CODEX CIVICUS Duizeligheid, niets zweverigs aan DE PRAKTIJK Volle agenda in rustige tijden SPORTPSYCHOLOGIE Sportpsychologie op de behandeltafel

Transcriptie

1 CODEX CIVICUS Duizeligheid, niets zweverigs aan DE PRAKTIJK Volle agenda in rustige tijden SPORTPSYCHOLOGIE Sportpsychologie op de behandeltafel Nummer 4, september 2012

2 W W W. I V S O P L E I D I N G E N. N L 6 OKTOBER 2012 Thaise yogamassage Thaise yogamassage is een unieke en effectieve massagevorm die Westerse fysiotherapie-technieken combineert met invloeden uit de Chinese acupressuur en de Indiase yoga. IVS Opleidingen, Spuiweg 105, 3311 GT Dordrecht, telefoon: (078)

3 Colofon BMS Message, jaargang 20, nummer 4 BMS Postbus AA Sliedrecht info@bms-belangenvereniging.nl Welkom Redactie Passiebloem AK Rotterdam info@bms-belangenvereniging.nl Leden administratie Postbus AA Sliedrecht info@bms-belangenvereniging.nl Verschijning Februari April Juni September November Drukwerk en vormgeving Romec Designs Drukkerij de Potter Weg en Land DB Bergschenhoek Kopijdatum 10 januari 14 maart 9 mei 15 augustus 24 oktober Advertentie-index IVS Opleidingen 2 International Institute for Training 2 FysioTape 8 Treffers in Beweging 11 Magneetmassage 11 Sooner Events 12 Vidé 15 Elements to Suxeed 17 ESPO 17 Spaarwinkelen.nl 23 Meersport 23 L Esprit pour Vous 25 Siem Dekker 25 Toco Tholin 25 Lopharm 28 Adverteren Telefoon: (078) info@bms-belangenvereniging.nl 2012 BMS BELANGENVERENIGING Codex civicus Duizeligheid, niets zweverigs aan 4 Het is weer september en dat betekent een nieuw schooljaar én een splinternieuwe Message. Wij hopen dat de zomervakantie je goed is bevallen en je nu vol goede zin dit nieuwe schooljaar tegemoet ziet. Wij verwelkomen vanaf deze plaats ook alle nieuwe cursisten sport- en/of wellnessmassage die op de diverse scholen in Nederland deze Message ter kennismaking uitgereikt krijgen en daarbij een gratis lidmaatschap tot januari Tot die tijd kunnen zij kennismaken met onze vereniging en hopen wij dat zij enthousiast worden en dit proefabonnement willen verlengen. Want om de belangen van een masseur goed te kunnen behartigen hebben wij zo veel mogelijk leden nodig en we gaan erg goed! Voor onze trouwe leden is het misschien interessant om te weten dat het massageteam van start gegaan is. Op dit moment hebben een 15-tal enthousiaste sport- en wellnessmasseurs, massage- en sporttherapeuten een definitieve start gemaakt in een geheel nieuwe outfit, passend bij het enthousiasme dat zij op dit moment hebben. Uiteraard is er altijd nog plaats vrij voor actieve deelname. Neem hiervoor contact met ons op via de website of rechtstreeks via de coördinator van het massageteam, Fred Soomers (soomersadvies@ziggo.nl). Heb je leuke activiteiten en zou je daar het massageteam bij kunnen gebruiken dan houden wij ons van harte aanbevolen. Hoewel zij ongetwijfeld ook van hun vakantie genoten hebben, heeft ons schrijversteam zeker niet stilgezeten en hebben zij weer een aantal zeer interessante artikelen geproduceerd, waarvoor onze hartelijke dank. Ik wens je veel leesplezier en heb je op-en/of aanmerkingen dan wil ik dat graag van je horen. Ad Scheepbouwer Inhoud ESPO Voorzitter 17 Sportief wandelen 6 De praktijk Volle agenda in rustige tijden 6 Alternatief bekeken Jin Shin Jyutsu 9 Boekbespreking 9, 11, 14, 16 Hoofd, schouders en voeten 10 Sportpsychologie Sportspychologie op de behandeltafel 13 Cholestorol na de overgang 15 Adem in... Mindfulness 16 Kalender 18 Jumpers knee 18 Voetenwerk Een goede sportschoen kiezen, zo makkelijk is dat nog niet 19 Voedingsregels bij krachtsport 21 Uit de pers 22, 27 Het hoe en waarom van magneetmassage 22 Zwemleed 24 Productinformatie 25 Beroepsopleiding lymfetherapie 26 BMS MESSAGE

4 Codex civicus Duizeligheid, niets zweverigs aan "De codex medicus, het handschrift of handboek van de geneeskunde, was de inspiratiebron voor de naamgeving van mijn rubriek, waarin ik diverse onderwerpen bekijk door een Westerse en/of een Oosterse bril." Met duizeligheid wordt de algemene term voor een gevoel van desoriëntatie in de ruimte bedoeld. Het is een evenwichtsstoornis die gepaard kan gaan met een gevoel van misselijkheid. Het komt bij zo n 5% van de bevolking regelmatig voor en echt niet alleen na een paar borrels teveel. Duizeligheid komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen en neemt toe naar mate men ouder wordt. Meestal is er geen sprake van ernstige problematiek, maar lastig en angstig kan het wel zijn. Het kan de kwaliteit van leven behoorlijk, negatief, beïnvloeden. CODEX CIVICUS Peter Burger Er zijn een aantal systemen in het lichaam die bepaalde delen van de hersenen informeren omtrent je positie in de ruimte. Zo kun je ten eerste met je ogen natuurlijk zien hoe je je verhoudt tot de omgeving (vooral in relatie tot de horizon). Ten tweede geven sensoren (ook een soort ogen) in de spieren en gewrichten informatie door aan het centrale zenuwstelsel omtrent de houding en beweging én ten derde is daar het evenwichtsorgaan dat standsveranderingen registreert en doorgeeft aan de hersenen. Als al deze systemen en natuurlijk ook de verantwoordelijke delen van de hersenen, niet vertroebeld door een ziekte of alcohol, naar behoren werken, dan wordt de doorgegeven informatie juist geïnterpreteerd en sta je stevig en stabiel met beide benen op de grond. Zweverig of draaiduizelig Duizeligheid komt in verschillende vormen voor en als gevolg van of als begeleidend symptoom bij verschillende aandoeningen. Zo onderscheiden we onder andere zweverigheid (ook wel licht in het hoofd zijn of dizziness) en draaiduizeligheid (vertigo). Deze klachten hebben een verschillende oorzaak en betekenis en het is dus belangrijk goed te analyseren wat iemand precies met duizeligheid bedoelt. BMS MESSAGE

