Techniek in het VMBO. Bedrijfssimulatie Gevelkraan

Transcriptie

1 Techniek in het VMBO

2 Projectkaart Functiekaarten Opdrachtkaarten Formulieren Instructiekaarten

3 Colofon Deze bedrijfssimulatie Instalektro is ontwikkeld in het kader van het Impulsproject Installatietechniek / Instalektro. Projectleiding C. van de Graaf & Partners, Amstelveen Idee C. van de Graaf & Partners, Amstelveen OTIB, Woerden Opleidingskundige realisatie C. van de Graaf & Partners, Amstelveen Inhoud C.A.G.M. Laros Tutorial Opleidingen & Advies BV, Enschede Inhoudelijke redactie Platform Technische Installaties OTIB, Woerden Ontwerp Hollands Lof ontwerpers bv, Haarlem Vormgeving / Drukken Accentdesign, Mijdrecht Verweij Printing, Mijdrecht Platform Technische Installaties April 2008

4 Projectkaart

5 Projectkaart Situatie Meneer en mevrouw Van Schoonhoven zijn net verhuisd. Ze gaan bij hun nieuwe huis de tuin opnieuw aanleggen. Alle tegels moeten eruit en ze willen daarvoor in de plaats veel planten en bloemen. Aan de buitenkant van het huis, naast de keukendeur, zit een gevelkraan. Hier kunnen ze de tuinslang op aansluiten. De gevelkraan is oud en nodig aan vervanging toe. Meneer en mevrouw Van Schoonhoven vragen bij installatiebedrijf Rovers & Zonen een offerte. Na een prettig gesprek met de heer Rovers nemen ze het besluit. Het installatiebedrijf gaat de oude gevelkraan vervangen door een nieuwe. Jullie zijn de monteurs van installatiebedrijf Rovers & Zonen die de gevelkraan gaan vervangen. Functies Monteur Assistent-monteur Tijd 10 uur Eindproduct Een nieuwe gevelkraan Stappen Waterleiding afsluiten en aftappen Een gevelkraan monteren en aansluiten In werking stellen installatie Opleveren installatie met gebruiksaanwijzing Wensen eisen Een tevreden klant Installatie volgens opdracht en geldende regels zoals NEN 1006 Arbo normen Juiste beroepshouding

6 Projectkaart Opdrachtkaarten Dit zijn kaarten om mee te werken. Offertefase Gesprek met projectleider / klant Uitvoeringsfase Projectplanning Materialen & Materieel Montage / productie Testen Gebruiksaanwijzing Opleveringsfase Projectoplevering Interne administratie Evaluatiefase Projectevaluatie Formulieren Dit zijn formulieren om te kopiëren. Voorbereiding gesprek met projectleider / klant Gespreksverslag Installatietekening Projectplanning Weekstaat Installatietekening Magazijnbon Weekstaat Installatietekening Weekstaat Weekstaat Gebruiksaanwijzing Weekstaat Gebruiksaanwijzing Weekstaat Weekstaat Magazijnbon Evaluatieformulier

7 Functiekaarten

8 Functiekaart Monteur Als monteur ben je vooral bezig met het monteren van de installatie. Maar ook moet je contact met de klant onderhouden en de planning bewaken. Taken Onderhouden contact met de klant. Uitvoeren installatiewerkzaamheden volgens NEN Signaleren fouten en onveilige situaties. Verantwoordelijkheid dragen voor eigen installatiewerkzaamheden en veilige werkomgeving. Ondersteunen collega-monteurs bij het uitvoeren van installatiewerkzaamheden. Opleveren van de installatie. Opstellen gebruiksaanwijzing. Zorgdragen voor naleving van de planning. Verantwoorden van de uren. Aandachtspunten In de offerte staat: de opdracht van de klant; het aantal uren dat je mag besteden; de materialen die je nodig hebt. Als monteur moet je goed op deze punten letten.

9 Functiekaart Assistent-monteur Als assistent-monteur ben je vooral bezig met het monteren van de installatie. Maar je moet ook bijhouden hoeveel uur je werkt en welke materialen je gebruikt. Taken Uitvoeren installatiewerkzaamheden volgens NEN Signaleren fouten en onveilige situaties. Verantwoordelijkheid dragen voor eigen werkzaamheden. en veilige werkomgeving. Ondersteunen monteurs bij het uitvoeren. van installatiewerkzaamheden. Verantwoorden van de uren. Opruimen van de overgebleven materialen. Aandachtspunten Kwaliteit eigen werk. Goede samenwerking met collega s.

10 Opdrachtkaarten

11 Opdrachtkaart Gesprek met projectleider / klant Wat is de opdracht? Jullie hebben de opdracht gekregen. Om de opdracht goed te kunnen uitvoeren gaan jullie samen het gesprek voorbereiden. Hebben jullie alle informatie van de projectleider / klant gekregen? Of ontbreekt er nog informatie en moeten jullie nog een gesprek met de projectleider / klant voeren? De monteur voert het gesprek. Stappen 1 Bereid samen het gesprek voor. Voorbereiding gesprek met de projectleider / klant 2 Voer het gesprek. 3 Maak een verslag van het gesprek. Gespreksverslag gesprek met projectleider / klant 4 Maak een schets van de installatie. Installatietekening Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden Voorbereiden van een gesprek Vragen stellen Luisteren Symbolen benoemen en gebruiken Jezelf voorstellen Voeren van een kennismakingsgesprek

12 Opdrachtkaart Gesprek met projectleider / klant Aandachtspunten Lees de opdracht goed door. Bedenk wat je al weet van de klant, installatie en planning. Bedenk de vragen die je nog nodig hebt om aan de slag te gaan. Bereid de introductie en afsluiting van het gesprek voor door te oefenen of het uit te schrijven.

13 Opdrachtkaart Projectplanning Hoe ziet de planning eruit? Voordat jullie beginnen met installeren, moeten jullie de werkzaamheden plannen. De projectleider heeft al een projectplanning gemaakt. Bekijk deze planning en vul de geplande uren in. Stappen 1 Vul samen de projectplanning in. Projectplanning 2 Bespreek de planning met de projectleider. 3 Gaan jullie akkoord met de planning? Zet dan een paraaf onder de projectplanning. Laat de projectleider ook paraferen. Projectplanning 4 Spreek af dat jullie allebei de weekstaat bijhouden en de materiaallijst invullen. 5 Werk de weekstaat bij. Weekstaat Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden Plannen Planning maken Taken verdelen Eigen mening geven

14 Opdrachtkaart Projectplanning Aandachtspunten Houd bij het maken van de projectplanning rekening met momenten (uren) waarvan je nu al weet dat je niet aan het project kunt werken. Schrijf kort en duidelijk op wie welke werkzaamheden heeft uitgevoerd.

15 Opdrachtkaart Materialen en materieel Wat hebben we nodig? Om de installatie te kunnen monteren heb je nodig: materialen (buis, draad, montagematerialen); materieel (ladder, speciaal gereedschap); gereedschappen. Jullie gaan bepalen wat er nodig is en bestellen dit bij het magazijn. Stappen 1 Stel vast welke materialen jullie nodig hebben. Kijk nog eens naar de installatietekening! Installatietekening 2 Bepaal hoeveel materiaal jullie nodig hebben. 3 Vul de magazijnbon in. Magazijnbon 4 Schrijf op welk materieel en gereedschap nodig is. Magazijnbon 5 Bestel het materiaal, gereedschap en materieel. 6 Werk de weekstaat bij. Weekstaat

16 Opdrachtkaart Materialen en materieel Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden Productinformatie (catalogus) Bestelsystemen van de groothandel Installatietekening maken Aandachtspunten Bestel alleen noodzakelijk materiaal. Denk aan de veiligheid bij de installatie (beschermingsmiddelen).

17 Opdrachtkaart Montage / productie Aan de slag! Jullie hebben de werkzaamheden voorbereid: de planning is klaar; het materiaal is besteld. Jullie gaan nu samen de installatie monteren. De monteur geeft instructies aan de assistent-monteur. Stappen 1 Bekijk de tekening van de installatie. Installatietekening 2 Sluit de waterleiding en tap deze af. 3 Demonteer de oude gevelkraan. 4 Monteer de gevelkraan. 5 Sluit de gevelkraan aan. 6 Werk de weekstaat bij. Weekstaat Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden Afpersing waterleiding Onderdruk Bevriezing Aftappen waterleiding Hennep & fitterskit aanbrengen Teflontape aanbrengen Monteren gevelkraan

18 Opdrachtkaart Montage / productie Aandachtspunten Overleg met elkaar wat de beste volgorde is. Spreek af wie wat gaat doen. Houd je eigen urenregistratie bij. Veiligheid. Mors geen water bij het aftappen. Draag verantwoording voor productie en kwaliteit.

