei berichten over

Nadere informatie

Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014. Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans

Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014. Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans Conferentie van Gouverneurs Bespreking van elektriciteitschaarste 3/9/2014 Frank Vandenberghe Tomas Gunst Christian Kerremans Overzicht 1.De rol van de Transmissienetbeheerder 2.Afschakelplan 2 1. De rol

Nadere informatie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie Making Things Smart Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie 1 2 Uitdaging chemie 3 Uitdaging elektriciteitssysteem 4 Uitdaging elektriciteitssysteem 5 Uitdaging

Nadere informatie

FACTSHEET (04/10/2012)

FACTSHEET (04/10/2012) Evenwicht: een fysiek gegeven waarvan de frequentie de indicator is Elektriciteit kan niet worden opgeslagen. De hoeveelheid elektriciteit die op het net geïnjecteerd wordt (productie en invoeren) en de

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan

Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan Evolutie van de procedure die van toepassing is bij activering van het afschakelplan Het transmissienet dient voor het vervoer van de elektriciteit die de in België actieve producenten/leveranciers produceren

Nadere informatie

ZONDER ELEKTRICITEIT GEEN THUISZORG?

ZONDER ELEKTRICITEIT GEEN THUISZORG? ZONDER ELEKTRICITEIT GEEN THUISZORG? Stroomtekort, afschakelplan, stroomonderbrekingen, bevoorradingszekerheid... Iedereen spreekt erover. Je hebt het gehoord op de radio, gelezen in de krant, gezien op

Nadere informatie

/21/ Eandis stelt toekomstvisie voor en lanceert communicatietools bij werken in de straat

/21/ Eandis stelt toekomstvisie voor en lanceert communicatietools bij werken in de straat /21/ Eandis stelt toekomstvisie voor en lanceert communicatietools bij werken in de straat Welkom Trefdag VVSG 16 oktober 2014 Toekomstvisie Eandis Communicatietools bij werken in de straat Walter Van

Nadere informatie

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking

Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Black-outs: Achtergrond en de rol van decentrale energieopwekking Agenda Achtergrondinformatie energiemarkt Decentrale energie-opwekking (Dieselgenerator, WKK, UPS): Helpen black-out te voorkomen Technisch:

Nadere informatie

VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT

VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT E VRIJSTELLING KOSTEN OP 5 MW ONEVENWICHT Bij elektriciteitshandel is er steeds kans op onevenwicht tussen injectie en afname van het net. Iedere ARP, of evenwichtsverantwoordelijke, moet de stroomafname

Nadere informatie

Processen en installaties veilig stellen

Processen en installaties veilig stellen Samen hoger! Elektriciteitspanne: impact en voorbereiding Processen en installaties veilig stellen 1 1. Afschakelplan 2. Afschakelplan vermijden / Besparingstips 3. Elektriciteitspanne kan altijd gebeuren

Nadere informatie

Afschakelplan elektriciteit Sector Kinderopvang

Afschakelplan elektriciteit Sector Kinderopvang Afschakelplan elektriciteit Sector Kinderopvang VVSG-Studiedag - 17 december 2014 Inhoud 1. Mijn kinderopvang afgeschakeld? 2. Open, sluiten, alternatief 3. Informeer nu! 4. Financiële gevolgen 5. Tips

Nadere informatie

Samenvatting, conclusies en aanbevelingen storing Diemen

Samenvatting, conclusies en aanbevelingen storing Diemen OPDRACHTGEVER AUTEUR TenneT TenneT VERSIE 1.0 VERSIE STATUS Definitief PAGINA 1 van 7 Samenvatting, conclusies en aanbevelingen storing Diemen 27 maart 2015 te Diemen 380 kv PAGINA 2 van 7 Voorwoord Op

Nadere informatie

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE Theo Verstappen 2 2 Wereldwijd actie Duurzaam bouwen Meten is weten Sensibiliseren Kleine maatregelen Grote kleine maatregelen 3 3 Duurzaam bouwen Duurzaam

Nadere informatie

SMART GRID ALBERT MOLDERINK

SMART GRID ALBERT MOLDERINK SMART GRID ALBERT MOLDERINK WIE BEN IK Albert Molderink (http://www.utwente.nl/ctit/energy/people/molderink_a.php) www.utwente.nl www.ipsumenergy.com Computer Architectures for Embedded Systems Discrete

Nadere informatie

Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd?

Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd? Blijft de elektriciteitsvooziening nog steeds verzekerd? Inhoudstafel: Editoriaal, Jan Van Roost, Elia - National Control Center Bevoorradingszekerheid vanuit de Algemene Directie Energie, Eline Vanderspeeten,

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD?

IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD? IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD? JA! DE VOLGENDE STAP NAAR MEER ONAFHANKELIJKHEID WAAROM? 1. Eigen energie voorziening Geen impact meer van prijsstijgen en zelf in controle van je eigen elektriciteit, dag

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

Infovergadering Afschakelplan elektriciteit

Infovergadering Afschakelplan elektriciteit Infovergadering Afschakelplan elektriciteit Agenda: verwelkoming door de Burgemeester het winteractieplan van Infrax waar zorgt het gemeentebestuur voor? vragenronde Het verwelkomingswoord door de Burgemeester

Nadere informatie

Technische Briefing. Overzicht Nucleair Park. 11 januari 2016

Technische Briefing. Overzicht Nucleair Park. 11 januari 2016 Technische Briefing Overzicht Nucleair Park 11 januari 2016 Overzicht van het nucleair park Doel 1 15 februari 2015: volgens de wet van 2003 wordt de elektriciteitsproductie na 40 jaar uitbating stop gezet

Nadere informatie

Energietransitie en schaalvoordelen

Energietransitie en schaalvoordelen Energietransitie en schaalvoordelen Samenvatting McKinsey-onderzoek Oktober 2013 CONTEXT Recent is door McKinsey, in opdracht van Alliander, een onderzoek uitgevoerd naar de vraag: Wat zijn de voordelen

Nadere informatie

Afschakelplan. Vergadering Commissie 1 woensdag 1 oktober Agenda. Turnhout heeft eerste netwerk voor juweliers INFORMATIEVERGARING???

Afschakelplan. Vergadering Commissie 1 woensdag 1 oktober Agenda. Turnhout heeft eerste netwerk voor juweliers INFORMATIEVERGARING??? Vergadering Commissie 1 woensdag 1 oktober 2014 Agenda Goedkeuring verslag vorige vergadering Turnhout heeft eerste netwerk voor juweliers Afschakelingsplan elektriciteit Aanpassing retributiereglement

Nadere informatie

Rapport van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 23 maart 2010

Rapport van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 23 maart 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20, bus 19 1000 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web:

Nadere informatie

Commissie Bestuur en Veiligheid, 5 februari 2007, agendapunt 12. onderwerp: Calamiteitenplannen storing gas en elektra

Commissie Bestuur en Veiligheid, 5 februari 2007, agendapunt 12. onderwerp: Calamiteitenplannen storing gas en elektra Commissie Bestuur en Veiligheid, 5 februari 2007, agendapunt 12 onderwerp: Calamiteitenplannen storing gas en elektra Inleiding Middels een rondje langs de veiligheidsregio s (in oprichting) is Essent

Nadere informatie

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading. Pieter Wynant. Projectbeheerder Crisiscentrum

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading. Pieter Wynant. Projectbeheerder Crisiscentrum Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Pieter Wynant Projectbeheerder Crisiscentrum Wettelijk kader Beheer van incidenten binnen de elektriciteitsmarkt = verantwoordelijkheid van de ministers voor

Nadere informatie

Stroompanne - seminar 'Afschakeling'

Stroompanne - seminar 'Afschakeling' Stroompanne - seminar 'Afschakeling' Infosessie - Workshop 17-dec-2014 CEMAC,, 2014 Ce document ne peut être copié, modifié et / ou publié par impression, photocopie, microfilm, supports magnétiques ou

Nadere informatie

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12

Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12 Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit Smart Energy Solutions 04/12/12 Inhoud Netinvesteringen Netaansluitingen Gesloten distributienetten Directe lijnen Nettoegang Flexibiliteit VREG

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Goedkeuring plan Wathelet door kern

Goedkeuring plan Wathelet door kern Staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie, Mobiliteit en Staatshervorming Secrétaire d Etat à l'environnement, à l'energie, à la Mobilité et aux Réformes institutionnelles Melchior Wathelet Goedkeuring

Nadere informatie

Reaction of ANODE on Calculation volume SR winter 2016-2017 Monday 8/06/2015.

