De kerstboom van art. 359a Sv: hoe moet de verdediging in strafzaken omgaan met het inkleden van vormverweren?
|
|
- Dennis van de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De kerstboom van art. 359a Sv: hoe moet de verdediging in strafzaken omgaan met het inkleden van vormverweren? (gedeelte uit toespraak van Tom Schalken voor de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, NVSA, op 19 december 2013) In de jaren zeventig werden door Justitie subsidies beschikbaar gesteld aan advocaten om zich in het strafrecht te specialiseren, en nu nadat die specialisatie zich stevig heeft genesteld in de advocatuur dreigt de opgebouwde expertise in de loop der jaren te worden wegbezuinigd door zulke drastische maatregelen dat de rechtsbijstand met name in de eerste en uiterst belangrijke fase van het strafrechtelijk onderzoek onder zware druk komt te staan, en dan nog wel in een land waar we moeten erkennen dat vorig jaar maar liefst 5000 mensen ten onrechte werden opgesloten. Bezuinigen gaat van au, maar bezuinigen gaat soms ook vanzelf. Het blijkt dat er vanuit de politiebureaus momenteel steeds minder meldingen (verzoeken om rechtsbijstand) binnenkomen. Wat gebeurt daar op die politiebureau s? Steeds snellere procedures, maar ook buiten een advocaat om? En als dan een advocaat moet opdraven, moet hij met steeds minder honorarium genoegen nemen (tot beneden de kostprijs, werd er gezegd). Wellicht dat uw ingetogen rouwstoet in toga als protest tegen de bezuinigingen op korte termijn iets oplevert, maar ik zou er niet gerust op zijn. Het in Den Haag op Justitie zetelende duo moet nog steeds Salduz via wetgeving in de Nederlandse rechtsorde 1
2 implementeren; het voorontwerp uit 2011 over rechtsbijstand bij het politieverhoor is in de fase van de raadpleging blijven steken. Thans ontkomt het kabinet er niet aan om, ondanks alle bezuinigingsplannen, uitvoering te geven aan Richtlijn nr. 48 van de Europese Unie die onlangs door het Europees parlement is aanvaard en ik heb het uitgerekend op 26 november j.l. in werking is getreden en daarmee ook nu al in Nederland bindende kracht heeft. Die richtlijn schrijft niet alleen verplichte consultatie van een advocaat voor voorafgaande aan het politieverhoor, maar geeft de advocaat ook uitdrukkelijk het recht tijdens het verhoor aanwezig te zijn waarbij hij zich bepaald niet tot een passieve houding hoeft te beperken (zoals Teeven graag wil). Niet zonder reden heeft uw oud- collega Taru Spronken, thans advocaat- generaal bij de Hoge Raad, in haar conclusie op eveneens 26 november j.l. bepleit dat de Hoge Raad nu maar eens, aangemoedigd door de Straatsburgse rechtspraak, moet terugkomen van zijn eerder ingenomen standpunt dat de raadsman géén toegang heeft tot het politieverhoor. Want dat is nog wel het meest opvallende: hoe Nederland ondanks alle druk vanuit Europa op het terrein van wetgeving en rechtspraak blijft tegensputteren om datgene wat onvermijdelijk is ook in de Nederlandse strafrechtspleging ruiterlijk in te voeren. Daarbij speelt de Hoge Raad ik zeg het maar niet al te hard een weinig stimulerende rol. Aan de ene kant stelt onze cassatierechter steeds zwaardere eisen aan de specialisatie van strafrechtadvocaten en dus ook aan de kwaliteit van door hen opgeworpen 2
3 verweren, terwijl hij hen aan de andere kant bindt aan zulke zware, soms zelfs onredelijke eisen dat het effectief voeren van een verweer bijna en soms echt onmogelijk wordt gemaakt. Ik denk bij dit laatste dan met name aan de trits voorwaarden die de Hoge Raad aan een verweer stelt in verband met het sanctioneren van vormverzuimen. De vraag wordt steeds pregnanter hoe de verdediging in strafzaken kan of moet omgaan met de toepassing van art. 359a Sv. In de rechtspraak van de Hoge Raad wordt een redeneerschema zichtbaar waaraan zowel de verdediging als de rechter bij de concrete uitwerking van 359a dient te voldoen. Dit schema ziet eruit passend in dit jaargetijde - als een kerstboom: het begint in enkele uitspraken met het introduceren van nadere criteria (later samengevat in het eerste standaardarrest uit 2004, het Afvoerpijp- arrest) en waaiert daarna in den brede uit met allerlei ingewikkelde en steeds zwaardere met name aan de verdediging te stellen eisen, zoals gebeurd is in het recente tweede standaardarrest, het Examen- arrest uit 2013). Wat in de lijn van deze jurisprudentie het meest opvalt is dat alle nadere voorwaarden, die bij de toepassing van 359a in acht dienen te worden genomen, de onmiskenbare strekking hebben, niet om het toepassingsbereik van dat artikel te nuanceren, maar om het geheel buiten de wetgever om in te perken. Ik doe zomaar een greep uit alle geformuleerde condities: de aangebrachte beperkingen hebben betrekking op het te strikt begrenzen van het 3
