inhoudsopgave Jaarverslag 2007 CertiQ B.V.

Transcriptie

1 Dit jaarverslag van CertiQ over 2007 bevat naast de cijfermatige overzichten ook een thema: focus. We laten zien met welke focus onze organisatie in het werkveld staat en hoe deze focus zich in de loop der tijd heeft verbreed. In toenemende mate benutten we onze spilfunctie in de groenestroomsector om actief mee te denken over het optimaliseren van regelgeving. Zo werkt CertiQ aan een betrouwbare certificering en daarmee aan een verdere verduurzaming van de Nederlandse energiehuishouding. Jaarverslag 2007 CertiQ B.V. CertiQ B.V. zorgt in opdracht van de Nederlandse overheid voor de certificering van milieubewust opgewekte elektriciteit. Er worden certificaten uitgegeven die de herkomst van geleverde groene stroom verifieerbaar maken. Naast deze zogeheten Garanties van Oorsprong verstrekt CertiQ certificaten voor warmtekrachtkoppeling (WKK). De certificering is een belangrijk instrument voor het faciliteren, controleren én stimuleren van de groenestroommarkt. inhoudsopgave

2 1 Voorwoord 3 Focus op transparantie 2 Ontwikkelingen Certificatenaanmaak in Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE) Groen gas Duurzaamheidscriteria biomassa Terugblikonderzoek Algemene Rekenkamer Vergroenen van grijze stroom Fluctuaties inkomsten CertiQ Internationale ontwikkelingen 11 Focus op toegankelijkheid 3 CertiQ Het certificatensysteem Overzicht tarieven Organisatie Corporate Governance Code 17 Focus op belangen 4 Resultaten Kerncijfers Geïmporteerde en geëxporteerde Garanties van Oorsprong Tabellen WKK-certificaten Financieel resultaat 27 Focus op zorgvuldigheid 5 Jaarrekening Focus op oplossingen Bijlage: CertiQ werkt samen met 46 Adresgegevens en colofon

3 Jaarverslag 2007 CertiQ B.V.

4 Wie goed gefocust is, heeft een voorsprong. Door nauwkeurig scherp te stellen, haal je meer uit wat je ziet en maak je van kijken weten. Wie in zijn werk de juiste focus heeft, komt sneller bij oplossingen.

5 Voorwoord In 2007 was Focus een sleutelbegrip voor CertiQ. Als beheerder van het certificatensysteem voor milieubewust opgewekte elektriciteit moest onze organisatie sterk focussen op diverse nieuwe ontwikkelingen. De duurzame-energiesector is namelijk al enige tijd volop in beweging, zowel in de sfeer van productie als op beleidsmatig gebied. Deze dynamiek raakt het werkveld van CertiQ. Onze organisatie moest in 2007 haar focus richten op complexe vraagstukken. Nieuwe situaties vroegen om een verantwoorde vertaling naar het door ons beheerde certificatensysteem. CertiQ werkte er ook afgelopen jaar hard aan om dit systeem dat de herkomst van milieubewust opgewekte elektriciteit verifieerbaar maakt optimaal te laten functioneren. Het bovenstaande geeft al aan dat CertiQ niet meer uitsluitend de uitvoeringsorganisatie is die moederbedrijf TenneT in 2001 oprichtte. Gaandeweg hebben wij onze focus verbreed. CertiQ is naast uitvoerder ook meedenker geworden. Dankzij een grote opgebouwde ervaringskennis kan CertiQ tegenwoordig een bijdrage leveren aan de totstandkoming van nieuwe regelingen en toepassingen. Zowel nationaal als internationaal. Verschillende partijen in het werkveld, zoals het ministerie van Economische Zaken, de Directie Toezicht Energie (DTe) en de Association of Issuing Bodies (AIB) maakten het afgelopen jaar dankbaar gebruik van deze inhoudelijke focus van CertiQ. CertiQ registreerde in 2007 een verdere toename van het aantal producenten van milieubewust opgewekte elektriciteit. Het totaal aantal uitgegeven certificaten nam afgelopen jaar af, onder meer vanwege de afname van elektriciteitsproductie uit biomassa. Bij de zakelijke en particuliere markt groeide de belangstelling voor groene stroom. Ook de regering koerst nadrukkelijk af op groei. Het afgelopen najaar gelanceerde werkprogramma Schoon en Zuinig geeft aan dat de overheid van Nederland een voortrekker in Europa wil maken op het gebied van klimaatbeleid en energiehuishouding. Een van de doelen is: in 2020 komt twintig procent van het totale energieverbruik uit duurzame bronnen. CertiQ levert uiteraard graag haar bijdrage aan het tot stand brengen hiervan. We hopen u met dit jaarverslag een goed beeld te geven van de activiteiten van CertiQ en de ontwikkelingen in ons werkveld in het afgelopen jaar. Zoals gezegd liep het thema focus voor ons als een rode draad door Die draad hebben we doorgetrokken in dit jaarverslag. Naast de zakelijke verslaglegging komt u in deze uitgave vijf korte intermezzo s tegen, waarin medewerkers van CertiQ hun persoonlijke focus in het werk tot uitdrukking brengen. Mr. G.C. van Dijk Manager CertiQ B.V. Ir. B.G.M. Voorhorst Operationeel directeur TenneT TSO B.V. CertiQ jaarverslag 2007

6 Ik wil de dingen zichtbaar maken. Als beleidsmaker bij CertiQ breng ik de ervaringen en kennis die onze mensen in de praktijk opdoen voor het voetlicht. Zodat degenen die werken aan nieuwe wet- en regelgeving helder kunnen zien wat er speelt, wat er verbeterd kan worden en wat we daarmee kunnen bereiken. Transparantie, daar ben ik in feite altijd op gefocust als ik nota s of rapportages schrijf. Onze sector maakt in een hoog tempo veranderingen door. Juist in die situatie is het belangrijk dat alle betrokkenen het overzicht houden. Daar lever ik graag een inspanning voor. Michael Lenzen

