Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair onderwijs voor sociale promotie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair onderwijs voor sociale promotie"

Transcriptie

1 Vlaamse Onderwijsraad Raad Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 29 april Brussel RVOL/MDR/ADV/001 Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair onderwijs voor sociale promotie 1 Situering Op 27 februari 2003 vraagt de Administratie Permanente Vorming het advies over de aanvragen voor nieuwe structuurschema s of voor wijziging van bestaande structuurschema s in uitvoering van artikel 3 3 van het besluit van de Vlaamse regering van 7 september 1999 houdende de vaststelling van de voorlopige modulaire structuurschema s van het modulair onderwijs voor sociale promotie. Volgens dit artikel konden de centra voorstellen tot wijziging van een bestaand structuurschema of voorstellen van een nieuw structuurschema aan het departement Onderwijs toezenden tot 31 januari De administratie zendt het voorstel voor advies naar de onderwijsinspectie en de Vlaamse Onderwijsraad. Artikel 75 van het decreet tot regeling van een aantal aangelegenheden van het volwassenenonderwijs van 2 maart 1999 bepaalt immers dat in afwachting van de nieuwe modulaire structuur, zoals voorzien in de artikels 14 tot 18 van hetzelfde decreet, de huidige modulaire structuur van kracht blijft en dat de regering ook voor andere studiegebieden en categorieën voorlopige structuurschema s kan goedkeuren, overeenkomstig een door haar genomen besluit (cfr. supra). De bestaande modulaire structuurschema s zijn algemeen geldend. Een afdeling waarvoor reeds een modulair structuurschema bestaat kan slechts overschakelen van de lineaire organisatie naar dat structuurschema. De bestaande structuurschema s kunnen geactualiseerd worden ; eens aangepast zijn ze voor elke instelling die deze inricht van kracht. Voor afdelingen waarvoor nog geen modulaire structuurschema s bestaan, kunnen modulaire structuurschema s worden ontwikkeld. Eens goedgekeurd zijn de gewijzigde of nieuwe structuurschema s voor elke instelling van kracht. Met het oog op een tijdige communicatie over de nieuwe schema s en leerinhouden met de centra stelt het besluit in artikel 3 4 dat het departement Onderwijs vóór 31 mei aan het centrum meldt of het voorstel al of niet aanvaard wordt. Zonder bevestiging van het departement wordt het voorstel na 31 mei geacht goedgekeurd te zijn. Mocht de administratie voor 31 mei 2003 de goedkeuring niet kunnen meedelen aan de centra, dan moeten de centra dringend over het verder verloop op de hoogte worden gesteld met het oog op de voorbereiding van het volgend schooljaar. De raad wil de scholen wel de tijd geven voor een degelijke inhoudelijke en organisatorische implementatie. Daarom was de raad er tevreden over dat punt van de omzendbrief PV/2002/06 van 3 juli 2002 de mogelijkheid bood aan de centra om na wijziging van een structuurschema het oude structuurschema en het oorspronkelijke leerplan nog één jaar te gebruiken. Deze mogelijkheid is vooral van belang voor de centra die zelf geen voorstel indienden, maar wel gevat worden door gewijzigde of nieuwe schema s. De raad is 1

2 tevreden over de aangepaste overzichtslijst met betrouwbare opgave van alle goedgekeurde modulaire structuurschema s met vermelding van de laatste datum van wijziging zodat centra geen voorbijgestreefde structuurschema s hanteren. De raad vraagt deze lijst te actualiseren met de nieuwe en aangepaste structuurschema s van 2003, en met vermelding van de studiebekrachtiging die voor elk van de schema s geldt (attesten en deelattesten /vs/ deelcertificaten). De raad stelt er prijs op dat de centra in een zo vroeg mogelijk stadium van ontwikkeling van voorlopige modulaire structuurschema s kunnen betrokken worden in een voorbereidend overleg. Door die voorbereiding van het advies van de Vlaamse Onderwijsraad wordt verhinderd dat eenzijdig ontwikkelde voorstellen andere aanbieders vatten. De voorbereiding van de adviezen over de modulaire structuurschema s heeft de Raad voor Volwassenenonderwijs toevertrouwd aan de werkgroep modulair stelsel. Deze heeft de opdracht de ingediende actualiseringen en voorstellen te beoordelen. Deze werkgroep bestaat uit vaste leden en uit wisselende leden, deskundig voor het voorliggend dossier. Bij enige dossiers heeft de Dienst voor Beroepsopleiding en/of de Dienst voor Onderwijsontwikkeling zijn expertise ingebracht. De overheid heeft voor enkele opleidingen definitieve voorstellen uitgewerkt, die door de centra worden voorgedragen als voorlopige schema s. In afwachting van een definitieve opleidingenstructuur kan voor een overgangsperiode een gunstig advies worden verleend aan een aantal aanvragen. De raad wijst op het belang van dit advies omdat het een aantal inzichten weergeeft, die ook voor de voorstellen van modularisering van opleidingen die de overheid voorbereidt, hun betekenis hebben. Het artikel 15 van het decreet van 2 maart 1999 geeft een adviesbevoegdheid aan de Vlaamse Onderwijsraad over het minimale aantal lestijden dat de afdelingen, opleidingen of opties moeten tellen, over het minimale aantal lestijden van elke module, over het minimale aantal lestijden praktische vakken dat een module moet bevatten, over het beginniveau en eindniveau van elke module en over het/de vak(ken) waarmee een module wordt gelijkgesteld. 2 Advies Dit advies bevat als bijlagen de modulaire structuurschema s, de vakkenlijst, en de bijbehorende minimale leerinhouden en de doelstellingen per afdeling. De Raad Volwassenenonderwijs brengt dit advies uit op 29 april De raad heeft unaniem in aanwezigheid van 22 stemgerechtigde leden het hiernavolgend advies verleend. 2.1 In het studiegebied Algemene vorming Vooraf: De opleidingen in het studiegebied algemene vorming zijn opgenomen in bijlage 1 van het structuurdecreet 1/12/2000. Tot dit studiegebied behoren: - voor ASO: zowel het gedeelte algemene vorming van de opleiding (hierna basisvorming ASO genoemd), als het specifiek gedeelte van de opties (hierna specifiek gedeelte genoemd); - voor TSO en BSO: enkel het gedeelte algemene vorming (hierna basisvorming TSO of basisvorming BSO genoemd). 2

