Door aan te klikken wat u wilt weten komt u bij de juiste pagina. Door het indrukken van Ctrl-home komt u weer bij deze inhoudsopgave.

Transcriptie

1 Door aan te klikken wat u wilt weten komt u bij de juiste pagina. Door het indrukken van Ctrl-home komt u weer bij deze inhoudsopgave. Inleiding I Stappenplan voor het beroepingswerk (gang van zaken) Vooraf De procedure voor het beroepen van een predikant 1. Voorbereiding 1.1 Vacature 1.2 Financieel/organisatorische zaken 1.3 Consulent 1.4 Beschrijving kerkelijke gemeente en beoogde ontwikkeling 1.5 Beschrijving burgerlijke gemeente 1.6 Profiel te beroepen predikant 1.7 Wie doet de voorbereiding? 1.8 Beroepingscommissie 1.9 Benoeming leden beroepingscommissie 1.10 Kosten en risico s beroepingswerk 2. Werkwijze beroepingscommissie 2.1 Zorgvuldigheid, geheimhouding en selectiecriteria 2.2 Keuze werkwijze voor de voorselectie van mogelijke kandidaten 2.3 Voorselectie 2.4 Voortgezette selectie 2.5 Eindselectie 2.6 Beëindigen contact predikanten 2.7 Advies aan de kerkenraad 2.8 Gemeentevergadering 3. Het uitbrengen van het beroep, de beslissing, approbatie en bevestiging 3.1 Beroepsbrief 3.2 Arbeidsvoorwaarden 3.3 Beslissingstermijn 3.4 Berichten over het beroepingswerk 3.5 Approbatie 3.6 Bevestiging 4 Introductie en begeleiding nieuwe predikant 4.1 Kennismaking met kerkenraad en gemeente 4.2 Verantwoordelijkheid voor de introductie 4.3 Onderdelen introductieprogramma 4.4 Begeleiding 5 Evaluatie 6. Samenvatting van de te nemen stappen II Richtlijnen voor vervulling van een predikantsvacature (volgens de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland) 1 Procedure 2 Algemeen 3 Voorbereiding 4 De verkiezing van predikanten 5 De beroeping van predikanten III IV De Lutherse procedure Enkele voorbeelden uit de praktijk (zo moet het niet!) Adressen 1

2 Bijlagen (te downloaden via de website) beroepsbrief + aanhangsel ontvangstbericht bericht van aanneming van een beroep akte van losmaking aanvraag approbatie + overzicht benodigde stukken approbatie en een aanvullende vragenlijst voor het verzoek voor de approbatie van het beroep melding bevestiging predikant aan Bureau Predikanten melding losmaking predikant aan Bureau Predikanten notitie tijdelijke voorziening in vacaturetijd brief moderamen over vacature gemeentepredikant 2

3 Inleiding Deze gids is een praktische handreiking voor kerkenraden en beroepingscommissies ten dienste van het beroepingswerk in de Protestantse Kerk in Nederland. Voor het beroepen van een predikant of proponent zijn vooral de artikelen 3, 4, 5, 17 en 18 van ordinantie 3, kerkorde Protestantse Kerk in Nederland, richtinggevend. In het eerste deel van deze gids worden algemene wenken gegeven in de vorm van een gedetailleerd en concreet stappenplan voor de beroepingsprocedure. In het tweede deel worden de kerkordelijke richtlijnen voor de vervulling van een predikantsvacature nog eens op een rij gezet. In het derde deel worden de schijnwerpers kort gericht op de specifiek procedure. De gids is ook te downloaden via onze website: kies beroepingswerk. Op deze website is nog meer praktisch werkmateriaal te vinden voor het beroepingswerk (o.a. voorbeelden van een profielschets van gemeente of predikant; hoorlijsten; voorbeelden voor gesprekken met kandidaten etc). Wellicht is de inhoud van de gids ook van belang voor degene op wie het beroepingswerk zich richt: de predikant of proponent. Voor deze doelgroep is nu ook de Brochure beroepingswerk voor predikanten en proponenten te vinden op onze website. Indien gids of brochure aanleiding geeft tot vragen en/of opmerkingen, kunt u contact opnemen met het Mobiliteitsbureau/Beroepingswerk, Landelijk Dienstencentrum van de Protestantse Kerk in Nederland, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. Medewerkers van het beroepingswerk: - drs. H.J. Oortgiesen, adviseur beroepingswerk, , h.oortgiesen@pkn.nl - mw. G.F. Biermans, office manager Mobiliteitsbureau en secretariaat beroepingswerk, , g.biermans@pkn.nl - mw. G.M. Frankhuisen, secretariaat beroepingswerk, , g.frankhuisen@pkn.nl N.B. - Daar waar wordt gesproken van predikant/proponent, resp. hij/hem kan ook de vrouwelijke vorm worden gelezen. - Een proponent is iemand die door de Kerk toegelaten is tot het ambt van predikant, maar nog niet eerder is bevestigd. - De term kandidaat in verband met het beroepingswerk in de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland kan betrekking hebben op een proponent en op een reeds eerder in het ambt bevestigde predikant. Voor gemeenten uit de kring van de Gereformeerde Bond wijzen wij u ook op de brochure Vacant, en dan? die het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond liet verschijnen. Deze brochure van 66 blz. is tegen kostprijs te bestellen bij het bureau van de Gereformeerde Bond. Dat kan door 6,25 over te maken (inclusief porto) op postbanknummer t.n.v. Bureau Gereformeerde Bond te Apeldoorn, o.v.v. Beroepingswerk. Wie vijf of meer exemplaren bestelt, betaalt 5,00 per stuk. Wie per giro betaalt, vergeet niet zijn adres te melden. Utrecht, september