7 Focus op transparantie

8 Ontwikkelingen 2.1 Certificatenaanmaak in 2007 Evenals in 2006 groeide in 2007 het aantal producenten dat deelneemt aan het certificaten- systeem 1). Evenwel daalde de totale omvang van gecertificeerde megawatturen met 23,4 procent. Het belangrijkste deel van de gecertificeerde elektriciteit werd in het verslagjaar opgewekt door middel van biomassa-installaties, windturbines en installaties voor warmtekrachtkoppeling (WKK). Als we de WKK-installaties buiten beschouwing laten, dan zag de verhouding in gecertificeerde binnenlandse opwekking uit duurzame bronnen er als volgt uit: 46,8 procent uit biomassa, 51,4 procent uit windenergie, 1,7 procent uit waterkracht en minder dan 0,2 procent uit zonne-energie. Deze verhouding laat zien dat de opwekking uit waterkracht en zon marginaal is. In 2007 stonden er bij CertiQ vijftien kleine waterkrachtinstallaties en 617 producenten van zonne-energie (voornamelijk huishoudens) ingeschreven. Het aantal geregistreerde biomassaproducenten nam in 2007 toe met 31, waarmee het totaal aantal op 159 komt. De nieuwkomers waren vooral kleinschalige (co)mestvergistingsinstallaties. Deze toename kan verklaard worden uit de speciale overgangssubsidieregeling voor deze categorie biomassa-installaties. Deze regeling valt overigens buiten de Milieukwaliteit van de Elektriciteitsproductie (MEP), omdat geen subsidie wordt verstrekt voor subsidieaanvragen voor duurzame energie die na 18 augustus 2006 bij EnerQ werden ingediend. Hoewel het aantal afzonderlijke biomassaproducenten in 2007 toenam, daalde de gecertificeerde hoeveelheid elektriciteit uit biomassa fors met megawattuur. De verlaging van de MEP-tarieven voor grootschalige biomassa-installaties (in 2006) had een negatief effect op de totale elektriciteitsproductie uit biomassa in In zijn algemeenheid valt op hoeveel invloed er van het subsidie-instrument uitgaat op de productie van milieubewust opgewekte elektriciteit. Zo deed een gunstig subsidietarief voor het verstoken van onbewerkt hout de omvang van die productie stijgen. Dankzij een bovengemiddeld windaanbod en een vergroot opgesteld windvermogen was 2007 een uitstekend windjaar. Het nieuwe windpark voor de kust van Egmond aan Zee had een fors aandeel in de groei van het opgesteld vermogen. Aan het eind van 2007 was het totale vermogen megawatt. In het verslagjaar werd er een elektriciteitsproductie van megawattuur uit wind gecertificeerd. Dat is megawattuur meer dan in ) Onder producenten verstaat CertiQ feitelijk productie-installaties. CertiQ jaarverslag 2007

9 Bij de WKK deed zich eenzelfde ontwikkeling voor als bij biomassa: een toename van het aantal producenten (met 211), maar een afname van de totale omvang gecertificeerde elektriciteit (met megawattuur). Deze daling werd veroorzaakt door een regeling uit 2006 die voorschrijft dat WKK-installaties ouder dan tien jaar geen aanspraak meer kunnen maken op certificaten. Hierdoor viel onder meer een aantal grotere WKK-producenten af. De nieuwe aanmeldingen waren vooral kleinere WKK-producenten uit de glastuinbouwsector. Aan de vraagkant van de certificering constateerden we in 2007 groei. Het aantal redeems (afboekingen) nam toe: van megawattuur in 2006 tot megawattuur in Deze toegenomen vraag naar milieubewust opgewekte elektriciteit kwam vooral van bedrijven en instellingen. Steeds meer organisaties nemen in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen concrete maatregelen op het gebied van duurzaamheid. Ook Nederland lijkt gevoelig voor de aansporingen van Al Gore 2). Om aan de binnenlandse vraag te voldoen, werd er vorig jaar veel meer milieubewust opgewekte elektriciteit uit het buitenland geïmporteerd dan in 2006: van zo n negen naar ruim twaalf miljoen megawattuur. 2.2 Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE) In juli 2007 werd bekend dat de MEP-regeling in de loop van 2008 een opvolger krijgt: de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE). De SDE is net als de MEP een meerjarige stimuleringsregeling. Verder is er een aantal belangrijke verschillen. Zo zal de SDE niet alleen elektriciteit uit duurzame bronnen en WKK subsidiëren, maar ook andere schone energievormen zoals groen gas zullen voor een SDE-subsidie in aanmerking kunnen komen. In tegenstelling tot de MEP is het subsidiebedrag van de SDE variabel, omdat het gekoppeld is aan de ontwikkeling van de energieprijs. Met de SDE ontstaat een meer complete regeling die het ministerie van Economische Zaken betere stuurmiddelen biedt om de productie van duurzame energie verantwoord te stimuleren. SenterNovem, een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, gaat de SDE uitvoeren. Ook het beheer van de bestaande langlopende MEP-contracten wordt met ingang van 2009 een taak van SenterNovem. De minister wil meer beleidssynergie en geeft 2) Met zijn documentaire An Inconvenient Truth riep de voormalige vicepresident van de Verenigde Staten Al Gore op tot een andere manier van omgaan met onze energiebronnen om een verdere opwarming van de aarde te voorkomen. 7 CertiQ jaarverslag 2007

10 de voorkeur aan één loket voor subsidies op energiegebied. Hierdoor zal de huidige uitvoerder van de MEP, onze zusterorganisatie EnerQ, op termijn worden opgeheven. Voor CertiQ betekent dit dat er een einde komt aan een zeer vruchtbare en stimulerende samenwerking met EnerQ. Inmiddels richten we onze focus op SenterNovem, een organisatie die veel deskundigheid in huis heeft en waarmee we in het verleden goede ervaringen hebben opgedaan. In feite is SenterNovem al een vaste samenwerkingspartner van CertiQ. Sinds eind 2006 werken wij samen in het kader van de Overgangsregeling Mestvergisting. 2.3 Groen gas De overheid maakte vorig jaar kenbaar dat zij overweegt om ook de productie van groen gas door biomassa-installaties te stimuleren. Een subsidiëring zal vorm krijgen binnen de eerder genoemde SDE-regeling. Om groen gas verantwoord aan het gasnet te kunnen leveren, dient het opgewekte gas een bewerking te ondergaan. Een aantal biomassa-installaties in Nederland heeft al die mogelijkheid. Voor een subsidiëring van groen gas zal net als bij groene elektriciteit een certificering noodzakelijk zijn. Afgelopen jaar voerde CertiQ over dit onderwerp oriënterende gesprekken met het ministerie van Economische Zaken, SenterNovem en de N.V. Nederlandse Gasunie. CertiQ is graag bereid om haar kennis beschikbaar te stellen voor de opzet van een gedegen systeem voor zo n groengascertificering. 2.4 Duurzaamheidscriteria biomassa CertiQ maakte in 2007 deel uit van een adviesgroep die, in het verlengde van het rapport Criteria voor duurzame biomassaproductie uit 2006, verder discussieerde over de eisen die de Nederlandse wetgever moet stellen aan de biomassastromen. Afgelopen jaren bleek dat er onvoldoende zicht is op de herkomst van biomassa en daarmee op de wijze waarop deze biomassa tot stand is gekomen. Belangrijk is dat de grondstoffen voor biomassa aan duidelijke duurzaamheidscriteria voldoen. Deze duurzaamheidscriteria zullen deel uitmaken van de nieuwe subsidieregeling (SDE). CertiQ jaarverslag 2007

