Onderwerp Vaststellen verordeningen in het kader van de aanscherping van de Wet Werk en Bijstand (WWB)

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Vergadering : 24 april 2012 Voorstelnummer : Registratienummer : Portefeuillehouder : J.E. Brand-Boom Afdeling : Samenleving Bijlage(n) : 7 B&W-datum/nummer : 20 maart 2012, nummer 14 Commissie/datum : Samenleving, 3 april 2012 Onderwerp : Vaststellen verordeningen in het kader van de aanscherping Wet Werk en Bijstand (WWB) Onderwerp Vaststellen verordeningen in het kader van de aanscherping van de Wet Werk en Bijstand (WWB) Beslispunten 1. Vaststellen de verordening Toeslagen Wet Werk en Bijstand gemeente Geldermalsen Vaststellen de Afstemmingsverordening WWB, IOAW en IOAZ Vaststellen de verordening Maatschappelijke Participatie WWB Vaststellen de verordening Reïntegratie Wet Werk en Bijstand gemeente Geldermalsen Vaststellen de verordening Culturele en Sportieve Deelname. Inleiding Per 1 januari 2012 is de aanscherping van de Wet Werk en Bijstand (WWB) van kracht geworden. Op 21 december 2011 heeft de Eerste Kamer daarmee ingestemd. Een tijdige invoering is door de late politieke besluitvorming niet mogelijk. De escape is dat voor veel maatregelen een (vaak tot 1 juli 2012) overgangsmaatregel is bepaald. Met deze aanscherping wordt de Wet Investering Jongeren (WIJ), die per 1 januari 2011 is ingevoerd, weer ingetrokken. Met de invoering van de WIJ is de doelgroep jongeren tot 27 jaar vorig jaar uit de WWB gehaald en in een aparte wet (met een eigen verordening) opgenomen. Nu moet dit weer teruggedraaid worden. Per 1 januari 2013 vervallen de nu voorgelegde verordeningen, omdat de WWB dan opgaat in de nieuwe WWNV (Wet Werken Naar Vermogen). Concreet handelt de aanscherping over de volgende maatregelen: Alleenstaande ouders; Huishoudinkomenstoets; Aanscherpen voorwaarden en sancties jongeren; Tegenprestatie naar vermogen; 1

2 Beperking verblijfsduur buiten Nederland; Normering gemeentelijk minimabeleid; Verordeningsplicht participatie schoolgaande kinderen Inkomen uit studiefinanciering Meer mogelijkheden handhaving Intrekken WWIK Verplicht meewerken aan huisbezoeken Uw raad is in een beeldvormende bijeenkomst over deze veranderingen geïnformeerd. De maatregelen leiden tot aanpassing van de volgende vier verordeningen: - de verordening Toeslagen Wet Werk en Bijstand gemeente Geldermalsen de Afstemmingsverordening WWB, IOAW en IOAZ de verordening Reïntegratie Wet Werk en Bijstand gemeente Geldermalsen de verordening Culturele en Sportieve Deelname en het vaststellen van een nieuwe verordening - de verordening Maatschappelijke Participatie WWB 2012 Onder participatie van schoolgaande kinderen verstaan we het deelnemen aan activiteiten met een sportief, educatief, sociaal dan wel cultureel karakter door schoolgaande kinderen van ouders met een inkomen van ten hoogste 110% van de toepasselijke bijstandsnorm. Maatschappelijke participatie kan op vele wijzen plaatsvinden en niet ieder kind is hetzelfde. Om die reden wordt het begrip in zo algemeen mogelijke bewoordingen gedefinieerd en wordt het toegespitst op ouders van schoolgaande kinderen met een laag inkomen. Nieuw is dat de gemeente een tegenprestatie naar vermogen kan opleggen aan WWB-cliënten. De gemeente krijgt de bevoegdheid om mensen met een WWB-uitkering, IOAW of IOAZ-uitkering te verplichten om onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden te laten verrichten. De maatschappelijk nuttige werkzaamheden dienen