5 Maar zelden wordt er een medische diagnose gesteld naar aanleiding van klachten van duizeligheid. Het kan echter wel een symptoom zijn van bijvoorbeeld lage bloeddruk, bloedarmoede en hartaandoeningen. Ook kan het voorkomen als bijwerking van medicijnen en griep. Naast de veelvoorkomende zweverigheid of het licht in het hoofd zijn, zijn er drie veel voorkomende syndromen van draaiduizeligheid: BPPV, neuritis vestibularis en de ziekte van Ménière. Zweverigheid of een licht gevoel in het hoofd komt veel voor. Het blijkt sterk samen te hangen met de ervaring van stress. Samen met symptomen als een verhoogde gevoeligheid van de ogen voor licht of brandende ogen, oorsuizen, een druk of een piep in het oor, gevoelige slijmvliezen in de neus en keel, een brok in de keel die moeilijk of niet weg te slikken is, behoort zweverigheid tot het patroon van stressgerelateerde klachten. Zeker als er ook nog pijn of andere klachten zijn in de nekregio of schoudergordel komen deze begeleidende symptomen regelmatig voor. Let wel, we hebben het hier dus over mensen die last hebben van de nek, af en toe wat licht in het hoofd zijn (alsof ze een wijntje op hebben) en nog wat last hebben van wat vage begeleidende klachten betreffende de zintuigen. En dus niet over mensen die het draaierige gevoel hebben dat je kunt hebben als je in een draaimolen hebt gezeten (er bestaan achtbanen met de naam vertigo ). Positieduizeligheid of BPPV BPPV, benige paroxysmale positie vertigo, is een in aanvallen optredende, positieafhankelijke, ongevaarlijke (goedaardige) vorm van draaiduizeligheid. Deze vorm komt veel voor bij mensen van middelbare leeftijd en ouderen. Een kenmerk van BPPV is duizeligheid, meestal aanwezig enkele seconden na het maken van een specifieke beweging van het hoofd, zoals voorover buigen, omrollen in bed of naar boven kijken. De duizeligheid duurt meestal niet langer dan een halve minuut tot een minuut en is vaak aanwezig in lighouding. Dit laatste onderscheidt BPPV van andere vormen van duizeligheid. BPPV wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van oorsteentjes of gruis, de zogenaamde otolieten, in kanalen in het binnenoor waar dit zich niet hoort te bevinden. Normaal worden de zintuigcellen in deze kanalen alleen geprikkeld door beweging van het hoofd, maar nu overprikkelt het gruis de cellen, zich uitend in duizeligheid. Het gruis kan zich hebben verplaatst door een infectie, een hoofdtrauma of door degeneratie van het binnenoor door het ouder worden. Bij een leeftijd onder de 50 jaar is de voornaamste oorzaak van BPPV een trauma aan het hoofd. Bij mensen boven de 50 is dat de degeneratie van het evenwichtsysteem in het binnenoor. In de helft van alle gevallen wordt er geen duidelijke oorzaak van BPPV gevonden. BPPV is goed te diagnosticeren, kan vanzelf overgaan, maar is door een (fysio)therapeut ook goed behandelbaar met een specifieke oefenmethode (Epleyen Semontmethode). Neuritis vestibularis Bij deze aandoening is sprake van een ontstekingsreactie in het evenwichtsorgaan, in de zenuw die naar de hersenen loopt of in de betrokken kernen in de hersenen. Het wordt toegeschreven aan een virusinfectie, omdat het vaak voorkomt in combinatie met een infectie aan de bovenste luchtwegen. Deze acute aandoening kenmerkt zich door een heftige, misselijkmakende draaiduizeligheid die langzaam in de loop van dagen tot weken weer afneemt. De klachten worden erger bij snelle bewegingen van het hoofd. Ook deze aandoening gaat vaak vanzelf weer over, al dan niet met behulp van symptoombestrijdende medicijnen. Het syndroom van Ménière Dit syndroom, dat vaak begint tussen het 40ste en 50ste levensjaar, kent een drietal kenmerkende symptomen. Ten eerste aanvallen van draaiduizeligheid die minuten tot wel uren duren en die gepaard kunnen gaan met misselijkheid, braken en transpireren. Ten tweede oorsuizen (tinnitus) en ten derde gehoorverlies. Deze symptomen zijn niet continu aanwezig, maar komen aanvalsgewijs opzetten, vaak in gang gezet door stressvolle omstandigheden. De oorzaak zou liggen in vloeistoflekkage door de membranen in het binnenoor, waardoor drukveranderingen in de vochtkanaaltjes in het binnenoor ontstaan. Een virusinfectie of een auto-immuunreactie schijnt hieraan ten grondslag te liggen. De hinderlijke symptomen, zoals duizeligheid en oorsuizen verdwijnen vaak na verloop van tijd. Het ontstane gehoorverlies is echter blijvend. Trias van symptomen Een ander probleem dat draaiduizeligheid met zich mee kan brengen is gesitueerd in de nekregio. Door de cervicale wervelkolom verloopt aan zowel de linker- als de rechterzijde een slagader naar de hersenen, de arteria vertebralis. Dit vat verzorgt, onder andere, de kleine hersenen en het evenwichtsorgaan. De wand van dit bloedvat bevat spierweefsel, maar ook sensoren die een lage prikkeldrempel hebben. Met andere woorden ze zijn gemakkelijk prikkelbaar. Veelvoorkomende prikkels die dit belangrijke bloedvat in een soort spasme kunnen brengen, worden veroorzaakt door botwoekeringen die te zien zijn bij artrose in de cervicale wervelkolom. Deze botuitsteeksels kunnen in het vat prikken en reflexmatig een spasme van de spieren in de wand van dat vat veroorzaken en de doorbloeding van de verderop gelegen systemen in gevaar brengen. Onverwachte rekprikkels aan de nek, maar ook langdurige stress kunnen eveneens problemen geven met de slagader en draaiduizeligheid veroorzaken. Dit syndroom, waarbij de draaiduizeligheid dan gepaard moet gaan met nekpijn én hoofdpijn (Trias van symptomen), staat bekend als vertebro-basilaire insufficiëntie (VBI). Dit probleem is voor de therapeuten onder ons, in negatieve zin, extra interessant. Vraag de klachten van een cliënt met nekpijn verder goed uit op de aanwezigheid van hoofdpijn en draaiduizeligheid (let wel, geen zweverigheid!). Is er, in de tijd, sprake van deze trias van symptomen, die dus niet per sé tegelijkertijd aanwezig hoeven te zijn, zie dan af van een behandeling van de nek. Behandel gerust de structuren er om heen, zoals de schouders en de bovenrug, maar ontzie de gevoelige nek. Extra prikkeling van die regio door massage, mobilisaties of rekkingsoefeningen kan leiden tot vervelende sensaties die zelfs weer flauwvallen en bewusteloosheid tot gevolg kunnen hebben. De conclusie is dus dat er onderscheid gemaakt moet worden tussen vertigo en dizziness. Bij de eerste vorm moet je als therapeut oppassen en zo nodig een arts inschakelen. De tweede vorm heeft met stress te maken en daarbij loont het de moeite de cliënt te laten achterhalen wat hem/haar aan het wankelen of aan het duizelen brengt. Reageren? BMS MESSAGE

6 Gezond en effectief Sportief wandelen Wandelen is een uiterst effectieve, gezondheidsbevorderende manier van bewegen. Het is bovendien iets wat dagelijks beoefend kan worden. Wandelen versterkt de spieren van de benen en de romp, waardoor gewrichten worden ontlast. Daarnaast is het goed voor het hart en het bloedvatenstelsel, vermindert het botontkalking en verbetert het het uithoudingsvermogen. Een indirect gevolg van wandelen is het bevorderen van sociale contacten. In veel gevallen groeit er een band tussen deelnemers en dit komt ondermeer de motivatie weer ten goede. Dit is al het geval bij normaal wandelen, laat staan bij het flink doorwandelen. Denk hierbij aan het lopen van wandeltochten tot wel vele kilometers lang. Wandelsport is één van de makkelijkst te beoefenen sporten. Je kunt overal starten en je kunt het doen op het moment dat het je uitkomt of er zin in hebt. Een andere manier van wandelsport bedrijven is sportief wandelen. Sportief wandelen Sportfief wandelen is wandelen met wisselende tempo's, met oefeningen tussendoor en een stukje loopscholing. Een training bestaat uit een warming-up, een kern en een cooling-down. Verder wordt er bij elke training gelet op de wandeltechniek. Tijdens een training wordt het gehele lichaam getraind. Denk hierbij aan arminzet en rotatie van de rug en het bekken. De praktijk Volle agenda in rustig Toen ik dit artikel schreef was het zomervakantie in Nederland. Dit inspireerde mij om het onderwerp van dit artikel te kiezen: tips en zelfmotivatie voor in deze periode, die door de meeste masseurs en therapeuten als rustig wordt ervaren. Kleding Het belangrijkste kledingstuk zijn de schoenen. De dienen goed te passen en zeker niet te klein te zijn (1 maat groter dan je normale schoenmaat). Verder zijn ook de sokken van groot belang (naadloos). De rest van de kleding is van minder belang. Links DE PRAKTIJK Marja van der Ende Sinds de start van mijn eigen praktijk in 2005 is de zomervakantie elk jaar de meest rustige periode in mijn praktijk. Om die reden heb ik er steeds voor gekozen om drie van de zes weken waarin de zomervakantie in mijn regio valt, zelf vrij te nemen en op vakantie te gaan. De andere drie weken zijn dan toch redelijk gevuld met afspraken met de mensen die dan zelf niet op vakantie gaan. Het nadeel van deze planning is wel: als je daadwerkelijk op vakantie gaat, dan ga je in de duurste periode. In de begintijd van mijn praktijk verdeelde ik de drie weken vakantie (eerst twee weken en dan later nog een week of andersom), zodat mijn praktijk niet te lang achter elkaar dicht was. De cliënten die niet lang achtereen zonder behandeling konden, hoefden zo niet te lang te wachten op een volgende afspraak. Ik verwees ook regelmatig mensen door naar collega-masseurs, zodat ze toch geholpen konden worden als ik niet aanwezig was. Het risico aan deze doorverwijzing is uiteraard wel dat de cliënt zich prettiger voelt bij de ander en je een klant kwijtraakt. Hierover kun je natuurlijk ook duidelijke afspraken met zowel collega als cliënt maken. BMS MESSAGE