11 2.5 Terugblikonderzoek Algemene Rekenkamer In maart vorig jaar publiceerde de Algemene Rekenkamer het onderzoeksrapport Groene stroom. Terugblik Dit onderzoek ging na of het ministerie van Economische Zaken de aanbevelingen van de Rekenkamer uit 2004 over het groenestroombeleid van de regering heeft opgevolgd. In zijn algemeenheid was de Rekenkamer positief over de verbeteringen die sinds 2004 zijn doorgevoerd. Zo leggen de energiebedrijven nu duidelijker verantwoording af aan hun klanten over de samenstelling van de geleverde stroom. Ten behoeve van de informatie over het groene deel van deze stroometikettering baseren de energiebedrijven zich op de Garanties van Oorsprong die CertiQ uitgeeft. Dit is overigens een wettelijke verplichting. CertiQ is er voorstander van dat eenzelfde vorm van etikettering wordt uitgevoerd voor grijze stroom. Weliswaar informeren energieleveranciers de consument nu al over de samenstelling van de geleverde grijze stroom (kernenergie, gas, kolen), maar met de methode die CertiQ voorstaat kan er een nauwkeuriger beeld worden gegeven. Uit het rapport van de Rekenkamer kwam ook naar voren dat er internationaal nog geen eenduidige doelformulering bestaat over het groenestroombeleid. Sommige Europese landen hanteren een productiedoelstelling voor milieubewust opgewekte elektriciteit. Andere landen, zoals Nederland, gaan uit van een verbruiksdoelstelling. Dit kan tot ongewenste dubbeltellingen leiden, die een verkeerd beeld geven van de werkelijke omvang van de groenestroomgroei in Europa. De Europese Commissie heeft begin 2008 aangegeven dat zij het wenselijk vindt om een ondubbelzinnige doelformulering op dit gebied tot stand te brengen. 2.6 Vergroenen van grijze stroom Het afgelopen jaar zag CertiQ een stijgende lijn in het zogeheten achteraf vergroenen van grijze stroom. Grote bedrijven en overheden die grijze stroom afnemen, kochten voor een deel of voor de volledige omvang van hun grijze verbruik groene certificaten via het certificatensysteem. Dat bedrijven meer en meer belang gaan hechten aan duurzaamheid en van daaruit kiezen voor het achteraf vergroenen, vindt CertiQ een zeer positieve ontwikkeling. Een voordeel is namelijk dat dit de vraag naar milieubewust opgewekte elektriciteit verder vergroot. En dat zou op termijn een positief effect kunnen hebben op de bouw van nieuwe installaties. Vooralsnog doet die omstandigheid zich niet voor, omdat een krapte in het aanbod wordt opgevangen door groenestroomimport uit andere landen van Europa. CertiQ jaarverslag 2007

12 2.7 Fluctuaties inkomsten CertiQ De omzetcijfers van CertiQ bleken ook in 2007 sterk gerelateerd aan wijzigingen in de subsidies voor het opwekken van milieubewust opgewekte elektriciteit. De inperking van de MEP-regeling in 2006 werkte ook in 2007 negatief door in de omvang van de in Nederland geproduceerde milieubewuste elektriciteit. Bij gebrek aan subsidiemogelijkheden nam de investeringsijver van producenten af en werden er minder nieuwe installaties gebouwd. Ook het naar beneden bijstellen van het MEP-tarief voor grootschalige biomassa leidde tot substantieel minder productie. Bij de WKK zagen we eveneens een forse afname van de productie. In totaal maakte CertiQ in 2007 minder certificaten aan, hetgeen resulteerde in lagere inkomsten. CertiQ werkt op een kostendekkende basis. Normaliter compenseren wij winst of verlies in een jaar met een tariefverlaging of -verhoging voor de deelnemers aan het certificatensysteem in een daaropvolgend jaar. Door de terugval in inkomsten voor CertiQ vanaf 2006 zag het er in de loop van 2007 naar uit dat er voor 2008 een onaanvaardbare tariefverhoging zou ontstaan. Een mogelijke stijging van 20 procent of meer leek onontkoombaar. Aanzienlijke bezuinigingen bij CertiQ (op de automatisering en personeelslasten) konden onvoldoende tegenwicht geven. CertiQ bracht deze kwestie onder de aandacht van de Deelnemersraad en de minister van Economische Zaken. De minister toonde begrip voor de situatie van CertiQ die, zoals gezegd, maar in zeer beperkte zin invloed kan uitoefenen op haar eigen omzetcijfers (alleen door tariefaanpassingen). Het verzoek van CertiQ om een eenmalige financiële bijdrage van het ministerie werd door de minister gehonoreerd. De Deelnemersraad en CertiQ waren verheugd over deze tegemoetkoming. Een direct gevolg van de EZ-bijdrage was dat een lagere tariefverhoging nodig was dan oorspronkelijk voorzien. Het creëren van een meer stabiele situatie voor de inkomsten van CertiQ is ook met het oog op de ontwikkelingen in 2008 van groot belang. De omschakeling van de MEP naar de SDE betekent een aanpassing van het certificatensysteem en dat zal voor CertiQ de nodige kosten met zich meebrengen. Bovendien is het moeilijk in te schatten of de SDE in haar startperiode tot een vergrote elektriciteitsproductie zal leiden en daarmee tot meer inkomsten voor CertiQ. Voor de toekomst zou in de ogen van CertiQ het certificatensysteem gebaat zijn bij een andere financieringswijze. De huidige vorm toont zich zeer kwetsbaar bij beleidsveranderingen en 10 CertiQ jaarverslag 2007

