Accountantsverslag 2015 Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Eindhoven

Transcriptie

1 Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Eindhoven 2 juni 2016

2 Deloitte Accountants B.V. Amerikalaan AE Maastricht Airport Postbus BW Maastricht Nederland Tel: Fax: Aan de leden van het algemeen bestuur van De Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Eindhoven Raiffeisenstraat 18 Postbus AZ EINDHOVEN Onderwerp Datum Kenmerk Accountantsverslag met betrekking tot de controle van de jaarrekening 2015 van de Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Eindhoven 2 juni / /MP Geachte leden van het bestuur, Graag bieden wij u hierbij ons accountantsverslag met betrekking tot de controle van de jaarrekening 2015 van de Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Eindhoven (hierna: MRE) aan. In het hoofdstuk Bestuurlijke samenvatting hebben wij de belangrijkste punten uit ons verslag opgenomen. Uw jaarrekening geeft een getrouw en rechtmatig beeld De jaarrekening 2015 is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van Metropoolregio Eindhoven. Bij deze jaarrekening hebben wij voor zowel de getrouwheid als rechtmatigheid goedkeurende controleverklaring verstrekt. Wij bespreken onze bevindingen met het bestuur Wij maken u erop attent dat voor dit accountantsverslag een beperkte verspreidingskring geldt. Het accountantsverslag is uitsluitend bestemd voor het bestuur van MRE. Met vriendelijke groet, Deloitte Accountants B.V. drs. P.G.J.M. Jussen RA Onze bevindingen hebben wij besproken met het management. Op alle opdrachten verricht door Deloitte zijn de Algemene Voorwaarden Dienstverlening Deloitte Nederland, januari 2014 gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer van toepassing. Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer

3 Inhoudsopgave Bestuurlijke samenvatting... 4 Uitkomsten jaarrekeningcontrole... 7 Interne beheersing Analyse resultaat, vermogen en financiële structuur Overige onderwerpen Bijlagen Metropoolregio Eindhoven Pagina 3

4 Bestuurlijke samenvatting Metropoolregio Eindhoven Pagina 4

5 Bestuurlijke samenvatting: de belangrijkste punten De jaarrekening geeft een getrouw beeld Onafhankelijkheid Verloop van de controle Bij de jaarrekening 2015 van MRE verstrekken wij een goedkeurende controleverklaring voor zowel het aspect getrouwheid als rechtmatigheid. De controleverklaring hebben wij op 2 juni 2016 verstrekt. Wij hebben vastgesteld dat de jaarverslaggeving 2015 voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording voor MRE. Deze zijn uiteengezet in de jaarrekening in de paragaaf Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. De materialiteit bij de planning en uitvoering van onze controle was , zoals uiteengezet in onze controleplanning. Deze materialiteit sluit aan op het door het bestuur vastgestelde controleprotocol. Bij onze controle hebben wij twee controleverschillen (fouten en/of onzekerheden) ten aanzien van de getrouwheid en rechtmatigheid geconstateerd. Deze verschillen zijn gecorrigeerd in de jaarrekening. Deloitte Accountants B.V. is onafhankelijk van uw gemeenschappelijke regeling en voor zover wij weten heeft zich geen inbreuk voorgedaan op de van toepassing zijnde regels en het beleid ten aanzien van onafhankelijkheid. Ons zijn geen relaties bekend tussen Deloitte Accountants B.V. en haar zuster- en/of dochterondernemingen of de member firms van Deloitte Touche Tohmatsu Limited en hun respectieve zuster- en/of dochterondernemingen en uw gemeenschappelijke regeling, die naar ons professionele oordeel mogelijk van invloed kunnen zijn op onze onafhankelijkheid. Met de opdrachtbevestiging heeft u ons opdracht gegeven tot het controleren van de jaarrekening De reikwijdte van deze opdracht is beschreven in de opdrachtbevestiging. Er is gedurende het verloop van de controle op geen enkele wijze sprake geweest van een beperking in de reikwijdte van onze controle. Tijdens de uitvoering van de controleplanning hebben zich geen wijzigingen van materieel belang in de reikwijdte voorgedaan. Wij achten de reikwijdte van onze controle voor 2015 voldoende voor de doelstelling van onze controle. Metropoolregio Eindhoven Pagina 5