3 De opleidingen uit dit studiegebied hebben tot doel volwassen cursisten toe te laten een diploma secundair onderwijs te behalen dat volledig gelijkwaardig is aan dat in het secundair onderwijs met volledig leerplan (SOVL). Het is dan ook van fundamenteel belang dat de benamingen die in dit studiegebied worden gehanteerd, volledig sporen met die van het SOVL, alsook dat de opleidingen inhoudelijk maximaal zijn afgestemd op die van het SOVL. Voor de duidelijkheid geeft de raad hierna een overzicht van de terminologie en de structuur die momenteel in het SOVL gangbaar is: Terminologie: In het SOVL onderscheidt men in een opleiding of studierichting 2 onderdelen: 1) basisvorming, waarop eindtermen van toepassing zijn; en 2) specifiek gedeelte; in dit specifiek gedeelte wordt vervolgens een onderscheid gemaakt tussen a. het fundamenteel gedeelte (waarop specifieke eindtermen van toepassing zijn) en b. het complementair gedeelte (waarop noch eindtermen noch specifieke eindtermen van toepassing zijn) Structuur: In het SOVL zijn volgende herstructureringen aan de orde in het kader van de reductie van studierichtingen 1 : - Op het niveau ASO2 zullen na omzetting nog volgende benamingen voorkomen: - Economie - Grieks-Latijn - Grieks - Humane wetenschappen - Latijn - Rudolf Steinerpedagogie S - Wetenschappen - Yeshiva S - Op het niveau ASO3 zullen na omzetting nog volgende benamingen voorkomen: - Economie-moderne talen - Economie-wiskunde - Grieks-Latijn - Grieks-wetenschappen - Grieks-wiskunde - Humane wetenschappen - Latijn-moderne talen - Latijn-wetenschappen - Latijn-wiskunde - Moderne talen wetenschappen - Moderne talen wiskunde - Rudolf Steinerpedagogie S - Wetenschappen wiskunde - Yeshiva S - Tenslotte bestaat in het ASO van het SOVL als Voorbereidend leerjaar op het hoger onderwijs: - Bijzonder wetenschappelijke vorming S 1 Bron: Omzendbrief SO60 - Bijlage 3 Studiegebied algemeen secundair onderwijs 3

4 In het SOVL wordt deze nieuwe structuur verplicht van kracht volgens onderstaand tijdspad: - op 1/09/02: 1 ste leerjaar ASO2 - op 1/09/03: 2 de leerjaar ASO2 - op 1/09/04: 1 ste leerjaar ASO3 - op 1/09/05: 2 de leerjaar ASO3 Dit betekent dat volgend schooljaar op ASO2-niveau nog enkel studiebewijzen met de nieuwe benamingen zullen worden uitgereikt in het SOVL, en op ASO3-niveau vanaf het schooljaar Deze timing dient bijgevolg ook in het Onderwijs voor sociale promotie (OSP) te worden nagestreefd. In het OSP zijn op dit ogenblik volgende opleidingen en benamingen gangbaar 2 : - op het niveau ASO2: - economie-moderne talen - op het niveau ASO3: - economie-wiskunde - menswetenschappen - moderne talen-wiskunde - wetenschappen-wiskunde Om te blijven sporen met het SOVL dienen bijgevolg in het OSP volgende aanpassingen te gebeuren: - op het niveau ASO2: - economie-moderne talen moet uiterlijk tegen het schooljaar omgevormd zijn naar economie - op het niveau ASO3 moet uiterlijk tegen het schooljaar de opleiding Menswetenschappen omgevormd zijn naar humane wetenschappen. De benamingen van de tweepolige afdelingen sporen reeds met het SOVL: economiewiskunde, moderne talen-wiskunde, wetenschappen-wiskunde en economiemoderne talen (dit laatste is een nieuw voorstel dat dit jaar ter advies voorligt) Hoever staat de afstemming van het OSP op het SOVL in het ASO? ASO2: Vorig jaar werden aanpassingen doorgevoerd in de basisvorming ASO2 in functie van de goedgekeurde eindtermen. In het specifiek gedeelte economie-moderne talen dienen in het fundamenteel gedeelte nog de specifieke eindtermen te worden geïmplementeerd, en dient de structuur (van tweepolig naar éénpolig) nog te worden aangepast. De raad raadt de centra aan om, in samenspraak m et de D.V.O., onverwijld de noodzakelijke inhoudelijke afstemming van het specifiek gedeelte economie aan te vatten. De raad vraagt dat de overheid nu reeds de gewijzigde benaming van het specifiek gedeelte economie in het structuurbesluit zou opnemen (ter vervanging van economiemoderne talen ASO2) teneinde in het tweedekansonderwijs dezelfde studiebekrachtiging te kunnen uitreiken als in het SOVL. ASO3: Dit jaar liggen een aantal voorstellen ter advies voor ter aanpassing van de basisvorming ASO3. 2 Bron: Bijlage 1 van het structuurdecreet van 1/12/2000 4

5 De voorliggende voorstellen vormen een eerste maar dringende en noodzakelijke stap naar de inhoudelijke afstemming van het OSP op het SOVL. Op het vak Lichamelijke Opvoeding na, nemen de centra voor volwassenenonderwijs (TKO) alle eindtermen over. De raad raadt de centra aan om ook de inhoudelijke afstemming van de specifieke gedeelten van de opties economie-wiskunde, humane wetenschappen, moderne talen-wiskunde, economie-moderne talen en wetenschappen-wiskunde aan te vatten van zodra de decretale specifieke eindtermen hiervoor zijn goedgekeurd. In zijn advies betreffende de decretale specifieke eindtermen in het ASO vroeg de Vlor ook de mogelijkheid tot schrapping van bepaalde specifieke eindtermen voor het VO. De minister ging op dit verzoek niet in, en wijst erop dat de decretale specifieke eindtermen onverkort ook voor het volwassenenonderwijs gelden. De raad vraagt een afbouwperiode van 2 JAAR van het oude structuurschema ASO3 van 1999 om de centra de nodige overgangstijd te laten om de nieuwe structuur te implementeren en om cursisten die reeds in de opleiding zijn ingestapt, de kans te bieden deze opleiding ook af te werken in de aangevatte structuur Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de opleiding economie-wiskunde ASO3 Deze aanvraag behelst een gedeeltelijke aanpassing van het bestaand voorlopig structuurschema algemene vorming ASO3 van 3 november De voorgestelde wijzigingen hebben enkel betrekking op de basisvorming ASO3 (blz. 1 van het structuurschema). De indieners beogen een grondige aanpassing van dit gedeelte teneinde te sporen met de eindtermen van het SOVL. Naar analogie met de schema s van de 2 de graad ASO, worden ook hier voorschakeleenheden geïntroduceerd. Dit is het geval voor Frans (Ab1), Engels, (Ac1), aardrijkskunde (Bb1), wiskunde/fysica (Ca1 en Ca2) en chemie/biologie (Cb1). Zij behoren niet tot de leerstof van de graad zelf, maar zijn noodzakelijk om indien nodig de cursist de leerstof te laten opfrissen. De indieners menen dat zo n voorschakeling niet accuraat genoeg kan gebeuren door modules op ASO2-niveau te volgen. De overeenkomstige modules ASO2 zijn immers veel omvangrijker en zouden het leertraject nodeloos verlengen. Bovendien sluiten de inhouden onvoldoende aan, en verschilt het profiel van de cursist duidelijk in tweede en derde graad. In totaal omvat de basisvorming ASO lestijden. Wat het specifiek gedeelte betreft, en hoewel hiervoor tot dusver geen structurele noch inhoudelijke aanpassingen worden in aangebracht, wijst de raad erop dat de oude benaming economische wetenschappen, die nog voorkomt op het schema van 1999, dient te worden herbenoemd in economie-wiskunde, overeenkomstig het structuurbesluit van 1 december 2000 en overeenkomstig de lijst van gangbare structuurschema s (bijlage 7 van de omzendbrief PV/2002/06) en conform de benaming in het SOVL. De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel. 5

