Groen gas: motor voor verduurzaming. Het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing

Transcriptie

1 Groen gas: motor voor verduurzaming Het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing

2

3 De potentie van groen gas Nederland draait op gas. Het voorziet voor 43 procent in onze totale energiebehoefte, en 60 procent van al onze elektriciteit wordt opgewekt met behulp van aardgas. Doordat we al een halve eeuw een grote gasproducent zijn, hebben we een perfecte infrastructuur en lopen we voorop in innovatie. Nu onze eigen gasvoorraden afnemen en onze energiebehoeften blijven stijgen, zijn alternatieve energiebronnen essentieel. Een belangrijke duurzame energiebron met ongekend (economisch) potentieel is de productie van groen gas uit biomassa. Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) heeft een gepatenteerde, wereldwijd unieke technologie ontwikkeld om droge biomassa - sloophout, snoeiafval, gemaaid gras - met een zeer hoog rendement en zonder schadelijke milieueffecten om te zetten in groen gas. worden gebruikt voor opwekking van stroom en warmte, als brandstof voor auto s en vrachtwagens en als grondstof voor de chemische industrie. ECN en energie- en afvalnutsbedrijf HVC lopen voorop in de ontwikkeling. In Alkmaar verrijst in 2013 de eerste demonstratie-installatie voor biomassavergassing, genaamd MILENA, die groen gas produceert. De demonstratie-installatie wordt binnen een paar jaar gevolgd door een commerciële installatie met het vermogen van een kleine energiecentrale. Gelijktijdig richten TAQA Energy, HVC, ECN, provincie Noord-Holland en de gemeente Alkmaar het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing op, om marktpartijen en wetenschap te laten profiteren van de technologische vooruitgang en voorop te blijven lopen. Het aandeel van duurzaam groen gas in onze nationale behoefte kan oplopen tot 50 procent in De mogelijkheden van vergassing van biomassa zijn enorm. Groen gas kan In Alkmaar bouwen we de toekomst

4

5 Het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing Het Expertisecentrum biedt ondernemers en kennisontwikkelaars de kans om in een state-of-the-art omgeving innovatie te realiseren op het terrein van biomassavergassing of aanverwante technologieën. Zij kunnen gebruik maken van het facility-center dat in de eerste fase wordt gerealiseerd. Het biedt alle nodige faciliteiten voor onderzoek en ontwikkeling, en bovendien expertise. Innovatie en het marktrijp maken van nieuwe technieken staan hier centraal. Het Expertisecentrum verwezenlijkt innovatie. De vraag naar nieuwe duurzame energietechnologieën groeit met de dag. Dit betekent dat het Expertisecentrum kan rekenen op een brede belangstelling van het publiek en belanghebbenden in binnen- en buitenland. Het centrum wil hierin een maatschappelijke rol vervullen door een bezoekerscentrum te realiseren, met informatieve maar ook strategische en zakelijke doelstellingen. Voor de toekomst vraagt de ontwikkeling van groen gas en de toepassingen ervan om gekwalificeerd en goed opgeleid personeel op alle niveaus: wetenschappers, maar ook bouwers en operators van installaties. In de tweede fase van het Expertisecentrum krijgt daarom de samenwerking met het onderwijs vorm, en daarmee de verbinding van theorie met praktijk. Het Expertisecentrum zoekt daarvoor samenwerking met universiteiten, hogescholen en regionale opleidingsinstituten. Fase 1 de MILENA-vergasser een facility-center met laboratoria en experimentenhal Fase 2 een opleidings- en trainingscentrum een bezoekerscentrum Voedingsbodem voor innovatie