zich te onderscheiden van werkzaamheden die tot de reguliere arbeidsmarkt behoren. Het gaat om additionele onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden. Deze bevoegdheid is in de aangepaste Wet Werk en Bijstand genomen. Uitwerking hiervan zal plaatsvinden in beleidsregels, die door het college zullen worden vastgesteld. Beoogd effect De aanscherping van de WWB is rijksbeleid waar gemeenten verplicht aan mee moeten werken. Eigen/autonoom beleid is nauwelijks mogelijk. Door de maatregelen door te voeren en verordeningen te maken en aan te passen bereiken we een rechtmatige uitvoering van de WWB. Argumenten In het kader van de nieuwe wetgeving is het noodzakelijk vier aangepaste verordeningen en één nieuwe verordening vast te stellen. 2

3 Kanttekeningen De aanscherping kost veel extra werk voor met name het KCC (zie onder uitvoering). De uitvoering is weliswaar op hoofdlijnen al op de hoogte. Wellicht is het nodig dat zij toch nog op training gaan. Communicatie Cliënten zijn door middel van een algemene brief geïnformeerd over de nieuwe maatregelen. In veel individuele gevallen zullen de mogelijke consequenties ingrijpend zijn. Met name waar binnen één gezin nu meerdere uitkeringen zijn toegekend, gaat dit nu naar één uitkering met als gevolg een teruggang in inkomen. Het is belangrijk dat de beschikkingen duidelijk en goed gemotiveerd zijn. Hieraan zal speciale aandacht worden gegeven. Verder dienen de beschikkingen voor jongeren aangepast te worden Financiën De aanscherping van de WWB heeft geen financiële consequentie. De budgetten w-deel en uitkeringsbudget waren voor 2012 al bekend en zijn als zodanig begroot. Mogelijk kan door de invoering van de huishoudinkomenstoets van het uitkeringsbudget worden overgehouden omdat de aanpassing mogelijk zal leiden tot het beëindigen van een aantal uitkeringen Uitvoering De uitvoering geschiedt door het KCC. In de uitvoering verandert veel. Te weten: procedures moeten worden aangepast; uitkeringssysteem moet worden aangepast; uitkeringen omgezet ; in veel gevallen moet nader onderzoek worden gedaan. Omdat in veel gevallen een overgangstermijn is bepaald (vaak tot 1 juli 2012), heeft het KCC voldoende tijd om alles te regelen. Evaluatie Evaluatie van de doorgevoerde aanscherping zal nauwelijks mogelijk zijn omdat per 1 januari 2013 de Wet Werken naar vermogen (WWNV)van kracht wordt. De WWB zal opgaan in de WWNV. Burgemeester en wethouders van Geldermalsen, de loco-secretaris, de burgemeester, J.C. Steurrijs mevrouw dr. M.W.M. de Vries 3

4 De raad van de gemeente Geldermalsen; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 20 maart 2012 nummer 14, besluit: de volgende verordeningen vast te stellen: de verordening Toeslagen Wet Werk en Bijstand gemeente Geldermalsen 2012; de Afstemmingsverordening WWB, IOAW en IOAZ 2012; de verordening Maatschappelijke Participatie WWB 2012; de verordening Reïntegratie Wet Werk en Bijstand gemeente Geldermalsen 2012; de verordening Culturele en Sportieve Deelname. Aldus besloten in de openbare vergadering van 24 april 2012, nummer 8, de griffier, de voorzitter, 4