Reaction of ANODE on Calculation volume SR winter 2016-2017 Monday 8/06/2015. Reaction of ANODE on Calculation volume SR winter 2016-2017 Monday 8/06/2015. Beste Cindy, Hieronder mijn feedback op uw consultatie inzake de bepaling van het volume van de strategische reserve. Indien

Nadere informatie

Toepassing van groenestroomcertificaten voor offshore

Toepassing van groenestroomcertificaten voor offshore Toepassing van groenestroomcertificaten voor offshore Elia Users Group: discussieplatform RES 19 april 2012 elementen voor discussie Inhoud Context 3 Probleemstelling 4 Alternatieven 5 Feed-in tarief of

Nadere informatie

Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen. Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME

Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen. Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME Standpunt van Synergrid met betrekking tot electrische voertuigen Seminarie van 20 april 2010 FOD EKME INHOUD Voorstelling van Synergrid en de rol van de netbeheerders Integratie van elektrische voertuigen

Nadere informatie

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht

Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht Reactie van Elia op de conceptnota voor nieuwe regelgeving betreffende het stimuleren van een Vlaams energienet in evenwicht 29 februari 2016 INHOUDSTAFEL 1 Voorwoord... 3 2 Elia, beheerder van het transmissienet

Nadere informatie

NOTA (Z)140109-CDC-1299

NOTA (Z)140109-CDC-1299 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS NOTA

Nadere informatie

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading

Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Algemene Directie Crisiscentrum 25.09.2014 Verstoring van de elektriciteitsbevoorrading Wettelijk kader Beheer van incidenten binnen de elektriciteitsmarkt = verantwoordelijkheid van de ministers voor

Nadere informatie

Beleidsadvies flexibiliteit

Beleidsadvies flexibiliteit Beleidsadvies flexibiliteit 1 Inleiding Op het beleidsplatform van 21/09 heeft VREG een eerste voorstelling gegeven van de krachtlijnen van haar beleidsadvies rond flexibiliteit. Bedoeling is dat, eenmaal

Nadere informatie

STUDIE (F) CDC-1045

STUDIE (F) CDC-1045 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS STUDIE

Nadere informatie

Begeleiden van kansengroepen rond energie- en waterbesparing en afvalpreventie. Workshops - groepsmethodieken met begeleiding Individuele methodiek

Begeleiden van kansengroepen rond energie- en waterbesparing en afvalpreventie. Workshops - groepsmethodieken met begeleiding Individuele methodiek Begeleiden van kansengroepen rond energie- en waterbesparing en afvalpreventie Workshops - groepsmethodieken met begeleiding Individuele methodiek Wat? 7 workshops rond klimaatthematiek, energie, water

Nadere informatie

Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu

Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu Jerometer activiteit Meet de impact van je activiteit op het milieu Aan de hand van deze vragenlijst kan je op voorhand je huiswerk doen. Eenmaal de gegevens zijn ingevuld zal het makkelijker en sneller

Nadere informatie

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG

Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! SMA Solar Technology AG Energiebeheer en opslag: de kern van de energierevolutie! Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag

Nadere informatie

Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract. Elia Users Group 05/06/2014

Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract. Elia Users Group 05/06/2014 Strategische Reserve Voorstellen van wijzigingen ARP-contract Elia Users Group 05/06/2014 Wijzigingen ARP-contract (1/2) 1. Definities Hernemen producten SDR en SGR zoals ze momenteel bestaan Mogelijke

Nadere informatie

Provincie Vlaams Brabant

Provincie Vlaams Brabant 170 Provincie Vlaams Brabant ENERGIE Energie is een relatief nieuw thema. De opgave om klimaatneutraal te worden, vraagt dat we vandaag nadenken over hoe we in de toekomst onze energiebehoefte gaan invullen.