6 2.1.2 Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de opleiding wetenschappen-wiskunde ASO3 Deze aanvraag behelst een gedeeltelijke aanpassing van het bestaand voorlopig structuurschema algemene vorming ASO3 van 3 november Idem voor wat betreft de basisvorming ASO3. De benaming van het specifiek gedeelte wetenschappen-wiskunde behoeft geen aanpassing. De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de opleiding menswetenschappen ASO3 Deze aanvraag behelst een gedeeltelijke aanpassing van het bestaand voorlopig structuurschema algemene vorming ASO3 van 3 november Idem voor wat betreft de basisvorming ASO3. De benaming van het specifiek gedeelte menswetenschappen spoort voorlopig nog met die van het SOVL. Met ingang van het schooljaar zal echter een herbenoeming noodzakelijk zijn naar humane wetenschappen. Op dat ogenblik zal de benaming menswetenschappen ook in bijlage 1 van het structuurbesluit dienen te worden vervangen door humane wetenschappen en zullen uiteraard ook de inhouden moeten worden afgestemd op de SET van de studierichting Humane Wetenschappen van het SOVL. De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de opleiding moderne talen-wiskunde ASO3 Deze aanvraag behelst een gedeeltelijke aanpassing van het bestaand voorlopig structuurschema algemene vorming ASO3 van 3 november Idem voor wat betreft de basisvorming ASO3. Wat het specifiek gedeelte betreft, en hoewel hiervoor tot dusver geen structurele noch inhoudelijke aanpassingen worden in aangebracht, wijst de raad erop dat de oude benaming moderne talen, die nog voorkomt op het schema van 1999, dient te worden herbenoemd in moderne talen-wiskunde, overeenkomstig het structuurbesluit van 1 december 2000 en overeenkomstig de lijst van gangbare structuurschema s (bijlage 7 van de omzendbrief PV/2002/06) en conform de benaming in het SOVL. Het traject dat gestalte geeft aan het specifiek gedeelte moderne talen wiskunde ASO3 is de som van H + Fa (uitbreiding wiskunde) + naar keuze twee deelcertificaten die behoren tot een ander fundamenteel gedeelte ASO3 of tot het complementair gedeelte ASO3. De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel. 6

7 2.1.5 Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de opleiding economie-moderne talen ASO3 Dit betreft een voorstel voor een nieuw modulair structuurschema. De studierichting economie-moderne talen komt ook voor in de derde graad ASO van het SOVL en kan dus aanleiding geven tot een volwaardig diploma SO. Voor het gedeelte basisvorming: idem Wat het specifiek gedeelte betreft, stemt de raad ermee in om voorlopig een aantal modules over te nemen uit het oude schema ASO3 van Het betreft Fa1 en Fa4 (2 modules wiskunde uitbreiding), G (economie) en H (talen). De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel, en wijst erop dat, indien de overheid het voorstel goedkeurt, de opleiding ASO3 economie-moderne talen, ook dient te worden opgenomen in bijlage 1 van het structuurbesluit Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de opleiding Algemene Vorming TSO3 Deze aanvraag behelst een aanpassing van een bestaand schema, namelijk Algemene Vorming TSO3 van 22 december De inhouden werden afgestemd op de eindtermen van het SOVL. Dit brengt o.m. met zich mee dat de modules m.b.t. de tweede moderne vreemde taal in dit schema worden geschrapt en worden opgenomen in het structuurschema Secretariaat Talen van het studiegebied Handel (zie onder punt hieronder). De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel. De raad vraagt een overgangsperiode van één schooljaar om het oude schema af te voeren. Bijlage 1 bij dit advies geeft een overzicht van de aanpassingen die aan bijlage 1 van het structuurbesluit dienen te gebeuren indien de minister een gunstig gevolg geeft aan de hierboven vermelde adviezen van de Raad Volwassenenonderwijs. 2.2 In het studiegebied Chemie Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de afdeling Biochemie TSO3 Het gaat om een voorstel voor een nieuw modulair structuurschema, dat de modularisering beoogt van de bestaande lineaire afdeling Biochemie TSO3. Het modulariseringsvoorstel moet tegemoetkomen aan enerzijds de vraag naar meer specialisatie en anderzijds de nood aan een flexibelere organisatie. Het beoogt ook de alignering op het 7 e specialisatiejaar Biochemie dat in het technisch SOVL voorkomt. Het accent in deze TSO3-afdeling zal liggen op de technische kennis, nodig voor de productie en de controle. De cursisten dienen aandacht te hebben voor de problematiek van veiligheid en milieu in de verschillende biochemische sectoren. 7

8 De richting Biochemie TSO3 bestaat uit een reeks algemene modules ( A Biochemie basis ) die in totaal 480 lestijden omvatten, aangevuld met één van de specialisatiemodules (.Wijn, Brouwerij, Likeuren en destillaten, Zuivel, Bakkerijtechnologie of Vleeswarentechnologie). Het certificaat Biochemie TSO3 kan worden behaald na minimum 800 lestijden (afhankelijk van de gekozen specialisatie). Een aantal modules zijn uitwisselbaar met de eveneens nieuwe voorstellen van structuurschema s Chemie TSO3 (de modules Organische Chemie en Analytische Chemie) en Farmaceutisch-Technisch Assistent TSO3 (alle modules A Biochemie Basis ). De raad geeft aan dit voorstel een gunstig advies Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de afdeling Chemie TSO3 Het betreft een voorstel voor een nieuw modulair structuurschema, dat de modularisering beoogt van meerdere bestaande lineaire opleidingen uit het studiegebied Chemie, met name: Proceschemie, Industriële chemie, Basisopleiding chemische technologie. De raad wenst met deze afdeling de mogelijkheid te creëren om een volwaardig diploma secundair onderwijs uit te uitreiken. Het diploma Chemie TSO3 wordt ook uitgereikt in het technisch SOVL. Om deze reden stelt de raad voor ook in het volwassenenonderwijs de nieuwe opleidingsbenaming Chemie op te nemen (i.p.v. een bestaande benaming als Scheikunde bvb). Het voorstel van modulair structuurschema is inhoudelijk volledig afgestemd op de gelijknamige afdeling van het dagonderwijs. Qua structuur berust het voorstel op 3 pijlers: Inleiding Fysica, Inleiding Chemie en Procesbeheersing. Een aantal modules zijn uitwisselbaar met Biochemie TSO3 (zie hierboven in punt 2.2.1). Het certificaat Chemie TSO3 kan worden behaald na minimum 880 lestijden. De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel. De raad vestigt er de aandacht op dat de benaming Chemie nieuw is; indien de minister dit voorstel goedkeurt, dient de benaming ook te worden opgenomen in het structuurbesluit. Indien de afdeling ook wordt toegevoegd aan bijlage 1 van dit besluit, kan zij aanleiding geven tot een volwaardige diplomering in het kader van het tweedekansonderwijs Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de afdeling Farmaceutisch-Technisch Assistent TSO3 Het betreft een voorstel voor een nieuw modulair structuurschema. Het voorstel Farmaceutisch-Technisch Assistent TSO3 behelst de modularisering van wat in de lineaire structuur een optie is van de afdeling Biochemie. De raad is van mening dat dit voorstel best als een afzonderlijk structuurschema wordt beschouwd, en dit om volgende redenen. De afdeling is inhoudelijk volledig gealigneerd op de bepalingen van het Koninklijk besluit van 5 februari 1997 betreffende de beroepstitel en de kwalificatievereisten voor de uitoefening van het beroep van farmaceutisch-technisch assistent en houdende vaststelling 8

