Ruimtelijke onderbouwing. Voortuinen Gabriël Metzustraat Vastgesteld

Transcriptie

1 Ruimtelijke onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Vastgesteld

2

3 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Inhoudsopgave Ruimtelijke onderbouwing 5 Hoofdstuk 1 Inleiding Aanleiding Ligging en begrenzing projectgebied Vigerende bestemmingsplan 6 Hoofdstuk 2 Beschrijving van de omgevingsvergunning Beschrijving projectgebied Beschrijving beoogde ontwikkeling Strijdigheid met het vigerende bestemmingsplan 9 Hoofdstuk 3 Motivering Inleiding Ruimtelijke beleidskader Stedenbouw Verkeer en parkeren Milieuaspecten Water Archeologie Cultuurhistorie Natuurwaarden Integrale afweging 17 Hoofdstuk 4 Procedurele aspecten Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Procedure Verklaring van geen bedenkingen 19 Hoofdstuk 5 Uitvoerbaarheid Economische uitvoerbaarheid Maatschappelijke uitvoerbaarheid 21 Bijlagen 23 Bijlage 1 Plancontour 23

4 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Bijlage 2 Bodemonderzoek 25 Bijlage 3 Archeologisch onderzoek 157 Omgevingsvergunning 187 Publicatietekst 193

5 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Ruimtelijke onderbouwing Hoofdstuk Aanleiding Inleiding In het bestemmingsplan 'Leiden Noord' is de mogelijkheid opgenomen woningen te realiseren op een perceel op de hoek van de Gabriël Metzustraat en de Floris Versterlaan in Leiden. De woningen krijgen de beschikking over voortuinen (op eigen terrein). Het geldende bestemmingsplan maakt dit gebruik als tuin echter niet mogelijk. Om de voortuinen te kunnen realiseren moet van het bestemmingsplan worden afgeweken met een omgevingsvergunning. Voor het doorlopen van de betreffende procedure is deze ruimtelijke onderbouwing benodigd. In de ruimtelijke onderbouwing wordt gemotiveerd waarom de beoogde ontwikkeling wenselijk is en niet in strijd met een goede ruimtelijke ordening. 1.2 Ligging en begrenzing projectgebied Het plangebied ligt in de wijk Groenoord in Leiden Noord. Kadastraal gaat het om een deel van perceel LEIDEN 01, sectie K, nummer Op onderstaande luchtfoto is de ligging van de locatie in de gemeente Leiden weergegeven. Ligging plangebied in Leiden (rood omcirkeld) Deze procedure heeft uitsluitend betrekking op de realisatie van de voortuinen bij de nieuwe woningen. In Bijlage 1 is de plancontour opgenomen. 5

6 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat 1.3 Vigerende bestemmingsplan Voor het plangebied is het bestemmingplan 'Leiden Noord' van toepassing. Dit bestemmingsplan is op 25 september 2007 vastgesteld door de gemeenteraad van Leiden. Het plan is met de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State op 30 september 2009 op twee planonderdelen na onherroepelijk in werking getreden. De vernietigde planonderdelen hebben geen betrekking op het onderhavige project. Hieronder is een uitsnede van de plankaart ter plaatse weergegeven. Uitsnede bestemmingsplan Leiden Noord, met rood omkaderd het projectgebied In het bestemmingsplan Leiden Noord hebben de te bouwen woningen de bestemming 'Woondoeleinden'. De ruimte voor de woningen, waar de voortuinen gepland zijn, hebben de bestemming 'Verblijfsgebied'. Gronden met deze bestemming zijn bedoeld voor langzaam verkeer, gemotoriseerd verkeer, openbaar vervoer, openbaar groen en water met de daarbij behorende voorzieningen, zoals erf-toegangswegen, woonstraten, fiets- en voetpaden, trottoirs, parkeerplaatsen, fietsenstallingen, leidingen en binnen de bestemming passende bouwwerken. Hierna wordt in paragraaf 2.2 de beoogde ontwikkeling beschreven en deze wordt vervolgens in paragraaf 2.3 getoetst aan het vigerende bestemmingsplan. 6

7 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Hoofdstuk 2 Beschrijving van de omgevingsvergunning 2.1 Beschrijving projectgebied De Gabriël Metzustraat is gelegen in Groenoord-Noord, in het deel dat dateert uit de jaren Dit deel van de wijk is gerealiseerd aan de hand van kleinschalig projectmatige uitbreidingen de oorspronkelijke lijnen van landschap en eigendom volgt. De ontwikkelingsbasis is het bebouwingslint aan de Haarlemmertrekvaart. Op de projectlocatie heeft vanaf de jaren '70 tot na de eeuwwisseling een bedrijfsgebouw gestaan. situatie 1945 situatie 2002 met bedrijfsgebouw De vooroorlogse buurt is gefaseerd tot stand gekomen aan de hand van stratenplannen die de voormalige lijnen van landschap en eigendom volgen. De wijk is kleinschalig, projectmatig ontwikkeld, zodat er verschillen zijn in perceelsbreedtes, kap- en dakvormen, bouw- en goothoogtes. De panden zijn wel in een rechte, strakke rooilijn gebouwd, maar de gefaseerde groei is waarneembaar in kleine verspringingen. De bouwhoogte varieert, maar de woningen hebben in het algemeen twee lagen met een plat dak of kap. De rand van het dak is veelal benadrukt door een uitkragende dakgoot. De zichtbare gevels zijn representatief. Het materiaal- en kleurgebruik is per cluster in samenhang en veelal traditioneel, baksteenarchitectuur is overheersend. De structuur is over het algemeen gesloten-hof-verkaveling met ondiepe laagbouwblokken en smalle verharde straatprofielen. De binnenterreinen zijn relatief open en groen en gevrijwaard van erfbebouwing. De overgang van privé- en openbaar bestaat uit groene voortuinen met lage steensmuren of haagbeplanting. 7

8 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Luchtfoto huidige situatie, gezien vanuit het zuiden Ten oosten van de Gabriël Metzustraat ligt het voormalig Groenoordhallenterrein, waar de afgelopen jaren de woningbouwontwikkeling Groenoord Noord gerealiseerd is. Het ontwikkelingsgebied Groenoord en de vooroorlogse buurt worden gescheiden door de Floris Versterlaan in combinatie met een singel. De Gabriël Metzustraat scheidt de woonbuurt van het bestaande en in herontwikkeling zijnde bedrijventerrein Groenoord. 2.2 Beschrijving beoogde ontwikkeling Het project maakt onderdeel uit van de ontwikkeling van 14 woningen. Nadrukkelijk wordt aangegeven dat de woningen zelf passen binnen het geldende bestemmingsplan. Deze ruimtelijke onderbouwing heeft enkel betrekking op het gebruik van het voorste deel van de percelen als voortuin bij de woningen. Deze gronden zijn in eigendom van de ontwikkelende partij. Verkaveling met voortuinen Met de bouw van de nieuwe woningen wordt een bestaand huizenblok afgerond. De openbare 8

9 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat ruimte rondom de nieuwe woningen wordt opnieuw ingericht. Voor de woningen wordt een trottoir aangelegd. De parkeerplaatsen worden verplaatst en van het trottoir gescheiden door een nieuwe groenstrook. De voortuinen moeten een aansluiting maken op het wenselijke profiel met voortuinen van de reeds bestaande woningen aan de Gabriël Metzustraat. Impressie nieuwbouw met voortuinen 2.3 Strijdigheid met het vigerende bestemmingsplan De aanvraag, zoals beschreven in paragraaf 2.2, past niet binnen de geldende bestemming 'Verblijfsgebied' (zie paragraaf 1.3). In het bestemmingsplan 'Leiden Noord' zijn geen (algemene) afwijkingsmogelijkheden opgenomen om dit gebruik toe te staan. Om de omgevingsvergunning te kunnen verlenen dient afgeweken te worden van het geldende bestemmingsplan. Voor het doorlopen van de betreffende procedure is deze ruimtelijke onderbouwing opgesteld. In Hoofdstuk 4 wordt uitgebreider ingegaan op de procedurele aspecten. 9

10 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat 10

11 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Hoofdstuk 3 Motivering 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt gemotiveerd waarom de aanvraag niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening en waarom het vanuit gemeentelijk oogpunt wenselijk is af te wijken van het vigerende bestemmingsplan ten behoeve van de aanvraag. Belangrijk om in ogenschouw te nemen is dat de nieuwe woningen zelf reeds zijn toegestaan in het vigerende bestemmingsplan 'Leiden Noord'. Bij de toetsing aan relevante beleids- en wettelijke kaders in dit hoofdstuk worden dus alleen de voortuinen bij deze woningen in ogenschouw genomen, aangezien hiervoor wordt afgeweken van het bestemmingsplan. 3.2 Ruimtelijke beleidskader Hogere overheden Met de realisatie van voortuinen bij woningen aan de Gabriël Metzustraat zijn geen Rijks- of provinciale belangen gemoeid, zoals deze zijn beschreven in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte en de Provinciale Visie Ruimte en Mobiliteit. Vanuit het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) en de Provinciale Verordening Ruimte zijn er dan ook geen restricties ten aanzien van deze ontwikkeling. Ladder voor duurzame verstedelijking Uitgangspunt van de strategie voor de bebouwde ruimte is betere benutting van het bestaand stads- en dorpsgebied (BSD). Stedelijke ontwikkeling vindt daarom primair plaats binnen BSD. De ladder voor duurzame verstedelijking, zoals opgenomen in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) bevat het handelingskader. De provincie Zuid-Holland heeft de ladder voor duurzame verstedelijking ook opgenomen in de verordening, om het provinciaal belang bij toepassing van deze ladder te benadrukken. Dit biedt de provincie de mogelijkheid om enkele begrippen die voor meerdere uitleg vatbaar zijn, te verduidelijken voor de specifieke Zuid-Hollandse situatie. De ladder zoals opgenomen in het Bro is een motiveringseis voor de toelichting van het bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt. Om een vrijblijvend karakter te vermijden, heeft de ladder zoals opgenomen in de verordening daarom niet alleen betekenis voor de toelichting van het bestemmingsplan maar ook voor de inhoud. Toetsing ladder voor duurzame verstedelijking De beoogde ontwikkeling betreft het inrichten van een deel van het verblijfsgebied in voortuinen. Dit is geen stedelijke ontwikkeling waarop de ladder van toepassing is. Structuurvisie Leiden 2025 Op 17 december 2009 heeft de gemeenteraad de 'Structuurvisie Leiden 2025' vastgesteld. De uitgangspunten van de structuurvisie zijn het bestaande beleid en de ambities en verwachtingen die in overleg met partijen en partners zijn geformuleerd. Dit heeft geleid tot een Structuurvisie met de volgende ambities: de historische binnenstad wordt beter op de kaart gezet; het Bio Science Park en de kenniseconomie worden verder ontwikkeld; de bereikbaarheid wordt verbeterd; de groene en blauwe structuren in en rondom de stad worden versterkt en verbonden; de kansen die zich in het Stationsgebied, Transvaal/Vondellaan en op De Waard aanbieden worden benut om met wonen en werken een bijdragen te leveren aan de 11

12 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat versterking van de kennisstad. Voor de gemeente Leiden is de structuurvisie een richtinggevend kader voor de bestemmingsplannen en daarmee een sturingsinstrument voor het gemeentebestuur. De structuurvisie geeft op een groter schaalniveau de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente weer en dient dus bij alle ruimtelijke afwegingen in ogenschouw te worden genomen. Vanuit de structuurvisie Leiden 2025 zijn er geen belemmeringen om de beoogde ontwikkeling mogelijk te maken. Conclusie beleidskaders Vanuit de geldende ruimtelijke beleidskaders op Rijks-, provinciaal en gemeentelijk niveau zijn er geen belemmeringen om de beoogde ontwikkeling mogelijk te maken. 3.3 Stedenbouw In paragraaf 2.2 zijn de ruimtelijke/stedenbouwkundige kenmerken van de beoogde ontwikkeling beschreven. In het 'Masterplan Groenoordhallenterrein' en het bestemmingsplan 'Leiden Noord' wordt ingezet op een afronding van het bouwblok aan de Gabriël Metzustraat. Dit betreft een half open bouwblok, bestaande uit de oorspronkelijke lintbebouwing langs Haarlemmertrekvaart/Haarlemmerweg en de vroeg twintigste-eeuwse woningbouw aan de Frans van Mierisstraat. Met de opgenomen bouwmogelijkheid voor woningen aan de Gabriël Metzustraat wordt aangesloten bij de rooilijn van de bestaande bebouwing. Het is voorstelbaar de laagbouwwoningen van een voortuin te voorzien. De bestaande woningen aan de Gabriël Metzustraat hebben ook een voortuin. Omdat er geen rooilijnverspringing meer zal zijn aansluitend op de nieuwe woningen aan de Floris Versterlaan bij blok 1, is het voorstelbaar dat de extra ruimte voor het woonperceel dan bij de woningen getrokken wordt. De voortuinen zijn nu strijdig met het bestemmingsplan. Er zijn geen stedenbouwkundige belemmeringen om van het bestemmingsplan af te wijken ten behoeve van de voortuinen. Met de voortuinen krijgen de woningen een geleidelijke overgang van openbare ruimte naar de privéruimte. Aangesloten wordt op de bestaande structuur van voortuinen in de Gabriël Metzustraat. Het inrichtingsplan voor de openbare ruimte voor de Gabriël Metzustraat gaat uit van een breed en groen laanprofiel. De voortuinen dragen daar toe bij. 3.4 Verkeer en parkeren Met de bouw van de woningen wordt de openbare ruimte opnieuw ingericht. De huidige parkeerplaatsen worden verplaatst. De tuinen zelf hebben geen verkeersaantrekkende werking, danwel een specifieke genormeerde parkeerbehoefte. De tuinen mogen overigens niet gebruikt worden als parkeerplaats. Conclusie Geconcludeerd wordt dat de aspecten parkeren en verkeer de uitvoering van het plan niet in de weg staan. 12

13 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat 3.5 Milieuaspecten Besluit milieueffectrapportage (m.e.r.) In het Besluit milieueffectrapportage (m.e.r.) is bepaald dat een milieueffectbeoordeling uitgevoerd moet worden als een project belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu heeft. Het gaat dan om een project dat genoemd is in de bijlage onder D van het Besluit m.e.r. In dit geval wordt het plan niet genoemd in deze bijlage. Een m.e.r. beoordeling of plan M.E.R. is dus niet nodig Bodem Voordat van een bestemmingsplan kan worden afgeweken voor het toestaan van functies waar langdurig of frequent mensen verblijven, moet aangetoond zijn dat er geen sprake is van bodemverontreiniging. Door Grondslag is op 30 september 2014 een verkennend en aanvullend bodemonderzoek uitgevoerd (Bijlage 2). In het onderzoek is op één locatie in het westelijke deel van het projectgebied (peilbuis 207) een sterke verontreiniging van circa 15 m 3 aan PAK aangetroffen. Deze vervuiling wordt gesaneerd voordat het gebied wordt ontwikkeld. Voor het overige is het projectgebied niet vervuild. Conclusie Op basis van de onderzoeksresultaten wordt geconcludeerd dat, na sanering, de bodemkwaliteit geen belemmering vormt voor de voorgenomen ontwikkeling Geluid De mate waarin het geluid, veroorzaakt door het wegverkeer, zogenaamde geluidsgevoelige bestemmingen mag belasten is geregeld in de Wet geluidhinder (Wgh). De Wgh stelt dat in principe de geluidsbelasting op geluidsgevoelige bebouwing niet hoger mag zijn dan 48 db. Wanneer een bestemmingsplan nieuwe woningen of andere geluidsgevoelige bebouwing toestaat, stelt de Wgh de verplichting akoestisch onderzoek te verrichten naar de geluidsbelasting ten gevolge van alle wegen op een bepaalde afstand van die woningen of andere geluidsgevoelige bebouwing. Een tuin wordt in de Wgh niet aangemerkt als een geluidsgevoelig terrein, zodat een akoestisch onderzoek achterwege kan blijven. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in haar uitspraak d.d ( /1) bekrachtigd dat een tuin bij een woning geen object is dat in aanmerking komt voor bescherming tegen geluidhinder Luchtkwaliteit Op 15 november 2007 is de Wet luchtkwaliteit in werking getreden. Plannen die niet in betekenende mate leiden tot een verslechtering van de luchtkwaliteit hoeven volgens de Wet luchtkwaliteit niet afzonderlijk te worden getoetst op de grenswaarde, tenzij een dreigende overschrijding van een of meerdere grenswaarden te verwachten is. De realisatie van voortuinen leidt 'niet in betekende mate' tot een verslechtering van de luchtkwaliteit. 13

14 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Externe veiligheid Het aspect externe veiligheid betreft het risico op een ongeval waarbij een gevaarlijke stof aanwezig is. Deze gevaarlijke stoffen kennen twee verschillende bronnen. Dit zijn de stationaire bronnen (bijvoorbeeld een chemische fabriek of LPG-tankstation) en de mobiele bronnen (bijvoorbeeld een tankwagen op een gevaarlijke stoffenroute). Het projectgebied valt niet onder het Besluit externe veiligheid inrichtingen. Op circa 175 meter van het projectgebied zijn volgens de Risicokaart twee stationaire bronnen aanwezig. Het betreft het meldingsplichtige bedrijf Proper Enterprises (software) op het (woon)adres Haarlemmerweg 77A en de afvalwater zuiveringsinstallatie aan de Stadspolderweg 8. Vanuit het oogpunt van externe veiligheid zijn beide bedrijven niet van invloed op het gebruik van het plangebied als tuin. Uitsnede risicokaart Buisleidingen Per 1 januari 2011 is het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) in werking getreden. In het projectgebied zijn geen buisleidingen aanwezig die relevant zijn voor de externe veiligheid. Spoorlijn Leiden-Haarlem/Schiphol De spoorlijn Leiden- Haarlem/Schiphol bevindt zich ten noorden van het projectgebied. Over de spoorlijn worden geen gevaarlijke stoffen vervoerd Conclusie milieuaspecten Er zijn geen milieuaspecten die een belemmering vormen voor de beoogde ontwikkeling. 14

15 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat 3.6 Water Met de aanvraag wordt geen extra verharding mogelijk gemaakt. Watercompensatie is daarom niet aan de orde voor de tuinen. Door het gebruik als voortuin in plaats van verblijfsgebied zal juist eerder sprake zijn van een afname aan verharding. Conclusie Er zijn geen waterhuishoudkundige belemmeringen voor de realisatie van het plan. 3.7 Archeologie Beleidskader Europees en nationaal beleid In 1992 werd in Valletta door de Ministers van Cultuur van de bij de Raad van Europa aangesloten landen het 'Europees Verdrag inzake de bescherming van het Archeologisch Erfgoed, beter bekend onder de naam 'Verdrag van Malta', ondertekend. In vervolg hierop is op 1 september 2007 de Wet op de Archeologische Monumentenzorg (WAMZ) in werking getreden. Met de introductie van deze wet zijn de kerntaken en bestuurlijke verantwoordelijkheden van gemeenten veranderd. In de wet is bepaald, dat gemeenten door inzet van een planologisch instrumentarium het archeologisch belang dienen te waarborgen Provinciaal beleid Het beleid van de Provincie Zuid-Holland richt zich, conform het Rijksbeleid en de WAMZ op het behouden van archeologische waarden op de plaats waar de waarden zijn aangetroffen. Bij het opstellen van een ruimtelijk plan dient onderzoek te worden gedaan naar de aanwezigheid van archeologische waarden in het projectgebied. Het provinciale beleid aangaande archeologie staat vermeld in de Visie op Zuid-Holland Gemeentelijk beleid Het archeologisch beleid van de gemeente Leiden - vastgelegd in de Nota Cultureel Erfgoed, vastgesteld door de raad op 20 december is er op gericht de in de grond aanwezige archeologische waarden zoveel mogelijk te behouden. Wanneer dat niet mogelijk blijkt moet de aanwezige archeologie veilig worden gesteld door middel van opgravingen. Het vaststellen van de archeologische waarde vindt binnen de archeologische monumentenzorg gefaseerd plaats. Na een bureauonderzoek kan het nodig zijn een archeologische inventarisatie in het veld uit te voeren. De resultaten van de inventarisatie kunnen vervolgens leiden tot een aanvullend archeologisch onderzoek. De resultaten van laatstgenoemd onderzoek vormen het uitgangspunt bij de keuze om een vindplaats te behouden, op te graven, waarnemingen uit te voeren tijdens het bouwproject of geen verdere stappen te ondernemen. Voor zover deze stappen gevolgd moeten worden, dienen deze in dat rapport opgenomen te worden met vermelding van de resultaten. Uitvoering van archeologisch (voor)onderzoek is in Nederland voorbehouden aan daarvoor vergunninghoudende bedrijven of instanties. 15

16 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Onderzoeksresultaten Voorliggend project laat de bestaande bebouwing intact. Met het wijzigen van de bestemming Verblijfsgebied in Tuin, zonder daarbij nieuwe bouwtitels mogelijk te maken, wordt de bodem niet verstoord. Het doen van archeologisch onderzoek is daarom in principe niet nodig. Voor de realisatie van de woningen is wel door RAAP Archeologisch Adviesbureau BV archeologisch onderzoek uitgevoerd. Volledigheidshalve zijn de resultaten van dit onderzoek in Bijlage 3 opgenomen. Geconcludeerd wordt dat bij de bouw van de woningen naar verwachting geen archeologische waarden zullen worden verstoord. Conclusie Er zijn geen archeologische belemmeringen om de beoogde ontwikkeling te realiseren. 3.8 Cultuurhistorie Onder invloed van rijksbeleid en wetgeving komt voor het erfgoed steeds meer nadruk te liggen op het ruimtelijk instrumentarium. Dit zet zich voort in de ontwikkeling van de nieuwe Omgevingswet, waarin ook het erfgoed wordt opgenomen. Leiden continueert de aandacht voor cultuurhistorie in het bestemmingsplan en anticipeert daarbij op rijksbeleid en wettelijke verplichtingen. Integrale cultuurhistorische waarden maken - uitgebreider en specifieker dan voorheen - deel uit van het bestemmingsplan. Van archeologie tot bouwhistorie, van historische structuren tot monumentale objecten. Hieraan worden maatregelen gekoppeld. Uitgangspunt is; beschermen wat beschermenswaardig is, zonder onnodige regeldruk. Cultuurhistorische kennis- en waardenkaarten van Leiden (met diverse themakaarten) dragen hieraan bij, evenals de onderzoeksagenda voor archeologie en bouwhistorie. Cultuurhistorie in de omgeving van het plangebied Aan de andere zijde van de spoorlijn ligt het Landgoed Ter Wadding. De beoogde ontwikkeling heeft geen negatieve effecten ten aanzien van dit landgoed. Het plangebied ligt niet binnen de bijbehorende landgoedbiotoop. Er zijn verder geen molenbiotopen of beschermde monumenten in de directe nabijheid van het plangebied aanwezig. De beoogde ontwikkeling levert derhalve geen belemmeringen op vanuit cultuurhistorisch oogpunt. 3.9 Natuurwaarden De Flora- en faunawet stelt gemeenten verplicht bij ruimtelijke ontwikkelingen na te gaan of er bedreigde plant- en diersoorten aanwezig zijn in het projectgebied. Een wijziging van deze wet in februari 2005 stelt gemeenten in staat een gemeentelijke gedragscode voor ecologisch beleid vast te stellen. Als één van de eerste gemeenten in Nederland heeft de gemeente Leiden een dergelijk document opgesteld. Dit document is door het Ministerie van LNV goedgekeurd. Dit document, de 'Gedragscode voor ruimtelijke ontwikkelingen in Leiden' (vastgesteld door B en W op 1 november 2005), is bij B en W-besluit van 4 december 2012 komen te vervallen en vervangen door de gedragscode 'Ruimtelijke Ontwikkeling & Inrichting'. Deze gedragscode is opgesteld door Stadswerk, goedgekeurd per 1 januari 2011 en geldig tot en met Deze gedragscode dient als leidraad voor ruimtelijke projecten waarbij sprake is van een functieverandering of werkzaamheden waarbij sprake is van een ruimtelijke verandering (zoals sloop, grondwerk of bouw). Het volgen van de gedragscode bij ruimtelijke ontwikkelingen minimaliseert de kans op conflicten met de Flora- en faunawet. 16

17 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat De aanvraag voorziet in een wijziging van Verblijfsgebied (verharding) naar tuin. Van aantasting van beschermde planten- en dierensoorten is geen sprake. Een flora- en fauna onderzoek is daarom niet aan de orde voor de tuinen. Conclusie Er zijn geen effecten op beschermde flora- en fauna te verwachten als gevolg van de realisatie van de voortuinen Integrale afweging De beoogde ontwikkeling van voortuinen bij nieuwe woningen aan de Gabriël Metzustraat is vanuit de gemeente Leiden een gewenste ontwikkeling. Met de voortuinen krijgen de woningen een geleidelijke overgang van openbare ruimte naar de privé ruimte. Aangesloten wordt op de bestaande structuur van voortuinen in de Gabriël Metzustraat. Het inrichtingsplan voor de openbare ruimte voor de Gabriël Metzustraat gaat uit van een breed en groen laanprofiel. De voortuinen dragen daar toe bij. In het voorgaande hoofdstuk is gemotiveerd dat er vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening geen belemmeringen zijn om het plan te realiseren. 17

18 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat 18

19 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Hoofdstuk 4 Procedurele aspecten 4.1 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Op grond van artikel 2.10, lid 1 onder c Wabo dient een omgevingsvergunning geweigerd te worden voor aanvragen die in strijd zijn met het bestemmingsplan en er geen vergunningverlening mogelijk is met toepassing van artikel 2.12 Wabo. De omgevingsvergunning kan slechts worden verleend na het voeren van een procedure tot afwijking van het bestemmingsplan. Hierbij gelden drie mogelijkheden: indien in het bestemmingsplan een binnenplanse afwijkingsmogelijkheid wordt gegeven dan kan deze toegepast worden op grond van artikel 2.12, lid 1, onder a, onder 1º van de Wabo; indien het bestemmingsplan geen binnenplanse afwijkingsmogelijkheid biedt, maar bij algemene maatregel van bestuur afgeweken kan worden dan kan deze toegepast worden op grond van artikel 2.12, lid 1, onder a, onder 2º van de Wabo; indien aan geen van bovenstaande voldaan kan worden, de activiteit niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening en de motivering van het besluit een goede ruimtelijke onderbouwing bevat, dan kan de omgevingsvergunning worden verleend met toepassing van artikel 2.12, lid 1, onder a, onder 3º van de Wabo doorlopen worden. Dit is een procedure op grond van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht. 4.2 Procedure Het plan is strijdig met het bestemmingsplan. Voor dit bouwplan is in het Besluit omgevingsrecht geen mogelijkheid opgenomen voor een buitenplanse afwijking. Daarmee is de juiste juridisch-planologische procedure voor het mogelijk maken van het ingediende bouwplan, het verlenen van een omgevingsvergunning met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 3o Wabo. Het betreft een uitgebreide procedure. Dit houdt in dat het ontwerpbesluit met deze ruimtelijke onderbouwing zes weken ter inzage wordt gelegd voor het indienen van zienswijzen. Eenieder kan gedurende die termijn een zienswijze indienen. Geven de zienswijzen geen aanleiding de omgevingsvergunning te weigeren, dan kunnen de indieners van de zienswijzen door de raadscommissie worden gehoord. De raadscommissie neemt een besluit op de zienswijzen en in voorkomende gevallen over het afgeven van een verklaring van geen bedenkingen. Indien geen zienswijzen ingediend worden, kan direct na de ter inzage legging van het ontwerpbesluit een omgevingsvergunning verleend worden. De omgevingsvergunning treedt in werking met ingang van de dag na afloop van de beroepstermijn van zes weken gerekend vanaf de dag na die waarop het besluit ter inzage is gelegd en nadat deze langs elektronische weg kenbaar is gemaakt. Tegen het besluit tot verlening van een omgevingsvergunning kan rechtstreeks beroep worden aangetekend bij de rechtbank gedurende een termijn van zes weken na publicatie van de vergunning. 4.3 Verklaring van geen bedenkingen Bij de toepassing van artikel 2.12, lid 1, onder a, onder 3º is in sommige gevallen een verklaring van geen bedenkingen vereist. De Wabo biedt de gemeenteraad op grond van artikel 6.5, derde lid Bor de mogelijkheid om een lijst van categorieën van gevallen vast te stellen, waarvoor een vvgb van de raad niet is vereist. Met een dergelijke lijst kan de raad er voor zorgen dat het geen verklaring hoeft af te geven voor strijdige ruimtelijke activiteiten met een zeer beperkt planologisch belang, of 19

