HET SPOOK VAN DE SPOORZONE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HET SPOOK VAN DE SPOORZONE"

Transcriptie

1 HET SPOOK VAN DE SPOORZONE POMPEN Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.

2 POMPEN OF VERZUIPEN Heb je wel eens gehoord over een pomp? In dit werkblad leer je meer over pompen. Ook ga je zelf een nieuwe pomp bedenken. WIL JE WETEN WAT ER ECHT GEBEURDE?

3 VERPLAATSEN VAN WATER OF LUCHT Door een raampje open te zetten krijg je frisse lucht binnen. Ook in een tunnel is frisse lucht nodig. Maar je kunt natuurlijk geen raampje open zetten. Bedenk twee manieren hoe frisse lucht in een tunnel kan komen. In de tunnel van de spoorzone zit water dat er niet moet zijn. Verzin twee manieren om dit water weg te halen. Kun je het water en de lucht op dezelfde manier verplaatsen? Leg uit.

4 HOE WERKT DAT, EEN POMP? Ja, hoe werkt dat eigenlijk, een pomp? Bekijk de afbeeldingen hieronder. De tunnel loopt onder water Uitrollen van slangen Pomp aanzetten Pomp brengt water omhoog Pomp gaat draaien Pomp perst water naar buiten Pomp laat water inlopen Water komt in pomp In de tunnel is geen wateroverlast meer

5 ADEM IN, ADEM UIT Meet de temperatuur van een kamer vlak bij de vloer en zo hoog mogelijk. Waar is het warmer? Waar denk je dat de vieze lucht zit? Zoek naar een luchtventilatiesysteem bij jou thuis of op school. Waar zit dit? Waar zit de afvoer? En waar wordt schone lucht aangevoerd? Zit dit op de goede plek? Geef bij de twee afbeeldingen hieronder aan of de aanvoer en afvoer van lucht in de tunnel op de goede plek zit. Waarom wel of niet? Leg uit. Teken in de derde afbeelding de juiste plekken van de aan- en afvoer. Leg uit waarom je ze daar plaatst.

6 POMPEN OP VERSCHILLENDE MANIEREN Een pomp kan ergens iets weghalen of ergens iets aanvoeren. Wanneer wil je iets wegpompen? Geef twee voorbeelden. Wanneer wil je met de pomp iets aanvoeren? Geef twee voorbeelden Een pomp bestaat uit verschillende onderdelen. Hieronder zie je deze onderdelen liggen. Zet ze in de juiste volgorde. Hieronder staan een aantal zinnen. Vul de juiste woorden in. Kies uit: Afgevoerd Aangevoerd Vieze Schone Beneden Boven Laag Hoog In luchtventilatiesysteem wordt... lucht aangevoerd en... lucht afgevoerd. De luchtaanvoer moet... zitten. De luchtafvoer moet... zitten. De schone lucht zit namelijk... en de vieze lucht... Bij een waterpomp wordt water... Er wordt geen nieuw water...

7 PRIJS JE POMP AAN Je hebt nu twee voorbeelden van pompen gezien, eentje voor lucht en eentje voor water. Wat kun je nog meer verplaatsen met een pomp? Bedenk een nieuwe pomp. Wat wil je verplaatsen met de pomp? Waar haal je iets vandaan? Waar breng je iets naar toe? Komt er iets voor in de plaats? Maak over de nieuwe pomp een folder. Zorg ervoor dat de folder precies laat zien wat hij doet en waarom iedereen hem moet kopen.

8 HOE ANDERS? De pompen in het verhaal houden de tunnel van de spoorzone droog. Maar wat als de pompen echt stuk zijn. Hoe zou het verhaal dan kunnen gaan? Wat gebeurt er met de spoorzone? Wat gaat meneer Kaper doen? Hoe zal het verder gaan met Arne en Fleur? Schrijf jouw nieuwe verhaal op. Maak hier ook een tekening bij.

9 WIST JE DAT...? de grootste pomp van Nederland in IJmuiden staat? Deze pomp is een onderdeel van het spuigemaal in IJmuiden. Dit gemaal verkleint de kans op wateroverlast bij slecht weer en kan per seconde 260m 3 wegpompen. Dat zijn emmers water (van 10 liter). een onderzeeër heel lang onder water kan blijven? Zo nu en dan moeten ze in de onderzeeër wel de lucht verversen. Ze gaan dan snuiveren. Snuiveren is eigenlijk een grote snorkel die boven het wateroppervlak uitsteekt. De snorkel zuigt lucht van buitenaf in de onderzeeër. Flevoland vroeger niet bestond. In de vorige eeuw is een deel van de Zuiderzee (dat heet nu het IJsselmeer) drooggelegd. als er geen dijken en pompen waren, een groot deel van Nederland onder water zou staan.