5 BIJLAGE TOELICHTING AANSCHERPING WWB (bron: Stimulansz) In deze bijlage wordt per onderwerp een nadere toelichting gegeven op de aanscherping van de Wet Werk en Bijstand. Achtereenvolgend komen de volgende onderwerpen aan de orde: Alleenstaande ouders; Huishoudinkomenstoets; Aanscherpen voorwaarden en sancties Jongeren; Tegenprestatie naar vermogen; Beperking verblijfsduur buiten Nederland; Normering gemeentelijk minimabeleid; Verordeningsplicht participatie schoolgaande kinderen Inkomen uit studiefinanciering Meer mogelijkheden handhaving Intrekken WWIK Verplicht meewerken aan huisbezoeken Alleenstaande ouders De specifieke ontheffing van de arbeidsverplichting voor alleenstaande ouders met kinderen tot 5 jaar wordt afgeschaft. Het kabinet schaft deze ontheffing af, omdat werk boven inkomen gaat. Lange afwezigheid op de arbeidsmarkt werkt doorgaans nadelig op de kans op werk. Dat betekent dat het huidige artikel 9a WWB komt te vervallen. Ook de vrijlating van de aanvullende alleenstaande ouderkorting en de inkomensafhankelijke combinatiekorting worden afgeschaft voor alleenstaande ouders waarvan het jongste kind jonger is dan 5 jaar. Om de WWB voor deze doelgroep optimaal activerend te maken wordt in plaats hiervan de vrijlating voor het werken in deeltijd verruimd. De Wet voorzieningen arbeid en zorg alleenstaande ouders (Wet Vazalo) kan hiermee worden ingetrokken Huishoudinkomenstoet en aanscherping gezinsbijstand; Het gezin moet de bijstand gezamenlijk aanvragen en krijgt recht op een gezinsuitkering ter hoogte van de huidige norm voor gehuwden op grond van de WWB, dat wil zeggen 100% van het referentieminimumloon. Dit houdt ook in, dat alle middelen (inkomsten en vermogen) van alle gezinsleden in aanmerking worden genomen. Bovendien worden de inkomsten uit arbeid en werkloosheids- of arbeidsongeschiktheidsuitkering van minderjarige kinderen bij de bijstandsverlening aan de ouder(s) in aanmerking genomen. Om minderjarige kinderen wel te stimuleren te gaan werken in bijbaantjes en actief mee te doen in de samenleving geldt er een vrijlating. De vrijlating bedraagt twee keer de inkomensgrenzen van de Algemene Kinderbijslagwet (AKW). Dit betekent dat de inkomsten van kinderen tot 16 jaar volledig worden vrijgelaten. Voor 16- en 17-jarigen geldt twee keer de inkomensgrens van de AKW ( 827,- per maand). Uitgangspunt van het kabinet is dat bijstand het laatste vangnet is en dat iedereen zelf zoveel mogelijk in zijn inkomen voorziet. Wanneer dat echt niet kan, is er bijstand mogelijk die aanvult tot het sociaal minimum. De bijstand voor gezinnen wordt aangepast. Zowel de ouders als inwonende meerderjarige kinderen moeten er alles aan doen om een baan te vinden. Ouders en inwonende kinderen moeten straks gezamenlijk één uitkering 5

6 aanvragen. Er wordt dan niet meer alleen gekeken naar de inkomsten van de ouders onderling, maar ook naar die van inwonende kinderen, het huishoudinkomen Om de uitkering te kunnen vaststellen naar de nieuwe definitie van gezin, wordt een informatie- en medewerkingsbepaling opgenomen voor meerderjarige bloed- en aanverwanten in de eerste graad die in dezelfde woning hun hoofdverblijf hebben als de alleenstaande, alleenstaande ouder of de gehuwde die voor de datum van inwerkingtreding een uitkering op grond van de WWB of een inkomensvoorziening op grond van de WIJ ontvangt Het doel van de aanscherping gezinsbijstand en de huishoudinkomenstoets is dat het meer loont om vanuit een uitkering aan het werk te gaan. De inkomenstoets wordt daarom aangescherpt, door niet alleen rekening te houden met de inkomsten van aanvrager en partner, maar met de inkomsten van alle gezinsleden. Onder de nieuwe definitie van gezin wordt verstaan: de gehuwden tezamen, de gehuwden met hun minderjarige en meerderjarige kinderen en kleinkinderen, de alleenstaande ouder met minderjarige én meerderjarige kinderen