20 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat activiteiten waarover de raad reeds eerder heeft besloten in de vorm van een gebiedsvisie, wijkontwikkelingsplan, stedenbouwkundig masterplan of soortgelijk ruimtelijk kader. De raad van Leiden heeft een lijst met categorieën van gevallen vastgesteld (RV en aangevuld RV ) waarvoor wel of geen vvgb is vereist. Indien sprake is van lokaal gerichte infrastructuurprojecten en projecten met betrekking tot groen, water en verblijfsgebieden die niet in strijd zijn met lokaal beleid, is geen vvgb vereist. 20

21 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Hoofdstuk 5 Uitvoerbaarheid 5.1 Economische uitvoerbaarheid De aanvrager draagt de kosten voor de realisering van het project. In artikel 6.12 lid 1 Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is bepaald dat de gemeenteraad een exploitatieplan vaststelt voor gronden waarop een bij algemene maatregel van bestuur aangewezen bouwplan is voorgenomen. Wat onder een bouwplan moet worden verstaan is opgenomen in artikel Bro. Het plan is niet aan te merken als een bouwplan in de zin van artikel Bro. Er hoeft derhalve geen exploitatieplan worden opgesteld. De plankosten worden in rekening gebracht op basis van de Legesverordening Maatschappelijke uitvoerbaarheid Zienswijzen Via een publicatie in de Stadskrant, de Staatscourant en plaatsing op de gemeentelijke website is de ter inzage legging van de ontwerp omgevingsvergunning gemeld. Het ontwerpbesluit tot verlening van de omgevingsvergunning heeft voor een periode van zes weken, van donderdag 5 november 2015 t/m donderdag 16 december 2015, ter inzage gelegen voor het indienen van zienswijzen. Tijdens deze termijn zijn geen zienswijzen bij de gemeente binnengekomen. Beroep Het besluit tot verlening van de omgevingsvergunning zal zes weken ter inzage worden gelegd. Tijdens deze termijn kan direct beroep worden ingesteld of een verzoek om een voorlopige voorziening worden ingediend bij de rechtbank tegen de verleende omgevingsvergunning of de weigering door de volgende personen: belanghebbenden die tijdig een zienswijze hebben ingebracht tegen het ontwerpbesluit; belanghebbenden aan wie redelijkerwijs niet kan worden verweten geen zienswijze te hebben ingebracht tegen het ontwerpbesluit. De definitieve vergunning zal dan in werking treden een dag na de afloop van de beroepstermijn of wanneer op een eventueel verzoek om voorlopige voorziening is besloten. Deze beroepstermijn wordt aangekondigd in de Stadskrant en de Staatscourant. 21

22

23 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Bijlage 1 Plancontour 23

24 !!!!!!!!!!!!!! LEGENDA PLANGEBIED!!!!!!!! grens van de omgevingsvergunning!!!!!!!!!!!!!! VERKLARING 2 GBK, juli m Omgevingsvergunning Voortuinen Gabriël Metzustraat Status vastgesteld Datum IDN.IMRO NL.IMRO.0546.OV Schaal Formaat Bladnr 1:1.000 A3 1 van 1 Leiden Gemeente Leiden, Postbus 9100, 2300 PC Leiden Cluster Stedelijke Ontwikkeling Team Ruimtelijke Ontwikkeling

25 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Bijlage 2 Bodemonderzoek 25

26

27 PROJECT VERKENNEND EN AANVULLEND BODEMONDERZOEK GABRIEL METZUSTRAAT 9 TE LEIDEN Vestiging Kamerik Nijverheidsweg GZ Kamerik t Vestiging Heerhugowaard Galileistraat SE Heerhugowaard t Vestiging Steenwijk Oevers VC Steenwijk t bodemonderzoek I saneringsbegeleiding I partijkeuringen I waterbodemonderzoek I arbo/veiligheid I wegenbouwadvies

28 Project Titel Projectleider Adviseur Verkennend en aanvullend bodemonderzoek Gabriel Metzustraat 9 te Leiden De heer B. Smeulders Mevrouw Y. Haarhuis Datum rapport 30 september 2014 Opdrachtgever Contactpersoon Gemeente Leiden De heer W. van den Bergh Postbus PC Leiden Omgevingsdienst West Holland De heer W.G.J. Terberg Telefoon Het bodemonderzoek is uitgevoerd conform de richtlijnen die zijn opgesteld in de BRL SIKB Grondslag is door KIWA gecertificeerd voor het verrichten van Veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek conform deze BRL. Grondslag BV is als opdrachtnemer onafhankelijk van de opdrachtgever. Tussen beide bestaat geen relatie als bedoeld in paragraaf van de BRL SIKB 2000.

29 Project INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING EN DOEL 1 2 TERREINGEGEVENS Afbakening onderzoekslocatie Huidige situatie Historie tot op heden Voorgaande onderzoeken Onderzoeken in de nabije omgeving Toekomstige situatie Hypothese en onderzoeksopzet 4 3 VELDWERK Uitvoering Resultaten Grond Grondwater 7 4 CHEMISCHE ANALYSES Toetsingskader Analyses grond Analyses grondwater 13 5 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Conclusies Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) Voormalige opslag vloeistoffen (deellocatie B) Gedempte sloten Onverdachte terreindeel Aanbevelingen 16 BIJLAGEN BIJLAGE I BIJLAGE II BIJLAGE III BIJLAGE IV BIJLAGE V BIJLAGE VI : Kaartmateriaal : Boorbeschrijvingen : Toetsingstabellen : Analysecertificaten : Bodemrapportage Omgevingsdienst West-Holland : Verklarende woordenlijst

30 1 Project INLEIDING EN DOEL Door de gemeente Leiden is aan Grondslag opdracht verleend voor het uitvoeren van een verkennend en aanvullend bodemonderzoek op het perceel Gabriel Metzustraat 9 te Leiden. De aanleiding voor het bodemonderzoek wordt gevormd door de beoogde bestemmingswijziging. Men is voornemens om ter plaatse woningbouw te realiseren. Het doel van het onderzoek is het vaststellen van de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem en daarmee het bepalen of er mogelijk belemmeringen zijn voor de beoogde bestemmingswijziging en omgevingsvergunning (bouw). 2 TERREINGEGEVENS Voorafgaand aan het bodemonderzoek is er een vooronderzoek conform de NEN 5725 verricht, waarbij het niveau van een standaard vooronderzoek is gehanteerd. De resultaten van het vooronderzoek zijn verwerkt in dit hoofdstuk. Het vooronderzoek richt zich tevens op de direct aangrenzende percelen. 2.1 Afbakening onderzoekslocatie Het perceel Gabriel Metzustraat 9 is kadastraal bekend als gemeente Leiden, sectie K, nummer De x- en y-coördinaten van het perceel zijn 93,713 en 465,207. Het kadastrale perceel heeft een oppervlakte van circa m². De onderzoekslocatie bestaat uit nagenoeg het gehele kadastrale perceel (perceel Gabriel Metzustraat 9). De schutting aan de westzijde betreft de begrenzing van de onderzoekslocatie aan de westzijde. De onderzoekslocatie heeft een oppervlakte van circa m 2. De begrenzing van de onderzoekslocatie is weergegeven op de tekening in bijlage I. 2.2 Huidige situatie Het terrein is deels verhard met klinkers en deels braakliggend. Het met klinkers verharde terreindeel wordt gebruikt als parkeerterrein. De regionale ligging van de locatie is weergegeven in bijlage I. 2.3 Historie tot op heden Voor het historisch onderzoek zijn de volgende bronnen geraadpleegd: - Omgevingsdienst (bodemrapportage, weergegeven in bijlage V, dossieronderzoek) - oud kaartmateriaal (Grote Historische Provincie Atlas, Tot medio de jaren zestig had het perceel een agrarisch functie (weiland). De eerste bebouwing dateert van 1968, dit betrof een bedrijfshal met betonvloer aan de westzijde van het perceel. Deze bedrijfshal werd gebruikt voor opslag van fusten voor een drankhandel en opslag van levensmiddelen. Omstreeks 1978 is ter plaatse van de oostzijde van het perceel het bedrijf Automaterialen Rijsbergen BV gevestigd, waarna circa 8 jaar later, voor een bedrijfsuitbreiding, eveneens de westelijke zijde van het perceel er bij is betrokken.

31 2 Project Begin deze eeuw (2001/2002) is het bedrijf Automaterialen Rijsbergen BV verhuisd naar een andere locatie. Er zijn bij de omgevingsdienst geen gegevens bekend over bedrijfsactiviteiten die na deze periode op het perceel hebben plaatsgevonden. De voormalige bedrijfshal van Automaterialen Rijsbergen BV had een oppervlakte van ca m 2 en was voorzien van een betonvloer. Met uitzondering van het voormalige inbouwstation/werkplaats (oppervlakte ca. 100 m 2, gelegen ter plaatse van de noordwestzijde van de onderzoekslocatie) is de gehele bedrijfshal in gebruik geweest als magazijn en verkoopbalie. Ter plaatse van de zuidwestzijde van de onderzoekslocatie was een overdekt bouwwerk aanwezig waar opslag van oliën en koelvloeistof in kunststof vaten en opslag van afgewerkte olie in een metalen vat van liter plaatsvond. Eveneens vond ter plaatse van het overdekte bouwwerk opslag plaats van bedrijfsafvalstoffen zoals oud ijzer en plastic. Het voormalige inbouwstation/werkplaats en de voormalige opslaglocatie van vloeistoffen staan weergeven als deellocatie A en B op kaartmateriaal in bijlage I. Op of nabij de locatie zijn, voor zover bekend bij de omgevingsdienst, geen ondergrondse en/of bovengrondse brandstoftanks aanwezig (geweest). Er zijn op het perceel, voor zover bekend, geen bestrijdingsmiddelen en/of ontsmettingsmiddelen gebruikt. Uit oud kaartmateriaal blijkt dat in het verleden twee sloten op of nabij de onderzoekslocatie aanwezig zijn geweest. De globale ligging van deze twee gedempte sloten staan als slootdemping 1 en 2 weergegeven op kaartmateriaal in bijlage I. Zover bekend is er niet structureel afval gestort of verbrand. Vermoedelijk is het maaiveld bij het bouwrijp maken van het perceel in de jaren zestig van de vorige eeuw opgehoogd. Voor zover bekend zijn er geen (grote) obstakels, zijnde puin, funderingsresten, slakken, sintels en/of asfalt in de bodem aanwezig. Voor zover bekend hebben zich op of in de directe omgeving van de onderzoekslocatie geen calamiteiten voorgedaan, waardoor mogelijk bodemverontreiniging zou kunnen zijn ontstaan. Bij is geen aanvullende informatie bekend op de reeds verstrekte gegevens van de omgevingsdienst. 2.4 Voorgaande onderzoeken In 1997 is door IDDS BV een verkennend en een aanvullend bodemonderzoek uitgevoerd op de locatie (rapportnummer /MD, d.d. juli 1997) en (rapportnummer /MD, d.d. december 1997).Uit de resultaten blijkt dat: Ter plaatse van het inbouwstation/werkplaats is een minerale olieverontreiniging aangetroffen in de grond en het grondwater. In de grond (nabij peilbuis 1) en in het grondwater (peilbuis 1) is respectievelijk een matige en sterke verhoging met minerale olie gemeten. De totale omvang van de olieverontreiniging in de bodem wordt geraamd op circa 20 m 3. Als diepte van voorkomen van de verontreiniging wordt aangegeven dat de olieverontreiniging aanwezig is vanaf de grondwaterstand ( ca 1,6 m-mv) tot 2,9 m-mv. Tevens is in het grondwater een lichte verhoging aan som xylenen en fenol-index gemeten.

32 3 Project Ter plaatse van de opslaglocatie van vloeistoffen zijn lichte verhogingen met metalen, PAK, EOX en minerale olie aangetroffen in de grond. In het grondwater zijn geen verhogingen gemeten. In 2000 is door IDDS een milieukundig bodemonderzoek op de locatie uitgevoerd (rapportnummer /mb/rap1, d.d. 11 december 2000). Uit de resultaten blijkt dat: Ter plaatse van het inbouwstation/werkplaats het grondwater maximaal matig verontreinigd is met minerale olie en licht verontreinigd met xylenen. De matige verhoging met minerale olie is gemeten in peilbuis 1. Gemeld wordt dat er geen aanleiding is om te veronderstellen dat de verontreinigingssituatie gewijzigd is ten aanzien van de situatie in Ter plaatse van de opslaglocatie van vloeistoffen is om en nabij peilbuis 3 bij benadering 10 m 3 grondwater matig verontreinigd met minerale olie. Opmerking Grondslag BV: de grond ter plaatse van het inbouwstation/werkplaats en de opslaglocatie van vloeistoffen is niet onderzocht op voorkomen van minerale olie en/of aromaten. De filterstellingen van de peilbuizen uit de onderzoeken van 1997 en 2000 zijn, met uitzondering van de verticale peilbuis 10, snijdend geplaatst. Op het overige deel van de locatie zijn tijdens het onderzoek lichte verhogingen met metalen, PAK, EOX en minerale olie aangetoond in de grond. In het grondwater is arseen licht verhoogd aangetoond. 2.5 Onderzoeken in de nabije omgeving In de nabije omgeving zijn in het verleden diverse onderzoeken uitgevoerd: Ter plaatse van het noordelijke gelegen perceel Gabriel Metzustraat 4 is in 2002 door IDDS een bodemonderzoek uitgevoerd (rapportkenmerk /AJ/RAP1, d.d ). Uit de resultaten blijkt dat in grond en grondwater maximaal lichte verhogingen zijn aangetroffen. Ter plaatse van het voormalige vuilverbrandingsterrein (GEVUILEI-terrein), welke is gelegen aan de noordoostzijde van de Gabriel Metzustraat 9, is in 1998 een sanering uitgevoerd. De aanleiding voor de sanering betrof de aanwezigheid van een olie en aromaten verontreiniging in de bodem ter plaatse van de voormalige ondergrondse HBO tank en de aanwezigheid van immobiele verontreinigingen op overige delen van het perceel en in een slootbodem. De locatie staat bij de provincie geregistreerd onder locatiecode ZH Uit het evaluatatieverslag van de sanering (dossier P , d.d , opgesteld door DHV Milieu en Infrastuctuur BV) blijkt dat de olie en aromaten verontreiniging in zijn geheel is verwijderd. De immobiele verontreiniging in de slootbodem is conform uitgangspunten van het saneringsplan in voldoende mate gesaneerd. De immobiele verontreinigingen op het overige deel van de locatie zijn deels verwijderd. Het overige deel gaat afgedekt worden ten behoeve van het toekomstige gebruik als bedrijfsterrein (2 e fase sanering). Uit een schrijven van de provincie (kenmerk DWM/2000/9308, d.d ) blijkt dat de sanering nog niet is afgerond zolang de isolerende maatregel niet is aangebracht.

33 4 Project Ter plaats van het aangrenzend zuidwestelijk gelegen perceel Frans van Mierisstraat 10 is in 1998 een bodemonderzoek uitgevoerd door IDDS (rapportkenmerk GD). Uit de resultaten blijkt dat in de grond ter plaatse van de achtertuin van het perceel sterke verhogingen zijn aangetroffen met metalen, PAK en minerale olie. In het grondwater is minerale olie sterk verhoogd aangetoond. Het perceel is in het verleden in gebruik geweest als werkplaats annex loods. 2.6 Toekomstige situatie De locatie wordt ontwikkeld voor woningbouw. De bestemming wordt wonen. 2.7 Hypothese en onderzoeksopzet Voormalige inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) Voor de actualisatie van de aangetroffen olie en xylenen verontreiniging ter plaatse van het voormalige inbouwstation/werkplaats wordt ter plaatse van de meeste verdachte locatie uit het onderzoek van 1997 (peilbuis 1), een boring verricht tot minimaal een 0,5 meter onder de zintuiglijk waarneembare brandstofverontreiniging die wordt voorzien van een peilbuis. Rondom deze peilbuis worden op een afstand van circa 5 meter drie boringen geplaatst die worden voorzien van een peilbuis. Grond- en grondwatermonsters worden geanalyseerd op olie en/of aromaten. Voormalige opslag van vloeistoffen (deellocatie B) Voor de actualisatie van de aangetroffen olie verontreiniging ter plaatse van de voormalige opslag van vloeistoffen wordt ter plaatse van de meeste verdachte locatie uit het onderzoek van 2000 (peilbuis 3), een boring verricht tot minimaal een 0,5 meter onder de zintuiglijk waarneembare brandstofverontreiniging die wordt voorzien van een peilbuis. Rondom deze peilbuis worden op een afstand van circa 5 meter drie boringen geplaatst die worden voorzien van een peilbuis. Grond- en grondwatermonsters worden geanalyseerd op olie en/of aromaten. Gedempte sloten 1 en 2 Ter plaatse van de slootdempingen kunnen verhogingen aan metalen, PAK, PCB s en/of minerale olie worden verwacht in de voormalige slootbodem en/of dempingsmateriaal. Deze deellocaties worden beschouwd als verdacht voor deze parameters. Ter plaatse van de slootdempingen volgt de opzet de "Onderzoeksstrategie voor heterogeen verdachte locatie met een diffuse bodembelasting (VED-HE)" van de NEN 5740, waarbij het grondwateronderzoek achterwege blijft indien daar zintuiglijk geen aanleiding voor is. Overig terreindeel Ter plaatse van de overige delen van de onderzoekslocatie wordt voorafgaand aan het bodemonderzoek geen verontreiniging verwacht boven de aangetoonde lichte verhogingen tijdens voorgaande onderzoeken (verhoogde achtergrondconcentraties). De locatie wordt aangemerkt als onverdacht. Het onderzoek volgt de "Onderzoeksstrategie voor een onverdachte locatie (ONV)" van de NEN Opgemerkt dient te worden dat een verkennend bodemonderzoek volgens een steekproefsgewijze opzet wordt uitgevoerd. Tevens dient het bodemonderzoek beschouwd te worden als een tijdelijk vastgestelde status van de bodemkwaliteit ter plaatse. Derhalve kan in

34 5 Project bepaalde situaties (bijvoorbeeld bij een toekomstige bestemmingswijziging of aanvraag van een omgevingsvergunning) de geldigheidsduur van het onderzoek beperkt zijn. 3 VELDWERK 3.1 Uitvoering De resultaten van het verkennend bodemonderzoek vormden aanleiding voor een aanvullend onderzoek. De verrichtingen van het verkennend en aanvullend onderzoek zijn uitgewerkt in onderstaande tabel 3.1. Naar aanleiding van de resultaten van de verkennende fase zijn aanvullend boringen verricht en peilbuizen geplaats ter plaatse van het voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A). Tabel 3.1: Uitgevoerde werkzaamheden Verrichting Datum Persoon Geldend protocol Verkennende fase Verrichten boringen en plaatsen peilbuizen 9 juli 2014 Dhr. R.H.W. Sluis 2001 Grondwatermonstername 22 juli augustus Aanvullende fase Dhr. J.P. Houtman Dhr. P.J. van der Werf 2002 Verrichten boringen en plaatsen peilbuizen 20 augustus 2014 Dhr. P. Hegeman 2001 Verrichten boringen 29 augustus 2014 Dhr. P. Hegeman 2001 Grondwatermonstername 29 augustus 2014 Dhr. R.H.W. Sluis 2002 In onderstaande tabel 3.2 is uitgewerkt ter plaatse van welke (deel)locaties de boringen en peilbuizen respectievelijk zijn verricht en geplaatst. Tabel 3.2: Uitgevoerde werkzaamheden Deellocatie Boornummers Peilbuisnummers Verkennende fase Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) Voormalig opslag vloeistoffen (deellocatie B) 206 t/m t/m t/m t/m 204 Slootdemping 1 R1A t/m R1C, 222 en Slootdemping 2 205, 224 en Overig terreindeel 210 t/m Aanvullende fase Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) 301 t/m , 303, 304 en 305 De ligging van de boringen en de peilbuizen is weergegeven in bijlage I.

35 6 Project Ter plaatse van het voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) zijn de boringen doorgezet tot minimaal 2,9 en maximaal 5,0 m-mv (meter minus maaiveld). Ter plaatse van de voormalige opslag van vloeistoffen werkplaats (deellocatie B) zijn de boringen doorgezet tot minimaal 2,2 en maximaal 3,0 m-mv. Ter plaatse van slootdemping 1 zijn alle boringen uitgevoerd tot ca. 2,0 mv. Ter plaatse of nabij slootdemping 2 is boring 225 op een diepte van 0,9 m-mv gestaakt op een handmatig ondoordringbare laag (betonplaat). De overige boringen zijn doorgezet tot 2,0 m- mv. Ter plaatse van het overige terreindeel zijn alle boringen uitgevoerd tot een minimale diepte van 0,5 m-mv. De boringen 211, 213 en 219 zijn doorgezet tot een diepte van minimaal 2,0 m-mv. 3.2 Resultaten Grond Bodemopbouw Ter plaatse van slootdemping 1 wordt vanaf het maaiveld tot circa 0,8 m-mv zand aangetroffen. Vanaf 0,8 tot de maximale boordiepte van 2,0 m-mv bestaat de bodem uit klei. De voormalige slootbodem is niet aangetroffen. Ter plaatse van de locatie waar slootdemping 2 vermoedelijk is gelegen kon handmatig geboord worden naast de betonplaat. Op deze locatie is geen afwijkende bodemopbouw aangetroffen ten opzichte van het overig terreindeel. Ter plaatse van het overige terreindeel wordt vanaf het maaiveld variabel van 1,2 tot maximaal 2,6 m-mv zand aangetroffen. Onder de zandlaag wordt tot de maximale boordiepte van 5,0 m- mv klei aangetroffen met plaatselijk een veenlaag. De boorprofielen zijn weergegeven in bijlage II. Zintuiglijke waarnemingen Langs de gehele schutting aan de westzijde van het perceel wordt op een diepte van circa va 0,2 oplopend tot 0,9 m-mv een betonplaat aangetroffen. In tabel 3.3 zijn de zintuiglijke waarnemingen aan grond weergegeven, voor zover van toepassing op de aanwezigheid van een verontreiniging met mobiele stoffen. Voor het overige worden vanaf het maaiveld tot maximaal 2,6 m-mv bijmengingen aan baksteen, beton en/of plastic aangetroffen. Dit kan duiden op een verontreiniging met zware metalen en/of PAK. Er is visueel geen asbestverdacht materiaal in of op de bodem aangetroffen.

36 7 Project Tabel 3.3: Waarnemingen grond Boring(diepte) Bodemtype Waarneming A) voormalig inbouwstation/werkplaats 206(2,7-2,9) zand, grijs olie-waterreactie+ 207(1,4-2,4) zand, donkergrijs teergeur++, asfalthoudend++ 302(1,8-2,0) zand, donkergrijs teergeur+ 303(1,6-2,0) zand, donkergrijs teergeur- 305(1,4-2,4) zand, donkergrijs teergeur++, asfalthoudend++ B) voormalige opslaglocatie vloeistoffen 201(1,4-2,0) zand, grijs olie-waterreactie+, oliegeur+ Waarneming: - (twijfel) + (sporen/zwak), ++ (matig), +++ (sterk), ++++ (uiterst) De geurwaarnemingen zijn niet tot stand gekomen door 'actieve' waarnemingen Grondwater In onderstaande tabel zijn de gegevens vermeld, die zijn verzameld tijdens de monstername van het grondwater. Tabel 3.1: Veldwerkgegevens grondwater peilbuis Filterstelling (m-mv) A: voormalig inbouwstation/werkplaats grondwaterstand (m-mv) ph EC (ms/cm) Troebelheid (NTU) 206 1,90-2,90 1,46 6,9 1, ,90-2,90 1,50 6,8 2, ,90-2,90 1,46 6,7 1, ,90-2,90 1,42 6,5 1, ,70-2,70 1,17 6,3 0, ,90-2,90 1,16 6,6 0, ,70-2,70 1,01 6,7 0, ,00-5,00 1,36 5,9 2,70 30 B: voormalige opslag vloeistoffen 201 1,90-2,90 1,20 6,7 0, ,60-2,60 1,12 6,9 1, ,60-2,60 1,22 6,7 1, ,20-2,20 0,80 7,0 5, Overig terreindeel 213 1,90-2,90 1,42 7,6 3, De gemeten troebelheid in het grondwater ter plaatse van peilbuis 207 en 213 is aan de hoge kant. De troebelheid wordt veroorzaakt door in suspensie zijnde vaste (grond)deeltjes in het grondwater ten tijde van de bemonstering. Als gevolg van de verhoogde troebelheid kunnen de concentraties van de onderzochte stoffen mogelijk verhoogd zijn.

