Luchtdichtheid, van het ontwerp tot op de werf

Transcriptie

1 Seminarie Duurzaam Bouwen : Luchtdichtheid, van het ontwerp tot op de werf Leefmilieu Brussel Een goede luchtdichtheid verzekeren over de volledige levensduur van het project Benoît Michaux

2 Doelstellingen Technische Voorlichting Proefprocedure Duurzaamheid van luchtdicht bouwen.

3 Een globale strategie Thermische isolatie Luchtdichtheid Ventilatie

4 Beschikbaar op

5

6 Kwantificering van de luchtdichtheid V 50 : lekdebiet doorheen de bouwschil [m³/h] Bron: WTCB

7 Infiltratievoud n 50 Binnenvolume n 50 : Infiltratievoud [1/h] (lekdebiet gedeeld door het binnenvolume van het gebouw) Definitie NBN EN 13829

8 Oppervlaktedoorlaatbaarheid v 50 NABURIG GEBOUW VERLIESOPPERVLAK v 50 : oppervlaktedoorlaatbaarheid [m³/(h.m²)] (lekdebiet in verhouding tot het oppervlak van de bouwschil) Opmerking: v 50 (Definitie PEB) q 50 (NBN EN 13829)

9 Maatregelen door de lokalen Door verschil Twee "conventionele" metingen met en zonder de kleine kamer: Meting Maison1 Garag e Luchtverlies (m³/h) van de kamer = V50 (meting1) V50 (meting 2) Met flowfinder Meting 2 Directe meting metflowfinder: Luchtverlies (m³/h) van de kamer Source: CSTC

10 De rook Kwalitatieve metingen Source: CSTC

11 Kwalitatieve metingen De infrarood camera Source: CSTC

12 Kwalitatieve metingen De infrarood camera Foto zonder Blower door Foto met Blower door

13 Kwalitatieve metingen Ultrageluid

14 Kwalitatieve metingen Ultrageluid

15 Kwalitatieve metingen Ultrageluid

16 Locatie van luchtverlies Vergelijking van de verschillende oplossingen Rook Voordelen Intuïtieve bediening Goedkope apparatuur Nadelen Het gebouw moet in onderdruk zijn, en gesloten. Infrarood camera Ultrageluid Het gebouw moet niet in onderdruk zijn, en niet gesloten. Het gebouw moet in onderdruk zijn, en gesloten. Aandacht voor de voorwaarden en de interpretatie van de resultaten

17 Outputs Kwantitatieve meting Luchtverlies V50 (m³/h) Berekende waarden v50 (m³/(h.m²)) en n50 (vol/h) ELA 10 (cm²) Coëfficiënt n Source: CSTC

18 Voor een meting in EPB-context Norm NBN EN Beschikbaar op Aanvullende specificaties Opgelet: sinds publicatie STS-P 71-3 (2014): verschillende documenten per Gewest Beschikbaar op

19 Voornaamste stappen voor de realisatie van een pressurisatietest Voorbereiding van de test Bepaling van het doel van de test Bepaling van de te meten zone Materieel Vóór zich ter plaatse te begeven Pressurisatietest Voorbereiding van het gebouw (zoeken van de lekken) Uitvoering van de meting Controle van de resultaten Ter plaatse Gebruik van de resultaten Proefrapport Na de test

20 Metingen Bepaling van de te meten zone Te bepalen Door de aanvrager, vóór de test! In overeenstemming met de indeling van het gebouw in het kader van EPB Algemene regel Minimum: EPW- of EPU-volume Maximum: beschermd volume (BV) EPW? EPU? BV? EPW of EPU te meten zone BV

21 Bepaling van de te meten zone: voorbeeld van een woning Eenvoudige woning: EPW = BV = te meten zone AOR BV = EPW = meetzone AOR AOR = aangrenzende onverwarmde ruimte

22 Bepaling van de te meten zone: voorbeeld van appartementen Mogelijkheid 1: meetzone = totaal BV EPW1 EPW2 EPU BV= meetzone

23 Bepaling van de zone: voorbeeld van appartementen Mogelijkheid 1: meetzone 1 = PER 1, zone 2 = PER 2, enz. PER 1 = Zone 1 PER 2 = Zone 2 PEN = Zone

24 Bepaling van de zone: voorbeeld van appartementen Het is niet toegelaten om de aanpalende appartementen te pressuriseren tijdens de test EPW 1 = Zone 1 EPW 2 = Zone 2 EPU = Zone 3

25 Opstelling Ventilator in de deuren geïnstalleerd

26 Opstelling voor grote gebouwen Source: CSTC

27 Opstelling

28 Gevulde leidingen

29 Gesloten toestel Niet strak maken

30 Voorbereiding van het gebouw - Vlaams Gewest (STS-P 71-3)

31

32 Proefrapport Vereiste inhoud: Grafiek resultaten onderdruk overdruk V env C env p n luchtdebiet [m³/h] Drukverschil [Pa]