4 I Stappenplan voor het beroepingswerk (gang van zaken) Vooraf Het ambt (van predikant, ouderling en diaken) is er van Christuswege om de gemeente bij het heil te bepalen en bij haar roeping in de wereld (zie Kerkorde V-1). Het ambt is meer dan louter een functie, die namens de gemeente als een uitvoerende taak wordt verricht (zie kerkorde V-3). De verkiezing van de predikanten geschiedt in de presbyteriale kerkorde principieel door de gemeente, die deze in bepaalde gevallen kan delegeren aan de kerkenraad (zie ordinantie 3-4-7). De verkiezingsregeling maakt onderdeel uit van de plaatselijke regeling en wordt vastgesteld door de kerkenraad, die daarin de gemeente kent en hoort. Bij meer dan 200 stemgerechtigde leden kan in de verkiezingsregeling worden bepaald, dat de verkiezing van een predikant niet geschiedt door de vergadering van stemgerechtigde leden, maar door de kerkenraad. Om deze regel op te kunnen nemen in de verkiezingsregeling van de plaatselijke gemeente is toestemming nodig van het breed moderamen van de classicale vergadering. Deze zal daarbij het belang van de gemeente wegen. De procedure voor het beroepen van een predikant In hoofdstuk II wordt de procedure voor het beroepen van een predikant op grond van de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland, met verwijzing naar de regels der Kerk, kort samengevat. Hierbij wordt tevens nadrukkelijk verwezen naar De toelichting op de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland (dr. P. van den Heuvel (red.), Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer). 1. Voorbereiding 1.1 Vacature Wanneer een predikantsvacature ontstaat, is de door de (algemene) kerkenraad te beantwoorden kernvraag: kan en moet de vacature worden vervuld? Bij positieve beantwoording beginnen de volgende stappen in de beroepingsprocedure. Afhankelijk van de wijze waarop de vacature is ontstaan zal voor de periode van voorbereiding meer of minder tijd genomen moeten worden. Vacaturetijd is in de eerste plaats bezinningstijd. Tijd om na te denken over wie we zijn, wat we willen, hoe we denken de vacature te gaan vervullen en welke (soort) predikant we daarbij denken nodig te hebben. In deze fase zijn ook gemeenteadviseurs bereid om mee te denken en te adviseren. Tijdnood mag voor de kerkenraad nooit een reden zijn niet systematisch langs de punten van onderstaand stappenplan te gaan. Ook is het mogelijk in deze fase voorlopig voor een tijdelijke voorziening te kiezen (kerkelijk werker, hulpdiensten, een interim-predikant) om verschillende zaken eerst op een rij te zetten voordat een nieuwe definitieve predikant wordt beroepen. Voor deze mogelijkheid kan men zich wenden tot het Mobiliteitsbureau, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. Voor een verklaring van solvabiliteit ( zie ook 1.2.) wendt men zich tijdig tot het Regionale College voor de Behandeling van Beheerszaken van het regionale steunpunt (centraal telefoonnummer: ). In verband met het aandeel in de centrale kas moet de vacature gemeld worden bij het Bureau Predikanten. Wanneer de vorige predikant vertrokken is naar een nieuwe gemeente, wordt dit gedaan door de gemeente die hij diende. Het melden van de vacature moet ook wanneer de predikant van het ambt is ontheven of met emeritaat is gegaan. Voor de melding is een formulier beschikbaar, dat als bijlage bij deze Gids is gevoegd en kan worden gedownload via: 4

5 1.2 Financieel/organisatorische zaken In overleg tussen kerkenraad en het college van kerkrentmeesters moet worden bepaald welk bedrag nu en op termijn beschikbaar is voor de vervulling van de vacature. Te beantwoorden vragen zijn dan: - Is er geld voor een volledige bezetting van de predikantsvacature of moet er naar een predikant in deeltijd worden omgezien? - Voor een predikant in deeltijdfunctie wordt verwezen naar ord (een deeltijdfunctie dient ten minste een derde en ten hoogste vier vijfde van de volledige werktijd te bedragen). - Bij het beroepen van een predikant in deeltijdfunctie dient goedkeuring te worden aangevraagd bij het breed moderamen van de classicale vergadering (en Luthers bij de synodale commissie), zie ord en 3. - Kan er gerekend worden op steun uit regionale of landelijke kassen of fondsen? - Zijn er, voor het geval het gaat om een gezamenlijk met een andere gemeente uit te brengen beroep, deugdelijke afspraken gemaakt, onder andere over de verdeling van de kosten, nu en in de toekomst? Hierbij kan worden gedacht aan samenvoeging van gemeenten (ord. 2-14), combinatie van gemeenten (ord. 2-15) of aan de vorming van een streekgemeente (ord. 2-17). - Een predikant wordt beroepen voor onbepaalde tijd. In bijzondere omstandigheden, waarbij vooral gedacht wordt aan de uitvoering van een tijdelijk project, of een bezinningsperiode, kan een predikant of proponent beroepen worden voor de duur van een aan te geven aantal jaren, minimaal vier (zie ord t/m 4). Het breed moderamen van de classicale vergadering moet hiervoor toestemming verlenen. De (algemene) kerkenraad vraagt vervolgens bij het regionaal college voor de behandeling van beheerszaken het RCBB van het regionale steunpunt (centraal telefoonnummer: ) en niet bij de landelijke kerk! een verklaring aan dat de gemeente financieel voldoende draagkracht heeft om een beroep te kunnen uitbrengen. Dit is de verklaring van solvabiliteit (ord ). Een zaak waaraan in de praktijk nogal eens (te) laat aandacht wordt geschonken is de huisvesting van de predikant. Volgens artikel 10 van de Generale Regeling voor de Predikantstraktementen behoort de fulltime predikant binnen de grenzen van de gemeente te wonen, moet de gemeente een ambtswoning aanbieden en is de predikant verplicht deze te aanvaarden. Van de plicht om binnen de grenzen van de gemeente te wonen kan een fulltime predikant ontheffing vragen bij het Breed Moderamen van de Classicale Vergadering (ord. 3-16). Van de plicht om de ambtswoning te aanvaarden kan de predikant ontheven worden door de kerkenraad. Bij het aanbieden van een ambtswoning kan het gaan om een door de gemeente gehuurde of in eigendom verworven pastorie. Wil de gemeente om haar moverende redenen geen ambtswoning aanbieden, dan moet zij op zoek gaan naar een predikant die zelf in huisvesting wil voorzien. Het is noodzakelijk dit punt vroegtijdig in het beroepingswerk aan de orde te stellen. Voor het bewonen van de ambtswoning wordt op het basistraktement de woonbijdrage ingehouden. Deze bijdrage is afhankelijk van de hoogte van het traktement van de betreffende predikant. Een beginnend predikant betaalt daardoor minder woonbijdrage dan een predikant met meer dienstjaren. Het verschil tussen de woonbijdragen wordt voor de gemeente verevend via de centrale kas predikantstraktementen. Het is gewenst duidelijk en schriftelijk vast te leggen welke toezeggingen er in het kader van het beroepingswerk worden gedaan. Deze toezeggingen worden vermeld in het Aanhangsel bij de beroepsbrief. In het overleg tussen kerkenraad en het college van kerkrentmeesters moet ook duidelijk worden afgesproken wie de contacten met de te beroepen predikant onderhoudt over de financiële aspecten en wie de definitieve afspraken daarover maakt. Meer informatie over de traktementsregeling (incl. modelberekeningen) kunt u vinden op Consulent Zodra een gemeente vacant is speelt de consulent een belangrijke rol. De consulent wordt aangewezen door het breed moderamen van de classicale vergadering of door het ringverband (van gemeenten), wanneer dit bestaat (zie ord. 4-17). Heeft de (wijk)gemeente nog een predikant dan vervult die predikant de rol van consulent. In de kerkorde staan de taken van de consulent duidelijk omschreven in ord en

