Businessplan. De Wijk van Morgen

Transcriptie

1 Businessplan Versie ΙΙ De Wijk van Morgen Hét innovatieplatform op science & businesspark Avantis door onderwijs, ondernemers, overheden, onderzoekers en omgeving.

2 Inhoudsopgave 1. De Wijk van Morgen 1.1 introductie Achtergronden Huidige situatie Doelstellingen Organisatie 3.1 Organisatiestructuur Organogram Juridische organisatie Onderzoek & ontwikkeling 4.1 De onderzoeken Het innovatieplatform Marktanalyse en marketing 5.1 Marketingplan Communicatieplan Netwerk Technische haalbaarheid 7.1 Inzet onderwijs Verwerven materiaal & materieel Tijdsplanning Financiële planning 8.1 Algemeen Investeringskosten Programmamanagement Onderwijskosten Exploitatie Bijlagen Tabel ambities 2. Vergadercycli 3. Tijdsplanning 2

3 1. De Wijk van Morgen 1.1 Introductie De Wijk van Morgen is een uniek en bijzonder project. Onderwijs, ondernemers en overheden slaan de handen ineen om een omgeving te creëren waarin kan worden geleerd en ontwikkeld. In deze omgeving worden de invloeden van duurzame en energiezuinige technieken bekeken die in bestaande en de wijken van morgen zullen worden toegepast. De Wijk van Morgen is de eerste wijk die zich kenmerkt door zelf te voorzien in haar totale energieverbruik en zelfs energie levert aan het openbare net. Daarnaast worden de meest recent ontwikkelde duurzame technieken en materialen gebruikt. Hiermee staat De Wijk van Morgen vooraan op het gebied van duurzame ontwikkeling. Wat we willen bereiken met dit project is omschreven in onderstaande missie. De wijk van morgen ontwikkelt, realiseert en exposeert, in opdracht van De Wijk van Morgen BV, energiezuinige en innovatieve gebouwen op science & businesspark Avantis. Deze worden ontwikkeld en gebouwd door studenten in samenwerking met bedrijven en overheden. Daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan praktijk-nabij leren, duurzame ontwikkeling, open innovatie en aan upcycling van wijken in de (Eu)regio. Zoals in de missie te lezen is worden alle belanghebbenden, die te maken hebben met de innovatie op het gebied van duurzaam bouwen betrokken bij dit project. Dit leidt tot kennisdeling tussen de verschillende partners, waar iedereen van profiteert omdat; Bedrijven hun technieken in de praktijk kunnen testen met het oog op het toepassen ervan in toekomstige wijken Studenten leren de nieuwste technieken kennen, en doen praktijkervaring op in onderzoek, ontwerp, uitvoering en exploitatie van bouwprojecten Overheden bevorderen het onderwijs, duurzaam bouwen en samenwerking binnen de Euregio Science & businesspark Avantis zich verder profileert als grensoverschrijdend en innovatief science & business park. Woningcorporaties zien hier de mogelijkheid voor toepassingen in bestaande en te ontwikkelen wijken Impuls MKB bedrijven m.b.t. innovatie Profilering van Parkstad Limburg op het gebied van duurzaamheid en innovatie Enz. De Wijk van Morgen is een R&D omgeving en bestaat uit vier gebouwen en publieke ruimte met verschillende onderzoeksthema s. Dit project wordt gerealiseerd in een looptijd van 5 jaar waar op dit moment een jaar van is verstreken. Er is een overall planning opgenomen in de bijlagen. Deze Thema s zijn: 1. wonen en werken (passief huis (weinig energieverbruik, aangenaam binnenklimaat) techniek) 2. expositie en trainingsruimte (C2C (cradle 2 cradle:volledig hergebruik)) 3. wonen en werken (exergie (energiebalans) techniek) 4. wonen en zorg (domotica (gebouwgebonden installaties)) 3

4 5. publieke ruimte en mobiliteit (energieopslag, PCM s (warmteopslagmethode), grid(energiedeling)) Wonen en werken in de wijk (passief huis techniek) Gebouw 1 heeft een bruto vloeroppervlakte van ca. 460 m2. Deze woning is een voorbeeld op welke manier flexibele woon- en werkruimte in de echte wijken van morgen toegepast kunnen worden. Het ontwerp is zodanig, dat flexibiliteit in gebruik maximaal is (functievrij bouwen). Zonder al te ingrijpende verbouwingen is het gebouw in te delen als één kantoor en één woning, één kantoor, twee kantoren, twee woningen, meerder appartementen of een combinatie hiervan. In de real-life-lab omgeving wordt het kantoor voor verder onderzoek gebruikt door een bedrijf dat verwantschap heeft met het project. Expositie & Demo Dit gebouw dient o.a. als vergaderruimte en bevat een zaal waar exposities, presentaties en lezingen gehouden kunnen worden. Het gebouw heeft daarom ook gebruikelijke voorzieningen zoals: representatieve entree, balie, garderobe, keuken,(verplaatsbare) bar, installatieruimte en toiletten. Het wordt een gebouw van vier lagen met een grondvlak van 200 m². De vierde laag wordt uitgevoerd in de vorm van een tuinkas. De belangrijkste eis voor dit gebouw is dat het een integraal concept moet worden. Architectuur, ruimtebeleving. Materiaalkeuze, detaillering, energieconcept en waterconcept moeten één geheel vormen. Verder dient het gebouw flexibel te worden ontworpen zodat deze aangepast kan worden aan de wensen van de gebruiker zonder dat het comfort af neemt. Een ander belangrijk aspect is dat het gebouw 100% C2C wordt ontworpen. Het zal een uitdaging zijn voor alle partijen om opgedane kennis in een maximaal duurzaam gebouw te demonstreren. Wonen en Werken in de wijk (exergie techniek ) In het exergiegebouw wordt onderzoek gedaan om energie die gewonnen wordt door het medium in evenwicht te brengen met de omgeving. De exergiehuis (LowEx) techniek gaat minder uit van extreme isolatie en luchtdichtheid maar richt zich meer op het managen van energiestromen en het herbenutten van reststromen, de optimale inzet van eigen energie. In de praktijk is het rendement altijd kleiner dan 1. Er wordt onderzoek gedaan naar een zogenaamde Energy Organiser. Dit wordt een apparaat dat alle energiestromen binnen een exergiehuis meet en regelt. Op dit moment wordt door twee studenten onderzocht wat de beste mogelijkheid is van de energieregeling voor de gebouwen. Een voorbeeld van exergie techniek is computers rechtstreeks aansluiten op PV-panelen. Hierdoor zijn twee transformatoren minder nodig en is er minder energieverlies. Wonen en zorg in de wijk (energie-plus en domotica) Met deze woning wordt levensloopbestendig wonen gedemonstreerd. Levensloop bestendige woningen zijn zodanig ontworpen dat ze zonder al te grote aanpassingen geschikt zijn voor bewoning door personen uit alle leeftijdsgroepen, al dan niet met beperkingen. Dit zal in de wijken van morgen een belangrijk punt worden omdat er vergrijzing optreedt. Mensen worden ouder en moeten in hun eigen woning kunnen blijven wonen. Met levensloopbestendig wonen is dit mogelijk. Ook domotica techniek is belangrijk in een levensloopbestendig gebouw. Domotica zijn gebouwgebonden installaties die helpen bij het verrichten van taken op afstand, denk aan het automatisch sluiten van gordijnen en het automatisch regelen van het binnenklimaat. Dit maakt mensen langer zelfstandig. 4

5 Publieke ruimte en mobiliteit in de wijk Het gescheiden watercircuit dient voor duurzaamheid van de wijk. Door een hoogteverschil in de waterbuffers kan dit als energieopslagsysteem worden gebruikt. Door de aanleg van een zogenaamd microgrid, een locaal energienetwerk, wordt het mogelijk het energieoverschot te delen met ander gebruikers in de wijk. Hierdoor hoeft minder aanspraak gemaakt te worden op het publieke net. Wanneer de eigen energie optimaal wordt ingezet en de uitwisseling met het publieke net is geminimaliseerd, ontstaat de mogelijkheid overschotten te bufferen om in geval van tekorten deze aan te vullen. Accutechniek en waterstoftechniek zijn hierbij mogelijkheden, maar ook mini)pompaccumulatie en warmtebuffering in de bodem of in PCM s (Phase-Changing-Materials). De geluidswal kan een plek zijn om een en ander in aan te brengen. Rond mobiliteit verschijnt een aaneenschakeling tussen een gebouw en de solar energy car. Een elektrische auto kan een tweeledig doel hebben in De Wijk van Morgen. Enerzijds kunnen energieoverschotten gebruikt worden voor de eigen mobiliteit. Anderzijds kan het accupakket of de brandstofcel van de elektrische auto gebruikt worden om s avonds als energie-back-up te dienen. 5

6 1.2 Achtergronden Begin 2006 hebben de faculteitsdirecteuren Bert Schroën (fac. Bouw), Rob Ruijgrok (fac. Techniek) en Ludo Kockelkorn (expertisemanager gebouwde omgeving) de ambitie uitgesproken om een Research- en Innovatiecentrum voor Bouw en Nieuwe Energie te realiseren op het grensoverschrijdende science & businesspark Avantis. Doel van het centrum is een leer- en onderzoeksomgeving voor studenten te creëren op het gebied van nieuwe technieken in de bouw, waarbij duurzaamheid centraal staat. Het centrum wordt dé demonstratieomgeving voor nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bouwen en duurzame energievoorziening voor de gebouwde omgeving. Bedrijven en studenten werken samen aan De Wijk van Morgen, steeds gebruik makend van de laatste stand van de techniek. Nieuwe productideeën zullen in deze omgeving ontstaan, die in samenwerking tussen bedrijven, de Hogeschool Zuyd en andere kennisleveranciers binnen de Euregio verder ontwikkeld worden. De locatie van De Wijk van Morgen is het grensoverschrijdend science & businesspark Avantis. De redenen hiervoor zijn; Het profileert zich als hét European Science and Businesspark voor technologiegeorienteerde bedrijven met een duidelijke focus op de ontwikkelingen van ideeën en toepassingen van energie. Parkstad Limburg heeft Nieuwe Energie als een speerpunt benoemd in haar beleid. Grensoverschrijdend karakter van science & businesspark Avantis past uitstekend bij de Euregionale ambitie van het project. 6

7 1.3 Huidige situatie Na haalbaarheidsonderzoek en het opstellen van een energieconcept in 2007, door twee studenten bouwtechnische bedrijfskunde en 3 studenten commerciële techniek, is in 2008 begonnen met een ontwerpwedstrijd voor het eerste gebouw. Deze wedstrijd resulteerde in het zeer innovatief ontworpen gebouw Knik naar de zon, door Addo Frints en Kaj Segers, zoals hieronder te zien is. Passief Gebouw Op dit moment ontwerpen studenten het tweede gebouw, in juli 2009 wordt het winnende ontwerp gekozen. Één van de studenten die het winnende ontwerp van het eerste gebouw heeft gemaakt, werkzaam bij Dreessen architecten, heeft de bestektekeningen gemaakt voor de aanvraag van de bouwvergunning die is ingediend bij de gemeente heerlen. Ook wordt het bestek voor het eerste gebouw, door studenten, uitgewerkt. 9 september 2009, De Dag van de Duurzaamheid, start de uitvoering van het eerste gebouw. Onlangs is de tender inkoop gestart, die alle bedrijven de kans geeft mee te doen in dit project. De bedrijven kunnen inschrijven voor de tender inkoop en, door een tegenprestatie te leveren, een plaats bemachtigen tussen de uitgekozen bedrijven. Ook is het bestek voor het eerste gebouw, door studenten, uitgewerkt. 7

