De Reigershoeve: top dementiezorg waar medewerkers trots op kunnen zijn

Transcriptie

1 De Reigershoeve: top dementiezorg waar medewerkers trots op kunnen zijn Op basis van persoonlijke ervaringen met dementiezorg besloten vader Henk en dochter Dieneke Smit een eigen voorziening op te zetten, waarin ze de dementiezorg precies konden vormgeven zoals hen dat voor ogen stond. Het kostte hen 7 jaar om deze droom te verwezenlijken, maar wie een bezoek brengt aan de landelijk gelegen scharrelboerderij De Reigershoeve in Heemskerk, ziet dat ze er volledig in zijn geslaagd. Dieneke en Henk Smit Wie rondloopt op het prachtige landgoed van de Reigershoeve, loopt de kans her en der een bloem aan te treffen tussen de verschillende groenten die er worden verbouwd. Twee en een half jaar geleden was dit nog een bollenveld, zegt Dieneke Smit. Samen met haar vader Henk Smit heeft ze ervoor gezorgd dat er nu een ruim opgezette woonlocatie is voor 27 mensen met dementie. Op het binnen de beschutting open terrein hebben zij de beschikking over mooie woningen, een café, zitjes binnen en buiten, een groentetuin, een kas, een schommelbank en speelgelegenheden voor de kleinkinderen. Dieneke en Henk hadden een heel persoonlijke reden om deze voorziening op te zetten. Diverse van onze familieleden zijn getroffen door dementie, vertelt Dieneke. Henk s moeder belandde hierdoor in een verpleeghuis met de klassieke setting van 4 bedden op een kamer en een nachtkastje, een prikbord en een kledingkast als enige ruimten voor haar persoonlijke bezittingen. Ik was een kind toen zij daar kwam te wonen en ik vond het er altijd een beetje eng. Een aantal jaar later belandde mijn opa, Henk s schoonvader, wegens dementie in een verpleeghuis toen hij 73 jaar was. Mijn idee was eerst dat dementie maakte dat je je niet goed voelt. Maar doordat hij achter elkaar in 3 verschillende huizen verbleef, zag ik welke invloed de omgeving heeft op hoe iemand met dementie zich voelt. In het eerste huis werd hij kalm gehouden met medicatie, in het tweede werd hij als agressief bestempeld. Ons idee was dat hij zich verveelde en naar buiten wilde. In het derde huis werd hij na zorgvuldige observatie anders benaderd en veranderde hij in een lieve oude man. Wel werd hij vaak vastgebonden. Voor zijn veiligheid, werd ons verteld.

2 Lerende organisatie Alsof dit al niet voldoende redenen waren om de zorg voor mensen met dementie anders vorm te geven, werd ook nog Henk s broer ziek. Bij hem was het frontotemporale dementie, vertelt Henk, hij overleed op zijn 64 ste. Niet in een verpleeghuis, want hij had gezien hoe het onze moeder daar was vergaan, dus hij koos voor euthanasie. Al met al hebben we dus voldoende zorg gezien die we niet goed vonden. Wij wilden iets opzetten dat we wél goed vonden. Dieneke: Heel belangrijk hierbij vonden we dat er mensen zouden werken die verstand hebben van dementie, iets waarvan we in de bestaande huizen zagen dat dit niet altijd het geval was. En we vonden het belangrijk dat de bewoners een gevoel van vrijheid zouden ervaren. Een boerderij is dus ideaal dachten we, want daar is veel te zien en te beleven. Ik werkte in die tijd bij het Trimbos Instituut, waar ik onderzoek deed naar dementie. In dat kader bezocht ik onder andere de zorgboerderij De Hagert in Wijchen. Wat ik daar aantrof, was een lerende organisatie waar de bewoners zich vrij over het terrein konden bewegen. En ze hadden oog voor ontschotting: naast mensen met dementie woonden ook mensen met een verstandelijke beperking op het terrein. Lange aanloopperiode Henk werkte nog als microbioloog/manager research & development in de levensmiddelenindustrie toen in 2006 zijn schoonvader overleed en hij besloot om samen met zijn dochter een nieuw zorginitiatief op te richten voor mensen met dementie, met De Hagert als voorbeeld. Op basis van ons eerste bedrijfsplan was ik optimistisch over onze slagingskansen, vertelt hij, maar het duurde uiteindelijk 7 jaar voordat we onze deuren konden openen. Regel maar eens een erkenning, vind maar eens een geschikte locatie en financiering. We hadden één geluk: de directeur van een woningbouwcorporatie hier in de regio voelde zich aangesproken door onze plannen omdat hij zelf een moeder met de ziekte van Alzheimer had. Hij

