En iedere ochtend zitten Kleine Ezel en mamma Ezel gezellig met zijn tweetjes in de keuken om hun pap te eten. Ook vandaag. Mondje open, doe maar

Transcriptie

1 102 En iedere ochtend zitten Kleine Ezel en mamma Ezel gezellig met zijn tweetjes in de keuken om hun pap te eten. Ook vandaag. Mondje open, doe maar hap, zegt mamma Ezel. Maar alweer zegt Kleine Ezel: Zelf doen, en de pap vliegt door de kamer. Ezeltje toch! moppert mamma Ezel. Speelgoedezel wil ook graag een hapje.

2 Lezen is leuk interview met Rindert Kromhout over Hoera voor Kleine Ezel 103 Rindert Kromhout vindt het belangrijk dat kinderen veel lezen. En dat zegt hij echt niet omdat hij nu zo nodig veel boeken wil verkopen. Lezen is gezellig en het is goed voor de taalontwikkeling. En: Je komt in een wereld van verhalen die iemand verzonnen heeft. Snel een boek pakken dus. De nieuwste van Kromhout misschien? INTERVIEW

3 Kleine Ezel is een kleuter in ezelverpakking 104 Kleine Ezel is een dotje. Veel anders kun je niet concluderen na het lezen van Hoera voor Kleine Ezel, het laatste boek van Rindert Kromhout en illustratrice Annemarie van Haeringen. Het boek is een bundel van eerder verschenen verhalen. Kromhout maakte de teksten iets langer en Van Haeringen maakte een paar extra illustraties. De verhalen zijn herkenbaar en vertederend en heerlijk om voor te lezen. Neem nu het eerste verhaal, Kleine Ezel, waarin het eigenwijze hoofdfiguurtje wil bewijzen dat hij al een grote ezel is. Mamma laat hem zijn gang gaan, maar houdt hem stiekem goed in de gaten. Samen met je kind kun je op iedere bladzijde zoeken waar mamma ezel zich heeft verstopt. Schrijver Rindert Kromhout (53) was zestien toen hij zijn eerste boek aanbood aan een uitgever. Daarna duurde het toch nog zes jaar voor zijn eerste boek verscheen. In 1980 komen drie boekjes voor beginnende lezers uit. Zijn eerste belangrijke boek En Peter was de vlieg verschijnt een jaar later. Kleine Ezel ziet in 2001 het levenslicht in Een grote ezel. Er zullen nog vele ezel-boeken volgen en vrijwel allemaal worden ze bekroond met kinderboekenprijzen, zowel in Nederland als daarbuiten. Eigen verhaal Kromhout wist al vroeg dat hij schrijver wilde worden, maar vraag hem niet waarom. Daar is geen antwoord op, stelt hij. Als kind probeer je van alles. Ik hield van boeken lezen. Ik ontdekte dat het bij mij paste om de verhalen in mijn hoofd op papier te zetten. Ik heb van alles uitgeprobeerd, gedichten, een zwaarmoedige roman, maar ik ontdekte dat ik het liefst vanuit het perspectief van een kind schreef. Van tevoren denk ik nooit dat ik vóór een bepaalde groep ga schrijven. Als ik een boek schrijf vanuit het perspectief van een vierjarige schrijf, dat gaat het over dingen die voor vierjarigen interessant zijn, in een taal die past bij die groep. Dan wordt zo n boek automatisch geschikt voor die leeftijdscategorie. Ik schrijf boeken voor verschillende leeftijden en kruip dan steeds in een ander hoofd. Net zoals acteurs doen bijvoorbeeld. Ik vraag me niet af wat kinderen leuk vinden, ik vraag me af wat kinderen willen vertellen. Het verhaal van mijn boek Soldaten huilen niet gaat over de kring rond Virginia Woolf. Ik móest dat vertellen. Ik dacht: ik zie wel voor wie het wordt. Vorige week is het bekroond in de categorie vanaf twaalf jaar. Als je je afvraagt wat kinderen willen lezen, dan schrijf je niet je eigen verhaal. Dat is niet mijn manier. Dan wordt het allemaal wat vlakker. Kromhout gaat verder: Ik kan me nog heel goed herinneren hoe het was toen ik zeven was. Ik hoop dat iedere volwassene dat heeft. De kleutertijd is een heel geborgen tijd waarop je later verder kan. In mijn boeken maak ik gebruik van die herinneringen. Op zijn 23 e besloot Rindert Kromhout fulltime te gaan schrijven. Hij werkte als kinderboekenrecensent voor de Volkskrant, hij gaf lezingen en werkte als freelancer. Tussen de bedrijven door benaderde hij kinderboekenschrijvers. Of ze nog tips hadden voor een beginnende schrijver. Kromhout zegt nu zelf ook tijd te maken voor serieuze schrijvers in spe. Je moet het ook doorgeven aan de volgende generatie, zegt hij daarover. Zwart schaapje Kleine Ezel werd bij toeval geboren. Kleine Ezel is een kleuter in ezelverpakking, legt de schrijver uit. Annemarie van Haeringen en ik maakten het prentenboek Wat staat daar?. In dat boek komen dieren in alfabetische volgorde langs: aap, bok, cavia, das, ezel... Bij de ezel had Annemarie een tekening gemaakt van een moederezel met een kleuterezeltje in een soort draagzak op haar rug. Ik viel meteen op dat kleine ezeltje, ook al ging het verhaal er niet over. Dáár wilde ik iets over schrijven. Tot op zekere hoogte is Kleine Ezel kleine Rindert, maar er zitten ook veel andere kinderen in. Het verhaal Kleine Ezel en de oppas heb ik meegemaakt als oppas. Dan is Kleine Ezel dus het kind waar ik op gepast heb. Rindert Kromhout werkt alweer meer dan twintig jaar met Annemarie van Haeringen. Hij bedenkt de verhalen, zij de tekeningen. Over en weer inspireren zij elkaar. Zo wilde Van Haeringen graag een zwart schaapje tekenen. We zijn doorgegaan met het alfabet, vertelt Kromhout, en in het volgende boek komen we bij de s. Annemarie wilde een deugniet tekenen. Zo n lekkere viespeuk. Dat werd het zwarte