6 De consulent begeleidt het beroepingswerk, bewaakt de procedure en heeft in vergaderingen van kerkenraad en moderamen een adviserende stem. De consulent mag geacht worden de kerkordelijke regels en procedures te kennen. Bovendien kan hij optreden als 'praatpaal' voor de predikant, met wie de hoorcommissie c.q. kerkenraad in contact is getreden. Volgens artikel 36 van de Generale Regeling voor de Predikantstraktementen kan de kerkenraad met de consulent afspraken maken over de overige werkzaamheden. De vergoeding hiervoor is geregeld in de uitvoeringsbepalingen bij de Generale Regeling. 1.4 Beschrijving kerkelijke gemeente en beoogde ontwikkeling Wil men de te beroepen predikant een juist beeld geven van de vacante gemeente, dan zal men die moeten beschrijven. De beschrijving zal aan de volgende punten aandacht geven: a. De plaatselijke (kerk-)geschiedenis. b. De samenstelling van de gemeente, naar bijvoorbeeld doop-, belijdende - en gastleden, randleden, leeftijd, te bearbeiden pastorale eenheden, sociale structuur, enzovoort. c. De organisatie en invulling van het kerkelijk werk, waarbij aandacht wordt geschonken aan: - kerkenraad; - eredienst; - catechese, vorming en toerusting; - pastoraat; - diaconaat; - maatschappelijke betrokkenheid; - missionaire activiteiten; - jeugdwerk/ouderenwerk; - financiële- en beheerszaken; - taakverdeling tussen predikanten; - taakverdeling tussen kerkenraad en predikant; (dit vooral als er sprake is van een predikant in deeltijdfunctie); - interkerkelijke samenwerking; - verhouding wijkkerkenraden tot algemene organen enz. Het door de kerkenraad vastgestelde beleidsplan (zie ord ) dient bij de beschrijving te worden gevoegd. In dat beleidsplan dat telkens geldt voor een periode van vier jaar zal zijn aangegeven op welke wijze men gemeente van de Heer wil zijn: a. wat vanuit die visie veel en wat minder prioriteit moet hebben; b. welke nog niet bereikte doelen men nastreeft; c. de problemen en/of uitdagingen en ontwikkelingen waarvoor de gemeente zich geplaatst ziet; d. andere belangrijke aspecten. Per onderdeel van de beschrijving kan worden aangegeven hoe de ontwikkeling daarvan zich verhoudt tot het daarover beschrevene in het beleidsplan en welke specifieke moeilijkheden en mogelijkheden zich daarbij voordoen. 1.5 Beschrijving burgerlijke gemeente Gegevens en documentatie van de burgerlijke gemeente zullen doorgaans beschikbaar worden gesteld door de afdeling voorlichting van de burgerlijke gemeente, eventueel aangevuld door de plaatselijke of regionale VVV. Uiteraard kiest men hieruit wat voor het beroepingswerk van belang is. 1.6 Profiel te beroepen predikant Uit het resultaat van de werkzaamheden genoemd onder 1.2 en 1.4 zal het profiel van de te beroepen predikant reeds in contouren zichtbaar worden. Het gaat er nu om daarin verfijningen en accenten aan te brengen. Een waarschuwing is daarbij wel op haar plaats. Het profiel moet niet te verfijnd en te veelkleurig worden geschetst. Het gevaar is anders groot dat de beroepingscommissie er niet in zal slagen een predikant te vinden, die eraan beantwoordt en die bereid en in staat is in deze gemeente te werken. Mocht dat ogenschijnlijk toch lukken dan zal de gemeente vaak teleurgesteld zijn als blijkt dat de predikant niet op alle punten het bekende schaap met vijf poten is. In de profielschets van de gewenste predikant die afgeleid dient te zijn van de beschrijving van de gemeente zal men verwoorden wat voor predikant men zoekt. In ieder geval omvat deze profielschets de volgende elementen: 6

7 - een uiterst beknopte typering van de gemeente: wie zijn we, wat is ons doel en wat willen we in dat kader de komende jaren bereiken (visie en missie); - op welk onderdeel/welke onderdelen in het werk (conform het beleidsplan) de nadruk komt te liggen; - welke speciale kennis, deskundig- en vaardigheden vereist worden; - voor welk specialisme of welke doelgroep de predikant met name wordt gevraagd; - of (en hoeveel) ervaring vereist is; - welke persoonskenmerken op prijs worden gesteld; - of werken in teamverband voorondersteld wordt; - verdere typerende zaken voor de betreffende predikant (b.v. leiderschapskwaliteiten). Voor de voltooiing van het profiel moet ook worden bedacht met welke andere (beroeps)krachten de predikant moet kunnen samenwerken. Leeftijd is geen garantie voor goed of beter functioneren. Bovendien behoort de schijn van leeftijdsdiscriminatie te worden vermeden. Profielschetsen geven vaak heel lange lijsten met algemene opsommingen wat van de nieuwe predikant wordt verwacht. Het is belangrijk om vooral toespitsing op de prioriteiten voor de komende jaren aan te geven. Bij die prioriteiten zoekt men vervolgens een passende nieuwe predikant. Het gaat bij het opstellen van een profiel niet in de eerste plaats en zeker niet uitsluitend om de vraag: hoe moet de predikant zijn (eigenschappen e.d.), maar om een antwoord op de vraag: wat verwachten wij van de predikant? Het is nuttig om de gemeente te laten meedenken in het ontwikkelen van een profiel voor de gewenste predikant. Ieder lette daarbij niet slechts op zijn eigen belang, maar ook op dat van de gemeente in haar volle breedte. 1.7 Wie doet de voorbereiding? De in de voorgaande punten omschreven taken en werkzaamheden behoren tot de verantwoordelijkheid van de kerkenraad. Deze werkzaamheden behoeven niet door de voltallige kerkenraad te gebeuren. Het is wellicht beter daarvoor een kleine commissie te benoemen, die regelmatig communiceert met de kerkenraad. Deze commissie kan later ook de kern van de beroepingscommissie vormen. Afhankelijk van plaatselijke mogelijkheden en omstandigheden kan worden overwogen een deel van de voorbereiding, inclusief wat verwachten wij van de predikant? te laten verzorgen door de voltallige beroepingscommissie. Deze commissie zal dan vooraf moeten zijn samengesteld. De (kleinere) commissie brengt regelmatig rapport uit aan de kerkenraad. 1.8 Beroepingscommissie Wanneer er een beroepingscommissie wordt gevormd zal vooraf moeten worden nagedacht over de samenstelling daarvan. De kerkorde geeft aan, dat er naast kerkenraadsleden, waaronder bij voorkeur een kerkrentmeester, ook andere gemeenteleden zitting in de beroepingscommissie zullen hebben. Daarbij moet niet allereerst worden gedacht aan namen van gemeenteleden, maar aan groepen uit en delen van de gemeente die zeker vertegenwoordigd moeten zijn. De onder punt 1.4c genoemde opsomming kan daarbij een hulpmiddel zijn. Bij de samenstelling van de beroepingscommissie zal een evenwicht moeten worden gevonden tussen enerzijds een zo breed mogelijke vertegenwoordiging, waarin de gemeente zich herkent en anderzijds een formatie die slagvaardig kan handelen en optreden. Een optimale grootte (maximaal 10-12?) is moeilijk aan te geven. De praktijk en het gezonde verstand bieden hier de oplossing. Uiteraard zal de beroepingscommissie achter de hoofdlijnen van het, door de kerkenraad, vastgestelde beleidsplan en het profiel van de gewenste predikant moeten staan. In een gemeente met wijkgemeenten wijst ook de algemene kerkenraad uit haar midden een lid voor de commissie aan. Vervolgens zal moeten worden vastgelegd, wanneer de beroepingscommissie een voordracht mag doen voor de kandidaatstelling van een predikant voor een beroep. Moet daarover unanimiteit heersen binnen de commissie of is een 3/4 of 2/3 meerderheid genoeg? Mag de kandidaatstelling meervoudig zijn? Van belang is vooraf vast te leggen wat in het kader van het beroepingswerk de verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn van beroepingscommissie, kerkenraad en college van kerkrentmeesters. Zie hiervoor ook punt 1.2. Belangrijk is ook dat de leden van de beroepingscommissie elkaar eerst (goed) leren kennen alvorens aan de slag te gaan! Zij zijn immers gezichtsbepalend voor de te beroepen predikant en moeten mede daarom eerst hun gezamenlijke lijn bepalen. 7