10 colofon 2013, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden OTIB Postbus AK Woerden Bezoekadres: Korenmolenlaan GG Woerden Idee en tekst: Eindredactie: Grafisch ontwerp: Druk: Conclusion Van de Graaf, Vereniging Vonk OTIB, Woerden Accentdesign, Mijdrecht Verweij Printing, Mijdrecht Bestellen en docentenhandleidingen Ga naar (kosteloos) servicedesk@otib.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs

VEILIGHEID IN EN ROND

VEILIGHEID IN EN ROND HET SPOOK VAN DE SPOORZONE VEILIGHEID IN EN ROND DE TUNNEL www.techniektalentinjeklas.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. EEN VEILIGE TUNNEL Thuis, op school, het voetbalstadion of in

Nadere informatie

HET SPOOK VAN DE SPOORZONE

HET SPOOK VAN DE SPOORZONE HET SPOOK VAN DE SPOORZONE INFORMATIESYSTEMEN www.techniektalentinjeklas.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. WEES DUIDELIJK, ANDERS KAN HET GOED MIS GAAN Je hoort en ziet van alles om

Nadere informatie

VEILIGHEID IN EN ROND DE TREIN

VEILIGHEID IN EN ROND DE TREIN HET SPOOK VAN DE SPOORZONE VEILIGHEID IN EN ROND DE TREIN www.techniektalentinjeklas.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. NIET PIEPEN MAAR... Een lamp gaat aan als je er langs loopt, de

Nadere informatie

Spreekbeurtkaart. Bzzz... de schoolbel. Geheimen van de schoolbel. colofon. Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs

Spreekbeurtkaart. Bzzz... de schoolbel. Geheimen van de schoolbel. colofon.  Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs Geheimen van de schoolbel colofon 2006, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden Tekst: Technische redactie: Idee, ontwerp en eindredactie: Vormgeving: Illustraties:

Nadere informatie

Werkboekje bij de digibordles Noord-Holland werkt aan water

Werkboekje bij de digibordles Noord-Holland werkt aan water Werkboekje bij de digibordles Noord-Holland werkt aan water Naam: Opdracht 1 De strijd tegen het water in Noord-Holland Je hebt in de klas net de digibordles Noord-Holland werkt aan water gedaan. Wat heb

Nadere informatie

Van de regen in de drup

Van de regen in de drup Doelen Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. De leerlingen leren de waterkringloop. Kerndoel 47: De leerlingen leren de

Nadere informatie

Colofon. 2004, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden

Colofon. 2004, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden Basisdocument Colofon 2004, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden Auteur: Ideeën: Technische redactie: Eindredactie: Christel Rolink & Lieske Ragay, C.

Nadere informatie

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Reclamebord

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Reclamebord Techniek in het VMBO Projectkaart Functiekaarten Opdrachtkaarten Formulieren Colofon Deze bedrijfssimulatie Elektrotechniek is ontwikkeld in een projectenprogramma in het kader van de Regeling regionale

Nadere informatie

Spreekbeurtkaart. Geheimen van het zwembad. Een duik in het diepe. Geheimen van het zwembad. colofon. www.praktischtechniek.nl

Spreekbeurtkaart. Geheimen van het zwembad. Een duik in het diepe. Geheimen van het zwembad. colofon. www.praktischtechniek.nl OTIB_Cover_Zwembad_def:Opmaak 1 22-01-2009 16:30 Pagina 1 Geheimen van het zwembad colofon 2009, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden Idee: Tekst: Eindredactie:

Nadere informatie

Reglement Ervaringscertificaat

Reglement Ervaringscertificaat Reglement Ervaringscertificaat Inhoudsopgave Uitgangspunten 3 Artikel 1. Definities 4 Artikel 2.Voorwaarden voor de tegemoetkomingerkennen van Verworven Competenties 5 Artikel 3. Aanspraak op EVC 6 Artikel

Nadere informatie

Onderzoeksrapport. Geheimen van de kerstversiering. Het feest van het licht. colofon. www.praktischtechniek.nl

Onderzoeksrapport. Geheimen van de kerstversiering. Het feest van het licht. colofon. www.praktischtechniek.nl Geheimen van de kerstversiering colofon 2008, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden Idee: Tekst: Eindredactie: Grafisch ontwerp: Druk: C. van de Graaf

Nadere informatie

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Zonwering

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Zonwering Techniek in het VMBO Projectkaart Functiekaarten Opdrachtkaarten Formulieren Colofon Deze bedrijfssimulatie Elektrotechniek is ontwikkeld in een projectenprogramma in het kader van de Regeling regionale

Nadere informatie

Geheimen van de koelkast. Houd je hoofd koel. Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.