6 Bestuurlijke samenvatting: de belangrijkste punten Wij zijn op 1 april 2016 gestart met de jaarrekeningcontrole. De kwaliteit van de conceptjaarstukken en het balansdossier was voldoende om de controle adequaat op te starten. Tevens waren de bevindingen vanuit de tussentijdse controle, zoals gerapporteerd in onze rapportage van 11 januari 2016, adequaat opgevolgd. Vooral de voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s zijn naar hun aard gebaseerd op veronderstellingen en schattingen van het management en het bestuur. Zij schatten op basis van hun kennis van de organisatie en haar omgeving in wat het effect van de te voorziene risico s, verplichtingen en kosten zullen zijn in de komende jaren en wat de omvang van de voorziening moet zijn. Wij hebben vastgesteld dat de voorzieningen toereikend zijn onderbouwd. Aanbestedingen Wet normering topinkomens Om de rechtmatigheid van de kosten te waarborgen dient er vervolg gegeven te worden aan het aanbestedingsbeleid. Deze controlewerkzaamheden heeft u voor de jaarrekeningcontrole 2015 volledig uitgevoerd. Wij adviseren u periodiek controlewerkzaamheden uit te voeren rondom de aanbestedingen waarbij tevens een controle wordt verricht op aanbestedingen die onder de Europese drempelbedragen vallen. Deze controle is op dit moment nog geen onderdeel van uw interne controle op de aanbestedingen. Wij hebben als onderdeel van de jaarrekeningcontrole vastgesteld dat u de voorschriften van de WNT heeft nageleefd en de bezoldigingsgegevens correct in de jaarrekening 2015 zijn verantwoord. Metropoolregio Eindhoven Pagina 6

7 Uitkomsten jaarrekeningcontrole Metropoolregio Eindhoven Pagina 7

8 De uitkomsten van onze jaarrekeningcontrole De reikwijdte van onze controle achten wij voldoende Gehanteerde toleranties met als resultaat: geen controleverschillen Met de opdrachtverstrekking van 20 oktober 2015 heeft u ons opdracht gegeven tot het controleren van de jaarrekening Er is gedurende het verloop van de controle op geen enkele wijze sprake geweest van een beperking in de reikwijdte van onze controle. Naast de opdrachtverstrekking is het besluit begroting en verantwoording bepalend voor onze controle. Tijdens de uitvoering van de controleplanning hebben zich geen wijzigingen van materieel belang in de reikwijdte voorgedaan. Wij achten de reikwijdte van onze controle voor 2015 voldoende voor de doelstelling van onze controle. Een toelichting op de reikwijdte van onze controle 2015 is opgenomen in bijlage C van dit accountantsverslag. Wij hebben de jaarrekeningcontrole 2015 uitgevoerd met inachtneming van de volgende toleranties: Goedkeuringstoleranties Fouten 1% van het totaal van de kosten inclusief dotaties reserves Onzekerheden 3% van het totaal van de kosten inclusief dotaties reserves Rapportagetoleranties De rapportagetoleranties voor fouten en onzekerheden is vastgesteld op een bedrag van Bij onze controle hebben wij twee fouten geconstateerd die de goedkeuringstoleranties overschrijden. Deze fouten hebben betrekking op de onjuiste verwerking van een verplichting onder de kortlopende schulden voor een bedrag van alsmede het onterecht niet verantwoorden van een verplichting over 2015 van Deze fouten zijn gecorrigeerd in de jaarrekening. Derhalve hebben wij bij de jaarrekening 2015 een goedkeurende controleverklaring verstrekt voor zowel het aspect getrouwheid als rechtmatigheid. Het (verplichte) overzicht van controleverschillen groter dan de rapportagetoleranties treft u aan in bijlage A1 en A2 van dit accountantsverslag. Metropoolregio Eindhoven Pagina 8

9 De uitkomsten van onze jaarrekeningcontrole Het jaarverslag is verenigbaar met de jaarrekening Verslaggevingsvoorschriften worden nageleefd De grondslagen van de jaarrekening 2015 zijn aanvaardbaar Voorzieningen zijn onderbouwd en toereikend De jaarstukken 2015 van uw organisatie bestaan uit: Het jaarverslag 2015 De jaarrekening 2015 De inhoud van het jaarverslag hebben wij marginaal getoetst. Deze toetsing blijft beperkt tot het signaleren van mogelijke tegenstrijdigheden tussen het jaarverslag en de jaarrekening. De accountantscontrole omvat daarom geen oordeel over de inhoudelijke juistheid en volledigheid van de informatieverstrekking opgenomen in het jaarverslag. Bij onze controle hebben wij geen tegenstrijdigheden tussen het jaarverslag en de jaarrekening geconstateerd. Het jaarverslag en de jaarrekening zijn goed met elkaar verenigbaar. Wij hebben het door het bestuur toegepaste proces met betrekking tot verslaggevingsgrondslagen geëvalueerd en hebben gegevensgerichte controlewerkzaamheden uitgevoerd. Wij hebben de toepassing van de juiste methodiek, de aannames, de berekeningen en de consistente toepassing van de betrokken modellen en/of de van toepassing zijnde financiële verslaggeving beoordeeld. Wij zijn van mening dat de verslaggevingsgrondslagen en de toegepaste inschattingen getrouw zijn en consistent worden gebruikt. De belangrijkste verslaggevingsgrondslagen van de gemeenschappelijke regeling zijn uiteengezet in de jaarrekening 2015 paragraaf Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. In 2015 zijn er geen wijzigingen geweest in de toegepaste verslaggevingsgrondslagen die een aanzienlijke invloed hebben op de baten en lasten of de financiële positie van uw organisatie. Uw organisatie heeft voorzieningen gevormd voor verliezen, risico s of verplichtingen die hun oorsprong vinden in het huidige boekjaar of eerdere boekjaren, maar waarvan de (verwachte) uitgaven in de toekomst liggen. Binnen de voorzieningen maakt u conform het BBV onderscheid naar voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s, ter egalisering van kosten ( groot onderhoud ) alsmede van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. Metropoolregio Eindhoven Pagina 9