8 1.9 Benoeming leden beroepingscommissie De laatste fase in de voorbereiding is het formeel benoemen van de leden van de beroepingscommissie door de kerkenraad. De kerkenraad bepaalt ook de randvoorwaarden, waarbinnen de opdracht voor het werven van een nieuwe predikant wordt gegeven. Het is zinvol om in dit stadium afspraken te maken inzake man/vrouw/homo/hetero, de manier van werving (wordt er naast de verplichte aanvraag van een advieslijst bij het secretariaat beroepingswerk een advertentie geplaatst, hoe stellen we onze eigen groslijst op), communicatie met de kerkenraad, zwijgplicht, etc Kosten en risico s beroepingswerk Overwogen dient te worden of er speciale verzekeringen moeten worden afgesloten ten behoeve van de leden van de beroepingscommissie voor de risico's van blijvende arbeidsongeschiktheid, overlijden, autoschade, etc. Informatie hierover is te verkrijgen bij de Servicedesk van de Protestantse Kerk in Nederland, tel: of bij de Vereniging Kerkrentmeesterlijk Beheer, tel: Het is vanzelfsprekend, dat een gemeente de reiskosten voor een predikant/proponent, die zij uitnodigt voor een gesprek, vergoedt. Dit geldt tevens voor de te maken onkosten van de leden van de beroepingscommissie. 8

9 2. Werkwijze beroepingscommissie 2.1 Zorgvuldigheid, geheimhouding en selectiecriteria In de eerste bijeenkomst van de beroepingscommissie zal het voor alle leden duidelijk moeten worden dat het in het beroepingswerk niet alleen gaat om het belang van de gemeente, maar ook om de belangen van predikanten, met wie men op enigerlei wijze in contact komt. Dit eist van de leden van de commissie zorgvuldigheid in de omgang met zowel persoonlijke als zakelijke informatie. Tot een zorgvuldige werkwijze hoort ook dat men zo mogelijk stagnatie voorkomt. Kandidaten waarmee men in contact is, hebben er recht op zo spoedig mogelijk te weten waar ze aan toe zijn. Van gesprek tot gesprek zullen er afspraken gemaakt worden inzake de voortgang. Predikanten dienen niet langer dan noodzakelijk aan het lijntje gehouden te worden. Soms wordt hier helaas slordig mee omgegaan. Geadviseerd wordt iemand aan te wijzen als woordvoerder van de beroepingscommissie. Bij hem of haar kunnen gemeenteleden met hun vragen met betrekking tot het beroepingswerk terecht. Eveneens wordt een contactpersoon ten behoeve van de kandidaat aangewezen. Er zullen duidelijke afspraken moeten worden gemaakt over geheimhouding van - en vertrouwelijke omgang met - informatie. Zowel naar kerkenraad, gemeenteleden als naar derden, moet worden voorkomen dat informatie (voortijdig) uitlekt. Het is goed ook afspraken te maken over vermenigvuldiging, verspreiding, teruggaaf en vernietiging van schriftelijke informatie. De beroepingscommissie zal in haar eerste vergadering de werkmethode vaststellen: eerst horen in een kerkdienst en aansluitend een gesprek of later in de week een gesprek; een andere mogelijkheid is eerst een gesprek te voeren en vervolgens te horen. Bij het horen in twee of meerdere groepen dienen afspraken te worden gemaakt wat in de gesprekken, wanneer en door wie aan de orde wordt gesteld (om doublures te voorkomen). De door de beroepingscommissie toe te passen selectiecriteria zullen voor een belangrijk deel rechtstreeks af te leiden zijn uit: a. de bepalingen van de Kerkorde; b. het beleidsplan; c. de financiële mogelijkheden; d. de profielschets. Naast deze veelal objectieve en openbare criteria, kunnen in het beroepingswerk, bewust of onbewust, ook andere aspecten meespelen. Wij zullen er hierna verschillende noemen. De bedoeling daarvan is niet een lijst te geven, waarop kan worden doorgehaald wat men niet wenst, of om criteria te geven op grond waarvan men bij voorbaat mensen kan uitsluiten. Het gaat erom voor het selecteren en beroepen van een predikant, als commissie, in zorgvuldig overleg duidelijkheid te verkrijgen op punten, waarover later, bijvoorbeeld in gesprek met te beroepen predikanten of tijdens een gemeenteavond, problemen kunnen ontstaan. In dit verband willen wij u er ook op wijzen dat in het beroepingswerk soms oneigenlijke criteria worden gebruikt. U kunt zelf wel bepalen in hoeverre deze elementen bij u spelen. Wij noemen: - Vrouw of man: zou een vrouwelijke predikant de taak niet even goed of beter kunnen vervullen? - Alleenstaand of gehuwd: is het verwachtingspatroon van het gemeentelid, dat vraagt om een gehuwde man met kinderen, wel juist? - Homo of hetero: durven kerkenraad en gemeente in het beroepingswerk waar te maken wat zo vaak wordt gezegd over aanvaarden van de ander, ook in zijn anders zijn? Het is een dringend advies om hier van tevoren afspraken over te maken. - Rol van echtgenoot of partner in de gemeente: geldt nog steeds het 'twee halen, één betalen', of is er ruimte voor een eigen leven? - Politieke voorkeur: moet hij dezelfde, of mag hij een afwijkende politieke voorkeur hebben ten opzichte van het 'modale' kerklid? - Lidmaatschap van verenigingen of organisaties: mag de predikant zelf uitmaken van welke verenigingen of organisaties hij wel of juist geen lid wil zijn? - Lichamelijke beperkingen: is het lichamelijk gehandicapt of beperkt zijn van een predikant echt wel een beletsel voor een goede taakvervulling? In de bespreking van deze punten zullen twee vragen centraal staan: - Zijn de omstandigheden en is het geestelijk klimaat in de gemeente zodanig dat een predikant, bij wie een of meer van deze aspecten aan de orde is, met vrucht kan arbeiden? - Hoe zal de desbetreffende predikant zijn functioneren zien in het licht van zijn persoonlijke (leef-)situatie? 9