Nadere informatie

INFOAVOND Stroomschaarste en afschakelplan. Woensdag 19 november

INFOAVOND Stroomschaarste en afschakelplan. Woensdag 19 november INFOAVOND Stroomschaarste en afschakelplan Woensdag 19 november PROGRAMMA Burgemeester Frieda Brepoels: inleiding Verantwoordelijke noodplanning Mario Thijs: Algemene schets stroomschaarste Maatregelen

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

Afschakelplan elektriciteit

Afschakelplan elektriciteit Afschakelplan elektriciteit UNIZO - Studiedienst UNIZO Terminologie Producenten Transport HS-lijnen: transmissienetbeheerder ELIA Distributie : distributienetbeheerders EANDIS - INFRAX Levering aan Klant:

Nadere informatie

Bijlage bij schriftelijke vraag nr. 841 van Joke Schauvliege - Gendergerelateerde resultaten uit de REG-enquête 2008

Bijlage bij schriftelijke vraag nr. 841 van Joke Schauvliege - Gendergerelateerde resultaten uit de REG-enquête 2008 Bijlage bij schriftelijke vraag nr. 841 van Joke Schauvliege - Gendergerelateerde resultaten uit de REG-enquête 2008 In het face-to-face onderzoek uitgevoerd in maart en april 2008, werden in totaal 1.026

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE

FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE http://www.emis.vito.be Belgisch Staatsblad d.d. 18-08-2005 N. 2005 1990 FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE [C 2005/11264] 3 JUNI 2005. Ministerieel besluit tot vaststelling

Nadere informatie

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 Welkom Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 : probleemstelling Meer lokale productie Lokale injectie zorgt voor opwaartse stroom Fluctuerend en weinig controleerbaar Het netwerk

Nadere informatie

Elektrische auto s en infrastructuur

Elektrische auto s en infrastructuur Elektrische auto s en infrastructuur Inpassen in infrastructuur en lokale ruimte Peter van der Sluijs Programmamanager infrastructuur laadpunten elektrisch vervoer 1 Inhoud Wie is Liander? Inpassen in

Nadere informatie

Capaciteitsplan. ONS Netbeheer BV 30-11-2000

Capaciteitsplan. ONS Netbeheer BV 30-11-2000 Capaciteitsplan ONS Netbeheer BV 2001 2007 30-11-2000 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Visie 3. Modellen 3.1. Model 1 Belasting, invoeden en uitwisselen in knooppunten bij verschillende transportscenario's

Nadere informatie

Zuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen

Zuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen Hier vergelijk je de verschillende producten van de verschillende energieleveranciers. Zo kun je zien wat

Nadere informatie

De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten

De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten Sjak Lomme SLEA Baarn, 19 mei 2006 Introductie Clustering De markten voor elektriciteit Missing link: intraday markt Risico s en mogelijkheden onbalansmarkt

Nadere informatie

Datum 12 september 2014 Betreft Beantwoording van vragen inzake de precaire situatie wat betreft de energievoorziening in België

Datum 12 september 2014 Betreft Beantwoording van vragen inzake de precaire situatie wat betreft de energievoorziening in België > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Zet de verwarming een graadje lager

Zet de verwarming een graadje lager TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7 % minder gas of elektriciteit = 35 minder per jaar indien GAS 80 minder per jaar indien ELEKTRICITEIT TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7

Nadere informatie

Het onderzoek. 2. De opdrachten

Het onderzoek. 2. De opdrachten 1. Jouw favoriete toestel onder de loep Eindelijk! Je hebt je diploma van elektrotechnisch inspecteur behaald. Nu kan je beginnen met het echte werk. Herinner je je nog dat je in deel 1 een lijstje met

Nadere informatie

Schadevergoeding bij stroompanne

Schadevergoeding bij stroompanne Schadevergoeding bij stroompanne Vooraf: actoren elektriciteitsmarkt Distributienetbeheerder instaan voor goede en veilige werking van het elektriciteitsnet transport van energie op vraag van de leverancier

Nadere informatie

ADVIES AR ADVIESRAAD GAS EN ELEKTRICITEIT Nijverheidsstraat, Brussel Tel. : 02/ Mail :

ADVIES AR ADVIESRAAD GAS EN ELEKTRICITEIT Nijverheidsstraat, Brussel Tel. : 02/ Mail : ADVIESRAAD GAS EN ELEKTRICITEIT Nijverheidsstraat, 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.70 Mail : ar-cc@creg.be ADVIES AR161019-067 over de studie van Elia : Nood aan adequacy en flexibiliteit in het Belgische

Nadere informatie

Energiebespaar Tips!