37 8 Project CHEMISCHE ANALYSES De analyses en bewerkingen zijn uitgevoerd door een RvA-geaccrediteerd laboratorium. 4.1 Toetsingskader De analyseresultaten zijn getoetst aan de normwaarden uit de Circulaire Bodemsanering per 1 juli 2013 en Bijlage B van de Regeling Bodemkwaliteit. Hierin zijn de achtergrondwaarden (grond), streefwaarden (grondwater) en interventiewaarden (grond en grondwater) gedefinieerd. In de NEN 5740 is daarnaast een tussenwaarde (T-waarde) gedefinieerd als het rekenkundig gemiddelde van de achtergrond-/streefwaarde en de interventiewaarde. Overschrijdingen van de normen kunnen worden geïnterpreteerd als een: lichte verhoging : matige verhoging: sterke verhoging : gehalte > achtergrondwaarde (grond) of streefwaarde (grondwater) gehalte > T-waarde (tussenwaarde) gehalte > interventiewaarde Een verhoging ten opzichte van de T- of interventiewaarde vormt aanleiding tot het uitvoeren van een aanvullend onderzoek. De meetwaarden worden gecorrigeerd naar een standaard bodemtype met 25% lutum en 10% organische stof. Deze gestandaardiseerde meetwaarden worden berekend en getoetst via de landelijke toetsingsmodule BoToVa (Bodem Toets- en Validatieservice). De toetsing is opgenomen in bijlage III. De normen geldend voor grond voor barium zijn ingetrokken. Gebleken is dat de interventiewaarde voor barium lager was dan het gehalte dat van nature in de bodem voorkomt. Alleen als verhoogde bariumgehalten het gevolg zijn van een antropogene bron (menselijk handelen), kan het bevoegd gezag dit gehalte beoordelen aan de voormalige normen. Het gehalte barium moet wel gemeten blijven worden. Conform de Wet Bodembescherming (Wbb) is de ernst van de verontreiniging gerelateerd aan een omvangscriterium. Om van een geval van ernstige bodemverontreiniging te spreken, dient voor tenminste één stof de gemiddelde concentratie van minimaal 25 m³ grond of 100 m³ bodemvolume grondwater de interventiewaarde te worden overschreden. Voor een geval van ernstige bodemverontreiniging dat is ontstaan vóór 1987 geldt formeel een saneringsplicht. In de praktijk wordt een sanering alleen verplicht gesteld indien sprake is van actuele risico s, of indien dat bij een functiewijziging (bijvoorbeeld bouw) noodzakelijk is. Bij ongewijzigd gebruik en de afwezigheid van risico s wordt bij een historische verontreiniging geen termijn aan de saneringsverplichting opgelegd. Indien de verontreiniging geheel of grotendeels na 1 januari 1987 is ontstaan, is sprake van een nieuw geval van bodemverontreiniging. Vanuit de zorgplicht in de Wet bodembescherming dient een nieuw geval van bodemverontreiniging, ongeacht de mate en omvang van de verontreiniging, in beginsel terstond te worden verwijderd.

38 9 Project Analyses grond De analyseresultaten zijn weergegeven in tabel 4.1. De analysecertificaten zijn opgenomen in bijlage IV, de toetsing aan de normwaarden in bijlage III. Tabel 4.1: Gestandaardiseerde analyseresultaten grond (mg/kg d.s.) Ref Monsters Waarnemingen Cd Co Cu Hg Pb Mo Ni Zn Olie PAK PCB Verkennend onderzoek Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) M3 206(2,70-2,90) olie-waterreactie+ - ## M4 207(1,40-1,90) teergeur++, asfalt ** 440** 0,029 M5 208(1,08-1,50) 209(1,08-1,50) - Voormalige opslag vloeistoffen (deellocatie B) M1 201(1,40-1,60) o-wreactie+, oliegeur+ - ## M2 202(0,70-1,20) 203(1,30-1,80) 204(1,20-1,60) baksteen+, beton+ - Slootdemping 1 M6 222(0,90-1,40) baksteen , * - 2,1 - Onverdacht terreindeel M7 207(0,40-0,70) 207(0,70-0,90) M8 203(0,00-0,30) 210(0,00-0,20) 213(0,00-0,30) 218(0,00-0,30) 224(0,00-0,20) M9 202(0,20-0,70) 209(0,08-0,58) 217(0,00-0,20) 219(0,08-0,58) 220(0,08-0,50) M10 206(0,58-1,08) 211(0,70-1,20) 213(0,80-1,30) 224(0,70-1,00) M11 205(1,50-1,80) 208(1,80-2,30) 209(2,40-2,60) baksteen++, beton+ baksteen++, beton+ baksteen+,beton++ baksteen+ baksteen+,beton+ baksteen+ baksteen+ baksteen++ baksteen++, beton+ baksteen++, beton , , , , , , , ,5 - M12 204(0,70-1,20) 205(1,00-1,50) 206(1,70-2,10) 211(1,20-1,70) baksteen+,beton+ baksteen+,beton+ baksteen+ baksteen+,beton * # 8,1 0,092 ref : referentie op analysecertificaat waarneming : + (sporen/zwak), ++ (matig), +++ (sterk), ++++ (uiterst) blanco : geen analyse uitgevoerd of zintuiglijk bodemvreemde bijmengingen aangetroffen : de normen voor barium zijn buiten werking gesteld, toetsing vindt plaats aan de vml. normen (AW=190, T=555, I=920) - : het gehalte is kleiner dan of gelijk aan de achtergrondwaarde (of detectielimiet) getal : het gehalte overschrijdt de achtergrondwaarde getal* : het gehalte overschrijdt de T-waarde getal** : het gehalte overschrijdt de interventiewaarde getal# : het gehalte wordt veroorzaakt door PAK ## : eveneens geen verhogingen aan aromaten

39 10 Project Vervolg tabel 4.1: Gestandaardiseerde analyseresultaten grond (mg/kg d.s.) Ref Monsters Waarnemingen Cd Co Cu Hg Pb Mo Ni Zn Olie PAK PCB Aanvullend onderzoek Uitsplitsing mengmonster van de boringen 204/205/206/211 M (0,70-1,20) baksteen+,beton+ 11 M (1,00-1,50) baksteen+,beton+ 19* M (1,70-2,10) baksteen+ - M (1,20-1,70) baksteen+,beton+ - Slootdemping 1 M (0,70-1,20) baksteen+,beton+ 470* M13 223(0,80-1,30) R1B(0,80-1,20) 380 Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) M14 305(2,40-2,90) - M15 301(1,40-1,80)) baksteen++ 3,9 M16 303(1,60-2,00) twijfel teergeur 37* M17 304(1,50-2,00) - M18 302(1,80-2,00) teergeur+ 1,6 ref : referentie op analysecertificaat waarneming : + (sporen/zwak), ++ (matig), +++ (sterk), ++++ (uiterst) blanco : geen analyse uitgevoerd of zintuiglijk bodemvreemde bijmengingen aangetroffen : de normen voor barium zijn buiten werking gesteld, toetsing vindt plaats aan de vml. normen (AW=190, T=555, I=920) - : het gehalte is kleiner dan of gelijk aan de achtergrondwaarde (of detectielimiet) getal : het gehalte overschrijdt de achtergrondwaarde getal* : het gehalte overschrijdt de T-waarde getal** : het gehalte overschrijdt de interventiewaarde getal# : het gehalte wordt veroorzaakt door : eveneens geen verhogingen aan aromaten Verkennend onderzoek Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) Het geselecteerde monster van boring 206, van de bodemlaag waarin zintuiglijk een oliewaterreactie is waargenomen, is geanalyseerd op olie en aromaten. In dit monster zijn alle gemeten gehalten kleiner dan de achtergrondwaarde en/of detectielimiet. Het geselecteerde monster van boring 207, van de bodemlaag waarin zintuiglijk een teergeur en bijmengingen aan asfalt is waargenomen, is geanalyseerd op het standaard NEN-pakket. Door middel van dit analysepakket wordt een breed beeld verkregen van de kwaliteit van de grond ter plaatse. In dit monster is het gehalte PCB s licht verhoogd en de gehalten PAK en minerale olie sterk verhoogd. Uit het oliechromatogram kan worden afgeleid dat de verhoging aan olie veroorzaakt wordt door PAK. Het geselecteerde zintuiglijk schone mengmonster van de boringen 208 /209 is geanalyseerd op minerale olie. In dit mengmonster is het gemeten gehalte kleiner dan de achtergrondwaarde en/of detectielimiet.

40 11 Project Voormalige opslag vloeistoffen (deellocatie B) Het geselecteerde monster van boring 201, van de bodemlaag waarin zintuiglijk een oliegeur en olie-waterreactie is waargenomen, is geanalyseerd op olie en aromaten. In dit monster zijn alle gemeten gehalten kleiner dan de achtergrondwaarde en/of detectielimiet. Het geselecteerde zintuiglijk schone mengmonster van de boringen 202/203/204 is geanalyseerd op minerale olie. In dit mengmonster is het gemeten gehalte kleiner dan de achtergrondwaarde en/of detectielimiet. Slootdemping 1 Het zintuiglijk meest verdachte grondmonster van boring 222, ter plaatse van het dempingstracé, is geanalyseerd op het standaard NEN-pakket. In dit monster zijn de gehalten barium, kwik, lood en PAK licht verhoogd. Het gehalte zink is matig verhoogd. Onverdacht terreindeel De geselecteerde mengmonsters van de bovengrond, van de boringen 207/207, 203/210/218/224 en 202/209/217/219/220, zijn geanalyseerd op een standaard NEN-pakket. In deze mengmonsters zijn de gehalten kwik, lood en/of PCB s licht verhoogd. De geselecteerde mengmonsters van de ondergrond, van de boringen 206/211/213/224, 205/208/209 en 204/205/206/211, zijn eveneens geanalyseerd op een standaard NEN-pakket. In de mengmonsters van de boringen 206/211/213/224 en 205/208/209 zijn de gehalten kwik, lood, PAK en/of PCB s licht verhoogd. In het mengmonster van de boringen 204/205/206/211 is het gehalte kwik matig verhoogd. De gehalten barium, lood, zink, PAK, PCB s en minerale olie licht verhoogd. Uit het oliechromatogram kan worden afgeleid dat de verhoging aan olie veroorzaakt wordt door PAK. Aanvullend onderzoek Uitsplitsing mengmonster van de boringen 204/205/206/211 In verband met de gemeten matige verhoging is het mengmonster van de boringen 204/205/206/211 uitgesplitst. De deelmonsters zijn afzonderlijk geanalyseerd op kwik, ter beoordeling wat de herkomst is van de matige verhoging. In de monsters van de boringen 204, 206 en 211 is het gehalte kwik maximaal licht verhoogd. In het monster van boring 205 is het gehalte kwik matig verhoogd.

41 12 Project Slootdemping 1 Naar aanleiding van de matige verhoging aan zink in een grondmonster dat afkomstig is ter plaatse van slootdemping 1, zijn twee grond(meng)monsters geselecteerd van het overige deel van het dempingstracé. Deze zijn geanalyseerd op zink. Middels deze aanvullende analyses wordt inzicht verkregen in de verontreinigingssituatie aan zink ter plaatse van slootdemping 1. In het monster van boring 204 is het gehalte zink matig verhoogd. In het mengmonster van de boringen 223 en R1B is het gehalte zink licht verhoogd. Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) Naar aanleiding van de sterke verhoging aan PAK in de ondergrond, ter plaatse van boring 207, waar een teergeur en bijmengingen met asfalt zijn waargenomen, is aanvullend onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd om inzicht te krijgen in de omvang van de PAK verontreiniging. Tijdens het aanvullend onderzoek zijn extra boringen verricht. Voor de verticale begrenzing is het zintuiglijke schone monster van boring 305 geselecteerd en geanalyseerd op PAK. In dit monster is het gemeten gehalte kleiner dan de achtergrondwaarde en/of detectielimiet. Voor de horizontale begrenzing zijn de monsters van de boringen 301, 302, 303 en 304 geselecteerd en geanalyseerd op PAK. In de monsters van de boringen 303 en 302, waar zintuiglijk een (twijfel) teergeur is waargenomen is PAK respectievelijk matig en licht verhoogd. In het monster van boring 301, waarin zintuiglijk geen teergeur is waargenomen maar wel bijmengingen aan baksteen zijn aangetroffen, is het gehalte PAK licht verhoogd. In het zintuiglijk schone monster van boring 304 is het gemeten gehalte kleiner dan de achtergrondwaarde en/of detectielimiet.

42 13 Project Analyses grondwater De analyseresultaten van grondwater zijn weergegeven in tabel 4.2. De analysecertificaten zijn opgenomen in bijlage IV, de toetsing aan de normwaarden in bijlage III. Tabel 4.2: Analyseresultaten grondwater (μg/l) Peilbuis filterstelling (m-mv) Ba Cd Co Cu Hg Pb Mo Ni Zn VAK Olie VOCl PAK B T E X S N Onverdacht terreindeel 213@ 1,90-2, Voormalige opslag vloeistoffen (deellocatie B) 201 1,90-2, ,60-2, ,60-2, ,20-2, Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) 206 1,90-2, , ,90-2, ** 208 1,90-2, ,90-2, ,70-2,70 0, ,90-2,90 1, ,70-2,70 0, ,00-5,00 0,08 blanco : geen analyse uitgevoerd - : de concentratie is kleiner dan of gelijk aan de streefwaarde (of detectielimiet) getal : de concentratie overschrijdt de streefwaarde getal* : de concentratie overschrijdt de T-waarde getal** : de concentratie overschrijdt de : bij het aanleveren van het grondwatermonster is per ongeluk de verkeerde bemonsteringsdatum in het systeem ingevoerd. De daadwerkelijke bemonsteringsdatum is geweest op 19 augustus Onverdacht terreindeel Het grondwatermonster afkomstig uit peilbuis 213 is geanalyseerd op het standaard NENpakket. Op deze wijze wordt een breed beeld verkregen van de grondwaterkwaliteit. In het grondwater afkomstig uit deze peilbuis is de concentratie barium licht verhoogd. Voormalige opslag vloeistoffen (deellocatie B) De grondwatermonsters afkomstig uit de peilbuizen 201 t/m 204 zijn geanalyseerd op minerale olie en aromaten. In deze grondwatermonsters zijn alle gemeten concentraties kleiner dan de streefwaarde en/of detectielimiet.

43 14 Project Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) De grondwatermonsters afkomstig uit de peilbuizen 206 t/m 209 zijn geanalyseerd op minerale olie en aromaten. In de grondwatermonsters afkomstig uit de peilbuizen 206, 208 en 209 zijn alle het gemeten concentraties kleiner dan de streefwaarde en/of detectielimiet. In het grondwatermonster afkomstig uit de peilbuis 207 is het gehalte minerale olie licht verhoogd. Uit het oliechromatogram kan worden afgeleid dat de verhoging aan olie veroorzaakt wordt door PAK. In verband met de sterke verhoging aan PAK in de ondergrond ter plaatse van boring 207, waar zintuiglijk een matige teergeur is waargenomen, is het grondwater aanvullend geanalyseerd op PAK. In het grondwatermonster uit peilbuis 207 is het gehalte PAK sterk verhoogd. Naar aanleiding van de sterke verhoging aan PAK in het grondwater afkomstig uit peilbuis 207 is een aanvullend onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd om inzicht te krijgen in de omvang van de PAK verontreiniging in het grondwater. Voor het aanvullend onderzoek zijn extra peilbuizen geplaatst. Voor de verticale begrenzing is peilbuis 305 geplaatst in de kern van de verontreiniging en afgewerkt met een diepe filterstelling. Voor de horizontale begrenzing zijn de peilbuizen 301, 303 en 304 geplaatst. Tevens wordt gebruikt gemaakt van peilbuis 206. Het grondwater uit de peilbuizen 206, 301 en 303 t/m 305 is geanalyseerd op PAK. In de grondwatermonsters afkomstig uit de peilbuizen rondom peilbuis 207 wordt de interventiewaarde niet overschreden.

44 15 Project CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN De milieuhygiënische kwaliteit van de bodem ter plaatse van de onderzoekslocatie Gabriel Metzustraat 9 te Leiden is vastgelegd. 5.1 Conclusies Voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) De in 1997 en 2001aangetroffen olie en xylenen verontreiniging in de bodem ter plaatse van het voormalig inbouwstation/werkplaats (deellocatie A) is geactualiseerd. Uit de resultaten blijkt dat er zintuiglijk een zwakke olie-waterreactie is waargenomen in boring 206. Analytisch is in dit verdachte monster en de omliggende zintuiglijke schone bodem geen olie en/of aromaten aangetoond in zowel de grond als het grondwater die is te relateren aan een brandstof. Ter plaatse van boring 207 is echter wel een sterke verontreiniging met PAK en minerale olie aangetroffen in grond. Deze verontreiniging is aangetoond in de ondergrond op een diepte van 1,4 tot 2,4 m-mv, waar zintuiglijk een matige teergeur en bijmengingen aan asfalt zijn aangetroffen. Het grondwater ter plaatse is eveneens sterk verontreinigd met PAK. Minerale olie is in het grondwater licht verontreinigd aangetoond. Uit de oliechromatogrammen blijkt dat de verhogingen aan minerale olie in grond en grondwater worden veroorzaakt door PAK. Middels een aanvullend onderzoek is de omvang van de sterke verontreiniging in grond en grondwater vastgesteld. Uit de resultaten blijkt dat in de grond en het grondwater rondom boring 207 licht en matige verhogingen aan PAK zijn aangetoond. De sterke PAK verontreiniging in grond en t grondwater betreft derhalve een kleinschalige verontreiniging van ca. 15 m 3. De omvang van de lichte en matige verontreiniging met PAK in grond, die zijn te relateren aan de teergeur, wordt geschat op ca. 16 m 3. De omvang van de lichte tot matige verontreiniging met PAK in grondwater is niet vastgesteld omdat ook in zintuiglijk niet met teer verontreinigde bodem verhogingen (< interventiewaarde) met PAK in het grondwater zijn aangetoond. Aangezien de omvang van de sterke verontreiniging in grond en grondwater kleiner is dan respectievelijk 25 en 100 m 3, is er geen sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging Voormalige opslag vloeistoffen (deellocatie B) De in 1997 en 2001aangetroffen olie verontreiniging in de bodem ter plaatse van de voormalige opslag voor vloeistoffen (deellocatie B) is geactualiseerd. Uit de resultaten blijkt dat er zintuiglijk een zwakke olie-waterreactie en oliegeur is waargenomen ter plaatse van boring 201. Analytisch is in het verdachte monster en de omliggende zintuiglijke schone bodem geen olie en/of aromaten verontreiniging aangetroffen in zowel grond als grondwater.

45 16 Project Gedempte sloten De gestelde hypothese, dat ter plaatse van de slootdempingen verhogingen aan metalen, PAK, PCB s en/of minerale olie kunnen worden verwacht in de voormalige slootbodem en/of dempingsmateriaal, is bevestigd. Ter plaatse van slootdemping 2 zijn maximaal matige verhogingen aan zink aangetoond in de grond. De overige gemeten parameters ter plaatse van deze slootdemping zijn maximaal licht verhoogd. In totaal zijn drie (meng)monsters geanalyseerd, waarbij de interventiewaarde niet is overschreden. Verder aanvullend onderzoek wordt derhalve niet noodzakelijk geacht. Slootdemping 2 is ter plaatse van de onderzoekslocatie, waar handmatig geboord kon worden, niet aangetroffen. Ter plaatse van een kleine strook van circa 2 meter breed aan de westzijde van de onderzoekslocatie konden geen boringen worden verricht omdat er op een diepte van 0,2 afnemend tot 0,9 m-mv een betonverharding in de bodem aanwezig is. Indien deze betonverharding bij de herontwikkeling verwijderd dient te worden, wordt aanbevolen om na verwijdering van de betonverharding alsnog de bodem ter plaatse te onderzoeken. Indien de betonverharding aanwezig blijft, is onderzoek niet nodig omdat een eventuele verontreiniging dan is afgedekt met de betonvloer Onverdachte terreindeel De gestelde hypothese, dat ter plaatse van de onderzoekslocatie verhogingen aan zware metalen, PAK en minerale olie worden verwacht als gevolg van verhoogde achtergrond concentraties, is bevestigd. Er is maximaal één matige verhoging aan kwik aangetoond in de grond. De overige gemeten parameters ter plaatse van het onverdachte terreindeel zijn maximaal licht verhoogd. In totaal zijn negen (meng)monsters geanalyseerd, waarbij de interventiewaarde niet is overschreden. In het grondwater is barium licht verhoogd aangetoond. De aangetoonde verhogingen kunnen worden toegeschreven aan verhoogde achtergrondconcentraties en vormen geen aanleiding tot het uitvoeren van een aanvullend bodemonderzoek. De onderzoeksresultaten vormen ons inziens geen belemmeringen voor de beoogde woonbestemming. 5.2 Aanbevelingen Voorafgaand aan de herontwikkeling van het perceel wordt aanbevolen om de PAK verontreiniging in de bodem, die is te relateren aan de teerwaarnemingen, ter plaatse van het voormalige inbouwstation/werkplaats te ontgraven en af te voeren. Voorafgaand aan de ontgraving dient een plan van aanpak te worden opgesteld, die ter goedkeuring naar het bevoegd gezag (ODWH) gestuurd dient te worden. Formeel is er geen aanleiding om de zintuiglijk aangetroffen oliewaarnemingen in de grond te ontgraven omdat er analytisch geen olie en/of aromaten is aangetroffen. Echter uit

46 17 Project maatschappelijk oogpunt wordt aanbevolen om de zintuiglijk aangetroffen olieverontreinigingen te ontgraven. Ter plaatse van het overig deel van het perceel wordt aanbevolen om de grond die tijdens de bouw vrijkomt te hergebruiken binnen de perceelsgrenzen. Indien dit niet mogelijk is kan de grond op basis van dit rapport worden afgevoerd naar een grondbank of -depot. Als de grond wordt afgevoerd voor hergebruik elders, is (normaliter) eerst een keuring nodig conform het Besluit Bodemkwaliteit. Met name bij grotere partijen grond is dit laatste voordeliger dan afvoeren naar een grondbank of -depot. Indien de gemeente beschikt over een bodemkwaliteitskaart, is in sommige gevallen hergebruik mogelijk zonder aanvullend onderzoek.

47 BIJLAGE I

48 Omgevingskaart Klantreferentie: m 125 m 625 m Deze kaart is noordgericht. Schaal 1: Hier bevindt zich Kadastraal object LEIDEN K 5048 Gabriel Metzustraat 9, 2316 AJ LEIDEN CC-BY Kadaster.

49 6 Uittreksel Kadastrale Kaart Uw referentie: b a Floris Verste Gabriel Metzustraat a b 10a a a a 16 18a 18 20a 20 22a 22 26a a 28a a a 33 33a 35 35a m 5 m 25 m 19 21a Deze kaart is noordgericht Perceelnummer Huisnummer Vastgestelde kadastrale grens Voorlopige kadastrale grens Administratieve kadastrale grens Bebouwing Overige topografie Voor een eensluidend uittreksel, Apeldoorn, 22 september 2014 De bewaarder van het kadaster en de openbare registers Schaal 1:500 Kadastrale gemeente Sectie Perceel LEIDEN K 5048 Aan dit uittreksel kunnen geen betrouwbare maten worden ontleend. De Dienst voor het kadaster en de openbare registers behoudt zich de intellectuele eigendomsrechten voor, waaronder het auteursrecht en het databankenrecht.

50 N Floris Versterlaan Gabriel Metzustraat Overzichtskaart klinkers globale ligging slootdemping 2 globale ligging slootdemping bpb1 A braakliggend muurtje/schutting betonplaat (aangetroffen vanaf ca. 0,4 m-mv) 224 R1C R1B R1A 5 schutting B bpb a Legenda A B BOORPUNTENKAART - boorpunt - boorpunt met peilbuis - boorraai - onderzoekslocatie - perceelsgrens - kadastraal nummer - voormalig inbouwstation/werkplaats - voormalig opslaglocatie van vloeistoffen 0 2,5 5 7,5 10 m Opdrachtgever: Gemeente Leiden Schaal: 1:250 Formaat: A3 22a 26a Project: Gabriel Metzustraat 9 te Leiden Project nummer: Datum : Getekend: M.M./F.D. Bestandsnaam: 22363tek.dwg 18a 20a Kamerik (gem. Woerden) Nijverheidsweg 7, 3471 GZ Tel: Fax: Heerhugowaard Galileistraat 69, 1704 SE Tel: Fax: Steenwijk Oevers 16, 8331 VC Tel: Fax:

51 BIJLAGE II

52 Boring: 201 Boring: gras Zand, matig grof, humeus, zwak baksteenhoudend, zwak grindhoudend, bruin gras Zand, matig grof, humeus, sporen baksteen, zwak grindhoudend, bruinbeige 50 2 Zand, matig grof, zwak plastichoudend, bruinbeige 50 2 Zand, matig grof, beige Zand, matig grof, zwak schelphoudend, zwak grindhoudend, bruingrijs Zand, matig grof, geen olie-water reactie, grijs Zand, matig grof, zwakke olie-water reactie, zwakke oliegeur, grijs Klei, grijs Veen, bruinrood Klei, geen olie-water reactie, grijs Veen, roodbruin Boring: 203 Boring: gras Zand, matig grof, humeus, zwak baksteenhoudend, zwak grindhoudend, matig betonhoudend, bruin tegel Zand, matig grof, zwak grindhoudend, zwak baksteenhoudend, beige 50 2 Zand, matig grof, zwak schelphoudend, zwak grindhoudend, beige Zand, matig grof, matig kleiïg, zwak baksteenhoudend, zwak grindhoudend, zwak betonhoudend, grijsbruin Zand, matig grof, laagjes klei, grijs Klei, grijs Klei, grijs Veen, roodbruin Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

53 Boring: 205 Boring: tegel Zand, matig grof, zwak baksteenhoudend, zwak grindhoudend, beige klinker Zand, matig grof, zwak schelphoudend, zwak grindhoudend, beige Zand, matig grof, matig kleiïg, sporen beton, zwak baksteenhoudend, bruin Klei, matig baksteenhoudend, grijs Zand, matig grof, grijs Klei, grijs Zand, matig grof, matig kleiïg, zwak baksteenhoudend, zwak schelphoudend, grijsbruin 220 Zand, matig grof, donkergrijs Klei, zwakke olie-water reactie, donkergrijs Klei, geen olie-water reactie, grijs 10 Veen, bruinrood 340 Boring: 207 Boring: gras Zand, matig grof, humeus, matig baksteenhoudend, zwak schelphoudend, zwak betonhoudend, bruin klinker Zand, matig grof, zwak schelphoudend, beige 50 2 Zand, matig grof, matig baksteenhoudend, zwak schelphoudend, zwak betonhoudend, beige Zand, matig teerhoudend, matig asfalthoudend, matige teergeur, donkergrijs Zand, matig grof, zwak kleiïg, grijs Klei, matig zandig, matig baksteenhoudend, sporen beton, zwak grindhoudend, grijsbruin Klei, grijs Klei, humeus, bruingrijs Klei, grijs Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

54 Boring: 209 Boring: klinker Zand, matig grof, zwak schelphoudend, beige gras Zand, matig grof, humeus, zwak baksteenhoudend, zwak grindhoudend, bruin Zand, matig grof, zwak schelphoudend, beige Zand, matig grof, grijs Klei, matig zandig, matig baksteenhoudend, sporen beton, zwak grindhoudend, grijsbruin 7 Klei, grijs 290 Boring: 211 Boring: Zand, matig grof, humeus, zwak baksteenhoudend, bruin Zand, matig grof, zwak grindhoudend, beige gras Zand, matig grof, humeus, zwak baksteenhoudend, zwak grindhoudend, bruin Zand, matig grof, zwak schelphoudend, beige Zand, matig grof, sporen baksteen, zwak betonhoudend, grijs Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