7 Marja van der Ende runt een succesvolle praktijk en is in 2007 afgestudeerd als massagetherapeut. Marja is ervaringsdeskundige in het overwinnen van de angsten en het loslaten van de overtuigingen die haar ooit belemmerden een eigen praktijk te starten of een grote groep mensen toe te spreken. In haar rubriek deelt ze haar ervaring(en). e tijden Dit jaar heb ik voor het eerst zonder er bewust bij stil te staan, een andere planning aangenomen: vijf weken in de zomervakantie open, de laatste week van en twee weken na de zomervakantie dicht. Financieel aantrekkelijker wat betreft de geboekte vakantie, maar mijn praktijkagenda valt nu behoorlijk stil. Daarbij komt kijken dat ik veel kinderen met ADHD behandel en de ouders van deze kinderen op voorhand al aangeven in de vakantie niet te zullen komen voor een behandeling. Heel begrijpelijk natuurlijk, de aandacht van kinderen is gewoon ergens anders, zeker als het lekker strandweer is. Tips voor een vollere agenda Een tip om ervoor te zorgen dat je cliënten blijven komen, is: plan zoveel mogelijk de afspraken s-ochtends in en start de dag eerder, bijvoorbeeld 7:30 uur. De kans is groot dat men dan, ondanks andere weersafhankelijke plannen die dag, toch komt voor een massage. Je kunt ook aan je cliënten voorstellen om andere massagevormen te geven die beter passen bij het weer: geen ayurvedische massage met warme olie of hotstone, maar bijvoorbeeld coldstone en voetreflexmassage. Daarnaast kun je eraan denken om de setting van je praktijk een zomers tintje te geven door bijvoorbeeld in een tuinhuisje of tent in de tuin te gaan masseren. Let daarbij wel op de privacy wanneer gesproken wordt over persoonlijke (gezondheids)zaken. Naast je werkzaamheden in je praktijk kun je ook op zoek gaan naar andere plaatsen waar je jouw diensten kunt aanbieden. In de zomerperiode worden vaak evenementen georganiseerd waar je met een massagestoel of -tafel een plek kunt innemen, zoals braderieën, sportevenementen, muziek- en cultuurfestivals en feesten. Soms is dit alleen gunstig voor het vergroten van je naamsbekendheid, soms is het ook mogelijk om inkomsten uit te genereren. Toen ik in 2006 een opleiding deed voor stoelmassage en voor het examen op 100 proefpersonen moest oefenen, heb ik deze bewust in de zomerperiode in mijn eigen praktijk ingepland. Hierdoor had ik leven in de brouwerij en kon ik mijn praktijk laten zien aan mensen die er nog niet geweest waren. Ik heb daar behoorlijk veel cliënten en een stoelmassage-opdracht bij een kapsalon aan overgehouden. Naast de op vakantie gaande meute, is er in de zomervakantie ook een grote groep mensen die buiten de schoolvakanties weggaan. De grijze golf waarmee de campings in het buitenland overspoeld worden na eind augustus, is in juli en augustus gewoon in Nederland. Kijk eens of deze doelgroep bij jou past en laat jezelf zien op plaatsen waar deze mensen rondlopen. Zoals je hierboven leest, kan er voldoende werk zijn om de rustige zomerperiode te overbruggen. Belangrijk hierbij is dat je erop voorbereid bent en duidelijk communiceert dat je ruimte in je agenda hebt. Om deze tips door te kunnen voeren, zou je in de voorafgaande winter en het voorjaar al kunnen onderzoeken hoe je de zomerperiode gaat inplannen en waar je het werk vandaan kunt halen. Hoe eerder je de contacten legt en de zaadjes plant, hoe voller je agenda in de zomer is. Jezelf motiveren Als zelfstandig professional en ondernemer moet je hierop dus voorbereid zijn, om niet teveel inkomstenderving te hebben en je doelstellingen te kunnen halen. Daarnaast blijkt het voor veel collega-ondernemers, inclusief mijzelf, lastig om gemotiveerd te blijven om werkzaamheden naast de cliëntafspraken in de praktijk te blijven volhouden. Het lijkt alsof zaken als administratie en marketing in een periode waarin het al druk is, veel gemakkelijker gedaan worden. Dit is een punt waarmee ik behoorlijk geworsteld heb de afgelopen weken, door mijn niet-zo-handige planning. Ik zit maar te staren naar een lijstje met taken die ik eigenlijk nog af wil hebben voor mijn vakantie, maar de zin is er niet. Ondertussen is er ook de gedachte dat ik de afgelopen anderhalf jaar al zo hard gewerkt heb, dat ik het ook verdien om meer vrij te zijn dan ik gewend ben en mezelf normaalgesproken gun. Ik hobbel tussen de gedachte Aan het werk! aan de ene kant en het vertrouwen dat ik het toch allemaal wel af krijg, aan de andere kant. En grappig genoeg de zin om er dit artikel over te schrijven, is er wel! Toch nog een actiepuntje van mijn lijstje afgevinkt Tien maanden Een oplossing voor dit hele probleem kan ook zijn: je financiële doelstellingen halen in tien maanden in plaats van verdeeld over twaalf maanden. Dan kun je gewoon zes weken vrij zijn in de zomervakantie en met kerst ook nog eens twee. Praktijkhouders met schoolgaande kinderen berekenen hun aantal vereiste afspraken per week meestal op basis van 40 werkbare weken. Dan hebben ze zichzelf alle schoolvakanties vrij gegund en nog een beetje ziekte ingecalculeerd. Afhankelijk van jouw minimale financiële inkomstenplaatje is de kans wel groot dat je dan heel hard moet werken in die 40 weken. Reken het voor jezelf maar eens uit. Voor mensen (zoals ondergetekende) die workaholic zijn en/of het vreselijk onprettig vinden om zich te vervelen, kan deze oplossing wel een behoorlijke uitdaging zijn! Mijn agenda is de afgelopen weken toch nog behoorlijk gevuld geweest met declarabel werk, dus over inkomsten mag ik niet klagen. Weliswaar ontving ik minder cliënten in mijn praktijk, des te meer collega-ondernemers die individueel getraind en gecoacht wilden worden. Blijkbaar nemen ze in deze periode zelf de tijd om hun ondernemersvaardigheden te ontwikkelen, zodat ze fris aan een nieuw seizoen kunnen beginnen. Eigenlijk had dit artikel natuurlijk al vóór de zomer in de Message kunnen staan, ware het niet dat ik toen de inspiratie niet had om dit te schrijven. Neem de inhoud maar mee in je achterhoofd naar de winterperiode, zodat je dan alvast kunt onderzoeken met welke activiteiten je jouw praktijk de volgende zomer gaat vullen. Reageren? info@bms-belangenvereniging.nl BMS MESSAGE

8

9 Boekbespreking Alternatief bekeken Jin Shin Jyutsu De Jin Shin Jyutsu fysio-filosofie is al eeuwenoud. Omdat de kennis van generatie op generatie mondeling werd overgedragen is deze echter lange tijd in vergetelheid geraakt. Begin 1900 werd Jin Shin Jyutsu herontdekt door de Japanse meester Jiro Murai. Nadat hij een levensbedreigende ziekte te boven was gekomen, besteedde meester Murai de rest van zijn leven aan de verdere ontwikkeling van Jin Shin Jyutsu. Zijn opgedane kennis is vervolgens in 1950 aan de Amerikaanse Mary Burmeister doorgegeven. Mary begon in het begin van de zestiger jaren met het onderwijzen van Jin Shin Yjutsu en tegenwoordig zijn er in de hele wereld duizenden leerlingen. Evenwicht Jin Shin Jyutsu brengt evenwicht in de lichaamsenergieën. Dit stimuleert optimale gezondheid en het zich goed voelen en vergemakkelijkt onze eigen diepgaande helende kwaliteit. Het is een waardevolle aanvulling op de conventionele geneeskunst en ontspant en vermindert de effecten van stress. Jin Shin Jyutsu maakt gebruik van de aan elke kant van het lichaam aanwezige zesentwintig veiligheidsenergiesloten langs de energiebanen in ons lichaam. Wanneer één of meerdere banen geblokkeerd raakt kan de daaruit voortvloeiende stagnatie een kleine verstoring opleveren en uiteindelijk de hele energiestroom in disharmonie brengen. Door diverse energiesloten in een bepaalde combinatie vast te houden kan het lichaam geestelijk, lichamelijk en spiritueel weer in balans worden gebracht. Zelfstudie en zelfhulp Het leren van Jin Shin Jyutsu houdt ook zelfstudie en zelfhulp in. Het proces van ken mijzelf nu leert ons de wijsheid van het lichaam en de interpretatie van de gegeven boodschappen. Deze kennis stelt ons in staat het evenwicht in ons lichaam te herstellen. Jin Shin Jyutsu kan worden toegepast als zelfhulp en ook door een opgeleide beoefenaar. Een Jin Shin Jyutsu-sessie duurt over het algemeen een uur. Het brengt geen massage, geen spierbehandeling, geen medicijngebruik of gebruik van andere substanties met zich mee. Het is een zachtaardige techniek, uitgevoerd door de vingertoppen (op kleding) te plaatsen op aangewezen veiligheidsenergiesloten om de energiestroom te harmoniseren en te herstellen. Dit vergemakkelijkt het loslaten van spanning en stress, opgedaan tijdens het normale dagelijkse leven. Voor hen die zich richten op bestaande stress of onbalans in de gezondheid, of voor degene die actief wil deelnemen aan het in standhouden van de gezondheid, harmonie en het gevoel van zich goed voelen, is de Jin Shin Jyutsu een eenvoudig en krachtig gereedschap dat voor iedereen voorhanden is. De informatie in deze rubriek wordt u ter kennisgeving aangeboden en mag niet worden gezien als een oordeel over de werkzaamheid door de BMS. Hans Kraai jr. Smakelijk portret van een kleurrijke voetballer. Hij was een voetballer van het gemeenste soort, verzoop zijn trainer, ontvoerde zijn voorzitter en veroverde een Engelse serveerster, met wie hij een week later trouwde. Groots was de carrière van Hans Kraay jr. niet, kleurrijk en veelbesproken wel. In het smakelijke portret dat Iwan Tol over hem schreef, vertelt Hans Kraay jr. tientallen anekdotes en biedt hij de lezer vele onthullende en humoristische inkijkjes achter de kleedkamerdeur, zoals zijn ontgroening door Willem van Hanegem, zijn vriendschap met George Best en zijn conflict met Louis van Gaal. Ook laat Kraay jr., die inmiddels trainer en tv-presentator is, zien hoe het er écht aan toegaat achter de schermen bij Voetbal International. Iwan Tol (1973) is sportjournalist bij De Pers. Van zijn hand verschenen eerder Eindbestemming Zanderij en Drama in het Lenin-stadion. Type Paperback Auteur(s) I. Tol Uitgever Nieuw Amsterdam ISBN Pagina s 159 Prijs E 14,95 BMS MESSAGE