Geheimen van de koelkast. Houd je hoofd koel.  Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Geheimen van de koelkast Houd je hoofd koel www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Spreekbeurtkaart Spreekbeurtkaart: geheimen van de koelkast Spreekbeurtkaart: geheimen

Nadere informatie

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Volgpijl

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Volgpijl Techniek in het VMBO Projectkaart Functiekaarten Opdrachtkaarten Formulieren Colofon Deze bedrijfssimulatie Elektrotechniek is ontwikkeld in een projectenprogramma in het kader van de Regeling regionale

Nadere informatie

Begrijpend lezen Strategie 6 & 7. Extra oefenen Niveau B

Begrijpend lezen Strategie 6 & 7. Extra oefenen Niveau B Begrijpend lezen Strategie 6 & 7 Extra oefenen Niveau B Remediëringsbladen - strategie 6 en 7 Niveau B 2 Je gaat leren om je leesdoel bij een tekst te bepalen en je leert om te controleren of je je leesdoel

Nadere informatie

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Gevelkraan

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Gevelkraan Techniek in het VMBO Projectkaart Functiekaarten Opdrachtkaarten Formulieren Instructiekaarten Colofon Deze bedrijfssimulatie Instalektro is ontwikkeld in het kader van het Impulsproject Installatietechniek

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? Natuurkunde, theoretische opdracht

What s up Zuiderzeeland? Natuurkunde, theoretische opdracht What s up Zuiderzeeland? Natuurkunde theoretische opdracht kernmodule, 4vmbo Naam: Klas: Pompen of verzuipen Zoals je aan de titel al kunt zien is het onderwerp van deze module het afvoeren van overtollig

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas Werkbladen In NEMO Fenomena Naam groep 7-8 School Klas Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele eerste verdieping staat in het teken van wetenschap. De werkbladen zijn opgedeeld in twee delen: Deel A, Wetenschap

Nadere informatie

Docentenhandleiding bij

Docentenhandleiding bij Docentenhandleiding bij Werkblad 4 Veiligheid in en rond de tunnel 1. Praktische uitleg Samenhang Deze docentenhandleiding hoort bij het werkblad veiligheid in en rond de tunnel. Het werkblad veiligheid

Nadere informatie

Begrijpend lezen Strategie 6 en 7. Extra oefenen Niveau A

Begrijpend lezen Strategie 6 en 7. Extra oefenen Niveau A Begrijpend lezen Strategie 6 en 7 Extra oefenen Niveau A Remediëringsbladen - strategie 6 en 7 Niveau A 2 Je gaat leren om je leesdoel bij een tekst te bepalen en je leert om te controleren of je je leesdoel

Nadere informatie

Uitgewerkt voorbeeld Switch scène 1

Uitgewerkt voorbeeld Switch scène 1 Uitgewerkt voorbeeld Switch scène 1 Colofon 2004, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden Auteur: Ideeën: Technische redactie: Eindredactie: Christel Rolink,

Nadere informatie

OSR-Reglement. Uitvoeringsregeling Ontwikkelingsstimulering (OSR)

OSR-Reglement. Uitvoeringsregeling Ontwikkelingsstimulering (OSR) OSR-Reglement Uitvoeringsregeling Ontwikkelingsstimulering (OSR) Inhoudsopgave Uitgangspunten 3 Artikel 1. Definities 4 Artikel 2.Voorwaarden voor tegemoetkoming ontwikkelingsstimulering 5 Artikel 3.Individuele

Nadere informatie

Fenomena. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1

Fenomena. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1 Fenomena Jouw werkbladen In NEMO Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1 Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele

Nadere informatie

Ontwerp je eigen superzwever

Ontwerp je eigen superzwever Activiteit voor in de klas Docentblad Doelgroep: basisonderwijs groep 5 t/m 8 Duur: ongeveer 1 uur Doelen: Leerlingen leren dat vormen in de natuur een functie hebben, maar dat er verschillende oplossingen

Nadere informatie

Het feest van het licht

Het feest van het licht Geheimen van de kerstversiering Het feest van het licht www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Onderzoeksrapport Geheimen van de kerstversiering Het feest van het licht

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 3 - WERKBLAD 1

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 3 - WERKBLAD 1 THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 3 - WERKBLAD 1 Naam: Groep: INDUSTRIALISATIE (1801 TOT 1940) DE INPOLDERING VAN HET HAARLEMMERMEER Bekijk de video Industriële Revolutie nogmaals. 1 Waarom kreeg het Haarlemmermeer

Nadere informatie

werelderfgoed Opdracht 1

werelderfgoed Opdracht 1 Naam: Klas: Datum: Welkom in één van de Schatkamers van de wereld. In deze lessen leer je meer over Werelderfgoed Kinderdijk. Welke sporen van duizend jaar waterbeheer kun jij hier nog terugvinden? Definitie

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? Natuurkunde, theoretische opdracht

What s up Zuiderzeeland? Natuurkunde, theoretische opdracht What s up Zuiderzeeland? Natuurkunde theoretische opdracht kernmodule, 2HV Naam: Klas: Pompen of verzuipen Zoals de werktitel al doet vermoeden is het kernthema van deze module het afvoeren van overtollig

Nadere informatie

Levensloop- voor particulieren. Technologie Thuis Nu!