4 schaapje. De schrijver, op zijn beurt, laat zich beïnvloeden door de sfeer van de tekeningen. Hij werkt nauw samen met drie verschillende illustratoren. Als ik weet wie mijn boek gaat illustreren, dan zie ik de sfeer al voor me. Dat verwerk ik in mijn verhaal. Het volgende boek over Kleine Ezel verschijnt in de loop van volgend jaar. Op dit moment werken Kromhout en Van Haeringen aan een serie ezelboekjes voor kinderen van drie jaar. Het gaat over alledaagse dingen zoals jezelf aankleden en je bordje leegeten, maar we proberen er wel een originele draai aan te geven. Daar ben ik nu hele dagen mee bezig. Ik zit en denk, uiteindelijk komt er iets. Gezellig samen Als auteur vindt Rindert Kromhout het vanzelfsprekend belangrijk dat er veel gelezen wordt. Hij is betrokken bij verschillende leesbevorderingsprojecten. En niet alleen uit eigenbelang. Ik zet me daarvoor in omdat het nu eenmaal erg leuk is om te lezen. Ik geniet van mooie verhalen en mooie tekeningen. Je komt in een wereld van verhalen die iemand verzonnen heeft. Je verbeelding gaat daarmee aan de slag. Dat gebeurt ook als je naar een schilderij kijkt of naar muziek luistert. Dat maakt het leven aangenaam, vind ik. Bovendien hebben kinderen die lezen of voorgelezen worden een taalvoorsprong op kinderen die niet lezen. Daarbij kijken ze over de grenzen van hun eigen leventje heen. Ze krijgen te horen hoe het er bij andere mensen aan toe gaat. Daarom snappen kinderen die veel boeken lezen andere kinderen en culturen beter. En, niet te vergeten, samen lezen is gezellig. Het is een moment van rust, even allemaal samen. Zelf lees ik ook nog kinderboeken, maar alleen nog van schrijvers van wie ik houd zoals Ted van Lieshout, Tonke Dragt, Astrid Lindgren en Paul Biegel. Die kan ik keer op keer weer lezen. Stemmetjes Rindert Kromhout is een ervaren voorlezer. In zijn jonge jaren volgde hij een opleiding tot onderwijzer en nu leest hij ook nog regelmatig met plezier voor, zowel aan kinderen, ouders en studenten. Heeft hij een voorleestip? De belangrijkste tip is: kies een boek waar je zelf van houdt. Dan is het ook leuker om voor te lezen. Verder doet iedereen het op zijn eigen manier. Met of zonder stemmetjes. Ik doe nooit stemmetjes, die mogen kinderen van mij zelf invullen. Als je wilt dat je oudere kind zelf gaat lezen kun je samen aan een boek beginnen en dan op een spannend moment ophouden. Dan wil hij maar wat graag zelf verder lezen. Mijn lievelingsverhaal is Kleine Ezel en jarige Jakkie. Dat lees ik altijd als eerste voor. Het gaat erover dat Kleine Ezel een cadeautje gaat kopen voor Jakkie. Als hij het heeft uitgezocht, wil hij het eigenlijk helemaal niet afgeven. Hij wil het zelf houden. Ik heb dat zelf ook gehad. Het verhaal is zo simpel en universeel. Ik weet niet of het mijn beste verhaal is, het is in elk geval wel mijn liefste. Hoera voor Kleine Ezel In het nieuwste boek van Rindert Kromhout wil Kleine Ezel graag bewijzen dat hij helemaal niet klein is. Dus laat hij zien dat hij zichzelf kan aankleden, dat hij zelf de weg naar huis kan vinden en dat hij helemaal geen oppas nodig heeft als mama een keer weggaat. De drie verhalen - Kleine Ezel, Kleine Ezel en de oppas en Kleine Ezel wil naar pappa verschenen eerder in een kortere versie. Annemarie van Haeringen maakte natuurlijk weer schitterende illustraties bij de verhalen. Hoera voor Klein Ezel wordt uitgegeven door Leopold/Amsterdam en kost s15,- Lees ook eens: Kleine Ezel en jarige Jakkie, Kleine Ezel en het boebeest, Kleine Ezel en de durfal, Kleine Ezel viert kerstfeest of Kleine Ezel en Sinterklaas. 105 INTERVIEW