10 De werkgroep Homoseksualiteit, Ambt en Kerk heeft een handreiking doen verschijnen voor beroepingscommissies en kerkenraden in de Protestantse Kerk in Nederland, De kaarten geschud? Homoseksualiteit en ambt. Informatie bij de heer G. Bossenbroek, gemeenteadviseur, tel: Deze handreiking voor bezinning binnen beroepingscommissies en kerkenraden is te bestellen via: Het is dringend aan te raden de bezinning hieromtrent, als ook over mogelijk andere controversiële zaken, binnen kerkenraad en gemeente tijdig te voeren. Dit om onnodige spanningen en problemen tijdens de procedure te voorkomen, zowel voor de gemeente als de betreffende predikant/proponent. Hierbij valt te denken aan zaken als kinderen aan het avondmaal, de vrouw in het ambt, het zegenen van andere levensverbintenissen dan het huwelijk, etc. 2.2 Keuze werkwijze voor de voorselectie van mogelijke kandidaten Om te kunnen selecteren zal de beroepingscommissie moeten beschikken over namen van mogelijk te beroepen predikanten. Daarvoor bestaan de volgende werkwijzen, die naast elkaar dienen te worden gevolgd. a. Advieslijst aanvragen Bij het secretariaat beroepingswerk Postbus 8504, 3503 RM Utrecht dient de (wijk)kerkenraad (conform ord ) kerkordelijk verplicht advies aan te vragen als er een predikantsvacature zal worden vervuld. Dit kan ook via de mail, of Is er sprake van een vacature in een Evangelisch-Lutherse gemeente, dan zal het bureau beroepingswerk overleggen met het daartoe aangewezen orgaan van de Evangelisch-Lutherse synode. In Evangelisch-Lutherse gemeenten worden de verkiezing en het beroepen van een predikant namelijk begeleid door de president van de synode of een door deze aan te wijzen plaatsvervanger die als consulent optreedt. Voor het uitbrengen van het advies is het gebruikelijk dat het bureau beroepingswerk beschikt over de profielschets van de te beroepen predikant en het beleidsplan en/of een schets van de vacante gemeente. N.B. Het advies bestaat uit een lijst van namen van predikanten/proponenten, die beroepbaar zijn en bij het profiel van de gemeente lijken te passen. Beroepbaar zijn in principe: predikanten die minimaal voor een periode van vier jaar in een gemeente hebben gestaan en beroepbare predikanten in gevolge ord De kerk wil de doorstroming van predikanten bevorderen. Daardoor kunnen ook namen genoemd worden van predikanten die zelf niet vooraf te kennen hebben gegeven van standplaats te willen wisselen! b. Gemeenteleden noemen namen De gemeente voelt zich vaak zeer betrokken bij het beroepingswerk. Het is van belang en volgens ord ook kerkordelijk verplicht de gemeenteleden in de gelegenheid te stellen aan de kerkenraad namen op te geven van door hen geschikt geachte predikanten. Deze opgaven zullen voorzien moeten zijn van een motivering of argumentatie en van de naam van degene die de opgave doet. De oproep daartoe kan het best gebeuren per brief of via een artikel in het kerkblad, waarin tevens de samenstelling van de beroepingscommissie en het door de kerkenraad vastgestelde profiel van de te beroepen predikant bekend wordt gemaakt. c. Jaarboek Aan de hand van het Jaarboek kan de beroepingscommissie zelf via bijvoorbeeld systematisch onderzoek een groslijst van mogelijk beschikbare predikanten samenstellen. Nadere informatie over deze predikanten kan dan vervolgens worden ingewonnen bij het secretariaat Beroepingswerk. d. Plaatsen van een advertentie Naast de kerkordelijk verplichte adviesaanvrage (zie onder a.) kan er besloten worden tot het plaatsen van een advertentie. 10

11 Het werven van een predikant middels een advertentie en een daarbij behorende sollicitatieprocedure wordt in de kerkorde niet genoemd. Wanneer er wordt besloten een advertentie te plaatsen, dient men in elk geval met het volgende rekening te houden: De kerkenraad benoemt geen werknemer in een arbeidsrelatie er is geen werkgever/werknemer verhouding, maar zij beroept een predikant! Een predikant is niet in dienst van een gemeente, maar staat ten dienste van een gemeente. Hij is niet ondergeschikt aan de kerkenraad of aan de gemeente (zie ord ). Er is geen sprake van een in het bedrijfsleven gangbare sollicitatieprocedure. In de manier van gespreksvoering met de te beroepen predikant zal hiermee rekening gehouden moeten worden. Bij het plaatsen van een advertentie zijn belangrijke zaken: De inhoud en opmaak van de advertentie (trekt de advertentie aandacht, wordt voldoende informatie gegeven?); keuze van de media (leest de doelgroep de periodiek, waarin wordt geadverteerd?). N.B. 'Kerkinformatie' bestrijkt vrijwel de gehele doelgroep! Ook Woord & Dienst, modalitair aangeboden periodieken en/of dagbladen zijn geschikt. Afhankelijk van de gekozen werkwijze of combinatie daarvan, kan het nodig of verstandig zijn af te wijken (in de volgorde) van de hierna genoemde procedure. Dit mag echter nooit ten koste gaan van de zorgvuldigheid en de vertrouwelijkheid. 2.3 Voorselectie Nadat de beroepingscommissie op één of meer van de voorgaand beschreven manieren een groslijst van kandidaten, die in aanmerking kunnen komen, heeft verkregen, zal gevraagd moeten worden of de predikant 'in' is voor het overwegen van een uit te brengen beroep. Het is verspilling van moeite en geld, op jacht te gaan naar mogelijk geschikt geachte predikanten van wie men later ontdekt dat zij 'niet in de markt' zijn. Bovendien bespaart deze openheid moeite en tijd. Het is een goede manier van met elkaar omgaan om vooraf schriftelijk of mondeling de eventuele interesse van de kandidaten te peilen. Daarbij moet wel aan de predikanten worden meegedeeld, dat er nog gewerkt wordt in de fase van de voorselectie. Niets is zo teleurstellend als het wekken van verwachtingen, die niet worden waar gemaakt! Afhankelijk van het aantal overgebleven potentiële kandidaten kan nog een verdere voorselectie worden gemaakt. In deze fase is het ook zinvol - het beroepen en het aannemen van een beroep is immers een zaak tussen twee partijen - de predikanten, die men op het oog heeft, de informatie te verzenden, bedoeld in hoofdstuk I, (1.4, 1.5 en 1.6). Indien een lid van de beroepingscommissie één van de potentiële kandidaten persoonlijk kent, dient hij zich, omwille van de objectiviteit en de professionaliteit voor zover het de contacten met die kandidaat betreft terug te trekken. 2.4 Voortgezette selectie Bij de voortgezette selectie komen gesprekken met de predikant en het bezoeken van erediensten aan de orde. Voor deze taken kan de beroepingscommissie het best worden opgedeeld in groepjes van drie à vier personen. a. De eerste stap De eerste stap die na de voorselectie wordt gezet is meestal het 'horen' van de predikant. Ook hier geldt weer: neem daarover vooraf contact op met de predikant. Wanneer de soms verre reis wordt gemaakt is het beter het horen te combineren met een gesprek met de (aanstaande) predikant. Het ambt van predikant omvat immers veel meer dan het verzorgen van een kerkdienst. Bij een zorgvuldige procedure kan overwogen worden eerst eens een gesprek te voeren, alvorens te gaan 'horen', mede afhankelijk van de wensen van de predikant. Tevens om onrust in de gemeente van de betreffende predikant te voorkomen. In paragraaf b. gaan we in op de aard van dat gesprek. b. Gesprek De kennismaking met een predikant kan in een gesprek breder en dieper zijn dan bij het 'horen'. In een open en ontspannen sfeer kan van gedachten worden gewisseld over de toegezonden informatie, over visies (kerkelijk, maatschappelijk/politiek), over sterke en zwakke kanten van gemeente en predikant, enzovoort. Predikanten en commissieleden kunnen samen al wat aftasten: - zien ze mogelijkheden samen verder op te trekken of, 11