4 voorbereidend onderzoek, de onbegrijpelijke hantering van het gesloten stelsel van rechtsmiddelen, de soepele herstelbaarheid van een vormverzuim, de verdoezeling via de Schutznorm, het buiten de rechterlijke beoordeling houden van bepaalde opsporingsmethoden (art. 8 EVRM), het te makkelijk doorbreken van de causale keten als het om verboden vruchten gaat (zodat het aangetaste bewijs wel gebruikt kan worden), het via de fictieve causaliteit repareren van een onbevoegdheid, het dicteren van de uitzonderlijkheid van bepaalde rechtsgevolgen en zo meer. De Hoge Raad maakt het helemaal bont met het Examen- arrest: daarin wordt het sanctioneren van vormverzuimen gekoppeld aan het doel van de sanctie. Dat is laat ik dat vooropstellen een op zichzelf nobele intentie van de Hoge Raad; in het strafproces moet duidelijk zijn waarom een fout bij de opsporing niet wordt geaccepteerd en hoe die kan worden vermeden. Maar vervolgens wordt het aannemelijk maken van die doelrationaliteit op het bord gelegd van niet alleen de rechter, maar in eerste instantie op dat van de verdediging. Zij krijgt de opdracht want anders hoeft de rechter niet te reageren - om onder meer te stellen en te onderbouwen dat en waarom het verzuim een zodanig ernstige schending van verdachte s rechten oplevert dat het nodig is om via de sanctie en dan gaat het vooral om het uitsluiten van het bewijs te bereiken dat politie en openbaar ministerie zich in de toekomst van dergelijke onregelmatigheden zullen onthouden. Als de verdediging niet aannemelijk kan maken dat door 4
5 middel van die preventieve sanctie een krachtige stimulans naar de opsporingspraktijk uitgaat, is het einde oefening. De verdediging is helemaal de klos als zij moet aantonen dat het verzuim een structureel karakter draagt. Ook dan is bewijsuitsluiting als sanctie preventief bedoeld, want zij kan alleen worden ingezet als daarvan een normerende werking op de politiepraktijk uitgaat. Wanneer de verdediging als ware zij bezig met een rechtssociologische operatie dat effect niet kan aantonen, wordt haar verweer zonder pardon gepasseerd. Dit laatste kan alleen worden voorkomen als zij op basis van objectieve gegevens kan aantonen dat een verkeerde praktijk structureel van aard is. In dat geval is het openbaar ministerie aan zet en zal het duidelijk moeten maken dat het zich voldoende inspanningen heeft getroost om aan die praktijk een einde te maken. Maar zelfs dan, als dat zou lukken, is de verdediging er nog niet. Wanneer bewijsuitsluiting als een gerechtvaardigde sanctie in aanmerking zou komen, dient zij zich vervolgens af te vragen (en in een verweer neer te leggen) of de sanctie van bewijsuitsluiting opweegt tegen de te verwachten negatieve effecten daarvan: het nadeel voor de waarheidsvinding, met name als het om ernstige strafbare feiten gaat, de impact die het heeft op de samenleving en op de slachtoffers of hun nabestaanden. Natuurlijk zijn dat respectabele belangen die bij de sanctionering afgewogen moeten worden. Maar is het de taak van de verdediging om dit type afweging 5
6 te maken en daarvoor als ware het wetenschappelijke arbeid de nodige feitelijke ondersteuning aan te dragen? Waar haalt de advocatuur de daarvoor benodigde kennis vandaan? Overstijgt die afweging niet de individuele casuïstiek van de in behandeling zijnde strafzaak? Als de Hoge Raad zulke zware eisen aan de verdediging in strafzaken stelt, zou je verwachten dat hij de advocatuur ook faciliteert bij het toezicht op de naleving van vormvoorschriften. Het tegendeel is echter het geval. Hoe moet de verdediging toezicht uitoefenen als de Hoge Raad bij voorbeeld het niet verbaliseren van bepaalde opsporingsactiviteiten en dus het niet controleerbaar maken daarvan - niet afstraft? En hoe wil de Hoge Raad toezicht op de politiepraktijk bevorderen als onrechtmatigheden met de mantel der liefde worden bedekt? Een onrechtmatige uitoefening van een politiebevoegdheid kan makkelijk en met terugwerkende kracht worden geredresseerd met het argument dat het niet betrapt worden op een strafbaar feit niet geldt als een rechtens te respecteren belang (zoals blijkt uit het Betrappings- arrest uit 2012). Daarmee is ook het Hollende kleurling- arrest exit: aan de hand van onrechtmatig aangetroffen bewijs mag achteraf gezien, op grond van een non- belang, worden aangenomen dat de primaire toepassing van de politiebevoegdheid toch juist was. Hoezo preventieve controle? Hoezo normatieve sturing van de politiepraktijk? 6