10 Ingezonden Hoofd, schouders en voeten Wim Donders is coach en trainer in gespreksvoering. Over dat laatste onderwerp publiceerde hij twee boeken. Wim begeleidt mensen die vragen hebben over hun leven of hun werk met gesprekken en met reiki. Omdat hij in zijn werk met reiki pijn kon waarnemen bij de cliënt, wilde hij daar meer over weten. Hij haalde zijn diploma sportmassage en volgt momenteel de opleiding massagetherapie. Soms duurt het even voordat ik er bij een cliënt achter kom wat er aan de hand is. In het juninummer van de Message schreef ik over Veerle in mijn artikel 'Hoe zit het met de keten?' Met haar had ik een half jaar lang wekelijks gesprekken van twee uur waarbij ik ook werkte met massage of met reiki. Soms kom ik sneller tot de kern en wordt de klacht in een kortere tijd verholpen. Mijn record staat op vijf minuten bij Erik in de kleedkamer van het zwembad. INGEZONDEN Wim Donders Elke woensdagavond loop ik met een klein groepje collega s hard in de omgeving van de Fontys Sporthogeschool in Tilburg. Na afloop trek ik als cooling-down een paar baantjes in het zwembad van de Hogeschool. Dat is dan open voor personeel en studenten van Fontys en van de Universiteit van Tilburg. Ik tref daar elke woensdag Erik. Hij is begin twintig en student bedrijfseconomie aan de universiteit. Hij traint voor regionale en soms landelijke wedstrijden. Als ik één baantje zwem, doet hij er in diezelfde tijd minimaal twee. We lopen na het zwemmen samen naar de douche en ik vraag hem onderweg hoe het gaat met zijn training. Het antwoord is: Goed, maar ik heb de afgelopen twee weken wel hoofdpijn en ik weet niet hoe het komt. Denken Ik ben zelfs in mijn vrije tijd coach en ik ben benieuwd wat er speelt bij Erik. Ik heb regelmatig cliënten van hoofdpijn afgeholpen en ik heb daarbij een patroon ontdekt van verschijnselen. Hoofdpijn is vaak een teken van teveel energie in het hoofd als gevolg van piekeren. Dat gaat samen met een gespannen nek en schouders. Energie wordt daar tegengehouden. Het gevolg is dat er te weinig energie is voor de extremiteiten en dat resulteert in koude handen en vooral koude voeten. Die verschijnselen hangen samen. Het is een keten en het piekeren is de primaire bron in de keten. Onder de douche vraag ik hem of hij de laatste twee weken meer piekert. Hij geeft als antwoord: Ik denk van niet. Dat is een symptomatisch antwoord. Hij ontkent mijn vraag, maar zijn taalgebruik wijst op het rationele in zijn persoon. Ik geef Erik die observatie. Ik leg kort uit waar het op kan slaan en geef als illustratie het voorval van een student die jaren geleden na de les tegen me zei: Ik denk dat ik rationeel ben. Mijn antwoord was: Ik denk het ook. Onderzoek Ondertussen heb ik gezien dat de grote teen van Erik los staat van de vier andere tenen, rechts nog meer dan links. Mijn diploma tenenleeskunde komt me nu van pas. De grote teen is de communicatieteen. Als die teen los staat van de andere, betekent het dat er een hiaat zit tussen de energie van de vier kleine tenen en de grote teen. BMS MESSAGE 10

11 Het duurt dus even voordat Erik communiceert over processen die bij hem spelen. Dat kan slaan op piekeren. Het kan ook slaan op het ontkennen daarvan. Want als interne processen meer tijd nodig hebben, duurt het dus ook even voordat de betrokken persoon in de gaten heeft dat hij piekert. Ik ga volgens mijn eigen theorie naar de volgende stap in de keten en vraag Erik of hij last heeft van zijn schouders of nek. Ook dat is niet het geval, zegt hij. Erik is een getrainde atleet en de spieren bij zijn nek, schouder en bovenarm zijn goed geproportioneerd. Ik probeer de laatste stap en vraag of hij last heeft van koude voeten. Ook dat wordt ontkend. Hij staat nu ook onder een warme douche. Zou mijn theorie deze keer niet opgaan? Behandeling We lopen de kleedkamer binnen en hij informeert naar de achtergrond van mijn vragen. Ik leg het kort uit en vraag hem of ik zijn schouders mag voelen. Hij heeft er geen bezwaar tegen. Hij heeft kabels van spieren, die in eerste instantie stevig en soepel aanvoelen. Maar als ik wat dieper masseer, zit daar een gespannen onderlaag die ook pijnlijk aanvoelt voor Erik. Hij kan het hebben, geeft hij aan op mijn vraag daarover. Terwijl ik aan het masseren ben, gaat het gesprek verder. Erik vertelt dat hij inderdaad in bed merkt dat hij regelmatig koude voeten heeft. Hij vertelt ook over zijn studie. Hij rondt de bacheloropleiding dit schooljaar af en twijfelt over de masteropleiding. Het liefst wil hij eerst een stage doen, maar dan zou hij zijn bachelorsdiploma beter uit kunnen stellen. Anders gaat de stage van de masterstudietijd af en wordt die vervolgstudie behoorlijk duur. Hij zit daar de laatste twee weken flink over na te denken. Als ik hem herinner aan zijn mededeling dat hij de laatste twee weken hoofdpijn heeft, ziet hij het mogelijke verband. Mijn theorie lijkt toch te kloppen: hij piekert, zijn schouder blokkeert de energie en zijn voeten zijn koud. De massage heeft hooguit drie minuten geduurd. Zijn schouder wordt ondertussen goed rood. De doorbloeding is op gang gekomen. En Erik geeft aan dat zijn hoofdpijn over is! Hij staat verbaasd over de samenhang van alles. Zou de hoofdpijn toch met zijn piekeren over die stage te maken kunnen hebben? Misschien moet hij eens naar een studiebegeleider op de universiteit om uit te zoeken hoe hij stage kan lopen zonder studievertraging. Ik wil volgende week graag horen hoe de uitkomst is van dat gesprek en ook hoe het hem vergaan is met de hoofdpijn en met zijn schouder en voeten. Ik geef aan dat er garantie op de behandeling staat. Hij mag bij me langskomen als klachten aanhouden. Resultaat Een week later tref ik Erik op dezelfde plek. Hij is een paar dagen ziek geweest, maar dat heeft niets te maken met vorige week woensdag, zegt hij. Hij weet ondertussen hoe hij zijn studie in zal richten zonder hoge kosten. Hij heeft geen hoofdpijn meer gehad en opvallend warme voeten. De behandeling van vorige week heeft volgens hem iets op gang gezet. En daarna verontschuldigt hij zich, want hij wil naar het voetballen op de TV: tot volgende week! en weg is Erik. Link Reageren? Boekbespreking Gijp Als eindredacteur van het televisieprogramma Voetbal International maakte journalist Michel van Egmond de opkomst, neergang en wederopstanding van media-fenomeen René van der Gijp van nabij mee. Tussendoor aten ze wekelijks een uitsmijter en namen samen het leven door. In deze bundel krijgt de lezer een impressie van de meest bewogen periode in het bestaan van René van der Gijp en leert gaandeweg ook de andere kant kennen van Nederlands vrolijkste voetbalanalist. Gijp is een intiem portret van een unieke persoonlijkheid in de Nederlandse voetbalwereld. Met aandacht voor zijn spelerscarrière, zijn jeugd, zijn televisieloopbaan, zijn levensvisie en z n beste anekdotes. Type Paperback Auteur(s) M. van Egmont Uitgever Buitenspelers ISBN Pagina s 300 Prijs E 19,95 Een registerpodoloog kan helpen bij o.a.: Voorvoetklachten Hielklachten Zenuwklachten Teenafwijkingen Voetdeformaties Houdingsklachten Voetklachten bij kinderen Treffers podologie, praktijk voor registerpodologie Medisch centrum de Zorgmolen Poldermolen TH Papendrecht Tel.: (078) info@trefferspodologie.nl 11 BMS MESSAGE

12 MASSAGEVAKBEURS ENTREE KORTING VOOR MESSAGE LEZERS MESSAGE18 en u betaalt 10,20 in plaats van 15,-! Openingstijden: Beurs Locatie: Vrijdag 12 & zaterdag 13 april 2013 LOCATIE: Euretco HOEVELAKEN Voor meer info over deelname aan de beurs als exposant of bezoeker en over de mogelijkheden voor het geven of volgen van een workshop of lezing, verwijzen wij graag naar onze site T info@sooner.nl