9 van de lijst van handelingen waarmee deze laatste door een apotheker kan worden belast. Cursisten die deze opleiding met vrucht gevolgd hebben, verwerven een studiebekrachtiging die is erkend door hogergenoemd K.B. De opleiding richt zich zowel tot mensen die reeds in het bezit zijn van een diploma secundair onderwijs, en enkel de kennis en vaardigheden die specifiek zijn voor het beroep van farmaceutisch-technisch assistent willen verwerven (= de B-modules: in totaal 540 lestijden), als tot mensen die in het volwassenenonderwijs tegelijkertijd een volwaardig diploma TSO3 willen behalen. Dit laatste is mogelijk indien de 2 deelcertificaten (Biochemie Basis en Farmaceutische technologie) - in totaal minimum 900 lestijden - worden aangevuld met de opleiding Algemene vorming TSO3. Het diploma Farmaceutisch-Technisch Assistent wordt immers ook in het SOVL uitgereikt. Het voorstel streeft dan ook een zo groot mogelijke alignering na op de gelijknamige afdeling van het SOVL. De raad geeft aan dit voorstel een gunstig advies. De raad vestigt er de aandacht op dat de benaming Farmaceutisch-Technisch Assistent nieuw is; indien de minister dit voorstel goedkeurt, dient de benaming ook te worden opgenomen in het structuurbesluit. Indien de afdeling ook wordt toegevoegd aan bijlage 1 van dit besluit, kan zij aanleiding geven tot een volwaardige diplomering in het kader van het tweedekansonderwijs. 2.3 In het studiegebied Handel Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de opleiding Secretariaat Talen TSO3 De aanvraag betreft een aanpassing van het bestaand structuurschema van 22 december De aanpassing gaat uit van de centra voor tweedekansonderwijs en hangt samen met de wijziging die werd voorgesteld in de Basisvorming TSO3 (zie punt van dit advies). Als gevolg van de afstemming van de basisvorming op de eindtermen van het SOVL, werden de modules m.b.t. de tweede vreemde taal ondergebracht in het specifiek gedeelte Secretariaat Talen van het studiegebied Handel, analoog met wat in het SOVL gebeurt. De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel. De raad vraagt een overgangsperiode van één schooljaar om het oude schema af te voeren Advies over het voorstel van modulair structuurschema voor de afdeling Maritiem Medewerker TSO3 Dit is een voorstel voor een nieuw modulair structuurschema. Het betreft een modulair alternatief voor de bestaande lineaire afdeling Maritieme Handel TSO3, die aan een inhoudelijke actualisering toe was. Het voorstel kwam tot stand in samenspraak met de Dienst voor Beroepsopleiding. Het voorstel streeft naar transparantie met de opleiding internationaal transport en goederenvervoer uit het voltijds leerplan. Verder was er aandacht voor een flexibele structuur en voor praktijkgerichtheid, wat de opleiding attractiever maakt voor de volwassen 9

10 cursist. De cursist verwerft in deze opleiding inzicht in specifieke vormen van wegvervoer en wegtransportdocumenten, spoorwegvervoer, zeevervoer, luchtvervoer en binnenvaart, en leert vervoercombinaties vergelijken. Hij verwerft inzicht in aspecten van infrastructuur, trafiek, beheersvormen, hinterland, informatica.. eigen aan een haven en leert de verschillende partners in de haventrafiek kennen. Hij leert begrippen uit transportverzekeringen en basisprincipes van de BTW-wetgeving hanteren. Daarnaast beoogt de opleiding ook het bijbrengen van basisvaardigheden in de ICT. Daartoe werden de modules Tekstverwerking 1, Rekenblad 1 en Gegevensbeheer 1 overgenomen uit de afdeling Informatica-Toepassingssoftware TSO3. De cursist behaalt het certificaat Maritiem Medewerker TSO3 na een totaal van 760 lestijden. Hoewel het studiegebied Handel nog niet volledig is uitgewerkt, kan toch worden aangenomen dat dit voorstel een voorafbeelding is van het definitieve schema. De raad geeft een gunstig advies aan dit voorstel, en wijst erop dat de benaming Maritiem medewerker dient te worden opgenomen in het structuurbesluit. 2.4 In het studiegebied Voeding Advies over het voorstel van structuurschema van de afdeling Hotelbedrijf BSO3 Het voorstel betreft een aanpassing van het bestaande structuurschema van 22 december De indiener signaleert een aantal inconsequenties in de volgorderelaties van de specilisaties (blz. 2 van het structuurschema). De pijl die een volgorderelatie schijnt vast te leggen tussen A1 Basissen en alle eenheden van Sd Brasserie Tearoom vormt in het schema een inconsequentie, vermits 4 van de 6 eenheden van deze module in hetzelfde schema instapvrij zijn (Sd1=B2=Sh2; Sd3=Sh3; Sd4=Sb3; Sd6 = Si5). De raad is van mening dat er geen inhoudelijke redenen zijn die een verplichte volgorderelatie verantwoorden. De raad wijst er ook op dat de pijlen in Sb in het schema van 2000 niet éénduidig zijn weergegeven. De raad oordeelt dat enkel de eenheid Sb1 (Nagerechten) de noodzakelijke voorkennis vormt voor de eenheden Sb2 (Fijngebak), Sb5 (Stukgebak en taarten) en Sb8 (Desserten). De raad geeft een gunstig advies aan de voorgestelde wijzigingen. 3 Implementatie In enkele structuurschema s zijn geen strikte volgorderelaties vastgelegd. De raad blijft bij zijn opvatting dat de inrichters rekening houdend met de beginsituatie van de concrete cursistengroepen moeten instaan voor een logische opbouw van de te verwerven competenties. De inrichters moeten met deze opdracht zorgzaam omspringen. De raad geeft zich rekenschap dat toenemende autonomie meer verantwoordelijkheid legt bij de 10