Levensloop- voor particulieren. Technologie Thuis Nu! Levensloop- GESCHIKTE woningen voor particulieren in de modelwoonwijk van Technologie Thuis Nu! De uitdaging Steeds meer mensen zullen steeds langer thuis blijven wonen. In veel gevallen zal dat een bewuste

Nadere informatie

sporen zoeken Opdracht 2 Sporen zoeken van 1000 jaar waterbeheer. Zoek de plekken en maak de vragen.

sporen zoeken Opdracht 2 Sporen zoeken van 1000 jaar waterbeheer. Zoek de plekken en maak de vragen. Sporen zoeken van 1000 jaar waterbeheer. Zoek de plekken en maak de vragen. Naam: Klas: Datum: Vul in dit vak je antwoorden in 1277 Graaf Floris V neemt een belangrijke beslissing tegen wateroverlast:

Nadere informatie

Vraag 1 Jouw lichaam bestaat voor een groot deel uit water. Hoeveel procent van je lichaam is water?

Vraag 1 Jouw lichaam bestaat voor een groot deel uit water. Hoeveel procent van je lichaam is water? Drinkwater Quiz?? Vraag 1 Jouw lichaam bestaat voor een groot deel uit water. Hoeveel procent van je lichaam is water? a) 25 tot 35% b) 35 tot 45 % c) 45 tot 55% d) 55 tot 75% Antwoord vraag 1 Jouw lichaam

Nadere informatie

NEDERLAND IN VOLLE BLOEI

NEDERLAND IN VOLLE BLOEI THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 2 - WERKBLAD 1 Naam: Groep: NEDERLAND IN VOLLE BLOEI (1600 TOT 1800) VAN BEDREIGEND NAAR VRUCHTBAAR LAND Bekijk de video Van bedreigend naar vruchtbaar land. 1 A. Je hebt

Nadere informatie

Vocht en ventilatie. Tips voor een droger huis

Vocht en ventilatie. Tips voor een droger huis Vocht en ventilatie Tips voor een droger huis Vocht en ventilatie Een gezin produceert per dag tussen de tien en vijftien liter vocht. Door te ademen, door huisdieren en planten, maar ook door te koken,

Nadere informatie

DOCENTENHANDLEIDING basisonderwijs

DOCENTENHANDLEIDING basisonderwijs DOCENTENHANDLEIDING basisonderwijs 1 Inleiding Welkom bij het lesmateriaal over het ir. D.F. Woudagemaal! Wat leuk dat u binnenkort met uw groep het ir. D.F. Woudagemaal gaat bezoeken. Dit lesmateriaal

Nadere informatie

DE DAPPERE REIZIGER WERKBLAD DE STEKELBAARS: 1. DE STEKELBAARS IN BEELD 2. DAPPERE REIZIGER. De stekelbaars is een veelvoorkomend visje in Nederland.

DE DAPPERE REIZIGER WERKBLAD DE STEKELBAARS: 1. DE STEKELBAARS IN BEELD 2. DAPPERE REIZIGER. De stekelbaars is een veelvoorkomend visje in Nederland. WERKBLAD DE STEKELBAARS: DE DAPPERE REIZIGER Naam 1. DE STEKELBAARS IN BEELD Groep 2. DAPPERE REIZIGER De stekelbaars is een veelvoorkomend visje in Nederland. Bekijk het clipje De dappere reiziger. Bekijk

Nadere informatie

Aftekenlijst. Naam:

Aftekenlijst. Naam: Aftekenlijst 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Naam: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Werkblad 1 Ventiel,

Nadere informatie

Cosis Begeleid Leren

Cosis Begeleid Leren Vaardigheidslessen: Hulp op school Om met succes je opleiding te kunnen volgen kan het voor jongeren met een psychische beperking belangrijk zijn om over een aantal specifieke vaardigheden te beschikken.

Nadere informatie

Zwijsen. jaargroep 4. naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs. rekentrainer. jij. Bezoek alle leuke dingen. Teken de weg.