12 - concluderen ze dat ze dat niet moeten doen, en - waarop is die conclusie dan gebaseerd? De predikant kan de commissie deelgenoot maken van de spanning die het beroepingswerk voor hem en zijn relaties oproept. Er kunnen afspraken worden gemaakt over de bedenktijd die men elkaar wil gunnen. Wordt na een dergelijk gesprek een dienst bijgewoond, dan is de commissie beter voorbereid. Van 'hoorders' worden zij deelnemers. Bovendien luistert men anders als men de betreffende persoon (enigszins) kent. Er pleit nogal wat voor om eerst het gesprek te voeren. Voor het gesprek geldt hetzelfde als voor het horen. Probeer zoveel mogelijk te objectiveren. Maak van tevoren een lijst van te bespreken punten (zie kies beroepingswerk, kies werkmateriaal) en spreek af wie wat aan de orde stelt. Ook met het oog op de rapportage is dit van belang. Zorg dat ook de predikant tijd en ruimte krijgt om zijn vragen aan de orde te stellen. c. Het 'horen' Het is niet nodig bij het 'horen' allerlei geheimzinnige spitsvondigheden toe te passen. Zeker in kleinere gemeenten 'ruikt' men hoorders al op afstand. Bij het horen en beoordelen van de meegemaakte eredienst is het van belang - vooral ook met het oog op rapportage in de totale beroepingscommissie en een gelijke beoordeling van de predikanten - het gehoorde en beleefde zoveel mogelijk te objectiveren, waarbij men zich bewust zal zijn van de beperkingen van het eigen oordeel. Dat kan bijvoorbeeld door het noteren van de orde van dienst met de gezongen liederen en de gelezen bijbelgedeelten. Ook is het goed aandacht voor de sfeer in de dienst te hebben, aandacht te geven aan de omgang van de predikant met de gemeenteleden, hoe zijn persoonlijke betrokkenheid bij de gemeente is, enz. Vervolgens kunnen verschillende aspecten worden onderscheiden en persoonlijk worden beoordeeld met behulp van de. in eigen situatie aan te passen en aan te vullen, in ieder geval vooraf te formuleren checklist. (Voor voorbeelden zie kies beroepingswerk, kies werkmateriaal). Wanneer zij een dienst bijwonen dienen de leden van de commissie zich te realiseren dat zij dit in een onbekende omgeving doen. Het is niet bekend onder welke omstandigheden de eredienst plaatsvindt en op welke gemeente, de dienst (preek) gericht is. Soms wil een predikant liturgisch of dogmatisch een wat andere koers varen, maar is dat niet mogelijk in de betreffende gemeente. Ook daar moet oog en oor voor zijn. Daarna zullen de leden die 'gehoord' hebben, verslag moeten uitbrengen in de voltallige beroepingscommissie en een aanbeveling moeten doen of de contacten met deze predikant moeten worden voortgezet. Zo ja, dan kunnen de andere leden van de beroepingscommissie deze kandidaat ook gaan horen. Het verdient geen aanbeveling om predikanten op beroep te laten preken in de eredienst. Voor proponenten en beroepbare predikanten, die nog geen eigen gemeente dienen ligt dit anders. De voornaamste bezwaren tegen het 'op beroep' voorgaan in de eredienst zijn: - de gemeente vormt zich een oordeel op grond van één dienst; dit oordeel kan heel gemakkelijk afwijken van dat van de beroepingscommissie, die oordeelt op grond van bredere informatie; - bij het 'op beroep' voorgaan in de eredienst ontstaan snel verwachtingen, of worden toezeggingen gedaan, die later niet (kunnen) worden waargemaakt; - het is een momentopname; - het kan de predikant belemmeren in de vrijheid van verkondiging van het Woord en de gemeente in het onbevangen deelnemen aan de eredienst. 2.5 Eindselectie In deze laatste fase wordt geadviseerd referenties in te winnen over de overgebleven serieuze kandidaten. Vervolgens moet een keuze worden gemaakt - bij voorkeur - voor één predikant. Voor het inwinnen van referenties geven wij de volgende richtlijnen: Inwinnen van referenties Referentie Het is verstandig om als beroepingscommissie bijtijds een vragenlijst of een brief te ontwerpen die gebruikt kan worden om referenties te vragen over de betrokken kandidaat. 12