13 marktschommelingen. Bovendien vinden we dat eigenlijk alle elektriciteitsafnemers in Nederland zouden moeten meebetalen aan de aanmaak van certificaten. Nu liggen de kosten uitsluitend bij de deelnemers aan het certificatensysteem. Een omslag hiervan over alle elektriciteitsverbruikers lijkt ons passend in deze tijd, waarin zwaar ingezet wordt op duurzaamheid van de elektriciteitsvoorziening. Gezien het sterk gegroeide bewustzijn in Nederland over klimaat en duurzaamheid denken we dat een voorstel in deze richting ook politiek haalbaar is. In verschillende Europese landen is de financiering al op deze wijze geregeld. 2.8 Internationale ontwikkelingen In 2007 moest een Europese richtlijn uit 2004 op het gebied van warmtekrachtkoppeling worden geïmplementeerd. Deze richtlijn houdt in dat er voor elektriciteitsproductie door WKK-installaties met een hoog rendement nu ook Garanties van Oorsprong mogen worden aangemaakt. Deze zogeheten WKK-GVO s zijn in het leven geroepen om de groei van dergelijke hoogrenderende installaties te bevorderen. CertiQ juicht deze stap toe. Nederland telt al een flink aantal van dit type WKK-installaties. Eén grote partij in de stroommarkt heeft reeds serieuze belangstelling getoond voor dit nieuwe type certificaten, dat bijdraagt aan een betere stroometikettering. Dankzij WKK-GVO s kan een energieleverancier de herkomst van de geleverde stroom nog nauwkeuriger specificeren. CertiQ gaat ervan uit dat de WKK-GVO s evenals de gewone Garantie-van-Oorsprongcertificaten verhandelbaar zullen worden. Momenteel is dit in de Nederlandse wetgeving nog niet geregeld. Ander nieuws uit Europa: in 2007 lanceerde de Association of Issuing Bodies (AIB), het internationale samenwerkingsverband van garantiebeheerinstanties waarvan CertiQ deel uitmaakt, een nieuw automatiseringssysteem. Dit knooppuntsysteem, de HUB, is een portaal voor internationaal certificatenverkeer, dat de communicatiestromen tussen de verschillende landen bundelt en vergemakkelijkt. De HUB is voor de aangesloten organisaties tijd- en kostenbesparend. Bovendien biedt dit systeem de mogelijkheid om meer internationale uniformiteit in de statistiek te realiseren. CertiQ leverde een bijdrage aan de ontwikkeling van dit systeem. De Association of Issuing Bodies voerde in 2007 een audit uit bij CertiQ. Conclusie: de AIB was zeer lovend over de betrouwbaarheid van ons certificatensysteem en de professionaliteit van ons team. Er was een verbeterpunt met betrekking tot de presentatie van statistieken op onze website. Deze verbetering is inmiddels doorgevoerd. 11 CertiQ jaarverslag 2007

14 CertiQ is de enige organisatie in Nederland die Garanties van Oorsprong uitgeeft. Je zou kunnen denken dat zo n monopoliepositie tot een verminderde klantgerichtheid leidt. Bij ons wordt het tegendeel nagestreefd. Wij richten ons met open armen naar de markt: uitleg geven, wegwijs maken en daar waar nodig problemen oplossen. Die mentaliteit is diep geworteld bij CertiQ en zelf ben ik daar ook helemaal op gefocust. Bij CertiQ houd ik me onder meer bezig met het externe relatiebeheer. In die functie heb ik veel persoonlijk contact met elektriciteitsproducenten en handelaren in certificaten. Ik ben ook vaak op locatie om advies te geven. Ons certificatensysteem goed toegankelijk maken voor de gebruikers, daar draait het om. Ook op deze manier kunnen we iets bijdragen aan het stimuleren van de groenestroomproductie in Nederland. Marcel Doyer

15 Focus op toegankelijkheid

16 CertiQ 3.1 Het certificatensysteem Voorgeschiedenis In 2001 besloot onze overheid om met een certificatensysteem de handel in en de levering van milieubewust opgewekte elektriciteit vorm te geven. De invoering van dit systeem houdt nauw verband met de ontwikkelingen in de energiesector en met name met het belang dat in 1997 wereldwijd werd toegekend aan een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen (Kyoto-verdrag). Het certificatensysteem zorgt ervoor dat het traject van levering van milieubewust opgewekte elektriciteit van producent naar verbruiker controleerbaar is. De certificaten waarborgen dat de hoeveelheid milieubewust opgewekte elektriciteit die in Nederland wordt verbruikt ook daadwerkelijk onder de afgesproken condities is opgewekt. Voor het beheer van het certificatensysteem werd de organisatie Groencertificatenbeheer B.V. opgericht, die in 2003 CertiQ ging heten. CertiQ B.V. is een dochterorganisatie van TenneT TSO B.V. In 2003 wees het ministerie van Economische Zaken TenneT officieel aan als garantiebeheerinstantie. TenneT legde de uitvoering van deze taak in handen van CertiQ. Daarnaast is CertiQ de uitvoerende organisatie in Nederland voor het Renewable Energy Certificate System (RECS). Dit commerciële Europese certificatensysteem is geïnitieerd door verschillende marktpartijen. Certificaten CertiQ maakt door middel van een automatiseringssysteem certificaten aan op basis van het aantal megawatturen elektriciteit dat een installatie produceert. Op een certificaat staan de herkomst, de omvang van de geproduceerde elektriciteit en de uitgiftedatum vermeld. CertiQ geeft verschillende typen certificaten uit: Garanties van Oorsprong, WKK-certificaten en RECS-certificaten. De Garanties van Oorsprong worden aangemaakt voor stroom die is opgewekt uit de duurzame bronnen wind, biomassa, waterkracht en zon. De WKK-certificaten hebben betrekking op elektriciteit uit installaties voor warmtekrachtkoppeling. Het aantal certificaten waar een WKK-producent recht op heeft, is gekoppeld aan de milieuprestatie van de installatie (mate van CO 2 -uitstoot). RECS-certificaten faciliteren de internationale handel in duurzame elektriciteit. Zij maken het mogelijk dat een land deze elektriciteit uit een ander land betrekt. De RECS-certificaten zijn gebaseerd op een vrijwillig systeem, conform de normen van de Association of Issuing Bodies. De Garanties van Oorsprong en WKK-certificaten vloeien voort uit wettelijke regelingen. 14 CertiQ jaarverslag 2007