6 Wat biedt het Expertisecentrum? Het faciliteitencentrum van het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing is op dit moment in ontwikkeling. Het Expertisecentrum zoekt partners in die ontwikkeling. Partijen uit bedrijfsleven en onderwijs die voorop willen lopen in groen gas. Partijen die het concept inhoudelijk vorm geven, maar ook partners die deelnemen in de ontwikkeling van het Expertisecentrum zelf. De bundeling van baanbrekende technologie en topexpertise op het gebied van groen gas die het Expertisecentrum biedt is uniek. Wie ervoor kiest om als partner deel te nemen in het Expertisecentrum kan profiteren van de synergie die deze samenwerking oplevert. Innovatie hangt hier in de lucht. Het Expertisecentrum is dé plek om de toekomst van uw bedrijf vorm te geven of nieuw opleidingsaanbod te ontwikkelen. Samen met het Expertisecentrum kunt u experimenten uitvoeren en nieuwe technieken ontwikkelen en demonstreren. Met ondersteuning van deskundige experts. Gecombineerde hoogwaardige faciliteiten zijn direct voor marktpartijen beschikbaar en bieden ondernemers de mogelijkheid om snel, efficiënt en voordelig in te stappen in de innovatie van de toekomst. Geïnteresseerde partijen kunnen kiezen uit drie dienstverleningspakketten, variërend van het huren van ruimte met de basisinfrastructuur tot het inhuren van wetenschappelijke expertise op topniveau. De huidige opzet van het facility-center voorziet in: - een experimentenhal (2000 m 2 ) - verharde buitenruimte (4000 m 2 ) - - laboratoria met state-of-the-art apparatuur kantoren en opslagruimten Het businessmodel voor het Expertisecentrum, waaronder het aanbod en de vergoedingen, wordt de komende tijd verder uitgewerkt. Het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing zorgt ervoor dat de activiteiten van de gebruikers voldoen aan de kaders van de Wet milieubeheer. Gebruikers kunnen snel aan de slag zonder hier zelf achteraan te moeten gaan. Neem contact met ons op voor meer informatie of een oriënterend gesprek. Snel aan de slag zonder rompslomp

7 SUPERIEUR PLUS BASIS Instappen en aan de slag Gebruiken van ruimtes, basisvoorzieningen, vergunningenbeheer, locatie- en Health Safety Environment (HSE) management. Voorop in ontwikkeling Alle faciliteiten van Basis, plus aanhaken op de MILENA-vergasser in de verschillende productiestadia. Topexpertise tot uw dienst Alle faciliteiten van Basis en Plus, plus ondersteuning van technische staf en operators, expertise van ECN en laboratoriumanalyse. Dienstverleningspakketten

8

9 Van biomassa naar groen gas: twee routes Er zijn twee manieren om groen gas te maken: vergisting en vergassing. Vergisting wordt op dit moment al breed toegepast, vooral in de agrarische sector. Bij vergisting zetten bacteriën de organische stoffen van natte biomassa om in groen gas. Doordat natte biomassa beperkt beschikbaar is, zijn de mogelijkheden van vergisting begrensd. Naar verwachting kan Nederland met vergisting maximaal twee miljard kubieke meter groen gas per jaar produceren. Grootschalige vergassing van biomassa kent deze beperking niet, omdat het loont om droge, houtachtige biomassa grootschalig te importeren. ECN heeft de vergassingstechnologie MILENA de afgelopen jaren op laboratoriumschaal ontwikkeld. Deze techniek is nu klaar om de stap naar de markt te maken. Grenzeloze mogelijkheden

10 Het kloppend hart van het Expertisecentrum: MILENA ECN, HVC en TAQA werken samen aan de realisatie van de vergassingsinstallatie MILENA. Deze installatie is een belangrijke stap in het proces van de productie van groen gas op laboratoriumschaal naar het commercieel exploiteren van groen gas. De MILENA zet droge biomassa om in groen gas met een hoog methaangehalte. Bij de omzetting van biomassa naar groen gas haalt MILENA een tot nu toe ongeëvenaard rendement van 70 procent. De techniek is gepatenteerd, wereldwijd uniek en, eenmaal opgeschaald, een innovatief exportproduct. Een speciale reiniger (OLGA) haalt verontreinigingen - met name teer - uit het gas. Het gewonnen groene gas kan vervolgens probleemloos als vervanger van aardgas in vele toepassingen worden gebruikt: voor de opwekking van stroom en warmte, als transportbrandstof voor auto s, vrachtwagens en openbaar vervoer of als grondstof voor de chemische industrie. De MILENA-demonstratievergasser is de kern van het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing. In verschillende stadia van de productie kan het gas uit het systeem worden afgetapt om het te gebruiken voor het ontwikkelen en vervolmaken van innovatieve toepassingen van biomassavergassing. Niet alleen voor de productie van groen gas maar ook voor productie van vloeibare brandstoffen en chemicaliën. Dat biedt unieke kansen voor wetenschap en bedrijfsleven; kansen voor onderzoek en onderwijs, kansen voor innoverende bedrijven. De eerste MILENA-vergasser, waarmee de technologie gedemonstreerd wordt, heeft een vermogen van 12 Megawatt. Naar verwachting zal deze installatie in 2013 in bedrijf worden gesteld. In 2017 volgt een grotere, commerciële vergasser met een vermogen van 50 tot 100 Megawatt. Artist impression van MILENA vergasser Wereldwijd gepatenteerde techniek