7 Art. 359a Sv is door de wetgever nooit bedoeld geweest om de politiepraktijk in bedwang te houden. Policing the police kan dus ook niet als een opdracht aan de verdediging in strafzaken worden opgelegd. Maar waarom worden aan haar dan wel zulke zware en excentrieke eisen gesteld, waarmee dat doel in elk geval niet wordt bereikt? Normatieve sturing van een opsporingspraktijk vindt niet vanuit de rechtszaal plaats. Daarvoor zijn andere en externe controlemechanismen noodzakelijk. Goede bedoelingen hebben vaak de neiging in hun eigen staart te bijten. (...) ******************** 7
Zakboekenpolitie.com
Zakboekenpolitie.com Art. 359a Sv Relativering onrechtmatig verkregen bewijs Gebaseerd op paragraaf 3.9 e.v. van het zakboek Strafvordering voor de Hulpofficier 1 Vormverzuim / relativering onrechtmatig
Nadere informatie33000 VI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (VI) voor het jaar 2012
33000 VI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (VI) voor het jaar 2012 Nr. 75 Brief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Aan de Voorzitter van
Nadere informatiearrest GERECHTSHOF AMSTERDAM Parketnummer: X Datum uitspraak: 20 oktober 2016 TEGENSPRAAK (gemachtigde raadsman)
arrest GERECHTSHOF AMSTERDAM Parketnummer: X Datum uitspraak: 20 oktober 2016 TEGENSPRAAK (gemachtigde raadsman) Arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis
Nadere informatieModernisering Wetboek van Sv. 13 april 2017 Wilma Groos en Simon van der Woude
Modernisering Wetboek van Sv. 13 april 2017 Wilma Groos en Simon van der Woude Rechtbank Amsterdam 13 april 2017 Inhoud presentatie Traject modernisering werkgroep Van Dijk en IJzerman in preconsultatie;
Nadere informatieWEEK 7 VORMVERZUIMEN...
Inhoudsopgave WEEK 7 VORMVERZUIMEN... 2 HOOFDSTUK XVI: BERAADSLAGING EN EINDUITSPRAAK... 2 16.12 De eerste hoofdvraag: bewijs (pag. 816 842)... 2 HR Afvoerpijp... 3 HR De onbevoegde hulpofficier... 5 In
Nadere informatieGERECHTSHOF TE 's-hertogenbosch meervoudige kamer voor strafzaken
parketnummer : 20.001938.96 uitspraakdatum : 29 april 1997 verstek dip GERECHTSHOF TE 's-hertogenbosch meervoudige kamer voor strafzaken A R R E S T gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis
Nadere informatiePlanning Leergang Strafrechtelijk bewijsrecht vanuit verdedigingsperspectief voorjaar 2014
Planning Leergang Strafrechtelijk bewijsrecht vanuit verdedigingsperspectief voorjaar 2014 Gelijkgesteld met de Profileringscursus van de Stichting Strafrechtpraktijk Leerdoelen De leergang Strafrechtelijk
Nadere informatieECLI:NL:RBDHA:2017:5840
ECLI:NL:RBDHA:2017:5840 Instantie Rechtbank Den Haag Datum uitspraak 01-06-2017 Datum publicatie 01-06-2017 Zaaknummer 09/852030-17 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Strafrecht Eerste
Nadere informatieHoofdstukken strafprocesrecht. mr. LE.M. Hendriks mr. J.H. Klifman prof. mr. G.P.M.F. Mols prof.mr. Th.A. de Roos mr. J.
Hoofdstukken strafprocesrecht mr. LE.M. Hendriks mr. J.H. Klifman prof. mr. G.P.M.F. Mols prof.mr. Th.A. de Roos mr. J. Woretshofer Samsom H.D. Tjeenk Willink Alphen aan den Rijn 1992 Inhoud Voorwoord
Nadere informatieVergoeding kosten van de bank bij conservatoir beslag
RAPPORT Vergoeding kosten van de bank bij conservatoir beslag Een onderzoek naar een afwijzing van het Openbaar Ministerie in Den Haag om kosten na vrijspraak te vergoeden. Oordeel Op basis van het onderzoek
Nadere informatieDe indiener vraagt de Commissie een onderzoek in te stellen naar
Samenvatting aangemelde strafzaken Toegangscommissie CEAS 2006/0001 wetenschapper Indiener vraagt de Commissie een onderzoek in te stellen naar een strafzaak, die heeft geleid tot onherroepelijke veroordelingen
Nadere informatieVerdieping: Positie van het slachtoffer
Verdieping: Positie van het slachtoffer Korte omschrijving werkvorm: In de afgelopen jaren is de positie van het slachtoffer in het strafrecht almaar versterkt, maar in de huidige wetgeving is er geen
Nadere informatieHoe kan de bijstand van een advocaat in de praktijk geregeld worden?