en kleinkinderen; en de alleenstaande met één of meer meerderjarige kinderen en kleinkinderen; die in dezelfde woning hun hoofdverblijf hebben. Er is wel een aantal uitzonderingen gemaakt op de definitie van gezin. De eerste uitzondering is het zorgbehoevend gezinslid, die op verzoek buiten het gezin gehouden kan worden. Dit gezinslid heeft in dat geval een zelfstandig recht op uitkering. Om onder deze definitie te vallen, moet iemand: een gehuwde, alleenstaande ouder of alleenstaande zijn met meerderjarige kinderen; of een meerderjarig kind zijn dat bij zijn ouder(s) inwoont; en een geldig indicatiebesluit hebben voor 10 uur of meer per week zorg op grond van de AWBZ. Het moet dan gaan om: persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding, verblijf, of voortgezet verblijf; aantonen dat hij géén persoonsgebonden budget voor deze zorg ontvangt en dat de zorg niet eheel of deels wordt verleend door een zorgaanbieder als bedoeld in artikel 1, onderdeel j, van de AWBZ; aannemelijk maken dat één (of meerdere) van de andere gezinsleden, niet zijnde de echtgenoot, aan hem zorg verleent, voor ten minste het aantal uren waarop die persoon recht heeft volgens het indicatiebesluit, maar ten minste tien uren per week; jonger zijn dan 65 jaar. Naast de AWBZ kent ook de Wmo indicaties voor maatschappelijke ondersteuning. Die laatste indicaties kunnen per gemeente verschillen, afhankelijk van het gedecentraliseerde gemeentelijke beleid. Daarom is gekozen voor een eenduidig en substantieel criterium, namelijk het AWBZ-criterium. De tweede uitzondering betreft meerderjarige studerende kinderen met WSF of WTOS. Onder meerderjarig kind wordt namelijk niet verstaan het meerderjarig kind wiens in aanmerking te nemen inkomen inclusief studiefinanciering niet meer bedraagt dan 80% van het netto minimumloon inclusief vakantiebijslag ( 1.023,42 per maand), en dat: 6

7 uit s Rijks kas bekostigd onderwijs volgt; en aanspraak kan maken op studiefinanciering op grond van de Wet studiefinanciering 2000; of voor een tegemoetkoming op grond van hoofdstuk 4 van de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten in aanmerking komt. Deze uitzondering is gemaakt om te stimuleren dat door middel van studie en opleiding een zo hoog mogelijke kwalificatie wordt behaald en zodoende de arbeidsmarktkansen worden verhoogd. Deze uitzonderen gelden ook voor mensen die wel aanspraak hebben op studiefinanciering of een tegemoetkoming op grond van hoofdstuk 4 van de WTOS maar die dit niet ontvangen omdat ze zelf in hun inkomen voorzien doordat ze bijvoorbeeld een bijbaantje hebben. Aanscherpen voorwaarden en sancties Jongeren De WIJ wordt ingetrokken en de WWB wordt een regeling voor verschillende doelgroepen. Elke doelgroep heeft voor een deel zijn eigen rechten en plichten. Zo geldt voor jongeren onder de 27 jaar een wachtperiode, dat wil zeggen dat de jongere die zich meldt bij het UWV met de intentie om een aanvraag in te dienen, verplicht is om eerst zelf vier weken naar werk of reguliere scholing te zoeken. Pas na afloop van de wachtperiode van vier weken kan de jongere een aanvraag indienen. Dient de jongere de aanvraag eerder in dan na afloop van die vier weken, dan legt het college een maatregel op of neemt het de aanvraag niet in behandeling. Tijdens de wachtperiode is er geen recht op ondersteuning van de gemeente, ook niet op grond van de Wet Participatiebudget. Als de aanvraag in behandeling is genomen kan het college indien nodig een voorschot