Stadsverwarming Utrecht. Effect op de EPC van woningen als gevolg van het niet meer toepassen van de kwaliteitsverklaring Eneco

Transcriptie

1 Stadsverwarming Utrecht Effect op de EPC van woningen als gevolg van het niet meer toepassen van de kwaliteitsverklaring Eneco Status definitief Versie 002 Rapport E R001 Datum 31 augustus 2016

2 k:\doc\e\2016\020100\e r001_v002.docx Stadsverwarming Utrecht Colofon Opdrachtgever Contactpersoon Gemeente Utrecht Postbus RK UTRECHT de heer M. Prijs Project Utrecht / Stadsverwarming en EPC Betreft stadsverwarming en EPC Uw kenmerk - Rapport E R001 Datum 31 augustus 2016 Versie 002 Status definitief Uitgevoerd door Informatie Auteur Verantwoordelijk Verwerkt door DGMR Bouw B.V. Van Pallandtstraat GM Arnhem Postbus AD Arnhem ir. I.M. (Ieke) Kuijpers - van Gaalen ga@dgmr.nl ir. I.M. (Ieke) Kuijpers - van Gaalen ga@dgmr.nl ir. I.M. (Ieke) Kuijpers - van Gaalen ga@dgmr.nl GA APT 2

3 k:\doc\e\2016\020100\e r001_v002.docx Stadsverwarming Utrecht Inhoud 1. Inleiding 4 2. Onderzochte projecten & uitgangspunten 5 3. Resultaten 6 Bijlagen Bijlage 1 Resultaten berekeningen 3

4 k:\doc\e\2016\020100\e r001_v002.docx Stadsverwarming Utrecht 1. Inleiding In mei 2015 heeft Eneco aangegeven dat zij de energie-efficiëntie zoals vastgelegd in de kwaliteitsverklaring van het stadsverwarmingsnet in Utrecht, Leidsche Rijn en Nieuwegein niet meer realiseert. In deze verklaring zijn twee equivalente opwekkingsrendementen opgenomen: 2,20 voor woningen en gebouwen die aangesloten zijn op het primaire net; 1,775 voor woningen en gebouwen die aangesloten zijn op het secundaire net. In de periode mei 2015 tot en met februari 2016 is in een aantal WABO-aanvragen nog wel gerekend met het rendement uit de verklaring van Eneco. Op verzoek van de gemeente Utrecht heeft DGMR in eerste instantie voor een beperkt aantal woningen onderzocht wat het effect is van het rekenen met het rendement uit de kwaliteitsverklaring ten opzichte van het rekenen met de forfaitaire methode (rendement 1,11). Voor deze woningen is de EPC-berekening 1 uitgevoerd met de forfaitaire methode voor stadsverwarming. Op basis hiervan kan de wenselijkheid worden beoordeeld om voor de woning aanvullende maatregelen te treffen. Aan DGMR is verzocht uit te zoeken wat, globaal gezien, de omvang van deze aanvullende maatregelen is. De resultaten van die analyse zijn opgenomen in de eerder aan de Gemeenteraad verstrekte DGMR-notitie met als kenmerk E N001 versie 005 van 8 maart Vervolgens heeft de gemeente Utrecht DGMR verzocht om van een groter aantal WABO-aanvragen in kaart te brengen wat de effecten zijn van het intrekken van de kwaliteitsverklaring. Hierbij is in kaart gebracht wat het effect is als uitgegaan wordt van het forfaitaire rendement (1,11) en eveneens is onderzocht wat het effect is als het equivalente opwekkingsrendement 1,25 bedraagt. Dit equivalente opwekkingsrendement van 1,25 is inmiddels vastgelegd in een nieuwe kwaliteitsverklaring die getoetst is bij bureau BCRG. Het is aan de gemeente Utrecht om te besluiten of bij nieuwe vergunningen gebruikgemaakt mag worden van deze nieuwe kwaliteitsverklaring. De concrete vraagstelling van de gemeente Utrecht was: Wat zou de uitkomst van de EPC zijn als er gerekend zou worden met het forfaitaire rendement? Wat zou de uitkomst van de EPC zijn als er gerekend zou worden met een rendement van 1,25? Hoeveel PV is er nodig als respectievelijk met die forfaitaire waarde en 1,25 gerekend zou worden om toch op de eis (EPC 0,4) van het Bouwbesluit uit te komen? In deze rapportage worden de resultaten van deze berekeningen weergegeven. 1 EPC- De maat voor energiezuinigheid van een woning wordt uitgedrukt in Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC). EPG- De bepaling van de EPC ligt vast in de norm NEN 7120 EnergiePrestatie van Gebouwen (EPG). EOR-EOR staat voor het totale Equivalent OpwekkingsRendement van het stadsverwarmingssysteem. 4

