Luchtdicht bouwen. Inhoud

Transcriptie

1 Luchtdicht bouwen Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Inhoud Inleiding: waarom luchtdicht bouwen? Evaluatiemethoden Onderscheid kengetallen Luchtdicht bouwen strategie Aandachtspunten bij de uitvoering 2

2 Inleiding: Waarom luchtdicht wonen? Reden 1: Luchtlekken zorgen voor een ongecontroleerde energieverliezen: Verlies van warme (winter) of koude lucht (zomer); Daling van de effectiviteit van de thermische isolatie (windspoeling vochttransport) 3 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Inleiding: Waarom luchtdicht wonen? Reden 1: Luchtlekken zorgen voor een ongecontroleerde energieverliezen: Verlies van warme (winter) of koude lucht (zomer); Daling van de effectiviteit van de thermische isolatie (windspoeling vochttransport) 4

3 Inleiding: Waarom luchtdicht wonen? Potentieel van luchtdicht bouwen E-peil effect van luchtdichtheid v50 (m³/h-m²) E-peil reductie () E peil reductie VEA rijwoning E peil reductie VEA vrijstaande woning

4 Inleiding: Waarom luchtdicht wonen? Reden 2: Luchtlekken zorgen voor condensatierisico 6

5 Inleiding: Waarom luchtdicht wonen? Reden 3: Luchtlekken zorgen voor een ongecontroleerde luchtuitwisseling: Tijd, hoeveelheid, plaats, zin: bepaald door wind en temperatuurverschillen! Verluchting door lekken en spleten: Oncontroleerbaar binnenkomen van lucht: Soms te hoog, soms te laag debiet Sommige kamers te veel, andere te weinig i Richting is onbepaald Belangrijke warmteverliezen tijdens de winter Uitdrogen van de binnenlucht in de winter Verstoren van de goede werking van ventilatiesystemen 7 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Inleiding: Waarom luchtdicht wonen? Reden 4: Luchtlekken zorgen voor comfortproblemen: Koude tocht in de winter Lawaaihinder (akoestiek) Vermijden van het binnenkomen van vervuilende stoffen (Radon, uiltaatgassen aan drukke wegen, ) 8

6 Inleiding: Waarom luchtdicht wonen? Luchtdicht bouwen Gecontroleerd ventileren Goed isoleren 9 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf 3 eisen onlosmakelijk verbonden In een normale woning? 10

7 Waar bevinden zich de luchtlekken? 11 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Inhoud Inleiding: waarom luchtdicht bouwen? Evaluatiemethoden Kwalitatief Kwantitatief Onderscheid kengetallen Luchtdicht bouwen strategie Aandachtspunten bij de uitvoering 12

8 Beoordelen van luchtdichtheid Kwalitatief (controleren lekken opsporen) Manueel (tocht voelen) Op basis van schade Rookstaafjes-rookbron Thermografie Kwantitatief (meten) Pressurisatiemeting tracergassen 13 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Luchtdichtheidsmeting Pressurisatiemeting blower door meting opblaasproef. 14

9 Basis: NBN EN NBN EN 13829:2001 Zie ook ISO 9972:2006 Toelichtingen, dossier WTCB: nr.1/2007-katern nr.6 Specifieke eisen in het kader van de EPB rapportering ( per gewest): Niet beperkende lijst van organismen die metingen kunnen uitvoeren: 15 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Inhoud Inleiding: waarom luchtdicht bouwen? Evaluatiemethoden Onderscheid kengetallen grootheden Volumes-oppervlakten Grootheden luchtdichtheid Luchtdicht bouwen strategie Aandachtspunten bij de uitvoering 16

10 Externe schiloppervlakte oppervlaktedoorlaatbaarheid v 50 v 50 = oppervlaktedoorlaatbaarheid (m³/h)/m² (permeabiliteit) = constructie-eigenschap (per m²) A test. V 50 bij 50 Pa Naburige woning AOR.. v 50 = V 50 /A test [m³/h per m²] A test wordt bepaald op basis van de buitenoppervlakte van het gebouw, niet grenzend aan de aangrenzende verwarmde ruimtes 17