Zwijsen. jaargroep 4. naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs. rekentrainer. jij. Bezoek alle leuke dingen. Teken de weg. Zwijsen jaargroep naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs! jij rekentrainer Bezoek alle leuke dingen. Teken de weg. Groep blad 1 Hoe komt de hond bij het bot? Teken. Kleur de tegels. Kleur

Nadere informatie

Werkblad Mijn talenten en werk - kwaliteitenreflectie

Werkblad Mijn talenten en werk - kwaliteitenreflectie Werkblad Mijn talenten en werk - kwaliteitenreflectie Doel: Je onderzoekt hoe jij jouw talenten kunt inzetten in je werk (nu en later). Je gaat een activiteit buiten school onderzoeken. Dit kan zijn: a.

Nadere informatie

Geheimen van de buitenverlichting. Mag het licht aan? Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.

Geheimen van de buitenverlichting. Mag het licht aan?  Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Geheimen van de buitenverlichting Mag het licht aan? www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Spreekbeurtkaart Spreekbeurtkaart: geheimen van de buitenverlichting Spreekbeurtkaart:

Nadere informatie

Schakel de cv-pomp uit. Trek de stekker uit de wandcontactdoos.

Schakel de cv-pomp uit. Trek de stekker uit de wandcontactdoos. Als je een nieuwe radiator of een ander onderdeel op de cv-installatie wilt vervangen, moet je altijd eerst het water uit de cv-installatie laten lopen. Dit heet aftappen. Als je het nieuwe onderdeel hebt

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Proefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Proefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Proefjes Jouw werkbladen in de klas In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! versie A Onderzoek in de klas Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Onderzoek

Nadere informatie

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Tuinverlichting

Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Tuinverlichting Techniek in het VMBO Projectkaart Functiekaarten Opdrachtkaarten Formulieren Colofon Deze bedrijfssimulatie Elektrotechniek is ontwikkeld in een projectenprogramma in het kader van de Regeling regionale

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-bespaar

Nadere informatie

Energie in je lichaam

Energie in je lichaam Les in het kort De leerlingen maken kennis met energiezaken in relatie tot hun eigen lichaam. Ze leren voedsel te zien als brandstof. Ze leren de relatie tussen ademhaling en inspanning kennen. Ze meten

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg

Doe- pad Watertorenweg Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 7-8 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Werkblad 13C Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Leerjaar 1 Presentaties maken Presentaties algemeen Stappenplan: wat gaan we deze week doen? Praten over presentaties en presenteren Een PowerPoint-presentatie

Nadere informatie

blad 1 Afsluitende toetsvragen bij de tentoonstelling over het NAP

blad 1 Afsluitende toetsvragen bij de tentoonstelling over het NAP blad 1 Afsluitende toetsvragen bij de tentoonstelling over het NAP docentenmateriaal: 3 niveaus, incl. antwoorden Afsluitende toetsvragen bij de tentoonstelling over het NAP De toetsvragen staan gerangschikt

Nadere informatie

Werkkaart: Tekenopdracht Golven

Werkkaart: Tekenopdracht Golven Werkkaart: Tekenopdracht Golven Lange termijn doelen: - De leerling kan kosteloos materiaal inzetten. - De leerling kan op een juiste manier materialen en middelen in zetten. - Hij gaat zorgvuldig om met

Nadere informatie

Lifestyle & Design. Future4U. Reflectieformulier. Future4U. Experimentlessen voor havo en vwo. Lifestyle & Design. In deze les.

Lifestyle & Design. Future4U. Reflectieformulier. Future4U. Experimentlessen voor havo en vwo. Lifestyle & Design. In deze les. Future4U Experimentlessen voor havo en vwo Reflectieformulier In deze les De les sluit aan bij de subdomeinen Ontwerpen (sk) en Onderzoek en ontwerp (sk). Aan welke functie-eisen moet droogshampoo voldoen?

Nadere informatie

DOWN TO EARTH LOGBOEK

DOWN TO EARTH LOGBOEK 1 DOWN TO EARTH LOGBOEK DOWN TO EARTH 2 OPDRACHT 1: plak hier de vier afbeeldingen die je verzameld hebt. Welke overeenkomsten zie je? Schrijf deze op. OPDRACHT 2: 3 vul het schema aan met 6 foto s. Bekijk

Nadere informatie

Geschiedenis en Techniek Groep 7

Geschiedenis en Techniek Groep 7 Geschiedenis en Techniek Groep 7 Water verplaatsen Grieken en Romeinen Groep 7 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over

Nadere informatie

Geheimen van de kopieermachine. De techniek van het na-apen. www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.

Geheimen van de kopieermachine. De techniek van het na-apen. www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Geheimen van de kopieermachine De techniek van het na-apen www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Spreekbeurtkaart Geheimen van de kopieermachine De techniek van het

Nadere informatie

Overeenkomst OTIB-online Voor uw gemak en zekerheid

Overeenkomst OTIB-online Voor uw gemak en zekerheid 1 Graag doornemen 2 Invullen en ondertekenen 3 Aan OTIB sturen per mail of per post in bijgaande envelop Overeenkomst OTIB-online Voor uw gemak en zekerheid www.otib-online.nl Waarom deze overeenkomst?