55 Boring: 213 Boring: gras Zand, matig grof, humeus, zwak baksteenhoudend, zwak betonhoudend, zwak grindhoudend, zwak schelphoudend, bruin Zand, matig grof, zwak schelphoudend, zwak grindhoudend, beige gras Zand, matig grof, humeus, bruin Zand, matig grof, zwak baksteenhoudend, beige Zand, matig grof, sporen schelpen, grijs Klei, zwak zandig, zwak veenhoudend, donkergrijs 290 Boring: 215 Boring: gras Zand, matig grof, humeus, sporen baksteen, zwak grindhoudend, bruin gras Zand, matig grof, humeus, sporen baksteen, zwak grindhoudend, bruin Zand, matig grof, zwak grindhoudend, beige Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

56 Boring: 217 Boring: groenstrook Zand, matig grof, humeus, matig wortelhoudend, zwak grindhoudend, bruin Zand, matig grof, bruinbeige gras Zand, matig grof, humeus, zwak baksteenhoudend, zwak grindhoudend, bruin Zand, matig grof, zwak schelphoudend, beige Boring: 219 Boring: klinker klinker 2 Zand, matig grof, zwak schelphoudend, beige 1 Zand, matig grof, zwak schelphoudend, beige Zand, matig grof, grijs Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

57 Boring: 221 Boring: klinker Zand, matig grof, zwak schelphoudend, beige groenstrook Zand, matig grof, humeus, uiterst grindhoudend, bruin, siergrind Klei, grijs Klei, matig zandig, zwak baksteenhoudend, resten planten, donkergrijs Klei, grijs Boring: 223 Boring: tegel Zand, matig grof, zwak schelphoudend, zwak grindhoudend, beige gras Zand, matig grof, zwak baksteenhoudend, bruin Zand, matig grof, zwak grindhoudend, beige Klei, matig zandig, resten planten, zwak grindhoudend, donkergrijs Zand, matig grof, grijs Klei, grijs 6 Klei, zwak zandig, zwak veenhoudend, grijsbruin Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

58 Boring: 225 Boring: klinker Zand, matig fijn, sporen metaal, sporen baksteen, lichtbruin, gestuit op gladde harde laag braak Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak baksteenhoudend, bruin Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak schelphoudend, beige Zand, zeer fijn, matig siltig, grijs Zand, zeer fijn, zwak siltig, sterk grindhoudend, matig baksteenhoudend, zwak schelphoudend, grijs Zand, zeer fijn, zwak siltig, sterk humeus, donker zwartgrijs Klei, matig siltig, grijs Boring: 302 Boring: Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, sporen schelpen, sporen baksteen, bruin Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak baksteenhoudend, sporen grind, bruin Zand, zeer fijn, zwak siltig, sporen roest, beige 50 Zand, zeer fijn, zwak siltig, beige Zand, zeer fijn, zwak siltig, lichtgrijs 4 Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak roesthoudend, grijsbeige Zand, zeer fijn, zwak kleiïg, sporen schelpen, sporen baksteen, donkergrijs Zand, zeer fijn, zwak siltig, brokken klei, donkergrijs Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak grindhoudend, sporen schelpen, zwakke teergeur, donkergrijs Zand, zeer fijn, matig siltig, grijs Klei, matig siltig, grijs Zand, zeer fijn, zwak siltig, lichtgrijs Zand, zeer fijn, zwak siltig, sporen schelpen, grijs, twijfel teergeur Zand, zeer fijn, matig siltig, grijs Klei, zwak siltig, grijs Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

59 Boring: 304 Boring: Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak baksteenhoudend, bruin Zand, zeer fijn, zwak siltig, beige Zand, matig grof, matig baksteenhoudend, zwak schelphoudend, zwak betonhoudend, bruin Zand, matig grof, matig baksteenhoudend, zwak schelphoudend, zwak betonhoudend, beige Zand, zeer fijn, matig siltig, sporen schelpen, donkergrijs Zand, zeer fijn, zwak siltig, grijs Zand, matig grof, matig teerhoudend, matig asfalthoudend, matige teergeur, donkergrijs Klei, matig siltig, grijs Klei, matig siltig, grijs Veen, donkerbruin 300 Veen, bruinrood Klei, sterk siltig, lichtgrijs Boring: Boring: klinker Zand, matig grof, zwak siltig, sporen grind, beige gras Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, sporen baksteen, sporen grind, bruin Zand, matig fijn, zwak siltig, sporen grind, beige Zand, matig fijn, zwak siltig, grijs Zand, matig fijn, zwak siltig, sporen grind, grijs Zand, matig fijn, zwak siltig, sporen baksteen, sporen grind Klei, zwak zandig, grijs Klei, zwak zandig, grijs Veen, bruinrood Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

60 Boring: 308 Boring: R1A gras Slib, zwak humeus, sporen baksteen, sporen puin, bruin Zand, matig fijn, zwak siltig, beige tegel Zand, matig grof, zwak schelphoudend, zwak grindhoudend, beige Klei, matig zandig, donkergrijs Zand, matig fijn, zwak siltig, grijs Klei, grijs Klei, zwak zandig, grijs Boring: R1B Boring: R1C tegel Zand, matig grof, zwak schelphoudend, zwak grindhoudend, beige groenstrook Zand, matig grof, humeus, sporen baksteen, bruin Zand, matig grof, zwak schelphoudend, zwak grindhoudend, beige Klei, matig zandig, resten planten, donkergrijs Zand, matig grof, zwak grindhoudend, donkergrijs Klei, grijs Klei, grijs Projectnaam: Gabriel Metzustraat 9 Project: getekend volgens NEN 5104

61 Legenda (conform NEN 5104) grind klei geur Grind, siltig Klei, zwak siltig geen geur zwakke geur Grind, zwak zandig Klei, matig siltig matige geur sterke geur Grind, matig zandig Klei, sterk siltig uiterste geur Grind, sterk zandig Klei, uiterst siltig olie geen olie-water reactie zwakke olie-water reactie Grind, uiterst zandig Klei, zwak zandig matige olie-water reactie sterke olie-water reactie Klei, matig zandig uiterste olie-water reactie zand Zand, kleiïg Klei, sterk zandig p.i.d.-waarde >0 >1 Zand, zwak siltig Zand, matig siltig leem Leem, zwak zandig >10 >100 >1000 >10000 Zand, sterk siltig Leem, sterk zandig monsters Zand, uiterst siltig geroerd monster overige toevoegingen ongeroerd monster zwak humeus veen Veen, mineraalarm matig humeus overig bijzonder bestanddeel Veen, zwak kleiïg sterk humeus Gemiddeld hoogste grondwaterstand grondwaterstand Veen, sterk kleiïg zwak grindig Gemiddeld laagste grondwaterstand slib Veen, zwak zandig matig grindig water Veen, sterk zandig sterk grindig peilbuis blinde buis casing hoogste grondwaterstand gemiddelde grondwaterstand laagste grondwaterstand bentoniet afdichting filter

62 BIJLAGE III

63 Project Certificaten Toetsing Toetsversie Gabriel Metzustraat T.12 - Beoordeling kwaliteit van grond volgens Wbb BoToVa Toetsdatum: 16 juli :41 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M1 201 ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 81.4 Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Vluchtige aromaten benzeen tolueen ethylbenzeen naftaleen styreen < 0.05 < < 0.05 < < 0.05 < < 0.05 < < 0.05 < Sommaties aromaten som xylenen (o/m/p) 0.1 < Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M (58-108) 211 (70-120) 213 (80-130) 224 (70-100) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 93.2 Metalen ICP-AES barium (Ba) cadmium (Cd) kobalt (Co) koper (Cu) kwik (Hg) FIAS/Fims lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) zink (Zn) < 20 < < 0.2 < < 3 < < 5 < < 0.05 < < 10 < < 1.5 < < 4 < < 20 < Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Sommaties som PAK (10) 0.35 < Sommaties som PCBs (7) AW

64 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M ( ) 208 ( ) 209 ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 69.2 Metalen ICP-AES barium (Ba) 78 cadmium (Cd) < 0.2 < kobalt (Co) koper (Cu) kwik (Hg) FIAS/Fims lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) zink (Zn) AW AW < 1.5 < Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Sommaties som PAK (10) AW Sommaties som PCBs (7) < Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M (70-120) 205 ( ) 206 ( ) 211 ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 81.3 Metalen ICP-AES barium (Ba) 110 cadmium (Cd) kobalt (Co) < 3 < koper (Cu) kwik (Hg) FIAS/Fims lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) zink (Zn) T AW < 1.5 < AW Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) AW Sommaties som PAK (10) AW Sommaties som PCBs (7) AW Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M2 202 (70-120) 203 ( ) 204 ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 76.1 Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 <

65 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse Lutum/Humus Organische stof Lutum M3 206 ( ) Eenheid % (m/m ds) % (m/m ds) Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Droogrest droogrest % 70.7 Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Vluchtige aromaten benzeen tolueen ethylbenzeen naftaleen styreen < 0.05 < < 0.05 < < 0.05 < < 0.05 < < 0.05 < Sommaties aromaten som xylenen (o/m/p) 0.1 < Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M4 207 ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 90.5 Metalen ICP-AES barium (Ba) cadmium (Cd) kobalt (Co) koper (Cu) kwik (Hg) FIAS/Fims lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) zink (Zn) 70 < 0.2 < < 1.5 < Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) I Sommaties som PAK (10) I Sommaties som PCBs (7) AW Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M5 208 ( ) 209 ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 85.4 Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 <

66 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M6 222 (90-140) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 81.7 Metalen ICP-AES barium (Ba) cadmium (Cd) kobalt (Co) koper (Cu) kwik (Hg) FIAS/Fims lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) zink (Zn) 51 < 0.2 < AW AW < 1.5 < T Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Sommaties som PAK (10) AW Sommaties som PCBs (7) < Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M7 207 (0-40) 207 (40-90) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 93.1 Metalen ICP-AES barium (Ba) cadmium (Cd) kobalt (Co) koper (Cu) kwik (Hg) FIAS/Fims lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) zink (Zn) < 20 < < 0.2 < < 3 < AW < 1.5 < < 4 < Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Sommaties som PAK (10) Sommaties som PCBs (7) AW

67 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M8 203 (0-30) 210 (0-20) 213 (0-30) 218 (0-30) 224 (0-20) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 87.9 Metalen ICP-AES barium (Ba) cadmium (Cd) kobalt (Co) koper (Cu) kwik (Hg) FIAS/Fims lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) zink (Zn) 35 < 0.2 < < 3 < AW AW < 1.5 < Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Sommaties som PAK (10) Sommaties som PCBs (7) AW Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M9 202 (20-70) 209 (8-58) 217 (0-20) 219 (8-58) 220 (8-50) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum % (m/m ds) % (m/m ds) Droogrest droogrest % 86.8 Metalen ICP-AES barium (Ba) cadmium (Cd) kobalt (Co) koper (Cu) kwik (Hg) FIAS/Fims lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) zink (Zn) < 20 < < 0.2 < < 3 < < 5 < < 0.05 < < 10 < < 1.5 < < 4 < < 20 < Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Sommaties som PAK (10) 0.35 < Sommaties som PCBs (7) AW x AW x T x I - Geen toetsoordeel mogelijk x maal Achtergrondwaarde x maal Tussenwaarde Niet toepasbaar x maal Interventiewaarde <= Achtergrondwaarde

68 Project Certificaten Toetsing Toetsversie Gabriel Metzustraat T.12 - Beoordeling kwaliteit van grond volgens Wbb BoToVa Toetsdatum: 24 september :23 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse Lutum/Humus Organische stof Lutum Droogrest droogrest Metalen ICP-AES kwik (Hg) FIAS/Fims zink (Zn) M (70-120) Eenheid % (m/m ds) % (m/m ds) % Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I AW T Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum Droogrest droogrest Metalen ICP-AES kwik (Hg) FIAS/Fims % (m/m ds) % (m/m ds) % T Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum Droogrest droogrest Metalen ICP-AES kwik (Hg) FIAS/Fims % (m/m ds) % (m/m ds) % Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M ( ) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum Droogrest droogrest Metalen ICP-AES kwik (Hg) FIAS/Fims % (m/m ds) % (m/m ds) % Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse M (80-130) R1B (80-130) Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof Lutum Droogrest droogrest Metalen ICP-AES zink (Zn) % (m/m ds) % (m/m ds) % AW x AW x T - Geen toetsoordeel mogelijk x maal Achtergrondwaarde x maal Tussenwaarde <= Achtergrondwaarde

69 Project Certificaten Toetsing Toetsversie Gabriel Metzustraat T.12 - Beoordeling kwaliteit van grond volgens Wbb BoToVa Toetsdatum: 27 augustus :58 Monsterreferentie Monsteromschrijving M ( ) Analyse Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof % (m/m ds) Lutum % (m/m ds) Droogrest droogrest % 72.1 Sommaties som PAK (10) Monsterreferentie Monsteromschrijving M ( ) Analyse Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof % (m/m ds) Lutum % (m/m ds) Droogrest droogrest % 81.2 Sommaties som PAK (10) AW Monsterreferentie Monsteromschrijving M ( ) Analyse Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof % (m/m ds) Lutum % (m/m ds) Droogrest droogrest % 83 Sommaties som PAK (10) T Monsterreferentie Monsteromschrijving M ( ) Analyse Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof % (m/m ds) Lutum % (m/m ds) Droogrest droogrest % 83.6 Sommaties som PAK (10) 0.35 < Geen toetsoordeel mogelijk x AW x maal Achtergrondwaarde x T x maal Tussenwaarde - <= Achtergrondwaarde Pagina 1 van 1

70 Project Certificaten Toetsing Toetsversie Gabriel Metzustraat T.12 - Beoordeling kwaliteit van grond volgens Wbb BoToVa Toetsdatum: 22 september :42 Monsterreferentie Monsteromschrijving M ( ) Analyse Eenheid Analyseres. Gestand.Res. Toetsoordeel AW T I Lutum/Humus Organische stof % (m/m ds) Lutum % (m/m ds) Droogrest droogrest % 73.7 Sommaties som PAK (10) AW Geen toetsoordeel mogelijk x AW x maal Achtergrondwaarde Pagina 1 van 1

71 Project Certificaten Toetsing Toetsversie Gabriel Metzustraat T.13 - Beoordeling kwaliteit van grondwater volgens Wbb BoToVa Toetsdatum: 24 september :17 Pagina 1 van 1 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < Vluchtige aromaten styreen benzeen tolueen ethylbenzeen naftaleen < < < < < Sommaties aromaten som xylenen Toetsoordeel monster : Voldoet aan Streefwaarde Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < Vluchtige aromaten styreen benzeen tolueen ethylbenzeen naftaleen < < < < < Sommaties aromaten som xylenen Toetsoordeel monster : Voldoet aan Streefwaarde Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < Vluchtige aromaten styreen benzeen tolueen ethylbenzeen naftaleen < < < < < Sommaties aromaten som xylenen Toetsoordeel monster : Voldoet aan Streefwaarde

72 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < Vluchtige aromaten styreen benzeen tolueen ethylbenzeen naftaleen < < < < < Sommaties aromaten som xylenen Toetsoordeel monster : Voldoet aan Streefwaarde Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) S Polycyclische koolwaterstoffen naftaleen fenantreen anthraceen fluoranteen benzo(a)antraceen chryseen benzo(k)fluoranteen benzo(a)pyreen benzo(ghi)peryleen indeno(123-cd)pyreen S I S I I I I I I I Sommaties som PAK (10) Ix I Vluchtige aromaten styreen benzeen tolueen ethylbenzeen < < < < Sommaties aromaten som xylenen Toetsoordeel monster : Overschrijding Interventiewaarde Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < Vluchtige aromaten styreen benzeen tolueen ethylbenzeen naftaleen < < < < < Sommaties aromaten som xylenen Toetsoordeel monster : Voldoet aan Streefwaarde Legenda x I - x S x maal Interventiewaarde <= Streefwaarde x maal Streefwaarde

73 Project Certificaten Toetsing Toetsversie Gabriel Metzustraat T.13 - Beoordeling kwaliteit van grondwater volgens Wbb BoToVa Toetsdatum: 26 augustus :26 Monsterreferentie Monsteromschrijving 206 ( ) Analyse Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < Polycyclische koolwaterstoffen naftaleen S fenantreen S anthraceen S fluoranteen S benzo(a)antraceen < chryseen < benzo(k)fluoranteen < benzo(a)pyreen < benzo(ghi)peryleen < indeno(123-cd)pyreen < Sommaties som PAK (10) I Vluchtige aromaten styreen < benzeen < tolueen < ethylbenzeen < Sommaties aromaten som xylenen Toetsoordeel monster : Overschrijding Streefwaarde Pagina 1 van 3

74 Pagina 2 van 3 Monsterreferentie Monsteromschrijving 208 ( ) Analyse Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < Vluchtige aromaten styreen < benzeen < tolueen < ethylbenzeen < naftaleen < Sommaties aromaten som xylenen Toetsoordeel monster : Voldoet aan Streefwaarde Pagina 2 van 3

75 Pagina 3 van 3 Monsterreferentie Monsteromschrijving 213 Analyse Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Metalen ICP-MS (opgelost) barium (Ba) S cadmium (Cd) < kobalt (Co) < koper (Cu) < kwik (Hg) FIAS/Fims < lood (Pb) < molybdeen (Mo) < nikkel (Ni) < zink (Zn) Minerale olie minerale olie (florisil clean-up) < Vluchtige aromaten styreen < benzeen < tolueen < ethylbenzeen < naftaleen < Sommaties aromaten som xylenen Vluchtige chlooralifaten dichloormethaan < ,1-dichloorethaan < ,2-dichloorethaan < ,1-dichlooretheen < trichloormethaan < tetrachloormethaan < ,1,1-trichloorethaan < ,1,2-trichloorethaan < trichlooretheen < tetrachlooretheen < vinylchloride < Sommaties som C+T dichlooretheen som dichloorpropanen Vluchtige gehalogeneerde alifaten - divers tribroommethaan < 630 Toetsoordeel monster : Overschrijding Streefwaarde x I - x S Geen toetsoordeel mogelijk x maal Interventiewaarde <= Streefwaarde x maal Streefwaarde Pagina 3 van 3

76 Project Certificaten Toetsing Toetsversie Gabriel Metzustraat T.13 - Beoordeling kwaliteit van grondwater volgens Wbb BoToVa Toetsdatum: 22 september :31 Pagina 1 van 1 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse 301 ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I Polycyclische koolwaterstoffen naftaleen fenantreen anthraceen fluoranteen benzo(a)antraceen chryseen benzo(k)fluoranteen benzo(a)pyreen benzo(ghi)peryleen indeno(123-cd)pyreen S S S S < < < < < < Sommaties som PAK (10) I Toetsoordeel monster : Overschrijding Streefwaarde Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse Polycyclische koolwaterstoffen naftaleen fenantreen anthraceen fluoranteen benzo(a)antraceen chryseen benzo(k)fluoranteen benzo(a)pyreen benzo(ghi)peryleen indeno(123-cd)pyreen ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I S S S S < < < < < < Sommaties som PAK (10) I Toetsoordeel monster : Overschrijding Streefwaarde Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse Polycyclische koolwaterstoffen naftaleen fenantreen anthraceen fluoranteen benzo(a)antraceen chryseen benzo(k)fluoranteen benzo(a)pyreen benzo(ghi)peryleen indeno(123-cd)pyreen ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I < < < < < < < < < < Sommaties som PAK (10) I Toetsoordeel monster : Voldoet aan Streefwaarde

77 Monsterreferentie Monsteromschrijving Analyse Polycyclische koolwaterstoffen naftaleen fenantreen anthraceen fluoranteen benzo(a)antraceen chryseen benzo(k)fluoranteen benzo(a)pyreen benzo(ghi)peryleen indeno(123-cd)pyreen ( ) Eenheid Analyseres. Toetsoordeel S T I S < < < < < < < < < Sommaties som PAK (10) I Toetsoordeel monster : Overschrijding Streefwaarde Legenda x I - x S x maal Interventiewaarde <= Streefwaarde x maal Streefwaarde Pagina 1 van 1

78 BIJLAGE IV

79 Grondslag Kamerik T.a.v. mevrouw Y. Haarhuis Nijverheidsweg GZ KAMERIK Uw kenmerk : Gabriel Metzustraat 9 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Bijlage(n) : 6 tabel(len) + 2 oliechromatogram(men) + 1 bijlage(n) Amsterdam, 16 juli 2014 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank NL95ABNA GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 H.J.E. Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AD Amsterdam-Duivendrecht

80 Tabel 1 van 6 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M1 201 ( ) = M3 206 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/07/ /07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 10/07/ /07/2014 Startdatum : 10/07/ /07/2014 Monstercode : Matrix : Grond Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 < 1 S soort artefact nvt nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 81,4 70,7 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 0,1 2,2 Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) < 35 < 35 Organische parameters - aromatisch Vluchtige aromaten: S benzeen < 0,05 < 0,05 S tolueen < 0,05 < 0,05 S ethylbenzeen < 0,05 < 0,05 S xyleen (ortho) < 0,05 < 0,05 S xyleen (som m+p) < 0,10 < 0,10 S naftaleen < 0,05 < 0,05 S styreen < 0,05 < 0,05 S som xylenen (o/m/p) 0,10 0,10 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

81 Tabel 2 van 6 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M (58-108) 211 (70-120) 213 (80-130) 224 (70-100) = M ( ) 208 ( ) 209 ( ) = M (70-120) 205 ( ) 206 ( ) 211 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/07/ /07/ /07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 10/07/ /07/ /07/2014 Startdatum : 10/07/ /07/ /07/2014 Monstercode : Matrix : Grond Grond Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 < 1 < 1 S soort artefact nvt nvt nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 93,2 69,2 81,3 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 0,4 5,6 2,1 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) < 1 12,1 2,8 Anorganische parameters - metalen S barium (Ba) < S cadmium (Cd) < 0,20 < 0,20 0,20 S kobalt (Co) < 3,0 5,9 < 3,0 S koper (Cu) < 5, S kwik (Hg) FIAS/Fims < 0,05 0,78 15 S lood (Pb) < S molybdeen (Mo) < 1,5 < 1,5 < 1,5 S nikkel (Ni) < S zink (Zn) < Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) < 35 < Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen < 0,05 < 0,05 < 0,05 S fenantreen < 0,05 0,32 1,2 S anthraceen < 0,05 0,13 0,48 S fluoranteen < 0,05 0,58 2,0 S benzo(a)antraceen < 0,05 0,26 0,90 S chryseen < 0,05 0,34 1,0 S benzo(k)fluoranteen < 0,05 0,19 0,56 S benzo(a)pyreen < 0,05 0,29 0,86 S benzo(ghi)peryleen < 0,05 0,20 0,50 S indeno(1,2,3-cd)pyreen < 0,05 0,20 0,54 S som PAK (10) 0,35 2,5 8,1 Organische parameters - gehalogeneerd Polychloorbifenylen: S PCB -28 < 0,001 < 0,001 < 0,001 S PCB -52 < 0,001 < 0,001 < 0,001 S PCB ,002 < 0,001 0,004 S PCB -118 < 0,001 < 0,001 0,001 S PCB ,008 < 0,001 0,005 S PCB ,003 < 0,001 0,006 S PCB ,003 < 0,001 0,002 S som PCBs (7) 0,018 0,005 0,019 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

82 Tabel 3 van 6 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M4 207 ( ) = M6 222 (90-140) = M7 207 (0-40) 207 (40-90) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/07/ /07/ /07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 10/07/ /07/ /07/2014 Startdatum : 10/07/ /07/ /07/2014 Monstercode : Matrix : Grond Grond Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 < 1 < 1 S soort artefact nvt nvt nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 90,5 81,7 93,1 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 3,0 1,0 1,1 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) 4,4 1,8 1,9 Anorganische parameters - metalen S barium (Ba) < 20 S cadmium (Cd) < 0,20 < 0,20 < 0,20 S kobalt (Co) 3,5 3,1 < 3,0 S koper (Cu) 7,7 9,0 7,0 S kwik (Hg) FIAS/Fims 0,06 0,11 0,11 S lood (Pb) S molybdeen (Mo) < 1,5 < 1,5 < 1,5 S nikkel (Ni) 12 9 < 4 S zink (Zn) Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) 1900 < 35 < 35 Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen 22 < 0,05 < 0,05 S fenantreen 120 0,25 0,05 S anthraceen 44 0,12 < 0,05 S fluoranteen 100 0,47 0,11 S benzo(a)antraceen 40 0,21 0,05 S chryseen 36 0,29 0,06 S benzo(k)fluoranteen 20 0,16 < 0,05 S benzo(a)pyreen 31 0,24 0,06 S benzo(ghi)peryleen 14 0,16 < 0,05 S indeno(1,2,3-cd)pyreen 18 0,18 < 0,05 S som PAK (10) 440 2,1 0,50 Organische parameters - gehalogeneerd Polychloorbifenylen: S PCB -28 < 0,001 < 0,001 < 0,001 S PCB -52 < 0,001 < 0,001 < 0,001 S PCB -101 < 0,001 < 0,001 0,002 S PCB -118 < 0,001 < 0,001 < 0,001 S PCB ,003 < 0,001 0,009 S PCB ,002 < 0,001 0,006 S PCB ,001 < 0,001 0,005 S som PCBs (7) 0,009 0,005 0,024 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

83 Tabel 4 van 6 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M8 203 (0-30) 210 (0-20) 213 (0-30) 218 (0-30) 224 (0-20) = M9 202 (20-70) 209 (8-58) 217 (0-20) 219 (8-58) 220 (8-50) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/07/ /07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 10/07/ /07/2014 Startdatum : 10/07/ /07/2014 Monstercode : Matrix : Grond Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 < 1 S soort artefact nvt nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 87,9 86,8 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 2,3 2,7 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) 3,6 1,9 Anorganische parameters - metalen S barium (Ba) 35 < 20 S cadmium (Cd) < 0,20 < 0,20 S kobalt (Co) < 3,0 < 3,0 S koper (Cu) 11 < 5,0 S kwik (Hg) FIAS/Fims 0,16 < 0,05 S lood (Pb) 43 < 10 S molybdeen (Mo) < 1,5 < 1,5 S nikkel (Ni) 7 < 4 S zink (Zn) 63 < 20 Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) < 35 < 35 Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen < 0,05 < 0,05 S fenantreen < 0,05 < 0,05 S anthraceen < 0,05 < 0,05 S fluoranteen 0,16 < 0,05 S benzo(a)antraceen 0,12 < 0,05 S chryseen 0,17 < 0,05 S benzo(k)fluoranteen 0,10 < 0,05 S benzo(a)pyreen 0,13 < 0,05 S benzo(ghi)peryleen 0,11 < 0,05 S indeno(1,2,3-cd)pyreen 0,12 < 0,05 S som PAK (10) 1,0 0,35 Organische parameters - gehalogeneerd Polychloorbifenylen: S PCB -28 < 0,001 < 0,001 S PCB -52 < 0,001 < 0,001 S PCB ,001 < 0,001 S PCB -118 < 0,001 < 0,001 S PCB ,005 0,003 S PCB ,003 0,002 S PCB ,002 0,002 S som PCBs (7) 0,013 0,010 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