8 2. Doelstellingen Op dit moment is een planning uitgewerkt die eindigt met de oplevering van het laatste gebouw in Hieronder is beschreven wat de doelstellingen zijn: Platform/netwerkfunctie Ontwikkelen, ontwerpen en bouwen d.m.v. participanten vanuit de hele beroepskolom Kennismanagement Webdomein, publicaties, informatie Lezingen, presentaties Cursussen Ontwikkeling, realisatie, exploitatie en expositie van een Research en Innovatiecentrum op science & businesspark Avantis, Expositie duurzame bouw- en woonconcepten Bruikbare gebouwen, real-life-lab Praktijknabij leren HBO, MBO, VMBO in samenwerking met bedrijven instellingen Open Innovatie, blijvende ontwikkeling concepten en producten Podium voor bedrijven Positieve PR Techniek Spin-off projecten Onderzoek en toepassing in échte wijken Productontwikkeling Demonstratie projecten De Wijk van Morgen wil op termijn een aantal gebouwen realiseren waarbij: - De gebouwen een voorbeeld zijn voor duurzaam bouwen met toepassing van nieuwe woonen energieconcepten. Concepten die één op één te gebruiken zijn voor de reguliere woningbouw. - Het project een positieve uitstraling heeft voor de technische sector en daarmee de interesse voor de technische opleidingen hoopt te verhogen. - De bouw praktijkmogelijkheden biedt voor diverse opleidingen op HBO, MBO en VMBO niveau, waar studenten in contact komen met het bedrijfleven. Maar ook een omgeving waar leerlingen van het basisonderwijs en het voorgezet onderwijs kennis kunnen maken met nieuwe technologieën in de gebouwde omgeving. - Het bedrijfsleven de mogelijkheid wordt gegeven te participeren in een aansprekend project en daarmee hun producten en diensten onder de aandacht te brengen. - Samenwerking ontstaat tussen Euregionale partners. - In een uitdagende en aansprekende omgeving, onderzoek wordt gedaan en nieuwe productideeën ontstaan. De gebouwen zijn blijvend in ontwikkeling, nieuwe producten of concepten worden in de gebouwen opgenomen, ook na oplevering. - De gebouwen na realisatie daadwerkelijk gebruikt worden waarmee de bruikbaarheid van de gekozen concepten bewezen is. 8

9 3. Organisatie 3.1 Organisatiestructuur Op basis van het doel van het project is gekeken naar een projectorganisatie die past. Naast een projectorganisatie waarin sturing plaatsvindt om het project te realiseren is het van belang dat de juridische organisatie zodanig is ingericht dat iedere organisatie verantwoording kan afleggen. Op strategisch niveau is een taak weggelegd voor de stuurgroep. In de stuurgroep zitten de bestuurders van de verschillende onderwijsinstellingen evenals de bestuurders van de grote sponsoren. Onder de stuurgroep bevindt zich op tactisch niveau het Managementteam, een soort dagelijks bestuur. Het Managementteam heeft een duidelijke taak en zal besluiten nemen en bijsturen. Het Managementteam wordt gevoed vanuit de projectgroepen op operationeel niveau. De projectgroepen zijn ingedeeld in de verschillende fases van de ontwikkeling van de gebouwen. Van onderzoek naar exploitatie. Ter uitvoering kunnen hieronder werkgroepen worden ingesteld die deelonderwerpen uitwerken en vervolgens inbrengen in de projectgroep. De specialisten bevinden zich op het operationeel niveau, zijn afkomstig vanuit zowel de markt als het onderwijs en ondersteunen en begeleiden studenten tijdens het volledige bouwproces. Afhankelijk van de fase van het project zullen andere specialismen noodzakelijk zijn. Vanuit het bedrijfsleven zullen deze op de juiste momenten inschuiven. Ook vanuit het onderwijs is het noodzakelijk dat deze kennis en kunde op de juiste momenten in het project inschuift. Gekozen is om studenten zoveel mogelijk de projecten te laten leiden, organiseren en uitvoeren. Daarom is in het blauw aangegeven welke groepen door studenten bemand kunnen worden. Weliswaar met begeleiding. Deze begeleiding krijgt op twee manieren vorm. Enerzijds door het opleidingstraject waarin docenten en bedrijfsleven meedoen, anderzijds door de schaduw die is weergegeven op operationeel niveau. Verder worden er met regelmaat vergaderingen gehouden door de verschillende teams. De notulen van de vergadering zijn voor alle participanten beschikbaar. 9

10 3.2 Organogram Hieronder is de organisatiestructuur weergegeven die binnen De Wijk van Morgen wordt toegepast. MARKT Netwerk ONDERWIJS AvB HBO MBO VMBO Stuurgroep Strategisch Klankbordgroep Managementteam Schaduw Tactisch Specialisten Schaduw Onderzoeken Ontwikkelen Uitvoeren Exploiteren Operationeel 10