17 Doelen De certificatenuitgifte dient verschillende doelen. Ten eerste wordt de afnemer van groene stroom gegarandeerd dat de hoeveelheid verbruikte groene stroom ook echt is opgewekt. Dit wordt door middel van het aanmaken en afboeken van certificaten geregistreerd. Ten tweede dienen de certificaten als grondslag voor subsidiëring van milieubewust opgewekte elektriciteit. Op basis van Garanties van Oorsprong en WKK-certificaten kan subsidie worden verkregen (MEP). Een derde doel betreft de stroometikettering. Dankzij de informatie op de certificaten kunnen energieleveranciers hun klanten goed informeren over de samenstelling van de aan hen geleverde groene stroom. Deze transparantie draagt weer verder bij aan het positieve imago van de duurzame elektriciteit. De subsidieverstrekkende taak ligt bij ons zusterbedrijf EnerQ. Begin 2009 wordt deze uitvoering overgenomen door SenterNovem, dat ook de nieuwe subsidieregeling SDE gaat beheren. Werkwijze Een installatie voor de productie van milieubewust opgewekte elektriciteit komt voor Garanties van Oorsprong of WKK-certificaten in aanmerking als de netbeheerder vaststelt dat de installatie aan alle wettelijke eisen voldoet. Hierna ontvangt de producent een deelnemingsovereenkomst, die ondertekend aan CertiQ moet worden geretourneerd. Vervolgens registreert CertiQ de producent en kan het certificatenaanmaakproces worden gestart. Het aantal uit te geven certificaten wordt bepaald aan de hand van de productiegegevens van een installatie, die de netbeheerder maandelijks aan CertiQ verstrekt. In het geval van biomassa is extra informatie over de samenstelling en het duurzaamheidsgehalte van de biomassa nodig om certificaten te kunnen aanmaken. Ook voor WKKproducenten zijn er aanvullende verplichtingen die verband houden met de mate van CO 2 -uitstoot van een installatie. Binnen het certificatensysteem worden de certificaten automatisch aangemaakt. Anders gezegd: ze worden bijgeboekt op het account van een door de producent aangegeven handelaar. Alleen handelaren kunnen eigenaar zijn van aangemaakte Garanties van Oorsprong. Iedere (rechts)persoon kan zich bij CertiQ inschrijven als handelaar. De handelaar kan de certificaten verhandelen, splitsen in kleine coupures, terugtrekken of inzetten als bewijs van levering van duurzame elektriciteit aan eindverbruikers. Voor elk megawattuur geleverde groene elektriciteit moet een certificaat van gelijke waarde worden afgeboekt of geredeemed. 15 CertiQ jaarverslag 2007

18 Dit doet de handelaar zelf. Hij logt in het certificatensysteem van CertiQ in en geeft binnen het systeem aan hoeveel certificaten van zijn rekening zijn verbruikt. Toezichthouder DTe controleert of de hoeveelheid afgeboekte certificaten overeenkomt met de hoeveelheid als duurzaam verkochte elektriciteit. WKK-certificaten zijn niet verhandelbaar. Zij dienen alleen als basis voor een mogelijke subsidieverstrekking. Ook niet verhandelbaar zijn de Garanties van Oorsprong die betrekking hebben op duurzaam geproduceerde elektriciteit die niet aan het openbare net maar aan een installatie wordt geleverd. Certificaten hebben een geldigheid van één jaar. Na een jaar kan een certificaat niet meer als bewijs van levering van duurzame elektriciteit worden ingezet. Voor meer gedetailleerde informatie over de certificering verwijzen wij naar onze website Overzicht tarieven Na consultatie van de Deelnemersraad, waarin de deelnemers aan het certificatensysteem vertegenwoordigd zijn, stelt CertiQ aan de hand van een exploitatieprognose periodiek haar tarieven vast. Deze tarieven zijn gebaseerd op de inkomsten- en uitgavenverhouding van onze organisatie, die op kostendekkende basis werkt. Winst of verlies in een jaar wordt in daaropvolgende jaren gecompenseerd door middel van een tariefsaanpassing (zie tabel 1). 3.3 Organisatie Het team van CertiQ bestond in 2007 uit veertien medewerkers, verdeeld over de volgende functies: een leidinggevend manager, een relatiebeheerder buitendienst, een beleidsmedewerker, een coördinator relatiebeheer, vier relatiebeheerders binnendienst, twee locatiespecialisten, twee applicatiebeheerders, een controller en een secretaresse. In fulltime-equivalent uitgedrukt was de personeelssterkte gemiddeld 11,7. Ter vergelijking: in 2006 was er sprake van 13,6 fte. 16 CertiQ jaarverslag 2007

19 Tabel 1 Tarieven sinds juli 2001 Component juli 2001 maart 2002 januari 2003 juli 2003 januari 2004 januari 2005 januari 2006 januari 2007 Inschrijving producent Inschrijving handelaar Inschrijving aggregator Inschrijving handelsplatform Jaargeld producent Jaargeld handelaar Jaargeld handelaar (< MWh) Jaargeld aggregator Jaargeld aggregator (< MWh) Jaargeld handelsplatform Per certificaat van 1 MWh - aanmaken 0,300 0,150 0,100 0,037 0,037 0,037 0,060 0,062 - re-issue ,027 0, transfer 0,250 0,020 0,020 0,010 0,010 0,010 0,010 0,012 - verbruiken (redeemen) 0,300 0,150 0,100 0,074 0,074 0,074 0,060 0,062 - importeren - 0,020 0,020 0,010 0,010 0,010 0,010 0,012 - exporteren - 0,020 0,020 0,010 0,010 0,010 0,010 0,012 Hoewel CertiQ in 2007 door nieuwe ontwikkelingen meer werkzaamheden te verrichten had, werden hiervoor geen nieuwe medewerkers aangezocht. Minder inkomsten vanwege een afgenomen certificatenaanmaak dwongen CertiQ ertoe om in personeelssterkte een pas op de plaats te maken. Alle medewerkers van CertiQ zijn formeel in dienst bij ons moederbedrijf TenneT TSO B.V. 3.4 Corporate Governance Code Bij de introductie van de Corporate Governance Code van de Commissie-Tabaksblat eind 2003 heeft TenneT, enig aandeelhouder en bestuurder van CertiQ, ervoor gekozen om deze code, daar waar toepassing mogelijk is, na te leven. Dit ondanks het feit dat TenneT geen beursgenoteerde onderneming is. De principes en best practice-bepalingen uit de code vormen naar de mening van TenneT een leidraad voor het handelen van de onderneming en de dochters waarover TenneT zeggenschap heeft. 17 CertiQ jaarverslag 2007