33 Betrouwbaarheid van de resultaten ISO 9972:2006 correlatiecoëfficiënt 0.98 n-waarde tussen 0.5 en 1 Nota: dit is geen WTCB-meting Ongeldige meting

34 Algemene wanden Luchtdoorlatendheidsmetingen Luchtdoorlatendheidsmeting van een wand in het laboratorium (NBN EN 12114) : Q= C ( P) n C= Luchtdoorlatendheids coëfficiënt (ook genoemd K a met n=1) n hangt af van het type luchtdoorlatendheid voor een homogene wand : n 1 voor een diafragma : n 0.5

35 Voorbeeld van luchtdichtheidsresultaten (DREAM) - 46 wanden - Metingen in overdruk en onderdruk - Initiële metingen en na veroudering - Meer dan 700 proeven

36 Ontwerp van een luchtdichte woning MASSIEVE MUREN Metselwerk Gemetste muren zijn niet luchtdicht!: Porositeit van de blokken Niet volledig gevulde voegen Aansluitingen Keuze van aangepaste materialen Pleisterwerk

37

38 Metselwerk Source: CSTC Source: CSTC Source: CSTC

39 Duurzaamheid? Pleisterwerk Ref C101 C102 C103 C104 C105 Beschrijving Muur metselwerk + pleisterlaag (dikte = 6mm) Muur metselwerk + pleisterlaag (dikte = 17 mm ) Muur metselwerk + pleisterlaag (dikte = 3mm) Muur metselwerk + pleisterlaag (dikte = 4mm) Muur metselwerk + pleisterlaag (dikte = mm ) Bron: DREAM, 201

40 Binnen klei Ref Beschrijving C201 Gemetselde wand met mager beton blok en binnen klei 28 mm C202 Gemetselde wand met mager beton blok en binnen klei 51 mm Step 1: initial test Step 2: Test after moisture variation Step 3: Test after temperature variation Step 4: Test after storm of 400 Pa Step 5: Test after storm of 600 Pa Step 6: Test after storm of 800 Pa Step 7: Test after storm of 1000 Pa Voorkeur klei met een dikte van 3 cm en dikker.

41 Luchtdicht met membraan

42 Luchtdicht membraan Source: CSTC Source: CSTC

43 Luchtdicht membraan Houtskelet met stijfprofiel 140 mm minerale wol, buiten lichte vezelplaat Step 1: initial test Step 2: Test after temperature variation Step 3: Test after moisture variation Step 4: Test after storm of 400 Pa Step 5: Test after storm of 600 Pa Step 6: Test after storm of 800 Pa Step 7: Test after storm of 1000 Pa Ref B 101 B 102 B 103 B 104 B 105 B 106 B 107 Description Membrane type A, in one piece (no joint), stapled, without tape or lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, in one piece (no joint), stapled, with vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with double sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape and staples. And horizontal lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.:2.4x2.4m) Membrane type B, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing (Dim.:2.4x2.4m) B 108 Membrane type A, stapled, horizontal placing, joint made with single sided tape, staples and horizontal lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 109 Membrane type C, stapled + tape, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and horizontal lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 110 Membrane type C, stapled, vertical placing, standing joint made with double sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 111 Membrane type C, stapled, vertical placing, standing joint with glue and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m)

44 Luchtdicht membraan Houtskelet met stijfprofiel 140 mm minerale wol, buiten lichte vezelplaat Q50Pa (m³/h/m²) Wall B111 Step 1 Step 2 Step 3 Step 4 Step 5 Step 6 Step 7 Pressure Suction Step 1: initial test Step 2: Test after temperature variation Step 3: Test after moisture variation Step 4: Test after storm of 400 Pa Step 5: Test after storm of 600 Pa Step 6: Test after storm of 800 Pa Step 7: Test after storm of 1000 Pa Ref B 101 B 102 B 103 B 104 B 105 B 106 B 107 Description Membrane type A, in one piece (no joint), stapled, without tape or lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, in one piece (no joint), stapled, with vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with double sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape and staples. And horizontal lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.:2.4x2.4m) Membrane type B, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing (Dim.:2.4x2.4m) B 108 Membrane type A, stapled, horizontal placing, joint made with single sided tape, staples and horizontal lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 109 Membrane type C, stapled + tape, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and horizontal lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 110 Membrane type C, stapled, vertical placing, standing joint made with double sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 111 Membrane type C, stapled, vertical placing, standing joint with glue and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m)

