EXCURSIE VRIJWILLIGERS NATUUR EN MILIEUTEAM ZATERDAG 24 MEI 2008 BRENNELS BUITEN KRAGGENBURG

Transcriptie

1 EXCURSIE VRIJWILLIGERS NATUUR EN MILIEUTEAM ZATERDAG 24 MEI 2008 BRENNELS BUITEN KRAGGENBURG Stichting Samenwerking Opbouwerk Oud-Zuid (SOOZ)

2 INLEIDING Op zaterdag 24 mei hebben we met een groep van 18 vrijwilligers van de natuur- en milieuteams van de SOOZ de brandnetelkwekerij Brennels in Kraggenburg (Noordoostpolder) bezocht. Regelmatig trekken we met vrijwilligers naar buiten om dergelijke duurzame, natuur- en milieuvriendelijke projecten te bezoeken. Deze uitstapjes zijn niet alleen bedoeld als gebaar van dank naar onze vrijwilligers voor de inzet die zij tonen bij de verschillende projecten die vanuit SOOZ worden georganiseerd, ook dient het een educatief en informatief doel. Er zijn namelijk veel projecten waar er voor de in natuur en milieu geïnteresseerden veel nuttige en zinvolle informatie is te halen die mogelijk ook weer van pas kan komen in ons eigen werk als natuur- en milieuteam. Bovendien blijken de excursies ook zeer motiverend te werken. Veel vrijwilligers kennen elkaar namelijk niet of nauwelijks, omdat zij bij verschillende projecten zijn betrokken en elkaar daardoor niet altijd ontmoeten. Dat geldt zeker ook voor de twee wijkcentra die deel uitmaken van SOOZ, te weten wijkcentrum Zuid-West en wijkcentrum Vondelpark-Concertgebouwbuurt. Voor een deel zijn dit nog steeds gescheiden vrijwilligersgroepen. Het streven is om beide natuuren milieuteams op de langere termijn meer als één grotere groep te beschouwen. WAAROM BRENNELS? Ik ben zeer geïnspireerd door het idealisme van de initiatiefnemers. Het is mooi dat ze hun geld op deze manier gebruiken met een combinatie van milieu en recreatie. Ook de manier waarop ze alles milieubewust hebben gebouwd is erg goed. Verder was de service, bediening en rondleiding prima. (Frits ten Winkel) Waarom er is gekozen voor een excursie naar Brennels heeft niet alleen te maken met het feit dat het duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan, maar ook omdat het een nieuw en innovatief bedrijf is, opgericht door Bob Crebas, de grondlegger van marktplaats.nl en het kringloopbedrijf Het Goed. Over de inhoud van Brennels verderop meer. DUURZAAM ONDERNEMEN Op een stralende zaterdagochtend verzamelden de 18 deelnemers zich in de Achillesstraat bij wijkcentrum Zuid-West om te worden ingedeeld in vier auto s die ons naar Kraggenburg in de Noordoostpolder zouden brengen. De lange rit door de polder liet zien hoe leeg Nederland toch ook soms kan zijn. In Kraggenburg aangekomen worden we in een soort strandpaviljoen aan een kunstmatig aangelegd meertje opgevangen door Martine Musch, woordvoerster van Brennels. Na koffie en gebak krijgen wij van haar een korte bedrijfspresentatie waarna de gelegenheid wordt geboden om vragen te stellen. Brennels blijkt niet zomaar een commercieel bedrijf te zijn, maar het heeft een duidelijke visie op duurzaam ondernemen. Dat heeft alles te maken met initiatiefnemer en eigenaar Bob Crebas. Vanuit dezelfde gedachte van duurzaamheid heeft