20 De code wordt niet alleen nageleefd door TenneT, maar eveneens door haar groepsmaatschappijen, waaronder CertiQ. Dat laatste spreekt vanzelf aangezien TenneT niet alleen enig aandeelhouder van CertiQ is, maar tevens statutair directeur en voorts de vaste medewerkers bij CertiQ gedetacheerd zijn vanuit TenneT. Directie De directie van CertiQ is verantwoordelijk voor het strategisch en organisatorisch beleid en voor het uitgeven en registreren van Garanties van Oorsprong en WKK-certificaten. CertiQ legt daarover verantwoording af aan TenneT. TenneT stelt het kader vast voor de beleidsvorming voor de interne risicobeheersings- en controlesystemen. Binnen dit kader zijn de directie en het management van CertiQ verantwoordelijk voor het beheer van deze systemen. CertiQ stelt een jaarplan op, inclusief het exploitatiebudget, het investeringsbudget en de financieringsbehoefte. Dit jaarplan wordt goedgekeurd door de aandeelhouder en vormt het mandaat voor het management. CertiQ rapporteert ten minste elk kwartaal aan de aandeelhouder over de uitvoering van het jaarplan. Periodiek wordt er over de financiële resultaten en operationele ontwikkelingen gerapporteerd. Kernwaarden: kwaliteit en integriteit Kwaliteit en integriteit zijn de kernwaarden waaraan het handelen van TenneT getoetst kan worden. Deze waarden zijn nader uitgewerkt in de bedrijfscode van TenneT. Tevens is in overeenstemming met artikel 11b van de Elektriciteitswet 1998 een werknemersreglement vastgesteld. De bedrijfscode geldt voor alle medewerkers van TenneT en dus ook voor de medewerkers van CertiQ. Alle medewerkers van CertiQ hebben schriftelijk verklaard de bedrijfscode en het werknemersreglement na te leven. De bedrijfscode is gepubliceerd op de website. Het toezicht op de naleving van de bedrijfscode en het werknemersreglement is belegd bij de compliance officer. De compliance officer fungeert als aanspreekpunt voor de onderneming en heeft een adviserende en monitorende functie. Voorts rapporteert deze aan de directie en draagt zorg voor het jaarlijkse nalevingsverslag aan de DTe. TenneT draagt zorgt voor verdere voorlichting en bewustwordingsacties. 18 CertiQ jaarverslag 2007

21 Een ander middel om de kwaliteit en integriteit binnen de onderneming te bewaken vormt de klokkenluidersregeling, die medewerkers in staat stelt om vermeende onregelmatigheden binnen de onderneming van algemene, operationele of financiële aard anoniem te melden. Een melding kan bij een speciaal daartoe aangewezen vertrouwenspersoon worden gedaan. Expliciet is vastgelegd dat de melding gedaan kan worden zonder dat de rechtspositie van de medewerker in gevaar komt. De klokkenluidersregeling is gepubliceerd op de website. Financiële verslaggeving De directie is van mening dat de jaarrekening 2007 geen onjuistheden van materieel belang bevat. De directie is, naar beste weten en overtuiging, van mening dat er geen verdere indicaties zijn dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen van CertiQ ten aanzien van de financiële verslaggevingsrisico s in het verslagjaar niet naar behoren hebben gewerkt en geen redelijke mate van zekerheid zouden geven dat de financiële verslaggeving geen onjuistheden van materieel belang bevat. Externe accountant De externe accountant van CertiQ, PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., is belast met de controle van de jaarrekening en rapporteert aan de raad van commissarissen en de directie. De externe accountant stelt het accountantsverslag en de managementletter op en verstrekt een accountantsverklaring bij de jaarrekening. De diensten die CertiQ uitbesteedt aan PricewaterhouseCoopers worden vooraf getoetst op de verenigbaarheid met de onafhankelijkheid van de externe accountant. Volgens de richtlijnen van het Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants (NIVRA) is het verplicht om in het kader van onafhankelijkheid eens per zeven jaar van externe accountant te wisselen. Dit ligt ook in lijn met de beginselen van de Code-Tabaksblat. Met ingang van het verslagjaar 2006 is de verantwoordelijkheid voor CertiQ binnen PricewaterhouseCoopers overgedragen aan een andere partner. 19 CertiQ jaarverslag 2007

22 Focus op belangen

23 Als manager van CertiQ heb ik veel te maken met uiteenlopende belangen binnen de duurzameenergiesector. Zo heeft bijvoorbeeld het ministerie van Economische Zaken soms een andere kijk op zaken dan onze Deelnemersraad. Ik vind het een uitdaging om binnen het krachtenveld te zoeken naar oplossingen waar iedereen zich in kan vinden en die het certificatensysteem sterker maken. Soms boek je al resultaten als je de verschillende partijen goed over elkaars inzichten en ambities informeert. CertiQ heeft in dit opzicht een spilfunctie, die ik zo goed mogelijk wil benutten. Ja, dat is misschien wel mijn belangrijkste focus in dit werk: overeenstemming creëren in het belang van een duurzame energiehuishouding. Gineke van Dijk