45 Luchtdicht membraan Houtskelet met stijfprofiel 140 mm minerale wol, buiten lichte vezelplaat Q 50 (m³/h/m²) Ref B 101 B 102 B 103 B 104 B 105 B 106 B 107 Description Membrane type A, in one piece (no joint), stapled, without tape or lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, in one piece (no joint), stapled, with vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with double sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape and staples. And horizontal lathing. (Dim.: 1.2x1.2m) Membrane type A, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.:2.4x2.4m) Membrane type B, stapled, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and vertical lathing (Dim.:2.4x2.4m) B 108 Membrane type A, stapled, horizontal placing, joint made with single sided tape, staples and horizontal lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 109 Membrane type C, stapled + tape, vertical placing, joint made with single sided tape, staples and horizontal lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 110 Membrane type C, stapled, vertical placing, standing joint made with double sided tape, staples and vertical lathing. (Dim.:2.4x2.4m) B 111 Membrane type C, stapled, vertical placing, standing joint with glue and vertical lathing. (Dim.: 1.2x1.2m)

46

47 Source: CSTC Source: CSTC

48 De tape over de nietjes is van essentieel belang Product toepasbaarheid is belangrijk Als windbelasting : Extra latten kunnen nodig zijn Latten loodrecht op de hoofdstructuur onvoldoende De optimale oplossing is een voeg te plaatsen met additionele latwerken Source: CSTC Source: CSTC

49 Houtskeletbouw

50 Houtplaten / OSB VIDEO Raad : Bepaalde OSB voldoen niet aan de criteria van luchtdichtheid. Verschillende soorten panelen kunnen gebruikt zijn.

51 Cas des panneaux OSB: Source: KU Leuven Jelle Langmans

52 Luchtdichtheid door panelen Variabiliteit vooral voor OSB. Sommige fabrikanten geven prestatie. Voegen tussen panelen.

53 Luchtdichtheid door panelen Q 50 (m³/h/m²) Ref beschrijving A 101 Horizontale panelen OSB3 15mm gelijmd voegen PU A 102 A 103 Vertikale panelen OSB3 15mm zonder vrije kant, zonder tape, kanten op vertikale kepers Vertikale panelen OSB3 15mm zonder vrije kant met tape, anten op vertikale kepers zonder latwerk A 104 Vertikale panelen OSB3 15mm zonder vrije kant met tape, anten op vertikale kepers met latwerk A 105 Vertikale spaanplaat 15mm zonder vrije kant met tape, anten op vertikale kepers zonder latwerk A 106 Vertikale spaanplaat 15mm zonder vrije kant, met silicone kit en latwerk A 107 Vertikale panelen OSB 3 18mm met vrije kant, met tape en vertikale latwerk en horizontale tape A 108 Vertikale panelen OSB 2 12mm zonder vrije kant, met tape en vertikale latwerk. A 109 Vertikale panelen multiplex 18mm zonder vrije kant, met tape en vertikale latwerk. A110 Vertikale panelen OSB3 15mm zonder vrije kant, met tape (type 2) en vertikale latwerk.

54

55 Economisch optimum? NE W Bron: Studie naar kostenoptimale niveaus van de minimumeisen inzake energieprestaties van residentiële gebouwen. Jeroen Van der Veken, KCE, Stakeholdersvergadering VEA

56 Duurzaamheid? Windblootstellingsklasse Functie van terreinruwheid en gebouwhoogte Bron: DREAM 2013 Meer info? Zie: publicaties resultaten DREAM in WTCB-contact (2015): Artikel WTCB-contact 2015/3 blz (folies) & artikel WTCB-contact 2015/4 blz (platen)

57 Duurzaamheid? Windblootstellingsklasse A (matige windbelasting) Welke plaatsingstechnieken mogelijk? en de technieken geschikt voor B en C

58 Duurzaamheid? Windblootstellingsklasse B (gemiddelde windbelasting) Welke plaatsingstechnieken mogelijk? en de technieken geschikt voor C

59 Duurzaamheid? Windblootstellingsklasse C (hoge windbelasting) Welke plaatsingstechnieken mogelijk?

60 Duurzaamheid? Luchtdichtheid LICHTE wanden: synthese Nietgaten afdichten met luchtdichtingstape is noodzakelijk In functie van de blootstelling van de wand aan wind (windblootstellingsklasse): Een bijkomend latwerk kan nodig zijn Een latwerk loodrecht op de draagstructuur kan onvoldoende zijn Aandachtspunt: compatibiliteit tape substraat Niet elke techniek geschikt voor om het even welke binnenklimaatklasse Bron: DREAM 2013 Meer info? Zie: publicaties resultaten DREAM in WTCB-contact (2015): Artikel WTCB-contact 2015/3 blz (folies) & artikel WTCB-contact 2015/4 blz (platen)

61 Disclaimer Cursussen en syllabi van het WTCB vormen geen onderdeel van de officiële publicaties van het WTCB en kunnen dus niet als referentie gebruikt worden. Auteursrechten: Het, zelfs gedeeltelijk, overnemen of vertalen van de tekst van deze publicatie is slechts toegelaten na schriftelijk akkoord van de verantwoordelijke uitgever Verantwoordelijke uitgever: WTCB - Jan Venstermans - Lombardstraat Brussel

62 Contact Benoît Michaux Functie : Adjunct Afdelingshoofd Afdeling Gebouwschil en Schrijnwerk gegevens : : bmi@bbri.be Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf 62