Hoe kan de bijstand van een advocaat in de praktijk geregeld worden? Preadvies Laurens van Puyenbroeck & Gert Vermeulen Brussel, 12 juni 2009 1 I. Inleiding Bijstand advocaat conferentie Brussel 12 juni
Nadere informatiejurisprudentiële fundamenten meer dan veertig jaar geleden zijn gelegd 2, bevestigd en versterkt.
Discussienota van het Hof van Justitie van de Europese Unie over bepaalde aspecten van de toetreding van de Europese Unie tot het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
Nadere informatieEdèlhoogachtbare Heer/Vrouwe,
Edèlhoogachtbare Heer/Vrouwe, X Z (belanghebbende), \ beroep in cassatie ingesteld tegen de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam van 4 juli 2013. Bij brief van 11 oktober 2013 heeft de griffier mij
Nadere informatieDe indiener vraagt de Commissie een onderzoek in te stellen naar zijn
Samenvatting aangemelde strafzaken Toegangscommissie Dossiernummer: CEAS 2006/0001 wetenschapper Indiener vraagt de Commissie een onderzoek in te stellen naar een strafzaak, die heeft geleid tot onherroepelijke
Nadere informatieParketnummer: /17 Uitspraak: 2 november 2018 Tegenspraak
vonnis GERECHT IN EERSTE AANLEG VAN CURAÇAO Parketnummer: 500.00480/17 Uitspraak: 2 november 2018 Tegenspraak Vonnis van dit Gerecht in de strafzaak tegen de verdachte: R.M.C., geboren op Curaçao, wonende
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2018 2019 34 915 Goedkeuring van het op 7 juli 2017 te Tallinn tot stand gekomen Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Oekraïne inzake internationale
Nadere informatieMr Henk van Asselt. Werkzaam op het advocatenkantoor te Roosendaal. Strafrechtadvocaat. Lid van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten
Mr Henk van Asselt Werkzaam op het advocatenkantoor te Roosendaal Strafrechtadvocaat Lid van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten Jeugdstrafrecht Leeftijdscategorieën Jeugdstrafrecht: - 12
Nadere informatieHoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat?
Scheiding der machten De rechters zijn gescheiden www.rechtvoorjou.nl Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat? Maak de volgende oefeningen met behulp van de informatie op de website*. Naam Leerling:...Klas:...
Nadere informatieHC 5-a, , sanctionering van onregelmatigheden: bewijsuitsluiting Art. 359a Sv Wet vormverzuim
HC 5-a, 06-03-2018, sanctionering van onregelmatigheden: bewijsuitsluiting Er wordt gekeken naar het uitsluiten van bewijs, dus materiaal dat bij zou kunnen dragen aan de bewezenverklaring. Het gaat in
Nadere informatieModaliteiten van betekening in rechtsvergelijkend perspectief
Modaliteiten van betekening in rechtsvergelijkend perspectief Samenvatting P.A.M. Mevis J.H.J. Verbaan m.m.v. L. Postma Oktober 2012 Sectie Strafrecht School of Law ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM Onderzoek
Nadere informatieSamenvatting Kinderrechtenmonitor 2012 voor kinderen en jongeren
Samenvatting Kinderrechtenmonitor 2012 voor kinderen en jongeren Het gaat goed met kinderen in Nederland. Uit onderzoeken blijkt dat Nederlandse kinderen in vergelijking met kinderen uit andere rijke landen
Nadere informatieNEDERLANDSE VERENIGING VOOR RECHTSPPjy^K
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RECHTSPPjy^K De Minister van Veiligheid en Justitie mr. G.A. van der Steur Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG Datum 18 juli 2016 Uw kenmerk 756867 Contactpersoon J.M.A. Timmer Onderwerp
Nadere informatieVOOR RECHTSPRAAK NEDERLANDSE VERENIGING. De Minister van Veiligheid en Justitie Mr. l.w. Opstelten Postbus EH DEN HAAG.
NEDERLANDSE VERENIGING VOOR RECHTSPRAAK De Minister van Veiligheid en Justitie Mr. l.w. Opstelten Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG Datum 28 maart 2014 Uw kenmerk 476490 Contactpersoon J.M.A. Timmer Onderwerp
Nadere informatieDirectoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving
ϕ1 Ministerie van Justitie Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Juridische en Operationele Aangelegenheden Postadres: Postbus 20301, 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de
Nadere informatieNEDERLANDSE ORDE VAN ADVOCATEN. Aan de Staatsecretaris van Veiligheid en Justitie. Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG
335 NEDERLANDSE ORDE VAN ADVOCATEN OBD Aan de Staatsecretaris van Veiligheid en Justitie IS De heer mr. F. Teeven 1 Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG 1 Den Haag, 3 december 2013 Doorkiesnummer: Faxnummer:
Nadere informatieHet Nederlandse recht op verhoorbijstand door een advocaat voor niet-aangehouden verdachten
Het Nederlandse recht op verhoorbijstand door een advocaat voor niet-aangehouden verdachten Naam: Giovanni Zegerius Studentnummer: 10003018 Mastertrack: Publiekrecht, Strafrecht Begeleider: mw. mr. D.