24 Resultaten Kerncijfers Eind 2007 registreerde CertiQ in totaal producenten die deelnemen aan het certificaten- systeem. De groei van het aantal producenten ten opzichte van 2006 was 10,6 procent. Deze toename betrof alle categorieën (zie verder tabel 2). Voor elektriciteit uit duurzame bronnen (biomassa, wind, waterkracht en zon) certificeerde CertiQ megawattuur. Voor warmtekrachtkoppeling (WKK) was dat megawattuur. In beide hoofdcategorieën was sprake van een afname ten opzichte van In totaal certificeerde CertiQ in ,4 procent minder milieubewust opgewekte elektriciteit dan in Binnen de categorie elektriciteit uit duurzame bronnen zien we dat de certificering voor opwekking uit zon en waterkracht marginaal blijft (samen 1,9 procent). Windenergie leverde megawattuur productie op, een toename van 34 procent ten opzichte van Voor elektriciteit uit biomassa was sprake van een certificering van megawattuur. Dat is 43 procent minder dan in Opvallend is dat een stijging in het aantal producenten samenvalt met een daling van de omvang van de gecertificeerde elektriciteit. Het totale verbruik aan duurzame elektriciteit in Nederland (oftewel het aantal redeems bij CertiQ) steeg wel: van megawattuur in 2006 tot megawattuur in Dit komt door de import van elektriciteit uit duurzame bronnen. In 2007 bedroeg deze megawattuur. Dat is een toename van ruim 30 procent ten opzichte van Zie paragraaf 2.1 voor een nadere verklaring van de verschillende ontwikkelingen. Tabel 2 Producenten per 31 december 2007 Aantal producenten per 31 december december 2006 Biomassa Water Zon Wind WKK Totaal CertiQ jaarverslag 2007

25 Grafiek 1 Gecertificeerde productie van duurzame elektriciteit in Nederland 700 x MWh Zon Water Wind Biomassa Grafiek 2 Aanmaak van certificaten over Nederlandse duurzame elektriciteit x MWh Zon Water Wind Biomassa 4.2 Geïmporteerde en geëxporteerde Garanties van Oorsprong Tabel 3 Overzicht import en export Import / Export in MWh Import Export CertiQ jaarverslag 2007

26 Grafiek 3 Import van duurzame elektriciteit x MWh Water Wind Biomassa Grafiek 3 toont dat de import van certificaten net als in voorafgaande jaren hoofdzakelijk betrekking had op elektriciteit opgewekt uit waterkracht. Aan het einde van 2007 zien we zoals elk jaar in deze periode een forse piek in de import. Grafiek 4 Activiteiten met duurzame elektriciteit in het systeem x MWh Levering (redeem & own consumption) Export Import Verlopen (expired) Gecreëerd 24 CertiQ jaarverslag 2007

27 Grafiek 5 Onderlinge overboekingen van certificaten x MWh Tabel 4 Participanten RECS RECS 31 december december 2006 Aantal producenten (aansluitpunten) Aantal handelaren Aantal aggregators 0 0 Aantal handelsplatforms 0 0 Tabel 5 Participanten Garanties van Oorsprong GvO s 31 december december 2006 Aantal producenten (aansluitpunten) Aantal handelaren Aantal aggregators 4 4 Aantal handelsplatforms CertiQ jaarverslag 2007

28 Grafiek 6 Onderlinge overboekingen RECS certificaten en/of Garanties van Oorsprong x MWh Tabellen WKK-certificaten Tabel 6 Aanmaak certificaten over WKK-elektriciteit (in MWh) Aangemaakte WKK-certificaten Grafiek 7 Aangemaakte WKK-certificaten per maand x MWh Aanmaak WKK CO 2 -indexregeling 26 CertiQ jaarverslag 2007

29 4.4 Financieel resultaat De kosten en opbrengsten over 2007 (in euro) zijn als volgt samen te vatten: Omzet Te verrekenen in tarieven Omzet volgens jaarrekening Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat - - In 2007 is de omzet van CertiQ ten opzichte van 2006 gestegen. Dit kwam met name door een eenmalige bijdrage van het ministerie van Economische Zaken. Deze bijdrage bestond voor het grootste deel uit een tegemoetkoming in de ontstane tekorten over de periode tot en met Mede door deze bijdrage ( ) en een verlaging van de kosten werd er over 2007 een positief resultaat van behaald. De omzet uit de aanmaak van certificaten is in 2007 gedaald. De omzet uit transfers en redeems in 2007 is juist gestegen ten opzichte van De daling van de bedrijfslasten ten opzichte van 2006 wordt vooral veroorzaakt door besparingen die CertiQ heeft gerealiseerd op het gebied van automatisering en personeelskosten. Omdat CertiQ verschillen tussen omzet en lasten in de toekomstige tarieven verrekent, is het resultaat van CertiQ altijd nihil. Het cumulatieve bedrag dat tot en met 2007 in de tarieven wordt verrekend, dus inclusief het cumulatieve tekort tot en met 2006, bedraagt Dit betekent dat er nog een overschot van verwerkt moet worden in de tarieven van 2008 en verder. 27 CertiQ jaarverslag 2007

30 Mijn focus ligt bij een zorgvuldige manier van werken. Als relatiebeheerder binnendienst bij CertiQ houd ik me onder meer bezig met administratieve en cijfermatige taken. Nauwgezetheid is daarbij essentieel, want als onze certificering niet betrouwbaar is, straalt dat negatief af op het imago van groene stroom. Verder heb ik dagelijks veel telefonisch contact met producenten, netbeheerders en handelaren. Ik stop veel energie in de informatieoverdracht. Met name kleinere producenten die zich voor het eerst op de markt begeven, moet je goed informeren. Ik vind het prettig als ik merk dat mijn uitleg over de voorwaarden goed begrepen wordt. Het is bovendien niet onbelangrijk. Een producent die slecht geïnformeerd is, maakt eerder administratieve fouten. En dat kan voor de betrokkene nadelige financiële gevolgen hebben. Zorgvuldigheid is een goed instrument om dat te vermijden. Arjan van der Toorn

31 Focus op zorgvuldigheid

32 30 CertiQ jaarverslag 2007

33 Jaarrekening 2007 Balans per 31 december 2007 na resultaatbestemming 32 Winst- en verliesrekening over het jaar Kasstroomoverzicht over het jaar Algemene toelichting 34 Toelichting op de balans per 31 december 2007 na resultaatbestemming 36 Toelichting op de winst- en verliesrekening over het jaar Overige gegevens CertiQ jaarverslag 2007

34 Balans per 31 december 2007 na resultaatbestemming (in euro) Activa Ref. 31 december december 2006 Vaste activa Materiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen 2 Debiteuren Overlopende activa Nog te ontvangen bedragen Liquide middelen Passiva Ref. 31 december december 2006 Eigen vermogen Aandelenkapitaal Kortlopende schulden 4 Crediteuren Groepsmaatschappijen Overlopende passiva Vooruitontvangen bedragen CertiQ jaarverslag 2007