84 Tabel 5 van 6 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M2 202 (70-120) 203 ( ) 204 ( ) = M5 208 ( ) 209 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/07/ /07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 10/07/ /07/2014 Startdatum : 10/07/ /07/2014 Monstercode : Matrix : Grond Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 < 1 S soort artefact nvt nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 76,1 85,4 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 3,3 0,2 Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) < 35 < 35 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

85 Tabel 6 van 6 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Organische stof gehalte (gecorrigeerd voor lutum en vrij ijzer in de vorm van Fe2O3) Het organische stofgehalte is gecorrigeerd voor het in het analysecertificaat gerapporteerde lutumgehalte. Indien het lutumgehalte niet is gerapporteerd is de correctie uitgevoerd met een lutumgehalte van 5,4% (gemiddeld lutumgehalte Nederlandse bodem, AS3010/AS3210, prestatieblad organische stofgehalte in grond/waterbodem). Indien het vrij ijzergehalte is bepaald en groter is dan 5 % m/m, is bij de berekening van het organische stof gecorrigeerd voor dat gehalte aan vrij ijzer. Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf en bijlage 3. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

86 Oliechromatogram 1 van 2 OLIE-ONDERZOEK Monstercode : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Uw referentie : M (70-120) 205 ( ) 206 ( ) 211 ( ) Methode : minerale olie (florisil clean-up) OLIECHROMATOGRAM OLIEFRACTIEVERDELING 1) fractie > C10 - C19 13 % 2) fractie C19 - C29 37 % 3) fractie C29 - C35 31 % 4) fractie C35 -< C40 19 % minerale olie gehalte: 110 oliefractieverdeling ANALYSEMETHODE Voorbewerking grond : Extractie gebaseerd op NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking AP04 : Extractie conform NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking water : Extractie gebaseerd op ISO , incl. florisil clean-up. Analyse : Gaschromatograaf met capillaire kolom en vlamionisatie detectie. Interpretatie : Raadpleeg voor de typering van de oliesoort de OMEGAM oliebibliotheek. De volgende aanvullende clean-up mogelijkheden kunnen worden aangevraagd: Veen clean-up : Verwijdert eventuele restanten natuurlijke verbindingen uit extract. De hoogte van de signalen is geen maat voor de concentratie van de olie in het monster. (Het chromatogram heeft een variabele schaalindeling) Bij een minerale olie gehalte kleiner dan de rapportagegrens worden geen oliefracties weergegeven. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

87 Oliechromatogram 2 van 2 OLIE-ONDERZOEK Monstercode : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Uw referentie : M4 207 ( ) Methode : minerale olie (florisil clean-up) OLIECHROMATOGRAM oliefractieverdeling OLIEFRACTIEVERDELING 1) fractie > C10 - C19 29 % 2) fractie C19 - C29 47 % 3) fractie C29 - C35 16 % 4) fractie C35 -< C40 8 % minerale olie gehalte: 1900 ANALYSEMETHODE Voorbewerking grond : Extractie gebaseerd op NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking AP04 : Extractie conform NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking water : Extractie gebaseerd op ISO , incl. florisil clean-up. Analyse : Gaschromatograaf met capillaire kolom en vlamionisatie detectie. Interpretatie : Raadpleeg voor de typering van de oliesoort de OMEGAM oliebibliotheek. De volgende aanvullende clean-up mogelijkheden kunnen worden aangevraagd: Veen clean-up : Verwijdert eventuele restanten natuurlijke verbindingen uit extract. De hoogte van de signalen is geen maat voor de concentratie van de olie in het monster. (Het chromatogram heeft een variabele schaalindeling) Bij een minerale olie gehalte kleiner dan de rapportagegrens worden geen oliefracties weergegeven. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

88 Bijlage 1 van 1 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Analysemethoden in Grond (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Samplemate : Conform AS3000 en NEN-EN Droogrest : Conform AS3010 prestatieblad 2 Organische stof (gec. voor lutum) : Conform AS3010 prestatieblad 3 Lutumgehalte (pipetmethode) : Conform AS3010 prestatieblad 4; gelijkwaardig aan NEN 5753 Barium (Ba) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Cadmium (Cd) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Kobalt (Co) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Koper (Cu) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Kwik (Hg) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN-ISO en destructie conform NEN 6961 Lood (Pb) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Molybdeen (Mo) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Nikkel (Ni) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Zink (Zn) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Minerale olie (florisil clean-up) : Conform AS3010 prestatieblad 7 PAKs : Conform AS3010 prestatieblad 6 Aromaten (BTEXXN) : Conform AS3030 prestatieblad 1 Styreen : Conform AS3030 prestatieblad 1 PCBs : Conform AS3010 prestatieblad 8 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: GBPX-TMSN-RTLQ-ZYNM Ref.: _certificaat_v1

89 Grondslag Kamerik T.a.v. mevrouw M. Keuning Nijverheidsweg GZ KAMERIK Uw kenmerk : Gabriel Metzustraat 9 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : JCIM-VNCB-QKCT-LSGS Bijlage(n) : 4 tabel(len) + 2 bijlage(n) Amsterdam, 28 juli 2014 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank NL95ABNA GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 H.J.E. Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AD Amsterdam-Duivendrecht

90 Tabel 1 van 4 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M (70-120) = M ( ) = M ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/07/ /07/ /07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 22/07/ /07/ /07/2014 Startdatum : 22/07/ /07/ /07/2014 Monstercode : Matrix : Grond Grond Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 < 1 < 1 S soort artefact nvt nvt nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 74,3 73,4 79,5 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 6,8 4,6 1,5 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) 8,7 9,4 < 1 Anorganische parameters - metalen S kwik (Hg) FIAS/Fims 8,7 15 0,06 S zink (Zn) 290 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: JCIM-VNCB-QKCT-LSGS Ref.: _certificaat_v1

91 Tabel 2 van 4 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 22/07/2014 Startdatum : 22/07/2014 Monstercode : Matrix : Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 S soort artefact nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 77,0 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 5,5 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) 2,8 Anorganische parameters - metalen S kwik (Hg) FIAS/Fims 0,10 S zink (Zn) Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: JCIM-VNCB-QKCT-LSGS Ref.: _certificaat_v1

92 Tabel 3 van 4 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M (80-130) R1B (80-130) Opgegeven bemonsteringsdatum : 09/07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 22/07/2014 Startdatum : 22/07/2014 Monstercode : Matrix : Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 S soort artefact nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 66,7 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 6,7 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) 2,0 Anorganische parameters - metalen S zink (Zn) 180 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: JCIM-VNCB-QKCT-LSGS Ref.: _certificaat_v1

93 Tabel 4 van 4 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Organische stof gehalte (gecorrigeerd voor lutum en vrij ijzer in de vorm van Fe2O3) Het organische stofgehalte is gecorrigeerd voor het in het analysecertificaat gerapporteerde lutumgehalte. Indien het lutumgehalte niet is gerapporteerd is de correctie uitgevoerd met een lutumgehalte van 5,4% (gemiddeld lutumgehalte Nederlandse bodem, AS3010/AS3210, prestatieblad organische stofgehalte in grond/waterbodem). Indien het vrij ijzergehalte is bepaald en groter is dan 5 % m/m, is bij de berekening van het organische stof gecorrigeerd voor dat gehalte aan vrij ijzer. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: JCIM-VNCB-QKCT-LSGS Ref.: _certificaat_v1

94 Bijlage 1 van 2 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Houdbaarheid- & conserveringsopmerkingen De onderstaande constatering(en) wijzen op een afwijking van het SIKB-protocol 3001 (Conserveringsmethoden en conserveringstermijnen van milieumonsters). Deze afwijking resulteert in de volgende voorgeschreven opmerking: "Er zijn verschillen met de richtlijnen geconstateerd die de betrouwbaarheid van de gemarkeerde resultaten in dit analyserapport mogelijk hebben beïnvloed." Deze bijlage vormt samen met andere bijlagen, tabellen en het voorblad, een integraal onderdeel van dit analyse-certificaat. Uw referentie : M (70-120) Monstercode : Opmerking(en) by analyse(s): Droogrest: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Uw referentie : M ( ) Monstercode : Opmerking(en) by analyse(s): Droogrest: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Uw referentie : M ( ) Monstercode : Opmerking(en) by analyse(s): Droogrest: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Uw referentie : M ( ) Monstercode : Opmerking(en) by analyse(s): Droogrest: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Uw referentie : M (80-130) R1B (80-130) Monstercode : Opmerking(en) by analyse(s): Droogrest: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: JCIM-VNCB-QKCT-LSGS Ref.: _certificaat_v1

95 Bijlage 2 van 2 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Analysemethoden in Grond (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Samplemate : Conform AS3000 en NEN-EN Droogrest : Conform AS3010 prestatieblad 2 Organische stof (gec. voor lutum) : Conform AS3010 prestatieblad 3 Lutumgehalte (pipetmethode) : Conform AS3010 prestatieblad 4; gelijkwaardig aan NEN 5753 Kwik (Hg) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN-ISO en destructie conform NEN 6961 Zink (Zn) : Conform AS3010 prestatieblad 5; NEN 6966 en destructie conform NEN 6961 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: JCIM-VNCB-QKCT-LSGS Ref.: _certificaat_v1

96 Grondslag Kamerik T.a.v. mevrouw Y. Haarhuis Nijverheidsweg GZ KAMERIK Uw kenmerk : Gabriel Metzustraat 9 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : TPVI-SBZK-JUKA-BXAK Bijlage(n) : 3 tabel(len) + 1 bijlage(n) Amsterdam, 26 augustus 2014 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank NL95ABNA GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 H.J.E. Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AD Amsterdam-Duivendrecht

97 Tabel 1 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M ( ) = M ( ) = M ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 20/08/ /08/ /08/2014 Ontvangstdatum opdracht : 21/08/ /08/ /08/2014 Startdatum : 21/08/ /08/ /08/2014 Monstercode : Matrix : Grond Grond Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 < 1 < 1 S soort artefact nvt nvt nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 72,1 81,2 83,0 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 5,7 0,9 0,6 Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen < 0,05 < 0,05 < 0,05 S fenantreen 0,09 0,55 5,3 S anthraceen < 0,05 0,32 2,7 S fluoranteen 0,14 0,87 9,1 S benzo(a)antraceen < 0,05 0,45 3,9 S chryseen < 0,05 0,45 3,7 S benzo(k)fluoranteen < 0,05 0,30 2,5 S benzo(a)pyreen < 0,05 0,45 4,2 S benzo(ghi)peryleen < 0,05 0,24 2,4 S indeno(1,2,3-cd)pyreen < 0,05 0,28 3,1 S som PAK (10) 0,51 3,9 37 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: TPVI-SBZK-JUKA-BXAK Ref.: _certificaat_v1

98 Tabel 2 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 20/08/2014 Ontvangstdatum opdracht : 21/08/2014 Startdatum : 21/08/2014 Monstercode : Matrix : Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 S soort artefact nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 83,6 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 0,1 Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen < 0,05 S fenantreen < 0,05 S anthraceen < 0,05 S fluoranteen < 0,05 S benzo(a)antraceen < 0,05 S chryseen < 0,05 S benzo(k)fluoranteen < 0,05 S benzo(a)pyreen < 0,05 S benzo(ghi)peryleen < 0,05 S indeno(1,2,3-cd)pyreen < 0,05 S som PAK (10) 0,35 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: TPVI-SBZK-JUKA-BXAK Ref.: _certificaat_v1

99 Tabel 3 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Organische stof gehalte (gecorrigeerd voor lutum en vrij ijzer in de vorm van Fe2O3) Het organische stofgehalte is gecorrigeerd voor het in het analysecertificaat gerapporteerde lutumgehalte. Indien het lutumgehalte niet is gerapporteerd is de correctie uitgevoerd met een lutumgehalte van 5,4% (gemiddeld lutumgehalte Nederlandse bodem, AS3010/AS3210, prestatieblad organische stofgehalte in grond/waterbodem). Indien het vrij ijzergehalte is bepaald en groter is dan 5 % m/m, is bij de berekening van het organische stof gecorrigeerd voor dat gehalte aan vrij ijzer. Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf en bijlage 3. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: TPVI-SBZK-JUKA-BXAK Ref.: _certificaat_v1

100 Bijlage 1 van 1 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Analysemethoden in Grond (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Samplemate : Conform AS3000 en NEN-EN Droogrest : Conform AS3010 prestatieblad 2 Organische stof (gec. voor lutum) : Conform AS3010 prestatieblad 3 PAKs : Conform AS3010 prestatieblad 6 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: TPVI-SBZK-JUKA-BXAK Ref.: _certificaat_v1

101 Grondslag Kamerik T.a.v. mevrouw Y. Haarhuis Nijverheidsweg GZ KAMERIK Uw kenmerk : Gabriel Metzustraat 9 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : QVVY-KQIQ-DBAV-QLYB Bijlage(n) : 2 tabel(len) + 1 bijlage(n) Amsterdam, 1 september 2014 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank NL95ABNA GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 H.J.E. Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AD Amsterdam-Duivendrecht

102 Tabel 1 van 2 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = M ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 20/08/2014 Ontvangstdatum opdracht : 27/08/2014 Startdatum : 27/08/2014 Monstercode : Matrix : Grond Monstervoorbewerking S AS3000 (steekmonster) uitgevoerd S gewicht artefact g < 1 S soort artefact nvt S voorbewerking AS3000 uitgevoerd Algemeen onderzoek - fysisch S droogrest % 73,7 S organische stof (gec. voor lutum) % (m/m ds) 1,8 S lutumgehalte (pipetmethode) % (m/m ds) 4,0 Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen < 0,05 S fenantreen 0,15 S anthraceen 0,21 S fluoranteen 0,33 S benzo(a)antraceen 0,13 S chryseen 0,19 S benzo(k)fluoranteen 0,12 S benzo(a)pyreen 0,18 S benzo(ghi)peryleen 0,13 S indeno(1,2,3-cd)pyreen 0,13 S som PAK (10) 1,6 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: QVVY-KQIQ-DBAV-QLYB Ref.: _certificaat_v1

103 Tabel 2 van 2 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Organische stof gehalte (gecorrigeerd voor lutum en vrij ijzer in de vorm van Fe2O3) Het organische stofgehalte is gecorrigeerd voor het in het analysecertificaat gerapporteerde lutumgehalte. Indien het lutumgehalte niet is gerapporteerd is de correctie uitgevoerd met een lutumgehalte van 5,4% (gemiddeld lutumgehalte Nederlandse bodem, AS3010/AS3210, prestatieblad organische stofgehalte in grond/waterbodem). Indien het vrij ijzergehalte is bepaald en groter is dan 5 % m/m, is bij de berekening van het organische stof gecorrigeerd voor dat gehalte aan vrij ijzer. Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf en bijlage 3. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: QVVY-KQIQ-DBAV-QLYB Ref.: _certificaat_v1

104 Bijlage 1 van 1 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Analysemethoden in Grond (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Samplemate : Conform AS3000 en NEN-EN Droogrest : Conform AS3010 prestatieblad 2 Organische stof (gec. voor lutum) : Conform AS3010 prestatieblad 3 Lutumgehalte (pipetmethode) : Conform AS3010 prestatieblad 4; gelijkwaardig aan NEN 5753 PAKs : Conform AS3010 prestatieblad 6 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: QVVY-KQIQ-DBAV-QLYB Ref.: _certificaat_v1

105 Grondslag Kamerik T.a.v. mevrouw Y. Haarhuis Nijverheidsweg GZ KAMERIK Uw kenmerk : Gabriel Metzustraat 9 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : CCKV-LDEQ-TAVR-UKTH Bijlage(n) : 4 tabel(len) + 1 oliechromatogram(men) + 1 bijlage(n) Amsterdam, 28 juli 2014 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank NL95ABNA GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 H.J.E. Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AD Amsterdam-Duivendrecht

106 Tabel 1 van 4 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = 201 ( ) = 202 ( ) = 203 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 22/07/ /07/ /07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 22/07/ /07/ /07/2014 Startdatum : 22/07/ /07/ /07/2014 Monstercode : Matrix : Grondwater Grondwater Grondwater Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) < 50 < 50 < 50 Organische parameters - aromatisch Vluchtige aromaten: S styreen < 0,2 < 0,2 < 0,2 S benzeen < 0,2 < 0,2 < 0,2 S tolueen < 0,2 < 0,2 < 0,2 S ethylbenzeen < 0,2 < 0,2 < 0,2 S xyleen (ortho) < 0,1 < 0,1 < 0,1 S xyleen (som m+p) < 0,2 < 0,2 < 0,2 S naftaleen < 0,02 < 0,02 < 0,02 S som xylenen 0,2 0,2 0,2 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: CCKV-LDEQ-TAVR-UKTH Ref.: _certificaat_v1

107 Tabel 2 van 4 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = 204 ( ) = 209 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 22/07/ /07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 22/07/ /07/2014 Startdatum : 22/07/ /07/2014 Monstercode : Matrix : Grondwater Grondwater Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) < 50 < 50 Organische parameters - aromatisch Vluchtige aromaten: S styreen < 0,2 < 0,2 S benzeen < 0,2 < 0,2 S tolueen < 0,2 < 0,2 S ethylbenzeen < 0,2 < 0,2 S xyleen (ortho) < 0,1 < 0,1 S xyleen (som m+p) < 0,2 < 0,2 S naftaleen < 0,02 < 0,02 S som xylenen 0,2 0,2 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: CCKV-LDEQ-TAVR-UKTH Ref.: _certificaat_v1

108 Tabel 3 van 4 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = 207 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 22/07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 22/07/2014 Startdatum : 22/07/2014 Monstercode : Matrix : Grondwater Monstervoorbewerking centrifugeren waterm. uitgevoerd Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) 120 Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen 29 S fenantreen 10 S anthraceen 1,7 S fluoranteen 1,1 S benzo(a)antraceen 0,66 S chryseen 0,59 S benzo(k)fluoranteen 0,35 S benzo(a)pyreen 0,72 S benzo(ghi)peryleen 0,46 S indeno(123-cd)pyreen 0,47 S som PAK (10) 45 Vluchtige aromaten: S styreen < 0,2 S benzeen < 0,2 S tolueen < 0,2 S ethylbenzeen < 0,2 S xyleen (ortho) < 0,1 S xyleen (som m+p) < 0,2 S naftaleen * * * S som xylenen 0,2 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: CCKV-LDEQ-TAVR-UKTH Ref.: _certificaat_v1

109 Tabel 4 van 4 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen * * * Betekent dat de verbinding met twee verschillende methoden is geanalyseerd. Ten aanzien van deze verbinding is een voorkeursrapportage ingesteld. Het gerapporteerde resultaat heeft de voorkeur boven het van * * * voorziene resultaat. Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf en bijlage 3. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: CCKV-LDEQ-TAVR-UKTH Ref.: _certificaat_v1

110 Oliechromatogram 1 van 1 OLIE-ONDERZOEK Monstercode : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Uw referentie : 207 ( ) Methode : minerale olie (florisil clean-up) OLIECHROMATOGRAM oliefractieverdeling OLIEFRACTIEVERDELING 1) fractie > C10 - C19 86 % 2) fractie C19 - C29 14 % 3) fractie C29 - C35 <1 % 4) fractie C35 -< C40 <1 % minerale olie gehalte: 120 ANALYSEMETHODE Voorbewerking grond : Extractie gebaseerd op NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking AP04 : Extractie conform NEN 6978, incl. florisil clean-up. Voorbewerking water : Extractie gebaseerd op ISO , incl. florisil clean-up. Analyse : Gaschromatograaf met capillaire kolom en vlamionisatie detectie. Interpretatie : Raadpleeg voor de typering van de oliesoort de OMEGAM oliebibliotheek. De volgende aanvullende clean-up mogelijkheden kunnen worden aangevraagd: Veen clean-up : Verwijdert eventuele restanten natuurlijke verbindingen uit extract. De hoogte van de signalen is geen maat voor de concentratie van de olie in het monster. (Het chromatogram heeft een variabele schaalindeling) Bij een minerale olie gehalte kleiner dan de rapportagegrens worden geen oliefracties weergegeven. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: CCKV-LDEQ-TAVR-UKTH Ref.: _certificaat_v1

111 Bijlage 1 van 1 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Analysemethoden in Grondwater (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Minerale olie (florisil clean-up) : Conform AS3110 prestatieblad 5 PAKs : Conform AS3110 prestatieblad 4 Aromaten (BTEXXN) : Conform AS3130 prestatieblad 1 Styreen : Conform AS3130 prestatieblad 1 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: CCKV-LDEQ-TAVR-UKTH Ref.: _certificaat_v1

112 Grondslag Kamerik T.a.v. mevrouw Y. Haarhuis Nijverheidsweg GZ KAMERIK Uw kenmerk : Gabriel Metzustraat 9 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : WKCG-MGJE-AMIB-XHLT Bijlage(n) : 3 tabel(len) + 2 bijlage(n) Amsterdam, 26 augustus 2014 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank NL95ABNA GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 H.J.E. Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AD Amsterdam-Duivendrecht

113 Tabel 1 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = 206 ( ) = 208 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 19/08/ /08/2014 Ontvangstdatum opdracht : 19/08/ /08/2014 Startdatum : 19/08/ /08/2014 Monstercode : Matrix : Grondwater Grondwater Monstervoorbewerking centrifugeren waterm. uitgevoerd Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) < 50 < 50 Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen 0,05 S fenantreen 0,15 S anthraceen 0,05 S fluoranteen 0,09 S benzo(a)antraceen < 0,01 S chryseen < 0,01 S benzo(k)fluoranteen < 0,01 S benzo(a)pyreen < 0,01 S benzo(ghi)peryleen < 0,01 S indeno(123-cd)pyreen < 0,01 S som PAK (10) 0,38 Vluchtige aromaten: S styreen < 0,2 < 0,2 S benzeen < 0,2 < 0,2 S tolueen < 0,2 < 0,2 S ethylbenzeen < 0,2 < 0,2 S xyleen (ortho) < 0,1 < 0,1 S xyleen (som m+p) < 0,2 < 0,2 S naftaleen * * * < 0,02 S som xylenen 0,2 0,2 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: WKCG-MGJE-AMIB-XHLT Ref.: _certificaat_v1

114 Tabel 2 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = 213 Opgegeven bemonsteringsdatum : 22/07/2014 Ontvangstdatum opdracht : 19/08/2014 Startdatum : 19/08/2014 Monstercode : Matrix : Grondwater Anorganische parameters - metalen Metalen ICP-MS (opgelost): S barium (Ba) 83 S cadmium (Cd) < 0,2 S kobalt (Co) < 2 S koper (Cu) < 2 S kwik (Hg) FIAS/Fims < 0,05 S lood (Pb) < 2 S molybdeen (Mo) < 2 S nikkel (Ni) < 3 S zink (Zn) 28 Organische parameters - niet aromatisch S minerale olie (florisil clean-up) < 50 Organische parameters - aromatisch Vluchtige aromaten: S styreen < 0,2 S benzeen < 0,2 S tolueen < 0,2 S ethylbenzeen < 0,2 S xyleen (ortho) < 0,1 S xyleen (som m+p) < 0,2 S naftaleen < 0,02 S som xylenen 0,2 Organische parameters - gehalogeneerd Vluchtige chlooralifaten: S dichloormethaan < 0,2 S 1,1-dichloorethaan < 0,2 S 1,2-dichloorethaan < 0,2 S 1,2-dichlooretheen (trans) < 0,1 S 1,1-dichlooretheen < 0,1 S 1,2-dichlooretheen (cis) < 0,1 S 1,1-dichloorpropaan < 0,2 S 1,2-dichloorpropaan < 0,2 S 1,3-dichloorpropaan < 0,2 S trichloormethaan < 0,2 S tetrachloormethaan < 0,1 S 1,1,1-trichloorethaan < 0,1 S 1,1,2-trichloorethaan < 0,1 S trichlooretheen < 0,2 S tetrachlooretheen < 0,1 S vinylchloride < 0,2 S som C+T dichlooretheen 0,1 S som dichloorpropanen 0,4 Vluchtige gehalogeneerde alifaten - divers: S tribroommethaan < 0,2 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: WKCG-MGJE-AMIB-XHLT Ref.: _certificaat_v1

115 Tabel 3 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen * * * Betekent dat de verbinding met twee verschillende methoden is geanalyseerd. Ten aanzien van deze verbinding is een voorkeursrapportage ingesteld. Het gerapporteerde resultaat heeft de voorkeur boven het van * * * voorziene resultaat. Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf en bijlage 3. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: WKCG-MGJE-AMIB-XHLT Ref.: _certificaat_v1

116 Bijlage 1 van 2 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Houdbaarheid- & conserveringsopmerkingen De onderstaande constatering(en) wijzen op een afwijking van het SIKB-protocol 3001 (Conserveringsmethoden en conserveringstermijnen van milieumonsters). Deze afwijking resulteert in de volgende voorgeschreven opmerking: "Er zijn verschillen met de richtlijnen geconstateerd die de betrouwbaarheid van de gemarkeerde resultaten in dit analyserapport mogelijk hebben beïnvloed." Deze bijlage vormt samen met andere bijlagen, tabellen en het voorblad, een integraal onderdeel van dit analyse-certificaat. Uw referentie : 213 Monstercode : Opmerking(en) by analyse(s): Molybdeen (Mo): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. Lood (Pb): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. Aromaten (BTEXXN): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. 1,1-Dichlooretheen: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Tribroommethaan: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Kobalt (Co): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. Chlooralifaten: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Styreen: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Vinylchloride: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Barium (Ba): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. Kwik (Hg): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. Zink (Zn): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. 1,3-Dichloorpropaan: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Cadmium (Cd): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. Koper (Cu): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. Nikkel (Ni): - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht/monster niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen/aangeleverd. 1,1-dichloorpropaan: - De conserveringstermijn is overschreden omdat de opdracht niet binnen de afgesproken termijn is ontvangen. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: WKCG-MGJE-AMIB-XHLT Ref.: _certificaat_v1

117 Bijlage 2 van 2 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Analysemethoden in Grondwater (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. Barium (Ba) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Cadmium (Cd) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Kobalt (Co) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Koper (Cu) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Kwik (Hg) : Conform AS3110 prestatieblad 3; gelijkwaardig aan NEN-EN-ISO Lood (Pb) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Molybdeen (Mo) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Nikkel (Ni) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Zink (Zn) : Conform AS3110 prestatieblad 3; NEN-EN-ISO Minerale olie (florisil clean-up) : Conform AS3110 prestatieblad 5 PAKs : Conform AS3110 prestatieblad 4 Aromaten (BTEXXN) : Conform AS3130 prestatieblad 1 Styreen : Conform AS3130 prestatieblad 1 Chlooralifaten : Conform AS3130 prestatieblad 1 Vinylchloride : Conform AS3130 prestatieblad 1 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: WKCG-MGJE-AMIB-XHLT Ref.: _certificaat_v1