10 De uitkomsten van onze jaarrekeningcontrole Vooral de voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s zijn naar hun aard gebaseerd op veronderstellingen en schattingen van het management en het bestuur. Zij schatten op basis van hun kennis van de organisatie en haar omgeving in, wat het effect van de te voorziene risico s, verplichtingen en kosten zal zijn in de komende jaren en wat de omvang van de voorziening moet zijn. Omdat schattingen per definitie subjectief zijn, besteden wij als uw accountant nadrukkelijk aandacht aan de onderbouwing en redelijkheid van de aannames van het bestuur en het management. Wij hebben als onderdeel van onze controle daarom de volgende werkzaamheden uitgevoerd: Wij hebben uitvoerige gesprekken met het management gevoerd over de aard van de risico s en de verwachtingen over de ontwikkelingen in de komende jaren. De in de jaarrekening 2015 opgenomen voorzieningen getoetst aan de hand van de onderliggende brondocumenten. Voorziening REAP middelen De omvang van de voorzieningen REAP bedraagt per 31 december De voorziening is gevormd naar aanleiding van de in 2013 van de Kamer van Koophandel ontvangen overschotten REAP middelen Metropoolregio Eindhoven draagt zorg voor de afwikkeling hiervan. Deze voorziening bleek conform wet en regelgeving onder artikel 49 sub b BBV te vallen (overlopende passiva). Dit gezien de ontvangen bedragen van overheidslichamen met een terugbetalingsverplichting met een specifiek bestedingsdoel ten laste van volgende begrotingsjaren vallen. In de definitieve jaarrekening is deze voorziening geclassificeerd onder de overlopende passiva. Voorziening reorganisatie SRE In 2013 heeft u de voorziening reorganisatie SRE gevormd als gevolg van de ingezette transformatie naar de nieuwe organisatie Metropoolregio Eindhoven. Deze voorziening dient ter dekking om de reorganisatiekosten tot en met 2020 te kunnen bekostigen. De omvang van deze voorziening bedraagt per 31 december ten opzichte van in In 2015 heeft u de voorzieningen opnieuw geactualiseerd. In 2015 is voor een bedrag van detacheringsvergoedingen ontvangen en voor een bedrag van aan beloningen betaald. Het resterende saldo is toereikend om de lasten voor de komende jaren te dekken. Metropoolregio Eindhoven Pagina 10

11 De uitkomsten van onze jaarrekeningcontrole SiSa Begrotingsrechtmatigheid De procedure die uw organisatie moet naleven bij de aanlevering van de bestanden aan het CBS is wezenlijk gewijzigd door de overgang van de BDU middelen aan de provincie Noord-Brabant. Uw organisatie dient derhalve geen SISA meer te verantwoorden. De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn gebaseerd op artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet en moet het bestuur zelf nader invullen en concretiseren. Dit gebeurt door middel van de begroting en via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 van de Gemeentewet. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven en dat het bestuur belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen tijdig meldt aan het bestuur, zodat het bestuur hierover tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Een systeem met onvoldoende waarborgen voor tijdige melding aan het bestuur van budgetoverschrijdingen heeft het risico in zich dat het bestuur inbreuk maakt op het budgetrecht van het bestuur. Het begrotingscriterium is verder verfijnd en uitgewerkt in de Kadernota Rechtmatigheid van de Commissie BBV. Een overschrijding van de begroting is altijd onrechtmatig, maar hoeft de accountant niet in alle gevallen mee te wegen in zijn oordeel. Essentieel is dat de raad nadere regels kan stellen wanneer kostenoverschrijdingen die zijn gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (1), kostenoverschrijdingen passend binnen het beleid (2) en kostenoverschrijdingen bij openeinderegelingen (3) moeten meewegen bij het oordeel van de accountant. In die gevallen dat het bestuur geen nader beleid stelt, geldt het uitgangspunt dat de accountant deze kostenoverschrijdingen niet betrekt bij de beslissing of hij al dan niet een goedkeurend rechtmatigheidsoordeel kan afgeven. Daarnaast moet de accountant deze kostenoverschrijdingen waarvan het bestuur in de jaarrekening moet aangeven dat het bestuur deze nog dient te autoriseren in het verslag van bevindingen aan de orde stellen. Extra lasten die zijn gemaakt omdat extra opbrengsten daarvoor de ruimte bieden, terwijl deze extra lasten niet direct zijn gerelateerd aan de extra opbrengsten en waarbij het bestuur nog geen besluit heeft genomen over de aanwending van deze extra opbrengsten, zijn onrechtmatig. In het kader van de begrotingsrechtmatigheid moet gekeken worden naar de lastenoverschrijdingen per programma. Uw gemeenschappelijke regeling heeft feitelijk één programma. Metropoolregio Eindhoven Pagina 11