toekennen. Het recht op uitkering kan ingaan op de dag dat de jongere zich bij het UWV heeft gemeld. Het recht op een werkleeraanbod wordt hiermee vervangen door een aanspraak van de jongere op ondersteuning Er wordt een nieuw artikel ingevoerd, namelijk artikel 44a. Op grond van dit artikel legt het college voor een jongere onder de 27 jaar in een plan van aanpak vast: - hoe de eventuele ondersteuning eruit ziet; - welke verplichtingen gericht op arbeidsinschakeling de klant heeft; en - wat er van hem wordt verwacht. Dit plan van aanpak maakt een onderdeel uit van de beschikking en is met de rest van de beschikking vatbaar voor bezwaar en beroep. Het college is verplicht om de jongere bij de uitvoering van het plan van aanpak te begeleiden Dit betekent dat alle jongeren uit de WIJ van rechtswege verhuizen naar de WWB. Een voor 1 jan 2012 ingegaan werkleeraanbod wordt geacht na die datum ondersteuning op grond van de WWB te zijn. Indien de jongere geen werkleeraanbod heeft, moet een plan van aanpak worden opgesteld. Tegenprestatie naar vermogen Er komt een wettelijke plicht tot tegenprestatie. Dit is een bevoegdheid van het college, geen verplichting. De plicht om algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen en te aanvaarden bestaat al, net als de plicht om een voorziening gericht op arbeidsinschakeling te aanvaarden. Daar wordt aan toegevoegd de plicht om naar vermogen een tegenprestatie te verrichten, ook als die niet direct samenhangt met arbeidsinschakeling. De tegenprestatie kent geen verplichte samenloop met een re-integratietraject. De tegenprestatie: hoeft niet te zijn gericht op toeleiding tot de arbeidsmarkt; 7

8 mag niet in de weg staan aan acceptatie van arbeid of re-integratie; bestaat daarom uit werkzaamheden waarvan omvang en duur beperkt zijn; bestaat uit werkzaamheden die de uitkeringsgerechtigde kan verrichten (naar vermogen); wordt verricht naast of in aanvulling op de reguliere arbeidsmarkt (mag niet tot verdringing leiden). Het college bepaalt aan de hand van de individuele omstandigheden en de voorhanden zijnde onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden, de aard, de duur en de omvang van de tegenprestatie. Immers niet alle onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden kunnen aan elke uitkeringsgerechtigde worden opgedragen. Beperking verblijfsduur buiten Nederland; De bijstand is een vangnet voor de bestaanskosten in Nederland en daarom moeten mensen in Nederland wonen én verblijven om recht op bijstand te hebben. Het kabinet heeft besloten dat mensen met een bijstandsuitkering die tijdelijk geen werk hoeven te zoeken voortaan maximaal vier weken per jaar naar het buitenland mogen. Nu is dat nog dertien weken. Door de termijn te verkorten houden deze mensen de noodzakelijke band met de arbeidsmarkt. Voor mensen van 65 jaar en ouder wordt de termijn teruggebracht van 26 weken per jaar naar maximaal acht weken per jaar. Normering gemeentelijk minimabeleid; Het gemeentelijk inkomensbeleid wordt genormeerd op maximaal 110% van het voor het huishoudtype toepasselijke van het WML afgeleide sociaal minimum (WSM). De inkomensnormering geldt voor alle categoriale gemeentelijke voorzieningen: langdurigheidstoeslag categoriale bijzondere bijstand aan chronisch zieken en gehandicapten categoriale bijzondere bijstand aan ouderen categoriale bijzondere bijstand aan mensen met schoolgaande kinderen categoriale bijzondere bijstand in de vorm van een collectieve aanvullende