118 Grondslag Kamerik T.a.v. mevrouw Y. Haarhuis Nijverheidsweg GZ KAMERIK Uw kenmerk : Gabriel Metzustraat 9 Ons kenmerk : Project Validatieref. : _certificaat_v1 Opdrachtverificatiecode : GYCR-BSWP-JOAW-GLCW Bijlage(n) : 3 tabel(len) + 2 bijlage(n) Amsterdam, 4 september 2014 Hierbij zend ik u de resultaten van het laboratoriumonderzoek dat op uw verzoek is uitgevoerd in de door u aangeboden monsters. De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de monsters, zoals die door u voor analyse ter beschikking werden gesteld. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door Omegam Laboratoria volgens de methoden zoals ze zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat L086 en/of in de bundel "Analysevoorschriften Omegam Laboratoria". De in dit onderzoek uitgevoerde onderzoeksmethoden van de geaccrediteerde analyses zijn in een aparte bijlage als onderdeel van dit analyse-certificaat opgenomen. De methoden zijn, voor zover mogelijk, ontleend aan de accreditatieprogramma's/schema's en NEN- EN- en/of ISO-voorschriften. Ik wijs u erop dat het analyse-certificaat alleen in zijn geheel mag worden gereproduceerd. Ik vertrouw erop uw opdracht volledig en naar tevredenheid te hebben uitgevoerd. Heeft u naar aanleiding van deze rapportage nog vragen, dan verzoek ik u contact op te nemen met onze klantenservice. Hoogachtend, namens Omegam Laboratoria, drs. R.R. Otten Directeur Op dit certificaat zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Dit analyse-certificaat mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. postbus T ABN AMRO bank NL95ABNA GR Amsterdam F BTW nr. NL B01 H.J.E. Wenckebachweg 120 klantenservice@omegam.nl Kvk AD Amsterdam-Duivendrecht

119 Tabel 1 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = 301 ( ) = 303 ( ) = 304 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 29/08/ /08/ /08/2014 Ontvangstdatum opdracht : 29/08/ /08/ /08/2014 Startdatum : 29/08/ /08/ /08/2014 Monstercode : Matrix : Grondwater Grondwater Grondwater Monstervoorbewerking centrifugeren waterm. uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerd Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen 0,06 0,07 < 0,02 S fenantreen 0,15 0,67 < 0,01 S anthraceen 0,04 0,11 < 0,01 S fluoranteen 0,09 0,20 < 0,01 S benzo(a)antraceen < 0,01 < 0,01 < 0,01 S chryseen < 0,01 < 0,01 < 0,01 S benzo(k)fluoranteen < 0,01 < 0,01 < 0,01 S benzo(a)pyreen < 0,01 < 0,01 < 0,01 S benzo(ghi)peryleen < 0,01 < 0,01 < 0,01 S indeno(123-cd)pyreen < 0,01 < 0,01 < 0,01 S som PAK (10) 0,38 1,1 0,08 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: GYCR-BSWP-JOAW-GLCW Ref.: _certificaat_v1

120 Tabel 2 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Monsterreferenties = 305 ( ) Opgegeven bemonsteringsdatum : 29/08/2014 Ontvangstdatum opdracht : 29/08/2014 Startdatum : 29/08/2014 Monstercode : Matrix : Grondwater Monstervoorbewerking centrifugeren waterm. uitgevoerd Organische parameters - aromatisch Polycyclische koolwaterstoffen: S naftaleen 0,02 S fenantreen < 0,01 S anthraceen < 0,01 S fluoranteen < 0,01 S benzo(a)antraceen < 0,01 S chryseen < 0,01 S benzo(k)fluoranteen < 0,01 S benzo(a)pyreen < 0,01 S benzo(ghi)peryleen < 0,01 S indeno(123-cd)pyreen < 0,01 S som PAK (10) 0,08 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. - De met een 'Q' gemerkte analyses zijn door RvA geaccrediteerd (registratienummer L086). - De met een 'S' gemerkte analyses zijn op basis van het schema AS 3000 geaccrediteerd. Opdrachtverificatiecode: GYCR-BSWP-JOAW-GLCW Ref.: _certificaat_v1

121 Tabel 3 van 3 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Opmerkingen m.b.t. analyses Opmerking(en) algemeen Sommatie van concentraties voor groepsparameters De sommatie is uitgevoerd volgens AS3000 paragraaf en bijlage 3. Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: GYCR-BSWP-JOAW-GLCW Ref.: _certificaat_v1

122 Bijlage 1 van 2 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Barcodeschema's Monstercode Uw referentie monster diepte potnr ( ) HC ( ) HC ( ) HC ( ) HC Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: GYCR-BSWP-JOAW-GLCW Ref.: _certificaat_v1

123 Bijlage 2 van 2 A N A L Y S E C E R T I F I C A A T Project code : Project omschrijving : Gabriel Metzustraat 9 Opdrachtgever : Grondslag Kamerik Analysemethoden in Grondwater (AS3000) AS3000 In dit analysecertificaat zijn de met 'S' gemerkte analyses uitgevoerd volgens de analysemethoden beschreven in het "Accreditatieschema Laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwateronderzoek (AS SIKB 3000)". Het laboratoriumonderzoek is uitgevoerd volgens de onderstaande analysemethoden. Deze analyses zijn vastgelegd in het geldende accreditatie-certificaat met bijbehorende verrichtingenlijst L086 van Omegam Laboratoria BV. PAKs : Conform AS3110 prestatieblad 4 Dit analyse-certificaat, inclusief voorblad en eventuele bijlage(n), mag niet anders dan in zijn geheel worden gereproduceerd. Opdrachtverificatiecode: GYCR-BSWP-JOAW-GLCW Ref.: _certificaat_v1

124 BIJLAGE V

125 Bodemrapportage perceel Leiden (LDN01), sectie K, nummer 5048 Legenda Bodemlocaties Onderzoeksrapporten Historisch bodembestand Kadaster Bebouwing Wegen Water Afscheiding Geselecteerd perceel 25-meter buffer Coördinaten volgens RDM (Rijksdriehoeksmeting) Middelpunt: X Y meter Buffer: 25 meter (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 1 van

126 Inhoudsopgave Toelichting op de verstrekte informatie 4 Informatie over geselecteerd gebied 6 Overzicht bodemlocaties 6 Gegevens bodemlocaties 6 Gabriel Metzustraat Statusoverzicht bodemlocatie 6 - Rapportinformatie 6 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 6 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 7 Niet aan bodemlocatie gekoppelde bodembedreigende activiteiten 7 Informatie van objecten binnen een buffer van 25 meter rondom het geselecteerde perceel Overzicht bodemlocaties 8 Gegevens bodemlocaties 8 Vuilverbranding 8 - Statusoverzicht bodemlocatie 8 - Rapportinformatie 9 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 9 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 9 Floris Vesterlaan 9 - Statusoverzicht bodemlocatie 10 - Rapportinformatie 10 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 10 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 10 Willem De Zwijgerlaan 2 (veemarkthallen) 10 - Statusoverzicht bodemlocatie 10 - Rapportinformatie 10 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 11 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 11 Floris Versterlaan Slot 11 - Statusoverzicht bodemlocatie 11 - Rapportinformatie 12 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 12 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 12 Floris Versterlaan-Van Houten 12 - Statusoverzicht bodemlocatie 12 - Rapportinformatie 12 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 13 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 13 Haarlemmerweg 70-74/Stadspolderweg Statusoverzicht bodemlocatie 13 - Rapportinformatie 13 8 (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 2 van

127 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 13 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 14 Gabriel Metzustraat 2, 2A, 2B 14 - Statusoverzicht bodemlocatie 14 - Rapportinformatie 14 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 14 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 15 Haarlemmerweg Statusoverzicht bodemlocatie 15 - Rapportinformatie 15 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 15 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 15 Gabriel Metzustraat Statusoverzicht bodemlocatie 16 - Rapportinformatie 16 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 16 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 16 Gabriel metzustraat Statusoverzicht bodemlocatie 17 - Rapportinformatie 17 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 17 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 17 Frans van Mierisstraat Statusoverzicht bodemlocatie 18 - Rapportinformatie 18 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten 18 - Activiteiten uit Historisch bodembestand 18 Niet aan bodemlocatie gekoppelde bodembedreigende activiteiten 18 Topografie 19 GBKN 20 Kadaster 21 Disclaimer 26 (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 3 van

128 Toelichting op de verstrekte informatie De Omgevingsdienst West-Holland beheert van haar werkgebied een database met bodemgegevens afkomstig van deelnemende gemeenten en de provincie Zuid-Holland. Deze bodemgegevens worden toegankelijk gemaakt met behulp van een bodeminformatiesysteem (bis). In deze rapportage zijn de bij de Omgevingsdienst bekende gegevens over de bodemkwaliteit van het geselecteerde adres of perceel en de directe omgeving daarvan verwerkt. Hieronder volgt een toelichting op de opbouw van het rapport en de weergegeven informatie. Heeft u vragen naar aanleiding van dit rapport en/of behoefte aan advies? Neem dan contact op met de heer P. van Valen van ons Bodem informatie punt via of BIP@odwh.nl Opbouw van deze rapportage De rapportage komt als volgt tot stand. Op basis van een geografische analyse wordt het bevraagde adres of perceel gecontroleerd op de aanwezigheid van een bodemlocatie contour. Is deze aanwezig op het perceel, of in de nabijheid hiervan, dan wordt de aanwezige informatie van het geselecteerde perceel getoond in onderstaande volgorde: Overzicht bodemlocatie(s) Gegevens bodemlocatie(s) Statusoverzicht bodemlocatie Rapportinformatie Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Activiteiten uit Historisch bodembestand Niet aan bodemlocatie gekoppelde bodembedreigende activiteiten Naast de geografische analyse van het geselecteerde perceel wordt ook in een buffer van 25 meter rond het perceel gekeken of er bodemlocaties aanwezig zijn. Als er geen gegevens van het bevraagde perceel bekend zijn dan kan het zijn dat er alleen gegevens van bodemlocaties binnen het buffergebied van 25 meter worden getoond. Welke informatie wordt getoond? De getoonde gegevens bestaan uit informatie over de bodemkwaliteit per locatie of perceel. Niet alle bodemgegevens bij de Omgevingsdienst. Alleen bodeminformatie die bij ons is aangeleverd in het kader van een bouwaanvraag, aankoop of verkoop, sanering van een ondergrondse olietank en/of bodemverontreiniging wordt in deze rapportage opgenomen. Onderstaande gegevens worden, indien aanwezig, getoond in het rapport: algemene bodemkwaliteit van een perceel historische informatie met betrekking tot bronnen van mogelijke bodemverontreiniging aanwezigheid van ondergrondse tanks op een perceel eventueel openstaande vervolgactie per perceel in het kader van de Wet bodembescherming (Wbb) Actualiteit getoonde bodemgegevens De bodemgegevens worden door de Omgevingsdienst minimaal één per week geactualiseerd zodat eventuele tussentijdse ingevoerde wijzigingen worden meegenomen. Bij grote wijzigingen kan de updatefrequentie worden ingekort om de inhoud van het rapport zo actueel mogelijk te laten zijn. Toelichting op getoonde informatie Overzicht bodemlocatie Op dit kaartje wordt het bevraagde perceel getoond met de buffer van 25 meter. (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 4 van

129 Gegevens bodemlocatie Hier worden gegevens getoond van de bodemlocatie zoals deze in het bodeminformatiesysteem bij de omgevingsdienst bekend zijn. De bodemlocatie is bij ons bekend onder zowel de adresgegevens als een locatiecode die altijd begint met AA. De locatiecode is een handige en unieke zoekingang in ons systeem bij vragen over deze locatie. Statusoverzicht bodemlocatie In dit hoofdstuk wordt een samenvatting van de belangrijkste statusvelden op locatieniveau gegeven: Status laatste rapport: datum van het laatst uitgevoerde onderzoek op de locatie. Beoordeling verontreiniging: de mate van verontreiniging. Vervolgactie (Wbb): de vervolgactie van de locatie voor het bevoegd gezag. Besluit status: de conclusie van het besluit als er door het bevoegd gezag een beschikking over het geval van bodemverontreiniging is afgegeven. Datum besluit: datum van bovengenoemd besluit. Bevoegd gezag Wbb: bij welke instantie de bevoegdheid in het kader van de Wbb ligt. Bepaalde risico s: als er bij een verontreiniging risico s zijn vastgesteld wordt hier weergegeven welke risico s dat zijn. Asbeststatus: de status van asbest in/op de bodem van de locatie. Rapportinformatie In dit hoofdstuk worden de eventueel uitgevoerde onderzoeken op een bodemlocatie samengevat weergegeven: Datum rapport: datum van het rapport. Onderzoeksstatus: in welke fase van bodemonderzoek het onderzoek zich bevindt. Aanleiding: wat de aanleiding voor het bodemonderzoek is. Auteur: welk onderzoeksbureau/adviesbureau het onderzoek heeft gerapporteerd. Rapportnummer: kenmerk van de rapportage. Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Hier worden eventueel bodembedreigende activiteiten afkomstig uit het Historisch bodembestand (Hbb) en/of het bodemonderzoek vermeld. Gebruik: omschrijving van de bodembedreigende activiteit. Van/Tot: start- en eindjaar, indien bekend, van de bodembedreigende activiteit(en). Voldoende onderzocht: is de specifieke bodembedreigende activiteit voldoende onderzocht bij het bodemonderzoek? Activiteiten uit Hbb Het Hbb is een bestand waarin alle bodembedreigende activiteiten afkomstig uit oude gemeentearchieven, Hinderwetvergunningen, luchtfoto s e.d. zijn vastgelegd. Dit statische bestand vormt de basis voor het inschatten van mogelijke verontreinigingsrisico s van de bodem op een locatie. Gebruik: omschrijving bodembedreigende activiteit. Bedrijfsnaam: naam van het bedrijf waar de activiteit(en) plaatsvonden. Vindplaats dossier: archiefbron van de activiteit (bijvoorbeeld KvK, Hw voor Hinderwet). Adres: straat, huisnummer en plaats van het (voormalig) bedrijf en/of bodembedreigende activiteit Niet aan bodemlocatie gekoppelde bodembedreigende activiteiten Hier worden activiteiten weergegeven van locaties waarvan de Omgevingsdienst geen onderzoekgegevens heeft, maar die de locatie verdacht maken van bodemverontreiniging. (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 5 van

130 Informatie over geselecteerd gebied Overzicht bodemlocaties Locatie code Gegevens bodemlocaties Gabriel Metzustraat 9-11 Naam onderzoeksterrein Straat Nummer Postcode Plaats AA Gabriel Metzustraat 9-11 Gabri+l Metzustraat 9 LEIDEN Locatie code AA Naam onderzoeksterrein Gabriel Metzustraat 9-11 Straat Gabri+l Metzustraat Nummer 9 Postcode Plaats LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Onderzoek omvang/eut Niet ernstig voldoende onderzocht Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Nader onderzoek Transactie IDDS /MB/rap Nader onderzoek Nulsituatie IDDS /MD Verkennend onderzoek NVN 5740 Nulsituatie IDDS /MD - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Gebruik Van Tot Voldoende onderzocht autoreparatiebedrijf 1977 Heden opslag van alifatische koolwaterstoffen 1977 Heden opslag van aromatische koolwaterstoffen 1977 Heden (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 6 van

131 - Activiteiten uit Historisch bodembestand Gebruik Bedrijfsnaam Vindplaats dossier Straat Nr. Plaats autohandel (geen reparatie) Automaterialen Ton Rijsbergen Gabriel Metzustraat 11-0 Leiden autoreparatiebedrijf RIJSBERGEN, TON AUTOSHOP ARCH. STADSBOUWHUI S Gabriel Metzustraat 11-0 Leiden Niet aan bodemlocatie gekoppelde bodembedreigende activiteiten Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 7 van

132 Informatie van objecten binnen een buffer van 25 meter rondom het geselecteerde perceel Overzicht bodemlocaties Locatie code Gegevens bodemlocaties Vuilverbranding Naam onderzoeksterrein Straat Nummer Postcode Plaats AA Vuilverbranding Gabriel Metzustraat 2316AJ LEIDEN AA Floris Vesterlaan Floris Vesterlaan LEIDEN AA Willem De Zwijgerlaan 2 (veemarkthallen) Willem de Zwijgerlaan GB LEIDEN AA Floris Versterlaan Slot Floris Versterlaan LEIDEN AA Floris Versterlaan-Van Houten AA Haarlemmerweg 70-74/Stadspolderweg 1-31 AA Gabriel Metzustraat 2, 2A, 2B Floris Versterlaan LEIDEN Haarlemmerweg AG LEIDEN Gabriel Metzustraat AJ LEIDEN AA Haarlemmerweg Haarlemmerweg AG LEIDEN AA Gabriel Metzustraat 4 Gabriel Metzustraat AJ LEIDEN AA Gabriel metzustraat 5 Gabriel Metzustraat AJ LEIDEN AA Frans van Mierisstraat 10 Frans van Mierisstraat AM LEIDEN Locatie code Naam onderzoeksterrein Straat AA Vuilverbranding Gabriel Metzustraat Nummer Postcode Plaats 2316AJ LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Besluit status SE gereed Ernstig, niet urgent Uitvoeren aanvullende sanering Vervolg op termijn Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 8 van

133 - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Historisch onderzoek BOOT Sanerings evaluatie DHV Sanerings evaluatie Vermoeden of melding verontreiniging CSO Sanerings evaluatie DHV CSO Saneringsplan DHV BOOT BOOT Van Eijk BF Saneringsplan DHV Nader onderzoek Oranjewoud Nader onderzoek Oranjewoud Orienterend bodemonderzoek IGF Indicatief onderzoek geen - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Gebruik Van Tot Voldoende onderzocht afvalverwerkingsbedrijf Onbekend Onbekend Onbekend afvaloverslagbedrijf Onbekend Onbekend Onbekend hbo-tank (ondergronds) Onbekend Onbekend Onbekend hbo-tank (ondergronds) Onbekend 1998 Onbekend ontgronding 1990 Onbekend afvalstoffengroothandel n.e.g Onbekend oude metalengroothandel (schroot) Onbekend hbo-tank (ondergronds) Onbekend ophooglaag met slakken Onbekend - Activiteiten uit Historisch bodembestand Gebruik Bedrijfsnaam Vindplaats dossier Straat Nr. Plaats hbo-tank (ondergronds) Floris Vesterlaan Gabriel Metzustraat 8-0 Leiden Locatie code Naam onderzoeksterrein Straat AA Floris Vesterlaan Floris Vesterlaan Nummer Postcode Plaats LEIDEN (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 9 van

134 - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Onderzoek op aard Beoordeling verontreiniging Niet ernstig Vervolgactie (Wbb) voldoende onderzocht Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Verkennend onderzoek NEN 5740 bestemmingswijziging, VINEX, locatieontwikkeling Bouwstoffenbesluit bestemmingswijziging, VINEX, locatieontwikkeling Adverbo IDDS /NW/rap 1 - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar - Activiteiten uit Historisch bodembestand Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar Willem De Zwijgerlaan 2 (veemarkthallen) Locatie code Naam onderzoeksterrein Straat AA Willem De Zwijgerlaan 2 (veemarkthallen) Willem de Zwijgerlaan Nummer 2 Postcode Plaats 2316GB LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Onderzoek op aard Potentieel Ernstig voldoende onderzocht Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 10 van

135 - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Verkennend onderzoek NEN Verkennend onderzoek NEN Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten - Activiteiten uit Historisch bodembestand Transactie IDDS /RHA/rap 1 Transactie Adverbo Nader onderzoek Voorgaand Kuiper en Burger PB04309/D avr (aanvullend rapport) Voorgaand Adverbo WH Verkennend onderzoek NEN Verkennend onderzoek NEN Verkennend onderzoek NVN Indicatief onderzoek Vermoeden of melding verontreiniging Verkennend onderzoek NVN Verkennend onderzoek NVN 5740 Bouwvergunning Interprojekt Bouwvergunning Interprojekt (2) Bouwvergunning Inpijn Blokpoel MB-1622 Oranjewoud Bouwvergunning Interprojekt JJS\ Civieltechnisch Dibec Gebruik Van Tot Voldoende onderzocht dieseltank (ondergronds) Onbekend Onbekend Onbekend laad-, los-, op- en overslagbedrijf (goederen) Onbekend Heden demping (niet gespecificeerd) Onbekend Heden faecaliënstortplaats Onbekend Heden brandstoftank (bovengronds) Onbekend Heden hbo-tank (ondergronds) Onbekend Heden Gebruik Bedrijfsnaam Vindplaats dossier Straat Nr. Plaats dieseltank (ondergronds) Groenoordhal HW Willem de Zwijgerlaan 2-0 Leiden Floris Versterlaan Slot Locatie code Naam onderzoeksterrein Straat AA Floris Versterlaan Slot Floris Versterlaan Nummer Postcode Plaats LEIDEN (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 11 van

136 - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Onderzoek op aard Beoordeling verontreiniging Niet ernstig Vervolgactie (Wbb) voldoende onderzocht Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Verkennend onderzoek voor waterbodems (NVN 5720) - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Lexmond /PV Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar - Activiteiten uit Historisch bodembestand Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar Floris Versterlaan-Van Houten Locatie code Naam onderzoeksterrein Straat AA Floris Versterlaan-Van Houten Floris Versterlaan Nummer Postcode Plaats LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Onverdacht/Niet verontreinigd voldoende onderzocht Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 12 van

137 Voorgaand Tukkers - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar - Activiteiten uit Historisch bodembestand Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar Haarlemmerweg 70-74/Stadspolderweg 1-31 Locatie code AA Naam onderzoeksterrein Haarlemmerweg 70-74/Stadspolderweg 1-31 Straat Haarlemmerweg Nummer Postcode Plaats 2316AG LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Onderzoek omvang/eut Potentieel Ernstig Uitvoeren aanvullend OO Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus Niet onderzocht - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Nader onderzoek Voorgaand IDDS /AJ/rap Verkennend onderzoek NEN 5740 bestemmingswijziging, VINEX, locatieontwikkeling Historisch onderzoek bestemmingswijziging, VINEX, locatieontwikkeling - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten IDDS Lexmond /AJ/rap /AVH Gebruik Van Tot Voldoende onderzocht timmerfabriek Onbekend Onbekend onverdachte activiteit Onbekend Onbekend opslag van alifatische koolwaterstoffen Onbekend Heden demping met puin en/of bouw- en sloopafval Onbekend Heden burgerlijk- en utiliteitsbouwbedrijf (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 13 van

138 rubberproductenindustrie 1967 Onbekend burgerlijk- en utiliteitsbouwbedrijf schildersbedrijf Onbekend - Activiteiten uit Historisch bodembestand Gebruik Bedrijfsnaam Vindplaats dossier Straat Nr. Plaats rubberproductenindustrie BRAHAM, P.F. CERTO Haarlemmerweg 67-0 Leiden burgerlijk- en utiliteitsbouwbedrijf burgerlijk- en utiliteitsbouwbedrijf onverdachte activiteit timmerfabriek schildersbedrijf ESHUIS AANNEMERSBEDRIJF ESHUIS AANNEMERSBEDRIJF Houtwaren en Timmerbedrijf C.G Houtwaren en Timmerbedrijf C.G SCHILDERSBEDRIJF A JANSSEN KVK:LEIDEN Stadspolderweg 13-0 Leiden KVK:LEIDEN Stadspolderweg 13-0 Leiden Stadspolderweg 25-0 Leiden Stadspolderweg 25-0 Leiden ARA:KVK LEIDEN Haarlemmerweg 71-0 Leiden Gabriel Metzustraat 2, 2A, 2B Locatie code Naam onderzoeksterrein Straat AA Gabriel Metzustraat 2, 2A, 2B Gabriel Metzustraat Nummer 2 Postcode Plaats 2316AJ LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) SP rapport ernstig, geen spoed voldoende gesaneerd Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Saneringsplan Bouwvergunning Iwaco 89-9g - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Gebruik Van Tot Voldoende onderzocht (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 14 van

139 orthopedische en prothese-artikelenfabriek onbekend - Activiteiten uit Historisch bodembestand Gebruik Bedrijfsnaam Vindplaats dossier Straat Nr. Plaats orthopedische en prothese -artikelenfabriek Link Speelautomaten B.V. Gabriel Metzustraat hbo-tank (ondergronds) Bio-B Gabriel Metzustraat 2-0 Leiden 2-0 Leiden Haarlemmerweg Locatie code AA Naam onderzoeksterrein Haarlemmerweg Straat Haarlemmerweg Nummer 70 Postcode Plaats 2316AG LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Onderzoek op aard Niet ernstig voldoende onderzocht Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Indicatief onderzoek Bouwvergunning Lexmond /JA - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar - Activiteiten uit Historisch bodembestand Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar Gabriel Metzustraat 4 Locatie code AA Naam onderzoeksterrein Gabriel Metzustraat 4 (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 15 van

140 Straat Gabriel Metzustraat Nummer 4 Postcode Plaats 2316AJ LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Onderzoek op aard Potentieel Ernstig Uitvoeren aanvullend OO Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Indicatief onderzoek bestemmingswijziging, VINEX, locatieontwikkeling - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten IDDS /AJ/rap1 Gebruik Van Tot Voldoende onderzocht brandstoftank (ondergronds) sociale werkplaats ontgronding hbo-tank (ondergronds) Activiteiten uit Historisch bodembestand Gebruik Bedrijfsnaam Vindplaats dossier Straat Nr. Plaats sociale werkplaats GEMEENTE LEIDEN CERTO Gabriel Metzustraat sociale werkplaats GEMEENTE LEIDEN PZH: /KONINGSK. brandstoftank (ondergronds) Gabriel Metzustraat GEMEENTE LEIDEN CERTO Gabriel Metzustraat hbo-tank (ondergronds) GEMEENTE LEIDEN PZH: /KONINGSK. hbo-tank (ondergronds) GEMEENTE LEIDEN PZH: /KONINGSK. ontgronding GEMEENTE LEIDEN PZH: /KONINGSK Gabriel Metzustraat Gabriel Metzustraat Gabriel Metzustraat 4-0 Leiden 4-0 Leiden 4-0 Leiden 4-0 Leiden 4-0 Leiden 4-0 Leiden (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 16 van

141 . hbo-tank (ondergronds) HW Gabriel Metzustraat 4-0 Leiden Gabriel metzustraat 5 Locatie code AA Naam onderzoeksterrein Gabriel metzustraat 5 Straat Gabriel Metzustraat Nummer 5 Postcode Plaats 2316AJ LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Onderzoek op aard Onverdacht/Niet verontreinigd voldoende onderzocht Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Historisch onderzoek ISV-programmering Geofox Lexmond /PROO - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Gebruik Van Tot Voldoende onderzocht groepsvervoer- en touringcarbedrijf Ja - Activiteiten uit Historisch bodembestand Gebruik Bedrijfsnaam Vindplaats dossier Straat Nr. Plaats groepsvervoer- en touringcarbedrijf NEUTEBOOM REDERIJ ARA:KVK LEIDEN Gabriel Metzustraat 5-0 Leiden Frans van Mierisstraat 10 Locatie code AA Naam onderzoeksterrein Frans van Mierisstraat 10 Straat Frans van Mierisstraat Nummer 10 (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 17 van