12 De uitkomsten van onze jaarrekeningcontrole In totaal heeft uw gemeenschappelijke regeling 18,7 miljoen aan lasten begroot na wijziging inclusief dotaties aan de reserves, tegenover 20,0 miljoen aan werkelijke lasten in Dit is in totaal een hogere realisatie van 1,3 miljoen (7,0%). Aan baten had uw gemeenschappelijke regeling een bedrag van 18,7 miljoen begroot na wijziging inclusief onttrekkingen aan reserves, tegenover 23,0 miljoen aan werkelijke baten in In totaal gaat het om een hogere realisatie van 4,3 miljoen (23,0%). In het kader van de begrotingsrechtmatigheid moet gekeken worden naar de lastenoverschrijdingen per programma. Uw gemeenschappelijke regeling kent de programma s Metropoolregio Eindhoven, Oud SRE, Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe) en Financierings- en algemene dekkingsmiddelen. Op het programma Oud SRE is een begrotingsoverschrijding op de lasten van 2,0 miljoen te constateren. Deze overschrijding is in te delen in de onderstaande categorieën zoals genoemd in de Kadernota Rechtmatigheid Lastenoverschrijding programma Begrotingsafwijking Onrechtmatig, telt niet mee in het oordeel Onrechtmatig, telt wel mee in het oordeel Oud SRE ( ) Bedrag is onrechtmatig maar telt niet mee voor het oordeel. Dit hogere bedrag aan lasten wordt gecompenseerd met direct gerelateerde baten. Tevens wordt overschrijding veroorzaakt door toerekening van apparaatskosten. De geconstateerde kostenoverschrijdingen die formeel als onrechtmatig worden aangemerkt hebben - gezien de oorzaak en de adequate toelichting - geen gevolgen voor de strekking van onze controleverklaring. Metropoolregio Eindhoven Pagina 12

13 De uitkomsten van onze jaarrekeningcontrole WNT Wij zijn onafhankelijk van Metropoolregio Eindhoven De externe accountant dient als onderdeel van de controle van de jaarrekening te toetsen of de bepalingen van de Wet normering topinkomens (WNT) in acht worden genomen. Het oordeel hieromtrent dient in de controleverklaring tot uitdrukking te worden gebracht. Voor 2015 hebben wij de casus van de oud-secretaris beoordeeld. Voor deze persoon is een herplaatsingsovereenkomst vastgesteld waarbij wij hebben vastgesteld of deze overeenkomst voldoet aan de voorwaarden van de Wet normering topinkomens. Op grond van dit onderzoek hebben wij vastgesteld dat de herplaatsingsovereenkomst voldoet aan de gestelde regels voor Wij hebben als onderdeel van de jaarrekeningcontrole vastgesteld dat u de voorschriften van de WNT heeft nageleefd en de bezoldigingsgegevens correct in de jaarrekening 2015 zijn verantwoord. Deloitte Accountants B.V. is onafhankelijk van de gemeenschappelijke regelingen en haar entiteiten en voor zover wij weten heeft zich geen inbreuk voorgedaan op de van toepassing zijnde regels en het beleid ten aanzien van onafhankelijkheid. Ons zijn geen relaties bekend tussen Deloitte Accountants B.V. en haar zuster- en/of dochterondernemingen of de member firms van Deloitte Touche Tohmatsu Limited en hun respectieve zuster- en/of dochterondernemingen en de organisatie, die naar ons professionele oordeel mogelijk van invloed kunnen zijn op onze onafhankelijkheid. Bijlage D van dit accountantsverslag bevat een nadere uiteenzetting van onze onafhankelijkheid. Metropoolregio Eindhoven Pagina 13