11 Intern volume infiltratievoud n 50 n 50 = infiltratievoud (m³/h/m³=1/h) luchtdichtheid ventilatievoud = gebouweigenschap (globaal) taux de renouvellement d air ACH: Air Changes per Hour. V 50 bij 50 Pa V int. n 50 = V 50 /V int [m³/h per m³ = h -1 ] n 50 = aantal maal per uur dat het volume aan lucht in het gebouw weglekt/inlekt bij een drukverschil van 50 Pa, in [h -1 ] 18

12 Enkele meetresultaten Nieuwe aanbouw - onverwarmbaar 35 h -1 Geen speciale aandacht voor luchtdichtheid 9.5 h -1 Gemiddelde nieuwe gebouwen in België 8.7 h -1 2 koppelwoningen! Geen speciale aandacht voor luchtdichtheid 4.5 h -1 NBN D Ventilatie D 3 h -1 Speciale aandacht voor luchtdichtheid 1.4 h -1 NBN D Ventilatie D + WTW 1 h -1 Passiefhuis 0.6 h Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Inhoud Inleiding: waarom luchtdicht bouwen? Evaluatiemethoden Onderscheid kengetallen Luchtdicht bouwen strategie Niveau vastleggen Inbouwen in ontwerp Voorschrijven Overleg Opvolging Aandachtspunten bij de uitvoering 20

13 Ontwerp: Geïntegreerde aanpak Luchtdichtheid n 50 vastleggen zie aanbevelingen + rekening houden compactheid bij n 50 Luchtdichtheid hth id inbouwen in ontwerp Beschermd volume - compactheid Kritische punten vermijden Luchtdichtheid v 50 vastleggen Voorschrijven Details uitwerken bindende d afspraken Overleg in bouwteam Met betrokkenen Met niet betrokkenen belang van luchtdichtheid aangeven Opvolging en oplevering Tussentijdse controles Opgelet met gefaseerde werken Een oplossing die op de werf tijdens de werken moet uitgedacht worden is vaak geen goede oplossing. GEEN IMPROVISATIES!!! 21

14 Welke luchtdichtheid nastreven? Basisluchtdichtheid: grootte orde n 50 = 5 à 8 /h Niveau dat men tegenwoordig g veelal aantreft (courante bouwpraktijk) Te vermijden, gelet op tendens duurzaam en energiezuinig bouwen Verzorgde luchtdichtheid: grootte orde n 50 = 3 à 5 /h Haalbaar streefdoel voor elk gebouw Aandacht van bij ontwerp+coördinatie Hoogwaardige g luchtdichtheid: grootte orde n 50 = 1 /h Haalbaar mits aanzienlijke meerkost Noodzakelijk bij vochtig binnenklimaat, dampdicht onderdak, mechanisch h ventilatiesysteem t met warmterecuperatie, ti drastische beperking energieverbruiken (passiefhuizen, lage energiewoningen). Opmerking: 1 cm² 2,5 m³/h bij 50 Pa Vb woning 500 m³, deurspleet 5 mm lek +/- 0,2/h 22

15 Compact bouwen Bepaal p het beschermd volume: zo compact mogelijk Compact bouwen: zeer efficient! Minder buitenschil Minder koudebruggen Minder luchtlekken Goedkoper 23

16 Ligging g van het luchtscherm De ontwerper bepaalt de ligging van het luchtscherm, rekening houdend met perforaties, isolatie en dampremmende functie 24

17 Kritische punten vermijden Nutsvoorzieningen: g Open verbrandingstoestellen buiten BV Doorvoeren vermijden of beperken: Vb zekeringkast in BV, CV leidingencollector binnen BV Leidingspouwen bij lichte wanden Stopcontacten en lichtschakelaars zoveel mogelijk in binnenwanden OF 25