11 inrichters en dringt aan op degelijke kwaliteitsbewaking en controle. Bovendien doet de raad volgende voorstellen met betrekking tot de implementatie: De scholen moeten de gelegenheid hebben zich organisatorisch voor te bereiden op de invoering van structuurschema s die in belangrijke mate zijn gewijzigd; cursisten die een opleiding hebben aangevat volgens de modaliteiten van een bepaald structuurschema, moeten de mogelijkheid hebben hun opleiding ook volgens die voorwaarden af te werken. Daarom wordt gepleit voor een geleidelijke invoering. Een overgangsperiode van minimum één schooljaar is noodzakelijk. De centra moeten ook de gelegenheid hebben hun leerplannen tegen 1 maart 2004 aan de nieuwe schema s aan te passen. De raad roept trouwens de leden van de verschillende werkgroepen modulair stelsel op om in eenzelfde geest van constructieve samenwerking een gemeenschappelijk leerplan tot stand te brengen, dat evenwel voldoende ruimte en openheid laat voor de individuele accenten die de centra willen leggen. 4 Bijzondere aandachtspunten De raad betuigt zijn appreciatie over het feit dat de centra het afgelopen werkjaar tijdig hun intenties m.b.t. wijzigingen of voorstellen voor nieuwe modulaire structuurschema s bekend maakten. Dit heeft de voorbereidende werkzaamheden in de werkgroepen in positieve zin beïnvloed: centra met verwante initiatieven konden van in het beginstadium met mekaar in contact worden gebracht; de voorstellen hebben een minimale tijd gehad om te rijpen en tot een consensus te leiden bij de betrokken centra. Toch blijft ook het nieuwe tijdspad krap. De raad neemt zich dan ook voor ook dit jaar nog voor eind juni de centra te bevragen m.b.t. hun intenties inzake modulaire structuurschema s. Afhankelijk van het studiegebied waarbinnen de intentieverklaringen zich situeren, rekening houdend met het voornemen van de overheid om in een aantal studiegebieden de nieuwe modulaire structuur te introduceren, zal de raad uitmaken of de voorstellen nog dienen te worden uitgewerkt in het kader van de voorlopige dan wel de nieuwe modulaire structuur. In het laatste geval zal de raad deze intenties onverwijld aan de overheid communiceren, met het verzoek de haalbaarheid en de plaats van de initiatieven te onderzoeken in het licht van de definitieve modulaire structuur. De raad vestigt nogmaals de aandacht op de nodige aanpassingen aan het structuurbesluit en geeft hierna een overzicht van de noodzakelijke aanpassingen: Overzichtslijst van de benamingen die in het structuurbesluit dienen te worden opgenomen: Studiegebied Algemene Vorming: Economie ASO2 (ter vervanging van Economie-moderne talen ASO2) Economie-Moderne talen ASO3 Studiegebied Chemie: Chemie TSO3 Farmaceutisch-Technisch Assistent TSO3 Studiegebied Handel: 11

12 Maritiem Medewerker TSO3 Bijlagen: Bijlage 1: Secundair OSP: aanvulling en aanpassing van de bijlage 1 van het structuurbesluit Bijlage 2: structuurschema s en vakkenlijsten van: Algemene vorming (basisvorming) ASO3 Algemene Vorming TSO3 Chemie TSO3 Biochemie TSO3 Farmaceutisch-technisch assistent TSO3 Maritiem medewerker TSO3 Secretariaat-Talen TSO3 Hotelbedrijf BSO3 (enkel structuurschema: enkel wijziging in volgorderelaties) M. De Ridder P. Weyn secretaris voorzitter 12

13 Bijlage 1: Secundair OSP: aanvulling en aanpassing van de bijlage 1 van het structuurbesluit studiegebied opleiding optie duur niveau advies Algemene vorming Algemene vorming ASO Economie modulair ASO2 Aanpassing benaming (van tweepolig naar éénpolig), zie punt 2.1 Economie-Moderne talen modulair ASO3 Gunstig, zie punt Menswetenschappen modulair ASO3 Opmerking: vanaf het schooljaar zal de benaming dienen te worden gewijzigd in Humane wetenschappen studiegebied opleiding duur niveau Advies Personenzorg Kinderzorg Jeugd- en gehandicaptenzorg Modulair modulair BSO3 TSO3 Gunstig (zie advies RVOL/ADV/003 van 30 april 2002) Gunstig (zie advies RVOL/ADV/003 van 30 april 2002) Chemie Chemie modulair TSO3 Gunstig (zie punt hierboven) Farmaceutisch-technisch assistent modulair TSO3 Gunstig (zie punt hierboven) Handel Maritiem medewerker modulair TSO3 Gunstig (zie punt hierboven) 13

Advies over de uitreiking van het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer in het OSP

Advies over de uitreiking van het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer in het OSP ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/012 Advies over de uitreiking van het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer in het OSP VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN

Nadere informatie

Advies over het uitreiken van een diploma in het secundair OSP

Advies over het uitreiken van een diploma in het secundair OSP ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 25 januari 2005 RVOL/MDR/ADV/004 Advies over het uitreiken van een diploma in het secundair OSP VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL www.vlor.be Advies

Nadere informatie

Advies over de opleiding Algemene vorming BSO3 en over de opleidingen Opfris tot derde graad (ASO en TSO) in het volwassenenonderwijs

Advies over de opleiding Algemene vorming BSO3 en over de opleidingen Opfris tot derde graad (ASO en TSO) in het volwassenenonderwijs ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 20 december 2005 RVOL/MDR/ADV/002 Advies over de opleiding Algemene vorming BSO3 en over de opleidingen Opfris tot derde graad (ASO en TSO) in het volwassenenonderwijs

Nadere informatie

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015 ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015 Advies over modulaire opleidingen in het studiegebied Boekbinden van het secundair OSP, in uitvoering van artikel 15 van het decreet volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair OSP

Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair OSP 4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 25 april 2006 RLLL/MDR/ADV/009 Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair OSP VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN

Nadere informatie

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/017

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/017 ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/017 Advies over modulaire opleidingen in de studiegebieden Talen en NT2 van het secundair OSP, in uitvoering van artikel 15 van het decreet volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016 Raad Levenslang en Levensbreed Leren 19 april 2016 RLLL-RLLL-ADV-1516-006 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016 Vlaamse Onderwijsraad

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Advies over bijkomende opleidingsprofielen voor de studiegebieden Bouw en Hout van het secundair volwassenenonderwijs

Advies over bijkomende opleidingsprofielen voor de studiegebieden Bouw en Hout van het secundair volwassenenonderwijs ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 18 december 2007 RLLL/MDR/ADV/003 Advies over bijkomende opleidingsprofielen voor de studiegebieden Bouw en Hout van het secundair volwassenenonderwijs VLAAMSE

Nadere informatie

Dit document legt de procedure en de criteria vast om te komen tot dit advies.