ziektekostenverzekering stadspassen voorzieningen op sociaal cultureel terrein De kwijtschelding van lokale belastingen en heffingen valt niet onder het regiem van de WWB, maar kent een eigen regeling. Hiervoor geldt de grens van 110% WSM niet. Deze grens geldt overigens ook niet voor de individuele bijzondere bijstand. Het kabinet stelt één centrale inkomensgrens. Alleen aan de hand van individuele omstandigheden hebben gemeenten de mogelijkheid om maatwerk te leveren en extra inkomensondersteuning te geven. Verordeningplicht participatie schoolgaande kinderen Er komt een verplichting voor de gemeenteraad om een verordening op te stellen m.b.t. het verlenen van categoriale bijzondere bijstand voor de kosten in verband met maatschappelijke participatie van ten laste komende kinderen die onderwijs of een beroepsopleiding volgen (artikel 8, eerste lid, onder g en tweede lid, onder d WWB). In deze verordening moet met name geregeld worden op welke wijze het begrip maatschappelijke participatie wordt ingevuld. 8

9 Inkomen uit studiefinanciering Per september 2007 is de Wet studiefinanciering 2000 (WSF) gewijzigd. Vanaf dat moment is er één normbedrag voor levensonderhoud, waarin geen onderscheid wordt gemaakt naar aparte normbedragen voor levensonderhoud of leermiddelen. In de WWB wordt met het inkomen uit studiefinanciering rekening gehouden bij de bijstandsverlening aan de partner van de studerende of verlening van bijzondere bijstand. Artikel 33, tweede lid WWB heeft tot doel om alleen dat deel van het inkomen uit studiefinanciering dat bedoeld is voor levensonderhoud in aanmerking te nemen. Door voornoemde wijziging van de WSF sluiten de bedragen die in artikel 33, tweede lid WWB worden genoemd niet meer aan bij het normbudget voor levensonderhoud zoals wordt gehanteerd in de WSF. Het inkomen uit studiefinanciering dat op grond van de WWB in aanmerking dient te worden genomen bedraagt het normbedrag voor de kosten van levensonderhoud op grond van artikel 3.18 WSF 2000 Meer mogelijkheden voor gemeenten om fraude op te sporen In 2012 kunnen gemeenten bij het aanvragen van een uitkering inzien of iemand studiefinanciering ontvangt. Studiefinanciering telt namelijk mee voor het krijgen van een uitkering. Ook wordt het voor gemeenten gratis om onroerend goed gegevens - buiten hun eigen gemeenten uit het kadaster in te zien. Zo komt eerder aan het licht of er sprake is van bezit van een uitkeringsgerechtigde. Het kosteloos maken van gegevens uit het Kadaster verlaagt de drempel voor gemeenten om hierop te toetsen en frauderende uitkeringsgerechtigden komen eerder aan het licht. De pakkans voor frauderende uitkeringsgerechtigden wordt op die manier vergroot. Gemeenten krijgen door het koppelen van bestanden van diverse instanties meer mogelijkheden om sjoemelende uitkeringsgerechtigden eerder op te sporen. Gemeenten hebben een belangrijke taak om bijstandsfraude op te sporen en regelmatig te controleren of iemand terecht een uitkering ontvangt. Het Rijk wil hen daarbij zo goed mogelijk ondersteunen en onnodige belemmeringen uit de wegruimen. Het tegengaan van fraude is speerpunt van dit kabinet. Net als gemeenten krijgen straks ook het UWV en de SVB de mogelijkheid waterstanden en elektriciteitsverbruik op te vragen bij nutsbedrijven om bijvoorbeeld te beoordelen of mensen samenwonen. Ook de gegevensuitwisseling tussen de Arbeidsinspectie, de SIOD, en andere toezichthouders en bestuursorganen, wordt beter geregeld. Het is straks niet nodig om per