142 Postcode Plaats 2316AM LEIDEN - Statusoverzicht bodemlocatie Status laatste rapport Beoordeling verontreiniging Vervolgactie (Wbb) Onderzoek omvang/eut Onverdacht/Niet verontreinigd voldoende onderzocht Besluit status Datum besluit Bevoegd gezag Wbb Leiden Bepaalde risico's? Asbeststatus - Rapportinformatie Datum rapport Onderzoekstatus Aanleiding Auteur Rapportnummer Nader onderzoek Bouwvergunning IDDS /gd - Mogelijk onderzochte bodembedreigende activiteiten Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar - Activiteiten uit Historisch bodembestand Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar Niet aan bodemlocatie gekoppelde bodembedreigende activiteiten Bij de Omgevingsdienst West-Holland zijn hierover geen gegevens beschikbaar (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 18 van

143 Topografie Bebouwing Wegen Water Perceelgrenzen Geselecteerd gebied 25-meter contour Afscheiding Coördinaten volgens RDM (Rijksdriehoeksmeting) Middelpunt: X Y Buffer: 25 meter (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 19 van

144 GBKN Bebouwing Wegen Water Afscheiding Geselecteerd gebied 25-meter contour Coördinaten volgens RDM (Rijksdriehoeksmeting) Middelpunt: X Y Buffer: 25 meter (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 20 van

145 Kadaster Perceelgrenzen 25-meter contour Geselecteerd gebied Coördinaten volgens RDM (Rijksdriehoeksmeting) Middelpunt: X Y Buffer: 25 meter (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 21 van

146 Verklaring vaktermen Achtergrondwaarde (AW 2000) Norm waaronder sprake is van schone grond. Overschrijding van deze waarde (AW2000) leidt tot licht verontreinigde grond. De Achtergrondwaarde varieert met de bodemverontreinigende stof en de bodemsoort. Aanvullend onderzoek Een beperkt onderzoek, dat meestal volgt op een verkennend of oriënterend onderzoek. Het heeft meestal tot doel aanvullende informatie te vergaren, zodat een nader onderzoek niet meer nodig is. Asbestonderzoek NEN 5707 De NEN 5707 beschrijft hoe onderzoek naar de aanwezigheid van asbest in de bodem uitgevoerd wordt. Asbestonderzoek NEN 5897 De NEN 5897 beschrijft hoe onderzoek naar de aanwezigheid van asbest in puinhoudende bodem uitgevoerd wordt. Beschikking Een beschikking is een officieel overheidsbesluit. Voor het grondgebied van de Omgevingsdienst West- Holland (ODWH) is de omgevingsdienst het bevoegd gezag dat beschikkingen in het kader van de Wet bodembescherming afgeeft. Indien een vermoeden bestaat of al duidelijk is dat een geval van ernstige bodemverontreiniging aanwezig is, kan de verontreiniging worden gemeld bij de ODWH. Deze zal, indien voldoende gegevens aanwezig zijn, een beschikking afgeven. Hierin staat wat de ernst en risico s van de verontreiniging zijn en of sanering in het kader van de Wet bodembescherming noodzakelijk is. De ODWH geeft ook haar goedkeuring middels het nemen van beschikkingen over plannen om de bodem te saneren. Een geval van ernstige bodemverontreiniging mag meestal alleen gesaneerd worden volgens een saneringsplan dat met een beschikking is goedgekeurd. De uitzondering hierop geldt voor eenvoudige standaard bodemsaneringen waarbij de mogelijkheid bestaat om te saneren op basis van een melding in het kader van het Besluit Uniforme Saneringen (de zogenaamde BUS-melding). Tot slot geeft de ODWH ook beschikkingen af over een uitgevoerde bodemsanering en eventueel nazorgplan, de zogenaamde evaluatie. De beschikking geeft dan aan of de sanering afdoende is uitgevoerd, of er sprake is van een restverontreiniging, of nazorgmaatregelen nodig zijn en of er gebruiksbeperkingen gelden. Besluit Opslag Ondergrondse Tanks (BOOT) Dit Besluit gaf regels voor de opslag van olieproduct of brandstof in ondergrondse tanks. Hieronder viel ook de plicht tot het uitvoeren van bodemonderzoek bij in gebruik zijnde, ondergrondse tankinstallaties. Deze regelgeving is in 2008 overgegaan in het Activiteitenbesluit. Bodemonderzoek Een bodemonderzoek wordt uitgevoerd om te kunnen bepalen of de bodem verontreinigd geraakt is met schadelijke stoffen. Soms zijn meerdere bodemonderzoeken nodig om de soort verontreiniging, de concentraties en de omvang van de verontreiniging te bepalen. Er zijn verschillende soorten bodemonderzoek, afhankelijk van het specifieke doel. Bodem sanering bedrijven (BSB-operatie) Onderzoek uitgevoerd in het kader van de BSB-operatie. Bodemsanering Door grond te ontgraven, ter plekke te reinigen of te isoleren kan een geval van bodemverontreiniging gesaneerd worden. Een locatie is succesvol gesaneerd zodra de bodemkwaliteit geen belemmering meer (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 22 van

147 vormt voor het voorgenomen gebruik van de locatie, het zogenaamde functiegericht saneren. Dit wil dus niet zeggen dat de bodem ter plaatse volledig is schoongemaakt. Bodemverontreiniging De bodem is verontreinigd als een van de in de NEN 5740 genoemde stoffen, in concentraties boven de achtergrondwaarde/streefwaarde in de grond of het grondwater (bodem) aanwezig zijn. BSB-operatie In 1993 werd het Besluit Verplicht bodemonderzoek bedrijfsterreinen ingevoerd. Veel bedrijven werden hierdoor verplicht de bodemkwaliteit van hun bedrijfsterrein in beeld te brengen. De stichting Bodem Sanering in gebruik zijnde Bedrijfsterreinen (BSB) heeft bedrijven hierbij geholpen door de mogelijkheid te bieden gezamenlijk via de BSB-operatie aan die verplichting te voldoen. De stichting BSB is inmiddels opgeheven. Geval van ernstige bodemverontreiniging Een geval van verontreiniging waarbij de bodem zodanig is verontreinigd, dat de functionele eigenschappen die de bodem heeft voor mens, plant of dier, ernstig zijn of dreigen te worden verminderd. Er wordt gesproken van een geval van ernstige bodemverontreiniging als voor een stof meer dan 25 kubieke meter grond of meer dan 100 kubieke meter met grondwater verzadigd bodemvolume boven de interventiewaarde verontreinigd is. Voor asbest geldt dit volumecriterium niet. Boven een concentratie van 100 mg/kg in grond is sprake van een ernstig geval van bodemverontreiniging. Hbb Historisch bodembestand waarin historische gegevens uit verschillende archieven (gemeentearchieven, KvK, Hinderwetvergunningen etc.) zijn opgenomen mbt bodembedreigende activiteiten. Historisch onderzoek (HO) Archiefonderzoek naar het vroegere gebruik van een locatie. Hiermee kan ingeschat worden of er een risico is op bodemverontreiniging. Het historisch onderzoek maakt onderdeel uit van een vooronderzoek NEN Indicatief onderzoek Een verkennend bodemonderzoek beperkt van omvang en niet uitgevoerd volgens de onderzoeksrichtlijnen. Interventiewaarde (I) Norm waarboven sprake is van een sterke bodemverontreiniging. De interventiewaarde varieert met de bodemverontreinigende stof en de bodemsoort. ISV-programmering De gemeente heeft vanaf 2000 bodemonderzoeken en bodemsaneringen uitgevoerd en gesubsidieerd met gelden uit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV). Per vijf jaar is een programma opgesteld. Licht verontreinigd De bodem is licht verontreinigd als voor een stof een bepaalde norm in de grond of het grondwater overschreden wordt. Deze norm heet Streefwaarde (S). Tegenwoordig wordt voor grond de term Achtergrondwaarde (A) gebruikt. Locatiecode Unieke code die in het bodeminformatiesysteem aan een locatie is gekoppeld. Deze code begint altijd met AA en wordt daarna gevolgd door de gemeentecode en een uniek volgnummer. (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 23 van

148 Matig verontreinigd Deze term wordt veel gebruikt door adviesbureau s om aan te geven dat de concentratie van een stof in de bodem de Tussenwaarde (T) overschrijdt (gemiddelde van Streefwaarde of Achtergrondwaarde en de Interventiewaarde). Meldingsformulier BUS saneringsplan Standaard en eenvoudige saneringen kunnen op basis van het Besluit Uniforme Saneringen (BUS) middels een standaardformulier gemeld worden bij het bevoegd gezag. Dit meldingsformulier vervangt het saneringsplan. Meldingsformulier BUS evaluatieverslag De verslaglegging van een standaard sanering kan op basis van het Besluit Uniforme Saneringen (BUS) middels een standaardformulier ingediend worden bij het bevoegd gezag. Het formulier vervangt de saneringsevaluatie. Monitoring Het periodiek meten van de grondwaterkwaliteit. Nader onderzoek (NO) Een vervolgonderzoek op een verkennend bodemonderzoek met als doel de aard, de mate (concentratie), eventuele risico s en omvang van de eerder aangetroffen verontreiniging vast te stellen. De gegevens van het nader onderzoek zijn de basis voor de beoordeling van de ernst van de bodemverontreiniging en de noodzaak voor een spoedige sanering. Nazorg Nazorg gaat om het zolang als nodig in stand houden van een situatie waarin onaanvaardbaar milieuhygiënisch risico wordt voorkómen door beheer en beheersing na een bodemsanering. Hierbij kan als voorbeeld worden gedacht aan het in stand houden van een leeflaag of periodieke grondwatermonitoring. Nulsituatie-onderzoek Onderzoek uitgevoerd ten behoeve van het verlenen van een milieuvergunning. De beginsituatie wordt vastgelegd op de plekken waar volgens de milieuvergunning bodembedreigende activiteiten plaats gaan vinden. Er wordt alleen gekeken naar de bodembedreigende stoffen die gebruikt gaan worden. Na beëindiging van de activiteiten wordt op dezelfde wijze een eindsituatie-onderzoek uitgevoerd. Oriënterend onderzoek (OO) Een eerste onderzoek naar aanleiding van een vermoeden dat sprake is van bodemverontreiniging. PreHO Deze term wordt gebruikt voor beperkte historische informatie uit bijvoorbeeld archieflijsten. Het betreft geen volwaardig historisch onderzoek (HO). Saneringsevaluatie Een beschrijving van de uitgevoerde sanering, het resultaat van de sanering en de eventueel te nemen nazorgmaatregelen. Saneringsonderzoek (SO) Inventarisatie van de manieren waarop een verontreiniging gesaneerd kan worden. Het saneringsonderzoek (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 24 van

149 beschrijft de milieuhygiënische, technische en financiële aspecten en de kwaliteit van de bodem die met de op die manier uitgevoerde sanering kan worden bereikt. Het resultaat van het onderzoek is een voorstel voor een keuzevariant voor de wijze van sanering. Saneringsplan (SP) Een plan waarin de gekozen saneringsmaatregelen zijn beschreven en de effecten die met de maatregelen worden beoogd (het saneringsresultaat). Streefwaarde (S) Norm waaronder sprake is van schone grond. Boven de Streefwaarde is sprake van lichte verontreinigde grond of grondwater. De streefwaarde varieert met de bodemverontreinigende stof en de bodemsoort. Voor grond is de streefwaarde nu vervangen door de Achtergrondwaarde. Sterk verontreinigd De bodem is sterk verontreinigd als voor een stof de interventiewaarde (I) in de grond of het grondwater overschreden wordt. Tussenwaarde (T) Het gemiddelde van de Streefwaarde (of Achtergrondwaarde) en de Interventiewaarde. Verkennend onderzoek NEN 5740 De NEN 5740 beschrijft op welke wijze een verkennend onderzoek moet worden uitgevoerd. De norm biedt de keuze uit diverse onderzoeksstrategieën, die gebruikt worden afhankelijk van de situatie. Verkennend onderzoek NVN 5740 De NVN 5740 is de voorloper (voornorm) van de NEN 5740 en werd tot 1995 gebruikt. Vooronderzoek NEN 5725 De NEN 5725 beschrijft op welke wijze een vooronderzoek bij een bodemonderzoek moet worden uitgevoerd. Een vooronderzoek is een onderzoek naar het vroegere, huidige en toekomstige gebruik van een locatie. Het onderzoek naar het vroegere gebruik wordt ook wel historisch onderzoek genoemd. Aan de hand van het vooronderzoek wordt de strategie voor bodemkundig veldonderzoek bepaald. (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 25 van

150 Disclaimer Hoewel zorgvuldigheid is betracht bij het samenstellen van de informatie in dit rapport kan het zijn dat deze mogelijk onvolledig is en/of onjuistheden bevat. Niet alle tanks, bodemonderzoeken en (historische) bodemactiviteiten zijn bij ons bekend. Wij kunnen dan ook geen aansprakelijkheid aanvaarden ten aanzien van deze informatie. Wij benadrukken dat alleen een bodemonderzoek uitsluitsel kan geven over de bodemkwaliteit. U helpt de Omgevingsdienst door eventuele fouten of gebreken aan ons te melden. (c) 2011 Omgevingsdienst West-Holland, Bodem Informatie Punt (BIP) - Pagina 26 van

151 BIJLAGE VI

152 Verklarende woordenlijst Wet bodembescherming (Wbb): Deze wet is er vooral op gericht om in het belang van het milieu regels te stellen om bodemverontreiniging te voorkomen, te onderzoeken en te saneren. NEN-5725: Richtlijn voor gedegen vooronderzoek. Het vooronderzoek wordt uitgevoerd voorafgaand aan het feitelijke onderzoek van de bodem (= veld- en laboratoriumonderzoek). De bij het vooronderzoek verzamelde informatie dient om te komen tot een adequate invulling van het veld- en laboratoriumonderzoek en draagt bij aan de verklaring van de resultaten van het bodemonderzoek. NEN-5740: Deze norm beschrijft de werkwijze voor het opstellen van de onderzoeksstrategie bij verkennend bodemonderzoek naar de aanwezigheid van bodemverontreiniging. De norm is van toepassing op verkennend onderzoek van zowel onverdachte als verdachte locaties. Standaard NEN analysepakket grond en grondwater Boven- en ondergrond Metalen (barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink) * * Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK) * Polychloorbifenylen (PCB) * Minerale olie * * Vluchtige aromaten (BTEXSN) * Vluchtige chlooralifaten (VOCl) * m-mv: diepte in meter minus maaiveld ph: zuurgraad EC: Geleidingsvermogen NTU: de eenheid waarin troebelheid (van onder andere) water wordt uitgedrukt Grondwater Streefwaarde: deze waarde geeft voor grondwater aan wat het ijkpunt is voor de milieukwaliteit op de lange termijn, uitgaande van Verwaarloosbare Risico s voor het ecosysteem Achtergrondwaarde: deze waarde is voor grond vastgesteld op basis van de gehalten zoals die voorkomen in de bodem van natuur- en landbouwgronden in Nederland die niet zijn belast door lokale verontreinigingsbronnen. Interventiewaarde: Is de waarde die het kwaliteitsniveau aangeeft, waarop de functionele eigenschappen van de bodem, voor mens, dier en plant ernstig zijn verminderd of dreigen tot worden verminderd. T-waarde (tussenwaarde): Is voor grondwater gelijk aan (streefwaarde+interventiewaarde)/2 en voor grond gelijk aan (achtergrondwaarde+interventiewaarde)/2. Overschrijding van de T-waarde geeft aan dat er mogelijk een aanvullend/nader onderzoek nodig is. Maximale Waarde wonen (MWw): deze waarde geeft de bovengrens aan van de kwaliteit die nodig is om de bodem blijvend geschikt te houden voor de functie wonen. Maximale Waarde industrie (MWi): deze waarde geeft de bovengrens aan van de kwaliteit die nodig is om de bodem blijvend geschikt te houden voor de functie industrie. Gebruikte afkortingen van stoffen: Ba Barium Olie Minerale olie Cd Cadmium VAK Vluchtige Aromatische Koolwaterstoffen Co Kobalt B Benzeen Cu Koper T Tolueen Hg Kwik E Ethylbenzeen Pb Lood X Xylenen Mo Molybdeen S Styreen Ni Nikkel Naft. Naftaleen Zn Zink VOCl Vluchtige Organochloorverbindingen PAK Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen PCB Polychloorbifenylen Oer: een inspoelingslaag van sesqui-oxiden (aluminium- en ijzeroxiden) boven de hoogste grondwaterstand. De oxiden zijn afkomstig van hoger gelegen bodemhorizonten. Oer is vaak harder dan het bodemmateriaal zelf. Gley: (oranje-bruine) ijzer-/roestvlekken die worden gevormd als gevolg van een fluctuerende grondwaterstand. Gley komt, in tegenstelling tot oer, niet voor in hardere brokjes maar uit zich voornamelijk in kleurverschil. 1

153 Conserveringstermijnen: In enkele gevallen kan analyse van een monster niet plaats vinden binnen een vastgestelde conserveringstermijn. Voorbeelden zijn het uitsplitsen van mengmonsters en het gefaseerd analyseren van monsters bij nader onderzoek. Overschrijding van de conserveringstermijn leidt tot een opmerking in de bijlagen bij een analysecertificaat. De maximale conserveringstermijn is stofafhankelijk. Voor enkele vluchtige verbinden (aromaten, naftaleen) geldt een termijn van 4 dagen. Voor droge stof en minerale olie bedraagt de termijn 7 dagen. Overige stoffen hebben een langere conserveringstermijn (PAK 14 dagen, organische stof 28 dagen, zware metalen 6 maanden). Conserveringstermijnen zijn opgesteld in SIKB-protocol 3001 (versie 3, september 2009). De conserveringstermijn is vastgesteld op de periode waarbinnen de standaardafwijking van het meetresultaat niet meer dan 2,5 of 5 % bedraagt (afhankelijk van het monstertype). Analyse op droge stof vindt bij elke grondanalyse plaats. Overschrijding van een conserveringstermijn vindt derhalve veelal plaats op basis van deze parameter (termijn 7 dagen). Omegam Laboratoria heeft eigen onderzoek verricht naar de conserveringstermijn van droge stof (rapportage juni 2007, verricht conform NEN-ISO en gevalideerd op basis van SIKB project 55). Uit het rapport blijkt dat de gehaltes droge stof bij een conserveringstermijn van tenminste 42 dagen niet afnemen. Overschrijding van een conserveringstermijn bedraagt over het algemeen niet meer dan enkele dagen. In die tijd worden de monsters altijd koel en donker bewaard. Gezien de geringe standaardafwijking van 2,5 of 5 % waarop een conserveringstermijn is gedefinieerd, wordt gesteld dat een meetresultaat bij een geringe overschrijding van de conserveringstermijn, ook slechts in geringe mate kan afwijken van het daadwerkelijke gehalte op het moment van monstername. 2

154

155 Ruimtelijke Onderbouwing Voortuinen Gabriël Metzustraat Bijlage 3 Archeologisch onderzoek

156

157 6500 voor Chr. RAAP-NOTITIE 5048 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden 3750 voor Chr. Gemeente Leiden Archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek 2200 voor Chr. 700 voor Chr. 150 na Chr. 320 na Chr. Archeologisch Adviesbureau 250 na Chr na Chr.

158 Colofon Opdrachtgever: gemeente Leiden Titel: Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek Status: eindversie Datum: 19 maart 2015 Auteur: drs. K. Wink Projectcode: LDME Bestandsnaam: NO5048_LDME.docx Projectleider: drs. K. Wink Projectmedewerker: drs. J.H.M. van Eijk ARCHIS-vondstmeldingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-waarnemingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: Bewaarplaats documentatie: RAAP West-Nederland Autorisatie: drs. B. Jansen Bevoegd gezag: gemeente Leiden ISSN: RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. Leeuwenveldseweg 5b 1382 LV Weesp Postbus GB Weesp telefoon: telefax: RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., 2015 RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.

159 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek Samenvatting In opdracht van de gemeente Leiden heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in februari 2015 een archeologisch onderzoek uitgevoerd in het plangebied Gabriël Metzustraat 9-11 in de gemeente Leiden. De aanleiding voor dit onderzoek is het voornemen om op deze locatie nieuwbouw te realiseren. Het onderzoek is nodig in het kader van de aanvraag van een omgevingsvergunning, aangezien naar verwachting eventueel aanwezige archeologische resten bij toekomstige graafwerkzaamheden in het gebied zullen worden verstoord. Een archeologische onderbouwing met betrekking tot de eventuele aanwezigheid van archeologische waarden is derhalve verplicht conform het vigerend gemeentelijk beleid. Zoals op basis van het bureauonderzoek reeds verwacht werd, bestaat de opbouw van de bodem in het plangebied uit afzettingen van het Oude Rijnestuarium op veen en wadafzettingen. Voor oeverafzettingen in dit estuariene gebied gold een hoge archeologische verwachting voor vindplaatsen uit de Late IJzertijd en Romeinse tijd. Tijdens het booronderzoek is de bodemopbouw en de mate van recente verstoringen van de bodem in het plangebied in kaart gebracht. Uit het onderzoek blijkt dat in het plangebied een opgebracht pakket aanwezig is van circa 2,5 m dik (zie figuur 6). Tussen en 320 cm -Mv (ca. 2,2 tot 2,9 m -NAP) zijn de estuariene afzettingen aangetroffen met in vijf van de zes boringen nog een restant van de oude bouwvoor. De estuariene afzettingen bestaan echter niet uit de verwachte oeverafzettingen, maar uit komafzettingen. Er is geen sprake van een of meerdere vegetatiehorizonten in het pakket, maar een eventuele laklaag in de top kan volledig zijn opgenomen in de oude bouwvoor. In de top van deze afzettingen kunnen in theorie archeologische resten aanwezig zijn, maar hiervoor geldt vanwege de ligging in het lager gelegen komgebied van het estuarium een lage archeologische verwachting. De komafzettingen gaan geleidelijk over in een veenpakket dat weer oudere wadafzettingen afdekt. Buiten de locaties van de heipalen is de oorspronkelijke bodemopbouw nog redelijk intact onder het opgebrachte pakket aanwezig. Op basis van de onderzoeksresultaten wordt geen vervolgstap in het proces van de Archeologische MonumentenZorg (AMZ) noodzakelijk geacht. Indien bij de uitvoering van de werkzaamheden onverwacht toch archeologische resten worden aangetroffen, dan is conform artikel 53 en 54 van de Monumentenwet 1988 (herzien in 2007) aanmelding van de desbetreffende vondsten bij de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap c.q. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed verplicht (vondstmelding via ARCHIS). RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [3]

160 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Inhoudsopgave... 4 Administratieve gegevens Inleiding Aanleiding Ligging van het plangebied Planomschrijving Doel- en vraagstelling Kwaliteit Beknopt bureauonderzoek Methode Resultaten Bodemverstoringen Gespecificeerde archeologische verwachting Veldonderzoek Methode Resultaten Synthese Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aanbevelingen Literatuur Gebruikte afkortingen Overzicht van figuren, tabellen en bijlagen Bijlage 1: Boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel) RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [4]

161 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek Administratieve gegevens Projectcode LDME ARCHIS Onderzoeksmelding Type onderzoek Opdrachtgever Contactpersoon Onderzoekskader karterend veldonderzoek gemeente Leiden M. Baijer aanvraag omgevingsvergunning Locatie Plangebied Gabriël Metzustraat 9-11 Plaats Gemeente Provincie Leiden Leiden Zuid-Holland Oppervlakte plangebied m 2 Kaartblad 30F Centrumcoördinaat / Bevoegde gezag Contactpersoon gemeente Leiden C. Brandenburgh (Erfgoed Leiden) Onderzoeksperiode februari 2015 Afbakening onderzoeksgebied ARCHIS-vondstmelding ARCHIS-waarneming het veldonderzoek is beperkt gebleven tot het plangebied niet van toepassing niet van toepassing RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [5]

162 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In opdracht van de gemeente Leiden heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in februari 2015 een Inventariserend Veldonderzoek (IVO), karterende fase, door middel van boringen uitgevoerd in plangebied Gabriël Metzustraat in de gemeente Leiden. De aanleiding voor dit onderzoek is het voornemen om op deze locatie nieuwbouw te realiseren, waarvoor een omgevingsvergunning nodig is. Op de archeologische beleidskaart van Leiden ligt het plangebied in een zone met een hoge (waarde 5) tot middelhoge (waarde 6) archeologische verwachting. Het beleid voor deze zones schrijft voor dat er bij bodemingrepen groter dan 250/500 m 2 en dieper dan 50/75 cm -Mv een archeologisch onderzoek dient te worden uitgevoerd. Het onderzoek is nodig aangezien naar verwachting eventueel aanwezige archeologische waarden bij toekomstige graafwerkzaamheden in het gebied zullen worden verstoord. 1.2 Ligging van het plangebied Het plangebied ligt aan de Gabriël Metzustraat in de bebouwde kom van Leiden, buiten de singels (figuur 1). Op recente topografische kaarten (schaal 1:25.000) is het plangebied nog afgebeeld als bebouwd, maar de bebouwing is ín 2004 gesloopt. Volgens de geraadpleegde topografische kaart en het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN; bedraagt de huidige maaiveldhoogte in het plangebied ongeveer 0,2 m +NAP. 1.3 Planomschrijving De bebouwing in het plangebied is in 2004 gesloopt. Op dezelfde locatie wordt nieuwbouw gerealiseerd. De omvang en diepte van de graafwerkzaamheden ten behoeve van de nieuwe woningen zijn nog niet bekend. 1.4 Doel- en vraagstelling Voor het plangebied is voorafgaand aan het veldwerk een beknopt bureauonderzoek uitgevoerd. De doelstelling van het bureauonderzoek is het verwerven van informatie over bekende of verwachte archeologische waarden binnen het plangebied aan de hand van bestaande bronnen teneinde een gespecificeerde archeologische verwachting op te stellen. Het doel van het veldonderzoek is het toetsen en aanvullen van deze gespecificeerde verwachting. De belangrijkste vraag hierbij is in hoeverre het oorspronkelijke bodemopbouw van voor de aanleg van de woonwijk nog intact is. Op basis van de onderzoeksresultaten en de aard en omvang van de voorgenomen bodemingrepen is vervolgens in hoofdstuk 4 een advies gegeven over de omgang met eventueel aanwezige archeologisch relevante geo(morfo)logische eenheden of archeologische resten. RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [6]

163 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek 1.5 Kwaliteit Het onderzoek is uitgevoerd volgens de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA, versie 3.3), beheerd door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB; Voorafgaand aan het veldonderzoek is een Plan van Aanpak (PvA) opgesteld en ter goedkeuring aan mevrouw C. Brandenburgh van Erfgoed Leiden voorgelegd. Dit PvA is goedgekeurd (d.d. 9 februari 2015). Voor de in deze notitie genoemde archeologische perioden wordt verwezen naar tabel 1. Daarnaast is achter in dit rapport een lijst met gebruikte afkortingen opgenomen. RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [7]