19 Opdrachtkaart Testen Werkt het goed? Jullie hebben de gevelkraan geïnstalleerd. Maar werkt de installatie goed? Of ontbreekt er nog iets? Samen met de docent stellen jullie de installatie in bedrijf en controleren jullie of de installatie goed werkt. Stappen 1 Breng de waterleiding weer op druk. 2 Controleer de waterinstallatie op dichtheid. 3 Bij lekkage: fout opsporen en herstellen. 4 Maak gereed voor oplevering. 5 Werk de weekstaat bij. Weekstaat Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden Waterleiding op druk zetten Fouten zoeken Storing verhelpen Overleggen met een collega Eigen mening geven Eigen werk evalueren

20 Opdrachtkaart Testen Aandachtspunten Controleer de afsluiter op lekkage. Deze lekt soms bij de pakkingsdrukker. Draai de pakkingsdrukker niet te strak aan. Je moet de sluiter nog met de hand open en dicht kunnen draaien. Ruim de werkplek op.

21 Opdrachtkaart Gebruiksaanwijzing Hoe werkt het? De installatie is klaar. En werkt! Maar weet de klant ook hoe de installatie werkt? De monteur maakt nu de gebruiksaanwijzing voor de klant. Stappen 1 Maak de gebruiksaanwijzing. Gebruiksaanwijzing 2 Werk de weekstaat bij. Weekstaat Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden Technische gegevens onderdelen Aandachtspunten Let op het schriftelijke taalgebruik. Leg kort uit hoe de installatie werkt. Geef duidelijk aan wat de klant moet doen als de installatie niet meer werkt. Zorg ervoor dat het werk er verzorgd uitziet.

22 Opdrachtkaart Projectoplevering Lever de installatie op! Nu gaan jullie de installatie bij de klant opleveren. Bij de oplevering licht je ook de gebruiksaanwijzing toe. Stappen 1 Spreek met de klant af wanneer jullie de installatie gaan opleveren. 2 Leg aan de klant uit hoe de installatie werkt en laat dit zien. Gebruiksaanwijzing 3 Werk de weekstaat bij. Weekstaat Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden In bedrijf stellen De werking van de installatie aan de klant vertellen Aandachtspunten Laat de klant zien wat de belangrijkste onderdelen van de installatie doen. Vertel de klant wat hij moet doen om de installatie te bedienen. Vertel kort wat er in de gebruiksaanwijzing staat.

23 Opdrachtkaart Interne administratie Rond het project af! De installatie is aan de klant opgeleverd. Nu moet alleen de interne administratie nog bijgewerkt worden. Jullie vullen de laatste gegevens in op de weekstaat en op de magazijnbon. Stappen 1 Verzamel de weekstaten (monteur). Weekstaat 2 Reken uit hoeveel uur aan de opdracht is besteed (monteur). Weekstaat 3 Vul op de magazijnbon in welke materialen over zijn (monteur). Magazijnbon 4 Breng de overgebleven materialen en gereedschappen terug naar het magazijn (assistent-monteur). 5 Lever de weekstaten en de magazijnbon in bij de projectleider (monteur). Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden Administratie Aandachtspunten Ga zorgvuldig om met het materiaal. Het project dient binnen de geplande tijd af te zijn.

24 Opdrachtkaart Projectevaluatie En hoe is alles gegaan? Jullie hebben de verklikker geïnstalleerd in de kamer. En jullie hebben vastgesteld: hoeveel uur jullie aan het project hebben besteed; hoeveel materialen jullie hebben gebruikt. Niet gebruikt materiaal en materieel is weer terug in het magazijn. Is alles opgeruimd? Dan is het nu tijd om terug te kijken op de uitvoering van het project. Stappen 1 Maak een afspraak met de projectleider of docent. 2 Kijk samen terug op de uitvoering van het project. Evaluatie 3 Bespreek het evaluatieformulier met de projectleider of docent. Bronnen Begrippen Informatiebronnen Vakmatige vaardigheden Evaluatie Eigen werk evalueren Luisteren Eigen mening geven Aandachtspunten Bedenk van te voren wat je wilt zeggen. Denk aan de juiste omgangsvormen.