35 Winst- en verliesrekening over het jaar 2007 (in euro) Ref Omzet Bedrijfslasten 6 Systemen voor procesautomatisering Inhuur van personeel Afschrijving materiële vaste activa Kosten algemeen beheer Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentebaten - - Rentelasten Resultaat voor belasting - - Belasting - - Resultaat na belasting - - Kasstroomoverzicht over het jaar 2007 (in euro) Kasstroom uit operationele activiteiten Afschrijving op materiële vaste activa Werkkapitaal: - Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Mutatie liquide middelen CertiQ jaarverslag 2007

36 Algemene toelichting Aard der bedrijfsactiviteiten TenneT TSO B.V. (hierna: TenneT), de beheerder van het landelijk transportnet, is door de minister van Economische Zaken in een ministeriële beschikking aangewezen om een E-certificatensysteem in te richten. TenneT heeft CertiQ B.V. opgericht om dit systeem in te richten en de bijbehorende activiteiten uit te voeren. CertiQ heeft als doel de handel in duurzame elektriciteit te faciliteren door het uitgeven en beheren van productiecertificaten. Productiecertificaten worden gecreëerd bij de productie van milieubewust opgewekte elektriciteit en een deel daarvan, de Garanties van Oorsprong, kan door handelaren worden verhandeld. De certificaten komen onder de Wet Milieukwaliteit van de Elektriciteitsproductie in aanmerking voor subsidie. Hiertoe verzorgt CertiQ vanaf 1 juli 2003 ook de uitgifte van warmtekrachtkoppelingscertificaten. Ook verzorgt CertiQ de uitgifte van RECS-certificaten (Renewable Energy Certificate System), een internationaal initiatief om te komen tot eenduidige afspraken om de handel in duurzame energie te faciliteren. Alle aandelen van CertiQ worden gehouden door TenneT. Grondslagen voor de waardering van de activa en passiva Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde verslaggevingsregels. Voor zover niet anders is vermeld, zijn de bedragen opgenomen tegen nominale waarde. Vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de oorspronkelijke verkrijgings- of vervaardigingsprijs, onder aftrek van lineaire afschrijvingen. Met op balansdatum verwachte duurzame waardeverminderingen wordt rekening gehouden. De afschrijvingen worden naar tijdsgelang berekend over de verkrijgings- of vervaardigingsprijs uitgaande van de economische levensduur. 34 CertiQ jaarverslag 2007

37 Vlottende activa Debiteuren worden gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Omzet Conform de ministeriële regeling Garanties van Oorsprong voor duurzame elektriciteit mag de onafhankelijk beheerder van het transportnet de kosten voor het beheer van de productiecertificaten in rekening brengen bij de producent, afnemer, leverancier of handelaar. Jaarlijks worden door CertiQ, na advisering door de Deelnemersraad, tarieven vastgesteld. De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Het verschil tussen de werkelijke kosten en de gefactureerde omzet wordt in toekomstige tarieven verwerkt. Bedrijfslasten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen op de materiële vaste activa geschieden op basis van de aanschafwaarde en de verwachte economische levensduur. Belastingen Als belasting over het resultaat wordt verantwoord de overeenkomstig het geldende tarief berekende belastinglast, rekening houdend met permanente verschillen tussen fiscale en commerciële winstberekening. Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. 35 CertiQ jaarverslag 2007

38 Toelichting op de balans per 31 december 2007 na resultaatbestemming (in euro) 1 Vaste activa Materiële vaste activa Onder de materiële vaste activa is de software inbegrepen. Deze wordt in drie jaar afgeschreven. Met ingang van 2006 wordt de door TenneT in opdracht van CertiQ ontwikkelde software op de balans geactiveerd en in eigendom overgedragen. De boekwaarde van de materiële vaste activa is als volgt te specificeren: Software Per 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde per 1 januari Activeringen - - Ingebruikname Desinvesteringen tegen boekwaarde - - Afschrijvingen Mutaties Per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde per 31 december Vorderingen Overlopende activa Dit betreft nog te facturen omzet over CertiQ jaarverslag 2007

39 Nog te ontvangen bedragen Aangezien het in de tarieven te verrekenen saldo gedurende 2007 is omgeslagen van een vordering in een schuld, is deze post eind 2007 nihil. Het cumulatieve saldo is thans opgenomen onder de post Vooruitontvangen bedragen. 3 Eigen vermogen Aandelenkapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt , verdeeld in 900 aandelen van 100 elk. Hiervan zijn 180 aandelen geplaatst en gestort. 4 Kortlopende schulden Groepsmaatschappijen Deze post betreft een vordering op EnerQ B.V. à en een schuld aan TenneT à Over het saldo op de rekening-courant bij TenneT wordt rente berekend. Overlopende passiva Dit betreft passiveringen wegens nog te ontvangen facturen, te betalen vakantiedagen en een vooruitontvangen bijdrage van het ministerie van Economische Zaken voor de inrichting van de projectorganisatie van CertiQ. Deze projectorganisatie wordt ingericht voor de migratie van EnerQ naar de nieuwe uitvoerder van de MEP en de SDE (Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie). Vooruitontvangen bedragen Dit betreft het verschil tussen de gefactureerde omzet en de bedrijfslasten van CertiQ. Dit bedrag zal via de toekomstige tarieven verrekend worden met de marktpartijen. Het verloop van het saldo In tarieven te verrekenen is als volgt weer te geven: Saldo per 1 januari Mutatie Saldo per 31 december CertiQ jaarverslag 2007

40 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen De aangegane verplichting voor investeringen bedraagt eind Dit betreft twee lopende projecten. CertiQ maakt met TenneT en haar dochtermaatschappijen deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Op grond van de standaardvoorwaarden zoals die bij het aangaan van de fiscale eenheid zijn afgegeven door de fiscus is CertiQ hoofdelijk aansprakelijk voor de vennootschapsbelastingen omzetbelastingschulden van de gehele fiscale eenheid. Toelichting op de winst- en verliesrekening over het jaar 2007 (in euro) 5 Omzet In de verslagperiode is op basis van vastgestelde tarieven gefactureerd. Voor dekking van de kosten is nodig. Het voordelige verschil met de gefactureerde omzet zal verrekend worden met de verschillen uit voorgaande jaren alsmede in de tarieven voor de komende jaren Omzet Te verrekenen in tarieven Totaal De gefactureerde omzet kan als volgt worden gespecificeerd: Inschrijfgelden Lidmaatschappen Creaties van certificaten Transfers van certificaten Redeems van certificaten Overige inkomsten Totaal CertiQ jaarverslag 2007