14 Interne beheersing Metropoolregio Eindhoven Pagina 14

15 De interne beheersing bij uw organisatie De interne (financiële) beheersing is adequaat in het kader van onze jaarrekeningcontrole Betrouwbaarheid en continuïteit van de automatiseringsomgeving Als onderdeel van de jaarrekeningcontrole hebben wij in het najaar van 2015 een interim-controle uitgevoerd. Deze interim-controle is primair gericht op de opzet, het bestaan en de werking van maatregelen van administratieve organisatie en interne beheersing (AO/IB), voor zover van belang voor onze controle op de betrouwbaarheid van de in de jaarrekening opgenomen gegevens. Naar aanleiding van deze controle hebben wij op 11 januari 2016 onze rapportage uitgebracht. Vanuit onze controle hebben wij vastgesteld dat uw organisatie niet beschikt over actuele procesbeschrijvingen en er onvoldoende functiescheiding aanwezig is binnen de processen. Hierdoor bestaat het risico op onbetrouwbare en onrechtmatige mutatieverwerking. Dit is met name van toepassing in het proces memoriaalboekingen, personeel en muteren stamgegevens crediteuren. Dit heeft geleid tot extra aanvullende gegevensgerichte werkzaamheden. Verder hebben wij geconstateerd dat de continuïteit van de gegevensverwerking niet is gewaarborgd. De risico s zijn in beeld en uw organisatie heeft adequate beheersmaatregelen om de risico s af te dekken. Tijdens de bespreking van deze werkzaamheden hebben wij afgesproken dat er ten aanzien van deze onderdelen aanvullende werkzaamheden worden uitgevoerd door zowel de organisatie als door ons. Bij de start van de jaarrekeningcontrole waren deze werkzaamheden afgerond. Artikel 393, lid 4 van het Burgerlijk Wetboek, vereist dat de accountant in het kader van de controle van de jaarrekening verslag uitbrengt omtrent zijn eventuele bevindingen met betrekking tot de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking. Wij delen u mede dat wij, uit hoofde van de controle van de jaarrekening geen bevindingen of aandachtspunten hieromtrent onder uw aandacht willen brengen. Overigens is de accountantscontrole ook niet primair gericht op het doen van uitspraken over de betrouwbaarheid en de continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking als geheel of van onderdelen daarvan. Daarnaast maken wij ten behoeve van de controle van de jaarrekening slechts in zeer beperkte mate gebruik van de geautomatiseerde gegevensverwerking binnen uw organisatie, aangezien wij onze controlebevindingen overwegend baseren op in uw organisatie aanwezige brondocumenten, zoals facturen en overeenkomsten. Metropoolregio Eindhoven Pagina 15

16 De interne beheersing bij uw organisatie Door u is recent een frauderisicoanalyse opgesteld Als onderdeel van onze controle hebben wij u verzocht inzicht te geven in uw inschatting van het risico dat de jaarrekening een materiële afwijking zou kunnen bevatten als gevolg van fraude, in de aard, omvang en frequentie van deze inschattingen, het proces dat het management daarbij hanteert, alsook de communicatie daarover met het personeel en met u als bestuur. Het management heeft ons aangegeven zich bewust te zijn van frauderisico s en heeft voorbeelden gegeven van de manier waarop zij deze beheerst. Wij hebben vernomen dat een frauderisicodiscussie is gevoerd door het management. Hierover heeft u een frauderisicoanalyse opgesteld met een uiteenzetting van de belangrijkste frauderisico s en bijbehorende beheersmaatregelen. Wij adviseren u deze frauderisicoanalyse op te nemen in uw planning-en-controlcyclus. Metropoolregio Eindhoven Pagina 16

17 Analyse resultaat, vermogen en financiële structuur Metropoolregio Eindhoven Pagina 17

18 Onze analyse van uw resultaat, vermogen en financiële structuur Het gerealiseerd resultaat is positief In 2015 heeft u een positief resultaat gerealiseerd van afgerond Voor een uitgebreide resultaatanalyse verwijzen we naar het jaarverslag. In het hierna volgende overzicht hebben wij de omvang van het eigen vermogen schematisch weergegeven: Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat Totaal Het BBV kent een duidelijk onderscheid tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming. Alle baten en lasten dienen via het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening te lopen. De gemeenschappelijke regeling mag geen baten of lasten rechtstreeks in het eigen vermogen muteren. De mutaties in het eigen vermogen vinden plaats door middel van de resultaatbestemming. Het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten bedraagt voordelig. Per saldo is tussentijds reeds aan de reserves onttrokken, zodat het uiteindelijke gerealiseerde resultaat voordelig bedraagt. Dit bedrag is afzonderlijk vermeld onder het eigen vermogen in de balans. Metropoolregio Eindhoven Pagina 18

19 Onze analyse van uw resultaat, vermogen en financiële structuur In het hierna volgende overzicht hebben wij de mutaties in de reserves schematisch weergegeven (x 1.000): Ontwikkeling eigen vermogen Stand van de reserves per 1 januari Tussentijdse resultaatbestemming tijdens boekjaar -/ Gerealiseerde resultaat bij jaarrekening Totaal (= gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten) 412 -/- 347 Stand per 31 december De reserves van uw organisatie zijn in 2015 met een bedrag van toegenomen. Dit komt overeen met het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten van voordelig. In de begroting was rekening gehouden met een nadeel van Dit is een voordeel van In de toelichting op het overzicht programmarealisatie wordt dit verschil nader verklaard. Belangrijkste reden voor de afwijking wordt gerealiseerd door de verkoop van de obligaties die een boekwinst van opleveren alsmede minder kosten op het deelprogramma fysieke leefomgeving van Metropoolregio Eindhoven Pagina 19

20 Overige onderwerpen Metropoolregio Eindhoven Pagina 20

21 Overige onderwerpen en belangrijke ontwikkelingen Bevestiging van het bestuur is ontvangen Er is geen sprake van meningsverschillen met het management of een beperking in reikwijdte van onze controle Bijzonderheden ten aanzien van de naleving van wet- en regelgeving In 2015 is geen sprake geweest van fraude Wij hebben van het bestuur een ondertekende schriftelijke bevestiging bij de jaarrekening ontvangen. Er zijn geen meningsverschillen met het bestuur geweest en er waren geen beperkingen bij de uitvoering van onze controle. Naar onze mening is ons bij de uitvoering van onze controle-opdracht door het bestuur en de medewerkers van Metropoolregio Eindhoven de volledige medewerking verleend en hebben wij volledige toegang tot de benodigde informatie gehad. In het kader van onze controle van de jaarrekening 2015 hebben wij geen bevindingen op het gebied van naleving wet- en regelgeving. In Nederland is de accountant wettelijk verplicht om alle ontdekte fraudegevallen te rapporteren aan het management van de organisatie. Wij merken op dat onze controle niet specifiek is gericht op het ontdekken van fraude. De accountant is wel verantwoordelijk voor het betrekken van frauderisico s in de planning en uitvoering van zijn controleopdracht. Wij hebben een fraudediscussie gevoerd met het controleteam en het management van Metropoolregio Eindhoven, waarbij wij de nadruk hebben gelegd op de vermoedens van materiële onjuistheden als gevolg van fraude in de jaarstukken. Van de directie hebben wij de bevestiging ontvangen dat er geen onregelmatigheden zijn geconstateerd waarbij het management of werknemers die een belangrijke rol spelen bij de interne beheersingsmaatregelen of anderen in het geval dat de fraude van materieel belang kan zijn op de jaarrekening, betrokken zijn. Metropoolregio Eindhoven Pagina 21

22 Overige onderwerpen en belangrijke ontwikkelingen Tevens hebben wij zelfstandig werkzaamheden uitgevoerd die gericht waren op het risico van het omzeilen van de interne beheersingsmaatregelen door de directie en management te detecteren. Wij hebben specifieke controles uitgevoerd op memoriaalboekingen en schattingen en hebben significante en niet-routinematige transacties met behulp van gegevensanalyses onderzocht. Hierbij hebben wij geen bijzonderheden geconstateerd. Hoewel wij een professioneel kritische houding hebben ten opzichte van risico s van fraude in de jaarrekening, willen wij opmerken dat onze controle niet specifiek is gericht op het ontdekken hiervan. Tijdens de uitvoering van onze controle van de jaarrekening 2015 hebben wij geen aanwijzingen verkregen dat er sprake is geweest van fraude. Metropoolregio Eindhoven Pagina 22

23 Bijlagen Metropoolregio Eindhoven Pagina 23

24 Bijlage A1: Overzicht van niet gecorrigeerde fouten in de jaarrekening Niet-gecorrigeerde fouten Aard van de fouten Effect niet-gecorrigeerde controleverschillen voorgaande periode Effect niet-gecorrigeerde controleverschillen huidige periode Getrouwheidsfout (afwijking van grondslagen voor verslaggeving, zoals bijvoorbeeld het stelsel van baten en lasten) Foutieve financiële beheershandelingen met direct financieel effect vanuit externe regels Extra foutieve financiële beheershandelingen met direct financieel effect vanuit interne regels Overige fouten Getrouwheid N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. Metropoolregio Eindhoven Pagina 24

25 Bijlage A1: Overzicht van niet gecorrigeerde fouten in de jaarrekening Aard van de onzekerheden Effect niet-gecorrigeerde onzekerheden voorgaande periode Effect niet-gecorrigeerde onzekerheden huidige periode Onzekerheid inzake getrouwheid Financiële beheershandelingen met een onzeker direct financieel effect vanuit externe regels Financiële beheershandelingen met een onzeker direct financieel effect vanuit interne regels Overige onzekerheden Getrouwheid N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. Totaal onzekerheden in de controle Wij hebben van het bestuur een schriftelijke bevestiging bij de jaarrekening ontvangen, waarin het bestuur het bovenstaande heeft bevestigd. Dat houdt in dat eventuele niet-geconstateerde en daardoor niet-gecorrigeerde fouten, zowel individueel als in totaal, in het kader van de jaarrekening niet materieel zijn. Het bestuur heeft tevens bevestigd geen kennis te hebben van andere niet-gecorrigeerde fouten. Metropoolregio Eindhoven Pagina 25

26 Bijlage A2: Geconstateerde afwijkingen in de toelichting op de jaarrekening Afwijkingen in de toelichting Onze controlestandaarden eisen dat wij afwijkingen van materieel belang in de toelichting signaleren om het dagelijks bestuur in staat te stellen een inschatting te maken van de gevolgen daarvan voor de jaarrekening. Wij hebben vastgesteld dat geen sprake is van afwijkingen van materieel belang in de toelichting. Toelichting Bron toelichtingsvereiste Kwantitatieve of kwalitatieve overweging N.v.t. N.v.t. N.v.t. Metropoolregio Eindhoven Pagina 26

27 Bijlage B: Onafhankelijkheid Bevestiging onafhankelijkheid De voorschriften in het kader van onafhankelijkheid zijn binnen de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (de NBA) opgenomen in de Verordening inzake Onafhankelijkheid (ViO) en vormen een belangrijk onderdeel van het normenkader waaraan een accountant moet voldoen. De naleving van de ViO is binnen de organisatie van Deloitte ingebed. Op basis van onze toetsing concluderen wij dat onze onafhankelijkheid als certificerend accountant bij MRE is gewaarborgd. Een overzicht van de aanvullende dienstverlening hebben wij hierna opgenomen. Aanvullende dienstverlening In 2015 zijn door ons geen aanvullende diensten verricht. Op grond van de door ons getroffen maatregelen en de communicatie met u hierover zijn wij van mening dat onze onafhankelijkheid is gewaarborgd. Geschenken en persoonlijke uitingen van gastvrijheid De Nederlandse onafhankelijkheidsregels vereisen dat de eindverantwoordelijke accountant de met governance belaste organen informeert over geschenken en persoonlijke uitingen van gastvrijheid die Deloitte, een bestuurder of interne toezichthouder van Deloitte of een lid van het controleteam heeft ontvangen of verstrekt aan Metropoolregio Eindhoven of een bij Metropoolregio Eindhoven betrokken persoon. Hierbij is een drempel van 100 opgenomen in de regels. Wij hebben geen geschenken en persoonlijke uitingen van gastvrijheid die een (geschatte) waarde van meer dan 100 hebben ontvangen of verstrekt en zijn daarom van mening dat er geen sprake is van een bedreiging voor de onafhankelijke uitvoering van de controleopdracht. Metropoolregio Eindhoven Pagina 27

28 Bijlage C: Reikwijdte van de accountantscontrole De opdracht die u ons heeft verstrekt Binnen het kader van de meerjarige overeenkomst tussen uw organisatie en Deloitte Accountants B.V. heeft u ons met de opdrachtverstrekking van 20 oktober 2015 opdracht gegeven tot het controleren van de jaarrekening De doelstelling van de controle is het afgeven van een controleverklaring bij de jaarrekening van Metropoolregio Eindhoven. In dit accountantsverslag geven wij een toelichting op de bevindingen naar aanleiding van de controle. Onze controleaanpak bestaat in hoofdlijnen uit drie fasen: de risicoanalyse, de interim-controle en de jaarrekeningcontrole. Gezamenlijke risicoanalyse als basis Onze controle start met het maken van een analyse van de risico s waar u als gemeenschappelijke regeling mee te maken heeft. Deze risicoanalyse zien wij als een gezamenlijke actie van ons controleteam en vertegenwoordigers van uw organisatie en maakt deel uit van ons pre-auditgesprek. Het doel hiervan is om op basis van gezamenlijke kennis van uw organisatie en uw omgeving tot een zo volledig en bruikbaar mogelijke risicoanalyse te komen, die als basis voor de verdere controlewerkzaamheden kan dienen. Het gaat hierbij primair om de externe risico s en de risico s in de bedrijfsvoering. Bij deze inventarisatie ligt primair de focus op de risico s op afwijkingen van materieel belang in de jaarrekening als gevolg van fraude of fouten. Interim-controle Onze risicoanalyse en de daarop gebaseerde controleaanpak richten zich niet uitsluitend op de jaarrekening zelf, maar ook op het systeem van interne beheersing. Hoe beter dat systeem functioneert, hoe meer zekerheid er bestaat dat de opgeleverde informatie betrouwbaar is, zowel tussentijds als bij de jaarrekening. Omdat deze interne beheersing het gehele jaar goed dient te functioneren, hoeven wij met de aanvang van onze controle niet te wachten totdat de jaarrekening gereed is. Onze controle vindt daarom voor een belangrijk deel al in de tweede helft van het boekjaar plaats. Wij onderzoeken tijdens de interim-controle de procesrisico s, om te bepalen of hierin voldoende beheersmaatregelen (de AO/IB) zijn getroffen. Het product van deze fase van de controle is onze rapportage met daarin opgenomen verbeterpunten ter verdere optimalisatie van de interne beheersing (zie het hoofdstuk Interne beheersing). Jaarrekeningcontrole Bij de jaarrekeningcontrole stellen wij vast of de jaarrekening is opgesteld volgens de geldende verslaggevingsvoorschriften (BBV), of de door u opgestelde jaarrekening een getrouw beeld geeft en of de opbrengsten, kosten en balansmutaties voldoen aan de eisen van het normen- en toetsingskader. Ook stellen wij vast dat de posten in de jaarrekening adequaat zijn toegelicht. Onze controle houdt niet in dat wij alle posten integraal controleren. Onze aanpak heeft als doel om belangrijke onjuistheden of onrechtmatigheden te ontdekken, rekening houdend met de materialiteitsgrenzen zoals door u vastgesteld en vastgelegd in het controleprotocol. Metropoolregio Eindhoven Pagina 28

29 Bijlage C: Reikwijdte van de accountantscontrole Het product van de jaarrekeningcontrole is de controleverklaring bij de jaarrekening en ons accountantsverslag. In ons accountantsverslag rapporteren wij fouten en onzekerheden die de vastgestelde rapportagetolerantie overschrijden en overige bijzonderheden die naar onze mening van belang zijn voor de behandeling van de jaarrekening (zoals governance, financiële positie, ontwikkeling resultaten en de kwaliteit van de interne beheersing). Onze controleverklaring is gebaseerd op onze controlewerkzaamheden als accountant van Metropoolregio Eindhoven. Metropoolregio Eindhoven Pagina 29

30 Bijlage D: Disclaimer en beperking in gebruik Dit verslag is alleen bestemd voor het bestuur en bestuur en het management van MRE en mag niet in zijn geheel of gedeeltelijk aan derden worden verstrekt of aangehaald zonder onze schriftelijke toestemming vooraf. Er wordt geen verantwoordelijkheid aan een derde partij geaccepteerd, omdat dit verslag daar niet voor opgesteld en bedoeld is. Dientengevolge nemen wij geen enkele verplichting of plicht van zorg aan ieder ander persoon aan wie dit verslag getoond of in zijn handen komt op ons. De in dit verslag aan de orde gestelde onderwerpen zijn door ons geconstateerd gedurende onze controleopdracht waarvan wij van mening zijn dat zij uw aandacht behoeven. Het is geen allesomvattend verslag van alle geconstateerde zaken en in het bijzonder kunnen wij niet verantwoordelijk worden gesteld voor het rapporteren van alle bedrijfsrisico s of tekortkomingen in het systeem van interne beheersing. Elke conclusie, opinie of opmerking in dit verslag is verstrekt in de context van onze controleverklaring over de jaarrekening als geheel, welke zal worden verstrekt in onze controleverklaring. Evenzo geldt dat de opmerkingen, bevindingen en aanbevelingen met betrekking tot het systeem van interne beheersing niet gelezen dienen te worden als een afzonderlijke opinie van het systeem van interne beheersing en haar werking. Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu, a UK Private Company limited by guarantee, and its network of member firms. Neither Deloitte Touche Tohmatsu nor any of its member firms has any liability for each other's acts or omissions. Each of the member firms is a separate and independent legal entity operating under the names of "Deloitte", "Deloitte & Touche", "Deloitte Touche Tohmatsu", or other related names. Metropoolregio Eindhoven Pagina 30