Nadere informatie

Graphics. Small Basic graphics 1/6

Graphics. Small Basic graphics 1/6 Small Basic graphics 1/6 Graphics Naast het werken met tekst kan je in Small Basic ook werken met grafische elementen: lijnen, vormen en kleuren. Hierbij gebruik je het grafische venster met de witte achtergrond.

Nadere informatie

Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op.

Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op. Werkblad opdracht 1 opdracht 1 Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op. opdracht 2 Waar ben je benieuwd naar? Wat zou je willen leren als het gaat over

Nadere informatie

Opdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed.

Opdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed. D S T R K C N T Opdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed. 1. Welk grafmonument staat op welke foto? Schrijf de goede

Nadere informatie

Werkbladen In de klas. Proefjes. Naam. groep 7-8. School. Klas. Versie A

Werkbladen In de klas. Proefjes. Naam. groep 7-8. School. Klas. Versie A Proefjes groep 7-8 Naam School Werkbladen In de klas Versie A Klas Onderzoek in de klas Wetenschappelijk onderzoek wordt vaak in een laboratorium gedaan. Maar sommige onderzoeken kun je ook thuis of in

Nadere informatie

Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8

Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8 Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8 Colofon Titel: Plant in de klas - Instructieblad leerkracht, groep 6/7/8 Auteurs: Nienke van den Berg Hilde Spitters (NIGZ) Redacteuren: John Luteijs

Nadere informatie

Wat u kunt doen tegen vocht in uw woning

Wat u kunt doen tegen vocht in uw woning Vochtproblemen Wat u kunt doen tegen vocht in uw woning Ventileren is belangrijk Misschien merkt u het niet, maar in ieder huis is vocht aanwezig. Te veel vocht in de woning kan op termijn problemen geven.

Nadere informatie

Leerlingboekje Sonnenborgh

Leerlingboekje Sonnenborgh Leerlingboekje Sonnenborgh Hoe komen we aan de gegevens op deze weerkaart en wat vertellen die ons over het weer? Tijdens je bezoek aan Sonnenborgh ga je het ontdekken! Legenda De letters L en H geven

Nadere informatie

Geheimen van de oven. Gebakken in hete lucht. www.praktischtechniek.nl. Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.

Geheimen van de oven. Gebakken in hete lucht. www.praktischtechniek.nl. Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Geheimen van de oven Gebakken in hete lucht www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Spreekbeurtkaart Spreekbeurtkaart: Techniek in de keuken: de oven Spreekbeurtkaart:

Nadere informatie

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1: lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan

Nadere informatie

junior dijkdenkers Dit werkboek is van:... Groep:... School:...

junior dijkdenkers Dit werkboek is van:... Groep:... School:... junior dijkdenkers Dit werkboek is van:... Groep:... School:... De Grebbedijk Waar ligt op de kaart hieronder de Grebbedijk? Markeer die met een opvallende kleur. Waar staat jouw huis? Zet een kruisje

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Luister naar het lied. Geef aan welke van de onderstaande woorden in het lied voorkomen.

Luister naar het lied. Geef aan welke van de onderstaande woorden in het lied voorkomen. 1 JURK! Dit is het leven werkblad 1 Luister naar het lied. Geef aan welke van de onderstaande woorden in het lied voorkomen. bootjes loodjes baas chef reis vakantie lucht vlucht zucht leven streven zweven

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen over de tekst

Tekst lezen en vragen stellen over de tekst Voorspellen Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. Let op de titel, de kopjes en het plaatje. Tekst lezen en vragen stellen over de tekst 1. Lees de uitleg. Tijdens het lezen van een tekst,

Nadere informatie

WERKBLAD pingo. naam. Heel lang geleden was het hier erg koud. Dat noemen we de ijstijd. Er waren heuvels, heel bijzondere heuvels.

WERKBLAD pingo. naam. Heel lang geleden was het hier erg koud. Dat noemen we de ijstijd. Er waren heuvels, heel bijzondere heuvels. WERKBLAD pingo Heb je wel eens gehoord van een pingo? Pingo betekent heuvel die groeit. Het is een woord uit de taal van de Eskimo s of Inuït. Dat lijkt ver weg, maar pingo s zijn heel dichtbij geweest!

Nadere informatie

Geheimen van het pretpark. Een beetje misselijk. www.praktischtechniek.nl. Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.

Geheimen van het pretpark. Een beetje misselijk. www.praktischtechniek.nl. Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Geheimen van het pretpark Een beetje misselijk www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Onderzoeksrapport Geheimen van het pretpark Een beetje misselijk www.praktischtechniek.nl

Nadere informatie

Winkelen in het bos?

Winkelen in het bos? Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.