18 Volgorde van de werken 26 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Inhoud Inleiding: waarom luchtdicht bouwen? Evaluatiemethoden Onderscheid kengetallen Luchtdicht bouwen strategie Aandachtspunten bij de uitvoering 27

19 Luchtdicht bouwen als uitvoerder Probeer U als uitvoerder een beeld te vormen van de strengheid van de eis. Evt. hieromtrent advies inwinnen; n50-eis v50-eis; Tabel grootte orde opp. luchtdichtheid van wanden materialen;! De luchtdichtheid van de volledige schil wordt in belangrijke mate bepaald door onderlinge aansluitingen en perforaties! 28

20 Principes massiefbouw Luchtdichte constructieve lagen in de wanden (beton, binnen- of buitenbepleisterd metselwerk, ) 29

21 Principes massiefbouw Aandachtspunten zijn vnl. de aansluitingen tussen deze lagen en doorboringen voor leidingen: 30

22 Principes massiefbouw 31

23 Principes lichte constructies Bijkomend continu luchtscherm is noodzakelijk Plaatsingstechniek (nieten, ) en uitvoerings- moeilijkheden (geen ononderbroken ondergrond) kunnen de kwaliteit van de geplaatste luchtschermen sterk beïnvloeden: Uitvoeringskwaliteit voegen en aansluitingen + aanwezigheid doorboringen en beschadigingen bepalen in belangrijke mate de luchtdichtheid 32

24 Geschikte materialen Oppervlakken soepele kunststoffolies PE PVC polyamide papier zonder versterking met versterking platen op basis van hout OSB Multiplex Hulp- en dichtingsmiddelen Kleefband Butylrubber / Acrylaat Enkelzijdig / Dubbelzijdig Bijzondere types voor bepaalde aansluitingen Kit (acrylaat / elastische) + klemlat Kunstrubber profiel (bv. EPDM) Kompriband Kurkrubberpasta 33

25 Aandachtspunten Luchtscherm bij voorkeur aan binnenzijde isolatieschil (dan is het ook een dampscherm) Luchtscherm bij voorkeur plaatsen op een ononderbroken ondergrond Beter 1 luchtdichte laag dan 2 lekke Opletten met verspringen van luchtdichte laag Continuïteit! 34

26 Enkele kritieke aandachtspunten Ramen: aansluiten tegen de bezetting 35

27 Ramen: aansluiting tegen bezetting 36 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Deuren: dorpelafdichting Delicaat punt de toegankelijkheid tot het gebouw mag niet gehinderd worden Guillotine-plint Borstel of tochtstrip... 37

28 Enkele kritieke aandachtspunten: daken Daken: doorboringen (schouwen, dakvlakvensters, leidingen, ), aansluiting met wanden, gordingen, zolderluiken, 38

29 Leidingdoorvoeren knip en plakwerk elastische kleefband vormstukkeno 39

30 Enkele kritieke aandachtspunten Nutsvoorzieningen: bij voorkeur gesloten toestellen, leidingen, stopcontacten, 40 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Luchtdichtheid - conclusies Belangrijk potentieel luchtdicht bouwen om energiezuinigheid te bevorderen 5 tot 10 E-peil punten voor n 50 < 3 /h 41

31 Luchtdichtheid - conclusies Actie: Luchtdicht ontwerpen bouwen Compact bouwen, beperkte leidingdoorvoeren door BV Massieve wanden: pleisteren Lichte wanden: folies en aansluitingen Schrijnwerk: aansluiting wanden Nutsvoorzieningen (locatie) Luchtdichtheid meten Aandachtspunten: Werkelijke luchtdichtheid (nog) niet voorspelbaar Bewustmaking en opleiding, voor alle betrokkenen 42 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Meer informatie? Technologische adviseerdienst Duurzame Bouwschil F. Dobbels, ir.-architect Avenue P. Holoffe Limelette Tel. 02/ Fax: 02/ filip.dobbels@bbri.be KNAUF Wintertraining 2007 Luchtdichtheid van gebouwen 43