11 3.3 Juridische organisatie De verantwoordelijkheid voor de realisatie van De Wijk van Morgen ligt bij een speciaal daartoe opgerichte juridische entiteit. De Wijk van Morgen B.V., met als enig aandeelhouder de Hogeschool Zuyd. Om de aanhaking met de stakeholders te borgen wordt een Raad van Stakeholders opgericht. Aan de Raad van Stakeholders wordt 2 keer per jaar de voortgang toegelicht en verantwoording afgelegd. De volgende partijen zouden zitting kunnen nemen in de Raad van Stakeholders: - Arcus College - SVOPL (Herle College) - Woningcorporaties (Hestia, Woonpunt, Wonen Limburg..) - Provincie Limburg - Senternovem - Gemeente Heerlen/Parkstad Limburg - LIOF (MKB Limburg) - Fundeon - SWV Contractanten zijn: Onderwijs, leveranciers, adviseurs, aannemers enz. De contractanten zijn ook beschreven in hoofdstuk 6 Netwerk. 11

12 4. Onderzoek & ontwikkeling 4.1 De onderzoeken De volgende onderzoeken zijn separaat beschikbaar. Onderzoek gebouwde omgeving Onderzoek energieconcept. 4.2 Het Innovatieplatform Zoals eerder is beschreven heeft dit project de bedoeling om steeds nieuwere technieken materialen te gebruiken. Er is ruimte om ideeën verder te ontwikkelen en uit te testen in de praktijk. De Wijk van Morgen wordt een innovatieplatform die de bouwwereld moet inspireren tot overgang naar betere duurzame technieken. 5. Marktanalyse en marketing 5.1 Marketingplan Om meer aandacht te vragen voor de Wijk van Morgen en daardoor meer naamsbekendheid op te bouwen, is er gekeken naar de wijze waarop de marketing van de wijk van morgen dient te worden ingevuld. Allereerst is het belangrijk om te weten wat de doelstellingen zijn. Marketingdoelstellingen Naamsbekendheid van De Wijk van Morgen Steun en input verkrijgen van organisaties in de regio De studenten bekend maken met de technieken op dit gebied Het enthousiasmeren van bestaande en nieuwe partners Om deze doelen te bereiken wordt er een marketingplan opgesteld. Hierin zal te zijn zien welke stappen en activiteiten er worden ondernomen om het vermarkten ( het verspreiden van flyers, publicaties en het houden van evenementen) van De Wijk van Morgen zo goed en efficiënt mogelijk te laten verlopen. 5.2 Communicatieplan Er wordt een communicatieplan opgesteld voor De Wijk van Morgen. Dit zal gebeuren in samenspraak met de stakeholders in de BV. 12

13 Een belangrijk communicatiemoment is , de dag van de duurzaamheid, waar een begin wordt gemaakt met de bouw van het eerste gebouw. 6. Netwerk Aansluitend op het marketingplan is het opbouwen en in stand houden van een uitgebreid netwerk van levensbelang voor de voortgang en marketing van het project. De gestelde doelen kunnen wij natuurlijk niet alleen bereiken. Hiervoor zijn wij ook afhankelijk van partners en potentiële partners uit de overheid en het bedrijfsleven. Onderstaand de steeds groeiende lijst van de betrokken partners: Overheden waaronder Provincie en gemeentes Onderwijsinstellingen waaronder HSZuyd, Arcus, SWV, SVOPL Financiële instellingen en projectontwikkelaars Woningcorporaties Architecten Installatietechnische bedrijven Aannemers/installateurs Subsidieverstrekkers (privaat en publiek) Adviesbureaus Fabrikanten Deze partijen zijn vertegenwoordigd in het netwerkoverleg. 13