13 Sportpsychologie Sportpsychologie op de behandeltafel Sportpsycholoog, bewegingswetenschapper & sportpodoloog Petra de Munck combineert haar kennis met haar passie. Sport en het begeleiden van sporters om het maximale uit de sportbeleving te halen is waar haar hart ligt. Petra is bezig haar accreditatie bij de VSPN te behalen om daarna haar eigen praktijk voor sportpsychologie op te kunnen zetten. Tot die tijd deelt zij graag haar kennis met mensen met eenzelfde passie voor sport. Werkzaam als bewegingswetenschapper en sportpodoloog heeft zij dagelijks te maken met het leed dat blessure heet. Ja, sportpsychologie op de behandeltafel. Aan de mentale kant van sport wordt steeds meer aandacht besteed. Niet alleen door de Nederlandse Olympiërs in Londen, maar op alle niveaus en in alle sporten is men steeds meer bezig met de mentale aspecten van de sport. Grote kans dat je sporters op de behandeltafel tegenkomt die hier ook actief mee bezig zijn. Sterker nog, misschien liggen ze wel te visualiseren tijdens jouw behandeling. SPORTPSYCHOLOGIE Petra de Munck Geen reden tot paniek, dit is een heel normale en verstandige manier om je voor te bereiden op een sportprestatie. Visualiseren is een mentale vaardigheid waarbij een sporter mentale voorstellingen maakt van bijvoorbeeld verschillende scenario s van een wedstrijd, om zo op iedere situatie goed voorbereid te zijn. Deze visualisaties zijn eigenlijk een soort dromen die volledig onder jouw controle staan (anders dan dromen die je in je slaap overkomen), jij bepaalt hoe ze verlopen en hoe jij reageert in de verschillende situaties. De sporter probeert zo veel mogelijk zintuigen bij deze visualisaties te betrekken: Hoe ruikt de kleedkamer als ik er binnen stap? Wat hoor ik als ik de bal raak? Hoe voelt dat in mijn been? Waar richt ik mijn aandacht op vlak voordat ik start? Deze mentale vaardigheid wordt niet alleen toegepast om de speler zich te laten voorbe- reiden op een wedstrijd, maar ook bijvoorbeeld om te ontspannen, ter vergroting van het zelfvertrouwen, of ter bevordering van het herstel van een blessure. Wanneer iemand in staat is goed te visualiseren, is het mogelijk om te trainen in gedachten. Niet alleen de technische en tactische vaardigheden kan men met behulp van visualisatie trainen, maar ook de fysieke uitvoering van bewegingen. Uit onderzoek is gebleken dat tijdens de visualisaties van topsporters, dezelfde schema s in de hersenen worden geactiveerd als die gebruikt worden om een beweging daadwerkelijk uit te voeren. Daarbij vindt dezelfde spieractivatie plaats als bij de echte uitvoering van die beweging, maar dan op een verlaagd niveau. De neuronen sturen dus dezelfde opdracht naar de spieren, alleen in mindere mate, waardoor je de spier niet daadwerkelijk ziet contraheren, maar deze weldegelijk het signaal ontvangt en verwerkt. Op deze manier zou men dus vanuit het ziekenhuisbed al beginnen aan het herstel van een blessure. Veel sporters geven aan erg veel baat te hebben gehad bij het toepassen van deze mentale vaardigheid. 13 BMS MESSAGE

14 Sportpsychologie & blessures Bovenstaand onderwerp is slechts één van de mentale vaardigheden waar sporters baat bij kunnen hebben. Maar er zijn ook vaardigheden en een hele hoop kennis vanuit de sportpsychologie waar sportmasseurs en sporttherapeuten voordeel uit halen. Voor alle begeleiders van sporters is het essentieel dat zij kennis maken met wat sportpsychologie inhoudt, wat mentale vaardigheden zijn, hoe je motivatie het best kunt ontwikkelen, hoe je het zelfvertrouwen van een sporter vergroot en hoe je zelf kunt profiteren van het bewustzijn van mentale aspecten van prestaties. Een interessant onderdeel van de sportpsychologie voor de sportmasseur zijn de mentale aspecten van blessures. Zowel bij het ontstaan van blessures, als het herstel ervan en de terugkeer daarna spelen er verschillende psychologische factoren. Vanuit het stressblessuremodel van Williams en Andersen (1998) wordt verklaard dat een blessure kan ontstaan als gevolg van verhoogde stress. Die stress kan voortkomen uit verschillende vlakken. Angst (voor blessures) verhoogd bijvoorbeeld de kans op blessures doordat het vaak gepaard gaat met verhoogde spierspanning, vermoeidheid en een verminderde coördinatie. Of wanneer er verschillende stressoren aanwezig zijn in iemands leven buiten het sportveld (bijv: ouders in scheiding, drukke periode op werk) dan is diegene vatbaarder voor een blessure dan iemand die volledig ontspannen stressvrij op het veld staat. Stress zorgt er namelijk voor dat je sneller afgeleid bent en minder geconcentreerd bent, wat als gevolg kan hebben dat je net even te laat reageert als je een tegenstander op je enkels af ziet vliegen. Dit is iets waar een coach rekening mee kan houden door spelers die het thuis, op school, of op het werk even wat zwaarder hebben, niet ook nog eens op het veld af te gaan beulen, maar hen juist even die welverdiende ontspanning door sport te gunnen. Herstel van blessures Mocht de preventie van een blessure niet geslaagd zijn, dan is het aan het team van begeleiders en de sporter zelf om er voor te zorgen dat de sporter, zo snel en zo goed mogelijk, volledig herstelt. Ook hierin spelen psychologische factoren weer een rol. Iedere sporter zal een reactie op het ontstaan van een blessure hebben. Die reacties kunnen echter wijd uiteenlopen, variërend van een slachtofferrol ( Waarom ik? ) tot een zeer positieve instelling ( Kom maar op, ik zal er alles aan doen om snel weer sterker te worden ). De ernst van deze reactie is voornamelijk afhankelijk van persoonlijke en situationele factoren. Deze reacties vragen om een passende reactie van het team van begeleiders. Zo werkt het bijvoorbeeld heel erg motiverend om in het herstel gebruik te maken van het stellen van realistische, korte en lange termijn doelen. Het is goed om dit ook nog eens meetbaar te maken, zodat een sporter zijn vooruitgang ook kan letterlijk kan zien ( vorige week kon ik 10 kniebuigingen, nu kan ik er al 20 zonder pijn! ). Het verhogen van het gevoel van controle te hebben over de revalidatie, verbetert het herstelproces. Dit geeft de sporter zelfvertrouwen en maakt het herstelproces draaglijker. Ook heeft de sporter letterlijk een doel om aan te werken, in plaats van thuis op de bank te moeten zitten wachten tot het genezen is. Als er namelijk iets is wat sporters niet kunnen is het wel stil zitten en wachten! Mentale vaardigheden Het stellen van doelen is een mentale vaardigheid die een sporter op verschillende vlakken in kan zetten. Goed voor het zelfvertrouwen, de motivatie én het versnelt het leerproces. Een sportpsycholoog kan de sporter dit aanleren, maar ook een coach kan er voor zorgen dat er meer taak- en doelgericht wordt gewerkt aan de sportprestaties. Ook de sporttherapeut kan deze kennis gebruiken om de sporter beter te begeleiden in het herstelproces. Daarnaast zijn er nog vele andere interessante vaardigheden en technieken vanuit de sportpsychologie waardoor een sporttherapeut de sporter nog beter kan begeleiden. Meer weten? Begin 2013 zal er een cursus worden aangeboden voor sporttherapeuten waarin deze kennis vanuit de sportpsychologie aan bod zal komen. Later dat jaar zal deze cursus ook voor sportmasseurs worden aangeboden. Vragen als Wat is nou precies sportpsychologie? Wat doet een sportpsycholoog? Wat zijn de mentale aspecten van een blessure? Hoe ga ik daar in de praktijk mee om? zullen aan de hand van praktijkcasussen aan bod komen in de cursus Mentale aspecten van sportblessures. Reageren? info@bms-belangenvereniging.nl Boekbespreking Sporten met een hartslagmeter Dit boek is geschreven voor recreatieve sporters, voor mensen die sporten voor hun gezondheid en voor wedstrijdsporters die niet direct over een coach beschikken. Het omvat zowel theoretische informatie als praktische trainingsschema s en veel wetenschappelijke en praktische feiten die een atleet nodig heeft om optimaal te kunnen trainen met een hartslagmeter. Behandeld worden de basisprincipes van het trainen met een hartslagmeter bij verschillende sporten zoals lopen, fietsen, inline skaten, hardlopen, circuit training en fitness training. Goed boek met een prima inhoud. Zowel bruikbaar voor de recreatieve sporter als voor de professionele sporter en/of begeleiding hiervan. Tevens duidelijke voorbeelden om in de praktijk mee aan de slag te kunnen. Bevat zwart-witte foto s. Type Paperback Auteur(s) E.R. Burke Uitgever Tirion Uitgevers ISBN Pagina s 152 Prijs E 11,00 BMS MESSAGE 14

15 Ingezonden Cholestorol na de overgang Tijdens mijn vakantie boekte ze een afspraak in de webagenda van de organisatie Care for Women bij mij in. Ik ontvang in mijn mailbox een berichtje met alleen n.a.w. gegevens, dus de hulpvraag is altijd een verrassing. Echter ik ben graag goed voorbereid tijdens mijn afspraken, dus bij thuiskomst heb ik haar maar even gebeld om e.e.a. te bevestigen en om wat informatie vooraf te verkrijgen. INGEZONDEN Karin Schook Ik ben een vrouw op leeftijd en gelukkig kerngezond, ik kom nooit bij een dokter en gebruik ook geen medicijnen en dat wil ik graag zo houden. Nu heb ik gehoord dat jullie ook health checks doen bij vrouwen na de overgang, dus ik zou wel eens willen weten hoe hoog mijn cholesterol en mijn bloedsuikerwaarde zijn. Ik heb namelijk in de Margriet gelezen dat na de overgang je cholesterol stijgt zonder dat je dat merkt en dan kun je zomaar een hart-of herseninfact krijgen. Dat zouden meer mensen moeten doen, want meten is weten en als u de leefstijl op deze wetenschap aanpast kunt u nog jaren gezond blijven was mijn reactie op zoveel verantwoordelijk gedrag. De informatie uit de Margriet is juist en jammer genoeg bij weinig mensen bekend, helaas ook niet bij alle huisartsen. Cholesterol Cholesterol is een vetachtige, onmisbare stof die het lichaam nodig heeft als bouwstof voor lichaamscellen en hormonen. Na de overgang neemt de hoeveelheid hormonen bij vrouwen drastisch af. Er blijft dus een deel van het cholesterol werkloos over in het bloed. LDL (het slechte cholesterol) hecht zich aan de binnenkant van de slagaders en kan verstoppingen veroorzaken, waardoor infarcten ontstaan. HDL (het goede cholesterol) verwijdert het te veel uit de vaatwanden. Schoonheidssalon Care for Women-praktijk Zwangerschapscursussen U kunt in mijn praktijk terecht voor schoonheidsbehandelingen. Tevens help ik vrouwen met hormoonproblemen door bijv. de overgang. Daarnaast organiseer ik zwangerschapscursussen, zodat vrouwen goed voorbereid kunnen bevallen. Bel gerust voor meer informatie: Schoonheidssalon: Care for Women: Karin Schook is verpleegkundige en schoonheidsspecialiste. In haar praktijk combineert ze beide beroepen: "Ik zorg voor vrouwen aan de binnen- en aan de buitenkant. Dit doe ik door het geven van uitleg en advies over hormoonschommelingen en anticonceptie keuzes." Karin organiseert daarnaast zwangerschapscursussen en geeft ontspannende massages. Het is dus van belang dat vrouwen na de overgang jaarlijks hun cholesterol laten bepalen, niet alleen het totale cholesterol maar ook het LDL en HDL, zodat ze weten wat er aan de binnenkant van hun bloedvaten gebeurt. Het stijgen van cholesterolwaardes, voel je niet, ruik je niet en proef je niet, je merkt het pas als je klachten krijgt. Voor de mevrouw uit de webagenda was de preventieve health check helaas te laat. Vanmorgen belde haar echtgenoot de afspraak af, afgelopen weekend is ze opgenomen in het ziekenhuis met een herseninfarct. De restschade lijkt mee te vallen, ze kan niet zo goed meer praten en is de kracht uit één arm kwijt. De hele dag heb ik aan haar moeten denken, zo jammer dat ze nooit eens eerder voor een APK-keuring bij mij of één van mijn collega s is geweest. Ik kan nu niets anders meer doen dan dit verhaal opschrijven, in de hoop dat deze kennis door jullie wordt verspreid. Link Reageren? info@bms-belangenvereniging.nl 15 BMS MESSAGE

16 Boekbespreking Sport en sex Op het kruispunt van cultuurgeschiedenis, psychologie, sociologie, geneeskunde, poëzie en sportjournalistiek onderzoekt seksuoloog en uroloog Mels van Driel in dit boek het verband tussen seks en sport. De meeste aandacht wordt besteed aan schaatsen, voetbal, wielrennen, krachten vechtsporten, schaken, autoracen en atletiek, maar ook volleybal en rugby komen aan bod. Van Driel vond bijzondere anekdotes en prachtige gedichten maar ook platte verhalen, nare kwalen, afwijkende seksuele gedragingen en tekenen van gekte. Zijn toon is lichtvoetig en ironisch, maar vooral laconiek: de beste manier om gekkigheid en uitwassen tegemoet te treden. Mels van Driel is als uroloog en seksuoloog verbonden aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. Hij schreef eerder Geheime delen * (over de mannelijke genitaliën) en Met de hand ** (over masturbatie). In dit boek gaat hij op zoek naar de relatie tussen sport en seks. Uiteraard komt de vraag wel of geen seks voor de wedstrijd aan de orde en wordt het befaamde gemengd douchen bij korfbal behandeld. Het boek gaat echter veel verder dan de clichés. Doordat de auteur het begrip seks oprekt tot het uiterste, biedt het plaats aan een bonte verzameling anekdotes, medische weetjes, gedichten, platte roddels en historische beschouwingen, die per sport zijn geordend. Ondanks de achtergrond van de auteur is dit geen (populair-)wetenschappelijk boek. Duiding en een onderliggend idee ontbreken grotendeels, maar de lichtvoetige toon en de enorme rijkdom aan invalshoeken en bronnen levert een boeiend en toegankelijk geheel op dat een brede doelgroep, van sportliefhebbers tot sportjournalisten, zal aanspreken. Paperback met enkele zwart-witfoto s. Met register. Type Paperback Auteur(s) M. van Driel Uitgever Arbeiderspers ISBN Pagina s 332 Prijs E 24,95 Adem in... Mindfulness Mindfulness is afkomstig uit het Boeddhisme. In de Boeddhistische traditie wordt mindfulness al 2500 jaar beoefend en toegepast en van leraar op leerling doorgegeven. Mindfulness speelt een rol bij tal van oefeningen. Van de oefeningen aan het begin waarbij mindfulness gecultiveerd wordt, tot aan de toepassing van mindfulness bij de meest geavanceerde oefeningen. ADEM IN... Lianne Speelman De beoefening van mindfulness is in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw naar het westen gekomen toen Boeddhistische leraren naar het westen kwamen. Later ontwikkelde Jon Kabat-Zinn (op basis van zijn ervaring met Boeddhistische meditatie) het Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) programma waardoor mindfulness in bredere kring bekend werd en waarna ook andere methoden en therapieën, waarbij mindfulness een rol speelt, ontwikkeld zijn. Tegenwoordig wordt mindfulness gezien als de basis voor emotionele intelligentie en is er dankzij het neurowetenschappelijk onderzoek door wetenschappers zoals Richard J. Davidson, hoogleraar aan de universiteit van Wisconsin Madison, steeds meer wetenschappelijk bewijs voor de positieve effecten van mindfulness op de hersenen. Op dit moment staat mindfulness in grote belangstelling en wordt mindfulness ook in bedrijven, ziekenhuizen en in het onderwijs toegepast. Mindfulness verwijst naar het van moment tot moment zonder oordeel aandachtig aanwezig zijn. Bij mindfulness ben je als deelnemer volledig betrokken en geen buitenstaander, zodat er contact is met de ervaringen die zich voordoen, maar zonder hierbij gevangen te zijn in deze ervaringen. De traditionele beoefening van meditatie in het Boeddhisme leidt tot een toename in het vermogen om mindful aanwezig te zijn. Lianne Speelman is docent en initiatiefnemer van het Ademcentrum. Binnen deze praktijk is zij werkzaam als adem- en ontspanningstherapeut. Beoefening De beoefening van mindfulness kan veel verschillen. Zo is bij het spirituele pad, zoals het Boeddhistische pad, de beoefening van mindfulness intensiever en worden daarnaast ook andere disciplines (zoals ethiek en filosofische studie) beoefend die elkaar versterken. Wat onder mindfulness verstaan wordt kan hierbij ook enigszins verschillen. Dit is echter in principe niet zozeer afhankelijk van de toepassing maar eerder van hoe de therapeut mindfulness interpreteert en uitlegt en/of hoeveel de therapeut mindfulness zelf beoefent. In het algemeen is het belangrijk dat de therapeut zelf mindfulness beoefent omdat mindfulness niet slechts een methode is om een resultaat te verkrijgen maar eerder een manier van zijn is die niet gekend wordt door erover na te denken. In de loop der tijd zijn er verschillende therapieën ontwikkeld die gebruikmaken van mindfulness. Zo zijn onderstaande therapieën ontwikkeld: Mindfulness Based Stress Reduction Mindfulness Based Cognitive Therapy Dialectical behavior therapy Acceptance and commitment therapy Over het algemeen wordt de cliënt hierbij oefeningen gegeven waarbij vanuit mindfulness naar de situatie gekeken wordt en worden de oefeningen gegeven aan personen die deze oefeningen niet eerder beoefend hebben. Bron Reageren? info@bms-belangenvereniging.nl BMS MESSAGE 16

17 ESPO-Register.nl Het voor een ieder vrij toegankelijke ESPO Perimedisch Kwaliteitsregister bevat de namen van behandelaars in de perimedische sector/gezondheidszorg die kundige en kunstige hulpverleners zijn, die hun praktijk serieus nemen, die zich na- en bijscholen en die zich ontwikkelen in hun vak. Kortom mensen die willen en blijven investeren in kwaliteit. Ingeschreven staan in het PKR garandeert een hulpverlener die optimale zorg verleent, met up-to-date kennis, uitstekende competenties en persoonlijke aandacht voor de cliënt. Examen Stichting Perimedische Opleidingen Perimedisch Kwaliteitsregister ESPO Voorzitter Voor veel van onze lezers zal de Examen Stichting Perimedische Opleidingen geen onbekende organisatie zijn. Menig lid heeft zijn/haar studie succevol afgerond met een door de ESPO georganiseerd examen en ook de BMS werkt op een constructieve manier samen met de ESPO. De stichting heeft recentelijk een nieuwe voorzitter mogen verwelkomen, onderstaand stelt hij zich aan uw voor. Mijn naam is Theus van Vliet, ik ben 63 jaar en woon in Ridderkerk. Sinds september 2011 geniet ik van mijn prepensioen en heb ik dus tijd voor nieuwe uitdagingen, zoals bijvoorbeeld het voorzitterschap van de ESPO. Tijdens mijn carrière in het onderwijs (van leerkracht basisonderwijs tot docent Nederlandse taal en taaldidactiek aan de Hogeschool Rotterdam) heb ik mij vaak ook intensief beziggehouden met commissiewerk, bestuursfuncties en examenzaken. Ik ben o.a. een groot aantal jaren examinator en hoofd-examenleider geweest voor HBO-examens SPD/Bedrijfskunde en NT2-examens. Ik mag denk ik zeggen, dat ik op het gebied van onderwijs, besturen en het afnemen van examens veel ervaring heb, maar de perimedische wereld is helemaal nieuw voor mij. Nadat men mij had gevraagd voor deze functie van voorzitter, heb ik mij uitgebreid verdiept in het reilen en zeilen van de ESPO en geconcludeerd, dat de ESPO een stichting is met veel kwaliteiten, mogelijkheden en uitdagingen. Tegelijkertijd had ik het idee, dat ik een goede bijdrage zou kunnen leveren aan een verdere ontwikkeling van de stichting. Daarom heb ik gretig 'ja' gezegd tegen de ESPO. Ik heb de ESPO namelijk in korte tijd leren kennen als een stichting met veel potentie, als een organisatie die anticipeert op de toekomst. Ik wil - samen met de overige bestuursleden en de leden van de Raden van Advies - in de komende periode graag een heldere en transparante visie en missie gaan formuleren voor de toekomst. Het moet voor een ieder duidelijk, transparant en controleerbaar zijn 'waar wij voor staan' en 'waar wij voor gaan'. Samen zullen wij doelen stellen en samen zullen wij een strategie uitstippelen om onze gestelde doelen te halen. Een goede organisatie is de basis! Concreet denk ik dan o.a. aan de volgende doelen: Wij gaan zoeken naar nieuwe perspectieven, uitdagingen en verbeteringen. Wij willen een dynamische, innovatieve stichting zijn, een stichting die gebouwd is op een kwalitatief ijzersterk fundament. Wij gaan ons vooral profileren vanuit onze kwaliteit (kwaliteit moet altijd voorop staan, hoog in ons vaandel). Wij garanderen een constante (bewaking van) kwaliteit, kwaliteit van onze organisatie, kwaliteit van onze examens, kwaliteit van onze afgestuurde kandidaten, kwaliteit van de bij ons aangesloten opleiders/opleidingsinstituten en last but not least kwaliteit van onze examinatoren. Wij gaan onze naamsbekendheid vergroten en werken aan de groei van onze ESPO. Wij willen op hoog niveau meedoen als onafhankelijke examenstichting; wij willen landelijk gezien een belangrijke speler worden. Wij streven ernaar, dat meer opleiders/opleidingsinstituten hun examenkandidaten gaan laten deelnemen aan onze onafhankelijke ESPO-examens en dat meer perimedici zich gaan aanmelden om -na accreditatie- ingeschreven te staan in ons ESPO perimedisch kwaliteitsregister. Kortom, er is werk aan de winkel. Maar, het gaat ons lukken. Ik zie de toekomst van de ESPO met 17 BMS MESSAGE

18 Kalender September 05 Opleiding sporttherapie 07 Cursus MLD: speciale techieken 08 Cursus Medical Taping Concept (MTC) 11 Cursus triggerpoint therapie 12 Opleiding medische kennis HBO-niveau IVS Opleidingen ( 14 Opleiding medische kennis HBO-niveau 15 Workshop chocolademassage 28 Cursus examentraining sportmassage Eerste NVVS ( 29 Cursus stoelmassage 30 Workshop magneetmassage Balans Magneetmassage ( Oktober 02 Opleiding wellness-therapie 03 Opleiding wellness-massage 05 Opleiding lymfetherapie Cursus manuele lymfedrainge module 1 (basis) 06 Cursus Thaise yogamassage 10 Workshop Lomi-Lomi 13 Workshop Hoofdpijn 17 Workshop bamboe-massage 18 Workshop hotstone-massage 28 Workshop magneetmassage Balans Magneetmassage ( 30 Cursus mindfulness-massage 31 Workshop Lomi-Lomi Cursus hotstone-massage Eerste NVVS ( November 01 Cursus kinesiotaping Eerste NVVS ( 07 Workshop stempelmassage (lichaam) 14 Cursus reanimatie/aed Eerste NVVS ( Workshop Indian head-massage 21 Workshop bamboe-massage 22 Cursus stoelmassage Eerste NVVS ( 28 Workshop magneetmassage Balans Magneetmassage ( Overbelasting van het kniegewricht Jumpers knee Het meest kenmerkende overbelastingssyndroom als gevolg van intensieve en specifieke training van de m. quadriceps femoris ontstaat op de distale patellapool (apex patellae). Minder frequent zijn de overbelastingsverschijnselen aan de proximale kant van de patella (basis patellae), langs de mediale of laterale rand (insertie m. vastus medialis, lateralis en het retinaculum patellae) en op de tuberositas tibiae. Als oorzaken voor de jumpers knee (springersknie, apexitis patellae, infrapatellare tendinitis) in de sport worden de volgende factoren genoemd: onvoldoende warming-up onvoldoende trainingsopbouw onvoldoende schokabsorptie onjuiste landingstechniek direct trauma Er is vaak sprake van een te zware training met typische en systematisch repeterende piekbelasting (springen, sprinten, intervalen krachttraining). Vooral excentrische belasting wordt als boosdoener gezien. Het klachtenpatroon is als bij alle andere chronische letsels in verschillende stadia in te delen, waarbij pijn door belasting, ochtendpijn en ochtendstijfheid in toenemende mate aanwezig zijn. Diagnostiek Meestal klaagt de sporter over pijn ter hoogte van de apex patellae bij of na belasting en bij gebogen zit, traplopen en hurken. Soms uitstraling naar mediaal of lateraal, dan wel naar distaal in de pees tot op de aanhechting op de tibia. Er is dan ook drukpijn en/of zwelling op de apex, eventueel ook in de pees en/of de tuberositas tibiae. Soms is er hevige pijn bij het strekken van de knie tegen weerstand. Meestal is er een verkorting van de m. rectus femoris. Bij röntgenonderzoek let men op de hoogstand van de patella (patella alta), peredrupvormige degeneratie of calcificaties. Met echografie wordt de dikte en de continuïteit van de pees, eventueel oedeem of een infiltraat vastgesteld. Men moet zich daarbij realiseren dat vergevorderde degeneratie van de patellapees of de insertie een sterk verminderde belastbaarheid met kans op scheuren inhoudt. Behandeling Gedoseerde rust, ijspakkingen gedurende 20 minuten meermalen per dag (ook in de herstelfase na trainingsbelasting) dient om de ontstekingsverschijnselen te bestrijden. Ter mobilisatie begint men met onbelast oefenen, spierrekken en niet dynamisch belasten tijdens (kracht)trainingsvormen. Kniebuigingen moet men beperken tot maximaal Dit alles binnen de pijngrens. Soms helpt daarbij het gebruik van een patellapeesbandje tijdens sport (alleen indien dat binnen enkele dagen effectief blijkt continueren). Met de patellapeesproef zou kunnen worden vastgesteld of behandeling met een patellapeesbandje zinvol is. Fysiotherapie kan (drie maal per week) worden verstrekt in de vorm van ijsmassage (ook dagelijks thuis), dwarse fricties (alleen niet in het acute stadium), gevolgd door ultrageluid. Soms reageert de patiënt beter op de combinatie van ultrageluid en interferentie (afhankelijk van de actualiteit met breed of smal spectrum). Ter aanvulling instrueert en begeleidt de fysiotherapeut spierversterkende oefeningen van de m. quadriceps (isometrisch t.o.v. de knie, kinetisch t.o.v. de heup of legpress) en rekkingsoefeningen van de m. rectus femoris. Als er sprake is van hardnekkige klachten, die niet goed reageren op conservatieve therapie, kan eventueel gekozen worden voor een injectie of operatief ingrijpen. BMS MESSAGE 18

19 Na het volgen van de opleidingen voetverzorging en sportmassage en diverse specialisaties (bij ondermeer IVS opleidingen, sportcentrum Papendal te Arnhem, de academie voor Podologie en het Utrechts medisch centrum) rondde Gerard Treffers de studie podo-orthesiologie en de specialisaties kinderpodo-orthesiologie en sportpodo-orthesiologie succesvol af. Gerard is lid van de vereniging voor dans- en muziekgeneeskunde, heeft een eigen registerpodologiepraktijk in een medisch centrum, is docent, examinator en opleider van examinatoren en assessoren bij TCI en geeft lezingen door het land. Voetenwerk Een goede sportschoen kiezen, zo makkelijk is dat nog niet Een sportschoen moet vooral functioneel zijn. Functionele eigenschappen zijn die eigenschappen van de schoen, die de functie van het houdings- en bewegingsapparaat beïnvloeden. Tegenwoordig bestaat er voor elke sport een specifieke schoen, zelfs voor darten en wildwaterkanoën! Er bestaat dus behoefte aan veel verschillende soorten sportschoenen. Het gaat te ver om elk type sportschoen apart te behandelen, daarom zal in dit artikel de aandacht beperkt blijven tot schoeisel voor veld, zaal en hardlopen. De diversiteit aan modellen is zeer groot. VOETENWERK Gerard Treffers Het is voor iemand, die zich er niet regelmatig mee bezighoudt, zeer moeilijk een juiste schoenkeuze te maken. Om een verantwoorde keuze te maken, kan men zich laten adviseren door een specialist met verstand van blessures, biomechanica en schoeisel. Wanneer de specialist uitleg kan geven over het advies en de betrokkene zijn of haar mening geeft, komt men tot een schoenkeuze. Altijd zal pas bij het sporten blijken of de keuze een juiste is geweest. Als dit niet het geval is dan kan in veel gevallen met een eenvoudige aanpassing, bijvoorbeeld in de vorm van een wig of hakstukje, de schoen verder geoptimaliseerd worden. Wees bewust van het feit dat verandering van schoen, ook al blijft men bij hetzelfde model, klachten kan provoceren doordat het belastingpatroon altijd iets verandert. Een aantal basiseigenschappen waaraan een sportschoen zou moeten voldoen zijn: Een stevige hielkap, die het hielbeen goed omsluit om te veel kantelingen van de achtervoet in de schoen te stabiliseren. De achtervoet moet torsiestijf zijn ten opzichte van de voorvoet. Het buigpunt van de schoen moet overeenkomen met het buigpunt van de voet. 19 BMS MESSAGE

20 Het liefst tussen de 1,2 en 1,5 cm hogere hak dan voorvoet. Een doorlopende zool. Dit geeft de schoen meer stevigheid. Een onderbroken of geknepen, smalle midzool betekent stabiliteitsverlies ter hoogte van de middenvoet, tenzij dit wordt gecompenseerd door een sterke verbinding tussen voorvoetzool en achtervoetzool. Goede ventilatie. Overmatige zweetproductie geeft meer kans op ontstaan van schimmelinfecties of blaarvorming. Een goed ventilerende schoen geeft minder neiging tot transpiratie. Het standaard binnenzooltje van de huidige sportschoen biedt in de meeste gevallen geen extra steun en heeft slechts een polsterende functie. De bodem van de schoen is verder vlak. De welvingen van de voet kunnen eenvoudig wegzakken. Wanneer dit overmatig gebeurt, kunnen er blessures ontstaan. In dat geval kan men de standaard binnenzool vervangen door een standaard of individueel aangemeten sportsupplement. Veldschoeisel De belangrijkste voorwaarde van veldschoeisel is de optimale grip op het veld gecombineerd met minimale draaiweerstand. Dit wordt verzorgd door het gebruik van een noppenprofiel. De condities van het sportveld kunnen sterk variëren; de veldschoenproducent heeft hier naar behoefte op ingespeeld. Er bestaan vele soorten noppen; vele kleine of weinig grote noppen, lange of korte noppen, studs, randen, spikes, enzovoorts. De multi-noppenschoen Dit type schoen wordt ook wel turf-, gravel- en kunstgrasschoen genoemd. Deze schoen kenmerkt zich door de vele kleine noppen voor maximale houvast op het kunstgrasveld in combinatie met de mogelijkheid de schoen te kunnen roteren bij explosieve wend- en keerbewegingen. Bij te veel grip wordt het risico een gewricht te verdraaien groter. Dankzij de tussenzool wordt schokbelasting gedempt en staat de hak ongeveer 1,2 cm hoger dan de voorvoet. Dat zijn twee eigenschappen die het blessurerisico verkleinen. Vele kunstgrasschoenen hebben echter een brede hielkap, hierdoor heeft het hielbeen veel ruimte om te kantelen. Aangezien het overgrote deel van de kunstgrasschoenen gemaakt zijn voor een mannelijke voet kan dit voor dames een groot nadeel zijn. Het is raadzaam daarop te letten bij de aanschaf van een paar kunstgrasschoenen. Een ondiepe schoen heeft hetzelfde nadeel: het hielbeen wordt niet goed omvat. Voor een voetballer is dit echter een voordeel omdat het de enkel maximale bewegingsvrijheid geeft waardoor de bal beter gecontroleerd kan worden. Een breed zooloppervlak geeft stabiliteit, een nadeel hiervan is dat de schoen zwaarder roteert en rechtop blijft staan wanneer men bijvoorbeeld een sidestep maakt. Een smallere schoen beweegt makkelijker mee, maar staat minder stabiel. De optimale breedte zit er tussenin en is zeer persoonlijk. De sport die beoefend wordt en de aanwezigheid van blessures zijn voor de optimale breedte van groot belang. De multi-noppenschoen wordt op een normaal grasveld gebruikt wanneer comfort meer van belang is dan grip, zoals dat kan gelden voor een scheidsrechter of een trainer. Op bevroren velden of gravelvelden kiezen veel sporters voor de multi-noppenschoen. Verder zoals bekend uiteraard voor het sporten op kunstgras. Bij het golfen wint de multi-noppenschoen terrein op de spikeschoen vanwege het draagcomfort en het behoud van de greens. De klassieke voetbalschoen De overbekende noppenschoen is, wat ontwikkeling betreft, achtergebleven in vergelijking met de andere sportschoenen. De laatste ontwikkelingen betreffen met name de zool en de noppenvorm. Wellicht heeft het te maken met de mentaliteit van de voetballer, die het gevoel met de bal zo optimaal mogelijk wil houden en weinig veranderingen wenst. Een soepele schoen met een flexibele zool voldoet aan deze eisen. Dit type schoen biedt echter weinig steun en de kantelingen van de voet worden gemakkelijk toegelaten. Hieraan gerelateerde klachten zullen eerder worden geprovoceerd en eventueel benodigde mediale steun zal gedeeltelijk met de zool doorbuigen. Zaalschoeisel De zaalschoen, ook wel de indoorschoen genoemd, kent vele variaties. Dit is een logisch gevolg van het grote aantal verschillende sporten, die in de zaal uitgeoefend worden in combinatie met allerlei verschillende vloersoorten. Toch liggen de verschillen van alle typen indoorschoenen niet ver uit elkaar. De voornaamste verschillen betreffen de demping, stijfheid, zooldikte, materiaal van de slijtzool en wel of geen enkelomvattende schoen. Het voordeel van een dunne zool is de stabiliteit en het goede bodemcontact. Dit is van groot belang bij explosieve wend- en keerbewegingen zoals deze voorkomen bij korfbal, handbal en zaalvoetbal. De voetballer kan met dit type zool tevens beter met zijn voet onder de bal komen. De voordelen van een dunne zool gelden met name voor de voorvoet, een hoogteverschil met de hak is te prefereren. Lager bij de vloer staan, gaat al snel ten koste van de demping. Basketballers ervaren dit als een nadeel en hebben behoefte aan meer demping; een Hiel-loos Als een hiel hoger staat dan de voorvoet, ontstaat er een 'afwikkelrol' die stimuleert dat juist de voorvoet bij hogere snelheden in een soort 'tweede versnelling' gaat. Bij hoge snelheden zal de hiel de grond niet raken maar de voorvoet zal in een supinatiestand spanning houden op de plantaire voetspieren. Wanneer er schoenen met een 0-lijn (zonder hak) gedragen worden zullen de plantaire voetspieren juist een hogere voorspanning hebben. Als de voet in een race wél neergezet wordt (bijv. bij het afremmen) worden de krachten erg groot, vaak zelfs té groot, waardoor er eerder blessures ontstaan. Let er wel op dat we hierbij verschil maken tussen de recreant en de topsporter. dikkere zool eventueel aangevuld met een dempingmechanisme kan hierin voorzien. Een grotere bodem-voetafstand vermindert de stabiliteit. Dit effect kan versterkt worden wanneer gebruik wordt gemaakt van een groot luchtkussen, als dempingmechanisme, dat naar alle kanten makkelijk inveert. De demping mag niet ten koste gaan van de stabiliteit. Stabiliteit kan worden verzorgd door een breder zooloppervlak, een kuipvormige bodem en een verstevigd BMS MESSAGE 20