164 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek Geologische perioden Archeologische perioden Tijdvak Chronozone Datering Tijdperk Datering Holoceen Laat Subatlanticum Vroeg Subatlanticum Subboreaal Atlanticum Boreaal Preboreaal Weichselien Pleniglaciaal Laat Glaciaal Laat Midden Late Dryas Allerød Vroege Dryas Bølling Vroegste Dryas Denekamp Hengelo na Chr voor Chr Recente tijd Nieuwe tijd Middeleeuwen Romeinse tijd Prehistorie IJzertijd Bronstijd Neolithicum (Nieuwe Steentijd) Mesolithicum (Midden Steentijd) C B A Laat B Laat A D: Ottoonse tijd -900 C: Karolingische tijd -725 B: Merovingisch tijd -525 A: Volksverhuizingstijd -450 Laat Midden Vroeg naChr voor Chr. Laat -250 Midden -500 Vroeg -800 Laat Midden Vroeg Laat Midden Vroeg -4900/5300 Laat Midden Vroeg Vroeg Laat Jong B Jong A Pleistoceen Vroeg Vroeg Glaciaal Moershoofd Odderade Brørup Paleolithicum (Oude Steentijd) Midden Eemien Saalien II Oostermeer Saalien I Belvedère/Holsteinien Glaciaal x Holsteinien Elsterien Oud tabel1_standaard_geobioarcheo_raap_2014 Tabel 1. Geologische en archeologische tijdschaal. RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [8]

165 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek 2 Beknopt bureauonderzoek 2.1 Methode Tijdens het bureauonderzoek wordt aan de hand van verschillende bronnen informatie verzameld om inzicht te krijgen in de genese van het landschap, de (lokale) opbouw van de bodem en de sporen die de mens in het landschap heeft achtergelaten. In het kader van het onderzoek is een beknopt bureauonderzoek uitgevoerd teneinde een gespecificeerde archeologische verwachting op te stellen. Hiertoe is gebruik gemaakt van gegevens van Erfgoed Leiden en Omstreken ( het Archeologisch Informatie Systeem (ARCHIS II) van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en van resultaten van archeologisch onderzoek uit de omgeving van het plangebied. Om inzicht te krijgen in de aanwezigheid van eventuele bebouwing en/of bodemverstoringen in het plangebied zijn onder andere historisch kaartmateriaal ( en het Bodemloket ( geraadpleegd. Voor een volledig overzicht van de geraadpleegde bronnen wordt verwezen naar de literatuurlijst achter in dit rapport. 2.2 Resultaten Landschappelijke ontwikkeling Het plangebied bevindt zich landschappelijk gezien in het Oude Rijn-estuarium in de zogenaamde perimariene zone: in de ondergrond van het plangebied zijn fluviatiele afzettingen van de Oude Rijn aanwezig die onder invloed van de stuwende werking van de zee zijn gevormd. In dit estuarium is gedurende meer dan 5000 jaar sprake geweest van erosie en sedimentatie vanuit de Oude Rijn en Noordzee. De ontwikkeling van het Oude Rijn-estuarium hangt nauw samen met de (mate van) activiteit van de Oude Rijn tussen 4400 vóór Chr. en 1122 na Chr. (Berendsen & Stouthamer, 2001) alsmede de kustuitbreiding en de daarbij behorende vorming van strandwallen. In de eerste millennia lag de omgeving van het plangebied in een waddenmilieu (onder gemiddeld hoogwater). Pas vanaf ongeveer 3000 voor Chr. kwam de omgeving van het plangebied boven gemiddeld hoogwater te liggen. In deze periode vormde zich voor de huidige kustlijn ter hoogte van Katwijk een strandwal, waardoor de mariene invloed sterk verminderde (figuur 2; Pruissers & De Gans, 1988). De afzettingen die in het mondingsgebied zijn gevormd, bestaan uit zandige (wad)platen en sterk gelaagde estuariene afzettingen. Deze afzettingen zijn gevormd in een sub- of intergetijdenmilieu. Op deze wadafzettingen zijn vanaf circa 2500 voor Chr. kweldersedimenten afgezet. Deze zijn vanuit kreken of zijtakken of crevasse-geulen van de Rijn over de wadafzettingen afgezet. Vanaf de Bronstijd kreeg het estuarium vermoedelijk steeds meer een fluviatiel (zoet) karakter. De geulen lijken zich te stabiliseren. Pas in de loop van het Neolithicum of de Bronstijd lijkt sprake te zijn van een supragetijdenafzettingsmilieu. Dit betekent dat de hogere delen van het estuarium niet meer regelmatig overstroomden en geschikt werden voor (sub)continue bewoning. De bewoonbare delen in dit landschap werden gevormd door de oevers van smalle getijdengeulen. De ligging van deze kreken en Rijngeulen is maar ten dele bekend. In een dergelijk landschap gaat het in de regel om kleinere vindplaatsen, met een omvang van minder dan 50 tot 1000 m². Uit RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [9]

166 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek onderzoek blijkt dat het estuarium uit een dynamisch geheel van kreken en kwelders bestaat. In de zandige en kleiige dekafzettingen komen op meerdere niveaus vegetatiehorizonten voor, soms zwak ontwikkeld. Met name vanaf de Romeinse tijd concentreerde de bewoning zich langs de (zuid)oever van de Rijn. De belangrijkste oorzaak hiervan is het feit dat de Oude Rijn in de eerste eeuwen van onze jaartelling de noordgrens (limes) van het Romeinse Rijk vormde. Vermoedelijk zijn tot circa het begin van de jaartelling meerdere geulen van de Oude Rijn tegelijkertijd actief geweest. In hoeverre deze geulen zich verlegd hebben, is onbekend, hoewel Pruissers & De Gans (1988) van circa 2000 voor Chr. tot het begin van de jaartelling min of meer stabiele geulen weergeven (figuur 2). Volgens de paleogeografische kaart van Van Dinter ( lag het plangebied gedurende de Romeinse tijd in een laaggelegen komgebied aan de noordrand van het Oude Rijnestuarium. Direct ten westen van het plangebied wordt de loop van de Mare weergegeven, een kreek/crevasse van de Oude Rijn binnen het estuarium (figuur 1). Naar verwachting bevindt het plangebied zich op de oostelijke oever van deze Mare. De ontwikkeling en omvang van de (kreek-) oeverafzettingen ter hoogte van het plangebied is nog onbekend. De eindfase van de Oude Rijn is bepaald op 1122 na Chr., met de afdamming van de Oude Rijn bij Wijk bij Duurstede. Door bedijking van de grote rivieren kwam een einde aan de natuurlijke ontwikkeling van het landschap langs de Oude Rijn. Archeologie: waarden, verwachtingen en onderzoek In de omgeving van het plangebied staat in ARCHIS een waarneming geregistreerd van een vindplaats met bewoningsresten uit de Midden IJzertijd op een strandwal (ARCHIS-waarnemingsnummer 48271; figuur 1). Deze waarneming komt echter voort uit een onderzoeksmelding (nummer 4037) van het Pomonaterrein ter hoogte van de Wassenaarseweg, ongeveer 1500 m ten westen van het plangebied. In 2008 is door RAAP in het aangrenzende plangebied Groenoordhallen een booronderzoek uitgevoerd (Warning, 2008; onderzoeksmeldingsnummer 28522). Op basis van het booronderzoek bleek sprake te zijn van een recent opgebracht pakket van ten minste 2 m dik. Een dergelijk opgebracht pakket ten behoeve van het bouwrijp maken van de grond is zeer gebruikelijk in het gebied buiten de singels. Het merendeel van de boringen ter hoogte van de Groenoordhallen is echter niet dieper gezet dan dit opgebrachte pakket. Over de oorspronkelijke bodemopbouw direct ten oosten van onderhavig plangebied is dus nog weinig bekend. Uit meerdere recente onderzoeken blijkt dat het oorspronkelijke oppervlak (niveau met bouwvoor vanaf de Late Middeleeuwen) nog intact aanwezig kan zijn (zie o.a. Jansen & Kruidhof, 2008; Van Domburg & Brandenburgh, 2008; Jansen, 2012; Wink, 2014). In de directe nabijheid van het plangebied (t.h.v. de Floris Versterlaan) zijn enkele jaren geleden scherven aardewerk aangetroffen die teruggaan tot het begin van de jaartelling (mededeling opdrachtgever). Mogelijk kunnen vergelijkbare resten ook binnen het plangebied aanwezig zijn. Volgens de kadastrale minuut ligt het plangebied in de Kleine Stadspolder, midden in een weiland (figuur 3). Er is geen bebouwing zichtbaar in het plangebied. Ongeveer 130 m ten noordoosten van het plangebied staat de locatie van de inmiddels verdwenen Volmolen aangegeven. Op basis RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [10]

167 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek van historisch kaartmateriaal worden in het plangebied geen resten van historische bebouwing uit de Nieuwe tijd verwacht. Een RAF-luchtfoto uit april 1945 laat zien dat de bebouwing langs de Trekvaart aan het uitbreiden is, maar dat in het plangebied nog sprake is van tuinbouw met een onderverdeling in kleine noord-zuid georiënteerde percelen ( Op basis van de ligging in de bebouwde kom wordt verwacht dat er sprake is van een recent ophoogpakket in het plangebied. De dikte van het ophoogpakket is niet bekend, maar bedraagt vermoedelijk meer dan 2 m. 2.3 Bodemverstoringen Tussen 1970 en 2004 is het terrein bebouwd geweest. Het gebouw is inmiddels gesloopt, maar de heipalen zijn nog in de ondergrond aanwezig. De mate van verstoring van de bodemopbouw door deze heipalen is niet precies bekend. Over het algemeen kan gesteld worden dat de verstoring door het aanbrengen van heipalen gering kan zijn, waarbij onderscheid gemaakt kan worden tussen grondvervangende en grondverdringende palen. Indien er maatregelen worden genomen die voorkomen dat buiten een grondvervangende paal extra verstoring optreedt, is een dergelijke paal het meest ideaal vanuit archeologisch oogpunt. Die verstoort namelijk slechts de oppervlakte van zijn eigen doorsnede, maal het aantal funderingspalen. Bij de gebruikelijke palenplannen is de verstoring van de oppervlakte doorgaans slechts een zeer klein deel van de oppervlakte van een vindplaats/zone: bij een min of meer normaal palenplan zal een verstoring plaatsvinden ergens op of onder de 1% van het oppervlak van een vindplaats/zone (bij grondvervangende palen is 0,05% ook mogelijk). Van de fundering in onderhavig plangebied was ten tijde van het onderzoek alleen het aantal en de locatie van de palen bekend, niet het type paal. Op basis van de kaart van het palenplan blijkt dat er sprake is van 89 heipalen, geplaatst in een grid van circa 5 bij 4 m (figuur 4). Dit kan gezien worden als een vrij dicht palenplan. De omvang van de werkelijke verstoring hangt dus af van het type paal dat is gebruikt en de methode van plaatsing. Afgezien van de heipalen blijkt dat er in het zuiden van het plangebied een kabel aanwezig is (figuur 4). Naar verwachting ligt deze echter geheel in het recent opgebrachte pakket. 2.4 Gespecificeerde archeologische verwachting Op basis van de landschappelijke ligging en de in de omgeving aangetroffen archeologische resten geldt voor het plangebied een hoge archeologische verwachting voor vindplaatsen uit de periode Late IJzertijd/Romeinse tijd. Deze zullen zich op de (gerijpte) zandige oevers, kwelders of verlande geulen, zoals vermoedelijk de Mare, van het estuariene landschap bevinden. De verwachte nederzettingsterreinen kunnen zich kenmerken door de aanwezigheid van een cultuurlaag en een relatief hoge vondstdichtheid. De omvang van de te verwachten nederzettingsterreinen kan variëren van relatief klein (< 1000 m 2 ) tot groot (> 1 hectare). Het potentieel archeologisch niveau kan zich kenmerken door de aanwezigheid van een (cultuur)laag met daarin antropogene objecten als houtskool, bot, steen en artefacten (voornamelijk aardewerk; mogelijk ook fosfaatvlekken). RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [11]

168 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek Indien de bodemopbouw echter verstoord is geraakt door (graaf)werkzaamheden in de 20e eeuw, dan geldt voor het plangebied een lage archeologische verwachting voor alle hierboven beschreven perioden. Eventuele archeologische waarden zullen door dergelijke (graaf)werkzaamheden verstoord zijn, waardoor resten waarschijnlijk niet meer in situ aanwezig zijn en de informatiewaarde van deze resten gering is. In ieder geval staat vast dat er verstoring van de ondergrond heeft plaatsgevonden door het aanbrengen van de heipalen. Om het verwachtingsmodel te toetsen en aan te vullen, is een karterend veldonderzoek door middel van boringen uitgevoerd. RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [12]

169 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek 3 Veldonderzoek 3.1 Methode Het inventariserend veldonderzoek (IVO) bestond uit een booronderzoek karterende fase. Het doel van het veldonderzoek door middel van boringen is om de op basis van het bureauonderzoek opgestelde specifieke archeologische verwachting te toetsen en waar nodig aan te passen. Tijdens het veldonderzoek wordt vastgesteld waar de oorspronkelijke bodemopbouw intact is gebleven en waar niet. Daarnaast wordt vastgesteld of het bodemprofiel en eventuele archeologische indicatoren aanleiding geven te veronderstellen dat archeologische resten aanwezig kunnen zijn in het plangebied. Hiertoe zijn zes boringen verricht in een grid van 20 bij 25 m in twee zuidwest-noordoost georiënteerde raaien (figuur 5). Er is geboord tot maximaal 5 m -Mv met een Edelmanboor met een diameter van 7 cm en een gutsboor met een diameter van 3 cm. De boringen zijn lithologisch conform NEN 5104 (Nederlands Normalisatie-instituut, 1989) digitaal beschreven in het boorbeschrijvingssysteem van RAAP (Deborah 2; Bijlage 1). Alle boringen zijn ingemeten met behulp van een RTK-GPS (x-, y- en z-waarden). Het opgeboorde materiaal is in het veld door middel van verbrokkeling en versnijding gecontroleerd op de aanwezigheid van archeologische indicatoren (zoals houtskool, vuursteen, aardewerk, metaal, bot, verbrande leem en fosfaatvlekken). 3.2 Resultaten Bodemopbouw Opgebrachte/verstoorde pakket Tijdens het veldonderzoek is vanaf maaiveld een opgebracht pakket aangetroffen met een dikte van ongeveer 2,5 m (figuren 5 en 6). Het opgebrachte pakket bestaat voornamelijk uit grof zand met schelpgruis. Tevens is in deze laag baksteenpuin en mortel waargenomen, te relateren aan de recente gesloopte bebouwing. In boring 3 is sprake van een opgebracht/verstoord pakket van 3 m, waarvan de onderste meter bestaat uit een zandig kleipakket. Oude bouwvoor In vijf van de zes boringen gaat het opgebrachte pakket abrupt over naar (het restant van) de oorspronkelijke bouwvoor uit de periode voorafgaand aan het bouwrijp maken van de wijk (figuur 5). De oude bouwvoor bestaat uit een bruingrijze, sterk siltige klei met af en toe zandbijmenging en enkele puinspikkels. De dikte van de laag varieert van 5 tot 20 cm en de top is aangetroffen tussen 245 en 300 cm -Mv (ca. 2,4 tot 2,9 m -NAP). Estuariene afzettingen Onder het recent opgebrachte pakket en/of de oude bouwvoor is een kleipakket aangetroffen, bestaande uit een licht(bruin)grijze, sterk siltige klei. Het gehele kleipakket is kalkloos en bevat enkele plantenresten. Naar onder toe komen er enkele humuslagen in de klei. De top van het RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [13]

170 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek pakket is aangetroffen tussen en 320 cm -Mv (ca. 2,2 tot 2,9 m -NAP) en het heeft een dikte variërend van 15 cm (boring 4) tot 90 cm (boring 5). Er is geen sprake van een of meerdere vegetatiehorizonten in het pakket, maar een eventuele laklaag in de top kan volledig zijn opgenomen in de oude bouwvoor. Op basis van de lithologische samenstelling is het kleipakket geïnterpreteerd als komafzettingen (supragetijdenmilieu) die zijn gevormd vanuit getijdenkreken tijdens hoge waterstanden in het estuarium. Of deze zijn afgezet vanuit de getijdenkreek aangeduid als de Mare is op basis van dit booronderzoek niet vast te stellen. Er zijn geen estuariene oever- en/of geulafzettingen aangetroffen. Hollandveen In alle boringen is de estuariene klei afgezet op veen (Hollandveen Laagpakket, Formatie van Nieuwkoop). Het veenpakket bestaat uit grijsbruin/donkerbruin mineraalarm tot zwak kleiig, ongedifferentieerd veen met houtresten. Naar onder tot gaat dit geleidelijk over in (licht)bruin rietveen. De top van het veenpakket is aangetroffen tussen 280 en 380 cm -Mv (ca. 2,8 tot 3,7 m -NAP) en deze is nergens veraard. In de boringen 3, 4 en 6 is de basis van het veenpakket bereikt (figuur 6). De dikte van het veenpakket bedraagt circa 90 cm. Oorspronkelijk zal het veenpakket een grotere dikte hebben gehad, maar onder het gewicht van de bovenliggende lagen zal er enige mate van compactie zijn opgetreden. Wadafzettingen In de boringen 3, 4 en 6 gaat het Hollandveen tussen 385 en 460 cm -Mv (ca. 3,8 tot 4,3 m -NAP) geleidelijk over in een lichtgrijze, uiterst siltige klei met rietresten. De top van de afzettingen vertoont geen kenmerken van rijping. Naar onder toe worden de afzettingen zandiger en zijn schelpresten en enkele siltlagen waargenomen. In boring 6 gaat de klei vanaf 415 cm -Mv (4,1 m -NAP) geleidelijk over in zwak siltig, zeer fijn zand met veel dunne kleilagen (gelamineerd). Deze afzettingen zijn geïnterpreteerd als wadafzettingen (Laagpakket van Wormer, Formatie van Naaldwijk), afgezet in een subgetijdenmilieu, waarbij in boring 6 sprake is van een zandige wadgeul in de wadvlakte. Archeologische indicatoren Tijdens het veldonderzoek zijn in het opgebrachte pakket kleine fragmenten baksteenpuin en mortel waargenomen, zeer waarschijnlijk gerelateerd aan de gesloopte bebouwing in het plangebied. Deze indicatoren vormen dan ook geen aanleiding om de aanwezigheid van een archeologische vindplaats in het plangebied te vermoeden. Er zijn afgezien van enkele puinspikkels in de hieronder aanwezige oorspronkelijke bouwvoor geen archeologische indicatoren waargenomen. 3.3 Synthese Uit de resultaten van het veldonderzoek blijkt dat het plangebied zich zoals verwacht aan de rand van het estuarium van de Oude Rijn bevindt. Onder het recent opgebrachte pakket is een oorspronkelijke bodemopbouw bestaande uit estuariene afzettingen op veen en oudere wadaf- RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [14]

171 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek zettingen aangetroffen. Dit komt grotendeels overeen met de verwachting op basis van het bureauonderzoek. In tegenstelling tot wat verwacht werd, bestaan de estuariene afzettingen echter niet uit oever- maar uit komafzettingen. Ten aanzien van eventuele oeverafzettingen/ kwelders gold een hoge archeologische verwachting voor vindplaatsen uit de Late IJzertijd en Romeinse tijd. Op de aangetroffen komafzettingen kunnen in theorie nog vindplaatsen uit deze perioden aanwezig zijn. Tijdens het booronderzoek zijn hiervoor echter geen aanwijzingen in de vorm van indicatoren en/of een vondstlaag aangetroffen. Voor de aanwezigheid van vindplaatsen uit de Middeleeuwen en Nieuwe tijd gold een lage archeologische verwachting. Uit het booronderzoek blijkt dat het plangebied zoals verwacht tot aan de recente bebouwing in gebruik was als agrarisch gebied. Tevens is wederom bevestigd dat onder de ophoging ten behoeve van de 20e eeuwse staduitbreidingen het oorspronkelijk landschap nog grotendeels intact aanwezig is. In vijf van de zes boringen is namelijk nog een (restant van) de oude bouwvoor aanwezig. Ook lijkt het booronderzoek uit te wijzen dat tussen de nog aanwezige heipalen in de ondergrond van het plangebied de bodemopbouw in ieder geval niet geheel verstoord is. RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [15]

172 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek 4 Conclusies en aanbevelingen 4.1 Conclusies Op basis van de onderzoeksresultaten en de voorgenomen bodemingrepen ( 1.3) kan worden geconcludeerd dat bij de realisering van de plannen vermoedelijk geen archeologische resten zullen worden verstoord. Zoals op basis van het bureauonderzoek reeds verwacht werd, bestaat de opbouw van de bodem in het plangebied uit afzettingen van het Oude Rijnestuarium op veen en wadafzettingen. Voor oeverafzettingen in dit estuariene gebied gold een hoge archeologische verwachting voor vindplaatsen uit de Late IJzertijd en Romeinse tijd. Tijdens het booronderzoek is de bodemopbouw en de mate van recente verstoringen van de bodem van het plangebied in kaart gebracht. Uit het onderzoek blijkt dat in het plangebied een opgebracht pakket aanwezig is van circa 2,5 m dik (figuur 6). Tussen en 320 cm -Mv (ca. 2,2 tot 2,9 m -NAP) zijn de estuariene afzettingen aangetroffen met in vijf van de zes boringen nog een restant van de oude bouwvoor. De estuariene afzettingen bestaan echter niet uit de verwachte oeverafzettingen, maar uit komafzettingen. Er is geen sprake van een of meerdere vegetatiehorizonten in het pakket, maar een eventuele laklaag in de top kan volledig zijn opgenomen in de oude bouwvoor. In de top van deze afzettingen kunnen in theorie archeologische resten aanwezig zijn, maar hiervoor geldt vanwege de ligging in het lager gelegen komgebied van het estuarium een lage archeologische verwachting. De komafzettingen gaan geleidelijk over in een veenpakket dat weer oudere wadafzettingen afdekt. Buiten de locaties van de heipalen is de oorspronkelijke bodemopbouw nog redelijk intact onder het opgebrachte pakket aanwezig. Ondanks de geringe omvang van het plangebied is met het veldonderzoek meer inzicht verkregen in de landschappelijke ontwikkeling van dit deel van het Oude Rijnestuarium. 4.2 Aanbevelingen Op basis van de resultaten van dit onderzoek wordt in het plangebied in het kader van de voorgenomen bodemingrepen geen vervolgstap uit het proces van de Archeologische Monumenten- Zorg (AMZ) noodzakelijk geacht. Indien bij de uitvoering van de werkzaamheden onverwacht toch archeologische resten worden aangetroffen, dan is conform artikel 53 en 54 van de Monumentenwet 1988 (herzien in 2007) aanmelding van de desbetreffende vondsten bij de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap c.q. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed verplicht (vondstmelding via ARCHIS). RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [16]

173 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek Literatuur Berendsen, H.J.A. & E. Stouthamer, Paleogeographic development of the Rhine-Meuse delta, The Netherlands. Koninklijke Van Gorcum, Assen. Dinter, M. van, Landscape reconstruction of the western part of the Limes-zone in the Netherlands, A sustainable frontier? The establishment of the Roman frontier in the Rhine delta. Utrecht. Domburg, K.M. van & C.R. Brandenburgh, 2008a. Darwinweg 2005 & Een Inventariserend Veldonderzoek, Leiden. Bodemonderzoek in Leiden 21. Gemeente Leiden, Leiden. Jansen, B., Tweede fase MER RijnlandRoute, achtergrondrapport archeologie versie 2.0. RAAP-rapport RAAP Archeologisch Adviesbureau, Weesp. Jansen, B. & C.N. Kruidhof, Plangebied Leeuwenhoek, deelgebieden sportvelden en Max Planckweg, Gemeente Leiden Archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek. RAAP-notitie RAAP Archeologisch Adviesbureau, Amsterdam. Nederlands Normalisatie-instituut, Nederlandse Norm NEN 5104, Classificatie van onverharde grondmonsters. Nederlands Normalisatie-instituut, Delft. Pruissers, A.P. & W. de Gans, De bodem van Leidschendam. Gemeente Leidschendam, Leidschendam. Steen, E.J. van der, Inventariserend Veldonderzoek Pomona-Mytylschool. Bodemonderzoek in Leiden 16. Bureau Monumentenzorg en Archeologie, gemeente Leiden. Warning, S., Plangebied Groenoordhallen, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek. RAAP-rapport RAAP Archeologisch Adviesbureau, Amsterdam. Wink, K., Plangebied uitbreiding Naturalis in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een aanvullend bureauonderzoek en verkennend veldonderzoek. RAAP-notitie RAAP Archeologisch Adviesbureau, Amsterdam. RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [17]

174 Plangebied Gabriël Metzustraat in Leiden, gemeente Leiden; archeologisch vooronderzoek: een karterend veldonderzoek Gebruikte afkortingen AHN Actueel Hoogtebestand Nederland AMK Archeologische MonumentenKaart AMZ Archeologische Monumenten Zorg ARCHIS ARCHeologisch Informatie Systeem IVO Inventariserend VeldOnderzoek KLIC Kabels en Leidingen Informatie Centrum KNA Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie -Mv beneden maaiveld NAP Normaal Amsterdams Peil PvA Plan van Aanpak RTK-GPS Real Time Kinetic Global Positioning System SIKB Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer Overzicht van figuren, tabellen en bijlagen Figuur 1. Ligging van het plangebied (gearceerd) met ARCHIS-waarnemingen (rood) en AMKterrein (blauw) op de paleogeografische kaart van het limes-gebied (bron: Van Dinter, 2012); inzet: ligging in Nederland. Figuur 2. Globale ligging van de deelgebieden op de paleogeografische reconstructie van het mondingsgebied van de Oude Rijn (Pruissers & De Gans, 1988). Figuur 3. Projectie van het plangebied (zwarte stippellijn) op de kadastrale minuut uit de periode (bron: Figuur 4. Overzicht van de nog in de ondergrond van het plangebied aanwezige heipalen na de sloop van de bebouwing met ligging van de kabels en leidingen (bron: gemeente Leiden; KLIC). Figuur 5. Resultaten van het veldwerk en ligging van de profielen, geprojecteerd op de kaart met de nog aanwezige heipalen. Figuur 6. Profielen van de raaien A en B (voor ligging zie figuur 5). Tabel 1. Geologische en archeologische tijdschaal. Bijlage 1. Boorbeschrijvingen. RAAP-notitie 5048 / eindversie, 19 maart 2015 [18]

175 Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, Figuur 1. Ligging van het plangebied (gearceerd) met ARCHIS-waarnemingen (rood) en AMK-terrein (blauw) op de paleogeografische kaart van het limes-gebied (bron: Van Dinter, 2012); inzet: ligging in Nederland. 94

176 legenda veen oud duinzand jong duinzand rivierklei zeeklei aan oppervlak na drooglegging zeeklei zeeklei (Duinkerke III) plaat- en strandzand water globale ligging plangebied No Window Figuur 2. Globale ligging van het plangebied op de paleogeografische reconstructie van het mondingsgebied van de Oude Rijn (Pruissers & De Gans, 1988).

177 Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, KW1/ldme_fig3_kadmin Figuur 3. Projectie van het plangebied (zwarte stippellijn) op de kadastrale minuut uit de periode (bron: 50 m 1: