I org MBANSZ Nr Gewijzigde versie Houten, 4 september 2012 xxx Onderwerp:

Transcriptie

1 Raadsvoorstel * * I org MBANSZ Nr Gewijzigde versie Houten, 4 september 2012 xxx Onderwerp: Verordeningen Wet werk en bijstand aangepast op de wet afschaffing huishoudinkomenstoets Beslispunten: 1. De twee gewijzigde verordeningen vast te stellen, te weten: - toeslagenverordening - verordening langdurigheidstoeslag Samenvatting: Op 1 januari 2012 is de Wet werk en bijstand (Wwb) aangescherpt. Eén van de grote wijzigingen uit dit wetsvoorstel betrof de huishoudinkomenstoets. Er is een nieuwe definitie voor het gezin gemaakt om de huishoudinkomenstoets te kunnen uitvoeren. In het Begrotingsakkoord is afgesproken dat deze huishoudinkomenstoets wordt afgeschaft. Er is voor gekozen om dat met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 te doen. De definitie van gezin komt hiermee te vervallen. Het begrip gezinsnorm moet worden vervangen door de gehuwdennorm. Dit leidt tot wetstechnische aanpassingen in de langdurigheidsverordening en toeslagenverordening. De t wee verordeningen zijn als bijlagen bij dit collegevoorstel gevoegd. De Lekstroomgemeenten hebben vanaf de oproep van de staatssecretaris om te anticiperen op de afschaffing huishoudinkomenstoets overlegd en aangesloten bij het implementatieplan van het ministerie van SZW. Inleiding: Op 1 januari is de Wet werk en bijstand (Wwb)aangescherpt. Eén van de grote wijzigingen uit dit wetsvoorstel betrof de huishoudinkomenstoets. Op grond van de nieuwe definitie van gezin bestond een gezin uit: - de gehuwden tezamen - de gehuwden met hun minderjarige en/of meerderjarige kinderen - de alleenstaande ouder met minderjarige en meerderjarige kinderen - en de alleenstaande met één of meer meerderjarige kinderen die in dezelfde woning hun hoofdverblijf hebben, en de kinderen en aangehuwd kinderen van die kinderen. In het Begrotingsakkoord is afgesproken dat deze huishoudinkomenstoets wordt afgeschaft. Er is voor gekozen om dat met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 te doen. De definitie van gezin komt hiermee te vervallen. Het begrip gezinsnorm moet worden vervangen door de gehuwdennorm. Dit leidt tot wetstechnisch aanpassingen in de toeslagenverordening en verordening langdurigheidstoeslag. Omdat de wet met terugwerkende kracht inwerking treedt, zijn de huidige verordeningen vanaf het moment dat de wet is gepubliceerd in het Staatsblad, op bepaalde onderdelen onverbindend in strijd met hogere wetgeving. De aangepaste verordeningen moeten om deze reden met terugwerkende kracht worden vastgesteld per 1 januari Voor een bepaalde groep blijft de huishoudinkomenstoets van kracht. Het gaat om de groep die voordeel heeft van de huishoudinkomenstoets. Voor deze groep is het overgangsrecht in de verordeningen opgenomen. De huidige verordeningen moeten nog wel van kracht blijven voor de groep die op grond van het overgangsrecht tot 1 januari 2013 onder de huishoudinkomenstoets valt. Dit is in het artikel inwerkingtreding in de verordeningen geregeld. Toeslagenverordening De systematiek van het toeslagen- en verlagingenmodel blijft in stand na de afschaffing van de huishoudinkomenstoets. Hier wijzigt alleen het begrip gezinsnorm in gehuwdennorm.

2 -2- De consequenties van de intrekking van de huishoudinkomenstoets hebben betrekking op de rol van de volgende personen in het huishouden: - Inwonende meerderjarige kinderen of ouders; zij behoren niet langer tot hetzelfde gezin voor de WWB. Dat betekent dat ouders en meerderjarige kinderen weer afzonderlijk van elkaar aanspraak kunnen maken op de WWB. Een gevolg daarvan is dat de woonkosten weer gedeeld kunnen worden met ouders of meerderjarige kinderen. De doelgroep voor het toeslagenbeleid wordt daarmee vergroot. - Inwonende studerende of schoolgaande meerderjarige kinderen; onder de huishoudinkomenstoets werden deze kinderen niet als meerderjarige kinderen beschouwd, als het inkomen lager was dan 1.059,49. Dat betekende dat de woonlasten wel met deze inwonende kinderen gedeeld konden worden zolang hun inkomen hoger was dan 605,15 (conform artikel 25 eerste lid WWB) en lager dan 1.059,49. Om uitvoeringstechnische reden was gekozen om de woonkosten niet te delen met deze doelgroep, omdat het maar om een hele kleine groep meerderjarige inwonende kinderen ging die niet tot het gezin gerekend werden. Nu behoren de inwonende meerderjarige kinderen niet meer tot het gezin. Uit artikel 25 lid 1 WWB en artikel 26 WWB volgt dat een belanghebbende de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan niet kan delen met thuisinwonende kinderen van 18 jaar of ouder met een laag inkomen. Onder laag inkomen wordt verstaan; het inkomen van een kind van 18 jaar of ouder dat een in aanmerking te nemen inkomen heeft van ten hoogste het normbedrag voor de kosten van levensonderhoud voor hoger onderwijs genoemd in artikel 3.18 van de Wet studiefinanciering. Het bepaalde in de artikelen 25 en 26 WWB over het kunnen delen van kosten met thuisinwonende kinderen, heeft alleen betrekking op kinderen van 18 jaar of ouder. Er is sprake van een zelfde situatie bij kinderen van 16 of 17 jaar die nog thuis wonen, maar zoveel verdienen dat ze niet meer als ten laste komend kind kunnen worden aangemerkt. Deze kinderen zijn dan immers niet meer in de bijstand van de ouder(s) begrepen, evenals kinderen van 18 jaar en ouder (het enige verschil is dat kinderen van 18 jaar en ouder zelf voor bijstand in aanmerking kunnen komen). In de wet is voor deze situatie (thuisinwonende kinderen van 16/17 jaar die niet meer in de bijstand begrepen zijn) niets geregeld als het gaat om kosten delen. In de toeslagenverordening is geregeld dat bij deze inwonende kinderen dezelfde regels gelden als bij de inwonende kinderen 18 jaar en ouder. In de toeslagenverordening was een tegenstrijdigheid tussen twee artikelen. In artikel 5 lid 1 is bepaald dat als een belanghebbende een woning bewoont en geen woonkosten heeft deze een verlaging krijgt van 20% van de gehuwden norm. Hieruit volgt dat een alleenstaande 40% van de gehuwdennorm, een alleenstaande ouder 60% van de gehuwdennorm en gehuwden 70% van de gehuwdennorm ontvangen. In artikel 7 is het percentage aangepast aan bovenstaande verlagingen, zodat artikel 5 lid 1 uitvoerbaar wordt. In voorkomende gevallen kan het college de bijstand op grond van het individualiseringsbeginsel van artikel 18 lid 1 van de WWB hoger vaststellen. Verordening langdurigheidstoeslag Door de gewijzigde betekenis van de begrippen alleenstaande, alleenstaande ouder, gehuwde en gezin en ook de invoering van de huishoudinkomenstoets moesten alle meerderjarige gezinsleden samen voldoen aan de criteria van de langdurigheidstoeslag uit artikel 36 WWB. Er werd één langdurigheidstoeslag per gezinsuitkering verstrekt. Door het terugdraaien van de huishoudinkomenstoets en de begripsbepalingen, zal het aantal mensen dat gebruik kan maken van de langdurigheidstoeslag toenemen. Voor gezinnen die een hogere uitkering ontvangen als gevolg van de huishoudinkomenstoets geldt het overgangsrecht tot 1 januari Het betekent dat de langdurigheidstoeslag voor deze gezinnen onder de regels van de huishoudinkomenstoets blijven vallen gedurende het overgangsrecht. De twee verordeningen zijn als bijlagen bij dit collegevoorstel gevoegd.

3 Beoogd effect: Met het vaststellen van de gewijzigde verordeningen voldoet de gemeente aan de wettelijke verplichting die voortkomt uit de inwerkingtreding van de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets. Argumenten: 1.1 De huidige WWB-verordeningen moeten adequaat voorzien in het wetstechnisch kader Doordat de huishoudinkomenstoets is afgeschaft met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 moeten de verordeningen aangepast worden Herdefiniëring van de gezinsnorm naar gehuwdennorm Door herdefiniëring van de leefvormen en de afschaffing van de huishoudtoets kunnen ouders en meerderjarige kinderen weer afzonderlijk van elkaar aanspraak maken op de WWB. Participatie: De verordeningen zijn zo spoedig mogelijk aan de leden van de cliëntenraad Werk en Inkomen aangeboden (in week 34). In de overlegvergadering van 28 september 2012 met de wethouder zijn de verordeningen besproken. De cliëntenraad vond dat ze bij de aanbieding van de verordeningen goed geïnformeerd zijn over de veranderingen in de verordeningen. De cliëntenraad had geen aanvullende opmerkingen. Communicatie: De belanghebbenden worden, na vaststelling door de Raad, geïnformeerd via de website, de gemeenterubriek en de nieuwsbrief van Sociale Zaken. Financiën: De besparingen op de uitkeringslasten die met de huishoudinkomenstoets gemoeid waren, worden ongedaan gemaakt. Het inkomensdeel van het WWB-budget wordt weer verhoogd. Het betreft 27 miljoen euro in 2012 en 54 miljoen euro voor 2013 en verder. Het effect voor Houten is nog niet bekend. Houten, 4 september 2012 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester, J. Wiegel C.H.J. Lamers Meegezonden bijlagen bij dit voorstel: 1. Toeslagenverordening 2. Verordening langdurigheidstoeslag 3. Overzicht van de wijzigingen in de 2 verordeningen 4. Advies van clientenraad Werk en Inkomen (er is geen schriftelijk advies van de clientenraad ontvangen) PoHo: KDA

4

5 Raadsbesluit Nr De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 4 september 2012 nr. BWV gelezen en besluit; 1. De twee gewijzigde verordeningen vast te stellen, te weten: - toeslagenverordening - verordening langdurigheidstoeslag Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 23 oktober De raad van de gemeente Houten, de griffier, de voorzitter, F.E.H.M. Backerra C.H.J. Lamers