Nadere informatieLeidraad voor het nakijken van de toets
Leidraad voor het nakijken van de toets STRAFPROCESRECHT 14 OKTOBER 2011 (Uit het antwoord moet blijken dat de cursist de stof heeft begrepen en juist heeft toegepast; een enkel ja of nee is niet voldoende)
Nadere informatieSamenvatting strafzaken die in 2008 zijn aangemeld bij/afgedaan door de Toegangscommissie
Samenvatting strafzaken die in 2008 zijn aangemeld bij/afgedaan door de Toegangscommissie Van onderstaande zaken zijn nummer 0038 t/m 0052 in 2008 onder de aandacht gebracht. Zaak 0031 is zowel in 2006,
Nadere informatieHoofdstuk 1: Het recht van de verdachte op toegang tot rechtsbijstand
Leidraad politieverhoor Hoofdstuk 1: Het recht van de verdachte op toegang tot rechtsbijstand Artikel 1: Consultatierecht en recht op rechtsbijstand tijdens de (politie)verhoren 1. De verdachte wordt de
Nadere informatieWERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING. Begeleidend document bij het
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8.6.2011 SEC(2011) 687 definitief WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING Begeleidend document bij het Voorstel voor een RICHTLIJN
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieDe toepassing van de Verordening betreffende wederzijdse erkenning op procedures van voorafgaande machtiging
EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL ONDERNEMINGEN EN INDUSTRIE Leidraad 1 Brussel, 1.2.2010 - De toepassing van de Verordening betreffende wederzijdse erkenning op procedures van voorafgaande machtiging
Nadere informatieDatum 24 april 2015 Onderwerp Antwoorden kamervragen over de rol van advocaten en accountants bij fraudeonderzoeken
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieVoorwoord. Lawbooks Grondslagen van Recht ( ) Beste student(e),
Grondslagen van Recht Week 3 2018 2019 Voorwoord Beste student(e), Voor je ligt de samenvatting van de stof van Hoofdstuk 14 van het boek Hoofdlijnen, dat voorgeschreven wordt in week 3. Aanvankelijk hebben
Nadere informatie15490/14 cle/gar/as 1 DG D 2B
Raad van de Europese Unie Brussel, 17 november 2014 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2013/0409 (COD) 15490/14 NOTA van: aan: het voorzitterschap Raad DROIPEN 129 COPEN 278 CODEC 2241 Nr. Comdoc.:
Nadere informatieECLI:NL:GHSHE:2017:978
ECLI:NL:GHSHE:2017:978 Instantie Datum uitspraak 17-02-2017 Datum publicatie 10-03-2017 Gerechtshof 's-hertogenbosch Zaaknummer 20-003836-13 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Strafrecht
Nadere informatieDE RECHTERS ZIJN GESCHEIDEN
DE RECHTERS ZIJN GESCHEIDEN www.rechtvoorjou.nl Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat? Maak de volgende oefeningen met behulp van de informatie op de website. Naam Leerling: Klas:. 3.0 a.
Nadere informatieHof van Cassatie van België
26 FEBRUARI 2019 P.18.1028.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.18.1028.N J J M S, beklaagde, eiser, met als raadsman mr. Jorgen Van Laer, advocaat bij de balie Antwerpen, tegen 1. D W, burgerlijke
Nadere informatieSpeech Gerbrandy-debat
Speech Gerbrandy-debat Goedemiddag allemaal, Woorden doen ertoe. Vandaag en toen. De woorden van premier Gerbrandy hebben een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Via de radio sprak
Nadere informatieECLI:NL:GHAMS:2014:2972 Gerechtshof Amsterdam Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer
ECLI:NL:GHAMS:2014:2972 Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum uitspraak 17-07-2014 Datum publicatie 05-09-2014 Zaaknummer 23-001101-13 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Strafrecht Hoger
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieInvalshoeken bij beoordelen
Invalshoeken bij beoordelen Invalshoeken bij Beoordelen Persoonlijkheidseigenschappen Met persoonlijkheidskenmerken wordt bedoeld: intelligentie, flexibiliteit, aanpassingsvermogen, leiderschap, integriteit,
Nadere informatieZaaknummer: 2000/026 en 2000/026.1 Rechter(s): mr. Olivier Datum uitspraak: 22 mei 2000 X tegen het college van bestuur van de Universiteit Leiden
Zaaknummer: 2000/026 en 2000/026.1 Rechter(s): mr. Olivier Datum uitspraak: 22 mei 2000 Partijen: X tegen het college van bestuur van de Universiteit Leiden Trefwoorden: Algemeen verbindend voorschrift,
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieEen kritische analyse van de juridische positionering van de (private) fraude auditor
Een kritische analyse van de juridische positionering van de (private) fraude auditor Joris Lambrechts Waeterinckx Advocaten CPS-IFA Studiedag 24 oktober 2017 Private fraude-onderzoekers: meerwaarde of
Nadere informatieNRGD Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen
NRGD Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen Het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (NRGD) vergroot het vertrouwen in de Nederlandse rechtspraak door het waarborgen van een constante hoge
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 24 587 Justitiële Inrichtingen Nr. 444 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieHof van Cassatie van België
20 MAART 2015 D.13.0022.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. D.13.0022.N M. W., eiser, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 2000 Antwerpen, Amerikalei
Nadere informatieKindvriendelijke verhoorstudio
Het horen van kinderen door de politie HET HOREN VAN KINDEREN DOOR DE POLITIE Jannie van der Sleen Binnen een strafrechtelijk onderzoek: Doel van het verhoor is waarheidsvinding/feiten: Is er al dan niet
Nadere informatieDatum 29 januari 2010 Onderwerp WODC-onderzoek 'Strafrechtelijke ontzetting uit beroep of ambt'
> Retouradres Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.justitie.nl Onderwerp WODC-onderzoek
Nadere informatie1. voorafgaand aan het verhoor een advocaat kan raadplegen, 2. de verdachte tijdens het verhoor bijstand van zijn advocaat geniet,
You have the right to remain silent. Should you waive that right, anything you say can be held against you in a court of law. You have the right to speak to an attorney. If you cannot afford an attorney,
Nadere informatieNEDERLANDsE ORDE VAN ADVOCATEN. Strafprocesrecht
4. NEDERLANDsE ORDE VAN ADVOCATEN. Strafprocesrecht Samsom H.D. Tjeenk Willink Alphen aan den Rijn 1992 Derde druk Prof. mr M. Wladimiroff Mr S.E. Marseille Dr mr J.M. Sjöcrona Mr P.R. Wery Strafprocesrecht
Nadere informatieVoorwoord. Materieel strafrecht. Inleiding. 2 Bronnen van strafrecht 3 Voorwaarden voor strafbaarheid. De menselijke gedraging
Inhoud Voorwoord 9 Deel I Materieel strafrecht 11 1 Strafrecht 2 Bronnen van strafrecht 3 Voorwaarden voor strafbaarheid 13 13 14 18 I 4 5 II 6 7 8 9 10 11 De menselijke gedraging De gedraging Causaal
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het kamerlid Leijten (SP) over een medisch letselschade fonds (2010Z18345)
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieEmbargo tot 18 okt. 2012, 12.30 uur
Embargo tot 18 okt. 2012, 12.30 uur Toespraak van de Nationaal rapporteur mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen mr. Corinne Dettmeijer-Vermeulen Ter gelegenheid van de aanbieding van het rapport
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22356 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Janssen, Sander Leon Jan Title: De kroongetuige in het Nederlandse strafproces
Nadere informatieFaculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper
Nadere informatieECLI:NL:RBBRE:2011:5319
ECLI:NL:RBBRE:2011:5319 Instantie Rechtbank Breda Datum uitspraak 06-12-2011 Datum publicatie 22-05-2017 Zaaknummer AWB- 11_1954 Formele relaties Hoger beroep: ECLI:NL:CRVB:2013:BZ2178, Bekrachtiging/bevestiging
Nadere informatieDe aanhouding en inverzekeringstelling van minderjarige en jongvolwassen verdachten. Een kindgerichte aanpak en alternatieven voor de politiecel
De aanhouding en inverzekeringstelling van minderjarige en jongvolwassen verdachten Een kindgerichte aanpak en alternatieven voor de politiecel Huidige praktijk Wheel of Fortune: Aanhouden of niet? Naar
Nadere informatieHof van Cassatie van België
17 NOVEMBER 2015 P.15.0880.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.15.0880.N H J, inverdenkinggestelde, eiser, met als raadsman mr. Herman Baron, advocaat bij de balie te Ieper, tegen H W, burgerlijke
Nadere informatie4.2 Rechtspraak met betrekking tot de nieuwe verstekregeling
65 HOOFDSTUK 4 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 4.1 Onderzoeksvragen In paragraaf 1.4 zijn de centrale onderzoeksvragen aangegeven. Op deze plaats worden ze kort herhaald. In de navolgende paragrafen zal worden
Nadere informatieDatum 4 juni 2018 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over dat particulieren steeds vaker een privédetective inhuren
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv
Nadere informatieUitspraak. Parketnummer: Datum uitspraak: 17 november 2016 VERSTEK
ECLI:NL:GHAMS:2016:5593 Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum uitspraak 17-11-2016 Datum publicatie 29-12-2016 Zaaknummer 23-001668-16 Rechtsgebieden Strafrecht Bijzondere kenmerken Hoger beroep Inhoudsindicatie
Nadere informatieDatum 23 februari 2012 Onderwerp Beantwoording Kamervragen over de voorlopige hechtenis van dhr. R.
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den
Nadere informatieDagvaarding en dagvaarden: wat is het en hoe gaat in zijn werk?