Nadere informatie

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Constructies

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Constructies Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Ontwerpen Natuur In Nederland vind je verschillende natuurgebieden. Een voorbeeld van een natuurgebied is De Biesbosch. Het gebied

Nadere informatie

Leergebied: West Nederland. Besturing. In oude tijden droegen de mensen geen horloges. Toch konden ze de tijd meten!

Leergebied: West Nederland. Besturing. In oude tijden droegen de mensen geen horloges. Toch konden ze de tijd meten! Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: West Nederland Besturing Ontwerpen Geschiedenis Toepassen Reflectie In oude tijden droegen de mensen geen horloges. Toch konden ze de tijd meten! A. Waarom

Nadere informatie

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 1 - WERKBLAD 1

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 1 - WERKBLAD 1 THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 1 - WERKBLAD 1 Naam: Groep: ONTSTAAN VAN & LEVEN IN DE DELTA (1000 VOOR CHRISTUS TOT 1599 NA CHRISTUS) Een moeras waar de Romeinen hun neus voor ophaalden is een van de

Nadere informatie

TimeRime: uitleg voor de leerling

TimeRime: uitleg voor de leerling TimeRime: uitleg voor de leerling Lesdoel: je leert een tijdlijn maken met het programma Timerime. TimeRime is een website waar je je eigen tijdlijn kunt maken. Dat kan de tijdlijn van je eigen leven zijn,

Nadere informatie

Werkblad talentenjacht - kwaliteitenreflectie

Werkblad talentenjacht - kwaliteitenreflectie Werkblad talentenjacht - kwaliteitenreflectie Doel: Je verzamelt informatie over jouw talenten door het inzetten van jouw netwerk. a. Kies drie personen uit jouw netwerkcirkel, verdeeld over thuis (familie),

Nadere informatie

Overeenkomst OTIB-online Voor uw gemak en zekerheid

Overeenkomst OTIB-online Voor uw gemak en zekerheid 1 Graag doornemen 2 Invullen en ondertekenen 3 Aan OTIB sturen per mail of per post in bijgaande envelop Overeenkomst OTIB-online Voor uw gemak en zekerheid www.otib-online.nl Waarom deze overeenkomst?

Nadere informatie

Lesdeal Koningsdag 2018

Lesdeal Koningsdag 2018 Lesdeal Koningsdag 2018 Groep 4 t/m 8 Koningsdag is een speciale dag in Nederland! Op deze dag, 27 april, is koning Willem- Alexander jarig en viert hij zijn verjaardag met het hele land. Dit heb je waarschijnlijk

Nadere informatie

Lesbrief Hygiene op het werk

Lesbrief Hygiene op het werk Lesbrief Hygiene op het werk [bij pagina 5] Wat betekent hygiëne? Waarom is hygiëne op het werk belangrijk? Waarom is het belangrijk dat je schoon bent? Waarom is het belangrijk dat jij en je collega s

Nadere informatie

Mens & Medisch. Future4U. Reflectieformulier. Future4U. Experimentlessen voor havo en vwo. Mens & Medisch. In deze les. Inhoud. www.exactwatjezoekt.

Mens & Medisch. Future4U. Reflectieformulier. Future4U. Experimentlessen voor havo en vwo. Mens & Medisch. In deze les. Inhoud. www.exactwatjezoekt. Future4U Experimentlessen voor havo en vwo Reflectieformulier In deze les De les sluit aan bij de sub domeinen Chemisch rekenen (sk), Eigenschappen en modellen (sk) en Onderzoek en ontwerp (sk). Aan de

Nadere informatie

Comfort & Safety en Low Vision. De vergrijzing zal leiden tot een explosieve zorgvraag. Dit vraagt om een creatieve aanpak.

Comfort & Safety en Low Vision. De vergrijzing zal leiden tot een explosieve zorgvraag. Dit vraagt om een creatieve aanpak. Comfort & Safety en Low Vision WONING De vergrijzing zal leiden tot een explosieve zorgvraag. Dit vraagt om een creatieve aanpak. Waarom een Comfort & Safety en Low Vision woning? We worden steeds ouder.

Nadere informatie

Geheimen van het schooltheater. Achter de schermen. www.praktischtechniek.nl. Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.