Dit document legt de procedure en de criteria vast om te komen tot dit advies. Raad levenslang en levensbreed leren RHE / 20 september 2011 RLLL-RLLL-BSL-001 RLLL-RLLL-ADV-002Bijl29 Procedure en criteria voor de beoordeling van opleidingsprofielen in het volwassenenonderwijs 1 Situering

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het hoger onderwijs voor sociale promotie

Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het hoger onderwijs voor sociale promotie Vlaamse Onderwijsraad Raad Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 29 april 2003 1000 Brussel RVOL/MDR/ADV/003 Raad Hoger Onderwijs 13 mei 2003 RHO/MDR/ADV/004 Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire

Nadere informatie

Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie

Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie 4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 21 maart 2006 RLLL/PCA/ADV/007 Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000

Nadere informatie

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/013

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/013 ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/013 Advies over de modulaire opleidingen voor het studiegebied Koeling en warmte van het secundair OSP, in uitvoering van artikel 15 van het decreet

Nadere informatie

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij Raad Levenslang en Levensbreed Leren 13 maart 2018 RLLL-RLLL-ADV-1718-004 Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij Vlaamse Onderwijsraad Koning Albert II-laan

Nadere informatie

Advies over de gewenste ontwikkelingen in de basiseducatie voor het schooljaar

Advies over de gewenste ontwikkelingen in de basiseducatie voor het schooljaar ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/016 Advies over de gewenste ontwikkelingen in de basiseducatie voor het schooljaar 2005-2006 VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL

Nadere informatie

Advies over nieuwe modulaire structuurschema s in het OSP studiegebied Algemene vorming

Advies over nieuwe modulaire structuurschema s in het OSP studiegebied Algemene vorming ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 25 januari 2005 RVOL/MDR/ADV/003 Advies over nieuwe modulaire structuurschema s in het OSP studiegebied Algemene vorming VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL

Nadere informatie

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Nieuwe leerplannen en lessentabellen met ingang van 1 september 2010 In de regel worden alle graadleerplannen (en bijhorende

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen Secretariaatsmedewerker en Secretariaat-talen voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen Secretariaatsmedewerker en Secretariaat-talen voor het secundair volwassenenonderwijs ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 9 september 2008 RLLL/MDR /ADV/001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen Secretariaatsmedewerker en Secretariaat-talen voor het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

De middenschool is ten einde. Iedereen vertrekt naar een andere school

De middenschool is ten einde. Iedereen vertrekt naar een andere school De middenschool is ten einde Iedereen vertrekt naar een andere school Een stapsgewijs proces Een gezamenlijk proces Leerling Ouders School CLB STAP 1: werken aan keuzerijpheid Wie ben ik? Rapportonderzoek

Nadere informatie

Advies over voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair O.S.P.

Advies over voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair O.S.P. ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 26 april 2005 RVOL/MDR/ADV/009 Advies over voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair O.S.P. VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL www.vlor.be

Nadere informatie

Advies inzake de toepassing van ECDL en VIA in het volwassenenonderwijs

Advies inzake de toepassing van ECDL en VIA in het volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Raad Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 29 april 2003 1000 Brussel RVOL/VHE/ADV/002 Advies inzake de toepassing van ECDL en VIA in het volwassenenonderwijs 1 Situering en vaststellingen

Nadere informatie

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Algemene informatie De directie van het centrum kan je vrijstellingen verlenen van opleidingsonderdelen (modules). Dat betekent dat je bepaalde modules

Nadere informatie

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar )

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar ) Raad Levenslang en Levensbreed Leren 14 maart 2017 RLLL-RLLL-ADV-1617-006 Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar ) Vlaamse Onderwijsraad

Nadere informatie

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Algemene informatie De directie van het centrum kan je vrijstellingen verlenen van opleidingsonderdelen (modules). Dat betekent dat je bepaalde modules

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Leuvenseplein 4 Dinsdag, 13 mei Brussel RVOL/PCA/ADV/006

Leuvenseplein 4 Dinsdag, 13 mei Brussel RVOL/PCA/ADV/006 Vlaamse Onderwijsraad Raad Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 Dinsdag, 13 mei 2003 1000 Brussel RVOL/PCA/ADV/006 Advies over de modulaire opleidingsprofielen basiseducatie voor de opleidingen Nederlands

Nadere informatie

ADVIES. Raad Levenslang en Levensbreed Leren. 9 december 2008 RLLL/LSO-MDR /ADV/004. www.vlor.be

ADVIES. Raad Levenslang en Levensbreed Leren. 9 december 2008 RLLL/LSO-MDR /ADV/004. www.vlor.be ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 9 december 2008 RLLL/LSO-MDR /ADV/004 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen - Schoonheidsspecialist, - Schoonheidsspecialist-salonbeheerder, - Voetverzorger,

Nadere informatie

Advies over de projectoproep proeftuin Opleiding voor Opleiders van Volwassenen

Advies over de projectoproep proeftuin Opleiding voor Opleiders van Volwassenen 4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 23 mei 2006 RLLL/PCA/ADV/012 Advies over de projectoproep proeftuin Opleiding voor Opleiders van Volwassenen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL

Nadere informatie

Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie

Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 4 november 2008 RLLL/MDR /ADV/003 Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie VLAAMSE

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Moderne Talen - Wetenschappen AO AV 009 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 27 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

Advies over de modulaire opleidingen Maatschappijoriëntatie, NT1, Opstap Frans, Opstap Engels voor de basiseducatie

Advies over de modulaire opleidingen Maatschappijoriëntatie, NT1, Opstap Frans, Opstap Engels voor de basiseducatie ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 26 april 2005 RVOL/MDR/ADV/006 Advies over de modulaire opleidingen Maatschappijoriëntatie, NT1, Opstap Frans, Opstap Engels voor de basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie - Moderne Talen AO AV 006 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 28 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5

Nadere informatie

Advies over de vernieuwing van het studiegebied Grafische technieken

Advies over de vernieuwing van het studiegebied Grafische technieken ADVIES Raad Secundair Onderwijs 26 april 2005 RSO/GCO/ADV/010 Advies over de vernieuwing van het studiegebied Grafische technieken VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL www.vlor.be Advies

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING. Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING. Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1: Opleiding...

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie - Wiskunde AO AV 007 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1

Nadere informatie

Volwaardige POSTSECUNDAIRE DAGOPLEIDINGEN

Volwaardige POSTSECUNDAIRE DAGOPLEIDINGEN Volwaardige POSTSECUNDAIRE DAGOPLEIDINGEN Je wil een nieuwe uitdaging direct na je secundaire opleiding? Je studeert aan het hoger onderwijs en kiest resoluut voor verandering? Kies voor een voedingsberoep!

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de regelgeving betreffende de modulaire structuur van het secundair

Nadere informatie

Advies over het voorstel van specifieke eindtermen voor de optie Sportwetenschappen aso

Advies over het voorstel van specifieke eindtermen voor de optie Sportwetenschappen aso RAAD SECUNDAIR ONDERWIJS 7 april 2011 RSO-RSO-JVR-ADV-012 Advies over het voorstel van specifieke eindtermen voor de optie Sportwetenschappen aso Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel

Nadere informatie

Tussen Vlaams minister van Onderwijs en Vorming, de heer Frank V ANDENBROUCKE

Tussen Vlaams minister van Onderwijs en Vorming, de heer Frank V ANDENBROUCKE Vlaamse overheid RLLL/EXT/ADV/005 bijl2 INTENTIEVERKLARING TOT ONTWIKKELING V AN MODULAIRE OPLEIDINGEN VOOR HET ONDERWIJS VOOR SOCIALE PROMOTIE, IN UITVOERING V AN ARTIKEL 15 V AN HET DECREET V AN 2 MAART

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

We hopen dat deze brochure jou en je ouders zal helpen bij het maken van je studiekeuze.

We hopen dat deze brochure jou en je ouders zal helpen bij het maken van je studiekeuze. Deze brochure wil jou en je ouders wegwijs maken in het studieaanbod van het Sint-Norbertusinstituut. Het Sint-Norbertusinstituut is immers een school met vele studiemogelijkheden in het secundair onderwijs.