14 7. Technische haalbaarheid 7.1 Inzet onderwijs Dit is één van de belangrijkste speerpunten van dit project. Studenten gaan De Wijk van Morgen ontwikkelen en bouwen om zo het begrip praktijk-nabij leren toe te voegen aan het huidige onderwijs. Het project is ook voor een groot deel afhankelijk van de inbreng van arbeid en kennis vanuit het onderwijs omdat hierdoor de kosten gedrukt worden. Hierdoor hoeven er nauwelijks professionele bedrijven ingehuurd te worden voor de ontwikkeling. Er zijn wel een aantal bedrijven betrokken bij het project voor de sturing en begeleiding van de studenten, maar het is de bedoeling dat de studenten dit project gaan realiseren. 7.2 Verwerven materiaal & materieel Naast het opdoen, verspreiden en delen van kennis, zijn de bedrijven en partners ook aangetrokken om een bijdrage te leveren aan de daadwerkelijke uitvoering van De Wijk van Morgen. Er wordt een beroep gedaan op deze bedrijven om te investeren in dit innovatieplatform d.m.v. financiële bijdragen, maar ook door het leveren van materieel en materiaal. Bedrijven kunnen hun materialen en technieken aan de rest van het bedrijfsleven laten zien en promoten. De kosten van het project worden hierdoor verlaagd, wat de haalbaarheid van het project ten goede komt. 7.3 Tijdsplanning Het is niet de bedoeling dat veel tijdsdruk op het project wordt gezet omdat er ruimte moet zijn om nieuwe technieken te kunnen ontwikkelen, ontdekken en toepassen. Dit kan soms gepaard gaan met vertragingen in de voortgang van het project. Dit zal geaccepteerd moeten worden. De tijdsplanning zit bijgevoegd in bijlage 3. 14

15 8. Financiële planning 8.1 Algemeen De kosten voor De Wijk van Morgen kunnen grofweg worden verdeeld in onderstaand shema. Exploitatiekosten Investeringskosten Programmamanagement Onderwijskosten 8.2 Investeringskosten Hieronder is het investeringsbedrag incl. btw te zien van de totale kosten die horen bij het realiseren van het project De Wijk van Morgen. Ook is er te zien hoe deze kosten gedekt zullen worden. Uitgangspunt is dat zowel industrie, producenten, aannemers en adviseurs eigen bijdragen leveren, deze bijdragen leiden tot aanzienlijke reductie van de investeringskosten. een ander uitgangspunt is dat studenten van de verschillende betrokken onderwijsinstellingen de gebouwen ontwerpen, ontwikkelen, organiseren en uitvoeren. Hierdoor zullen de kosten ook gereduceerd worden. Dit resulteert in de investeringskostenbegroting op de volgende pagina. 15

16 Investeringskosten De Wijk van Morgen Investeringskosten (zie ook memorandum PRC ref. Gb/MBr/X / d.d ): Grondkosten ,00 Bouwkosten Gebouw 1 Wonen & werken ,00 Gebouw 2 Expositie & demonstratie ,00 Gebouw 3 Exergie ,00 Gebouw 4 Wonen & zorg ,00 Terrein ,00 Bijkomende kosten ,00 Directiekosten ,00 Inventariskosten - Rentekosten - Reserves - Startkosten ,00 Ontwikkelingskosten - Totale investeringskosten excl. BTW ,00 Participatie onderwijs Participatie leveranciers markt Resterende investeringskosten Dekking investeringskosten: , , ,00 Subsidie Senter Novem in het kader van EOS DEMO ,00- Toegekend Eigen bijdragen participanten in het kader van EOS DEMO ,00- Toegekend Bijdragen gemeente Heerlen 2009 en ,00- Toegezegd Vermindering legeskosten ,00- toegezegd Totaal toegekende en toegezegde dekking (excl. BTW) ,00- Tekort excl. BTW ,00 Overige dekkingsmogelijkheden: De EOS Demo subsidie is voor de eerste drie gebouwen. Voor het vierde gebouw en terreininrichting wordt extra subsidie aangevraagd; Er lopen nog een aantal andere subsidietrajecten zoals het Innovatiearrangement, Raak- en Sprintgelden Aanvullende bijdragen van de markt worden verwacht op het moment dat het project goed op gang is. De gemeente Heerlen heeft voor de jaren 2011, 2012 en 2013 subsidies in vooruitzicht gesteld 16