3 hielp ons om een geschikte locatie te vinden, en samen met een architect vertaalden we ons programma van eisen in wat we hier nu hebben opgezet. Maar een paar buurtbewoners zagen het niet zitten dat we in hun directe omgeving een boerderij voor mensen met dementie zouden stichten, dus we hebben tot aan de Raad van State moeten vechten om die locatie ook echt te kunnen benutten. Dat er vraag was wisten we. Ik was in die tijd inmiddels bestuurslid van Alzheimer Nederland geworden en ketenregisseur dementie voor de regio. Meteen vol Uiteindelijk slaagden Henk en Dieneke erin alle obstakels te overwinnen, zodat De Reigershoeve in 2013 officieel van start kon gaan. De lange route ernaartoe had geregeld aandacht gekregen in de lokale media, met als gevolg dat het initiatief op dat moment inmiddels al een flinke naamsbekendheid had. Alle 27 beschikbare plekken waren meteen gevuld, een kwart van de bewoners heeft ZZP 7, zegt Dieneke. De mensen wonen in 4 zorggroepen; 3 daarvan zijn bestemd voor ouderen met dementie, de vierde voor mensen bij wie de diagnose beneden de 65 jaar is gesteld. Voor deze doelgroep bestaan maar weinig woonvoorzieningen, zegt Dieneke. Maar de vraag naar voorzieningen voor mensen met dementie is sowieso groot. Inmiddels hebben we een wachtlijst met 140 mensen. Schrijnend vind ik dat, maar we hebben tóch besloten dat wij klein willen blijven. We willen anderen inspireren om hetzelfde te doen, dat wel. Maar we willen ook alle mensen en alle familieleden kennen. Met schaalvergroting verlies je de grip. Henk vult aan: Wel proberen we onze visie uit te dragen. Recent nog hebben we een symposium georganiseerd om andere zorgaanbieders te vertellen over ons concept en om het belang van activiteiten bieden voor de bewoners te benadrukken. Dat heeft vaak niet de focus in de zorg. Uitgaan van de ander

4 Dieneke zegt in het plan Waardigheid en trots van staatssecretaris Martin van Rijn veel te herkennen. Feitelijk doen wij al wat hij daarin beschrijft, zegt ze. We werken hier vanuit een duidelijke visie op zorg voor mensen met dementie en verlangen van de medewerkers ook dat ze vanuit die visie werken. Ze moeten beseffen dat mensen met demente in de eerste plaats mensen zijn en dat ze dus hun eigen normen en waarden opzij moeten zetten om zich te verdiepen in deze mensen. Ze moeten uitgaan van de ander, niet van zichzelf. Ons uitgangspunt is altijd ja tenzij. Dus huisdieren ja. Tuindeuren open laten zodat bewoners naar buiten kunnen ja. Ook die mevrouw die s nachts soms even naar buiten wil omdat ze een nachtmerrie heeft gehad. Sommige bewoners zijn nachtmensen en zijn dus gewoon nog op als de nachtdienst komt. Natuurlijk nemen we mensen in overleg met de familie in bescherming, maar alleen waar dat echt nodig is. En we sluiten aan bij hoe onze bewoners eerder leefden door te inventariseren wat ze gewend waren te doen. We proberen voor alle bewoners levensboeken te maken, we geven ze de ruimte om hun eigen spulletjes mee te brengen en we volgen hun dagritme. In de sollicitatiegesprekken selecteren we heel zorgvuldig op de vraag of medewerkers zich hierin kunnen vinden. We vinden het belangrijk dat ze trots kunnen zijn op hun werk. We willen top dementiezorg leveren en daar hoort bij dat we veel aandacht besteden aan scholing. We bieden jaarlijkse scholing aan, waarbij we altijd ingaan op onze visie en op de vraag wat er onder de medewerkers en familieleden speelt. Zo nodig huren we kennis in bij deze scholing. We geven de medewerkers heel veel ruimte om zich te ontwikkelen en om eigen initiatieven te ontplooien. Bij de start hadden we 350 sollicitanten, waarvan we 35 mensen aangenomen hebben. Daar zitten ook mensen tussen die met hun werk gestopt waren omdat ze teleurgesteld waren over de zorg. Hier vinden ze de trots op hun werk weer terug. We verwachten ook van medewerkers dat ze veel ruimte bieden aan de familie van de bewoners. Van de familieleden vragen we om het huis te zien als het huis van hun naaste en zich ook zo te gedragen. Gelukkig komt er veel familie en komen er ook veel kleinkinderen en achterkleinkinderen. Familieleden helpen vaak mee, met de maaltijden bijvoorbeeld. We hebben ook duofietsen die ze mogen lenen om met iemand op stap te gaan. Ook vrijwilligers bieden we de ruimte daarvoor. Toegankelijk voor iedereen De adviseur die tegen Henk zei Trek de stekker er maar uit, toen de bouwplannen al klaar waren en het kabinet als verrassing ineens met volledig pakket thuis als financieringsvorm kwam in het kader van de scheiding van wonen en zorg, kon meteen vertrekken. We hebben toen in allerijl een nieuw financieringsmodel ontwikkeld omdat we vonden dat de woningen voor iedereen toegankelijk moeten zijn, vertelt Henk. Iedere bewoner heeft dus een eigen appartement, met eigen voordeur, keuken en badkamer. Wie alleen pensioen heeft, krijgt huurtoeslag. We kunnen nu rondkomen. Zoveel mogelijk van het geld dat binnenkomt gaat naar de directe zorg. We beperken de overhead tot een minimum door zoveel mogelijk zelf te doen.

5 Powered by TCPDF ( Waardigheid en trots De Inspectie voor de Gezondheidszorg kwam afgelopen augustus documentcontrole doen. Heel aardige mensen, zegt Henk. Maar toen ze na ruim 2 uur met de neus in de boeken klaar waren en we verwachtten dat ze wilden rondkijken, gingen ze weer weg. Dieneke vult aan: Heel anders ging het in oktober, toen inspecteur-generaal Ronnie van Diemen en hoofdinspecteur Anja Jonkers op een inspiratiebezoek kwamen. Zij hebben uitgebreid rondgekeken en met de bewoners geluncht. Toen ze weer gingen, waren ze heel positief over wat ze allemaal hadden gezien. Interview door: Frank van Wijck