Energiebespaar Tips! Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.

Nadere informatie

26 februari UZA ENERIA TIM BISSON. Bedrijfscontinuiteit en Risicobeheersing in verzorgingsinstellingen

26 februari UZA ENERIA TIM BISSON. Bedrijfscontinuiteit en Risicobeheersing in verzorgingsinstellingen 26 februari 2013 - UZA ENERIA TIM BISSON in verzorgingsinstellingen AGENDA «HOE ZORGT UW NOODSTROOMINSTALLATIE VOOR EEN OPTIMALE BEDRIJFSCONTINUITEIT EN RISICOBEHEERSING BINNEN UW VERZORGINGSINSTELLING?»

Nadere informatie

Deel 3 Het onderzoek!

Deel 3 Het onderzoek! Deel 3 Het onderzoek! Hier brandt de lamp! Jouw favoriete toestel onder de loep Eindelijk! Je hebt je diploma van elektrisch inspecteur behaald. Nu kan je beginnen met het echte werk. Herinner je je nog

Nadere informatie

Zet de verwarming een graadje lager

Zet de verwarming een graadje lager TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7 % minder gas of elektriciteit = 35 minder per jaar indien GAS 80 minder per jaar indien ELEKTRICITEIT Ben je uit huis of ga je slapen, draai de verwarming

Nadere informatie

Nucleaire onbeschikbaarheid in November

Nucleaire onbeschikbaarheid in November Commissie Bedrijfsleven 2 oktober 2018 Nucleaire onbeschikbaarheid in November Danielle Devogelaer Dominique Gusbin Sectorale Directie Federaal Planbureau: wie, wat, waarom? Het FPB is een onafhankelijke

Nadere informatie

Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting

Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno

Nadere informatie

Wat is het product noodvermogen? Hoe wordt er gecontracteerd?

Wat is het product noodvermogen? Hoe wordt er gecontracteerd? Noodvermogen Noodvermogen Deze brochure geeft u uitgebreide informatie over de werking van noodvermogen binnen TenneT. Daarnaast geeft het een beeld aan (potentiele) leveranciers van noodvermogen over

Nadere informatie

2. Welke vaststellingen zijn gedaan bij de evaluatie en welke besluiten werden getrokken?

2. Welke vaststellingen zijn gedaan bij de evaluatie en welke besluiten werden getrokken? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 340 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 26 juni 2015 aan ANNEMIE TURTELBOOM VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE Evaluatie

Nadere informatie

Peiling Kerntechnologie

Peiling Kerntechnologie Augustus 2013 TNS Augustus 2013 J032 Contents 1 Het onderzoek 3 2 Introductie/Context 6 3 Kernenergie: een kritische maar 9 genuanceerde blik 4 Onbekend maakt onbemind 18 TNS Augustus 2013 J032 2 1 Het

Nadere informatie

Wegwijs in energieschaarste

Wegwijs in energieschaarste Wegwijs in energieschaarste Versie december 2014 2 Wegwijs in energieschaarste Burgers en overheden stellen zich vragen bij de zekerheid van energiebevoorrading in een periode van strenge winterkou. Allerlei

Nadere informatie

Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager

Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager INHOUD 1 Onze kerncijfers 2 Onze veiligheidsstrategie 3 Onze performantie 4 Ons BEST-project (BElgian Stress

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-201801205-275) Betreffende het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode 2020-2030 en het bijbehorende

Nadere informatie

Is flexibiliteit het nieuwe goud?