Nadere informatie

VR DOC.0579/1

VR DOC.0579/1 VR 2019 2604 DOC.0579/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de puntenenveloppe voor de centra voor basiseducatie

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair onderwijs voor sociale promotie (2002)

Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair onderwijs voor sociale promotie (2002) Vlaamse Onderwijsraad Raad voor Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 30 april 2002 1000 Brussel RVOL/MDR/ADV/003 Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het secundair onderwijs

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Moderne Talen - Wiskunde AO AV 010 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 27 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO3 AO AV 008 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules...

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie AO AV 002 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules... 5 1.2 Plaats

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Op Stapel december Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel

Op Stapel december Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel Op Stapel 2016-16 20 december 2016 20-12-2016 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega s van de afdeling Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

LESSENTABEL 2 e GRAAD ASO

LESSENTABEL 2 e GRAAD ASO LESSENTABEL 2 e GRAAD ASO Economie Humane Latijn Wetenschappen Levensbeschouwelijk vak 2 2 2 2 Aardrijkskunde 1 1 1 1 Biologie 1 1 1 2 Chemie 1 1 1 2 Engels 3 3 3 3 Frans 3 3 3 3 Fysica 1 1 1 2 Geschiedenis

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 28 april 2015 RLLL-RLLL-ADV-14-15-005 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus

Nadere informatie

Advies over het voorstel van de lijst opleidingen voor het deeltijds beroepssecundair onderwijs

Advies over het voorstel van de lijst opleidingen voor het deeltijds beroepssecundair onderwijs ADVIES Raad Secundair Onderwijs 12 februari 2009 RSO/ADV/JVR/006 Advies over het voorstel van de lijst opleidingen voor het deeltijds beroepssecundair onderwijs VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6,

Nadere informatie

DOCUMENT. Toelichting bij de lessentabellen. Inhoud. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel

DOCUMENT. Toelichting bij de lessentabellen. Inhoud. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT Inhoud...1 1 VOORSTELLING VAN DE LESSENTABELLEN...2 1.1 De kolom Leerplannummer...2 1.2 De kolom B/S/C (niet

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Advies over eindtermen natuurwetenschappen ASO (tweede graad) en BSO (tweede en derde graad)

Advies over eindtermen natuurwetenschappen ASO (tweede graad) en BSO (tweede en derde graad) RAAD SECUNDAIR ONDERWIJS 9 juni 2011 RSO-RSO-JVR-ADV-015 Advies over eindtermen natuurwetenschappen ASO (tweede graad) en BSO (tweede en derde graad) Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE

Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE RLLL/EXT/ADV/004bijl2 Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE Modulaire opleiding Informatie en communicatietechnologie (ICT) AO BE 001 (Ontwerp) communicatietechnologie, opleiding

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het hoger onderwijs voor sociale promotie

Advies over de voorstellen van voorlopige modulaire structuurschema s in het hoger onderwijs voor sociale promotie Vlaamse Onderwijsraad Raad voor Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 30 april 2002 1000 Brussel RVOL//MDR/ADV/005 Raad Hoger onderwijs 21 mei 2002 RHO/VHE-RBE/ADV/009 Advies over de voorstellen van voorlopige

Nadere informatie

Advies over nieuwe modulaire structuurschema s voor de studiegebieden Talen en NT2

Advies over nieuwe modulaire structuurschema s voor de studiegebieden Talen en NT2 Vlaamse Onderwijsraad Raad Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 11 mei 2004 1000 Brussel RVOL/MDR/ADV/011 Advies over nieuwe modulaire structuurschema s voor de studiegebieden Talen en NT2 1 Situering

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

Studierichtingen met bijhorende lessentabellen 1 ste graad

Studierichtingen met bijhorende lessentabellen 1 ste graad Studierichtingen met bijhorende lessentabellen 1 ste graad 2017-2018 Pagina 1 van 15 1 ste graad A - stroom 1 ste leerjaar 2 de leerjaar Reguliere aanpak cognosco Latijn Latijn - cognosco MODULES - Latijn

Nadere informatie

Aandachtspunten schooljaar

Aandachtspunten schooljaar Aandachtspunten schooljaar 2001-2002 Oorspronkelijk meegedeeld in onderwijsbevoegdheid lerarenopleiding van een cyclus voor het schooljaar 2001-2002 in het secundair onderwijs Referentie 13CC/SO/GVSO-groep

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

Studierichtingen met bijhorende lessentabellen 1 ste graad

Studierichtingen met bijhorende lessentabellen 1 ste graad Studierichtingen met bijhorende lessentabellen 1 ste graad 2018-2019 Pagina 1 van 15 1 ste graad A - stroom 1 ste leerjaar 2 de leerjaar Reguliere aanpak cognosco Latijn Latijn - cognosco MODULES - Latijn

Nadere informatie

Advies over het voorstel van opleidingenstructuren voor het deeltijds beroepssecundair onderwijs

Advies over het voorstel van opleidingenstructuren voor het deeltijds beroepssecundair onderwijs ADVIES Raad Secundair Onderwijs 24 maart 2009 RSO/ADV/JVR/011 Advies over het voorstel van opleidingenstructuren voor het deeltijds beroepssecundair onderwijs VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6,

Nadere informatie

Advies over de procedure bij voorstellen van nieuwe kwalificatiebenamingen in het deeltijds beroepssecundair onderwijs

Advies over de procedure bij voorstellen van nieuwe kwalificatiebenamingen in het deeltijds beroepssecundair onderwijs ADVIES Raad Secundair Onderwijs 23 november 2004 RSO/RLE/ADV/002 Advies over de procedure bij voorstellen van nieuwe kwalificatiebenamingen in het deeltijds beroepssecundair onderwijs VLAAMSE ONDERWIJSRAAD,

Nadere informatie

Behaal je diploma secundair onderwijs

Behaal je diploma secundair onderwijs www.diplomasecundair.be Behaal je diploma secundair onderwijs INTKO is dé school voor Tweedekansonderwijs in de regio Halle-Vilvoorde. Ben je ouder dan 18 en heb je je diploma secundair onderwijs nog niet

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties niveau 1-5 11 mei 2009 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Onderwijskwalificaties Een onderwijskwalificatie is:

Nadere informatie

Advies ten gronde over certificaatsupplementen

Advies ten gronde over certificaatsupplementen ADVIES Algemene Raad 27 november 2008 AR/KST/ADV/012 Advies ten gronde over certificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies ten gronde over certificaatsupplementen

Nadere informatie

Lessentabellen vanaf 2015-2016 (voorlopige versie) Latijn Economie Wetenschappen

Lessentabellen vanaf 2015-2016 (voorlopige versie) Latijn Economie Wetenschappen Lessentabellen vanaf 2015-2016 (voorlopige versie) Lessentabellen 2 de graad ASO Latijn Economie Wetenschappen Humane Wetenschappen 1 2 1 2 1 2 1 2 Godsdienst/Zedenleer/Islam 2 2 2 2 2 2 2 2 Nederlands

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 22 oktober 2013 RLLL-RLLL-ADV-001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 18 november 2014 RLLL-RLLL-ADV-1415-001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus

Nadere informatie

VR DOC.0535/1BIS

VR DOC.0535/1BIS VR 2017 0206 DOC.0535/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen

Nadere informatie

Aandachtspunten schooljaar

Aandachtspunten schooljaar Aandachtspunten schooljaar 2000-2001 Oorspronkelijk meegedeeld in Onderwijsbevoegdheid lerarenopleiding van een cyclus voor het schooljaar 2000-2001 in het secundair onderwijs referentie: S.O. /2000/1

Nadere informatie

Inhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen?

Inhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? Overgang LO - SO 2 Inhoud 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering betreffende curriculumdossiers en leerplannen in het onderwijs

Besluit van de Vlaamse Regering betreffende curriculumdossiers en leerplannen in het onderwijs Besluit van de Vlaamse Regering betreffende curriculumdossiers en leerplannen in het onderwijs DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997, artikel 45, vervangen bij het

Nadere informatie

VR DOC.0654/1BIS

VR DOC.0654/1BIS VR 2018 2206 DOC.0654/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het artikel 5, 8, 11 en 13 en de bijlagen

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS

WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS 69266 BELGISCH STAATSBLAD 22.11.2012 MONITEUR BELGE WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE

Nadere informatie

Begeleidende informatie bij het structuurschema onderwijs aan gedetineerden

Begeleidende informatie bij het structuurschema onderwijs aan gedetineerden Begeleidende informatie bij het structuurschema onderwijs aan gedetineerden Het volwassenenonderwijs in Vlaanderen De centra Het volwassenenonderwijs in Vlaanderen (en Brussel) wordt ingericht door centra

Nadere informatie

Koninklijk Atheneum Ninove

Koninklijk Atheneum Ninove Koninklijk Atheneum Ninove Infofolder 2014 2015 1 Woord vooraf Het Koninklijk Atheneum Ninove is een schakel tussen de eerste graad in de middenschool en het hoger onderwijs of de arbeidsmarkt. In onze

Nadere informatie

Advies over de erkenning van een nieuw structuuronderdeel in het gewoon voltijds secundair onderwijs: Productontwerpen - tweede graad

Advies over de erkenning van een nieuw structuuronderdeel in het gewoon voltijds secundair onderwijs: Productontwerpen - tweede graad Raad Secundair Onderwijs 18 februari 2016 RSO-RSO-ADV-1516-009 Advies over de erkenning van een nieuw structuuronderdeel in het gewoon voltijds secundair onderwijs: Productontwerpen - tweede graad Vlaamse

Nadere informatie

Deeladvies over nieuwe modulaire opleidingen voor het studiegebied Lichaamsverzorging

Deeladvies over nieuwe modulaire opleidingen voor het studiegebied Lichaamsverzorging 4 ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 20 december 2005 RVOL/MDR/ADV/004 Deeladvies over nieuwe modulaire opleidingen voor het studiegebied Lichaamsverzorging VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL

Nadere informatie

Aandachtspunten schooljaar

Aandachtspunten schooljaar Aandachtspunten schooljaar 2014-2015 Oorspronkelijk meegedeeld in Actualisering van de bekwaamheidsbewijzen en invoering van het ambt van leraar nietconfessionele zedenleer in het gewoon secundair onderwijs

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Op stap naar. Het secundair onderwijs. Vrij CLB Roeselare Kattenstraat Roeselare

Op stap naar. Het secundair onderwijs. Vrij CLB Roeselare Kattenstraat Roeselare Op stap naar Het secundair onderwijs Onderwijsloopbaanbegeleiding een opdracht van het CLB Proces begeleiding Aanvullend aan de school Op vraag Kiezen roept veel vragen op 1. Vragen naar informatie 2.

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit

1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit 1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit School: Sint-Jozefinstituut Onderwijsvorm: Graad: Studierichting: 1ste graad 1 ste leerjaar A 2 de leerjaar Industriële wetenschappen

Nadere informatie

TSO 2 DE GRAAD - 1 STE EN 2 DE LEERJAAR ELEKTROMECHANICA

TSO 2 DE GRAAD - 1 STE EN 2 DE LEERJAAR ELEKTROMECHANICA TSO 2 DE GRAAD - 1 STE EN 2 DE LEERJAAR ELEKTROMECHANICA HANDEL 3de jaar 4de jaar 3de jaar 4de jaar BASISVORMING 17U 18U 18U 18U Godsdienst/zedenleer 2 2 2 2 Aardrijkskunde 1 1 1 1 Engels 2 2 2 2 Frans

Nadere informatie

Advies over het voorstel van nieuwe opleidingen en opleidingenstructuren in het dbso vanaf 1 september 2015

Advies over het voorstel van nieuwe opleidingen en opleidingenstructuren in het dbso vanaf 1 september 2015 Raad Secundair Onderwijs 7 mei 2015 RSO-RSO-ADV-1415-006 Advies over het voorstel van nieuwe opleidingen en opleidingenstructuren in het dbso vanaf 1 september 2015 Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus

Nadere informatie

Aandachtspunten schooljaar

Aandachtspunten schooljaar Aandachtspunten schooljaar 2013-2014 Oorspronkelijk meegedeeld in Actualisering Bekwaamheidsbewijzen gewoon secundair onderwijs vanaf 1 september 2013 referentie : SO/2013/03 Publicatiedatum : (29/07/2013,

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Inleidende bepalingen

Hoofdstuk 1. Inleidende bepalingen erkende en zelfstandige ko - MB kwalificatiebewijzen 1 Ministerieel besluit van 3 maart 2010 (BS 29 maart 2010) tot bepaling van de kwalificatiebewijzen voor medewerkers en verantwoordelijken van kinderopvangvoorzieningen

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED PERSONENZORG

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED PERSONENZORG RLLL/EXT/ADV/006bijl9 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED PERSONENZORG Opleiding Initiatie Bibliotheek-, Documentatie- en Informatiekunde BO PZ 002 (Ontwerp) Informatiekunde Versie {1.0} Bijlage

Nadere informatie

Programmatiecriteria CVO - onderwijsbevoegdheid 2010 2011

Programmatiecriteria CVO - onderwijsbevoegdheid 2010 2011 Vlaamse Onderwijsraad Raad Levenslang en Levensbreed Leren Kunstlaan 6 bus 6 27 oktober 2009 1210 Brussel RLLL/MDR/DOC/021 Programmatiecriteria CVO - onderwijsbevoegdheid 2010 2011 1 Situering Het decreet

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE

Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE RLLL/EXT/ADV/004bijl003 Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE Zwevende Module ICT (Ontwerp) Versie 1.0 Pagina 1 van 1 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15 Januari

Nadere informatie

Infomoment van eerste naar tweede graad

Infomoment van eerste naar tweede graad Infomoment van eerste naar tweede graad Een school kiezen O Ik kan me ten volle ontplooien! O Ik voel me goed! O SIVIBU = LEREN LEVEN INSPIREREN Een richting kiezen = antwoord zoeken op de volgende vragen:

Nadere informatie