5 UitgeleZen 106 Voorlezen is gezellig en knus. Maar voorlezen is nog veel meer. Samen een boekje lezen vergroot de woordenschat en is goed voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Bovendien prikkelt het ook nog eens de fantasie. De meeste ouders beginnen pas met voorlezen als hun kind twee is, maar wist je dat je al veel eerder kunt beginnen? Een kind van een jaar is natuurlijk nog niet in staat een echt verhaal te volgen, maar vindt rijmpjes en plaatjes lezen mateloos interessant. Vooral rijm en eindeloze herhaling doen het goed. Dribbel Samen met het lieve hondje Dribbel de kleuren leren is een feest. Van een blauwe donzige vogel tot roze glimmende balletschoentjes. De illustraties zijn groot en herkenbaar en van verschillende materialen gemaakt. Dus ook nog eens lekker om aan te raken. Dribbels eerste kleuren, Eric Hill, Van Holkema & Warendorf, Uitgeverij Unieboek, ISBN Vads Ook als prins doe je meestal gewone kinderdingen: je krijgt soms een krab van de poes, je speelt verstoppertje, je maakt stiekem slingers van het wc-papier en je graaft kuilen in de modder. Maar als prins moet je ook op wuifles en nette brieven leren schrijven. Toch heeft het er veel van weg dat prinsjes net iets stouter en luier zijn dan gewone kinderen. Prins Vads in ieder geval wel. Prins Vads, Ries Moonen & Charlotte Vonk, Uitgeverij Ploegsma, ISBN

6 Feest van herkenning Voor de allerkleinsten is dit een geweldig leuk aanwijs- en zoekboek. In omkaderde tekeningen over twee bladzijden worden zeer herkenbare situaties afgebeeld: de keuken, de supermarkt, de dierentuin, het strand en nog veel. Er valt van alles te bekijken en te ontdekken. En als extraatje is op iedere plaat een eendje verstopt. Je zult zien dat je kind al redelijk wat voorwerpen kent. Als je de leeuw aanwijst is er grote kans dat het brrr zal zeggen en bij de slang zal wellicht een licht sisgeluidje te horen zijn. In de marges staan voorwerpen van de grote plaat afgebeeld met hun naam. Daarom is het boek ook geschikt voor beginnende lezertjes of voor buitenlandse kinderen om Nederlands te leren. De eerste duizend woorden, Heather Amery en Stephen Cartwright, Uitgeverij Holland ISBN: Dikkie Dik Welke peuter wil er nu niet samen met Dikkie Dik tot tien leren tellen? Er valt van alles te tellen: poezenvriendjes, vlinders, vogels en natuurlijk muizen. Ben je bij tien, dan wordt er weer teruggeteld. Eerst zijn er tien poezen, dan verdwijnt er eentje om te gaan schuilen voor de regen. Totdat er uiteindelijk nog een poes over blijft: dat is niemand minder dan Dikkie Dik. Dikkie Dik telt voor tien, Jet Boeke. Uitgeverij Gottmer, ISBN Krokodil Bedtijd, maar o jee, dan ligt er een krokodil onder het bed. Peggie krijgt de schrik van haar leven. Gelukkig blijkt Karel een gezellige lolkrokodil en geen hapgrage griezel. Karel komt uit Krokodillenland, maar is voor straf naar Mensenland gestuurd om duizend kinderen van hun krokodillen-angst af te helpen. Een leuk boek met prachtige prenten voor bange en niet bange kinderen. Er ligt een krokodil onder mijn bed!, Ingrid en Dieter Schubert, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN Berenjacht Zwieperdezwiep! Plenserdeplons! Flapperdeflop! Struikeldestruik Loeierdeloei! Sluiperdesluip! Een echte klassieker: Wij gaan op berenjacht. Drie kinderen gaan met hun vader op berenjacht en beleven allerlei spannende avonturen. Ze trotseren sneeuwstormen, woeste rivieren en naargeestige wouden. En dan, na veel gezwieper, geflapper en gesluip komen ze een echte beer tegen. Help. Wij gaan op berenjacht, Michael Rosen en Helen Oxenbury, Uitgeverij Gottmer, ISBN BOEKEN