5 k:\doc\e\2016\020100\e r001_v002.docx Stadsverwarming Utrecht 2. Onderzochte projecten & uitgangspunten Er zijn 15 vergunningsaanvragen bekeken. De aanvragen omvatten zowel (blokken met) individuele woningen als appartementengebouwen. De volgende aanvragen zijn onderzocht: tabel 1: onderzochte WABO aanvragen WABO (Hoge Weide) WABO (Terwijde) WABO (Westlandse Tuin) WABO (Hoge Weide) WABO (Hoge Weide) WABO (Kubuseiland) WABO (Grauwaart) WABO (Hoge Weide) WABO (Johanniterveld) WABO (Hoge Weide) WABO (Hoge Weide) WABO (Kubuseiland) WABO (Grauwaart) WABO (Hoge Weide) Van alle projecten zijn de WABO-aanvragen beschikbaar gesteld als pdf, de achterliggende rekenbestanden zijn niet in het bezit van de gemeente. Om te onderzoeken hoeveel PV op de woningen aangebracht moet worden om alsnog te voldoen aan de EPC-eis van 0,40, is vanuit de eindresultaten die op de EPC-uitdraai staan een handmatige berekening uitgevoerd. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Om de EPC = 0,4 te behalen, moet een bepaalde hoeveelheid MJ gecompenseerd worden. Dit kan bereikt worden met een bepaalde hoeveelheid PV. De opgewekte energie door PV is afhankelijk van een aantal factoren: oppervlak, oriëntatie, hellingshoek, Wattpiek (W p) vermogen van de PV per m 2, belemmering, beschaduwing, bouwintegratie. Om voor de gemeente een indicatie van de hoeveelheid PV te geven, is gerekend met de volgende uitgangspunten: Oriëntatie afhankelijk van het aanwezige dakvlak in de EPC-berekening (bij voorkeur Zuid of Zuidwest). Naar aanleiding van de overleggen met de ontwikkelaars is de berekening niet alleen met PV op Zuid uitgevoerd, maar verfijnd door te kijken naar de oriëntatie van het dakvlak in de EPC-berekening. Hellingshoek 45 graden. W p per m 2 : 135 W p/m 2. Geen beschaduwing/geen belemmering van de PV-panelen. Bouwintegratie sterk geventileerd. Hiermee is het aantal m 2 bepaald dat nodig is om het aantal MJ te compenseren zodat voldaan wordt aan de EPC-eis. Tevens is hierbij het aantal W p (volgt uit m 2 x W p/m 2 ) dat hierbij hoort vermeld. Uitgangspunt is het aantal MJ dat gecompenseerd moet worden. NB: bovenstaande is een pragmatische aanpak om zo snel mogelijk een indicatie te krijgen van de compensatiemaatregelen. Hierbij is geen rekening gehouden met eventuele architectonische of andere praktische aandachtspunten. Overigens is het niet zo dat PV de enige oplossing is. In veel gevallen zijn er ook andere alternatieven mogelijk (zoals douche WTW, ander ventilatiesysteem, nauwkeuriger rekenen (of een combinatie van deze)) om alsnog aan de EPC-eis te voldoen. PV is echter een maatregel die vrij eenvoudig door te rekenen is en over het algemeen met relatief weinig problemen (alsnog) aangebracht kan worden op woningen. 5