Dagvaarding en dagvaarden: wat is het en hoe gaat in zijn werk? Een dagvaarding is een inleidend processtuk. Hierin staat wat de eisende partij van de gedaagde partij verlangd. Een dagvaarding wordt doorgaans
Nadere informatieECLI:NL:HR:2010:BO2558
ECLI:NL:HR:2010:BO2558 Instantie Hoge Raad Datum uitspraak 02-11-2010 Datum publicatie 03-11-2010 Zaaknummer 09/00354 Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Conclusie: ECLI:NL:PHR:2010:BO2558
Nadere informatieAnnotatie NJ 2011, 603 (rechtsgevolg bij schending van artikel 126aa lid 2 Sv)
Annotatie NJ 2011, 603 (rechtsgevolg bij schending van artikel 126aa lid 2 Sv) HR 30 maart 2010, nr. 08/00870 M.J. Borgers 1. Dient aan een schending van artikel 126aa lid 2 Sv of daarmee verband houdende
Nadere informatieGênant ACTUALITEITEN. Frederik van Nouhuys 1
Gê n a n t Aanbestedingsrecht ACTUALITEITEN Gênant Frederik van Nouhuys 1 Eind vorig jaar is namens de Staatssecretaris van VWS een brief gestuurd aan de Europese Commissie omtrent de vraag of gemeentelijke
Nadere informatieSlachtofferhulp. concept wetsvoorstel betreffende hétieggen van conservatoir beslag door de staat voor slachtoffers van misdrijven.
~,tl~ 3 / Nootailfafiltoor 7: ~.,1 e d 1ff 0 Postbus 14208 3508 SH Utrecht Pallas Athertedreef 27 3561 PE Utrecht 03023401 16 F 030 231 76 55 info@s~achtofferhuip.fli w www.s}achtofferhulp.ni / Ministerie
Nadere informatieRapport. Rapport betreffende een klacht over de Dienst voor het kadaster en de openbare registers uit Apeldoorn. Datum: 23 mei 2011
Rapport Rapport betreffende een klacht over de Dienst voor het kadaster en de openbare registers uit Apeldoorn. Datum: 23 mei 2011 Rapportnummer: 2011/151 2 Klacht Verzoekers klagen erover dat: het Kadaster
Nadere informatie`Voorheen kon ook zonder machtiging de raadsman de verdediging voeren voor zijn afwezige cliënt, sedert het Bouterse-arrest niet meer.
3.8 Meningen van bevraagden ten aanzien van de verstekregeling 3.8.1 Verruiming mogelijkheden verdachte? Uit de verkregen reacties wordt duidelijk dat er uiteenlopende antwoorden zijn gegeven op de vraag
Nadere informatieCongres Modernisering Wetboek van Strafvordering
Congres Modernisering Wetboek van Strafvordering Tien minuten voor een inhoudelijk verhaal over de voorgenomen modernisering strafvordering is niet veel, maar in een tijd waarin commentaren op beleid en
Nadere informatieDE KINDEROMBUDSMAN PRESENTEERT EERSTE NEDERLANDSE KINDERRECHTENMONITOR: GROTE ZORGEN OVER HALF MILJOEN KINDEREN
DE KINDEROMBUDSMAN PRESENTEERT EERSTE NEDERLANDSE KINDERRECHTENMONITOR: GROTE ZORGEN OVER HALF MILJOEN KINDEREN De eerste Nederlandse Kinderrechtenmonitor laat zien hoe het gaat met kinderen die in Nederland
Nadere informatieTimemanagement Kerngebieden onderscheiden
Timemanagement Als manager heb je veel verschillende werkzaamheden: je geeft leiding aan je medewerkers, maar je hebt ook je eigen taken. Je hebt met je medewerkers te maken, met andere collega s en afdelingen
Nadere informatieDatum 8 november 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het bericht dat de politie foto s neemt van personen en hun identiteitsbewijzen
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds BELEID OM Raadsman bij verhoor per 1 maart 2016
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 8884 23 februari 2016 BELEID OM Raadsman bij verhoor per 1 maart 2016 Nieuw: recht op verhoorbijstand aan meerderjarige
Nadere informatieSamenwerking met de politie. Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013.
Samenwerking met de politie Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013. Inleiding Samenwerking waarom? Samenwerking hoe? Knelpunten: Informatie uitwisseling,
Nadere informatieBIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat
EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Een nieuw EU-kader voor het versterken van
Nadere informatieR. Kuiper. Vormfouten in de Verenigde Staten. Juridische consequenties van vormfouten in strafzaken
R. Kuiper Vormfouten in de Verenigde Staten Juridische consequenties van vormfouten in strafzaken Inhoud Rechtsgevolgen van vormfouten 9 (Essay) Inleiding 13 1 Rechtsvergelijking met de Verenigde Staten
Nadere informatie2. De raadsman informeert zijn cliënt adequaat over het verloop van het strafproces en over diens rechten en bevoegdheden.