keer aparte convenanten te sluiten over de onderlinge gegevensuitwisseling. Deze afspraken vergen wetswijziging en worden in 2012 naar de Tweede Kamer gestuurd. Het uitwisselen van gegevens dient uiteraard zorgvuldig te gebeuren. Het College Bescherming Persoonsgegevens wordt daarom nauw betrokken bij deze plannen. Het plan past in het fraudebeleid van dit kabinet waarbij mensen die zich niet aan de regels houden en de samenleving daarmee oplichten hard worden aangepakt. Fraude met uitkeringsgelden ondermijnt de solidariteit in de samenleving. Daarom regelt het kabinet dat bij misbruik van uitkeringen, naast het betalen van een boete, het gefraudeerde bedrag volledig moet worden terugbetaald. Gemeenten krijgen, om de pakkans van frauderende uitkeringsgerechtigden te vergroten, ook extra bevoegdheden bij huisbezoeken. Een wetsvoorstel hiervoor ligt ter behandeling in de Tweede Kamer. 9

10 Intrekken WWIK De regering wil de overheidsbemoeienis met kunst en cultuur beperken. Naar het oordeel van de regering past het niet dat er voor kunstenaars met een specifieke uitkeringsregeling andere regels gelden dan voor overige ondernemers en/of werknemers. Kunstenaars kunnen net als anderen een beroep doen op de WWB of de WIJ als vangnet. De regering wil uitzonderingen op vangnetregelingen als de WWB zoveel mogelijk beperken. In dit wetsvoorstel wordt daarom voorgesteld de WWIK met ingang van 1 januari 2012 in te trekken. Hierdoor gaan voor kunstenaars die een beroep doen op inkomensondersteuning van overheidswege dezelfde polisvoorwaarden gelden als voor ieder ander. Verplicht meewerken aan huisbezoeken Uitvoeringsorganisaties krijgen ruimere mogelijkheden voor huisbezoeken bij uitkeringsgerechtigden. Een uitvoeringsorganisatie die niet genoeg informatie heeft om de uitkering vast te stellen, kan een controleur de situatie op het opgegeven adres laten beoordelen. De uitkering van de uitkeringsgerechtigde kan worden verlaagd of gestopt, als de controleur niet binnen wordt gelaten én de informatie ook niet op een andere manier wordt verkregen. Een vermoeden van fraude vooraf is niet meer nodig om bij het weigeren van een huisbezoek een uitkering te verlagen of stop te zetten. In de huidige situatie kan een uitvoeringsorganisatie alleen consequenties verbinden aan de uitkering als iemand een controleur niet binnenlaat én als er een concreet vermoeden is dat mensen frauderen met hun uitkering, door bijvoorbeeld zonder te melden samen te wonen. Straks mogen gemeenten, UWV en de SVB een consequentie verbinden aan de uitkering als zij geen vermoeden van fraude hebben. Dit kan als een uitkeringsgerechtigde niet meewerkt aan een huisbezoek waardoor het onduidelijk blijft waar iemand woont of dat iemand samenwoont. Als niet is vast te stellen waar iemand woont, dan wordt de uitkering veelal stopgezet. Is niet vast te stellen of iemand alleenstaand is, dan krijgt deze persoon doorgaans een uitkering die de helft is van twee samenwonenden en niet de hogere uitkering voor alleenstaanden. De hoogte van de bijstand of een AOWuitkering hangt namelijk af van de leefvorm van de uitkeringsgerechtigde. In de WWB (bijstand) krijgt een alleenstaande 70% van minimumloon en iemand die samenwoont 50%.Het oorspronkelijke wetsvoorstel, dat door het vorige kabinet in 2009 is ingediend, regelde al de gevolgen voor een uitkering bij het niet meewerken aan huisbezoeken. Met het aangepast wetsvoorstel worden de mogelijkheden om het woonadres te controleren verder uitgebreid 10