6 k:\doc\e\2016\020100\e r001_v002.docx Stadsverwarming Utrecht 3. Resultaten In de bijlage bij dit rapport zijn de resultaten van de berekeningen gevoegd. De resultaten in de bijlage zijn weergegeven per ingediende EPC-berekening. Voor grondgebonden woningen moet op basis van NEN 7120 per woningtype een EPC-berekening gemaakt worden, voor appartementen geldt echter dat er een berekening gemaakt wordt voor het hele gebouw. Een gevolg hiervan is dat in de bijlage bij appartementengebouwen grotere hoeveelheden PV staan dan bij individuele woningen. Deze hoeveelheden bij appartementengebouwen gelden voor het gebouw als geheel en dus niet per individuele woning in het appartementengebouw. De belangrijkste resultaten en conclusies die getrokken kunnen worden uit de berekeningen zijn: Wanneer gerekend wordt het met forfaitaire rendement voor de stadsverwarming dan ligt de EPC voor de meeste woningen tussen de 0,47 en 0,50. Om alsnog een EPC van 0,40 te realiseren, is circa W p aan PV-panelen benodigd per woning. Dit komt overeen met indicatief 4 tot 7,5 m 2 PV-panelen per woning (uitgaande van 135W p/m 2 ). Dit komt neer op circa 600, ,-- exclusief btw per woning (uitgaande van een indicatief kengetal van 1.20 per Wp exclusief btw). Wanneer gerekend wordt met een rendement van 1,25 dan ligt de EPC voor de meeste woningen tussen de 0,41 en 0,44. In dat geval is circa 100 tot 400 W p aan PV-panelen benodigd per woning om een EPC van 0,40 te realiseren. Dit komt indicatief overeen met 1 tot 3 m 2 PV-panelen per woning (uitgaande van 135 W p/m 2 ) en een investering van circa 100, ,-- exclusief btw per woning (uitgaande van een indicatief kengetal van 1.20 per Wp exclusief btw). De totale investering voor 239 woningen komt neer op circa ,-- exclusief btw uitgaande van het forfaitaire rendement voor de stadsverwarming. Als alternatief voor het plaatsen van PV-panelen kunnen ook andere maatregelen overwogen worden. Het is aan de bouwer/ontwikkelaar om deze afweging te maken. ir. I.M. (Ieke) Kuijpers - van Gaalen DGMR Bouw B.V. 6

7 Stadsverwarming Utrecht Bijlage 1 Titel Omvang Resultaten berekeningen 4 pagina's

8 Project WABO WABO WABO WABO Woningtype Type A1 Type A2 Type A3 Type A4 EPC bij forfaitair (1,11) - 0,49 0,49 0,49 0,48 EPC bij 1,25-0,44 0,44 0,44 0,43 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. Z Z Z Z datum: verwerkt door: mby/ga Project WABO WABO WABO Woningtype type A type B type C EPC bij forfaitair (1,11) - 0,45 0,47 0,44 EPC bij 1,25-0,41 0,42 0,41 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. ZW NW zw Project WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO Woningtype Type S2 Type S4B S4C S4D S4E S5A S5A' S5B EPC bij forfaitair (1,11) - 0,46 0,48 0,48 0,48 0,48 0,49 0,48 0,49 EPC bij 1,25-0,41 0,43 0,44 0,43 0,43 0,44 0,44 0,44 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. Z Z Z Z Z Z Z Z Project WABO Woningtype type nvt EPC bij forfaitair (1,11) - 0,48 EPC bij 1,25-0,42 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 9 Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 3 Dit komt overeen met [Wp]* Wp 405 orientatie: or. Z Bijlage bij E R001 1 van 4

9 Project WABO WABO WABO WABO WABO Woningtype Type S3A Type S3B Type S3C Type S3D Type S3E EPC bij forfaitair (1,11) - 0,48 0,49 0,48 0,48 0,48 EPC bij 1,25-0,43 0,44 0,44 0,43 0,44 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. Z Z Z Z Z Project WABO Woningtype 22 app. EPC bij forfaitair (1,11) - 0,49 EPC bij 1,25-0,44 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 75 Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 34 Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. Z Project WABO WABO WABO WABO WABO Woningtype Type A Type B Type B1 Type B2 Type B3 EPC bij forfaitair (1,11) - 0,48 0,47 0,47 0,47 0,48 EPC bij 1,25-0,44 0,43 0,43 0,43 0,44 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. Z Z Z Z Z Project WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO Woningtype appartmenten blok 1 type 1 tussenblok 1 type 1 hoek rechts blok 1 type 1 hoek links blok 2 type 4 blok 2 type 2 erker blok 2 type 2 tussenblok 2 type 3 hoek erker blok 2 type 3 tussen EPC bij forfaitair (1,11) - 0,46 0,46 0,56 0,45 0,46 0,46 0,48 0,47 0,46 EPC bij 1,25-0,42 0,41 0,51 0,40 0,42 0,41 0,44 0,42 0,41 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. Z Z Z Z Z Z Z Z Z Bijlage bij E R001 2 van 4

10 Project WABO WABO WABO WABO Woningtype blok 3 type 2 hoek blok 3 type 3 hoek blok 3 type 3 commerciele ruimten EPC bij forfaitair (1,11) - 0,47 0,46 0,47 1,02 EPC bij 1,25-0,42 0,41 0,42 1,00 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. W W W Z Project WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO Woningtype nr. 5 nr. 6 zorgwon. 11k nr. 10 nr. 1 nr. 7,8,9 nr. 2,3,4 EPC bij forfaitair (1,11) - 0,48 0,49 0,47 0,48 0,49 0,47 0,48 EPC bij 1,25-0,44 0,44 0,43 0,44 0,44 0,43 0,43 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. ZW ZO Z ZO ZW ZO ZW Project WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO Woningtype bnr 2/3/5/6/9/10 bnr 14/15 bnr 19/20/22/23 bnr 27/28/30/31 bnr 4/8 bnr 13/16 bnr 26/29 bnr 18 bnr 17 EPC bij forfaitair (1,11) - 0,45 0,46 0,46 0,46 0,46 0,46 0,46 0,47 0,43 EPC bij 1,25-0,42 0,42 0,42 0,42 0,42 0,42 0,42 0,43 0,39 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. ZO ZW ZO ZO ZO ZW ZW ZO ZW Project WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO WABO Woningtype bnr 1 bnr 7 bnr 11 bnr 12 bnr 24 bnr 32 bnr 21 uitb bnr 21 bnr 25 EPC bij forfaitair (1,11) - 0,50 0,48 0,48 0,46 0,47 0,48 0,49 0,49 0,47 EPC bij 1,25-0,46 0,44 0,44 0,42 0,43 0,44 0,44 0,45 0,44 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. ZO ZO ZW ZW ZW ZW ZW ZW ZW Bijlage bij E R001 3 van 4

11 Project WABO WABO Woningtype Woning 1A Woning 4A EPC bij forfaitair (1,11) - 0,56 0,56 EPC bij 1,25-0,51 0,50 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 9 9 Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. ZW ZO Project WABO Woningtype 0 EPC bij forfaitair (1,11) - 0,56 EPC bij 1,25-0,51 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 21 Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 14 Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. Z Project WABO Woningtype type T EPC bij forfaitair (1,11) - 0,47 EPC bij 1,25-0,43 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 9 Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 4 Dit komt overeen met [Wp]* Wp 540 orientatie: or. Z Project WABO Woningtype type n.v.t. EPC bij forfaitair (1,11) - 0,58 EPC bij 1,25-0,52 MJ te compenseren bij forfaitair (1,11) MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 20 Dit komt overeen met [Wp]* Wp MJ te compenseren bij 1,25 MJ Dit komt overeen met [m2]* m2 14 Dit komt overeen met [Wp]* Wp orientatie: or. Z Bijlage bij E R001 4 van 4