25 Formulieren

26 Formulier Voorbereiding gesprek met klant projectleider / klant 1 Wie is de klant (aantal inwoners, leeftijd, randvoorwaarden werkzaamheden, enz.)? 2 Wanneer moet de installatie klaar zijn? 3 Wat is de opdracht van de klant? 4 Aan welke technische specificaties moet de installatie voldoen? 5 Welke materialen gaan jullie gebruiken?

27 Formulier Voorbereiding gesprek met projectleider / klant 6 Welk extra gereedschap en materieel hebben jullie nodig? 7 Zijn er vragen die jullie niet konden beantwoorden? Welke informatie over de opdracht ontbreekt nog? Weet je al: Waar de installatie komt? 8 Welke vragen gaan jullie aan de projectleider / klant stellen?

28 Formulier Gespreksverslag Gesprek met: Gesproken over: Datum: Plaats: 1 Welke vragen hebben jullie gesteld? 2 Beschrijf kort de informatie die jullie hebben verzameld.

29 Formulier Installatietekening Schets de installatie.

30 Formulier Projectplanning Namen: Project: Projectnummer: Activiteit Wie Geplande tijd Tijd p.p. Afspraak maken met de klant Planning bespreken Materialen en gereedschappen bestellen Waterleiding afsluiten en aftappen Gevelkraan monteren en aansluiten Waterleiding onder druk zetten Ontluchten Testen Gebruiksaanwijzing maken Project opleveren Interne administratie Evaluatie Monteur, Assistent-monteur Monteur, Assistent-monteur Monteur, Assistent-monteur Monteur, Assistent-monteur Monteur, Assistent-monteur Monteur, Assistent-monteur Monteur, Assistent-monteur Monteur Monteur Monteur, Assistent-monteur Monteur, Assistent-monteur Totaal 10 uur Paraaf monteur: Paraaf assistent-monteur: Paraaf projectleider:

31 Formulier Weekstaat Namen: Project: Projectnummer: Week: Datum Functie Uitgevoerde werkzaamheden Uren Totaal aantal uren

32 Formulier Magazijnbon Naam aanvrager: Levering: Project: Projectnummer: Datum: Retour: Materialen / componenten / toestellen / etc. Aantal Omschrijving Over Speciaal gereedschap / materieel Aantal Omschrijving Over Paraaf aanvrager: Paraaf magazijnmedewerker: Tweede paraaf retour magazijnbon Tweede paraaf retour magazijnbon

33 Formulier Gebruiksaanwijzing Naam: Datum: Project: Beschrijf de werking van de installatie voor de klant. Beschrijf wat de klant moet doen tegen bevriezing van de installatie.

34 Formulier Gebruiksaanwijzing Maak een tekening van de waterinstallatie.

35 Formulier Evaluatie Namen: Project: Projectnummer: Week / weken: 1 Waren de taken aan het begin van het project voor iedereen duidelijk? Ja / Nee Nee, wat niet? 2 Wat vonden jullie moeilijk? 3 Welke werkzaamheden waren makkelijk?

36 Formulier Evaluatie 4 Hoe verliep de samenwerking? a. Wat ging goed? b. Wat ging minder goed? 5 Wat zouden jullie de volgende keer anders doen? 6 Hebben jullie de planning gehaald? Ja: Waardoor komt dat? Nee: Welk deel van de planning hebben jullie niet gehaald? En hoe komt dat?

37 Formulier Evaluatie 7 Wat hebben jullie van dit project geleerd? 8 Welke onderdelen of werkzaamheden vonden jullie het leukst om uit te voeren?

38 Instructiekaarten

39 Instructiekaart elektrotechniek sanitairtechniek verwarmingstechniek watertechniek Aftappen waterleiding Eigenschappen Bij aftappen van de waterleiding laat je de waterleiding leeg lopen. Daarna kun je werkzaamheden verrichten aan de leiding, zoals het vervangen van een kraan. De manier van aftappen hangt af van de plaats waar de kraan zit. Bekijk de installatie en kies voor de juiste methode. Stappen Toevoerleiding onder de kraan 1 Zet de afsluiter dicht door deze rechtsom te draaien. 2 Houd een bakje onder de aftapkraan. 3 Zet de aftapkraan iets open. 4 Zet de kraan open om de leiding te beluchten. 5 Zet de aftapkraan en de kraan dicht als de leiding leeggelopen is. Toevoerleiding boven de kraan Als de toevoerleiding boven de kraan zit, werk je als volgt: 1 Zet de afsluiter dicht door deze rechtsom te draaien. 2 Houd een bakje onder de kraan. 3 Zet de kraan iets open. 4 Zet de aftapkraan open om de leiding te beluchten. 5 Zet de aftapkraan en de kraan dicht als de leiding leeggelopen is.