RAADSMAN BIJ POLITIEVERHOOR: PROTOCOL Inleiding Dit protocol beoogt aan te geven door welke uitgangspunten de raadsman zich laat leiden bij de wijze waarop hij (of zij) zijn rol tijdens een (politie)verhoor
Nadere informatieInstantie. Onderwerp. Datum
Instantie Hof van Cassatie Onderwerp Bewijs. Strafzaken. Bewijsvoering. Onrechtmatig verkregen bewijs. Toelaatbaarheid. Beoordeling door de rechter Datum 23 maart 2004 Copyright and disclaimer Gelieve
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 19 637 Vreemdelingenbeleid Nr. 1389 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR IMMIGRATIE EN ASIEL Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieUitspraken CRvB inzake boetes en overgangsrecht (in kader Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving)
Uitspraken CRvB inzake boetes en overgangsrecht (in kader Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving) Inleiding Op 24 november 2014 heeft de CRvB de eerste uitspraak gedaan over boetes
Nadere informatieIvo Opstelten Minister van Veiligheid en Justitie Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG
Post Bits of Freedom Bank 55 47 06 512 M +31 613380036 Postbus 10746 KvK 34 12 12 86 E ton.siedsma@bof.nl 1001 ES Amsterdam W https://www.bof.nl Ivo Opstelten Minister van Veiligheid en Justitie Postbus
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord / 9. Inleiding / 11
Inhoudsopgave Voorwoord / 9 Inleiding / 11 1 Het toepasselijke recht op de internationale arbeidsovereenkomst / 13 1.1 Inleiding / 13 1.2 Rome I-Verordening en het EVO-Verdrag / 13 1.3 Arbeidsovereenkomst
Nadere informatieDatum 2 oktober 2015 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het bericht dat het nieuwe tapbeleid van Justitie een aanval is op onze grondrechten
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieAanwijzing. Slachtofferzorg. Parket Curaçao
Aanwijzing Slachtofferzorg Parket Curaçao Samenvatting Deze aanwijzing stelt regels betreffende de bejegening van slachtoffers van misdrijven, zoals zeden, geweld- en verkeersmisdrijven. Daarbij worden
Nadere informatie«JOR» Bank- en effectenrecht
169 NOOT 1. Bovenstaand arrest is gewezen door de Hoge Raad als belastingrechter. Centraal staat de vraag of bewijsmiddelen waarvan in een eerdere strafprocedure door de strafrechter is geoordeeld dat
Nadere informatieRapport. Datum: 1 december 2006 Rapportnummer: 2006/377
Rapport Datum: 1 december 2006 Rapportnummer: 2006/377 2 Klacht Verzoeker klaagt erover dat de beheerder van het regionale politiekorps Midden en West Brabant bij brief gedateerd 10 februari 2005 zijn
Nadere informatieSymposium Omkering van bewijslast. 27 oktober 2017 Rotterdam Studiekring Normatieve Uitleg
Symposium Omkering van bewijslast 27 oktober 2017 Rotterdam Studiekring Normatieve Uitleg Wettelijk vermoeden en omkering van de bewijslast Daan Asser 1 1. Feiten en recht Rechtsfeit is het feit of het
Nadere informatiecrisis in de verzorgingsstaat , 294 economische crisis 82-85
Trefwoordenregister A Accusatoir versus inquisitoir 71-76, 137, 149-153 Afgeschermde getuige 524-527 Afluisteren van telefoongesprekken 233-235, 235-236, 336-342, 366, 380-381, 383, 387-388, 415, 432-433
Nadere informatieHof van Cassatie van België
5 FEBRUARI 2019 P.18.0793.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.18.0793.N B A, beklaagde, eiser, met als raadsman mr. Sven De Baere, advocaat bij de balie Brussel. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF
Nadere informatieUitspraak. Afdeling strafrecht. Parketnummer: Datum uitspraak: 1 november TEGENSPRAAK (gemachtigd raadsman)
ECLI:NL:GHAMS:2016:5673 Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum uitspraak 01-11-2016 Datum publicatie 30-12-2016 Zaaknummer 23-003159-15 Rechtsgebieden Strafrecht Bijzondere kenmerken Hoger beroep Inhoudsindicatie
Nadere informatieSamenwerking tussen Flevoziekenhuis en politie/ justitie KNMG Symposium Huizen 21 november 2013. Katrijn Broekman, jurist Flevoziekenhuis
Samenwerking tussen Flevoziekenhuis en politie/ justitie KNMG Symposium Huizen 21 november 2013 Katrijn Broekman, jurist Flevoziekenhuis Samenwerking politie en justitie Convenant gegevensuitwisseling
Nadere informatieBewijsuitsluiting, een uitgesloten zaak?
LOEVENDIE NEIJNDORFF A D V O C A T E N Bewijsuitsluiting, een uitgesloten zaak? Een onderzoek naar de mogelijkheden om bewijsverweren met een verzoek tot bewijsuitsluiting beter te kunnen onderbouwen,
Nadere informatie