17 8.3 programmamanagement Het programmamanagement van de wijk van morgen bestaat uit de begeleiding van studenten, juridische en administratieve ondersteuning en directievoering van de BV De Wijk van Morgen. De jaarlijkse kosten zijn geraamd op ,-. Dit leidt tot onderstaand. Kosten Programmamanagement De Wijk van Morgen Begeleiding en projectondersteuning HS Zuyd ,00 Ondersteuning projectmanagement DWvM Externe ondersteuning ,00 Directie DWvM BV Externe ondersteuning ,45 Administratie en ondersteuning DWvM BV NTB ,00 Juridische Ondersteuning DWvM BV NTB ,00 Totaal ,45 de jaarlijkse kosten zijn geïndexeerd met gemiddeld 3% per jaar Totale kosten programmamanagement voor de doorlooptijd van 4 jaar ,00 Dekking kosten programmamanagement: Subsidie provincie Limburg ,00- Subsidie ministerie van VROM ,00- Totaal toegekende en toegezegde subsidie ,00- Tekort programmakosten ,00 Overige dekkingsmogelijkheden: Daarnaast wordt er EFRO subsidie aangevraagd voor het programmamanagement Mogelijkheden om binnen het ministerie van VROM nog meer subsidie aan te vragen Kosten Programmamanagement De kosten voor het programmamanagement zijn aanzienlijk hoger dan bij een standaard proces om - De Wijk van Morgen gerealiseerd wordt op basis van open kennis innovatie methodiek. Dit heeft tot gevolg dat er meer sturing en begeleiding noodzakelijk; - De Wijk van Morgen wordt gerealiseerd door studenten. Ook deze sturing en begeleiding vergt extra inzet. - Omdat het geen standaard project betreft is er meer behoefte aan juridische en financiële ondersteuning dan dat men bij een "standaard" project zou mogen verwachten. 17

18 8.4 Onderwijskosten Los van de Investeringskosten en kosten t.b.v. het Programmamanagement, zijn er aan het project De Wijk van Morgen andere kosten toe te kennen. Hierbij valt te denken aan de volgende kosten: 1 Kosten van de lectoren bij de Hogeschool Zuyd t.b.v. onderzoek 2 Kosten van verschillende expertisemanagers Hogeschool Zuyd inclusief ondersteuning 3 Kosten van de faculteitsdirectie en het College van Bestuur Kosten voor het inpassen van dit project binnen het reguliere onderwijs in de beroepskolom (HBO, MBO en VMBO) Kosten voor extra begeleiding in het onderwijs HBO, MBO en VMBO Kosten voor PR en communicatie Deze kosten zijn moeilijk concreet te maken maar kunnen oplopen naar ca ,- per jaar. Deze kosten dienen deels verrekend te worden over 6 jaar doorlooptijd. 8.5 Exploitatie Voor de exploitatie van de gebouwen na de vijf jaar die staan voor de uitvoering, zijn op dit moment een aantal mogelijkheden te bedenken. De mogelijkheden worden nog onderzocht dus een exploitatieraming is op dit moment nog niet te maken. De aangesloten woningcorporaties stellen een separaat businessplan op t.b.v. de exploitatie. Tevens hebben de corporaties aangegeven de kosten voor de daadwerkelijke exploitatie, tot een maximum van ,-, voor hun rekening te nemen. Hieronder is een toelichting te zien met een overzicht van de toegezegde dekking. Exploitatie de Wijk van Morgen T.b.v. de exploitatie van De Wijk van Morgen wordt onder regie van de drie aangesloten Woningcorporaties een exploitatiebusinesscase opgesteld. De corporaties hebben toegezegd de kosten voor deze businesscase voor hun rekening te nemen. Onder de exploitatie wordt verstaan: Beheer en onderhoud Kleine aanpssingen aan gebouwen, terrein etc. De exploitatie van het demonstratiegebouw De kosten hiervoor worden geraamd in de businesscase De toegezegde dekking is als volgt: 2009 / , / , / , / ,00 Totaal toegezegde exploitatiedekking ,00 18

19 9. Bijlagen - 1. Tabel ambities - 2. Vergadercycli - 3. Tijdsplanning 19

20 20

21 21

22 22