3 Voorlichting Wat feiten over Brennels op een rij: Recreatie en ontspanning Natuurbeleving Duin, water, strand- (paviljoen), eilanden, bootjes en kano s, zwemwater Muziek, theater, sport Zonnecollectoren voor warm water Regenwater voor de toiletten Horeca (lokale producten) Promotie van de Noordoostpolder hij destijds de website marktplaats.nl en de keten van kringloopwinkels Het Goed opgericht. Nadat hij enige jaren geleden marktplaats.nl had verkocht besloot hij echter niet op zijn lauweren te gaan rusten, maar besloot een volgende stap te zetten met de oprichting van Brennels. BRANDNETELS VERSUS KATOEN Ik vond het een zeer leuke dag en het was erg gezellig met elkaar. Het was apart om te zien dat het zo ruim was opgezet en er zoveel ruimte was voor recreatie en lekker wandelen. Dat had ik niet verwacht in zo n drooggelegde polder. Ik vraag mij alleen wel af waarom ze in het winkeltje geen brandnetelthee of brandneteltoppen verkopen. Het mooiste van de dag vond ik misschien wel dat Ulfiye zoveel verstand bleek te hebben van eetbare gewassen en kruiden. Zij heeft daar zaterdag veel van geplukt. (Tineke Visser) Brennels is een reactie op de zeer vervuilende en waterverslindende katoenindustrie die met name plaatsvindt in derdewereldlanden. Bij de productie van katoen worden veel bestrijdingsmiddelen en kunstmest gebruikt. Dit alles heeft onder andere tot gevolg gehad dat het Aralmeer in Oezbekistan vrijwel volledig is uitgedroogd en zo goed als dood is. Ofschoon er ook steeds meer biologische katoen wordt verbouwd, beslaat deze slechts 2% van de wereld katoenproductie. Nu is gebleken dat brandnetels een zeer goed alternatief vormen voor katoen. Brennels wil in de conversie van katoen naar brandnetels een belangrijke pioniersrol vervullen en proberen op te boksen tegen het zeer goedkope massaproduct katoen. Martine Musch legt aan de hand van een powerpoint presentatie uit dat Brennels een bedrijf in ontwikkeling is dat de volgende doelstellingen heeft: Teelt en productie van brandnetels ten behoeve van de productie van kleding (16 hectare) Onderzoek en ontwikkeling Kledingcollectie en winkel Recreatie (Brennels Buiten, 32 hectare) DE VOORDELEN VAN BRANDNETELS Wie bij wijze van spreken thuis aan de slag zou willen met brandnetels om daar de vezels van te gebruiken voor het maken kleding komt bedrogen uit. Martine legt namelijk uit dat ze bij Brennels met een speciale brandnetelsoort werken met een roodachtige steel die 2,5-3 meter hoog kan worden. De netel is afkomstig uit Duitsland. Deze netel kenmerkt zich met name door de lange vezel die zeer geschikt is voor de productie van kleding. De cruciale vraag die wordt gesteld is waarom er juist voor brandnetels is gekozen en niet bijvoorbeeld voor vlas. De

4 brandnetel blijkt zeer veel voordelen te hebben: Het heeft een lange, holle vezel die zeer geschikt is voor het maken van kleding, omdat het een isolerende en ademende werking heeft Het is minder slijtagegevoelig Het heeft een goede vochtopname en vochtafdrijving Het heeft weinig tot geen irrigatie nodig Er is een minimale hoeveelheid kunstmest nodig Er zijn geen bestrijdingsmiddelen nodig Van dezelfde plant kan je 7-10 keer oogsten Het vermenigvuldigt zich ondergronds en er is dus geen gevaar voor besmetting voor de boeren in de omgeving EXPERIMENTEREN Zoals gezegd is Brennels een innovatief bedrijf en moeten zij ook nog veel dingen ontdekken. Er zijn weliswaar al op kleine schaal initiatieven, maar Brennels is het eerste grootschalige brandnetelbedrijf van Nederland. Een van de dingen die nog moet worden ontdekt is wat nou precies een goede locatie is voor brandnetels. Het moet in zekere zin nog maar blijken of het gebied in de Noordoostpolder geschikt genoeg is. Daarnaast experimenteert Brennels ook met de teelt van brandnetels in Litouwen en Tsjechië. Verder moet er nog gekeken worden of de bestaande vlasmachines wel geschikt zijn om de brandnetelvezels te verwerken. Die lijken weliswaar wel veel op vlasvezels. Speciale machines voor brandnetels bestaan nog niet. Ook wordt er veel geëxperimenteerd met de productie van kleding. Het is op dit moment nog te duur om kleding voor 100% van brandnetels te maken. Vandaar dat er nu een mengsel van 40% brandnetels en 60% biologisch katoen wordt gebruikt. Vorig jaar was het aandeel van brandnetels nog 30%, dus er is op dit gebied nog genoeg te ontdekken. Het zoeken naar een goede, eigentijdse modelijn en hoe je het product in de markt zet zoals dat heet is een andere uitdaging. Het blijkt dat er een kleine groep van milieubewuste consumenten bestaat die echter niet of weinig geïnteresseerd is in mode en derhalve ook niets koopt. Andersom is er een grote groep modebewuste consumenten die minder geïnteresseerd is in milieu. Toch hebben wij deze dag bewezen dat er wel degelijk milieubewuste consumenten zijn die zijn geïnteresseerd in mode getuige de verschillende vrijwilligers die aan het einde van de excursie een kijkje namen in de Brennels winkel op het terrein. Sommigen van hen schaften zelfs het een en ander aan kleding aan. (zie bijvoorbeeld de foto op de volgende bladzijde) De ontvangst was prima. Ik vind de invalshoek dat er geprobeerd wordt katoen door brandnetels te vervangen omdat katoen ontzettend vervuilend is erg goed en de manier waarop de brandnetels gewonnen worden is verrassend. Wat me wel wat tegenviel was dat de kleding die ze er verkopen toch nog wordt gemengd met katoen. Ook vond ik het wel een beetje jammer dat onze gids aan het einde te weinig tijd had om met ons over het terrein te lopen. Maar alles bij elkaar vond ik het een zeer leerzame en interessante dag. (Harry Kasman:)

5 Ik denk met veel plezier terug aan de excursie naar brandnetelkwekerij Brennels: het was recreatief en educatief. De informatie over de katoenteelt en de wissel die het trekt op het milieu was nieuw voor mij en de informatie over de experimenten met het telen en verwerken van brandnetels boeiend. Er is geen betere manier om kennis te maken met een product dan om het te gebruiken en ik vond de brandnetelsoep lekker. Ook vond ik veel van kleding in de winkel mooi en soms zelfs heel betaalbaar, helaas niets in mijn maat en in mijn kleur en wat mijn portemonnee goedkeurde. Brennels als recreatieoord is nog heel erg nieuw en volgens mij gaat er nog veel ontwikkeld worden. Helaas ligt het niet om de hoek, dichterbij gelegen zou ik zeer waarschijnlijk lid geworden zijn van de vriendenkring. (Nel van der Meer) Ik heb genoten van de dag, de omgeving en de interesses van onze groep. Het was leuk te zien dat er voor iedereen iets was wat zijn of haar speciale aandacht had. De oprichters van Brennels zijn heel bewust bezig met het verbeteren van het milieu en de grondstoffen voor onze textiel. Ze maken nu alleen nog maar kleding, maar als het goed gaat zou het me niets verwonderen als ze in de toekomst ook andere stoffen gaan produceren voor bijvoorbeeld interieur of beddengoed. Ook de omgeving is met veel liefde ontworpen en de bloemen die ik in Zuid-Limburg niet meer vond stonden hier geweldig te pronken. Dit is ook de reden dat ik zoveel bloemen op de gevoelige plaat heb gezet. (Genoveva Eijkman) Kortom, Brennels zal de komende jaren hard op zoek zijn naar hoe de brandnetel aan de man/ vrouw te brengen en uiteraard zal ook internet gezien de achtergrond van oprichter Bob Crebas daar een belangrijke rol in gaan spelen. Ofschoon het bedrijf dus nog volop in ontwikkeling is en de jonge aanplant in het park nog tot wasdom moet komen en er in die zin misschien nog te weinig te zien is, hebben wij volop genoten van de rust, ruimte en de natuur. Het was een lange, warme en inspirerende dag die we afsloten met heerlijke soep en een kopje thee, beiden uiteraard gemaakt van brandnetels. Bart Nooij, natuur- en milieumedewerker SOOZ