Geheimen van het schooltheater. Achter de schermen. www.praktischtechniek.nl. Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Geheimen van het schooltheater Achter de schermen www.praktischtechniek.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs. Spreekbeurtkaart Spreekbeurtkaart: geheimen van techniek in het schooltheater

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ WERKEN IN DE SCHOONMAAK

LESBRIEF BIJ WERKEN IN DE SCHOONMAAK LESBRIEF BIJ WERKEN IN DE SCHOONMAAK SCHOONMAKEN THUIS - Noem drie verschillen tussen schoonmaken thuis en schoonmaken voor je werk. - Kijk thuis in de kast met schoonmaakmiddelen. Schrijf vier middelen

Nadere informatie

Techniek? Electrospel. Voorbereidende doe-les groep 8. [Geef tekst op]

Techniek? Electrospel. Voorbereidende doe-les groep 8. [Geef tekst op] Techniek? Electrospel Voorbereidende doe-les groep 8 [Geef tekst op] Inhoud van de Doe-les Elektriciteit In deze doe-les ga je aan de gang met techniek om je heen. We gaan daarbij vooral kijken naar elektriciteit

Nadere informatie

REIS DOOR DE TIJD WERKBLAD DE BEVER: 1. WELKOM TERUG! Bekijk het clipje De bever, weer thuis in onze delta

REIS DOOR DE TIJD WERKBLAD DE BEVER: 1. WELKOM TERUG! Bekijk het clipje De bever, weer thuis in onze delta WERKBLAD DE BEVER: REIS DOOR DE TIJD Naam Groep 1. WELKOM TERUG! De bever, weer thuis in onze delta A. Wat hebben de zeearend en de bever met elkaar gemeen? B. Waarom werd er vroeger op de bever gejaagd?

Nadere informatie

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning!

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,

Nadere informatie

Lesbrief Robotje. Opdracht 1: voorkant opdrachtkaart

Lesbrief Robotje. Opdracht 1: voorkant opdrachtkaart Lesbrief Robotje Wist je dat het woord robot ooit bedacht is door een toneelschrijver, voor een toneelstuk! Namelijk in 1921 door de Tsjechische toneelschrijver Karel Čapek voor zijn voorstelling R.U.R.

Nadere informatie

Aardrijkskunde Toets. Leontine Helmer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/67408

Aardrijkskunde Toets. Leontine Helmer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/67408 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Leontine Helmer 15 October 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67408 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.

Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie

Nadere informatie

Actualiteit? Beeld je in! Malala

Actualiteit? Beeld je in! Malala Actualiteit? Beeld je in! Malala In dit document vind je de verwerkingsopdrachten bij het bord op Pinterest Actualiteit? Beeld je in! Malala. Op dat bord zie je allemaal beelden. Als je op een beeld tikt

Nadere informatie

Mobility. Wat zij willen is zelfstandig wonen en zich prettig en veilig voelen. Ze zijn met een beetje hulp verder prima in staat zichzelf te redden.

Mobility. Wat zij willen is zelfstandig wonen en zich prettig en veilig voelen. Ze zijn met een beetje hulp verder prima in staat zichzelf te redden. Mobility & COPD WONING Wat zij willen is zelfstandig wonen en zich prettig en veilig voelen. Ze zijn met een beetje hulp verder prima in staat zichzelf te redden. Waarom een Mobility & COPD woning? De

Nadere informatie

WERKBLAD mijn landschap

WERKBLAD mijn landschap WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een

Nadere informatie

Het weer. Expertgroep 4: Wind. Naam leerling:... Leden expertgroep:..

Het weer. Expertgroep 4: Wind. Naam leerling:... Leden expertgroep:.. Expertgroep 4: Wind Naam leerling:...... Leden expertgroep:.. De voorbereiding In het weerbericht hoor je de weerman of weervrouw soms zeggen: Morgen is er kans op harde windstoten. Maar wat is wind eigenlijk?

Nadere informatie

Lesideeën beroepenkaarten WERKEND NEDERLANDS

Lesideeën beroepenkaarten WERKEND NEDERLANDS Lesideeën beroepenkaarten WERKEND NEDERLANDS Lesidee: Wat is weg? Speel dit spel met een klein groepje. Leg steeds vijf tot acht kaarten open op tafel. Geef de cursisten even de tijd om alle foto s in

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg

Doe- pad Watertorenweg Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 1-2 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Milieu in opdracht van gemeente Harderwijk. Wij hebben

Nadere informatie

De regenworm en zijn moeder

De regenworm en zijn moeder 14 Annie M.G. Schmidt De regenworm en zijn moeder werkblad 1 Luister naar het gedicht en lees mee met de tekst. Vul de ontbrekende woorden in. De regenworm en zijn moeder Annie M.G. Schmidt (1) was een

Nadere informatie

Aftekenlijst

Aftekenlijst Aftekenlijst 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Naam: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Werkblad 1 Ik en water

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg

Doe- pad Watertorenweg Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 3-4 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

Uitvinders HANDIGHEIDJES

Uitvinders HANDIGHEIDJES Naam: HANDIGHEIDJES Bekijk het clipje: Handigheidjes Groep: LES 5 - WERKBLAD 1 a) Wat vind jij een goede uitvinding? b) Heb jij klittenband aan jouw kleding of spullen? schoenen gymschoenen jas tas iets

Nadere informatie