40 Instructiekaart elektrotechniek sanitairtechniek verwarmingstechniek watertechniek Aftappen waterleiding Aandachtspunten Als er meer kranen op de leiding aangesloten zijn, moet je altijd de kraan op het hoogste en op het laagste punt gebruiken om de leiding leeg te laten lopen.

41 Instructiekaart elektrotechniek sanitairtechniek verwarmingstechniek watertechniek Monteren gevelkraan Eigenschappen Een gevelkraan bevindt zich aan de buitenkant van het huis. De kraan wordt vaak gebruikt om een tuinslang op aan te sluiten. Bij lage temperaturen dient de leiding afgesloten en afgetapt te worden tegen bevriezing. Stappen 1 Draai de kraan helemaal in de kom en tel het aantal slagen. 2 Draai de kraan terug. 3 Wikkel hennep of tape om de schroefdraad van de kraan. 4 Draai de gevelkraan in de kom en gebruik net zoveel slagen als je de eerste keer geteld hebt. 5 Controleer of de kraan precies recht staat. Aandachtspunten Zet de kraan precies recht. Je mag hem indien nodig terug draaien. Verwijder overtollig hennep of tape. Nieuwe kranen zijn meestal voorzien van pakkingsmateriaal.

42 Instructiekaart elektrotechniek sanitairtechniek verwarmingstechniek watertechniek Waterleiding op druk zetten Eigenschappen Als je een waterleiding op druk zet, laat je eerst de lucht ontsnappen. Dit heet ontluchten. Stappen 1 Controleer of alle kranen dicht staan. 2 Controleer of de aftapkraan gesloten is. 3 Zet de afsluiter een beetje open. 4 Zet de bovenste kraan van de leiding open en wacht tot er water uit komt. 5 Zet de afsluiter volledig open als de lucht uit de leiding is. Aandachtspunten Let op lekkages.

43 Instructiekaart elektrotechniek sanitairtechniek verwarmingstechniek watertechniek Hennep en fitterkit aanbrengen Eigenschappen Hennep gebruik je om een leiding waterdicht te maken. Hennep kun je alleen gebruiken voor waterleidingen. Stappen 1 Neem een paar draden hennep en pluis het uit. 2 Wikkel de hennep om de schroefdraad. Begin aan één kant van de buis en wikkel de hennep rechtsom Ga door tot je het eind van de schroefdraad bereikt. 4 Doe de fitterskit op de buitenkant van de hennep en maak de opening vrij. 5 Draai de fitting zover op de buis dat de schroefdraad nog net zichtbaar blijft. 4 6 Verwijder de overtollige hennep met een zaagblad. Aandachtspunten Je mag een stukje terugdraaien als je een buis of fitting moet uitlijnen. Bij een goede verbinding zie je geen hennep, maar wel een stukje schroefdraad. 5 6

44 Instructiekaart elektrotechniek sanitairtechniek verwarmingstechniek watertechniek Teflontape aanbrengen Eigenschappen Teflontape gebruik je om een leiding af te sluiten. Teflontape kun je zowel voor waterleidingen als gasleidingen gebruiken. Stappen 1 Wikkel de teflontape om de schroefdraad. 1 2 Wikkel altijd rechtsom, met de schroefdraad naar je toe. Begin aan één kant van de buis. 3 Houd de teflontape tijdens het wikkelen goed strak. 4 Ga door tot je het eind van de schroefdraad bereikt. 2 5 Draai de fitting in één keer goed op de schroefdraad. Aandachtspunten Je mag nooit terugdraaien. Als je een buis of fitting moet uitlijnen, dien je het in een keer goed te doen. Zodra je terug draait, gaat de verbinding lekken. Als je de teflontape niet in de juiste richting draait, krijg je geen gasdichte of waterdichte leiding. 3 4

45 Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf Postbus AK Woerden T F E servicedesk@otib.nl I In OTIB zijn vertegenwoordigd: