Nuon Clubcompetitie 10 november 2014 Documentnummer: CVB

Transcriptie

1 Nuon Clubcompetitie 10 november 2014 Documentnummer: CVB Voetbalvereniging De Meern p/a Piet Eversdijk Postbus ZJ, De Meern Samenvatting Voetbalvereniging De Meern behoort tot de top vijf van amateurverenigingen in Nederland en beschikt sinds 2005 over een prachtige omvangrijke accommodatie. Door het intensieve gebruik van het sportpark en clubgebouw is het energieverbruik inmiddels opgelopen tot ca kwh stroom en ca m 3 gas per jaar. Om te kunnen besparen op het energieverbruik zijn daarom in de loop van de tijd vrijwel alle denkbare energiebesparende maatregelen onderzocht. Een reeks van meer omvangrijke maatregelen bleek (financieel) niet haalbaar/aantrekkelijk, zie hiervoor hoofdstuk 3. Een gedegen analyse van alle schakels in de keten van het energieverbruik toonde aan dat desondanks veel grotere en kleinere besparende aanpassingen mogelijk zijn. Onze inzending betreft dan ook niet één bepaalde maatregel maar een reeks van aanpassingen, onder het motto vele kleintjes maken (ook) een grote. In hoofdstuk 4 wordt een nadere toelichting gegeven. 1. Aanpassingen luchtbehandeling, o.a. bediening regelcomputer vanaf huisadres en koppeling aan toegangsalarm 2. Verlichting clubgebouw: - toepassen spaarlampen en led lampen - ombouwen armaturen voor meervoudig gebruik - uitschakelen overbodige nachtverlichting - verlichtingen waar nuttig en mogelijk voorzien van een schemerschakelaar en tijdklok - bewegingssensoren: waar mogelijk bewegingssensoren toegepast zodat verlichting na verlaten van ruimtes niet blijft branden. 3. Pomp Het clubgebouw is voorzien van een ringleiding waar warm water doorheen wordt rondgepompt zodat douches snel warm water geven. Het rondpompen van warm water buiten bedrijfsuren is uitgeschakeld door middel van een tijdschakelaar. 4. Computers: besparing op gebruik LCD schermen, DVR recorder voor opname camerabeelden vervangen door zuinig exemplaar. 5. Vervangen apparaten: diepvrieskisten en koelkasten van een ouder type vervangen door energiezuinige exemplaren 6. Koelsysteem kelderbier Door het aanbrengen van een ombouw van het koelsysteem van het kelderbier wordt de warme lucht die door het systeem wordt geproduceerd nu direct naar buiten worden afgevoerd i.p.v. in de aanliggende ruimte, dat tot gevolg had dat de koeling harder moest werken. 7. Prikkels huurcontract In het huurcontract met de pachter van de kantine is opgenomen dat hij via een vast percentage bijdraagt aan de energiekosten van het clubgebouw. Dit prikkelt de pachter tot energiezuinig gebruik van o.a. verlichting en gebruik koelapparatuur 8. Veldverlichting: schakeling veldverlichting zodanig uitgevoerd dat de veldverlichting per half veld gebruikt kan worden. 9. Gasverbruik - zuinigere afstellingen in regelsysteem - tijdschakelaar warmwaterringleiding (scheelt stroom, maar ook wat gas) - temperatuur kleedkamers ingesteld op 18 graden (i.p.v. bij nieuwbouw ingestelde temperatuur van 20 à 21 graden) Prijsvraag Nuon Pagina 1 van 7

2 kwh 1 Voetbalvereniging De Meern Vereniging Voetbalvereniging De Meern uit De Meern heeft ca spelende leden en bijna 400 vrijwilligers. Daarmee hoort de vereniging tot de top vijf van amateurvoetbalverenigingen in Nederland. Het aantal teams is de afgelopen jaren sterk toegenomen tot ruim 120 bij de start van de huidige competitie. Daarvan spelen 108 teams in KNVB competities en de overige teams (kabouters en de jongste F-pupillen) in een onderlinge competitie op zondag. De club heeft zowel een zaterdag- als een zondagafdeling met op beide dagen een vertegenwoordiger in de 1 e klasse. Omdat de velden op zaterdag overbelast zijn vindt momenteel een verschuiving plaats van de laagste pupillenteams naar de zondag. Accommodatie In 2005 is de vereniging verhuisd naar een nieuw sportpark en is een nieuw clubgebouw in gebruik genomen. In 2013 is het clubgebouw uitgebreid met onder andere 5 kleedkamers en een wedstrijdsecretariaat. Het totaal aantal kleedlokalen kwam hiermee op 20 (!). De vloeroppervlakte op de begane grond bedraagt m 2 en op de verdieping 775 m 2. De totale inhoud van het gebouw is m 3. Het sportpark omvat 6 velden, waarvan 5 kunstgrasvelden met veldverlichting. Beheer Binnen de vereniging is de Commissie van Beheer belast met het in stand houden en verbeteren van de accommodatie. Eén van de taken is het beheer van de installaties en het in de hand houden en zo mogelijk terugbrengen van het energieverbruik. In dat kader zijn in de loop van de tijd vele aanpassingen doorgevoerd. 2 Monitoring energieverbruik Vanaf de ingebruikname van het nieuwe sportpark wordt maandelijks het energieverbruik gemeten, uitgesplitst naar clubgebouw en veldverlichting per veld. De informatie wordt verwerkt in kwartaalen jaarrapportages en verstrekt aan het Verenigingsbestuur. Door het nauwkeurig bijhouden van het verbruik worden afwijkingen snel onderkend en kunnen zo nodig maatregelen worden genomen. In onderstaande grafiek is bijvoorbeeld het elektriciteitsverbruik te zien voor de laatste vijf seizoenen, verdeeld over de maanden. Elektriciteitsverbruik clubgebouw jul aug sept okt nov dec jan febr mrt april mei juni e Prijsvraag Nuon Pagina 2 van 7

3 3 Analyse energieverbruikers Aangezien de gebruikelijke energiebesparende mogelijkheden bij de bouw reeds (grotendeels) zijn benut (vloer-, wand- en dakisolatie, dubbel glas etc.) zijn nagenoeg geen grootschalige energiebesparende maatregelen denkbaar. In dit kader zijn o.a. onderzocht en niet aantrekkelijk gebleken: Koude-warmteopslag in de bodem; bij de bouw in 2005 was toepassing hiervan nog niet gebruikelijk. Later hebben we alsnog de mogelijkheden voor toepassing bekeken, doch o.a. door de hoge kosten van benodigde aanpassingen bleek dit financieel niet aantrekkelijk. Zonnecollectoren; nog onlangs hebben we toepassing bekeken en zijn tot de conclusie gekomen dat de benodigde investeringen niet opwegen tegen de te behalen besparingen. Wellicht dat een gunstige uitslag van de onderhavige prijsvraag de toepassing alsnog mogelijk maakt. Sedum dak; problematisch onder andere vanwege dakbelasting en esthetische aspecten. financieel niet haalbaar vanwege de geringe opbrengsten Windmolens; los van esthetische aspecten financieel niet haalbaar. Natuurlijke ventilatie; mechanische ventilatie (deels) vervangen door natuurlijke ventilatie bleek te weinig besparing op te leveren. T5 verlichting; we hebben overwogen alle T8 verlichting te vervangen door T5 verlichting, maar dat bleek financieel niet haalbaar. Door goedkoop zelf T5 adapters uit China te importeren bleek het financiële probleem oplosbaar, maar met deze T5 adapters begaven tlbuizen het voortijdig waardoor het financiële voordeel teniet werd gedaan. Led lampen veldverlichting; bij de aanleg van de veldverlichting op de velden 2 en 3, in 2010, is tevens offerte gevraagd voor de toepassing van Led verlichting. De kosten hiervan bleken erg hoog waardoor de terugverdientijd erg lang zou worden. Tevens stond toepassing van Led lampen op voetbalvelden destijds nog in de kinderschoenen waardoor een goede kwaliteit niet kon worden gegarandeerd. Bij al deze mogelijke maatregelen werkt het tegen ons dat wij grootverbruiker van elektriciteit zijn. Besparingen zijn kwh-uren die onder het laagste belastingtarief vallen waardoor per kwh minder dan 10 cent bespaard wordt. 4 Energiebesparende maatregelen Naast de in hoofdstuk 3 genoemde maatregelen die niet haalbaal bleken hebben we een reeks kleinere aanpassingen doorgevoerd die wel een besparing opleverden, onder het motto vele kleintjes maken (ook) een grote. Een gedegen analyse van alle schakels in de keten van het energieverbruik toonde aan dat veel besparende aanpassingen mogelijk zijn. Bij dit proces bleek de eerder genoemde intensieve monitoring een handig hulpmiddel. Hierna wordt een opsomming gegeven van de doorgevoerde energiebesparende maatregelen: 1. Luchtbehandeling Bij de bouw is op advies van de adviseur installaties in het clubgebouw een luchtbehandelinginstallatie ingebouwd. Door het aanbrengen van een viertal verschillende zones kan de luchtbehandeling worden ingeschakeld voor de delen van het gebouw die op dat moment in gebruik zijn. Via de regelcomputer kan een gebruiksschema worden ingevoerd voor de verschillende ruimtes. De luchtbehandeling is een grote energievreter gebleken en moet daarom kritisch worden gebruikt. De volgende besparende maatregelen zijn getroffen: a) De bediening van de regelcomputer is mogelijk gemaakt via een modem dat bij een lid van de Commissie van Beheer thuis is geïnstalleerd. Dit maakt het mogelijk om snel te reageren op wijzigingen in het gebruik van het clubgebouw. b) Weliswaar kan de luchtbehandeling per zone worden bediend doch dat neemt niet weg dat Prijsvraag Nuon Pagina 3 van 7

4 ook bij gebruik van slechts een deel van de betreffende zone (bijv. enkele kleedlokalen) een volledige zone in werking moet worden gesteld. Bij de uitbreiding van het clubgebouw in 2003 is daarom gekozen voor een systeem waarbij elke ruimte beschikt over een eigen luchtbehandelingunit die reageert op luchtvochtigheid en CO2 gehalte in de ruimte en zodoende alleen werkt bij aanwezigheid in de ruimte. c) De laatste verbetering bestaat er uit dat de werking van de luchtbehandeling is gekoppeld aan het toegangsalarm. Dit heeft als voordeel dat de luchtbehandeling alleen in werking wordt gesteld (c.q. het ingestelde programma volgt) bij aanwezigheid in het gebouw. Bij bijvoorbeeld (algehele) afgelastingen en bij een beperkt middagprogramma op zondagen als het eerste elftal geen thuiswedstrijd speelt wordt bij uitgeschakeld toegangsalarm ook de luchtbehandeling automatisch uitgeschakeld. 2. Verlichting clubgebouw In het ontwerp van het clubgebouw was door de architect voorzien in een achteraf bekeken soms wat overbodige en te uitbundige verlichting. Op basis van een gedegen analyse van alle verlichting konden op diverse plaatsen energiebesparende verbeteringen worden doorgevoerd. O.a. zijn waar mogelijk lampen vervangen door spaarlampen en is het wattage van de lampen teruggebracht. a) Kantineruimtes De in het ontwerp voorziene mogelijkheid tot dimmen van de lampen in de plafondarmaturen van de kantineruimtes is bij de aanbesteding vanwege noodzakelijke bezuinigingen gesneuveld. De vier lampen van 42W per armatuur (dus totaal 168W) konden worden gebruikt per twee of alle vier. Zelfs twee lampen bleken een te fel licht te geven voor normaal gebruik. Het alsnog geschikt maken voor dimmen was erg kostbaar. Dit manco is opgelost door de fittingen in de monturen te vervangen door fittingen die geschikt zijn voor spaarlampen en de per montuur aanwezige vier lampen van 42W te vervangen door lampen van 2 x 18W, 1x 8W en 1x 5W. De lampen zijn in drie combinaties te gebruiken en kunnen worden afgestemd op het gebruik van de ruimtes: - alleen stand 1/3: twee lampen 8W + 5W, samen 13W aan (sfeerverlichting) - alleen stand 2/3: twee lampen van 18W, samen 36W - beide standen aan: maximum van 49W aan (gebruik door bridgeclub) Met een aantal van 18 armaturen levert dit een substantiële besparing op. b) Verlichting hal De lampen in de hal/gang op de verdieping zijn ook aangepast. Van de oorspronkelijk aanwezige vier lampen van 42W per armatuur, die twee aan twee in serie zijn geschakeld, is één serie uitgeschakeld en zijn de lampen vervangen door spaarlampen van 18W, zodat per armatuur nog 36W in gebruik is. Het gaat daarbij om totaal 8 armaturen. c) Led lampen Begin 2011 zijn ruim 100 halogeen lampen van 50W vervangen door LED lampen van 5W (GU10 fitting = 230V, dus zonder trafo; MR16 fitting = 12V, dus met trafo). Het totale vermogen van de oude halogeen lampen bedroeg 5.000W; het totaal vermogen van de nieuwe LED lampen is 500W, een factor 10 minder! Het vervangen van de lampen vereist wel enige kennis en vergt de nodige tijd. Trafo s en bekabeling moesten worden aangepast en dimmers verwijderd. Door een en ander in eigen Prijsvraag Nuon Pagina 4 van 7

5 beheer uit te voeren konden de nodige kosten worden bespaard. d) Buitenverlichting Een aantal armaturen op de buitengevel die 's nachts brandden waren overbodig door straatlantaarns in de directe omgeving. De armaturen zijn daarom uitgeschakeld. e) Nachtverlichting Verlichtingen zijn waar nuttig en mogelijk voorzien van een schemerschakelaar en tijdklok. f) Bewegingssensoren In vrijwel alle publiek toegankelijke ruimtes, zoals de (20) kleedkamers, is de verlichting geschakeld via bewegingssensoren zodat verlichting niet blijft branden als de ruimte verlaten is. Er van uitgaande dat in vele gevallen het uitschakelen van de verlichting wordt vergeten levert dit een besparing op en hoeft ook niet steeds aan het eind van de dag een rondgang te worden gemaakt door het gebouw. 3. Pomp Het clubgebouw is voorzien van een ringleiding waar warm water door wordt rondgepompt zodat douches snel warm water geven. Het rondpompen van warm water buiten bedrijfsuren is uitgeschakeld door middel van een tijdschakelaar. 4. Computers Een relatief onzuinige PC voor het opnemen van camera beelden die 24 uur per dag aan staat is vervangen door een veel zuiniger DVR recorder. Het aansturen van 3 LCD-schermen in hal en kantine wordt gedaan door één PC met 3 video kaarten (in plaats van 3 PC's). 5. Vervangen apparaten Enkele diepvrieskisten en koelkasten van een ouder type zijn, ondanks nog prima functioneren, vervangen door energiezuinige exemplaren. De terugverdientijd, met name van diepvrieskisten, is beperkt tot soms enkele jaren. 6. Koelsysteem kelderbier Door het aanbrengen van een ombouw van het koelsysteem van het kelderbier wordt de warme lucht die door het systeem wordt geproduceerd nu direct naar buiten worden afgevoerd i.p.v. in de aanliggende ruimte, dat tot gevolg had dat de koeling harder moest werken (en eigenlijk zichzelf aan het werk hield: hoe meer koelen, hoe meer warme lucht, hoe meer koeling nodig). 7. Prikkels huurcontract In het huurcontract met de pachter van de kantine is opgenomen dat hij via een vast percentage bijdraagt aan de energiekosten van het clubgebouw. Dit prikkelt de pachter tot energiezuinig gebruik van o.a. verlichting en gebruik koelapparatuur (o.a. beperken van de voorraden in zomerperiode en samenbrengen in één koelkast en één diepvrieskist). 8. Veldverlichting De vereniging beschikt over vijf kunstgrasvelden met verlichting. Daarvan worden vier velden van maandag t/m vrijdag gebruikt voor trainingen en het hoofdveld voor wedstrijden. Vanwege het volle programma s op zaterdag wordt doorgespeeld tot ca uur en wordt in de herfst- en winterperiode gebruik gemaakt van de veldverlichting. In de periode 2005 t/m 2009 is het verbruik van de veldverlichting geleidelijk gestegen tot kwh. Daarna is het verbruik explosief toegenomen tot ca kwh, door de ingebruikname van veldverlichting op het hoofdveld (in 2009) en de velden 2 en 3 (in 2010). Vanaf dat moment neemt het aantal gebruiksuren en daarmee het elektriciteitsverbruik van de veldverlichting nog gestadig toe, met een dip in het afgelopen seizoen als gevolg van het uitvallen van veel trainingen door de aanwezigheid van sneeuw. Inmiddels is het verbruik opgelopen tot ca Wh. Prijsvraag Nuon Pagina 5 van 7

6 Stroomverbruik per voetbalseizoen (kwh) /06 06/07 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 13/14 Energiebesparende maatregel Bij de aanleg van veldverlichting op drie velden is de schakeling zodanig uitgevoerd dat de veldverlichting per half veld gebruikt kan worden. Dit heeft als voordeel dat bij deelgebruik van een veld de verlichting deels kan worden ingeschakeld. 9. Gasverbruik - zuinigere afstellingen in regelsysteem - tijdschakelaar warmwaterringleiding (scheelt stroom, maar ook wat gas) - temperatuur kleedkamers ingesteld op 18 graden (i.p.v. bij nieuwbouw ingestelde temperatuur van 20 à 21 graden) 5 Besparingen Elektriciteitsverbruik clubgebouw Door het zeer intensieve gebruik van de accommodatie is het energieverbruik vrij fors. Ter illustratie is in onderstaande grafiek is het jaarverbruik weergegeven vanaf de ingebruikstelling van het clubgebouw. Na een grillig verloop van het verbruik in de eerste jaren zien we dat het verbruik over de laatste vijf jaar schommelt rond de kwh, met opvallend laag verbruik in het seizoen (wellicht mede als gevolg van het uitvallen van veel trainingen in het winterseizoen). Dat het verbruik, ondanks een steeds intensiever gebruik van het clubgebouw en een uitbreiding in 2013 niet meer toeneemt is het resultaat van een reeks van besparende maatregelen die door de Commissie van Beheer in de loop van de tijd zijn doorgevoerd Elektriciteit (kwh) Prijsvraag Nuon Pagina 6 van 7

7 Gasverbruik clubgebouw Het gasverbruik betreft de verwarming van het gebouw en in mindere mate de opwarming van douchewater. In de loop der jaren wordt het clubgebouw steeds intensiever gebruikt voor trainingen, wedstrijden en activiteiten overdag en in het afgelopen seizoen is tevens de aanbouw in gebruik genomen. In onderstaande grafiek is te zien dat het gasverbruik in de loop van de jaren desondanks niet echt is toegenomen, alhoewel een vergelijking moeilijk is door de invloed van de wisselende buitentemperaturen. Duidelijk is de invloed te zien van de strenge winter in het seizoen en de daarop volgende zachte winter in afgelopen seizoen Gas (m³) Prijsvraag Nuon Pagina 7 van 7