11

12 Groengasrotonde van kennis en banen

13 Kanaalweg De Energieregio Noord-Holland Noord De ontwikkeling van het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing is één van de pijlers van de Energieregio Noord-Holland Noord. Partijen als ECN, HVC, TAQA, de provincie Noord-Holland en gemeente Alkmaar hebben zich onder die noemer verenigd om de regio te ontwikkelen als centrum van kennis en werkgelegenheid op het gebied van innovatieve energie, met groen gas als één van de speerpunten. Daarom ondertekenden deze partijen ook de Green Deal Groen Gas, een publiek-private samenwerking met het Rijk om een volledige productieketen voor groen gas te ontwikkelen die aansluit op het bestaande aardgasnet. De Energieregio werkt nauw samen met Energy Valley, de stichting die zich inzet voor het versterken van de positie van Noord-Nederland op het gebied van schone, betrouwbare en innovatieve energie. Locatie Het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing wordt gevestigd op het bedrijventerrein Boekelermeer in Alkmaar, als onderdeel van een toekomstig Energy Innovation Park Alkmaar. Het niveau van de beschikbare en relevante voorzieningen in de directe omgeving is hoog: het warmtenetwerk van HVC, het hogedruk gastransportnet van GTS en het hoogspanningsnetwerk van Tennet zijn hier binnen handbereik. Het Expertisecentrum zal direct naast de snelweg A9 komen te liggen en is uitstekend bereikbaar per auto en openbaar vervoer. Luchthaven Schiphol ligt op circa 30 minuten rijden. Den Helder N9 Martin Luther Kingweg Heilooër Tolweg Alkmaar Oudorp Nieuwe Schermerweg N242 N9 Vondelstraat Koelmalaan Overdie N243 Noordervaart Ommering N242 Zandput Westdijk Heiloo Kanaalweg Boekelermeer N244 A9 Boekelermeer Zuid Westdijk Boekel N203 Rijksweg Westdijk N203 Amsterdam Schiphol

14

15 Initiatiefnemers ECN ontwikkelt kennis en technologie met en voor de markt om de overgang naar een duurzame energiehuishouding mogelijk te maken. ECN is een van de weinige instituten ter wereld die nu al de expertise in huis heeft om groen gas te produceren door vergassing van biomassa met een tot nu toe ongeëvenaard rendement van 70 procent. Provincie Noord-Holland heeft, in samenhang en in samenwerking met Energy Valley, de ambitie voorop te lopen in de verduurzaming van de gasvoorziening. De provincie Noord- Holland levert middels gunstige financieringsconstructies een significante bijdrage aan het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing. TAQA Energy is een wereldwijd energiebedrijf, actief in (onder meer) exploratie en productie van olie en gas en het opwekken van elektriciteit. In Nederland bouwt TAQA door middel van Gasopslag Bergermeer aan de (groen)gasrotonde. Het Nederlandse hoofdkantoor van TAQA is nu nog gevestigd in Den Haag, maar komt naar Alkmaar. HVC energie- en afvalnutsbedrijf is een toonaangevend nutsbedrijf van en voor gemeenten en waterschappen, dat de deelnemende overheden helpt met het realiseren van hun doelstellingen op het gebied van energie en klimaat en afvalen grondstoffen. HVC beschikt over een voortdurende stroom van biomassa. Gemeente Alkmaar heeft de ambitie om bedrijventerrein Boekelermeer te ontwikkelen tot Energy Innovation Park. Meer weten? Neem dan contact op met: Bas Froon Manager Ontwikkelingsbedrijf, TAQA Energy B.V. Telefoon: Bert Rietveld Business Development Biomassavergassing, ECN Telefoon: of foto s: ECN, OLGA Dahlman, CNG Net, istock, SXC

16