13 Welke zaken moeten daarin aan de orde komen volgens de beroepingscommissie? Wijze van voorgaan in de eredienst? Relativerend vermogen? Pastorale attitude? Kunnen omgaan met verschillende geloofsopvattingen? Relationele vaardigheden? Kunnen delegeren en het eigen werk goed indelen? Hoe reageert de betrokkene op spanningen en conflicten; bezit betrokkene vaardigheden om conflicten te hanteren? Is hij geïnteresseerd in het contact met jongeren? En met ouderen? Is hij in staat tot leidinggeven? Hebben zich wel eens problemen rond de kandidaat voorgedaan? Van welke aard? etc. De gestelde vragen hangen vanzelfsprekend ten nauwste samen met de opgestelde profielschets. Het is voor degene die de vragen moet beantwoorden het gemakkelijkst als de vragen wat gegroepeerd zijn rond thema s, zoals leidinggeven, pastoraat, etc. Het is verstandig het gesprek af te sluiten met de vraag of er nog nader contact gezocht mag worden als daartoe aanleiding is. Referenten Drie referenten zijn als regel voldoende. Te denken valt aan: - een lid van de kerkenraad; - een wat prominent gemeentelid; - de regionaal adviseur van de classicale vergadering. De naaste collega( s) of vrienden of familieleden geven als regel te subjectieve inlichtingen. Bedenk ook dat er in sommige gevallen een te fleurig beeld gegeven kan worden, omdat men het niet betreurt als betrokkene naar een andere standplaats vertrekt... Referenten mogen alleen geraadpleegd worden als de kandidaat daartoe toestemming heeft gegeven. Wil de kandidaat niet dat een bepaalde persoon, bijvoorbeeld de scriba, om referenties wordt gevraagd, dan is het goed door te vragen naar de reden daarvan. Het is onelegant, zo niet onfatsoenlijk, om inlichtingen in te winnen bij een niet opgegeven referent en buiten de kandidaat om. Gaat het om referenties betreffende een proponent dan kunnen deze ingewonnen worden bij de kerkelijke hoogleraren, stage/vicariaatbegeleider en bij iemand uit een ander circuit van de betrokken kandidaat, bijvoorbeeld jeugdwerk. Hydepark geeft uit privacy overwegingen na de verplichte seminariummaand als regel geen informatie over studenten. Verwerken van referenties Het valt aan te bevelen de verkregen referenties pas ter tafel te brengen als men in de beroepingscommissie tot een zekere afronding is gekomen, zodat men zich niet tevoren laat beïnvloeden door de verkregen informatie. Verhelderend werkt het als men eerst bespreekt wat men van de referenten eigenlijk zou willen horen. Sluiten de referenties geheel aan bij het oordeel van de beroepingscommissie dan hebben ze hun werk verricht en hoeft er geen contact meer gezocht te worden. Blijven er echter bepaalde vragen liggen, dan kan opnieuw een gesprek met de referent plaatsvinden. De beroepingscommissie moet dan eerst goed onder woorden brengen wat men nu nog precies wil weten. Dit moet geen geïmproviseerd gesprek worden, want er ontbreken kennelijk gegevens die van belang zijn. Misschien wel van groot belang... Aangezien als regel alle drie de referenten gebeld zullen worden, geeft dat ook de mogelijkheid tot het kruisen van informatie: de informanten worden geconfronteerd met elkaars opmerkingen. Tegen één van de drie wordt gezegd, dat een andere referent aangeeft, dat de betrokken kandidaat bijvoorbeeld snel uit het veld geslagen is. Wat vindt deze referent daarvan? En deze gang van zaken kan nog een keer herhaald worden. Men kan zelfs zo nodig iemand nog eens bellen. Op cruciale punten kan deze aanpak zeer verhelderend werken en soms zelfs verkeerde voordrachten c.q. verkiezingen voorkomen! Afleg van verkregen referenties Zeker als er meer informatie in omloop is dan alleen via referenties, is het goed af te spreken wat er met alle gegevens gebeurt. Dit om te voorkomen, dat er ooit een oneigenlijk gebruik van gemaakt zou worden. Daarom is het aan te bevelen aan het eind van de procedure alle ingewonnen informatie te vernietigen. Wanneer de commissie komt tot de keuze van een kandidaat, is het aan te raden hem te bellen met de vraag of zijn interesse in een beroep zodanig is dat de commissie het zich kan veroorloven alleen met hem verder te gaan. Voordelen van een dergelijke vraagstelling: - de predikant weet dat hij de enige kandidaat is; - de beroepingscommissie weet met een echt geïnteresseerde kandidaat te komen. 13

14 In de eindselectie dient voor die situaties, waarbij sprake is van meer predikanten, bijvoorbeeld gemeenten met een Algemene Kerkenraad, ruimte te worden geboden voor een gesprek met de mogelijk toekomstige collega's. Niet om de selectie over te doen, maar om te bezien of een vruchtbare samenwerking mogelijk is. Het zogenaamde 'klikgesprek'. De collega s dienen echter het werk van de beroepingscommissie niet over te doen! Als er sprake is van meerdere predikanten is het zinvol naast de vraag wat kunnen deze kandidaat en een gemeente voor elkaar betekenen expliciet de vraag te stellen wat kunnen de kandidaat en zijn toekomstige collega s voor elkaar en voor deze gemeente betekenen? 2.6 Beëindigen contact predikanten Hoewel vanzelfsprekend, moet worden benadrukt dat aandacht wordt geschonken aan de predikanten, waarmee men contact had en niet verder gaat (ook al waren die contacten slechts summier). Het behoort tot de goede manier van (kerkelijk) omgaan met elkaar een bericht te sturen dat de predikant is afgevallen. Wil men de redenen daarvoor niet in de brief vermelden, dan moet de predikant zeker in de gelegenheid worden gesteld daar telefonisch naar te informeren. Ook is het van belang dat de secretaris van de commissie alle bescheiden van predikanten die afvallen, terugneemt van de commissieleden en zorgt dat deze papieren worden vernietigd. Gemaakte (reis)kosten van de predikant worden vergoed. Een voorbeeld hoe het niet moet: Een predikant kreeg in mei contact met een beroepingscommissie en de eerste contacten leken veelbelovend. Vlak voor de zomervakantie had hij nog niets gehoord over de voortgang. Toen hij vervolgens op de website van de gemeente keek, die was wezen horen ontdekte hij dat de beroepingscommissie nog met drie kandidaten bezig was. Zou ik daarbij zijn?. Na het verzamelen van moed (en een gesprek met de landelijk adviseur) werd er gebeld naar de betreffende gemeente. Na de vakantie, in september hoort u meer. Eindelijk, in oktober kreeg hij een telefoontje: Wij willen graag opnieuw komen luisteren en praten. In november kwamen ze en rond de kerst kwam het eindelijk tot een beroep. De andere twee kandidaten werden toen pas afgeschreven 2.7 Advies aan de kerkenraad Uiteindelijk zal de beroepingscommissie een advies aan de (wijk)kerkenraad doen. In dit advies zal de beroepingscommissie haar keuze - in het licht van de profielschets - moeten verantwoorden. De kerkenraad zal zich dan - eventueel na een gesprek met de betrokken predikant - ervan moeten overtuigen dat het wijs is hem kandidaat te stellen. Daarbij moet de kerkenraad er wel voor waken het werk van de beroepingscommissie niet over te doen. 2.8 Gemeentevergadering Vervolgens legt de kerkenraad aan de gemeente één of meer namen van predikanten voor. De stemgerechtigde leden zijn bij de verkiezing aan deze namen gebonden. In een gemeente met wijkgemeenten moet over de kandidaatstelling worden besloten in een gezamenlijke vergadering van de wijkkerkenraad met de algemene kerkenraad. Beiden kerkenraden dienen met de kandidaatstelling in te stemmen en daarmee de te beroepen predikant te aanvaarden. De naam of namen, waarover een beslissing moet worden genomen, kunnen tevoren aan de gemeente worden bekendgemaakt. De kerkenraad kan er ook voor kiezen deze naam/namen pas in de gemeentevergadering bekend te maken. De stemgerechtigde leden dienen tijdig uitgenodigd te worden voor deze gemeentevergadering. Een week is daarbij wel het minimum, hoewel de kerkorde geen bepaalde termijn voorschrijft. In gemeenten met meer dan 200 stemgerechtigde leden kan de verkiezing geschieden door de kerkenraad (indien het is opgenomen in de plaatselijke regeling én met medeweten en goedvinden van het breed moderamen van de classicale vergadering; zie ord ). Het is een goede zaak de gemeentevergadering - na de gebruikelijke opening van een kerkelijke bijeenkomst - te beginnen met een korte uiteenzetting over het die avond te volgen programma en de procedure die tot een uitspraak moet leiden. Voor het geval dat de kerkenraad één kandidaat ter verkiezing aan de gemeente voorstelt, is een meerderheid van twee derde van de uitgebrachte geldige stemmen vereist om deze gekozen te kunnen verklaren (ord ). Het programma kan voordat de verkiezing wordt gehouden bestaan uit: 14