Is flexibiliteit het nieuwe goud? Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen

Nadere informatie

Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement

Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Infosessie POM-ODE 05/04/11 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Vaststellingen Net uitgebouwd vanuit centrale filosofie Centrale

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Ervaringen met zonnepanelen

Ervaringen met zonnepanelen Ervaringen met zonnepanelen 17 MEI 2017 Even mezelf introduceren Evert Raaijen Getrouwd, 3 kinderen (2 getrouwd, 1 uit huis studerend) 3 keer opa Werk: Elektrotechnische achtergrond (UT) Business development

Nadere informatie

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter

Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter en situatie voor winter Eerste feedback winter Analyse van de elektriciteitsbevoorrading winter 2014-2015 en situatie voor winter 2015-2016 Eerste feedback winter 2014-2015 WG System Operations 06 maart 2014 Filip Carton / Dirk Aelbrecht National Control

Nadere informatie

Aandachtspunten: Afschakeling mogelijk vanaf 17 uur s avonds, duur 2 à 3 uur. Kans op afschakeling is het grootst bij koudegolf.

Aandachtspunten: Afschakeling mogelijk vanaf 17 uur s avonds, duur 2 à 3 uur. Kans op afschakeling is het grootst bij koudegolf. Risicoanalyse in het kader van het afschakelplan: Aangekondigde afschakeling: Aandachtspunten: Afschakeling mogelijk vanaf 17 uur s avonds, duur 2 à 3 uur. Kans op afschakeling is het grootst bij koudegolf.

Nadere informatie

Kernenergie: Kan België zonder?

Kernenergie: Kan België zonder? Kernenergie: Kan België zonder? Marktonderzoeks-, studie- & consultancy-bureau mbt hernieuwbare energie - Marktstudies over energiemarkten - Opleidingen over (hernieuwbare) energie - Haalbaarheidsstudies,

Nadere informatie

Storingsanalyses en predictieve energielogging in hedendaagse installaties

Storingsanalyses en predictieve energielogging in hedendaagse installaties Storingsanalyses en predictieve energielogging in hedendaagse installaties Bart Verhelst Karybel bvba Inhoud Inleiding: Korte voorstelling Karybel Case 1: Storingen op elektrische installatie door energie-efficiënte

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Inhoud Inhoud Deel I Deel II Deel III Deel IV EnergyVille Uitdagingen in onze huidige

Nadere informatie

14 Elektriciteit en gas

14 Elektriciteit en gas 14 Elektriciteit en gas crisistypen onderbreking levering elektriciteit onderbreking levering gas bevoegd gezag (nationaal) soorten maatregelen minister EL&I burgemeester of voorzitter veiligheidsregio

Nadere informatie

Koude - & Warmte Opslagsystemen

Koude - & Warmte Opslagsystemen Koude - & Warmte Opslagsystemen Duurzame energie systemen vanuit een operating excellence visie Afwegingen bij start project 1. Technische haalbaarheid en energievisie Ontwerp vanuit koude of vanuit warmte

Nadere informatie

Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting

Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Waarom leren over energiezuinige verlichting in je huis? Het is uitgewezen dat we ongeveer 90% van ons leven binnenshuis doorbrengen. Een goed verlichte

Nadere informatie

Match van vraag en aanbod

Match van vraag en aanbod Match van vraag en aanbod Globale verkenning van oplossingen, kosten en markt (bijgewerkte versie) Denktank Structurele veranderingen Energiemarkt, maart 2014 Frans Rooijers, Bettina Kampman Groei fluctuerend

Nadere informatie

20 Transportbalans 06

20 Transportbalans 06 2 Transportbalans 6 Vol energie In deze uitgave maakt TenneT TSO B.V. de balans op over 26 inzake de voornaamste technische bedrijfsresultaten. Niet alleen zijn gegevens vermeld over onze infrastructurele

Nadere informatie

Uitdagingen van de energie transitie

Uitdagingen van de energie transitie Uitdagingen van de energie transitie Presentatie Congres Energy Next Dordrecht 10 december 2015 Remko Bos Directeur Energie ACM Vicepresident CEER 1 ACM als toezichthouder ACM bevordert kansen en keuzes

Nadere informatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:

Nadere informatie

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

Energiebespaar Tips!

Energiebespaar Tips! Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.

Nadere informatie