15 - Het doen van een beknopt verslag van de werkzaamheden van de beroepingscommissie, waarbij de vertrouwelijkheid van gegevens van niet voorgedragen predikanten gegarandeerd moet blijven. - Het verstrekken van informatie over de voorgedragen predikant, door kerkenraad of beroepingscommissie. - Indien de predikant nog niet in de gemeente is voorgegaan, kan men overwegen een bandopname van een van zijn preken te laten horen, of misschien wel een video-opname te laten zien; men moet daarbij wel bedenken dat een bandopname misleidend is, omdat de situatie waarin men de band hoort een andere is dan de opnamesituatie. Entourage, sfeer, mimiek, reacties van hoorders enzovoort verdwijnen bij het afspelen, kunnen een andere rol spelen, zelfs een radicaal andere indruk oproepen. Dit geldt in zekere zin ook voor video-opnamen. Die geven immers ook maar een deel van de werkelijkheid weer. - Het beantwoorden van vragen over het werk van de beroepingscommissie en over de te beroepen predikant. Na de verkiezing door de stemgerechtigde leden (of bij meer dan 200 stemgerechtigde leden door de kerkenraad) maakt de kerkenraad de naam van de verkozen predikant aan de gemeente bekend door een mededeling in de kerkdienst en/of via het kerkblad. Bezwaren tegen de gevolgde beroepingsprocedure (dus niet tegen de persoon van de verkozen predikant) dienen binnen één week na de bekendmaking te worden ingediend bij de kerkenraad. De kerkenraad legt dit bezwaar tenzij hij zelf het bezwaar uit de weg heeft kunnen ruimen binnen twee weken voor aan het regionale college voor de behandeling van bezwaren en geschillen, dat ter zake een bindende uitspraak doet. 15

16 3. Het uitbrengen van het beroep, de beslissing, approbatie en bevestiging Een week na de bekendmaking als de termijn waarbinnen bezwaar kan worden gemaakt is verstreken brengt de kerkenraad het beroep uit. In een gemeente met wijkgemeenten geschiedt dit door de wijkkerkenraad, in een streekgemeente door de streekkerkenraad en bij een combinatie door de kerkenraden gezamenlijk. 3.1 Beroepsbrief Het beroepen van de predikant geschiedt door middel van een beroepsbrief (zie bijlagen). Deze beroepsbrief wordt ondertekend door de preses en scriba van de (wijk)kerkenraad of kerkenraden. Ook de consulent kan mede ondertekenen, ten einde aan te tonen dat de beroepingsprocedure volgens de regels van de kerkorde is verlopen. In deze beroepsbrief wordt conform ordinantie bepaalt dat de predikant niet in een arbeidsrechtelijke verhouding tot de kerkenraad of de gemeente staat, maar dat hij een eigen ambtelijke verantwoordelijkheid binnen de kerkenraad draagt, aangeduid als de vrijheid van het ambt van predikant als dienaar des Woords. De beroepsbrief kan aangetekend per post worden verzonden, maar zal in de meeste gevallen persoonlijk aan de predikant worden overhandigd door een deputatie van de kerkenraad. De predikant tekent voor ontvangst van de brief, waarbij de ontvangstdatum geldt als begin van de termijn van drie weken, waarbinnen de predikant moet beslissen op het uitgebrachte beroep. 3.2 Arbeidsvoorwaarden Bij de beroepsbrief wordt een aanhangsel gevoegd, waarin de rechtspositieregeling is neergelegd. Daarom is dit aanhangsel niet alleen getekend door de preses en scriba van de (wijk- of algemene) kerkenraad, maar ook door de voorzitter en secretaris van het college van kerkrentmeesters. 3.3 Beslissingstermijn Voor het nemen van een beslissing op een beroep is in de kerkorde een termijn van maximaal drie weken gesteld. Soms zegt de predikant direct toe het beroep aan te nemen. In dat geval heeft de bedenktermijn deel uit gemaakt van de voorbereidingsprocedure. Kerkordelijk blijft het recht bestaan om een bedenktermijn van maximaal drie weken aan te houden (ord ) 3.4 Berichten over het beroepingswerk Het verdient aanbeveling van het uitbrengen van een beroep op een predikant, van het aannemen of het bedanken mededeling te doen aan: -Secretariaat Beroepingswerk, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. of -Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, tel , fax , Dit bureau licht de geïnteresseerde pers in. 3.5 Approbatie van het beroep Nadat de predikant het beroep heeft aangenomen, moet er een datum van bevestiging worden overeengekomen. Deze datum wordt door de kerkenraad van de roepende gemeente medegedeeld aan de kerkenraad van de predikant. De beroepen predikant vraagt aan zijn kerkenraad een akte van losmaking (zie bijlage). Deze akte moet ook ondertekend worden door het breed moderamen van de classicale vergadering van de classis, waar de predikant vertrekt. Op de akte van losmaking wordt de datum vermeld, waarop de predikant van zijn gemeente zal worden losgemaakt. De losmaking vindt plaats aan het einde van de dag vóór de overeengekomen bevestigingsdatum. De rechtspositie van de predikant bij de ene gemeente sluit dan naadloos aan bij de rechtspositie in de nieuwe gemeente. De datum van bevestiging is bepalend voor het moment waarop de predikant aan zijn nieuwe gemeente wordt verbonden. De predikant kan niet op de 1 e van de maand aan de gemeente verbonden worden en in de loop van de maand pas bevestigd worden. Wanneer de bevestiging door bijzondere omstandigheden geen doorgang kan vinden (doordat de predikant ziek is bijvoorbeeld) gaat toch op de overeengekomen bevestigingsdatum de verbintenis tussen predikant en gemeente in. Tot slot vraagt de kerkenraad van de roepende gemeente bij het breed moderamen van de classis approbatie aan op het beroep (zie ord ). Dit betekent, dat het breed moderamen aan het einde van de rit controleert of kerkordelijk aan alle voorwaarden is voldaan. 16